Yayýmlandýðý Resmi Gazetenin Tarihi : , Sayýsý : Organik Tarýmýn Esaslarý ve Uygulanmasýna Ýliþkin Yönetmelik

Transkript

1 Yayýmlandýðý Resmi Gazetenin Tarihi : , Sayýsý : Organik Tarýmýn Esaslarý ve Uygulanmasýna Ýliþkin Yönetmelik BÝRÝNCÝ KISIM Genel Hükümler BÝRÝNCÝ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanýmlar Amaç Madde 1 Bu Yönetmelik; bozulan ekolojik dengeyi yeniden tesis etmek, bitki, hayvan ve insan saðlýðýný koruyan organik ürünler ve bu ürünlerin üretimi için kullanýlacak girdilerin üretimini saðlamak, organik üretimi yurt genelinde yaygýnlaþtýrmak, organik ürünlere talebi artýrmak, tüketiciye saðlýklý, kaliteli organik ürünler sunmak, organik ürün ve girdi ithalatýný disipline etmek, organik ürün ihracatýný geliþtirmek amacýyla; bitkisel, hayvansal ve su ürünlerinin ve bu üretimler için kullanýlan her türlü girdilerin organik tarým metoduna uygun bir þekilde üretilmesi, iþlenmesi, ambalajlanmasý, etiketlenmesi, depolanmasý ve taþýnmasý ile yurt içinde ve dýþýnda pazarlamasýndaki her aþamanýn kontrolünün yapýlmasý, sertifikalandýrýlmasý, denetlenmesi hususlarýnda uygulanacak esaslarý belirlemek maksadýyla hazýrlanmýþtýr. Kapsam Madde 2 Bu Yönetmelik; her türlü bitkisel ve hayvansal ürünler, su ürünleri ve girdilerin organik tarým metoduna uygun olarak üretilmesi ile orman ve doðal alanlardan organik tarým ilkelerine uygun olarak ürün toplanmasý, bu ürünlerin iþlenmesi, ambalajlanmasý, etiketlenmesi, depolanmasý, taþýnmasý, yurt içinde ve dýþýnda pazarlanmasý, kontrolü, sertifikalandýrýlmasý ve denetimine iliþkin teknik ve idari hususlarý kapsar. Hukuki Dayanak Madde 3 Bu Yönetmelik, Bakanlýklarýn Kuruluþ ve Görev Esaslarý Hakkýnda 3046 sayýlý Kanunun 37 nci maddesine ve 441 sayýlý Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðýnýn Kuruluþ ve Görevleri Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararnameye dayanýlarak hazýrlanmýþtýr. Tanýmlar Madde 4 Bu Yönetmelikte yer alan terimlerin tanýmlarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Bakanlýk: Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðýdýr. b) Komite: Bakan tarafýndan kurulan ve Bakan adýna bu Yönetmeliðin uygulanmasýný takip ve temin eden, bu Yönetmeliðin 49 uncu maddesinde yer alan Organik Tarým Komitesidir. c) Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kuruluþu: Organik ürünün, üretiminden son tüketiciye ulaþýncaya kadar olan tüm aþamalarýnýn, bu Yönetmeliðin üçüncü kýsmýnda belirtilen kriterlere 1

2 uygunluðunu kontrol eden ve/veya sertifikalandýran, bu Yönetmeliðin dördüncü kýsmýndaki kriterlere göre, Komite tarafýndan yetki verilmiþ yerli ve/veya yabancý, gerçek, tüzel ve/veya resmi kuruluþlardýr. d) Kontrolör: Komite tarafýndan yetkilendirilerek, organik tarým metodunun uygulanýp uygulanmadýðýný yerinde kontrol eden, bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasýný takip eden, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu adýna çalýþan ve özellikleri 47 nci maddede verilen kiþilerdir. e) Organik Tarým: Bitkisel ve hayvansal ürünler, su ürünleri ve girdilerin organik tarým metoduna uygun olarak üretilmesi ile orman alanlarý veya doðadan toplanarak elde edilen ürünlerin tüketiciye ulaþýncaya kadar olan bütün iþlemlerin bu Yönetmelik hükümlerine uyularak yapýlmasýdýr. f) Organik Tarým Metodu: Organik tarýmýn uygulanmasý esnasýndaki iþlemlerin tümünü belirten metottur. g) Konvansiyonel Tarým Metodu: Organik tarým metodu dýþýndaki tüm geleneksel metotlardýr. h) Organik Ürün: Müteþebbis tarafýndan organik tarým metoduyla üretilmiþ, iþlenmiþ, ambalajlanmýþ, etiketlenmiþ ve sertifikalý olarak pazara sunulmuþ her türlü üründür. ý) Konvansiyonel Ürün: Konvansiyonel tarým metotlarý ile üretilmiþ üründür. j) Geçiþ Süreci: Organik üretime baþlanmasýndan, organik ürünün belgelendirilmesine kadar geçen dönemdir. k) Müteþebbis: Organik ürün üretimi yapan, orman ve doðal alanlardan ürün toplayan, organik ürünü iþleyen, ambalajlayan, etiketleyen, depolayan, taþýyan ve pazara hazýr hale getiren, iç veya dýþ pazarda pazarlayan, pazarlamada aracýlýk eden gerçek veya tüzel kiþi ve/veya kuruluþlardýr. l) Danýþman Kuruluþ: Organik tarým konusunda tecrübeli yeterli teknik personele sahip, eðitim, yayým ve tanýtým hizmeti yapan yerli veya yabancý, özel veya resmi kuruluþlardýr. m) Organik Bitkisel Üretim: Organik yapýsý bozulmamýþ toprak üzerinde, organik tohum, fide, fidan, çelik, misel gibi üretim ve çoðaltým materyalleri kullanýlarak, ayrýca, bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen toprak iyileþtiriciler, gübreler, bitki koruma ürünleri dýþýnda herhangi bir girdi ve katký maddesi kullanýlmadan yapýlan; insan gýdasý, hayvan yemi, bitki besleme, üretme materyali elde edilmesi, hammaddesini tarýmdan alan sanayilere organik hammadde temini, týbbi ve bilimsel amaçlarla, her aþamasý bu Yönetmeliðin ilgili maddelerine göre üretilen, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandýrýlan üretim faaliyetleridir. n) Organik Hayvansal Üretim: Damýzlýk hayvan veya dölleme materyali kullanýlarak hayvan üretilmesi, hayvansal ürünlerden insan gýdasý ile hayvan ve bitki besleme ürünleri üretilmesi, hammaddesini tarýmdan alan sanayilere organik hammadde temini, sportif, týbbi ve bilimsel amaçlarla, her aþamasý bu Yönetmeliðe göre bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandýrýlan üretim faaliyetleridir. o) Organik Su Ürünleri: Denizler, iç sular, havuz, að kafes, baraj, göl, gölet, dalyan ve çiftliklerde organik tarým metoduyla yetiþtirilen balýk, su bitkisi, sünger, yumuþakça, kabuklu, memeliler gibi canlýlarla bunlardan imal edilen ürünlerden, insan gýdasý, stok takviyesi, hammaddesini tarýmdan alan sanayilere organik hammadde temini, sportif, týbbi ve bilimsel 2

3 amaçlarla, her aþamasý bu Yönetmeliðin ilgili maddelerine göre bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandýrýlan üretim faaliyetleridir. p) Kontrol: Organik üretimin baþýndan sonuna kadar düzenli kayýtlar tutulmasý, üretim sürecinin gözlem altýna alýnmasý, gözlem sonuçlarýnýn rapor edilmesi, ürünün organik niteliðinin labarotuvar analizleri ile test edilmesi ve denetlenmesidir. r) Sertifikasyon: Bütün kontrol yöntemlerini uygulayarak elde edilen organik ürünün geldiði son aþamanýn belgelenmesidir. s) Sertifika: Bütün kontrol yöntemlerini uygulayarak elde edilen ürünün organik olduðunu gösteren belgedir. ÝKÝNCÝ KISIM Organik Tarýmýn Esaslarý BÝRÝNCÝ BÖLÜM Organik Tarým Metoduyla Genel Üretim Organik Tarým Metodunun Genel Kurallarý Madde 5 Organik tarým metodunun genel kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Bu Yönetmelikte belirtilen kurallara uymak kaydýyla tüm ülke sathýnda organik tarým metodu uygulanabilir. Bu konuda aþaðýdaki koþullara uyulur. 1) Karayollarý Genel Müdürlüðü aðýndaki ana yollara, 1 Km. mesafedeki tarým arazilerinde organik bitkisel üretim yapýlamaz. 2) Aðýr sanayi tesisleri, reaktörler, hidrolik ve termik enerji santrallerine, maden iþletmelerine, kentsel atýklarýn toplu olarak býrakýldýklarý alanlara 3 Km. mesafedeki tarým arazilerinde organik tarým yapýlamaz. 3) Burada bahsedilen hususlar dýþýnda, çevre kirliliðinden þüphe duyulan alanlarda organik tarým yapýlýp yapýlmayacaðýna, konu uzmanýnýn raporu istenerek kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan karar verilir. b) Organik tarým, sözleþmeli tarým esasýna dayanýr. Sözleþme; Bakanlýðýn, 1/8/1998 tarihli ve sayýlý Resmî Gazetede yayýmlanan, Sözleþmeli Tarýmsal Ürün Yetiþtiriciliði ile Ýlgili Usul ve Esaslar Hakkýndaki Teblið hükümlerine göre sözleþmeli müteþebbise yaptýrýlýr. c) Organik tarým, bu maddenin (b) bendindeki hüküm çerçevesinde bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun denetiminde yapýlýr. Organik Tarýma Baþlama Madde 6 Organik tarýma baþlama kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Organik tarým metoduyla üretim yapmak isteyen herhangi bir müteþebbis bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuna aþaðýda belirtilen bilgi ve belgeler ile baþvurur. Bu bilgi ve belgeler þunlardýr: 3

4 1) Müteþebbisin adý, adresi, kimlik bilgi ve belgeleri, 2) Müteþebbisin eðitimini ve organik tarým tecrübesini gösterir detaylý bilgiler ve belgeler, 3) Ýþletmenin yeri, konumu, varlýklarý, hukuki ve mali yapýsýna dair detaylý bilgiler ve belgeler, 4) Var ise iþletme kayýt defterleri, 5) Müteþebbisin, var ise ziraat odasý, herhangi bir üretici birliði veya sivil toplum kuruluþuna üyelik bilgileri ve belgeleri. b) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, baþvuruda bulunan müteþebbisin organik tarým metoduyla üretim yapýp yapamayacaðýna karar verir. c) Uygun bulunan müteþebbis, baþvurduðu kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu ile sözleþme yapar. Müteþebbis, organik tarým faaliyetini bireysel olarak yapabildiði gibi, bir proje dahilinde de yapabilir. Proje dahilinde yaparsa, projenin sahibi gerçek veya tüzel kiþi, müteþebbis adýna bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu ile sözleþme yapar. d) Her kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, her bir üretim aþamasý için, ayrý ayrý sözleþme yapabileceði gibi, her faaliyeti ayrý ayrý belirtmek kaydýyla tek bir sözleþme de yapabilir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, müteþebbis ister baðýmsýz, isterse proje dahilinde olsun, müteþebbise bir kod numarasý verir. Bu kod numarasýný, her türlü sözleþmenin bir örneðini ve sözleþme yaptýðý müteþebbislerin listesini, gereði için Komiteye, bilgi için de, organik tarýmýn yapýlacaðý Ýl veya Ýlçe Tarým Müdürlüðüne en geç bir ay içinde bildirmek zorundadýr. Ýlçe Tarým Müdürlüðü, kendisine bildirilen müteþebbisi derhal kayýt altýna alýr ve Ýl Tarým Müdürlüðü, Proje ve Ýstatistik Þube Müdürlüðüne bildirir. Kod numarasý, Komitece hazýrlanacak ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþlarýna bildirilecek kodlama sistemine göre verilecektir. e) Orman alanlarýndan ürün toplayan müteþebbis, ürün toplamadan önce, Orman Bakanlýðýndan izin almak zorundadýr. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuna baþvurarak, alanýn ürün toplamaya uygun olup olmadýðýný tespit ettirir. Uygunluðu durumunda sözleþme imzalar. Orman alanlarýndan toplanan ürünler için geçiþ sürecini, alanýn özelliðine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu belirler. f) Doðal alanlardan ürün toplayacak müteþebbis, ürün toplamadan önce, bu alanlarýn mülkiyetinin veya kullanma hakkýnýn ait olduðu makamdan izin almak zorundadýr. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuna baþvurarak, alanýn ürün toplamaya uygun olup olmadýðýný tespit ettirir. Uygunluðu durumunda sözleþme imzalar. Doðal alanlardan toplanan ürünler için geçiþ sürecini, alanýn özelliðine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu belirler. g) Su ürünleri üretimi yapacak müteþebbis, kamuya ait alanda üretim yapacaksa, ilgili kurumdan gerekli izinleri alýr. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuna baþvurarak, alanýn su ürünleri yetiþtiriciliðine uygun olup olmadýðýný tespit ettirir. Uygunluðu durumunda sözleþme imzalar. Su ürünleri için geçiþ sürecini, tür özelliðine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu belirler. h) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, sözleþme yaptýðý müteþebbisin ürünlerinin organik ürün olarak deðerlendirilmesi için gerekli çalýþmayý baþlatýr. 4

5 i) Komite ve Ýl Tarým Müdürlüðü, Proje ve Ýstatistik Þube Müdürlüðü, kendisine bildirilen müteþebbisi organik tarým metodu uygulayan müteþebbis olarak kayýt altýna alýr. Kayýt altýnda olmayan her türlü müteþebbis organik tarým faaliyetinde bulunamaz. Geçiþ Süreci ve Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kuruluþlarý ile Ýlgili Ýþlemler Madde 7 Geçiþ süreciyle ilgili kurallar aþaðýda belirtilmiþtir. a) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu sözleþme yaptýðý müteþebbisi geçiþ sürecine alýr. Geçiþ süreci; organik üretime baþlanmasýndan, organik ürünün belgelendirilmesine kadar geçen süreçtir. Geçiþ sürecindeki ürünler geçiþ ürünü olarak deðerlendirilir. Geçiþ ürünü, "Organik tarým geçiþ süreci ürünüdür" etiketiyle pazarlanabilir, organik olarak pazarlanamaz. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, geçiþ sürecini uzatabilir veya kýsaltabilir. Ancak, kýsaltma veya uzatma gerekli sürenin yarýsýndan fazla olamaz. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, uzatma veya kýsaltma gerekçesini dönem raporunda Komiteye bildirir. b) Müteþebbis sözleþme yaptýðý kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuna organik üretimle ilgili istediði tüm bilgi ve belgeleri vermek, üretimin her aþamasýnda gerekli kontrolün yapýlabilmesi için iþletmenin organik üretimle ilgili her birimini kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuna açmak zorundadýr. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu üretim birimini istediði anda denetler. c) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, bitkisel ve hayvansal ürünler ile su ürünleri üretimi yapan, orman alanlarýndan ve doðadan ürün toplayan, ürün iþleyen, ambalajlayan, depolayan, nakleden, pazarlayan, sözleþme yaptýðý geçiþ sürecindeki veya bu süreci tamamlamýþ bütün müteþebbisleri ve müteþebbislere ait her türlü bilgiyi kontrol eder ve kayýt altýna alýr. Birer aylýk ayrýntýlý raporlar hazýrlar ve bilgi için Ýl Tarým Müdürlüðü, Proje ve Ýstatistik Þube Müdürlüðüne verir. Bu raporlarýn özetinden oluþan bir raporu da üçer aylýk dönemler halinde, gereði için Komiteye bildirir. Raporlar, faaliyet alaný ile ilgili olarak aþaðýdaki bilgileri içerir: 1) Bu Yönetmeliðin 6 ncý maddesinin (a) bendinin (1) ve (2) numaralý alt bentlerindeki bilgiler, 2) Üretime dair bütün bilgiler, 3) Ýþletmeye dair bütün bilgiler, 4) Kontrollere dair bütün bilgiler, 5) Sertifikasyona dair bütün bilgiler, 6) Ýhlal ve ihtilaflara dair bütün bilgiler, 7) Gýda siciline dair bütün bilgiler. d) Organik gýda ve girdi üretecek, iç pazar veya dýþ pazarda pazarlayacak müteþebbis aþaðýdaki belgeleri ilgili kuruluþtan alýr. Bunlar: 1) Ýhracatta, ilgili ülkenin talebi olmasý durumunda, Bakanlýk Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüðünden "Gýda Güvenlik Sertifikasý ve Gýda Saðlýk Sertifikasý", 2) Ýthalatta, Dýþ Ticaret Müsteþarlýðýndan "Ýthalat Lisans Belgesi", Bakanlýk Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüðünden "Gýda Saðlýk Sertifikasý" ve Bakanlýðýn isteyeceði diðer belgeler, 3) Bakanlýk Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüðünden "Gýda Sicili" ve "Üretim Ýzni", 4) Kontrol ve/veya sertifika kuruluþundan "Ýthalat ve/veya Ýhracat Sertifikasý", 5

6 5) Gýda ve yem için Bakanlýk Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüðünden, gübre ve toprak iyileþtiricileri için, Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðünden "Ürün Yurtiçi Dolaþým Belgesi", 6) Gübre ve toprak iyileþticileri için, Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðünden Lisans Belgesidir. e) (d) bendindeki belgelerin temininden sonra, müteþebbis, organik gýda veya girdinin sertifikalanmasý için bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuyla sözleþme yapar. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, gerekli kontrolleri müteakiben, organik gýda veya girdinin gelmiþ olduðu aþamayý gösteren sertifikayý düzenler ve müteþebbise verir. ÝKÝNCÝ BÖLÜM Organik Tarým Metoduyla Bitkisel Üretim Organik Bitkisel Üretimde Genel Kurallar Madde 8 Organik bitkisel üretim genel kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Bitkisel üretim, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu ile sözleþme yapýlarak onun kontrol ve denetiminde yapýlýr. b) Organik bitkisel ürün yetiþtiriciliði yapacak müteþebbis geçiþ sürecine alýnýr. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu geçiþ sürecini Komitenin onayýný alarak uzatabilir veya kýsaltabilir. Geçiþ süreci ile ilgili esaslar 7 nci maddenin (a) bendinde gösterilmiþtir. 1) Hiç iþlem görmemiþ tarým topraklarýnda, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu onay verirse, geçiþ süreci uygulanmayabilir. 2) Arazinin parselasyonuna gidiliyor ise, arazinin tamamý bu Yönetmeliðin ilgili hükümlerine göre kontrol altýna alýnýr. Ancak, organik üretime geçilmeyen parsellerde nadas uygulanýr. Nadas uygulanmýþ parsellerde organik üretime geçildiðinde, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu onay verirse, geçiþ süreci uygulanmayabilir. 3) Geçiþ süreci, tek yýllýk bitkilerde 2 yýl, çok yýllýk bitkilerde 3 yýldýr. Tek yýllýk kültürlerde ekim tarihi, çok yýllýk kültürlerde hasat tarihi gözönüne alýnýr. 4) Geçiþ sürecindeki kýsaltmanýn süresi ve gerekçesi kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan aylýk raporlarýnda, üretim yapýlan ilin Proje ve Ýstatistik Þube Müdürlüðüne, dönem raporlarýnda Komiteye bildirilir. c) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, þüpheli durumlarda, organik bitkisel üretim yapýlacak topraðýn, kullanýlacak gübre ve ilacýn, ekim ve dikimden önce analizinin yaptýrýlmasýný müteþebbisten ister. Analiz sonuçlarýna göre aþaðýdaki hususlar dikkate alýnýr. 1) Tek yýllýk bitkilerde çok yýllýk rotasyon programý uygulanýr ve rotasyonda baklagil veya baklagil yem bitkilerine, derin köklü bitkilere ve çapa bitkilerine yer verilir. 2) Topraðýn biyolojik yapýsýndaki mevcut organik madde korunmaya çalýþýlýr. 3) Topraðýn biyolojik yapýsý bozulmuþsa, bu Yönetmeliðin 1 nolu eki (A) Bölümünde verilen gübre ve toprak iyileþtiriciler saf veya karýþým halinde verilir. 6

7 Toprak Koruma ve Hazýrlama Madde 9 Organik bitkisel üretim toprak koruma ve hazýrlama kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Organik bitkisel üretime baþlanmadan önce, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunca, arazide koruma tedbirleri alýnýp alýnmayacaðýna karar verilir. Bu tedbirler; 1) Teraslama, 2) Kontur ve þeritvari ekim ve dikim, 3) Toprak nemini koruyucu materyal kullanýlmasý ve malçlama, 4) Budanmýþ dallarla veya baklagil ekimi yapýlarak gölgeleme, 5) Hendekleme ve silt kapanlarý yapma yöntemleridir. b) Organik tarýma geçiþ sürecinde, konvansiyonel üretimden kalan bitki artýklarý parselden tamamen uzaklaþtýrýlarak toprak hazýrlanýr ve müteakip yýllarda topraðýn havalanmasýný saðlayacak, topraðý derinden iþlemeyen, traktör kuyruk miline baðlý olarak kullanýlan toprak iþleme aletleri kullanýlýr. c) Organik bitkisel üretim yapýlacak toprak; Ph deðeri 5,5-7 arasýnda, biyolojik ve minerolojik yapýsý ve dokusu bozulmamýþ topraktýr. Toprak yapýsýnýn bozulduðu durumlarda bu Yönetmeliðin 1 nolu ekinin (A) Bölümünde kullanýmýna izin verilmiþ toprak iyileþtiricileri kullanýlýr. Seralarda kullanýlacak taþýma topraðýn da bu özellikleri taþýmasý gerekir. d) Organik bitkisel üretimde çok fazla sayýda ve gereksiz toprak iþleme yapýlmamalýdýr. Toprak iþlemede pulluk gibi derin kazan aletlerin en fazla beþ yýlda bir kullanýlmasý gerekir. Böylece topraða azot saðlayan bakterilerin idamesi saðlanýr. Toprak iþleme, traktöre takýlarak çekilen týrmýk, kültivatör, diskaro gibi ekipmanlarla yapýlmalýdýr. Gübreleme Madde 10 Organik bitkisel üretimde gübreleme kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Hayvancýlýðýn organik tarým metoduyla yapýldýðý iþletmelerden gelen büyük ve küçük baþ organik hayvan gübreleri ve bu Yönetmeliðin 1 nolu eki (A) Bölümünde verilen gübre ve toprak iyileþtiriciler ile yeþil gübreleme yoluyla gübreleme yapýlýr. b) Yeterli organik hayvan gübresi bulunamamasý durumunda, organik tarým metoduyla hayvancýlýk yapmayan iþletmelerden sentetik katký maddesi içermeyen hayvan gübreleri kullanýlabilir. Ancak, kullanýlan bu gübrenin, organik gübre içerisindeki oraný % 25 i geçemez. Ancak ekstansif tarým yapan iþletmelerden gelen çiftlik gübresi kullanýlabilir. c) Yeþil gübrelemede, bu Yönetmeliðin 1 nolu ekinin (A) Bölümünde belirtilen uygun mikrobiyal veya bitkisel kökenli maddeler kullanýlýr. d) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunca, organik gübrenin de yetersiz kaldýðýnýn saptandýðý durumlarda, bu Yönetmeliðin 1 nolu ekinin (A) Bölümünde kullanýmýna izin verilen gübre ve toprak iyileþtiriciler, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun onayý ile doðal formunda kullanýlýr. e) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, kullanýlan gübrenin karýþým olmasýndan kuþku duyarsa, müteþebbisten gübre analizi yaptýrtmasýný ister. Analiz sonuçlarýna göre kullandýrýr. Analiz sonuçlarýný, bu Yönetmeliðin 8 nolu eki (A) bölümünde verilen çizelgelere iþler, analiz raporlarýný çizelgeye ekleyerek muhafaza eder. 7

8 f) Organik gübre üretimi ve ithalat ve/veya ihracatý, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun denetiminde yapýlýr. Müteþebbis, organik gübre üretimi ve ithalat ve/veya ihracatý için, ilk olarak, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuna baþvurur. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, ürünle ilgili her türlü analizi yaptýrýr, analiz sonuçlarý ile birlikte ürünün organik tarýmda kullanýlýp kullanýlamayacaðýna dair raporunu müteþebbise sunar. Talep edilmesi durumunda sertifika düzenleyerek müteþebbise verir. Sertifika verilen ürünün üretme izni için, müteþebbis, Bakanlýk Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðüne baþvurur. Bu kuruluþ, ilgili Yönetmelikler hükümlerine göre gerekli incelemelerden sonra, uygunluk saptanýrsa gerekli izni verir. Ekim ve Dikim Madde 11 Organik bitkisel üretim ekim ve dikim kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Kullanýlacak tohum, fide, fidan, anaç, misel, çelik gibi üretim ve çoðaltým materyali organik tarým metoduyla üretilmiþ olmalýdýr. b) Üretim ve çoðaltým materyali, hastalýk ve zararlýlara karþý kimyasal ilaçlamaya tabi tutulmadan kullanýlýr. Üretim ve çoðaltým materyali üretiminde, hastalýk ve zararlýlara karþý, bu Yönetmeliðin 1 nolu ekinin (B) bölümündekiler dýþýndaki maddelerle mücadele yapýlamaz. c) Ekim, üretim þekli ve tipine göre elle veya kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun izin vereceði ekipmanlarla yapýlýr. Bu ekipmanlarla konvansiyonel tarým metoduyla ekim yapýlmýþsa, ekipmanlar yýkanýp temizlendikten sonra kullanýlýr. Ekipman temizliðinde bu Yönetmeliðin 9 nolu ekinde verilenler dýþýndakiler kullanýlamaz. d) Organik üretim ve çoðaltým materyalinin özellikleri aþaðýdaki þekilde olmalýdýr: 1) Organik tohum; genetik olarak yapýsý deðiþtirilmemiþ, döllenmiþ hücre çekirdeði içindeki DNA dizilimine dýþarýdan müdahale edilmemiþ, sentetik pestisitler, radyasyon veya mikrodalga ile muamele görmemiþ biyolojik formunda olmalýdýr. 2) Organik fide; organik tohumlardan elde edilmiþ, bu Yönetmeliðe uygun olarak tesis edilmiþ alanlarda üretilen, üretimi sýrasýnda sentetik bitki besleme ve büyütme maddeleri ile hormonlarýn kullanýlmadýðý, toprak ve iklim koþullarýna uygun, bu Yönetmelik ilgili hükümlerine göre üretilmiþ, hastalýk ve zararlýlara dayanýklý olmalýdýr. 3) Organik fidan, anaç; organik tohumlardan bu Yönetmeliðe uygun olarak tesis edilmiþ alanlarda üretilen, üretimi sýrasýnda sentetik bitki besleme ve büyütme maddeleri ile hormonlarýn kullanýlmadýðý, toprak ve iklim koþullarýna uygun, bu Yönetmelik ilgili hükümlerine göre üretilmiþ, hastalýk ve zararlýlara dayanýklý, bir yaþýndan büyük olmalýdýr. 4) Organik çelik; göz, kalem, dal þeklinde, organik tarým metoduyla yetiþtirilen çok yýllýk bitkilerden alýnýr, yöresel toprak ve iklim koþullarýna uymalýdýr. 5) Organik misel; organik tarým metoduyla üretilen kültür ve diðer mantarlardan elde edilir. Bitki Koruma Madde 12 Organik bitkisel üretim bitki koruma kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Organik tarým metoduyla bitkisel üretim yapýlan tarým alanlarýnda kesinlikle kimyasal ot öldürücüler, büyümeyi durdurucular ve gerileticiler kullanýlamaz. b) Hastalýk, zararlý ve yabancý otlarýn kontrolünde aþaðýdaki hususlar dikkate alýnýr. 8

9 1) Hastalýklara dayanýklý tür ve çeþit seçimi yapýlmalýdýr. 2) Uygun rotasyon programý hazýrlanmalýdýr. 3) Uygun toprak iþleme yöntemleri uygulanmalýdýr. 4) Kültürel, biyolojik ve biyoteknik mücadele metotlarý uygulanmalýdýr. 5) Yabancý otlar, elle veya çapalama yöntemiyle yok edilmelidir. c) Yukarýda belirtilen uygulamalarýn bitki hastalýk ve zararlýlarý ile yabancý otlara karþý mücadelede yetersiz kalmasý halinde yalnýzca bu Yönetmeliðin 1 nolu ekinin (B) bölümünde belirtilen ürünler kullanýlýr. Sulama Madde 13 Organik bitkisel üretim sulama kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Organik tarým metoduyla bitkisel üretim yapýlan tarým alanlarýnda salma sulama teknikleri kullanýlamaz. b) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan, topraðýn, sulu arazi tasnif ve geçirgenlik hýzý deðerinin tespitinin yaptýrýlmasý saðlanýr. c) Bitkinin vejetasyon süresince tüketeceði su miktarýna göre su planý hazýrlanýr. d) Araziye su ölçüm cihazý yerleþtirilir, plana göre sulama suyu ölçülerek kullanýlýr. Suyun basýnçlý veya basýnçsýz kapalý sulama teknikleri ile bitkinin kök bölgesine verilmesi esastýr. e) Karýk sulamaya zorunlu hallerde kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun denetiminde izin verilir. f) Drenajý bozuk, geçirgenlik hýzý düþük, aðýr killi ve týnlý topraklarda drenaj sistemi kurulmalýdýr. Drenaj sisteminden elde edilen drenaj suyu ile sulama yapýlamaz. g) Bað, bahçe, seracýlýk ve örtü altý sebzecilik sulamalarýnda damla sulama yöntemi uygulanýr. h) Tarla, mera ve otlak sulamalarýnda yaðmurlama yöntemi uygulanýr. Hasat Madde 14 Organik bitkisel üretim hasat kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Organik ürünlerin hasadýnda kullanýlan teknik araç ve gereçlerin ekolojik tahribat ve kirlilik oluþturmamasý esastýr. b) Elle yapýlan hasatlarda toplayýcýlar eldiven kullanmalýdýr. Elle toplama materyalleri; tahta, hasýrdan yapýlmýþ sepetler, kasalar ve sandýklar, organik pamuk, kendir gibi maddelerden yapýlmýþ bez torbalar, karton, kaðýt gibi malzemeden yapýlmýþ kaplar ile organik yapýdaki veya ürünün organikliðini bozmayacak yapýdaki diðer kaplardýr. Toplama materyallerinde gerekli hijyen tedbirleri alýnýr. c) Makine ile hasatta, hasat makinesi tüm artýklardan temizlenir, mümkünse ürünle temas edecek aksamlar yýkanýr. Temizlikte, bu Yönetmeliðin 9 nolu ekinde verilenler dýþýndaki maddeler kullanýlamaz. d) Ormanlar, doðal alanlar ve tarýmsal alanlarda doðal olarak yetiþen yenilebilir bitki ve kýsýmlarýnýn toplanmasýnda aþaðýdaki koþullar saðlanmalýdýr: 1) Toplama alaný kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunca 1 yýl önce gözlem altýna alýnýr. 9

10 2) Toplama alaný son iki yýl içinde yangýn geçirmiþ olmamalýdýr. 3) Toplama alanýnda anýz yakýlmaz. 4) Toplama alanýnda son iki yýl içinde karantina tedbirleri alýnmýþ olmamalýdýr. 5) Toplama alanýndaki doðal ortam veya türlerin muhafazasý saðlanmalýdýr. Organik Mantar Üretimi Madde 15 Organik mantar üretimi kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. Organik mantar üretiminde; yalnýz aþaðýdaki üretim materyali kullanýlýr: a) Organik gübre, kimyasal olarak muamele görmemiþ torf, kesimden sonra kimyasal muamele görmemiþ odun, doðal yapýsýndaki toprak, hiçbir kimyasal madde içermeyen su, bu Yönetmeliðin 1 nolu ekinin (A) bölümünde kullanýmýna izin verilen toprak iyileþtiriciler ve mineral gübreler. b) Bu maddeler tek baþlarýna veya karýþým halinde kullanýlabilirler. Ancak, karýþým kompost oluþumundan önce yapýlmalý, kompost fermantasyona býrakýldýktan sonra yeni maddeler eklenmemeli, karýþýmýn oranýnýn hesaplanmasý ise; kompostun toplam aðýrlýðýndan, kaplama materyali olarak kullanýlan toprak ve kompost içindeki su miktarý çýkarýldýktan sonra yapýlmalýdýr. Seralarda Organik Üretim Madde 16 Seralarda organik üretim kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Seralarda kullanýlacak toprak, organik özelliðini yitirmemiþ olmalý, organik tohum veya çoðaltma materyali kullanýlmalýdýr. b) Bitki besin gereksiniminde, bu Yönetmeliðin 1 nolu ekinin (A) bölümünde belirtilen toprak iyileþtiriciler ve gübreler dýþýndakiler kullanýlamaz. c) Sera örtüsü olarak cam veya polietilen malzeme kullanýlabilir. Ancak; polietilen malzeme kullanýldýysa, açýlabilir kullanýmda olmalý, uygun havalarda açarak havalandýrma yapýlmalýdýr. d) Döllemede bombus arýlarý kullanýlabilir. e) Bitki korumada, yalnýzca bu Yönetmeliðin 1 nolu ekinin (B) bölümünde verilenler kullanýlýr. f) Sulamada kanalizasyon suyu kullanýlamaz. Damla sulama yöntemi kullanýlýr. g) Toprak iþleme, gübreleme ve hasat, mümkün ise elle kullanýlan ekipmanlarla yapýlýr. Makina ile yapýlýyorsa alet ve ekipmanýn temizliðine dikkat edilir. h) Seranýn iyi bir þekilde doðal havalanmasý saðlanmalýdýr. ý) Isýtma sera içinde kömür ve linyit sobalarýyla yapýlamaz. j) Sera topraðý karýþýmý hazýrlanmasý ve ticareti, Bakanlýk Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðünün izni ile bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun denetiminde yapýlýr. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun düzenleyeceði sertifika ile Bakanlýk Tarýmsal Üretim ve Geliþtirme Genel Müdürlüðüne baþvurularak izin talebinde bulunulur. 10

11 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Organik Tarým Metoduyla Hayvansal Üretim Organik Hayvansal Üretimde Genel Kurallar Madde 17 Organik hayvansal üretimde genel kurallar aþaðýda belirtilmiþtir. a) Hayvancýlýk; hayvan gübresi gereksinimini karþýlamasý, baklagil ve yem bitkileri gibi yenilenebilir doðal kaynaklarýn kullanýlmasý, meralarýn uzun dönemde toprak üretkenliðinin korunmasý ve iyileþtirilmesi ve sürdürülebilir tarýmýn geliþtirilmesine katkýda bulunmasý bakýmýndan, bitkisel üretimle birlikte ele alýnmalýdýr. Yine, toprak-bitki, bitki-hayvan, ve hayvan-toprak arasýnda karþýlýklý baðýmlýlýðýn oluþmasý, topraðýn organik maddesinin iyileþtirilmesi ve bitkilerin beslenme gereksinmelerini karþýlamasý, tarýmsal üretim sistemleri dengesinin oluþmasýna katkýda bulunmasý ve biyolojik çeþitliliði teþvik etmesini saðlamasý açýsýndan yapýlmalýdýr. b) Organik hayvancýlýkta, tür ve ýrk seçiminde yerel koþullar göz önüne alýnýr, doðal olarak hastalýða dayanýklý tür ve ýrk seçimine dikkat edilir. Burada açýklanmayan hususlarda; 10/3/2001 tarihli ve sayýlý Resmi Gazetede yayýmlanan 4631 sayýlý Hayvan Islahý Kanununun hükümleri uygulanýr. c) Organik tarým metoduyla üretim yapan iþletmelerden getirilen ve tamamen organik yemlerle beslenilen, üretmede ve çoðaltmada kullanýlacak, genetik yapýsý deðiþtirilmemiþ, çevreye, iklim koþullarýna ve hastalýklara dayanýklý hayvanlar damýzlýk olarak kullanýlýr. d) Damýzlýk hayvanlardan tamamen doðal yöntemlerle elde edilen, saklanan ve kullanýlan hayvan suni tohumlama materyalleri ile hayvan çoðaltma yapýlýr. Embriyo transferi yasaktýr. e) Organik hayvancýlýk yapacak iþletme, serbest otlama alanýna sahip olmalý, mera alanlarýna eriþebilmeli ve birim alan baþýna düþen hayvan sayýsý, üretim biriminde entegre hayvancýlýk ve bitkisel üretime yeterli hayvan gübresi saðlayabilecek þekilde sýnýrlý olmalýdýr. Organik gübre stoklama kapasitesi yada yayýlan nitrojen miktarý, kullanýlan tarýmsal alanda 170 Kg/N/Ha/Yýlý aþmamalýdýr. Bu miktar aþýldýðýnda, müteþebbisin ayný bölgede baþka bir alan edinmesi veya kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun onayý ile komþu iþletmelerde bu olanaðý saðlamasý gereklidir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu çevre koruma maksadýyla stoklama kapasitesini azaltabilir. f) Organik hayvancýlýkta ayný üretim biriminde bulunan tüm hayvanlar, bu Yönetmelikteki hükümlere göre yetiþtirilmelidir. Ancak, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiþtirilmeyen hayvanlar, yetiþtirildikleri binalarýn ve arazilerin bu Yönetmelik kurallarýna uygun olarak yetiþtirme yapan birimlerden açýkça ayrý olmasý þartýyla ve ayrý türlerin bulunmasý durumunda iþletmede bulunabilirler. g) Bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiþtirilmeyen hayvanlar, bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiþtirilen hayvanlar ile ayný anda merada olmamalýdýr. Ancak; kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun izni olmasý þartýyla ayný merayý kullanabilirler. h) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiþtirilen hayvanlar aþaðýdaki hususlarýn bulunmasý þartýyla normal arazilerde otlatýlabilirler. 1) Araziler geçiþ sürecini tamamlamýþ olmalýdýr. 2) Hektar baþýna hayvan sayýsý, 170 Kg/N/Ha/Yýl dan fazla olmamalýdýr. 11

12 3) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiþtirilen ancak bu arazileri kullanan hayvanlardan elde edilen her çeþit ürün, bu hayvanlarýn bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan hayvanlardan yeterince ayrý tutulduðunun bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunca onayý durumunda organik olarak kabul edilecektir. ý) Organik hayvan yetiþtiriciliði ve hayvansal üretim yapacak üretici müteþebbis, 7 nci maddenin (a) bendine göre geçiþ sürecine alýnýr. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, Komitenin onayýný alarak geçiþ süresini 7 nci maddenin (a) bendine göre uzatabilir veya kýsaltabilir. j) Organik hayvancýlýða geçiþ sürecinde, iþletmenin hayvan yemi için kullandýðý tüm arazi de bitkisel üretim için geçerli geçiþ sürecine alýnýr. Bu süreç, kürk hayvanlarý için bir yýla indirilebilir. k) Yeni bir iþletme tesisinde, yeterli miktarda organik olarak yetiþtirilmiþ hayvan bulunmadýðýnda, sürünün yenilenmesine veya yeniden oluþturulmasýna, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan izin verilmesi durumunda, konvansiyonel tarým metoduyla üretilmiþ hayvanlar aþaðýdaki koþullara baðlý olarak organik çiftliklere getirilebilirler. 1) Besiye alýnacak danalar dört aylýktan büyük olamaz. 2) Besiye alýnacak kuzu ve oðlaklar dört haftadan büyük olamaz. 3) Damýzlýkta kullanýlacak hayvanlar 14 aylýktan büyük olamaz. 4) Yumurta üretimi için piliçler 18 haftadan büyük olamaz. 5) Etlik piliçler geldikleri çiftlikten ayrýldýklarýnda üç günlükten büyük olamaz. 6) Danalar, sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarýna uygun olarak yetiþtirilmiþ olmalý ve her durumda altý aydan büyük olamaz. 7) Damýzlýk vasýflarýný yitirmiþ ve sütten kesilmiþ küçükbaþlar, sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarýna uygun olarak yetiþtirilmiþ olmalý ve her durumda 45 günlükten büyük olamaz. 8) Domuz yavrularý sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarýna uygun olarak yetiþtirilmiþ olmalý ve 25 kgdan büyük olamaz. 9) Büyükbaþ sayýsýnýn azami %10unu ve yetiþkin domuz, koyun ve keçi sayýsýnýn azami %20sinden fazla olmamasý kaydýyla, doðal büyümenin desteklenmesi ve sürülerin yenilenmesi amacýyla her yýl organik üretim yapmayan çiftliklerden diþi hayvan getirilebilir. Bu yüzdeler, iþletmede önemli ölçüde büyütme yapýlýrsa, herhangi bir tür deðiþikliðine gidilirse, yeni hayvancýlýk ihtisas alanýnýn geliþtirilmesi durumunda kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun onayý ve Komitenin mutabakatý ile %40a kadar arttýrýlabilir. 10) Yukarýda belirtilen yüzdeler on adetten az büyükbaþ hayvan veya beþ adetten az küçükbaþ ve domuz bulunan üretim birimlerinde uygulanmayacaktýr. Bu birimlerde yukarýda belirtilen yenileme iþlemleri yýlda azami bir hayvan ile sýnýrlý olacaktýr. 11) Hayvanlarýn organik olmayan hayvansal üretim yapan çiftliklerden saðlanmasý durumunda hayvan saðlýðý kurallarýna dikkat edilir. Özel koþullar ve karantina dönemine baðlý olarak kontrol testleri yapýlýr. l) Organik hayvan ve hayvansal ürünlerde geçiþ süreci aþaðýda belirtilmiþtir. 1) Et üretimine yönelik büyükbaþlarda 12 ay ve her durumda yaþam süresinin dörtte üçü kadar olmalýdýr. 2) Küçükbaþ ve domuzda altý aydýr. 12

13 3) Süt üretimine yönelik hayvanlarda altý aydýr. 4) Et üretimine yönelik kanatlýlarda, üç gün/yaþýndan önce getirilmeleri kaydýyla 10 hafta, yumurta üretimine yönelik kanatlýlarda altý haftadýr. 5) Kasaplýk danalarda altý ay, küçük geviþ getirenlerde iki aydýr. Kasaplýk hayvanlar, satýþ veya kesim zamanýna kadar organik üretim biriminde yetiþtirilmiþ olmalýdýrlar. m) Doðal büyüme ve hayvanlarýn yenilenmesi için her yýl yetiþkin büyük baþ hayvanlarýn minimum %10u ile küçükbaþ hayvanlarýn %20si sürü yenileme payý olarak ayrýlýr. n) Organik hayvan yetiþtiriciliði ve hayvansal üretim yapan iþletmeler, hayvanlarýn giriþ ve çýkýþý ile tüm tedavi uygulamalarýyla ilgili güncel, detaylý ve muntazam kayýtlar tutar. Hayvanlara kimlik verilir. Organik Hayvansal Üretimde Yem Temini ve Hayvan Besleme Madde 18 Organik hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Organik hayvan yetiþtiriciliði yapan iþletme serbest otlak alanýna sahip olmalý, çiftlik hayvanlarý çayýr-mera alanlarý üzerinde beslenmelidir. Ýþletmenin toplam hayvan sayýsý hektar baþýna iki büyükbaþ hayvan birimini ve bu Yönetmeliðin 5 nolu ekinde belirtilen sayýlarý geçemez. Mera ve otlaklarda besleme yapýlacaksa, alanýn önceden kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan organik tarým kurallarýna uygun olup olmadýðýnýn tespiti yapýlýr. Mera ve otlaklarýn organik tarým kurallarýna uygun olmasý gereklidir. Mera ve otlaklarda kimyasal gübreleme ve mücadele yapýlmamýþ olmalýdýr. Burada açýklanmayan hususlarda 28/2/1998 tarihli ve sayýlý Resmi Gazetede yayýmlanan 4342 sayýlý Mera Kanununun hükümleri uygulanýr. b) Yem kullanýmýndaki amaç, üretimin azami düzeye çýkarýlmasýndan çok, hayvanlarýn muhtelif geliþim evrelerindeki beslenme ihtiyaçlarý karþýlanýrken kaliteli üretimin saðlanmasýdýr. Besicilikte et üretiminin azamiye çýkarýlmasý amaçlandýðýndan bu madde uygulanmaz. Hayvanlarýn zorlama ile beslenmesi yasaktýr. c) Hayvanlar organik olarak üretilmiþ yem maddeleri ile beslenmelidir. Yaygýn hastalýk nedeniyle üretimde ciddi bir düþüþ bekleniyorsa, Komitece açýklanan bulaþma dönemi boyunca, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun denetiminde, toplam yemin % 40ýný geçmemek üzere konvansiyonel yem verilebilir. d) Hayvanlar, tercihen yetiþtirildikleri iþletmeden saðlanan yemlerle, buna imkan olmamasý halinde bu Yönetmelik kurallarýna uygun hareket eden diðer birimlerden veya iþletmelerden saðlanan bu Yönetmeliðin 7 nolu ekinde verilen yemlerle beslenirler. e) Ortalama olarak rasyon formüllerinin % 30una kadarý geçiþ sürecindeki maddeleri içerebilir. Geçiþ sürecindeki yem maddeleri ayný iþletmeden geliyorsa bu oran % 60a arttýrýlabilir. f) Genç memelilerin beslenmesi ana sütüne dayanmalýdýr. Tüm memeliler türlere baðlý olarak asgari bir süre için ana sütü ile beslenmelidir. Bu süre; büyükbaþ türleri için üç ay, küçükbaþ için 45 gün ve domuzlar için 40 gündür. g) Günlük rasyonda en az % 60ý kaba yem, taze, kuru ot veya silaj içerir. Ancak, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, süt verme döneminin ilk evrelerinde süt üretimine yönelik hayvanlarda azami üç aylýk bir süre için % 50 oranýna kadar bir indirime izin verebilir. 13

14 h) Çiftçinin yemlerini yalnýzca organik üretimden saðlayamamasý durumunda konvansiyonel yem maddelerinin sýnýrlý oranda kullanýlmasýna izin verilir. Her yýl için izin verilen konvansiyonel yem maddeleri azami kullaným oraný ot obur hayvanlarda % 10 ve diðer türlerde % 20dir. Bu rakamlar tarýmsal kaynaklý yem maddelerinin kuru madde oraný yüzdesi olarak yýllýk bazda hesaplanýr. Göç dönemleri hariç olmak üzere günlük rasyonda izin verilen konvansiyonel yem maddeleri oraný % 25 olup, kuru madde yüzdesi olarak hesaplanýr. ý) Ýstisnai hava koþullarý nedeniyle yem üretiminde kayýp olmasý halinde, afet bölgesinde ve kýsa bir süre için kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun belirleyeceði oranda konvansiyonel yem maddelerinin kullanýmýna izin verilebilir. j) Kanatlýlarda besi aþamasýnda kullanýlan yem formülü asgari %65 tahýl içermelidir. k) Domuz ve kanatlý rasyonlarýna kaba yem, taze veya kuru ot veya silaj eklenmelidir. l) Yalnýzca bu Yönetmeliðin 7 nolu ekindeki ürünler silaj yapýmýnda, katký ve iþleme maddesi olarak kullanýlabilirler. m) Bu Yönetmeliðin 7 nolu ekinin (A) bölümünde yer alan tarýmsal kaynaklý bitkisel yem maddeleri kimyasal solvent kullanýlmadan üretilmiþ veya hazýrlanmýþsa hayvan beslenmesinde kullanýlabilir. n) Hayvan kaynaklý yem maddeleri, yalnýzca bu Yönetmeliðin 7 nolu ekinin (B) bölümünde yer alýyorsa kullanýlabilir. o) Bu Yönetmeliðin 7 nolu ekinin (C) bölümünde ve eser maddeler, vitaminler, provitaminler ve benzer etkisi olan kimyasal açýdan tam tanýmlý maddeler mineral kaynaklý yem maddeleri; bu Yönetmeliðin 7 nolu ekinin (D) bölümünde yer alýyorsa kullanýlabilir. p) Enzimler, mikroorganizmalar, birleþtiriciler, katýlaþmayý önleyici müstahzarlar ve katýlaþtýrýcýlar, yem iþlemeye mahsus yardýmcý elementler, bu Yönetmeliðin 7 nolu ekinin (D) bölümünde yer alýyorsa kullanýlabilir. r) Antibiyotikler, koksidiyostatikler, ilaç maddeleri, büyütücüler veya büyümeyi veya üretimi geliþtiren diðer maddeler hayvan beslenmesinde kullanýlmaz. s) Yem maddeleri, bileþik yem maddesi katký maddeleri, yem iþlemeye mahsus yardýmcý müstahzarlar ve hayvan beslenmesinde kullanýlan ürünler genetik deðiþimden geçirilmiþ organizmalar veya bunlardan elde edilen ürünlerden elde edilmiþ olmamalýdýr. Hayvan Saðlýðý ve Veteriner Müdahalesi Madde 19 Organik hayvansal üretimde hayvan saðlýðý ve Veteriner Hekim müdahalesi kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Organik hayvan yetiþtiriciliðinde, hayvanlarýn genetik yapýsý deðiþtirilemez ve genetik yapýsý deðiþtirilmiþ organizmalar ve bunlardan üretilmiþ ürünler organik tarým metoduna uygun olmadýðýndan, organik hayvansal üretimde girdi olarak kullanýlamaz. Gen teknolojisi metotlarý ile hayvan ýslahýna izin verilmez. Antibiyotikler, koksidiyostatikler ve diðer büyümeye yardýmcý suni yardýmcý müstahzarlar ve erken doðum için östrusun hazýrlanmasý veya zamanlanmasý gibi üremeyi kontrol edici veya baþka amaçlar için hormonlarýn veya benzer maddelerin kullanýlmasý yasaktýr. Yine de tedavi edici uygulama olarak hormonlar hayvan üzerinde uygulanabilir. b) Kuyruk kesme, koyunlarýn kuyruklarýna elastik bant yapýþtýrma, diþ kesme, gaga kesme, kanatlarý yolma gibi yöntemler uygulanmaz. Ancak, iðdiþ etme ve boynuz köreltme 14

15 hayvana zarar vermemek þartý ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun onayý ile uygulanýr. Bu uygulamalar en deneyimli personel tarafýndan yapýlmalý ve hayvana acý çektirilmemesine çok dikkat edilmelidir. c) Hastalýklara karþý direncin güçlenmesi ve enfeksiyonlarýn önlenmesi bakýmýndan her türün gereksinmelerine uygun gerekli tedbirler alýnmalýdýr. d) Hayvanlarýn doðal baðýþýklýklarýnýn kazanýlmasý için merada otlatma yapýlmalý ve yüksek kalite yemler kullanýlmalýdýr. e) Tüm önleyici tedbirlere raðmen bir hayvanýn hastalanmasý veya yaralanmasý durumunda, gerekiyorsa uygun bir barýnakta izole edilerek, derhal tedavi edilmelidir. f) Organik tarýmda veteriner ilaç uygulamalarý aþaðýdaki prensiplere uygun olmalýdýr. 1) Tedaviye alýnan hayvan türü üzerinde tedavi edici etkisinin bulunmasý ve tedavi koþullarýna uygun olmasý kaydýyla kimyasal bileþimli ilaç uygulamalarý yerine, bitki alýntýlarý ve bitki özleri gibi bitkisel ilaçlar, bitki, hayvan veya mineral kaynaklý maddeler, eser maddeler ve ürünleri ve homeopat tedavi yöntemi kullanýlmalýdýr. 2) Yukarýda bahsedilen maddelerin kullanýmýnýn hastalýkla veya yaralanmayla mücadelede yetersiz kalmasý veya yetersiz kalmasýnýn muhtemel olduðu ve hayvanýn acý çekmemesi için tedavinin gerekli olduðu durumlarda veteriner sorumluluðunda kimyasal bileþimli ilaçlar veya antibiyotikler kullanýlabilir. 3) Önleyici veya koruyucu olarak kimyasal bileþimli veteriner ilaçlarý veya antibiyotiklerin kullanýlmasý yalnýzca kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun onayý ile kullanýlabilir. 4) Üretim biriminin bulunduðu belirli bir alanda bir hastalýðýn ortaya çýkmasý halinde, baðýþýklýk saðlayan veteriner ilaçlarý kullanýlabilir. 5) Veteriner ilaçlarý kullanýlacaðý zaman konulan teþhis, pozolojisi, müdahale yöntemi, tedavi süresi ve ilacýn yasal kesilme süresi ile birlikte kullanýlan ürün tipi açýkça kayýt edilmelidir. 6) Hayvanlar veya hayvan ürünleri organik ürün olarak pazarlanmadan önce bu durum kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþuna bildirilmelidir. Tedavi edilen hayvanlar, büyükbaþlarda tek tek, kanatlýlarda ve küçükbaþlarda tek tek veya gruplandýrýlmýþ olarak açýkça belirlenmelidir. 7) Bir hayvana normal koþullarda verilen veteriner ilaçlarýnýn son uygulandýðý tarih ile bu hayvanlardan organik ürün elde edilme tarihi arasýndaki süre ilacýn tanýmlanmýþ kesilme süresinin iki katý olacak veya kesilme süresi belirtilmemiþ hallerde 48 saat olacaktýr. 8) Aþý uygulamalarý, parazit tedavisi, bir hayvana veya hayvan grubuna bir yýl içerisinde ikiden fazla veya azami üç kez kimyasal bileþimli veteriner ilaçlarýnýn veya antibiyotiklerin uygulanmasý halinde, söz konusu hayvanlar veya bu hayvanlardan elde edilen ürünler bu Yönetmeliðe uygun olarak üretilmiþ ürün sýfatýyla satýlamazlar ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun izni ve Komitenin mutabakatý þartýyla yeniden geçiþ sürecine alýnýrlar. 9) Kasaplýk hayvanlar kesimden önceki 2 ay, süt ürünleri 7 gün ve yumurta 5 gün içerisinde sentetik ilaç verilmiþ ise organik ürün olarak satýlamaz. 10) Kanatlýlarda yumurtlamayý ve yumurta sarýsýný artýrýcý yada kalite düzenleyici sentetik maddeler ile doðal olmayan yöntemler kullanýlamaz. 15

16 Hayvan Bakýmý ve Barýnaklar Madde 20 Organik hayvansal üretimde hayvan bakýmý ve barýnak kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Hayvan barýnaklarý, sýhhi bir yapý malzemesinden inþa edilmeli, barýnaklarýnýn koþullarý hayvanlarýn biyolojik ve ýrk ihtiyaçlarýný karþýlamalýdýr. Hayvanlar yem ve suya kolayca eriþebilmelidirler. Binalarýn yalýtýmý, ýsýnmasý ve havalandýrýlmasý hava akýmýný, toz seviyesini, ýsýyý, nispi nemi ve gaz konsantrasyonunu hayvanlara zarar vermeyecek sýnýrlar içerisinde tutacak þekilde olmalýdýr. Binalara çok iyi bir þekilde doðal hava ve ýþýk girmelidir. b) Hayvanlarýn baðlý olarak tutulmasý yasaktýr. Ancak, baðlama iþleminin emniyet veya hayvanýn rahatlýðý açýsýndan gerekli olduðuna ve baðlama iþleminin sýnýrlý bir süre için yapýlacaðýna dair bir gerekçe ortaya çýkarsa, yalnýzca büyükbaþ hayvanlar, iyi aydýnlatýlmýþ ve havalandýrýlmýþ sýhhi barýnaklarda, düzenli dýþarý çýkarýlarak dolaþtýrýlmalarý, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan izin verilmesi kaydýyla baðlanabilirler. c) Küçük iþletmelerde, büyükbaþ hayvanlar haftada en az iki kez meraya, açýk hava barýnaklarýna veya gezinti alanlarýna çýkarýlmalarý, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan izin verilmesi kaydýyla baðlanabilirler. d) Hayvanlarýn gruplar halinde yetiþtirilmeleri durumunda grubun büyüklüðü, hayvan türünün geliþim evrelerine ve davranýþ biçimlerine baðlý olarak, bir uzman görüþü ýþýðýnda kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunca belirlenir. Hayvanlarý anemiye yol açacak koþullarda tutmak veya diyet uygulamak yasaktýr. e) Gerekli ise, doðal otlaklar, açýk hava gezinti alanlarý veya açýk alanlar yerel hava koþullarýna ve ilgili türe baðlý olarak yaðmura, rüzgara, güneþe ve aþýrý sýcaklýða karþý yeterli korunma saðlamalýdýr. f) Uygun iklim koþullarýnýn hayvanlarýn açýk havada yaþamalarýna imkan verdiði alanlarda hayvan barýnaklarýnýn yapýlmasý zorunlu deðildir. g) Binalardaki hayvan yoðunluðu hayvanlarýn türlerine, soyuna ve yaþýna baðlý olarak rahat ve iyi durumda olmalarýný saðlayacak þekilde olmalýdýr. Özellikle hayvan grubunun büyüklüðü ve cinsiyetlere baðlý olarak hayvanlarýn davranýþlarý göz önüne alýnacaktýr. Optimum yoðunluk hayvanlara rahatça ve doðal olarak durabilecekleri, kolayca yatabilecekleri, dönebilecekleri, kendilerini temizleyebilecekleri, tüm doðal pozisyonlarý alabilecekleri ve gerinme ve kanat çýrpma gibi tüm doðal hareketleri yapabilecekleri yeterli büyüklükte yer saðlayacak þekilde olmalýdýr. h) Kapalý barýnaklarýn ve açýk gezinti alanlarýnýn asgari alanlarý ve farklý hayvan türleri ve kategorileri için diðer barýnak özellikleri bu Yönetmeliðin 6 nolu ekinde verilmiþtir. ý) Meralarda, diðer otlaklarda, fundalýklarda, sulak alanlarda, çalýlýklarda ve diðer doðal veya yarý doðal habitatlarda bulunacak açýk hava hayvan yoðunluðu topraðýn yumuþamasýnýn ve aþýrý otlatmanýn engellenmesi bakýmýndan yeterince az olmalýdýr. j) Barýnaklar, aðýllar, teçhizat ve kaplar enfeksiyon bulaþmasýnýn önlenmesi ve hastalýk taþýyýcý organizmalarýn oluþmamasý için doðru biçimde temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Hayvan binalarýnýn ve tesislerinin temizlenmesi ve dezenfeksiyonu için yalnýzca bu Yönetmeliðin 9 nolu ekinde verilenler kullanýlabilir. Dýþký, idrar ve yenmemiþ veya dökülmüþ yemler kokunun önlenmesi ve böcek ve kemirgen hayvanlarýn cezbedilmemesi için gerekli sýklýklarda kaldýrýlmalýdýr. Hayvanlarýn tutulduðu binalardan ve diðer tesislerden böceklerden 16

17 ve diðer zararlýlardan arýndýrýlmasý için, yalnýzca bu Yönetmeliðin 9 nolu ekinde verilenler kullanýlabilir. k) Bütün memeli hayvanlar, kýsmen kapalý olabilecek meralara veya açýk hava gezinti alanlarýna veya açýk alanlara eriþebilmeli ve hayvanýn fiziki koþullarýnýn, iklim koþullarýnýn ve zemin þartlarýnýn imkan verdiði hallerde bu alanlarý kullanabilmelidir. l) Ot obur hayvanlarýn otlama dönemlerinde meralara eriþebilmeleri halinde ve kýþ barýnaklarýnýn hayvanlara hareket serbestisi vermesi durumunda, kýþ aylarýnda hayvanlara açýk gezinti alanlarý ve açýk alanlar saðlanmasý zorunluluðu kaldýrýlabilir. Bu konudaki kurallar aþaðýdaki gibidir. 1) Bir yýldan yaþlý boðalar, meralara, açýk gezinti alanlarýna ve açýk alanlara eriþebilmelidirler. 2) Besiye yönelik büyükbaþlar, domuzlar ve küçükbaþlar, yaþam sürelerinin beþte birini geçmemesi kaydýyla ve her durumda kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunun belirleyeceði süre kadar kapalý alanlarda kalabilirler. m) Hayvan barýnaklarýnýn zemini düzgün ama kaygan olmamalýdýr. Toplam zemin alanýnýn asgari yarýsý, parçalý veya ýzgaralý olmayýp, sert ve düz olmalýdýr. n) Barýnaklarda parçalý olmayan düz satýhlý rahat, temiz ve kuru uzanma/dinlenme alaný bulunmalýdýr. Dinlenme alanýnda ottan oluþturulan bol miktarda kuru yatma yeri bulunmalýdýr. Altlýk sap-saman veya diðer uygun doðal maddeden oluþmalýdýr. Altlýk olarak kullanýlan materyal, organik tarýmda gübre olarak kullanýlmasýna izin verilen her türlü mineral ürün ile iyileþtirilebilir ve güçlendirilebilir. Bir haftalýk olduktan sonra buzaðýlarýn tek kiþilik yerlerde barýndýrýlmasý yasaktýr. o) Kanatlýlar doðal otlaklarda yetiþtirilmelidir ve kafeslerde tutulamazlar. Hayvanýn rahatlýðý veya hijyen þartlarý nedeniyle su kanatlýlarý iklim þartlarýnýn elverdiði zamanlarda akarsulara, gölet veya göllere eriþebilmelidirler. p) Tüm kanatlý binalarý aþaðýdaki asgari þartlarý karþýlamalýdýr. 1) Zeminin asgari üçte biri parçalý veya ýzgaralý yapýda deðil düz satýh olmalý ve sapsaman, talaþ, kum veya kýsa çim gibi maddelerle kaplý olmalýdýr. 2) Yumurta tavuklarý binalarýnda tavuklara ayrýlan zeminin büyük bir kýsmý dýþký toplanmasýna elveriþli olmalýdýr. 3) Kanatlý grubunun ve kanatlýnýn büyüklüðü ile orantýlý büyüklükte tünek bulunmalýdýr. Bu konudaki standartlar bu Yönetmeliðin 6 nolu ekinin (B) bölümünde verilmiþtir. 4) Kanatlýnýn büyüklüðüne göre giriþ/çýkýþ delikleri olmalý ve bu delikler kanatlý barýnaðýnýn her 100 m2 si için asgari toplam 4 m uzunlukta olmalýdýr. 5) Her kanatlý barýnaðý aþaðýdakilerden fazla hayvan barýndýrmamalýdýr adet etlik piliç 3000 adet yumurta tavuðu 5200 adet afrika tavuðu 4000 adet diþi muscovy veya Pekin ördeði 3200 adet erkek muscovy veya Pekin ördeði veya diðer ördekler 2500 adet et horozu, kaz veya hindi 6) Her hangi bir üretim biriminde bulunan et üretimine yönelik kanatlý barýnaklarýnýn toplam kullanýlabilir alaný 1600 m2yi aþmamalýdýr. 17

18 7) Yumurta tavuklarýnda doðal ýþýða ilaveten günde azami 16 saat ýþýk saðlanacak þekilde suni ýþýklandýrma kullanýlabilir ancak suni ýþýklandýrma olmadan asgari sekiz saat dinlenme süresi uygulanacaktýr. 8) Kanatlýlar iklim koþullarýnýn elverdiði durumlarda açýk hava barýnaklarýna alýnmalý ve mümkün olan hallerde bu durum yaþamlarýnýn asgari üçte birinde uygulanmalýdýr. Bu açýk hava barýnaklarý çoðunlukla bitki örtüsü ile kaplanmalý, koruyucu tesisler bulunmalý ve hayvanlarýn yeterli sayýda su ve yem yalaklarýna eriþmelerine imkan vermelidir. 9) Yetiþtirilen her kanatlý gurubu arasýndaki sürede binalar saðlýk nedenleriyle hayvanlardan boþaltýlmalýdýr. Bu süre içerisinde binalar ve tesisat temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Ayrýca, her kanatlý grubunun yetiþtirilmesi tamamlandýðýnda açýk hava barýnaklarý saðlýk nedeniyle boþ býrakýlarak bitki örtüsünün yeniden geliþmesine imkan verilmelidir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, barýnaklarýn boþ býrakýlmasý gereken dönemleri belirleyecekler ve kararlarýný Komiteye bildireceklerdir. Bu gereklilik barýnaklarda tutulmayan ve gün boyunca serbestçe gezinen küçük miktarlardaki kanatlýlara uygulanmayacaktýr. Nakliye ve Kesim Madde 21 Organik hayvan nakliyesi ve kesim kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Hayvanlarýn nakilleri stressiz ve kýsa zamanda gerçekleþtirilecek þekilde yapýlýr. b) Yükleme ve boþaltma iþlemleri dikkatlice ve hayvanlarý zorlamak amacýyla her hangi bir elektriksel aygýt kullanýlmadan gerçekleþtirilmelidir. Nakliye öncesi ve esnasýnda her hangi bir yatýþtýrýcý ilaç kullanýlmasý yasaktýr. c) Kasaplýk hayvanlara kesim esnasýnda stres yaratmayacak þekilde davranýlýr, uygun kesim yöntemleri uygulanýr. Mümkün olan durumlarda ayrý kesimhaneler kullanýlýr. Mümkün olmayan durumlarda ise konvansiyonel olarak beslenmiþ hayvanlarýn kesiminden sonra, kesimhane bu Yönetmeliðin 9 nolu ekinde verilenler ile temizlendikten sonra, organik hayvanlarýn kesimi yapýlýr. Konvansiyonel hayvanlarla organik hayvanlarýn kesim iþlemi ayný kesimhanede, ayný anda yapýlamaz. d) Kanatlýlarda asgari kesim yaþlarý aþaðýda belirtilmiþtir. Tavuklar Et horozlarý Pekin ördeði Diþi muscovy ördeði Erkek muscovy ördeði Yaban ördeði Afrika tavuðu Hindi ve kaz 81 günlük 150 günlük 49 günlük 70 günlük 84 günlük 92 günlük 94 günlük 140 günlük 18

19 Hayvan Gübresi Madde 22 Organik hayvan gübresi kullanma, bulundurma ve koruma kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Ýþletmede kullanýlan toplam gübre miktarý, kullanýlan tarým alanýnda yýlda hektar baþýna 170 Kg Nitrojeni (Azotu) aþamaz. Hayvan türlerine göre bu miktarlar bu Yönetmeliðin 5 nolu ekinde verilmiþtir. b) Organik üretim yapan iþletmeler organik üretim fazlasý gübrelerini daðýtmak amacýyla bu Yönetmelik hükümlerine uyan diðer iþletmelerle iþbirliðine gidebilirler. Kullanýlan tarým alanýnda gübreden yýlda hektar baþýna azami 170 Kg azot sýnýrý böyle bir iþbirliði içine giren tüm organik üretim yapan birimler bazýnda hesaplanacaktýr. c) Hayvan gübresi depolama tesislerinin kapasitesi doðrudan tahliye veya yüzeysel akýntý ve topraða karýþma yoluyla su kirlenmesini önleyecek þekilde olmalýdýr. d) Saðlýklý bir gübre yönetiminin saðlanmasý için hayvan gübresi depolama tesislerinin kapasitesi, üretim biriminin nitrata hassas bölgede bulunmasý hallerinde, araziye gübre uygulamasýnýn uygun olmadýðý veya gübre uygulamasýnýn yasak olduðu en uzun dönem göz önüne alýnarak belirlenen depolama kapasitesinden fazla olmalýdýr. e) Hayvan gübresi, bu Yönetmeliðin 7 nolu ekinde verilen ürünler, orman aðaçlarý yapraklarý, saman, bu Yönetmeliðin 1 nolu eki (A) bölümünde verilen diðer maddelerle karýþtýrýlarak, en fazla 1/4 oranýnda su ile malç haline getirilip, üstü toprakla kaplanmak suretiyle, kompost haline getirilerek, bitkisel üretimde gübreleme zamanýna kadar bekletilebilir. Organik Arý Yetiþtiriciliði Madde 23 Organik arý yetiþtiriciliði kurallarý aþaðýda belirtilmiþtir. a) Organik arý yetiþtiriciliði yapýlacak alan, asgari uçuþ çapý 3 Km. olmak koþuluyla, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþunca 1 yýl önceden kontrol altýna alýnýr. Tarýmsal üretim yapýlmayan alanlarda geçiþ süreci uygulanmaz. Bu Yönetmelikte hükme baðlanmamýþ konularda 23/9/1994 tarihli ve MKD-B-1-01/94-66 sayýlý Makam Oluru ile yürürlüðe giren Arýcýlýk Yönetmeliði hükümleri uygulanýr. b) Arýcýlýk, arýlarýn polenizasyon faaliyetleri yoluyla çevrenin, tarým ve orman ürünlerinin korunmasýna katkýda bulunan önemli bir faaliyettir. Arýcýlýk ürünlerinin organik üretim olarak nitelendirilmesi kovanlarýn özellikleri ve çevre kalitesi ile yakýndan iliþkilidir. Bu nitelendirme ayný zamanda arýcýlýk ürünlerinin elde edilmesi, iþlenmesi ve depolanmasý koþullarýna da baðlýdýr. Bu nedenle; arýcýlýk yapýlan alan, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan, uzmanlara etüt ettirilerek denetim altýna alýnmalýdýr. c) Bir müteþebbisin, ayný bölgede birçok arýcýlýk birimini iþletmesi durumunda bütün birimlerin bu Yönetmelik gereklerine uygun olmasý gerekmektedir. d) Arýcýlýk ürünleri yalnýzca bu Yönetmelik hükümlerinin asgari bir yýl uygulanmasý kaydýyla organik ürün olarak satýlabilir. e) Tür seçiminde, arýlarýn yerel koþullara adapte olabilme kapasitesi, dayanýklýklarý ve hastalýklara karþý dirençlilikleri göz önüne alýnmalýdýr. Apis mellifera türleri ve ekotipleri tercih edilmelidir. 19

20 f) Kovanlar kolonilerin bölünmesi veya bu Yönetmelik hükümlerine uygun iþletmelerden oðul veya kovan alýnarak oluþturulmalýdýr. g) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþundan önceden izin alýnmasý kaydýyla bu Yönetmelik kurallarýna uygun olmayan mevcut üretim birimlerindeki kovanlar, organik arýcýlýkta kullanýlabilir. h) Bir yýllýk geçiþ süreci içerisinde, arý oðullarý, bu Yönetmelik hükümlerine göre üretim yapmayan arýcýlardan saðlanabilir. ý) Saðlýk veya felaket nedenleriyle yüksek hayvan ölümlerinin olmasý durumunda ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun kovanlarýn mevcut olmamasý halinde, geçiþ sürecine tabi olmalarý kaydýyla, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu tarafýndan kovanlarýn yeniden oluþturulmasýna izin verilebilir. j) Kovanlarýn yenilenmesi amacýyla, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan, yýlda %10 oranýnda kraliçe arý ve arý beyi, organik üretim yapan birimlerden alýnan peteklere veya petek temellerine yerleþtirilmeleri kaydýyla, organik üretim yapýlan birimlere alýnabilir. Bu durumda geçiþ süreci uygulanmaz. k) Kovanlarýn yerleþimi aþaðýdaki hususlara uygun olmalýdýr. 1) Arýlar için yeterli miktarda doðal nektar, bal özü ve polen kaynaðý bulunmalý ve suya eriþim imkaný olmalýdýr. 2) Kovan bölgesinin 3 Km çapý içerisinde bulunan nektar ve polen kaynaklarý esas olarak organik olarak üretilen ürünlerden ve/veya doðal bitki örtüsünden oluþmalýdýr. 3) Kirlenmeye yol açmasý muhtemel olan, kent merkezleri, otoyollar, sanayi bölgeleri, atýk merkezleri, atýk yakma merkezleri gibi tarým dýþý üretim kaynaklarýndan, bu Yönetmeliðin 5 inci maddesinde verilen uzaklýkta olmalýdýr. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluþu, bu koþulun saðlanmasý için gerekli tedbirleri almalýdýr. l) Üretim sezonu sonunda kýþý geçirilebilmesi için kovanlarda yeterince bol miktarda bal ve polen býrakýlmalýdýr. m) Kovanlarýn, kötü iklim koþullarý nedeniyle tehlikeye girmesi durumunda, kolonilerin suni olarak yemlenmesine izin verilir. Suni yemleme organik biçimde üretilmiþ ve ayný organik üretim biriminden saðlanan bal ile yapýlýr. Suni yemlemede organik biçimde üretilen bal yerine, özellikle iklim koþullarý balýn kristalleþmesini hýzlandýrýyorsa, organik biçimde üretilen þeker þurubu veya organik þeker melasý kullanýlmasýna izin verebilirler. Suni yemleme ile ilgili olarak kovan siciline, ürünün tipi, tarihi, miktarý ve kullanýldýðý kovanlara dair bilgiler yazýlmalýdýr. Suni yemleme yalnýzca son bal hasadý ile müteakip nektar veya balözü döneminden önceki 15 gün arasýnda yapýlabilir. n) Arýcýlýkta hastalýklarýn önlenmesi için; dayanýklý uygun türler seçilmeli, kraliçe arýlar düzenli olarak yenilenmeli, her hangi bir anomali tespiti için kovanlar sistematik olarak denetlenmeli, kovanlardaki erkek yavru arýlar kontrol edilmeli, düzenli aralýklarla malzeme ve teçhizat dezenfekte edilmeli, kirlenmiþ maddeler veya kaynaklar imha edilmeli, balmumu düzenli olarak yenilenmeli ve kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal býrakýlmalýdýr. o) Koruyucu önlemlere raðmen, koloniler hastalanýr veya zarar görürse, derhal tedaviye alýnmalý ve gerekirse koloniler ayrý kovanlarda izole edilmelidir. Bu Yönetmeliðe uygun arýcýlýkta kullanýlacak veteriner ilaçlarý aþaðýdaki prensiplere uygun olmalýdýr. 1) Ýlaçlar Türk Ýlaç Kodeksine uygun olmalýdýr. 20