TARTIŞMA ve SONUÇ: Benzer risk faktörlerine sahip olmaları nedeni ile OUAS tanısı almış bir hastada KOAH atlanabilir.

Transkript

1 NCI-69672: Özgün Araştırma OUAS, KOAH ve Astım birlikteliği GİRİŞ ve AMAÇ: Uyku bozuklukları, Astım ve Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı (KOAH ) gibi hastalıklarla sıklıkla birlikte bulunan; hem hastalığın gidişini hem de kişinin hayat kalitesini etkileyen durumlardır.obstruktif uyku apne (OUAS) ise uykuda solunum bozukluklarının en sık rastlanılan grubudur. Genel popülasyonda yaş erişkin erkeklerde %4, kadınlarda %2 sıklığında görülen bir semptomdur. Uyku; solunum sisteminde rezistansın arttığı, solunum hızı ve ritminin bozulduğu, kimyasal ve mekanik reseptorlerin duyarlılığının ve ventilasyonun azaldığı, kan gazlarında olumsuz değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmamızda retrospektif olarak uyku kliniğimizde yatarak polisomnografik tetkik yapılmış ve OUAS tanısı almış hastalarda astım ve KOAH sıklığı bunların yaş, cinsiyet VKİ açısından genel özellikleri ile bu durumun OUAS şiddetine, gündüz uykululuğuna etkisini araştırmayı amaçladık BULGULAR: Uyku laboratuarına başvuran ve polisomnografi (PSG) tetkiki yapılan 903 hasta retrospektif olarak incelendi. Bunların 806 tanesi OUAS tanısı aldı. 806 OUAS hastasının 211 i kadın,595 i erkekti.kadınların (n=211) yaş ortalaması 52,98±9,09 olarak saptandı. OUAS tanısı alan 806 hastanın 53 ünde aynı zamanda (% 6,5) KOAH mevcuttu. OUAS tanısı alan hastaların 47 tanesi (%5,8) astımlı idi. KOAH grubundaki hastaların yaşları, VKİ leri istatistiksel olarak anlamlı derecede fazla, astım hastalarında ise kadın cinsiyet,vki fazlalığı anlamlı olarak yüksekti. Gruplar arasında OUAS şiddeti açısından a nlamlı bir fark yoktu. TARTIŞMA ve SONUÇ: Benzer risk faktörlerine sahip olmaları nedeni ile OUAS tanısı almış bir hastada KOAH atlanabilir. Astım ise normal popülasyona göre OUAS li hasta larda daha sık görülmektedir. Bu nedenle özellikle obez, kadın cinsiyeti ve gece öksürükleri olan hastalarda astım semptomları iyice sorgulanıp spirometrik tetkik yapılmalıdır. OUAS hastalarında astım veya KOAH varlığı atlanmamalıdır. PAP tedavisinin yanında verilen uygun medikal tedavi prognozu olumlu yönde değiştirecektir Anahtar Kelimeler: OUAS, KOAH, Astım Comorbidity of OSAS,COPD and Asthma INTRODUCTION: Sleep disorders constantly accompany diseases like asthma and chronic obstructive pulmonary disorder (COPD) affecting both the survey of the illness and patient s quality of life. Obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) is the most frequent sleep disorder. In general population it s a symptom with a frequency of 4% in adult males and 2% in adult females between the ages of Sleep is a period of time in which resistance in respiratory system increases, respiratory rate and rythm fail, sensitivity of chemical and mechanical receptors and ventilation decrease and negative changes occur in the blood gases. METHODS: In our study we aimed to retrospectively analyse general features about age, sex and BMI, asthma and COPD frequency and their effect on OSAS severity and daytime sleepiness in OSAS patients who have been diagnosed in our sleep clinic polysomnographically RESULTS: 903 patients who admitted to the sleep laboratory and underwent polysomnography (PSG) have been retrospectively analysed by the same two physicians. 806 of them have been diagnosed as OSAS. 211 of them were female while 595 were male. Mean age in female (n: 211) is of the 806 OSAS patients had 6.5% COPD comorbidly. 47 of OSAS patients had 5.8% asthma comorbidly. Ages and BMI of COPD patients were significantly higher while female gender and BMIs were significantly higher in asthma patients. There was no significant difference between the groups by means of OSAS severity. Because of the similar risk factors COPD may be overlooked in an OSAS patient DISCUSSION AND CONCLUSION: Asthma is more frequent in OSAS patients compared to general population. Therefore, especially in obese, female patients with night time coughing athma; symptoms must be thoroughly questioned and spirometrically evaluated. Asthma and COPD presence must not be overlooked in OSAS patients. Appropriate medical treatment accompanying PAP treatment will change the prognosis positively. Page 1 / 15

2 Key words: OSAS, COPD, Asthma 60 Ref.No: NCI Makale Grubu: Göğüs Hastalıkları Makale Türü: Özgün Araştırma Kayıt Tarihi: :00:03 Page 2 / 15

3 65 Original Files Tam Metin OUAS, KOAH ve Astım Birlikteliği Kayıt Tarihi: :01:49 70 OUAS, KOAH ve ASTIM BİRLİKTELİĞİ GİRİŞ Uyku bozuklukları, Astım ve Kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi hastalıklarla sıklıkla birlikte bulunan; hem hastalığın gidişini hem de kişinin hayat kalitesini etkileyen durumlardır. 75 Uyku, fizyolojik olarak solunum sistemi üzerinde birçok olumsuz değişikliğe neden olur, dolayısı ile sadece uyku bile astım ve KOAH ı etkiler. Obstruktif uyku apne (OUAS) ise uykuda solunum bozukluklarının en sık rastlanılan grubudur. Astım veya KOAH hastalarında obstruktif uyku apne sendromu varlığında ise hastalar, hastalıklarının ağırlığına bağlı olarak hipoksemik-hiperkarbik solunum yetmezliğine kadar gidebilir (1). 80 OUAS genel popülasyonda yaş erişkin erkeklerde %4, kadınlarda %2 sıklığında görülen bir semptomdur (2) yılında ilk kez Flenley tarafından tarif edilen Overlap sendromu (OVS) OUAS ile KOAH, astım, interstisyel pulmoner fibroz, kistik fibroz gibi solunum sistemi hastalıklarının birlikte görülmesi için kullanılmıştır (3). KOAH genel olarak toplumda %1 yaşlı popülasyonda ise % oranında görülen mortalitesi yüksek bir akciğer hastalığıdır (4). Uykunun solunum sistemi üzerine iyi tanımlanmış bazı etkileri vardır. Uyku, solunum sisteminde rezistansın arttığı, solunum hızı ve ritminin bozulduğu, kimyasal ve mekanik reseptörlerin duyarlılığının ve ventilasyonun azaldığı, kan gazlarında olumsuz değişikliklerin yaşandığı, sonuç olarak solunum sisteminin zarar gördüğü bir dönemdir (5). KOAH lı hastalardaki uyku sorunları 90 içinde, gerek sık görülmesi gerekse morbidite ve mortaliteyi artırması nedeniyle en önemli olanı noktürnal oksijen desatürasyonudur. Noktürnal desatürasyonların varlığı yıllar sonra pulmoner hipertansiyon ve kronik korpulmonaleye yol açmaktadır. Page 3 / 15

4 OVS ise hipoksemi daha belirgin, daha ciddi kardiyopulmoner fonksiyon bozukluğuna yol açmaktadır. Havayolu obstruksiyonu hafif olan olgularda bile OUAS varlığında hastalığın daha 95 hızla progresyon gösterdiği bilinmektedir (4,5,6). Astımın ise ataklar dışında uyku üzerine olumsuz bir etkisi yoktur (7). Ancak astımlı hastalarda görülen atopi ve buna bağlı üst hava yolu darlığında artışın; iki hastalığın birlikte görülmesinde rol oynadığını gösteren çalışmalar vardır (8). Son yıllarda OUAS için önemli bir risk faktörü olan obezitenin astımın gelişiminde ve hastalığın kontrolünün sağlanmasında önemli bir rol oynadığı 100 düşünülmektedir. Obezite yalnız akciğer mekaniklerini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda TNF- alfa, İnterlökin ve leptin gibi mediatörlerin salınımını da arttırır (9). Çalışmamızda retrospektif olarak uyku kliniğimizde yatarak polisomnografik tetkik yapılmış ve OUAS tanısı almış hastalarda Astım ve KOAH sıklığı bunların yaş, cinsiyet, VKİ açısından genel özellikleri ile bu durumun OUAS şiddetine, gündüz uykululuğuna etkisini araştırmayı amaçladık. 105 MATERYAL METOD Ocak 2011-Mart 2014 tarihleri arasında uyku laboratuarına başvuran ve polisomnografi (PSG) tetkiki yapılan OUAS tanısı alan 806 hasta retrospektif olarak incelendi. Hastaların cinsiyet, yaş, Astım veya KOAH tanıları, Epworth uykululuk skorları belirlendi. Tüm hastaların polisomnografi (PSG) çekimleri uyku laboratuvarında teknisyen gözetiminde ve 110 hastaların spontan uykusunda GRASS (Comet, ABD) polisomnografi cihazı ile yapıldı. Elektroensefalografi (EEG), elektrookülografi (EOG), çene altı ve tibial elektromiyogramları (EMG) ve elektrokardiyografi (EKG) leri kaydedildi. Hava akımı nazal-oral thermistor ve solunum eforu torakoabdominal piezoelektrik kemerlerle ölçüldü. Vücut pozisyon sensörü ile hastaların uyku esnasında pozisyonları kaydedildi. Video kamera sistemi ile tüm gece boyunca ses 115 ve görüntü kaydı sağlandı. PSG kayıtları Twin polisomnografik analiz programı kullanılarak uluslararası uyku bozuklukları kriterlerine göre (10) skorlandı. Devam eden respiratuar efora rağmen hava akımında 10 sn ve daha fazla durma Obstrüktif apne, 10 Saniye veya daha fazla süre ile oksijen satürasyonunda %3 düşme Page 4 / 15

5 ile birlikte hava akımındaki %50 den fazla düşüş olması hipopne olarak skorlandı. Apne ve 120 hipopnelerin uyku süresindeki her saat başına düşen ortalaması hesaplanarak apne hipopne indeksi (AHİ) olarak tanımlandı. Hastalar AASM 1999 sınıflamasına göre: 5<AHİ<15 hafif, 15<AHİ<30 orta, 30<AHİ ağır olarak tanımlandı (11). Olguların Vücut kitle indeksi kg/m2 olarak hesaplandı. Olguların tümüne Zan 300 marka spirometri cihazı ile, deneyimli bir teknisyen tarafından solunum fonksiyon testi( SFT ) yapıldı. 125 GOLD (12) Kriterlerine uygun olarak postbronkodilatör FEV1/FVC oranı %70 in altında olan hastalar KOAH olarak kabul edildi. Astım hastalarına ise anamnez, alerji testi( prick test) ve SFT ile tanıları konuldu. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 21.0 programı kullanılmıştır. Sonuçlar % 95 güven aralığında, anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirildi. 130 BULGULAR Ocak 2011-Mart 2014 tarihleri arasında uyku laboratuarına başvuran ve polisomnografi (PSG) tetkiki yapılan 903 hasta retrospektif olarak incelendi. Bunların 806 tanesi OUAS tanısı aldı. 806 OUAS hastasının 211 i kadın, 595 i erkekti. Kadınların (n=211) yaş ortalaması 52,98±9,09 olarak hesaplandı. OUAS tanısı alan 806 hastanın 53ünde (%6,5) KOAH mevcutken, 47 tanesi 135 (%5,8)astımlı idi. KOAH olan ve olmayan grupların demografik ve polisomnografik ( yaş, VKI değerleriahi, VKI,Minımımoksijen satürasyonu, ODI Oksijen Desatürasyon İndeksi ) değerleri Tablo1 de toplanmıştır. KOAH hasta yaşları ile KOAH olmayan hasta yaşları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığa 140 İndependent t testi ile bakılmıştır. KOAH hasta yaşı ile KOAH olmayan hastaların yaşı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). KOAH hastalarının yaş ortalaması daha yüksektir. KOAH hasta ile KOAH olmayan hasta VKİ arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığa İndependent t testi ile bakılmıştır. KOAH hasta VKİ ile KOAH olmayan hastaların VKİ arasında Page 5 / 15

6 145 istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). KOAH hastalarının VKİ daha yüksektir. KOAH hasta ile KOAH olmayan hastaların AHI, minumum oksijen satürasyonu, ODI arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). KOAH olan ve olmayan grupta,cinsiyet,gündüz uykululuk durumu Tablo 2 de özetlenmiştir. KOAH hastaları ile KOAH olmayan hastaların cinsiyet farkı kikare ile yapılmıştır. Hem OUAS 150 hem de KOAH hastalarının büyük çoğunluğunu erkek cinsiyet oluşturmaktadır. Benzer şekilde gündüz uykululuk her iki hasta grubunda oldukça yüksektir karşılaştırılması Ki-kare analizi ile yapılmıştır, istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Astım ve astım olmayan grupların yaş, VKI,AHI, minumum oksijen satürasyonu ve ODI sonuçları Tablo 3 de özetlenmiştir. 155 Astım hastaları ile Astım olmayan hastaların VKİ arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığa İndependent t testi ile bakılmıştır. Astım hastalarınınvki ile Astım olmayan hastaların VKİ arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Astım hastalarının VKİ değeri daha yüksektir. 160 Astım hastası ile Astım olmayan hastaların yaş, AHI, minumum oksijen satürasyonu, ODI arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Astım olan ve olmayan hastaların cinsiyet ve gündüz uykululuk durumları Tablo 4 de gösterilmiştir Astım hastaları ile Astım olmayan OUAS hastalarının cinsiyet karşılaştırılması Ki-kare analizi ile 165 yapılmıştır, Astım hastalığı ile cinsiyet arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05). OUAS ve astımın bir arada olduğu hasta grubunda kadın cinsiyet belirgin şekilde fazla idi. Astım hastaları ile Astım olmayan hastaların gündüz uykululuk karşılaştırılması Ki-kare analizi ile yapılmıştır, istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır (p>0,05). TARTIŞMA 170 KOAH lı hastalarda noktürnal oksijen desatürasyonu (NOD) varlığı uzun yıllardır bilinmektedir. Bu Page 6 / 15

7 durum önce NREM doneminde oksijen saturasyonunda %3-5 lik dalgalanmalar ve ardından REM döneminde %10-50 ye varan büyük düşüşler şeklindedir (7). Obstruktif uyku apne sendromu oldukça sık görülen ve yetişkin populasyonun %1-5 inde saptanan bir hastalıktır. Aynı şekilde KOAH da sık görülen ve mortalitesi en yüksek akciğer hastalıklarından biridir. Her iki hastalığın 175 bilinen yaş, cinsiyet, kilo, sigara gibi risk faktörlerinin benzer olması nedeniyle bu hastalıkların birlikte görülmesi nadir değildir (6). Uyku esnasında gözlenen solunumsal rahatsızlıkların daha çok yaşlı erkeklerde fazla olması dikkat çekicidir. Yaşlılarda hiperkarbiye hipoksiye yanıt gençlere göre azalmıştır. Çalışmamızda OUAS tanısı alan 806 hastadan 53 ünde (%6,5) aynı zamanda KOAH vardı. 180 KOAH ve OUAS birlikteliği konusundaki en kapsamlı çalışma 1995 yılında Chaouat ve ark. tarafından yapılmıştır. 265 OUAS hastasında KOAH birlikteliğini, dolayısıyla OVS prevalansını araştırmışlardır. Olguların ortalama yaşları 54 ± 10 dur ve OUAS tanısı AHI>20 olanlarda konulmuştur (13). 30 hastada (%11) FEV1/FVC oranını %60 dan az bularak OVS tanısı koymuşlardır. Bizim çalışmamızda OUAS ve KOAH birlikteliği olan hastaların yaşları 59,32±9,3, 185 yalnız OUAS olan hastaların yaşları 49,94±9,1 saptanmıştır ve buna göre iki hastalığın birlikte olduğu olguların yaşları; Sanders, Gözükırmızı, Güllü, Salepçi ve ark. çalışmalarına benzer olarak belirgin şekilde fazla idi. Weitzenblum ve ark, OUAS lı hastaların %10-20 sinde SFT de obstrüktif patern izlendiğini ve bunun küçümsenemeyecek bir oran olduğunu vurgulamışlardır (9) yılında yapılan bir çalışmada 5954 erişkinin 1132 sinde KOAH bulunmuş ve KOAH lılarda OUAS prevalansının (%22,3) KOAH lı olmayanlardan (%28,8) daha yüksek olmadığı ifade edilmiştir. (14). Yine aynı sekilde kronik akciğer hastalığı olan erişkinlerde hipoksik ve hiperkarbik koşullara azalmış solunumsal yanıt vardır. Uyku apne sendromlu olgularda kemosensitivitenin azaldığı saptanmıstır. Gözükırmızı ve ark, 41 i erkek 9 u kadın, ortalama yaşları 61±10.2 yıl olan 50 KOAH lı hastada yaptıkları 195 polisomnografik çalısmada, OVS ismini kullanmamakla beraber 18 hastada (%36) AHİ<5, 12 hastada da AHI 5 bulmuşlardır (15). Page 7 / 15

8 Köktürk ve arkadaşları ise, 49 KOAH lı hastanın 3 ünde (%6,1) bizim çalışmamıza benzer şekilde OUAS saptamışlardır (16). Güllü ve arkadaşları da 33 KOAH lı olgunun 23 ünde (%69,7) polisomnografide OUAS tespit etmişlerdir 200 (17). Salepçi ve arkadaşlarının çalışmasında OUAS lı hastalarda KOAH oranı %11,3 idi (18). Hem KOAH hem de OUAS aralıklı ve kronik hipoksemi nedeni ile pulmoner hipertansiyon ve kor pulmonale ile sonuçlanabilir. Bu nedenle çalışmalarının bir kısmında OVS de pulmoner hipertansiyon konusu da araştırmacıların dikkatini çekmiştir. 205 Weitzenblum ve ark, OUAS lı 46 hastanın 9 unda (%20) pulmoner hipertansiyon saptamıslardır. Pulmoner hipertansiyonu olan grupta gündüz Pa02 de anlamlı düşüklük, gündüz PaC02 inde anlamlı yükseklik bulmuşlardır. Pulmoner hipertansif hastalarda, FEV1, FVC ve FEV1/FVC değerlerinde anlamlı azalma ve 9 hastanın 5 inde hafif ve orta dereceli kronik hava yolu obstrüksiyonu saptamışlardır (19). 210 Çalışmamızda KOAH olan ve olmayan hastalarda, OUAS şiddeti açısından bakıldığında AHİ, ODİ, minimum oksijen konsantrasyonu, ortalama oksijen konsantrasyonu açısından Salepçi ve arkadaşlarına benzer şekilde anlamlı bir fark bulunmamıştır. Epworth gündüz uykululuk değerlendirmesinde her iki hasta grubunda yüksek olduğu görülmüştür. Astım, erişkin toplumda %3,6 oranında ve kadınlarda daha sık görülen bir hastalıktır.(15) 215 Uyku sırasında parasempatik tonüs artışı sabaha karşı bronkodilatör tonüs azalması, kortikosteroid ve katekolamin seviyelerinde gece boyunca azalma olması da noktürnal astım gelişimine yol açmaktadır (20). Astım ve obezite arasındaki ilişki tam olarak anlaşılmamakla birlikte obezitenin akciğer kapasiteleri üzerindeki fiziksel etkisinin dışında,tnf-alfa salınımını arttırdığı kanıtlanmıştır. TNF-alfa obeziteye bağlı astımda inflamasyonu başlatan sitokinlerden biridir (21). 220 Çalışmamızda 806 OUAS tanısı konulan hastanın 47 sinde (%5,8) astım mevcuttu. OUAS olan 187 kadın hastanın ise 24 ünde aynı zamanda astım mevcuttu. Astım hastalarının VKİ astım olmayanlara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekti. Çalışmamızda OUAS, astım birlikteliğinde kadın cinsiyet ve VKİ literatüre uygun olarak fazla idi (18,21). AHI, ODI, minumum oksijen satürasyonu, Epworth uykululuk Page 8 / 15

9 skalası arasında anlamlı bir fark yoktu. 225 Sonuçta;benzer risk faktörlerine sahip olmaları nedeni ile ileri yaşta sigara içen erkek hastalarda OUAS ile birlikte KOAH varlığı olabilir. İyi araştırılmamış ise KOAH tanılı bir hastada obstrüktif uyku apnenin farkına varılmamış olabilir. Bu durumda hastalığın tedavisinin yetersiz kalmasına sebep olur. Spirometrik tetkik yapılmış hastaya uygun bir medikal tedavi ile birlikte polisomnografi sonrası verilecek pozitif hava yolu basıncı (PAP) tedavisi hastalığın seyrini hastanın hayat kalitesi 230 düzelir. Astım ise normal popülasyona göre OUAS li hastalarda daha sık görülmektedir. Bu nedenle özellikle obez, kadın cinsiyeti ve gece öksürükleri olan hastalarda astım semptomları iyice sorgulanıp spirometrik tetkik yapılmalıdır KAYNAKLAR 1. Böing S, Randerath WJ: Sleep disorders in asthma and chronic obstruvtive pulmonary disease. Ther Umsch May;71(5): Young T, Palta M, Dempsey J, et al. The occurrence of sleep-disordered breathing among middleaged adults. N Engl J Med 1993; 328: Flenley DC: Sleep in chronic obstructive lung disease.clin chest Med. 1985; 6(4): Weitzenblum E, Chaouat A. Sleep and obstructive pulmonary disease. Sleep Medicine Reviews 2004; 8: Köktürk O. Umut S, Erturk E. Kronik obstruktif akciğer hastalığında uyku sorunları. (editorler). Toraks Kitapları. No: 2. Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı 2000: Page 9 / 15

10 Douglas NJ. Chronic obstructive pulmonary disease. In: Kryger MH, Roth T, Dement WC (eds). Principles and Practice of Sleep Medicine. 3rd ed. Philadelphia: WB Saunders Company, 2000: Köktürk O, Çiftçi B. Overlap sendromu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51: Boulet LP, Boulay ME, Astma- Related Comorbidities. Expert Rev.Respir Med 2011; 5: Weitzenblum LE, Krieger J, Oswald M, et al. Chronic obstructive pulmonary disease and sleep apnea syndrome. Sleep 1992; 15(6): S33-S AASM 2007; Iber C, Ancoli-Israel S, Chesson AL, Quan SF (2007). The AASM manual for the scoring of sleep and associated events. rules, terminology and technical specifications. American Academy of Sleep Medicine, Westchester) American Academy of Sleep Medicine (1999). The report of an American Academy of Sleep Medicine Task Force. Sleep-related breathing disorders in adults: recommendations for syndrome definition and measurement techniques in clinical research. Sleep 22(5): ) 12. Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. Global strategy for the diagnosis, management and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. Revised _Jan Chaouat A, Weitzenblum E, Krieger J, et al. Association of chronic obstructive pulmoner disease and sleep apnea syndrome. Am J Respir Crit Care Med 1995; 151: Sanders MH, Newman AB, Haggerty CL, Redline S, Lebowitz M, Samet J, et al. Sleep and sleep disordered breathing in adults with predominantly mild obstructive airway disease. Am J 270 Respir Crit Care Med 2003; 167: Gözükırmızı E, Yıldırım N, Kaynak H, et al. Polysomnography in chronic obstructive pulmonary diseases Cerrahpasa Tıp Fakültesi Dergisi 1991: 22 ; Köktürk O, Tatlıcıoğlu T, Fırat H, Çetin N. Overlap Sendromu kronik obstrüktif akciğer hastalarında obstrüktif sleep apne sendromu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi1996; 44: Güllü Z, İtil O, Öztura İ, Aslan Ö, Ceylan E, Baklan B ve ark. Kronik Obstrüktif Akciğer Page 10 / 15

11 Hastalığı ve Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Birlikteliği (Overlap sendromu). Toraks Dergisi 2002; 3: Salepçi B, Fidan A, KıralN, Parmaksız E, Saraç G, Cömert S, Çağlayan B, Obstrüktif Uyku Apne Sendromlu Hastalarda KOAH ile Astım Sıklığı ve Bu Hastalıkların Obstrüktif Uyku Apne Sendromunun 280 Şiddeti ile Uyku Kalitesine Etkisi Solunum Dergisi, 2012; 14(3): Weitzenblum E, Krieger J, Appril M, et al. Daytime pulmonary hypertension in patients with obstructive sleep apnea syndrome. Am Rev Respir Dis 1988; 138: Douglas NJ. Asthma and Chronic Obstructive Pulmonary Disease. In:Kryger MH, Roth T, Dement WC (eds). Principles and Practice of Sleep Medicine 4th ed. Phladelphia: Elseiver 285 Saunders Company, 2005; 93: Joo Young Kim, Jung Ho Sohn, Jae Hyun Lee; Obesity İncreases Hyperresponsiveness via the TNF-alfa Pathway and Treating Obesity Induces Recovery TABLO 1: KOAH olan ve olmayan hasta gruplarının demografik ve polisomnografik bulgularının dökümü 300 N Ort. Ss. P Page 11 / 15

12 Yaş KOAH Değil ,94 10,23 0,001* KOAH 53 59,32 9,23 VKI KOAH Değil ,44 6,07 0,003* KOAH 53 35,44 6,87 AHI KOAH Değil ,35 25,46 0,65 MIN. Satürasyon KOAH 53 40,23 28,84 KOAH ,54 12,83 Değil KOAH 53 72,63 12,95 0,11 ODI KOAH Değil ,79 25,90 0,87 KOAH 52 39,37 26,91 *p<0, TABLO2:KOAH olan ve olmayan grupların cinsiyet ve gündüz uykululuk dağılımı 310 Page 12 / 15

13 KOAH Değil KOAH p Cinsiyet Erkek Kadın n % 73,60% 77,40% n % 26,40% 22,60% 0,54 Gündüz uykululuk 0 1 n % 16,50% 9,40% n % 83,50% 90,60% 0, TABLO 3 : Page 13 / 15

14 Astım olan ve olmayan grupların yaş,vki,ahi, min oksijen stürasyonu,odi değerleri 330 N Ort. Ss. p Yaş Astım yok ,57 10,26 0,79 Astım 47 50,17 12,85 VKI Astım yok ,45 6,03 0,001* Astım 47 35,59 7,51 AHI Astım yok ,61 25,71 0,54 MIN. Satürasyon Astım 47 36,27 25,33 Astım ,53 12,76 yok Astım 46 72,24 14,01 0,09 ODI Astım yok ,03 26,07 0,37 Astım 47 35,52 23,77 *p<0, Page 14 / 15

15 340 TABLO 4: Astım olan ve olmayan grupların cinsiyet gündüz uykululuk durumları. Astım Değil Astım p Cinsiyet Erkek Kadın n % 75,40% 48,9% n % 24,6% 51,1% 0,001* Gündüz uykululuk 0 1 n % 16,2% 12,8% n % 83,8% 87,2% 0,53 *p<0, Page 15 / 15