HOŞGELDİNİZ. YAPI AR-GE Yapı Endüstrisi Araştırma ve Geliştirme Ġktisadi Ġşletmesi. Laboratuvar Müdürü BUKET ÇOPUROĞLU

Transkript

1 HOŞGELDİNİZ YAPI AR-GE Yapı Endüstrisi Araştırma ve Geliştirme Ġktisadi Ġşletmesi Laboratuvar Müdürü BUKET ÇOPUROĞLU

2 HAMMADDE DAĞ KĠLLERĠNDEN ELDE EDĠLĠR

3 HAMMADDE ÖN HAZIRLIĞI

4 ÖĞÜTME Hammaddenin istenilen tane boyutuna düģürülmesi

5 KARIġTIRMA VE DĠNLENDĠRME Kilin bünyesine nemin nüfuz etmesi için, karıştırma ve dinlendirme işlemleri yapılır.

6 ġekġllendġrme Vakumlu pres makine, ağız kısmına bağlanan kalıplar ile nemlendirilmiş kil e şekil verir.

7 Doğal KURUTMA Suni Kil içerisine Ģekillendirme amacıyla verilen nemin atılması sağlanır.

8 FIRIN ÇEġĠTLERĠ Hoffman Fırın Tünel Fırın Hoffman fırında; ateş hareketli, ürün sabit Tünel fırında; ateş sabit, ürün hareketlidir

9 ºC SICAKLIKTA GERÇEKLEġĠR PĠġME AġAMASI

10 KALĠTE KONTROL AġAMALARI 1.Hammadde kontrol, 2.Pişme enerjisi kontrolü, 3.Üretim aşaması kontrolleri, 3a. Yaş üretim kontrolü, 3b. Kuruma kontrolü, 3c. Pişme kontrolü, 3d. Nihai ürün kontrolü.

11 HAMMADDE KONTROLU TS 4790 /Nisan 1986 Tuğla ve Kiremit Topraklarının Deney Metodu standardında numune alımı ile uygulanacak deneyler verilmiģtir. Ancak, bu standardda kesin hükümler bulunmamaktadır.

12 KĠLĠN ÖZELLĠKLERĠ 1. Plastisite 2. Kohezyon 3. Renk 4. Rötre

13 HOFFMAN FIRINLARDA KULLANILAN KÖMÜR (Prina, Doğal Gaz, F-oil, vs.)

14 ÜRETĠM SÜRECĠNDE KONTROL Üretim sürecinde, özellikle yarı mamul hale gelen tuğla ve kiremidin kuruma rötresine göre boyut kontrollerinin yapılması uygundur.

15 PĠġMĠġ MAMUL

16 KĠL KÂGĠR BĠRĠMLER (TUĞLALAR) Uygunluk Teyit Sistemleri Sistem 2+ Sistem 4

17 Sistem 2+ Beyan edilen basınç dayanım değerinin güven seviyesine göre KATEGORİ I olan mamuller için tercih edilmektedir. CE işaretlemesi için Onaylanmış Kuruluş a başvurmak gerekmektedir. Üreticiler birazdan bahsedeceğim Sistem 4 ün tüm gereklerini yerine getirmekle mükelleftir. Onaylanmış kuruluş ise bu gerekleri kontrol ederek AT UYGUNLUK BELGESİ vermektedirler. Sorumluluk yine üreticidedir.

18 Sistem 4 KATEGORİ II olan mamuller için tercih edilmektedir. CPD ye göre ; 1- Malzemenin üretici tarafından başlangıç tip deneyine tabi tutulması, 2- Fabrika üretim kontrolü istenmektedir. İmalatçı, bu koşulları yerine getirerek AT UYGUNLUK BEYANINI sunmaktadır.

19 Sistem 4 için; 1- Her üretici fabrika imalat kontrol sistemini kurmalı ve bu sistemi çalıştırmalıdır. 2a Her bir tip ürün için Başlangıç Tip Deneyleri yapılmış ve/veya yaptırılmış olmalı, 2b süreç içinde rutin kalite kontrol deneyleri yapılarak ve/ veya yaptırılarak dosyalanmalıdır.

20 1- Her geliştirilen yeni bir tip mamul için, 2- Hammadde kaynağında ve/veya bileşim oranlarında değişiklik olduğunda, 3- Ġmalatta mamul özelliklerini değiştirebilecek şekilde bir değişiklik olduğunda, Mutlaka tekrarlanmalıdır. BaĢlangıç tip deneyleri,

21 Rutin kalite kontrol deneyleri firmada ve/ veya ortak lab.da yapılıyor ise; 1- Bu işi yapan kişinin ehil olup olmadığı, 2- Mevcut lab.cihazlarının kalibrasyonunun olup olmadığı, 3- Yapılan muayene ve deneylerin kalite planına (hangi sıklıkta) uygun olarak yapılıp yapılmadığı, 4- Muayene ve deney sonuçlarının kayıt altına alınıp alınmadığı, 5- Arşivlemenin yapılıp yapılmadığı, 6- Ġzlenebilirliğin sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmelidir. (Ortak laboratuarda gizlilik ilkesinin sağlanması ayrıca önemlidir.)

22 Rutin kalite kontrol deneyleri firmada ve/ veya ortak lab.da yapılamıyor ise, 1. Gözle muayene ve boyut muayenesinin yapılıp yapılmadığı ve kayıtlarının tutulup tutulmadığı kontrol edilmelidir. 2. Yapılamayan deneyler için, TS EN Standardına göre kalite sistemi kurulmuş ve bu deneyleri yapabilecek durumda bulunan bir laboratuar ile taşeron sözleşmesi olup olmadığı sorulmalı, kalite planına göre deney raporları istenmelidir.

23 TS EN LD BĠRĠMLER Açık hava şartlarına maruz olmayan (korunmuş) kâgirde kullanılan ve kuru birim hacim kütlesi en fazla 1000 kg/m³ olan. HD BĠRĠMLER Açık hava şartlarına maruz olan (korunmamış) kagirde kullanılan kil kagir birimlerin tamamı ve korunmuş kagirde kullanılacak kuru birim hacim kütlesi 1000 kg/m³ ten büyük olan.

24 LD ve HD BĠRĠMLER KATEGORĠ I KATEGORĠ II SĠSTEM 2+ SĠSTEM 4

25 BOYUTLAR VE BOYUT TOLERANSLARI Boyutlar: Kagir birimin duvardaki normal kullanıma göre; uzunluk genişlik ve yükseklik olarak bu sıraya uygun mm cinsinden beyan edilmelidir. Genişlik değeri duvar kalınlığını ifade etmektedir. Yatay Delikli Tuğla Uzunluk Genişlik Yükseklik

26 BOYUTLAR VE BOYUT TOLERANSLARI 1- Ortalama Değer Toleransları: Ortalama değer bakımından hangi tolerans sınıfını sağladığını beyan etmelidir. 2- Aralık: Bir boyutun ölçülen en büyük ve en küçük değerleri arasındaki fark olup, bununla ilgili aralık kategorisini beyan etmelidir. DüĢey Delikli Tuğla Uzunluk Genişlik Yükseklik

27 ÖRNEK:

28 DÖġEME YÜZLERĠNĠN DÜZLÜKTEN SAPMASI Ġmalatçı döşeme yüzlerinin izin verilen düzlükten sapma toleranslarını beyan etmelidir. Tuğlaların duvarda kullanım durumlarına göre belirlenen üst yüz ve alt yüzünün köşegenleri doğrultusunda ölçülen yüzeyden sapmasıdır. Bu sapma iç bükey ya da dış bükey olabilir. Genelde 5 mm olarak beyan edilmektedir.

29 DÖġEME YÜZLERĠNĠN DÜZLEMSEL PARALELLĠĞĠ Ġmalatçı, döşeme yüzlerinin izin verilen düzlemsel paralellikten sapma toleranslarını beyan etmelidir. Dört köşeden alınan yükseklik ölçümleri arasındaki farktır. Genelde 5 mm olarak beyan edilmektedir.

30 Ġmalatçı, kil kâgir birimlerin konfigürasyonunu beyan etmelidir. Bu beyan teknik çizim ya da resim yoluyla yapılmaktadır. Standardın ekinde verilen örnekte bu şekilde yer almaktadır. KONFĠGÜRASYON

31 BĠRĠM HACĠM KÜTLESĠ BRÜT KURU BĠRĠM HACĠM KÜTLESĠ: Ġmalatçı tarafından tolerans sınıfı da dahil olmak üzere beyan edilmelidir. ( örneğin; 550 kg/m3 D1) NET KURU BĠRĠM HACĠM KÜTLESĠ: Ġmalatçı tarafından tolerans sınıfı da dâhil olmak üzere beyan edilmelidir. ( örneğin; 1800 kg/m3 D1)

32 BASINÇ DAYANIMI Ġmalatçı, kil kâgir birimlerin ortalama basınç dayanımını ve Kategori I veya Kategori II den hangisine dâhil olduğunu da beyan etmelidir.

33 Deney sonuçlarına göre; 1- Basınç dayanım değerlerinin ortalaması beyan edilen değerden daha küçük olmamalıdır. 2- Ölçülen dayanım değerlerinin hiçbirisi beyan değerinin % 80 inden küçük olmamalıdır.

34 ISIL DAVRANIġ ÖZELLĠKLERĠ Standartta, imalatçının TS EN 1745 e göre mamulün λ değerini beyan etmesi ve beyanda da 1745 de verilen çizelge, deney veya hesaplama yönteminden hangisinin kullanılarak bu beyanın yapıldığı da istenmektedir.

35 DAYANIKLILIK Donma- çözülmeye karģı dayanıklılık Korunmuş kagirde kullanılan Açık hava şartlarına maruz bırakılmayan tip olmaları nedeniyle standart gereği bu koşul aranmamaktadır. Üreticilerimiz NPD ya da F0 olarak beyan etmektedirler.

36 SU EMME Korunmuş kagirde kullanılan Açık hava şartlarına maruz bırakılmayan tip olmaları nedeniyle standart gereği bu koşul aranmamaktadır. Ancak HD birimler için % olarak ortalama su emme değeri beyan edilmelidir.

37 AKTĠF ERĠYEBĠLĠR TUZ ĠÇERĠĞĠ Korunmuş kâgirde kullanılan Açık hava şartlarına maruz bırakılmayan tip olmaları nedeniyle standart gereği bu koşul aranmamaktadır.

38 RUTUBET HAREKETĠ Ülkemizde bu özellik ile ilgili şart bulunuyorsa, bir boyutu en az 400 mm ve dış et kalınlığı en az 12 mm olan kagir birimler için beyan edilmelidir.

39 YANGINA TEPKĠ Ġmalatçı yangına tepki sınıflarını beyan etmelidir. Kil kagir birimler için, hem Standard hem de Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik te yer aldığı gibi deneye ihtiyaç duyulmaksızın YANGIN SINIFI A1 olarak beyan edilmektedir.

40 SU BUHARI GEÇĠRGENLĠĞĠ Standard, imalatçının TS EN 1745 de verilen çizelgelerde yer alan su buharı difüzyon katsayısı yoluyla beyan edilmesini istemektedir.

41 Standard sabit değer ya da deney esasına göre beyan etmeyi öngörmektedir. BAĞ DAYANIMI

42 NUMUNE SAYISI Numune alınma ihtiyacı duyulursa, 20 adet yeterli olacaktır. Eğer basınç dayanımı çift yönlü olarak beyan edilmişse bu sayı 30 a çıkacaktır. Alınan bu numunelerden 10 adedi basınç dayanımında, 10 adedi ise diğer deneylerde kullanılacaktır.

43 ĠġARETLEME Numuneler üzerinde CE TS EN LD KATEGORĠ II 07 Firma Adı ve Tel. olarak bilgiler bulunmaktadır.

44

45 ÖRNEKTİR FİRMA ADI VE ADRESİ

46 FİRMA ADI

47 KĠL KĠREMĠTLER - TS EN 1304 Uygunluk Teyit Sistemleri Sistem 3 Sistem 4

48 Sistem 3 Kiremitlerin yangına tepki, dış yangın performansı ve tehlikeli maddelerin açığa çıkmasına bağlı olarak verilmiştir. Bu sistemde onaylanmış yetkili deney laboratuarlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Kil çatı kiremitlerinin SİSTEM 3 de değerlendirilebilmesi için, kiremitlerin imalatları gereği yanıcı maddelerle kaplanmış olmaları gerekmektedir ki yangın esnasında hem yansın, buna bağlı olarak tehlikeli maddeler açığa çıksın ya da dışarıdan gelen yangına iştirak etsin.

49 TS EN 1304 E GÖRE KĠREMĠTLER ĠKĠ GRUBA AYRILMIġTIR 1) Kenetlenme Tipine Göre Kiremitler 2) Sızdırmazlık Grubuna Göre Kiremitler

50 1 Özel kiremitler (El yapımı)

51 2 Kenarı ve üst tarafı kenetlenebilen kiremitler

52 3 Sadece kenarı kenetlenebilen kiremitler

53 4 ALATURKA / OSMANLI Üst ve alt kiremitler

54 5 S KİREMİT Üst üste bindirmeli kiremitler

55 6 LÜKS Düz kiremitler

56 Sızdırmazlık Gruplarına Göre Kiremitler GRUP 1: İlave bir yalıtım malzemesine gerek kalmadan, tek başına kullanılabilen kiremitlerdir. GRUP 2: Su yalıtım malzemesi ile kullanılması gereken kiremitlerdir.

57 YAPISAL ÖZELLĠKLER Mamullerin bir arada uygun bir şekilde döşenmesini engelleyici imalat kusurları ve yapısal kusurlar ( kırık, yapısal çatlak, tırnak kaybı) bulunmamalıdır.

58 TESPĠT Kiremitler, tırnaklı ve/veya bağlantı delikli olarak teslim edilmelidir.

59 1- BÜKÜLME: BĠÇĠM DÜZGÜNLÜĞÜ TS EN 1024 de kiremidin tiplerine göre bu deneyin nasıl yapılacağı anlatılmaktadır. Deneyin prensibi, bir düzlem üzerinde üç köşesinden bastırılan kiremidin dördüncü köşeden gösterdiği sapmadır.

60 EN KESĠT ÜNĠFORMLUĞU: Üst ve alt kiremitlerinde, en büyük ve en küçük genişlik değerleri arasındaki fark ve kiremidin dar ucunda ölçülen genişlik değerlerinin en büyüğü ile en küçüğü arasındaki fark ile kiremidin geniş ucunda ölçülen genişlik değerlerinin en büyüğü ile en küçüğü arasındaki fark 15 mm den fazla olmamalıdır.

61 2- BOMBE Kiremitlerin dış yüzeyinde oluşan konkavlığın meydana getirdiği yüksekliktir. Yine TS EN 1024 de kiremidin tiplerine göre bu deneyin nasıl yapılacağı anlatılmaktadır.

62 BOYUTLAR VE BOYUT TOLERANSLARI Uzunluk Genişlik

63 SIZDIRMAZLIK CE Ġşaretlemesinde hem GRUP 1 ya da GRUP 2 olarak hem de deney metodunun beyanı istenmektedir.

64 EĞĠLME DAYANIMI CE Ġşaretleme örneğinde gerekli şartlar sağlanmıştır ibaresi yer almaktadır.

65 DONMA ETKĠSĠNE DĠRENÇ CE Ġşaretleme örneğinde Metot C deki şartları sağlamıştır. ibaresi yer almaktadır.

66 DIġ YANGIN PERFORMANSI CE Ġşaretleme örneğinde Uygun olduğu kabul edilmiştir. ibaresi yer almaktadır.

67 CE Ġşaretleme örneğinde Sınıf A1 ibaresi yer almaktadır. YANGINA TEPKĠ

68 Kiremitler üzerinde; ĠġARETLEME a) Ġmalatçı ve fabrikanın adı, b) Ġmalatın yapıldığı ay ve yıl, c) Ġmalatın yapıldığı ülke adı (Türkiye) olarak Standard gereği bulunmalıdır. Bizim üreticilerimiz TS EN 1304 ü de kullanmaktadırlar. Ancak, mamulü tanımlayan teknik broşürlerinde boyutlar ve bombe değerinin beyanı istenmektedir.

69 DENEY SIKLIĞI Standartta fabrika imalat kontrolü için yapılacak deney sıklıkları verilmiştir.

70 NUMUNE SAYISI TS EN 1304 e, göre tüm deneylerin yapılması için gereken numune sayısı 33 dür. Bunun 10 adedi eğilme, 10 adedi sızdırmazlık, 13 adedi ise dona dayanıklılık deneyi içindir.

71 AT Uygunluk Beyanı EC Declaration of Conformity Belge No: CE-15 Biz/We; ÜLKÜ TOPRAK SAN. VE TİC. A.Ş SALĠHLĠ ANKARA ÖRNEKTİR ASFALTI 7. KM SALĠHLĠ-MANĠSA FİRMA ADI VE / ADRESİ TÜRKĠYE Tel: Fax: Aşağıda adı,tipi,imal yılı,seri numarası verilen mamul/mamulleri ilk dökümanlarda tanımlandığı gibi 89/106/EEC yapı ve inşaat malzemeleri yönetmeliği gereklerini karşılayacak şekilde ürettiğimizi beyan ederiz. As described in the attached documantatition is in confirmity with the construction equipments directive 89/106/EEC (specify revealed provisions and other aplicable directives, if any). Adı-Marka/Make : Tipi/Type : İmal Yılı/Year of product : 2007 Seri No/Serial No : 01 Standart/Standart No : TS EN 1304/Nisan 2007 Kenarı ve Üst Tarafı Kenetlenebilen(Marsilya) Kiremit Uzunluk:410 mm GeniĢlik:230 mm Yetkili/Representative Adı Soyadı/Name&Surname : Nevzat Seyhan Ünvanı/Position : Teknik Müdür Tarih-Yer/Place&Date: Temmuz İmza/Signature

72 DOLGU ASMOLENLERĠ-TS 1261 (Statik ÇalıĢmaya Katılmayan)

73 ASMOLEN SINIFLANDIRMASI Döşeme Dolgu Tuğlaları biçimlerine göre, 1) Kulaklı Tuğlalar (KT) 2) Düz Tuğlalar (DT)

74 BĠÇĠM VE GÖRÜNÜġ ĠLE BOYUTLAR VE TOLERANSLARI Uzunluk Genişlik Yükseklik

75 HACĠM KÜTLESĠ Standartta verilen deneye göre belirlenecek hacim kütleleri ve bunların aritmetik ortalamaları tuğlanın tiplerine göre istenilen değerlere uygun olmalıdır.

76 KIRILMA YÜKÜ Standartta verilen deneye göre belirlenecek kırılma yükleri tuğlanın tiplerine ve uzunluğuna göre istenilen değerlere uygun olmalıdır

77 ZARARLI KĠREÇ VE MANYEZĠ Standartta verilen deney uygulandığında; kullanma sırasında zararlı olabilecek çatlama, kopma, pullanma, dağılma vb. gibi hasarlar görülmemelidir.

78 ĠġARETLEME Tuğlalar üzerinde yapımcı firmanın markası ve kısa adı, TS 1261 ve tuğlanın sınıfını ile tipini belirten işaretler bulunmalıdır.

79 NUMUNE MĠKTARI En az 20 adet olmalıdır. Sadece eğilme deneyi yapılacak ise 7 adet numune yeterlidir.

80

81 İlginiz için Teşekkür Ederim BUKET ÇOPUROĞLU