CTP SİSTEMLERİNDE BANYOSUZ VE KİMYASALSIZ KALIP TEKNOLOJİLERİNE GEÇİŞ

Transkript

1 CTP SİSTEMLERİNDE BANYOSUZ VE KİMYASALSIZ KALIP TEKNOLOJİLERİNE GEÇİŞ Ömer B. Zelzele, Gülhan Büyükpehlivan, Lütfi Özdemir Marmara Üniversitesi Teknik Bilimler M.Y.O, Tasarım ve Basım Yayımcılık Programı, İstanbul ÖZET CtP teknolojisi özellikle 2000 Drupa Fuarından sonra hızla yol almış ve günümüzde maksimum kalite ve hizmete ulaşma yönünde ilerlemektedir. İlk çıktığı dönemlerde maliyet ve çeşitlilik (violet,termal) açısından tercih edilmelerde endişe yaşanmasına rağmen, günümüzde artık maliyetlerin düşmesi, kalıp hassasiyetinin daha yüksek olması ve beraberinde kalitenin artması, kalıp fiyatlarındaki rekabet ve çok bulunurluk tercih edilme sebepleri olmuştur. CtP teknolojisindeki son adım, banyosuz kalıp sistemleridir. Bu sistem sayesinde banyo işlemi de (Teknolojik olarak CtP ye geçilerek ilk film devre dışı bırakılmıştı) devre dışı bırakılmıştır. Bu tür kalıplarda kalıp üzerindeki görüntü, makine hazne suyu ile veya pozlanma sırasında vakum yöntemiyle gerçekleşmektedir. CtP sistemlerinde banyosuz kalıp sistemine geçişte, farklı firmaların yaklaşımlarında ya özel bir zamk ile (suya yakın bir madde) yada tamamıyla su ile yapılmaktadır. Bu sistemde özellikle çevre konusunda daha az zararlı kimyasal içeriği kapsaması artı bir avantaj olarak söylenebilir. CtP sistemlerindeki bu önemli yenilikler özellikle termal kalıplar tarafından desteklenmektedir. Bu bildiride banyosuz ve kimyasalsız kalıp teknolojilerinin işleyişi, avantaj ve dezavantajlarından bahsedilip, gelecekteki beklentiler üzerine tesbitlerde bulunulacaktır. 1.Giriş ve Amaç Matbaa sektöründeki kalıp teknolojisi kullanımı, koşullar ve talepler doğrultusunda hızla dijital çıktılara doğru kaymaktadır. Burada seçenekler, bilgisayardan kalıba 169

2 teknolojisi (computer-to-plate -CtP) ve direkt görüntüleme teknolojisi (DI) olarak karşımıza çıkar. Bunun nedeni görüntülerin, direkt olarak kalıp üzerine aktarılmasıdır. Dolayısıyla daha önce görüntü aktarımı aşamasında yaşanan hatalar ortadan kaldırılmış oluyor. CtP teknolojisinin tercih edilmesinin nedeni uzun tirajlı işlerde hazırlık süresinin kısa olması ve konvansiyonel kalıplara göre daha kaliteli sonuçlar alınmasıdır. Buda zaman ve maliyette ekonomi sağlamaktadır. CtP teknolojisi daha çok orta ve büyük ölçekli matbaacılar tarafından tercih edilmektedir. Geleneksel baskı makinelerine göre daha az fireyle daha hızlı hazırlık süresi sağlayan ve sayfa başı maliyetler daha düşük olan DI teknolojisi ise, baskı makinesine takılmış kalıbın direkt olarak dijital iş akışı yardımı ile baskı makinesi üzerinde pozlandırılarak baskıya geçilmesi işlemidir. Susuz ofset olarak isimlendirilen baskı makinesinde kullanılan hazne suyunun ve hazne suyu katkı maddelerinin iptal edildiği baskılar için hazırlanmış özel kalıplar üzerinde uygulanır. Özellikle az tirajlı, değerli kağıt, metalik parlak baskıların tercih edildiği katalog baskılarında, küçük ve orta boylu matbaacılar tarafından tercih edilir. DI ve CtP teknolojilerinde, taleplerin karşılanabilmesi doğrultusunda banyosuz ve kimyasalsız kalıp sistemlerine doğru bir geçiş yaşanmaktadır. Bu geçişte amaç maliyetlerin daha da düşürülmesi, zaman tasarrufu ve çevreye daha az zarar verme düşüncesidir. 2.Banyosuz Kalıp Sistemleri Banyosuz kalıp sistemlerinde iki türlü yöntem vardır: a- Çıkarım Yöntemi (Ablative) b- Faz Değişim Yöntemi (Non-ablative) a) Çıkarım Yöntemi (Ablative): Termal CtP lerde kullanılan bir yöntemdir. Pozitif çalışan, termal olarak (830 nm) pozlama yapıldıktan sonra herhangi bir kimyasala ihtiyaç olmayıp normal musluk suyu ile kalıbın yıkandığı kalıplardır. Bu kalıpların kullanıldığı ortamlarda hava temizleme sisteminin olması gerekir baskıya ulaşabiliyor. (Şekil 1) 170

3 Şekil 1.Çıkarım Yöntemi ile Görüntü Oluşumu b) Faz Değişim Yöntemi (Non-ablative): Negatif olarak çalışan bu kalıplarda, poz gören termoplastik parçacıklar faz değiştirir. Termal CtP yâda DI baskı makinelerinde kullanılır. Pozlandıktan sonra makineye takılan kalıp birkaç dönüşten sonra nemlendirilir ve nemlendirme suyu görüntü olmayan yani pozlanmayan yerleri yumuşatır. Gelecek diğer adımda ise mürekkep merdanelerinden gelen mürekkep kalıp üzerinde görüntü olmayan yerlerdeki emülsiyonu götürür. Baskı başladıktan sonra içinde emülsiyon barındıran mürekkeple birkaç kâğıt tabakası basılarak temizlenir. Baskı sayısı e kadar ulaşıyor. Dijital kalıp pozlama teknolojilerinde kalıp üzerindeki gizli görüntü ışık ya da ısı kullanılarak biçimlendirilir ve bu gizli görüntünün görünür olması için kimyasal geliştirme banyosuna ihtiyaç duyulur. Kalıplar sonra kimyasal geliştirme banyosundan geçtikten sonra yıkanır ve korunma amaçlı olarak zamklanır. Hatta bazı kalıp tiplerinde ön ısıtma ya da ön yıkama aşamalarına da gerek duyulmaktadır. Banyonun sıcaklığından kimyasalın eskimişliğine kadar banyo işlemi sırasında oluşacak bir aksaklık kalıp üzerinde olumsuz etkiler yapabilmektedir. Dijital kalıp pozlamanın gelişmesi ile banyo işlemleri otomatik ve kontrollü yapılarak rahatlık sağlanmıştır. Bunun yanında yeni kalıp teknolojileri geliştirilerek kalıp banyo aşamasını ortadan kaldıracak ve çevre koruma çalışmalarına katkıda bulunacak çalışmalar da yapılmıştır lerden itibaren termal teknoloji ile pozlandırılan ve banyo kimyasalı gerektirmeyen kalıplar kullanılmaya başlanmıştır. Agfa nın geliştirdiği Thermofuse (ısıyla erime) teknolojisi olarak adlandırılan bu sistem ile hiçbir kimyasal geliştirme banyosuna ihtiyaç duymayan kalıplar üretilmiştir. Bu kalıplarda, alüminyum tabaka üzerinde ince bir katman olarak termoplastik partiküllerden oluşmuş madde kaplıdır, madde ısı tarafından eriyip alüminyum üzerine yapışıp asıl görüntüyü oluşturur. 171

4 Thermofuse teknolojisi ile artık standart termal banyo kimyasallarının, banyo işlemi sırasında oluşan ısı değişikliği, kalıbın geçiş süresi, kimyasalın eskiliği gibi nedenlerle kalıp üzerinde istenen görüntüyü tam olarak oluşturamaması problemi aşılmıştır. DI(Direkt Imaging) sistemlerinde direk baskı makinesi üzerinde pozlandırılarak kullanılmıştır. Bu kalıplar ile baskı sırasında iş olmayan pozlanmamış yerler hazne suyu ile yumuşar ve mürekkep bu yerlerdeki emülsiyonu götürür ve birkaç kâğıt tabakasının basılması ile kalıp temizlenerek diğer baskılar yapılır. (Şekil 2) Şekil 2. Faz Değişim Yöntemi ile Görüntü Oluşturulan Kalıplar 3. Kimyasalsız Kalıplar Bilgisayardan kalıba teknolojisinin hızla gelişmesiyle ctp kalıpları üretimi sırasında banyo işlemlerinde kimyasalların yerine, görüntü oluşumu sırasında banyoda sadece suyun kullanıldığı kimyasalsız kalıplar üretilmeye başlandı. Bu sistemde özellikle çevre konusunda daha az zararlı kimyasal içeriği kapsaması artı bir avantaj özelliğidir. Kimyasalsız kalıplara örnek olarak Azura kalıplarını verebiliriz. Bu kalıplar için termal CtP cihazlarında pozlandırılan kalıplar için gereken geniş hacimli ve büyük yer kaplayan banyo makinelerine ihtiyacınız yoktur. Çok az yer kaplayan küçük bir temizleme ünitesi off-line yada on-line olarak kullanılıyor. Bu ünitenin içinde kalıpları oksitlenmekten koruyacak olan zamk bulunur. Tek tüketim maddesi zamktır. a) Özellikleri 830 nm lazerlere duyarlı kalıplardır. Günümüz termal CtP leri tarafından pozlandırılabilir. 300 mj/cm2 enerji gerektirir. Developer kullanılan kalıplarda bu 172

5 enerji miktarı 150 mj/cm2 dır. Gün ışığında kullanılabilir, karanlık oda gerektirmezler. Yüksek ısı ve nemli ortamlarda dikkat edilmelidir. Kalıp oluşmasında kalıpta temizleme işlemi su bazlı özel zamk ile gerçekleşir. Kalıpta kullanılan taşıyıcı malzeme grenlenmiş anodize edilmiş alüminyumdur. Baskı kalitesi; 2 98 % 200 lpi lık AM tramlama yapılıp, baskı sayısı e kadar çıkabiliyor. Kâğıt çeşidi, baskı makinesi gibi nedenler baskı sayısı üzerine etkili mekanik nedenler olabilir. Baskı kimyasallarına dayanıklıdır. b) Yapısı Kalıpta grenlenmiş ve anodize edilmiş alüminyum taşıyıcı tabaka kullanılır. Alüminyum grenlenmesi, standart kalıp greninden biraz daha az pürüzlüdür. (Şekil 3) Şekil 3. Kimyasalsız Ve Standart Kalıp Alüminyum Yüzeylerinin Karşılaştırılma Bu özellik plastik parçacıkların daha kolay yapışmasını sağlıyor. Ve buda baskı sayısında artışlara neden oluyor. Kaplama malzemesi emülsiyon 0.84um kalınlığında tek kat bir katmandan oluşur. Bu katmanın %77 si mürekkebi kabul edecek yer olarak ısıyla eriyen plastik parçacıklardan, bağlayıcı madde olarak 10% suyla çözünen pigment, %3 kontrast renk maddesi, kızıl ötesi ışınlara (IR) duyarlılaştırıcı madde, %10 taşıyıcı madde olarak grenlenmiş ve anodize edilmiş alüminyumdan oluşmaktadır. (Şekil 4) 173

6 Şekil 4. Kimyasalsız Kalıp Katmanları Şekil 5. Pozlanma c) Çalışma Prensibi Negatif olarak çalışan bu kalıplarda, pozlandırma sırasında iş olan yerlerdeki kaplama maddesi ısıyı emer, burada bulunan partiküller eriyip birbirine yapışır daha sonra da alüminyuma güçlü bir şekilde bağlanırlar, böylece mürekkebin kabul edilmesini sağlayacak görüntülü alan oluşur. (Şekil 5-6) Şekil 6. Pozlamadan Sonra Kalıp Üzerinde Oluşan Değişim Temizleme işleminde özel hazırlanmış zamk kullanılır. Zamk kalıp üzerinde sadece temizleme yapmıyor aynı zamanda kalıbı korozyon ve oksidasyona karşı koruyor. Görüntü olmayan pozlanmamış alanlar temizlenir. Görüntünün şekillenmesi tamamıyla fiziksel bir işlem olarak gerçekleşir, herhangi bir kimyasal reaksiyon oluşmaz. Kalıp emülsiyonu su ile çözünebilen madde içerdiğinden, fırça basıncı yardımıyla kolayca temizlenme işlemi gerçekleşir. (Şekil 7) Temizleme işleminde, 174

7 görüntü olmayan pozlanmamış alanlar temizlenir. Görüntünün şekillenmesi tamamıyla fiziksel işlemdir, herhangi bir kimyasal reaksiyon oluşmaz. Kalıp emülsiyonu su ile çözünebilen madde içermektedir ve kolay temizlenme sağlanır. Fakat bu temizleme sadece suyla yapılmaz. Çünkü, emülsiyon su ile tam olarak temizlenmeyebilir ve su kalıba hiçbir koruma etkisi yapamaz. Baskı makinesi üzerinde pozlandırılıp temizlenebilen sistemlere uygun değildir. Bu sistemlerde temizleme tam olarak yapılamaz. Yeşil renkli pigment renkleri etkileyerek baskı renklerinde oynama yapabilir. Zamk, su ve zamkın kalıp üzerine dağılımını kolaylaştırıcı malzeme ve temizleme özelliği arttırıcılık sağlayan kimyasallardan oluşmaktadır. Temizleme zamkı kalıp üzerinde sadece temizleme yapmıyor aynı zamanda kalıbı korozyon ve oksidasyona karşıda korur. Şekil 7. Kimyasalsız Kalıpların Katmanları -Pozlanma-Banyo ve Görüntü Oluşumu Şekil II. 8 Kimyasalsız Kalıpların Katmanları -Pozlanma-Banyo ve Görüntü Oluşumu 175

8 4. Sonuç Bu kalıplar ticari piyasada kısıtlı olarak kullanılmaktadırlar. Bunun sebebi olarak kalıpların UV mürekkepler ile kısıtlı kullanılması, kalıp pozlaması ve termal ctp makinelerinde güçlü lazerlere ihtiyaç duyulması, fırınlanamaz olması ve kapalı sisteme sahip olması gibi etkenler söylenebilir. Fakat günümüzde düşük enerjinin kullanıldığı violet ctplerde geliştirme çalışmaları yapılmaktadır yılında bu gelişmelerin piyasaya sunulacağı beklenmektedir. Bunun yanında bu ctp sisteminin düşük ve orta tirajlarda yüksek baskı kalitesini sağlaması en önemli avantajıdır. Çevreyi koruma ve zararsız maddelerin kullanımı, gelecekte kanuni olarak da bir zorunluluk haline geleceği göz önüne alındığında bu sisteme erken geçiş yapmak ileride büyük avantajlar sağlayacaktır. KAYNAKLAR 1. Way,A.S.; Digital Kontrol Element For The Production Of CtP Printing Plates, Agfa, USA, Agfa; Computer To Plate Printing, Agfa, USA, Schmitt, U.J; Ugra/Fogra Dijital Print Control Strip (PCS), AİF, Münich, September,