Bir Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Üriner Sistem Tüberkülozu

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bir Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Üriner Sistem Tüberkülozu"

Transkript

1 Bir Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Üriner Sistem Tüberkülozu Duyşen ORAN, Deniz KÖKSAL, Yasin KOCAMAN, Nermin ÇAPAN, Şeref ÖZKARA Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ANKARA ÖZET 1 Ocak Aralık 2003 tarihleri arasında hastanemizde yatarak tedavi gören üriner tüberküloz (TB) lu hastaların retrospektif olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya alınan 32 hastanın 24 (%75) ü erkek, 8 (%25) i kadın ve yaş ortalaması 43.8 ± 13.0 yıldı. Akciğer tutulumu olan 30 hastanın 25 (%83.3) inde bilateral tutulum vardı. Yirmidört hastada kavite mevcuttu ve 22 hastanın kavitesi 2 cm nin üstündeydi. En sık görülen üriner semptomlar noktüri, pollaküri, dizüri, oligüri, renal kolik ve ani idrar yapma isteğiydi. İdrar tetkiki sonuçları değerlendirildiğinde, hastaların %65.6 sında piyüri, %43.8 inde hematüri mevcuttu. Abdominal ultrasonografi çekilen 15 hastanın dördünde böbrek parankim lezyonu mevcuttu. Abdominal tomografi çekilen 6 hastanın 5 (%83.3) inde anormal bulgu saptanmıştı. Bunlar; kaliektazi (n= 1), böbrek parankim kalsifikasyonu (n= 1), inguinal lenfadenopati (n= 1), psoas apsesi ve kemik lezyonu (n= 1), perinefritik ekstansiyon, kortikal skar, parankim lezyonu idi. Batın grafileri normaldi. İntravenöz ürografi üç hastaya çekilmişti, bir hastada bifid pelvis vardı. Hastalara olgu tanımlarına uygun olarak standart tedaviler verilmiş, 1 (%3.1) olguya nefrektomi yapılmıştı. Balgamda (n= 19 hasta) ve idrarda (n= 8 hasta) TB kültür negatifleşmesi sırasıyla 3.2 ± 1.6 ( ) ay ve 2.9 ± 1.8 ( ) ay bulundu. İdrar mikroskobisinin düzelme süresi (n= 11 hasta) 1.7 ± 1.1 ( ) ay, idrar ile ilgili yakınmaların geçme süresi (n= 2 hasta) bir ve üç aydı. Sonuç olarak, akciğer TB li hastalarda idrar tetkiki ve üriner sistem semptomları değerlendirilmelidir. Üriner sistem semptomları olan ve tam idrar tetkikinde piyüri ve hematüri saptanan olgularda ayırıcı tanılar içinde üriner TB hatırda tutulmalıdır. İdrarda asidorezistan basil (ARB) teksif ve kültürünün yapılması ihmal edilmemelidir. ANAHTAR KELİMELER: Üriner sistem, tüberküloz SUMMARY URINARY SYSTEM TUBERCULOSIS IN A CHEST DISEASES HOSPITAL We aimed to investigate retrospectively the urinary tuberculosis (TB) patients who were hospitalized in our hospital between January 1, 1999 and December 31, Among the 32 cases who were included in the study, 24 (75%) were male, 8 (25%) were female and the mean age was 43.8 ± 13.0 years. Among the 30 patients who had pulmonary involvement, 25 (83.3%) had bilateral disease. Twenty-four patients had cavities and 22 of them had cavities larger than 2 cm in diameter. Nocturia, frequency, dysuria, oliguria, renal colic and urgency were the most common urinary symptoms. When we evaluate the results of urine analysis, pyuria and hematuria were present in 65.6% and 43.8% of the patients. Of the 15 patients who had undergone abdominal ultrasonography 4 had renal parenchymal lesions. Of the 6 patients who had undergone abdominal tomography 5 (83.3%) had abnormal findings: caliectasis (n= 1), renal parenchymal calcification (n= 1), inguinal lymphadenopathy (n= 1), psoas abcess and bone lesion (n= 1), perinephrytic extension, cortical scar, parenchymal lesion, psoas abcess and bone lesion (n= 1). Abdomen X-rays were normal. Three patients under- 71

2 Oran D, Köksal D, Kocaman Y, Çapan N, Özkara Ş. went intravenous urography and 1 of them had bifid pelvis. All the patients were treated with standart regimens according to the case definitions and 1 (3.1%) patient underwent nephrectomy. The conversion of TB culture in sputum (n= 19 patients) and urine (n= 8 patients) was 3.2 ± 1.6 ( ) and 2.9 ± 18 ( ) months. The improvement of urinary microscopy (n= 11 patients) was 1.7 ± 1.1 ( ) months, the resolution of symptoms (n= 2 patients) was 1 and 3 months. In conclusion, urine analysis and urinary symptoms should be evaluated in pulmonary TB patients. Urinary TB should be kept in mind in the differential diagnosis of patients with urinary symptoms and pyuria and hematuria on urine analysis. Evaluation of acid resistant bacilli (ARB) microscopy and culture must not be neglected. KEY WORDS: Urinary system, tuberculosis GİRİŞ Tüberküloz (TB), halen hastalık ve ölümlerin en yaygın nedenlerinden biridir (1). Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri Mycobacterium tuberculosis ile infektedir. Her yıl 8 milyondan fazla insanda aktif TB gelişmekte ve yaklaşık 2 milyon insan ölmektedir (2). TB, en fazla akciğerleri tutmaktadır ancak vücudun herhangi bir organında da hastalık yapabilmektedir. Düşük insidanslı yerleşik pazar ekonomisi olan ülkelerde akciğer dışı tüberküloz (ADTB), kayıtlı hastaların %20-25 ini oluşturmaktadır, bu oran çocuklarda ve insan immünyetmezlik virüsü (HIV) infeksiyonu olan kişilerde daha fazladır (3). Ülkemizde yapılan bir çalışmada 1999 yılı içinde 108 dispansere kaydı yapılan hastalar değerlendirilmiştir. Saptanan 9179 hasta içinde ADTB oranı %22.7 bulunmuştur (4). Genel olarak ADTB tanısı koymak akciğer tüberkülozu (ACTB) tanısını koymaktan daha zordur; sıklıkla örnek almak için girişimsel işlem ve bakteriyolojiye ek patolojik incelemeler gerekir. ADTB li hastalar, ek olarak akciğer tutulumu olmadığı sürece genellikle bulaştırıcı değildirler ve bu nedenle halk sağlığı açısından bir tehdit oluşturmazlar (3). Genitoüriner TB, dünya genelinde ADTB nin yaklaşık %20 sini oluşturur (5). Batı dünyasında ACTB li hastaların sadece %8-10 unda üriner TB gelişirken; gelişmemiş ülkelerdeki hastaların %15-20 sinin idrarında M. tuberculosis bulunmaktadır (6). Oranlardaki bu farklılığın, gelişmemiş ülkelerde hastalara daha geç tanı konmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu çalışmada, 1 Ocak Aralık 2003 tarihleri arasında Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde yatırılarak izlenen ve idrar incelemesinde teksif ile asidorezistan basil (ARB) pozitif olan ve/veya idrar kültüründe M. tuberculosis üretilen hastaların klinik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM Çalışmaya, 1 Ocak Aralık 2003 tarihleri arasında, hastanemizde ACTB veya lenf nodu TB nedeniyle yatarak tedavi gören, bakteriyoloji laboratuvarında idrar ARB teksif ve/veya kültür pozitifliği saptanan üriner TB li hastalar alınmıştır. Bu özellikleri taşıyan 65 hasta saptanmış, 41 hastanın dosyasına ulaşılmış, bunlardan dokuzunun laboratuvar kayıtlarının yanlış olduğu görülmüştür. Çalışmaya alınan 32 hastanın dosyaları incelenmiş; olgu tanımları yapılmış, yaş, cinsiyet, tutulan organlar, başvuru semptomları, ek hastalıklar, laboratuvar bulguları, radyolojik bulgular ve verilen tedaviler kaydedilmiştir. Olgu tanımları için Türkiye de Tüberkülozun Kontrolü için Başvuru Kitabı ndaki tanımlar kullanılmıştır (7). Hastanemiz bakteriyoloji laboratuvarında tüm örnekler N-asetil sistein ve %4 lük sodyum hidroksit ile homojenizasyon ve dekontaminasyon yapıldıktan sonra santrifüj edilmekte, elde edilen süspansiyondan hem yayma hazırlanmakta hem de kültür için Löwenstein-Jensen (LJ) besiyerine ekim yapılmaktadır. Tüm preparatlar Erlich-Ziehl Neelsen yöntemiyle boyanıp mikroskobik olarak incelenmektedir. Her örnek iki adet LJ besiyerine ekildikten altı-sekiz hafta sonra kültür değerlendirmesi yapılmaktadır. Kültürde üreme saptanırsa her hastanın ilk üreyen kültüründen ilaç duyarlılık testi (İDT) yapılmakta ve test, klinisyenin isteğine göre tekrarlanabilmektedir. İDT de indirekt proporsiyon yöntemi kullanılmaktadır. Kontrol tüpündeki koloni sayısına göre; izoniazid (INH), rifampisin (RIF) ve etambutol (EMB) için %1 den, streptomisin (SM) için %10 dan fazla koloni varsa dirençli olarak kabul edilmektedir. 72

3 Bir Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Üriner Sistem Tüberkülozu İstatistiksel değerlendirmeler Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 11.0 versiyonu kullanılarak yapılmıştır. Değerlendirmede; tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerleri), iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (Mann-Whitney U testi) ve ki-kare testi yapılmıştır. İstatistiksel olarak p< 0.05 anlamlı kabul edilmiştir. SONUÇLAR Çalışmaya 15 i idrar ARB teksifi, 17 si kültürü pozitif olan 32 üriner TB hastası alındı. Hastaların 24 (%75) ü erkek, 8 (%25) i kadındı. Genel yaş ortalaması 43.8 ± 13.0 yıl (18-70) olup, erkeklerde 46.0 ± 12.4 (29-70), kadınlarda 37.2 ± 13.4 (18-58) yıldı. Olguların %37.5 i yaş grubundaydı. Olguların tanılarına göre dağılımı Tablo 1 de, tutulan organlar Tablo 2 de görülmektedir. Olguların 18 (%56.3) inde bir veya daha fazla ek hastalık vardı. Yedi (%21.9) hastada diabetes mellitus (DM), 1 (%3.1) hastada HIV pozitifliği, 6 (%18.8) hastada kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), 4 (%12.4) hastada hipertansiyon, 2 (%6.3) hastada ankilozan spondilit ve 2 (%6.3) hastada amiloidoz mevcuttu. Başvuru sırasındaki solunum sistemi semptomlarının süresi ortalama 210 ± 406 (7-2190) gün iken, üriner sistem semptomlarının süresi 39 ± 24 (7-60) gündü. Genel ve solunumsal semptomlar tüm hastalarda sorgulanmıştı ve 31 (%96.9) hastada mevcuttu. Üriner sistem semptomları 27 hastada sorgulanmıştı ve 12 (%37.5) hastada mevcuttu. Erkek ve kadın hastalar arasında üriner sistem semptomları varlığı açısından fark yoktu (p> 0.05). Hastaların solunumsal, üriner ve genel semptomları Tablo 3 te görülmektedir. Olguların hepsine arka-ön (PA) ve yan akciğer grafisi çekilmişti. Hastaların büyük bir çoğunluğunda kaviteli ve yaygın akciğer TB bulguları vardı. Akciğer tutulumu olan 30 hastanın 25 inde bilateral tutulum vardı. Yirmidört hastada kavite mevcuttu ve 22 hastanın kavitesi 2 cm nin üstündeydi. Üriner TB tanısına yönelik yapılan radyolojik tetkikler ve patoloji saptama oranları Tablo 4 te görülmektedir. Onbeş (%46.9) hastaya abdominal ultrasonografi (USG), 6 (%18.8) hastaya abdomen BT, 6 (%18.8) hastaya ayakta direkt batın grafisi (ADBG), 3 (%9.4) hastaya intravenöz ürografi (IVU) çekilmişti. Abdominal USG de, 5 (%33.3) hastada hepatomegali, 4 (%26.7) hastada splenomegali, 1 (%6.7) hastada abdominal lenfadenopati ve 4 (%26.7) hastada böbrek parankim lezyonu mevcuttu. Böbrek parankim lezyonu olan hastaların üçünde çapları mm arasında değişen çok sayıda kortikal kist, birinde ise TB granülomu veya apse varlığını düşündüren düzensiz sınırlı hipoekoik görünüm vardı. Üriner TB nin USG bulgularından olan kaliektazi ve kalsifikasyon hiçbir hastada saptanmamıştı. Abdomen BT çekilen 6 hastanın 5 (%83.3) inde anormal bulgu saptanmıştı: 1 (%16.7) olguda kaliektazi, 1 (%16.7) olguda böbrek parankim kalsifikasyonu, 1 (%16.7) olguda inguinal lenfadenopati, 1 (%16.7) olguda psoas apsesi ve kemik lezyonu, 1 (%16.7) olguda da perinefritik ekstansiyon, kortikal skar, parankim lezyonu, psoas apsesi ve ke- Tablo 1. Olguların tanılarına göre dağılımı (n= 32). Tanı n % Üriner TB + ACTB toplam Yeni vaka yayma pozitif ACTB Nüks ACTB Çok ilaca dirençli kronik ACTB Kronik ACTB Tedaviyi terkten dönen ACTB Üriner TB + diğer ADTB toplam TB lenfadenit TB lenfadenit + kemik TB TB: Tüberküloz, ACTB: Akciğer tüberkülozu, ADTB: Akciğer dışı tüberküloz. 73

4 Oran D, Köksal D, Kocaman Y, Çapan N, Özkara Ş. Tablo 2. Organ tutulumları. Tutulan organlar n % Akciğer + üriner Akciğer + üriner + GİS Akciğer + üriner + miliyer Akciğer + üriner + GİS + miliyer Akciğer + üriner + GİS + plevra Akciğer + üriner + GİS miliyer + kemik Üriner + lenf nodu Üriner + lenf nodu + kemik Toplam GİS: Gastrointestinal sistem. Tablo 3. Genel, üriner ve solunumsal semptomların dağılımı. n % Genel (n= 32) Halsizlik İştahsızlık Kilo kaybı Gece terlemesi Ateş Üriner (n= 27) Noktüri Pollaküri Dizüri Ani idrar yapma isteği Oligüri Renal kolik Suprapubik ağrı Poliüri Hematüri Solunumsal (n= 30) Öksürük Balgam Yan ağrısı Göğüs ağrısı 3 10 Kan tükürme mik lezyonu idi. Üriner TB nin abdominal BT bulgularından olan nonfonksiyonel böbrek bulgusu olguların hiçbirinde saptanmamıştı. Altı hastaya çekilen ADBG ler normal bulunmuştu. IVU çekilen üç hastanın 1 (%33.3) inde saptanan tek anormallik bifid pelvisti. Olgulardan 4 (%12.5) üne üroloji konsültasyonu istenmişti, bir hasta muayeneyi kabul etmemiş, muayenesi yapılan üç olgu normal olarak değerlendirilmişti. İdrar tetkiki sonuçları incelendiğinde, 21 (%65.6) hastada piyüri, 14 (%43.8) hastada hematüri ve 4 (%12.5) hastada bakteriüri saptanmış, nonspesifik idrar kültürü yapılan 17 hastanın 1 (%5.8) inde Staphylococcus üremişti. Böbrek fonksiyon testleri incelendiğinde 2 (%6.3) hastada hafif derecede kan üre azotunda (28 ve 36 mg/dl) ve kreatinin (1.6 ve 2 mg/dl) değerlerinde artış mevcuttu. Dört olguda tam idrar tetkiki (TİT) normal olmasına ve üriner sistem semptomu bulunmamasına karşın üriner TB araştırılmış ve idrar ARB teksif ve/veya kültürü pozitif bulunarak tanı konmuştu. Bu olguların klinik özellikleri Tablo 5 te görülmektedir. Olguların üçü yeni vaka yayma pozitif ACTB ydi. Bir hastada 5 zon, iki hastada 6 zon tutulmuştu. Her üç hastada da çapları 2 cm nin üstünde olan çok sayıda kavite mevcuttu. Ayrıca hastalardan birinde DM, diğerinde HIV pozitifliği bulunmuştu. Hastaların 28 ine ilaç duyarlılık testi (İDT) çalışılmıştı. İDT, dört olguda idrarda, 24 olguda balgamda çalışılmıştı. Hem idrar hem balgamda TB kültürü pozitif olan olgularda İDT çalışmak için balgam tercih edilmişti. Onaltı (%57.1) hastada basil tüm ilaçlara duyarlıydı. İki (%7.1) hastada INH, 2 (%7.1) hastada RIF, 1 (%3.6) hastada SM, 1 (%3.6) hastada INH ve RIF, 2 (%7.1) hastada INH ve SM, 3 (%10.8) hastada INH, RIF ve SM, 1 (%3.6) hastada INH, RIF, SM ve EMB dirençli basil saptandı. Hastalara olgu tanımlarına uygun olarak standart tedaviler verilmişti. Üriner TB, TB lenfadenit ve kemik TB tanısıyla izlenen 1 (%3.1) olguya cerrahi tedavi yapılmıştı. Abdominal USG de sağ böbrekte, en büyüğü alt polde 30 mm çapında olan multipl kortikal kist saptanmış ve medikal tedavi bitiminde sağ nefrektomi yapılmıştı. Balgamda (takip edilen 19 hastada) ve idrarda (takip edilen sekiz hastada) TB kültür negatifleşmesi sırasıyla 3.2 ± 1.6 ( ) ay ve 2.9 ± 1.8 ( ) ay bulundu. Hem balgam ve hem idrar TB kültür negatifleşmesinin birlikte takip edildiği altı hastada ortalama negatifleşme süresi sırasıyla 3.8 ± 14 (2-4.3) ve 2.8 ± 2.0 (1-6.6) aydı ve aralarında ista- 74

5 Bir Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Üriner Sistem Tüberkülozu Tablo 4. Üriner TB tanısına yönelik yapılan radyolojik tetkikler ve üriner patoloji saptama oranları. İncelenen hasta sayısı Patoloji saptanan hasta sayısı Radyolojik inceleme n (%) n (%) Ayakta direkt batın grafisi 6 (%18.8) Tümü normal IVU 3 (%9.4) Tümü normal Abdomen USG 15 (%46.9) 4 (%26.7) Abdomen BT 6 (%18.8) 5 (%83.3) IVU: İntravenöz ürografi. Tablo 5. Hiçbir semptom veya idrar tahlili bulgusu yokken üriner TB tanısı alan olguların klinik özellikleri. Semptom Ek Tutulan zon Kavite Olgular süresi hastalık Tanı sayısı varlığı Olgu 1 1 ay Yok Yeni olgu 6 zon Çok sayıda akciğer, üriner ve çap > 2 cm GİS TB Olgu 2 2 ay HIV pozitif Yeni olgu 6 zon Çok sayıda akciğer ve üriner TB çap > 2 cm Olgu 3 20 gün DM Yeni olgu 5 zon Çok sayıda akciğer ve üriner TB çap > 2 cm Olgu 4 1 yıl Yok Yeni olgu - - lenf nodu ve üriner TB tistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (p= 0.2). İdrar mikroskobisinin düzelme süresi takibi yapılan 11 hastada 1.7 ± 1.1 ( ) ay bulundu. İdrar ile ilgili yakınmaların geçme süresi takibi yapılan iki hastada bir ve üç aydı. TARTIŞMA Bu çalışmaya dahil edilen olgular hastanemize ACTB veya TB lenfadenit tanılarıyla yatırılmış, idrar ARB yayma ve/veya kültürü pozitif olan hastalardı. Olguların hiçbirinde sadece üriner TB tanısı mevcut değildi. Bu nedenle bu çalışmanın sadece üriner TB li hastaları temsil edemeyeceği bir gerçektir. Ayrıca hastanemizde tanı almış tüm üriner TB li hastaların dosyalarına da ulaşılamamıştır. Üroloji kliniklerinde yürütülen çalışmalarda, üriner ve akciğer TB birlikteliği %9-24 arasında değişmektedir (8-11). Bizim çalışmamızda bu oran %93.7 dir. Bu farklılık şüphesiz ki hastanemizin göğüs hastalıkları hastanesi olmasından kaynaklanmaktadır. Hastanemize başvuran hastalar genellikle solunumsal semptomları olan hastalardır ve bu hastalarda öncelikle ACTB araştırılmaktadır. Üriner semptomların veya üriner TB yi düşündürecek bulguların var olması durumunda, üriner TB nin araştırılması yoluna gidilmektedir. Hastalarımızın büyük bir çoğunluğunda kaviteli ve yaygın akciğer TB bulgularının varlığı olguların immünolojik olarak zayıf olduklarını ya da ACTB tanısının gecikmiş olabileceğini düşündürebilir. Genitoüriner TB li hastalarda erkek/kadın oranı 2/1 olarak bildirilmiştir (7). Bu oran farklı çalışmalarda arasında değişmektedir (8-13). Bu çalışmada 3 tür. Erkek/kadın oranındaki bu farklılık birkaç faktöre bağlı olabilir: 1. Çalışmamızdaki olgu sayısı azdır, 2. Hastanemizde erkek TB yatak sayısı, kadın TB yatak sayısından fazladır, 3. Göğüs hastalıkları hastanesi olmamız nedeniyle saf üriner TB li hastalar farklı hastanelerde tanı ve tedavi almaktadır, 4. Yapılan çalışmalar genellikle genitoüriner TB li olguları kapsamaktadır. Bizim çalışmamızda ise genital TB li olgu yoktur. 75

6 Oran D, Köksal D, Kocaman Y, Çapan N, Özkara Ş. Üriner TB li hastaların çoğunluğu yaş grubundadır (1). Gökalp ve arkadaşlarının çalışmasında olguların %61.4 ü, Shammaa ve arkadaşlarının çalışmasında olguların %56.2 si, Gökçe ve arkadaşlarının çalışmasında olguların %47.7 si, bizim çalışmamızda ise olguların %37.5 i yaş grubundadır (8-10). Yapılan çalışmalarda en sık rastlanan üriner sistem semptomları dizüri, pollaküri ve hematüridir (8,9,12). Çalışmamızda üriner sistem sorgulamasının yapıldığı 27 olguda en sık görülen semptomlar, noktüri, pollaküri, dizüri, ani idrar yapma isteği, oligüri ve renal kolikti. Çalışmaya alınan hastaların solunum sistemi semptomlarının ortalama süresi 210 ± 406 gün iken, üriner sistem semptomları 39 ± 24 gündü. Solunum sistemi semptomlarının üriner sistem semptom süresinden çok daha uzun olması iki nedene bağlı olabilir: Birincisi, üriner sistem TB nin geç dönemde semptom vermesidir, ikinci neden ise hastalara geç tanı konması ve bu arada hastalığın ilerlemesidir. Shammaa ve arkadaşlarının çalışmasında üriner sistem yakınmalarının üriner TB tanısından ne kadar süre öncedir var olduğu araştırılmıştır (10). Buna göre bu süre 3 (%6.2) olguda 0-6 ay, 21 (%43.7) olguda 6-12 ay, 11 (%22.9) olguda bir-iki yıl, 13 (%27) olguda iki yıldan fazla olarak saptanmıştır. Yani, olguların %90 ından fazlası altı aydan uzun süreli semptomu olan hastalardır. Bu çalışmada üriner sistem yakınmalarının ortalama süresi 39 ± 24 (7-60) gün bulunmuştur. Yani sorgulanan olgularımızın tamamının yakınmaları altı aydan kısa bir süredir mevcuttur. Bu durum adı geçen çalışmadaki olguların %83.4 ünde saf üriner TB bulunması, semptomların sinsi seyretmesi nedeniyle hekime başvurmakta gecikmeden ya da hekime başvurduktan sonra tanı konulmasındaki gecikmeden kaynaklanıyor olabilir. Bu çalışmanın retrospektif oluşu da, semptom sürelerinin doğru değerlendirilmesini önlemiş olabilir. Ayrıca bizim çalışmamızdaki hastalar, akciğer veya lenf nodu TB tanısıyla izlenirken üriner TB tanısı alan hastalardı. ADBG, üreter ve böbrek bölgelerine uyan kalsifikasyonları göstermede ve böylece klinisyeni yönlendirmede etkilidir. Bu nedenle üriner TB den şüphelenilen olgularda rutin olarak ADBG çekilmesi önerilebilir. Shammaa ve arkadaşlarının çalışmasında 48 hastanın tamamına rutin olarak ADBG çekilmiş ve 14 (%29.2) olguda anormal bulgu saptanmıştır (10). Aynı çalışmada sadece 10 (%20.8) olguda idrar ARB teksif pozitif olduğu göz önünde bulundurulursa ADBG nin ihmal edilemeyecek bir tetkik olduğu açık bir şekilde görülebilir. Ancak bu çalışmada altı hastaya ADBG çekilmiş ve herhangi bir patoloji saptanmamıştır. Üriner TB tanısı varlığında yapılması gereken ilk radyolojik inceleme IVU dur. Üriner TB nin IVU bulguları; kaliksiyel düzensizlik, striktür, fokal kalsifikasyon, parankimal kalsifikasyon, kavitasyon, infindibuler stenoz, jeneralize hidronefroz, fokal hidronefroz, nonvizüalizasyon ve otonefrektomidir. Bu çalışmada sadece 3 (%9.4) olguya IVU yapılmış ve bir olguda bifid pelvis saptanmıştır. IVU da normal bulgular saptansa bile olguların tamamına abdominal USG ve abdominal BT yapılması önerilir. Prekumar ve arkadaşlarının 1987 de yayımlanan çalışmasında ilerlemiş üriner TB li olgularda BT ile USG karşılaştırılmıştır (14). Bu çalışmada erken dönemdeki üriner TB de minör papiller ve üreteryal anormalliklerin ne USG ne de BT ile gösterilemeyeceği; özellikle ilerlemiş üriner TB de BT nin renal morfolojik anormallikleri ve üreteral kalsifikasyonları abdominal USG ye göre daha iyi gösterdiği; sonuç olarak BT nin USG ye göre daha üstün olduğu belirtilmiştir. Fakat 17 yıl önceki USG nin teknolojik gelişme düzeyini dikkate almakta yarar vardır. Bu çalışmada 15 (%46.9) olguya abdominal USG, 6 (%18.8) olguya abdominal BT yapılmıştır. Abdominal USG ile %26.7 oranında renal patoloji saptanmış iken, abdominal BT ile %83.3 oranında renal patoloji saptanmıştır. Görülmektedir ki olanaklar uygun olduğunda abdomen BT üriner TB tanısında önemli bir tanı aracıdır. Çalışmamızda steril piyüri %65.6 oranında görülmüştür. İki çalışmada da bu oran %50.0 ve %76 dır (11,15). Hematürinin görülme oranı ise %28.9 ile %55.4 arasında değişmektedir (8-11,15). Bu çalışmada %43.8 olarak bulunmuştur. Buradan yola çıkarak TİT de piyüri ve hematürisi olan olgularda üriner TB nin mutlaka düşünülmesi ve araştırılması gerektiği söylenebilir. Üriner TB li olguların %20 sinde sekonder idrar yolu infeksiyonu görüldüğü ve bunun da %90 ının Escherichia coli kaynaklı olduğu bildirilmesine rağmen, çalışmamızda nonspesifik kültür yapılan 17 olgunun 1 (%5.9) inde Staphylococcus üremiştir (6). Bu oranın düşük olması tüm hastalara başlan- 76

7 Bir Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Üriner Sistem Tüberkülozu gıçta nonspesifik idrar kültürünün yapılmamış olmasına bağlı olabilir. Sonucu çabuk alınabilir bir tetkik olması ve klinisyeni yönlendirmesi bakımından idrarda ARB teksif çalışması önemlidir. Çalışmalarda idrar ARB teksif pozitifliği %20.8 ile %91.6 arasında, idrar ARB kültür pozitifliği %33.3 ile %80.7 arasında değişmektedir (8-10,15). Bizim çalışmamızda ise idrar ARB teksif pozitifliği %68.7, idrar ARB kültür pozitifliği %53.1 olarak bulunmuştur. Tüm hastalarda idrarın LJ besiyerine ekilmesine karşın, üremenin az olması, kanaatimizce laboratuvarda idrarın dekontaminasyon işlemine tabi tutulması ve tedavi başlandıktan sonra idrar kültürü alınmasına bağlı olabilir. Bu çalışmaya mikroskobisi veya kültürü pozitif olan olgular alınmıştır. Tablo 6 da çalışmamızın verileri diğer çalışmalarla karşılaştırılmıştır. TİT normal olmasına ve üriner sistem semptomu bulunmamasına karşın dört hastada üriner TB araştırılmıştır (Tablo 5). Bu olguların üçü, yaygın ve kaviteli hastalığı olan ACTB dir. Ayrıca hastalardan birinde DM diğerinde HIV pozitifliği bulunmuştur. Buna dayanarak TİT i normal olan ve üriner sistem yakınmaları olmayan olgularda yaygın hastalık varsa veya immüniteyi baskılayacak ek bir hastalık mevcutsa rutin olarak idrar ARB tetkiki yapılabileceği söylenebilir. Çalışmamızda akciğer ve üriner TB yanı sıra miliyer tutulumu olan dört hasta vardı (Tablo 2). Bu hastaların hepsi yeni tanı almış olgulardı ve ek hastalıkları yoktu. Ancak hepsinde üriner semptom varlığı nedeniyle idrarda ARB teksif ve kültürü yapılmıştı. Yaptığımız çalışmada sadece 8 (%25) olgunun takibinde idrar ARB teksif/kültür çalışıldığı görülmüştür ve bu oldukça düşük bir orandır. Olguların dördünde İDT idrardan çalışılmıştır, çünkü bu olguların balgam ARB kültürlerinde pozitiflik saptanmamıştır. Hem balgam ARB kültüründe hem de idrar ARB kültüründe üreme olan olgularda ise ilaç duyarlılık testinin balgam kültüründen çalışıldığı görülmüştür. Üriner TB de cerrahi tedavi iki amaçla yapılır. Birincisi TB li dokunun çıkarılması amaçlı parsiyel veya total nefrektomi, nefroüreterektomidir. İkincisi striktür varlığında yapılan rekonstrüktif cerrahidir. Nonfonksiyone böbrek, tüm böbreği kapsayan yaygın hastalık ve beraberinde renal karsinom olması halinde total nefrektomi yapılır. Altı haftalık tedaviye yanıt vermeyen, kalsifikasyon içeren üst veya alt polde lokalize lezyon varlığında veya yavaş büyüyen tüm böbreği harap etmeye başlayan kalsifikasyon varlığında parsiyel nefrektomi yapılır. Tablo 6. Değişik çalışmalardaki bulguların karşılaştırılması. Gökçe ve Gökalp ve Shammaa ve Allen, Hemal ve ark. (8) ark. (9) ark. (10) de Kock (11) ark. (15) Bu çalışma n (%) n (%) n (%) n (%) n (%) n (%) Olgu sayısı İdrar ARB teksif (+) 127 (72.9) 76 (91.5) 10 (20.8) 10 (23.8) 22 (68.8) İdrar ARB kültür (+) 110 (63.2) 67 (80.7) 16 (33.3) 36 (69.2) 13 (30.9) 17 (53.1) Histolojik tanı 34 (19.5) 20 (41.6) 8 (15.3) 11 (26.1) Piyüri 26 (50) 32 (76.1) 21 (65.6) Hematüri 69 (39.6) 46 (55.4) 15 (31.2) 15 (28.8) 19 (45.2) 14 (43.8) Nonspesifik kültürde 54 (31) 22 (26.5) 5 (9.6) 1 (3.1) üreme ESH yüksekliği 58 (69.8) 42 (100) 29 (90.6) Proteinüri 46 (55.4) 2 (6.3) 77

8 Oran D, Köksal D, Kocaman Y, Çapan N, Özkara Ş. Tablo 7. Cerrahi tedavi oranları. Rekonstrüktif Ablatif cerrahi cerrahi Toplam Çalışma (kaynak) Ülke n n (%) n (%) n (%) Gökçe ve ark. (8) Türkiye (13.8) 7 (4.0) 31 (17.8) Gökalp ve ark. (9) Türkiye (14.4) 1 (1.2) 13 (15.6) Shammaa ve ark. (10) Suriye (41.6) 8 (16.7) 28 (58.3) Allen, de Kock (11) G. Afrika (42.3) 8 (15.3) 30 (57.6) Mnif ve ark. (13) Tunus (90) El Khader ve ark. (16) Fas (75.4) 15 (26.3) Benchekroun ve ark. (17) Fas (52.5) 34 (42.5) 76 (95) Zwergel ve ark. (18) Almanya (46.1) Fischer ve ark. (19) Almanya (70.8) Wong ve ark. (20) Çin (48.9) 29 (31.5) 74 (80.4) Ferrie ve ark. (21) İskoçya (49) 16 (7) 129 (56) Bu çalışma Türkiye 32 1 (3.1) 1 (3.1) Yapılan çalışmalarda cerrahi tedavi uygulama oranları %15 ile %90 arasında değişmektedir (Tablo 7) (8-11,13,16-21). Oranların bu kadar farklı olmasının nedeni çalışmanın yapıldığı ülkelerden kaynaklanıyor olabilir. Çalışmamızda bir olguda TB li dokunun çıkartılmasına yönelik cerrahi (sağ nefrektomi) uygulanmıştır. Rekonstrüktif cerrahi yapılan olgu yoktur. Diğer çalışmalara göre cerrahi tedavi oranımızın az olmasının nedenleri: 1. Göğüs hastalıkları hastanesi olmamız nedeniyle izole üriner TB li olgu bulunmaması, 2. Diğer çalışmalarda izole üriner TB nin fazla olması, bunun sonucunda da hastalık ilerleyinceye kadar tanı konulamaması ve üriner sistemde daha fazla hasar oluşmasına yol açması, 3. Genitoüriner sistemin değerlendirilmesine yönelik tetkiklerin yetersiz yapılması, 4. Çok az sayıdaki olgudan üroloji konsültasyonu istenmiş olması olabilir. Sonuç olarak, akciğer TB li hastalarda idrar tetkiki ve üriner sistem semptomları değerlendirilmelidir. Üriner sistem semptomları olan ve tam idrar tetkikinde piyüri ve hematüri saptanan olgularda ayırıcı tanılar içinde üriner TB hatırda tutulmalıdır. İdrarda ARB teksif ve kültürünün yapılması ihmal edilmemelidir. KAYNAKLAR 1. Dutt AK, Stead WW. Epidemiology and host factors. In: Schlossberg D, ed. Tuberculosis and Nontuberculous Mycobacterial Infections. 4 th ed. Philadelphia: WB Saunders, 1999; Dye C, Scheele S, Dolin P, et al. Global burden of tuberculosis: estimated incidence, prevalence and mortality by country. JAMA 1999;282: World Health Organization. Treatment of tuberculosis: Guidelines for national programmes. Geneva, World Health Organization, WHO/CDC/TB/ Özkara Ş, Kılıçaslan Z, Öztürk F, et al. Bölge verileriyle tüberküloz. Toraks Dergisi 2002;3: Leder RA, Low VHS. Tuberculosis of the abdomen. Radiol Clin North Am 1996;33: Gow JG. Genitourinary tuberculosis. In: Walsh PC, Retik AB, Stamey TA, eds. Campbell s Urology. 6 th ed. Philadelphia: WB Saunders, 1992; Özkara Ş, Aktaş Z, Özkan S, Ecevit H. Türkiye de tüberkülozun kontrolü için başvuru kitabı. Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığı. Ankara: Rekmay Ltd. Şti., 2003; Gökçe G, Kılıçarslan H, Ayan S, et al. Genitourinary tuberculosis: a review of 174 cases. Scand J Infect Dis 2002;34: Gökalp A, Gültekin EY, Özdamar S. Genito-urinary tuberculosis: a review of 83 cases. Br J Clin Pract 1990;44: Shammaa MZ, Hadidy S, Al-Asfari R, et al. Urinary tuberculosis: experience of a teaching hospital in Syria. Int Urol Nephrol 1992;24:

9 Bir Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Üriner Sistem Tüberkülozu 11. Allen FJ, de Kock ML. Genito-urinary tuberculosis-experience with 52 urology inpatients. S Afr Med J 1993;83: Garcia-Rodriguez JA, Garcia Sanchez JE, Munoz Bellido JL, et al. Genitourinary tuberculosis in Spain: review of 81 cases. Clin Infect Dis 1994;18: Mnif A, Loussaief H, Ben Hassine L, et al. Aspects of evolving urogenital tuberculosis. 60 cases. Ann Urol (Paris) 1998;32: Prekumar A, Lattimer J, Newhouse J. CT and sonography of advanced urinary tract tuberculosis. AJR 1987;148: Hemal AK, Gupta NP, Rajeev TP, et al. Polymerase chain reaction in clinically suspected genitourinary tuberculosis: comparison with intravenous urography, bladder biopsy, and urine acid fast bacilli culture. Urology 2000; 56: El Khader K, Lrhorfi MH, el Fassi J, et al. Urogenital tuberculosis. Experience in 10 years. Prog Urol 2001;11: Benchekroun A, Lachkar A, Soumana A, et al. Urogenital tuberculosis. 80 cases. Ann Urol (Paris) 1998;32: Zwergel T, Ziegler M. Surgical therapy of urogenital tuberculosis. Urologe A 1984;23: Fischer M, Flamm J. The value of surgical therapy in the treatment of urogenital tuberculosis. Urologe A 1990;29: Wong SH, Lau WY, Poon GP, et al. The treatment of urinary tuberculosis. J Urol 1984;131: Ferrie BG, Rundle JS. Genito-urinary tuberculosis in Glasgow 1970 to 1979: a review of 230 patients. Scott Med J 1985;30:30-4. Yazışma Adresi Deniz KÖKSAL Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ANKARA deniz_koksal@yahoo.com 79

OLGU 3 (39 yaşında erkek)

OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yakınma OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yaklaşık dört aydır öksürük, Kanlı balgam çıkarma, Göğüs ağrısı ve halsizlik yakınmaları Özgeçmiş Beş yıl önce çekilen akciğer radyogramında sağ üst ve alt zonda tespit

Detaylı

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 3. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 43 yaşında erkek hasta, çiftçi Yakınması: Öksürük, balgam, balgamla karışık kan tükürme, nefes darlığı Hikayesi: Yaklaşık 5 aydır öksürük ve balgam yakınması olan

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir? TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium

Detaylı

Akciğer Tüberkülozlu 117 Olgunun Tanısında Balgam Yaymasının Kullanımı

Akciğer Tüberkülozlu 117 Olgunun Tanısında Balgam Yaymasının Kullanımı Dicle Tıp Dergisi, 2007 Cilt:34, Sayı: 1, (33-37) Akciğer Tüberkülozlu 117 Olgunun Tanısında Balgam Yaymasının Kullanımı Güngör Ateş, Levent Akyıldız, Tekin Yıldız ÖZET Akciğer tüberkülozu tanısı bakteriyolojik

Detaylı

Batman Verem Savaşı Dispanseri nde 2003 Yılında Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Analizi

Batman Verem Savaşı Dispanseri nde 2003 Yılında Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Analizi Dicle Tıp Dergisi, 7 Cilt:34, Sayı:1, (-24) Batman Verem Savaşı Dispanseri nde 3 Yılında Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Analizi Tekin Yıldız, Levent Akyıldız, Güngör Ateş ÖZET Tüberküloz (TB) tüm

Detaylı

Akciğer Tüberkülozu Olgularında Balgam Tetkiklerinin Sonuçları ve Bunları Etkileyen Faktörler #

Akciğer Tüberkülozu Olgularında Balgam Tetkiklerinin Sonuçları ve Bunları Etkileyen Faktörler # Akciğer Tüberkülozu Olgularında Balgam Tetkiklerinin Sonuçları ve Bunları Etkileyen Faktörler # Mustafa KOLSUZ*, Muzaffer ERSOY*, Cenk KÜÇÜKKEBAPÇI*, Muzaffer METİNTAŞ**, Sinan ERGİNEL**, İrfan UÇGUN**,

Detaylı

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Dr. Ayşegül Örs Zümrütdal Başkent Üniversitesi-Nefroloji Bilim Dalı 20/05/2011-ANTALYA Böbrek kistleri Genetik ya da genetik olmayan nedenlere bağlı olarak, Değişik

Detaylı

Afyon Verem Savaş Dispanseri nde 1990-2000 Yılları Arasında İzlenen 627 Tüberküloz Olgusunun Değerlendirilmesi

Afyon Verem Savaş Dispanseri nde 1990-2000 Yılları Arasında İzlenen 627 Tüberküloz Olgusunun Değerlendirilmesi Afyon Verem Savaş Dispanseri nde 1990-2000 Yılları Arasında İzlenen 627 Tüberküloz Olgusunun Değerlendirilmesi Ayşe ORMAN, Mehmet ÜNLÜ, Murat CİRİT Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları

Detaylı

1. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

1. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 1. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 49 yaşında kadın hasta, ev hanımı Yakınması: Öksürük, balgam Hikayesi: Yaklaşık 2 aydır şikayetleri olan hasta akciğer grafisinde lezyon görülmesi üzerine merkezimize

Detaylı

ANKARA'DA BİR TURİZM ŞİRKETİNDE ÇALIŞAN ŞOFÖRLERİN TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYONU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

ANKARA'DA BİR TURİZM ŞİRKETİNDE ÇALIŞAN ŞOFÖRLERİN TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYONU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ANKARA'DA BİR TURİZM ŞİRKETİNDE ÇALIŞAN ŞOFÖRLERİN TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYONU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Songül A. VAİZOÐLU Dr. Oğuz YILMAZ Dr. Çiğdem ÖZEN Dr. Erguvan Tuğba ÖZEL İnt. Dr. Yusuf KIZIL

Detaylı

Tüberküloz kontrol programı kapsamında il değerlendirmesi

Tüberküloz kontrol programı kapsamında il değerlendirmesi doi 10.5578/tt.7899 Geliş Tarihi/Received: 05.04.2014 Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 07.08.2014 KLİNİK ÇALIŞMA RESEARCH ARTICLE Tüberküloz kontrol programı kapsamında il değerlendirmesi Tarkan ÖZDEMİR 1

Detaylı

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi =Evaluation of HIV Infection and Tuberculosis Concomitance= Behice Kurtaran, Selçuk Nazik, Aslıhan Ulu, Ayşe Seza İnal, Süheyla Kömür, Ferit

Detaylı

EK: VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017)

EK: VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017) EK: 1 70. VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017) VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 1947 yılında kutlanmaya başlamıştır. Her yıl Ocak ayının

Detaylı

Akciğer ve Akciğer Dışı Organ Tüberkülozunun Klinik ve Epidemiyolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması

Akciğer ve Akciğer Dışı Organ Tüberkülozunun Klinik ve Epidemiyolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması Akciğer ve Akciğer Dışı Organ Tüberkülozunun Klinik ve Epidemiyolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması Rezan DEMİRALAY* * Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Anabilim

Detaylı

AKCİĞER DIŞI TÜBERKÜLOZ OLGU SUNUMU. Dr.Onur URAL Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

AKCİĞER DIŞI TÜBERKÜLOZ OLGU SUNUMU. Dr.Onur URAL Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD AKCİĞER DIŞI TÜBERKÜLOZ OLGU SUNUMU Dr.Onur URAL Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 18 yaşında, kadın hasta Yaklaşık on gündür olan, - üşüme, titreme ile

Detaylı

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU  71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU www.verem.org 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem, Mycobacterium Tuberculosis denilen bir basille oluşan, tedavi edilmezse

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem hastalığı; verem mikrobunun solunum yolu ile alınmasıyla oluşan bulaşıcı bir

Detaylı

Düzce ilinde izole edilen Mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarında Mycobacterium bovis subsp.bovis varlığının araştırılması

Düzce ilinde izole edilen Mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarında Mycobacterium bovis subsp.bovis varlığının araştırılması Düzce ilinde izole edilen Mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarında Mycobacterium bovis subsp.bovis varlığının araştırılması Cihadiye Elif ÖZTÜRK, İdris ŞAHİN, Şükrü ÖKSÜZ, Nida KILIÇ, Özge KILINÇEL,

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI Tanı ve Sorunlar Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa 1 Sunum İçeriği Tanı kriterleri Tanı kriterlerine ilişkin

Detaylı

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri TÜBERKÜLOZ Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis mikrobu ile oluşan bulaşıcı bir hastalıktır. Kişiden kişiye solunum yoluyla bulaşir. Hasta kişilerin öksürmesi, aksırması, hapşurması, konuşması ile havaya

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ

ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ Disiplinler arası üroonkoloji toplantısı-2014 ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ Dr. Mustafa HARMAN EÜTF Radyoloji 1 SUNUM AKIŞI Görüntüleme yöntemleri Görüntülemeden beklentiler - Tespit

Detaylı

SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı

SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı Dekontaminasyon ve Konsantrasyonun Üç Yolu Mycoprosafe Decocent - Decomics Prof. Dr. Tanıl Kocagöz Kuruluş 2003 Çalışan sayısı 35

Detaylı

OLGU SUNUMU-1. Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR

OLGU SUNUMU-1. Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR OLGU SUNUMU-1 Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR 19 yaşında, erkek hasta Yaklaşık 45 gündür olan - Ateş - Boğaz ağrısı - İştahsızlık - Halsizlik - Kilo kaybı - Gece terlemesi ÜSYE AMC ve sefuroksim aksetil kullanma

Detaylı

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ TEST ADI SONUÇ VERME ARB (Aside Dirençli Bakteri) Boyalı Direkt Bakı Erlich- Ziehl Neelsen boyamalı preparatta mikroskobik inceleme (acil ise her saat). Her gün 14:30,

Detaylı

Ekstrapulmoner Tüberkülozlu Olgularımız #

Ekstrapulmoner Tüberkülozlu Olgularımız # Ekstrapulmoner Tüberkülozlu Olgularımız # Nilgün TAVUSBAY, Nimet AKSEL, Aydan ÇAKAN, Güzin GÜLERÇE, Şevket DERELİ, Ayşe ÖZSÖZ İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İZMİR

Detaylı

Olgu sunumu. Doç. Dr. Erkan Çakır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

Olgu sunumu. Doç. Dr. Erkan Çakır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Olgu sunumu Doç. Dr. Erkan Çakır Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Şikayet ve hikayesi E.K 13 yaş kız hasta Özel bir tekstil atölyesinde

Detaylı

Dr.Süleyman Sami ÇAKIR Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği

Dr.Süleyman Sami ÇAKIR Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği Dr.Süleyman Sami ÇAKIR Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği 38 E 1 aydır sağ yan ağrısı Dizüri (+) Hematüri (+) Bulantı ve kusma (+) FM: özellik yok Ek sistemik hastalık yok ??? TİT

Detaylı

İşeme Eğitimi Olmayan Çocukta İdrar Yolu Enfeksiyonu ve VUR

İşeme Eğitimi Olmayan Çocukta İdrar Yolu Enfeksiyonu ve VUR İşeme Eğitimi Olmayan Çocukta İdrar Yolu Enfeksiyonu ve VUR Dr. Selçuk Yücel Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı İstanbul Tarihsel Dogma VUR İYE Skar gelişimi

Detaylı

SSK Ballıdağ Göğüs Hastalıkları Hastanesi nde Yılları Arasında İzlenen Tüberküloz Olgularında İlaç Direnci

SSK Ballıdağ Göğüs Hastalıkları Hastanesi nde Yılları Arasında İzlenen Tüberküloz Olgularında İlaç Direnci SSK Ballıdağ Göğüs Hastalıkları Hastanesi nde 1995-1997 Yılları Arasında İzlenen Tüberküloz Olgularında İlaç Direnci Sefa Levent ÖZŞAHİN*, Özgür KARACAN**, Remziye EL***, Zuhal GÜLLÜ**** * SSK Ankara Eğitim

Detaylı

ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU

ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU Op.Dr.Hakan YETİMALAR Doç.Dr.İncim BEZİRCİOĞLU Dr. Gonca Gül GÜLBAŞ TANRISEVER İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştıma Hastanesi GİRİŞ

Detaylı

Eskişehir Deliklitaş Verem Savaş Dispanseri nde Kayıtlı Akciğer Tüberkülozu Olgularının Değerlendirilmesi #

Eskişehir Deliklitaş Verem Savaş Dispanseri nde Kayıtlı Akciğer Tüberkülozu Olgularının Değerlendirilmesi # Eskişehir Deliklitaş Verem Savaş Dispanseri nde Kayıtlı Akciğer Tüberkülozu Olgularının Değerlendirilmesi # Mustafa KOLSUZ*, Muzaffer ERSOY*, Cenk KÜÇÜKKEBAPÇI*, Muzaffer METİNTAŞ**, İrfan UÇGUN**, Sinan

Detaylı

Tüberküloz şüphesi olan çocuklarda kesin veya olası tüberküloz ve latent tüberküloz infeksiyonu tanıları

Tüberküloz şüphesi olan çocuklarda kesin veya olası tüberküloz ve latent tüberküloz infeksiyonu tanıları Tüberküloz şüphesi olan çocuklarda kesin veya olası tüberküloz ve latent tüberküloz infeksiyonu tanıları Gönül TANIR 1, Alper AKIN 2, Cumhur AYDEMİR 2, Çiğdem ÜNER 3, İsmail CEYHAN 3 1 Dr. Sami Ulus Çocuk

Detaylı

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM Doç. Dr. Alpaslan Alp Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dünya Sağlık Örgütü 2009 Yılı Raporu Aktif tüberkülozlu hasta

Detaylı

Aktif Akciğer Tüberküloz Tanısında; Semptomlar, Semptom Süresi ve Akciğer Grafisinin Yeri

Aktif Akciğer Tüberküloz Tanısında; Semptomlar, Semptom Süresi ve Akciğer Grafisinin Yeri ÖZGÜN ARAŞTIRMA ORIGINAL INVESTIGATION TÜBERKÜLOZ TUBERCULOSIS Aktif Akciğer Tüberküloz Tanısında; Semptomlar, Semptom Süresi ve Akciğer Grafisinin Yeri The Importance of Symptoms, Symptom Duration and

Detaylı

EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014)

EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014) EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014) VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 1947 yılında kutlanmaya başlamıştır. Her yıl Ocak ayının

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM)

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM) TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM) Ne zaman etkendir? Duyarlılık testleri ne zaman ve nasıl yapılmalıdır? Nasıl tedavi edilmelidir? TDM NE ZAMAN ETKENDİR? Şebeke suyundan, topraktan, doğal sulardan,

Detaylı

Acil Servise Başvuran Doğurganlık Yaş Grubu Kadınlardan İstenilen β-hcg Testinin Pozitifliğinin Araştırılması

Acil Servise Başvuran Doğurganlık Yaş Grubu Kadınlardan İstenilen β-hcg Testinin Pozitifliğinin Araştırılması ARAŞTIRMA Doğurganlık Yaş Grubunda β-hcg Testinin Araştırılması T A D Acil Servise Başvuran Doğurganlık Yaş Grubu Kadınlardan İstenilen β-hcg Testinin Pozitifliğinin Araştırılması β-hcg Test Positivity

Detaylı

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanı. Dr. Z. Birsin Özçakar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji B.D.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanı. Dr. Z. Birsin Özçakar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji B.D. İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanı Dr. Z. Birsin Özçakar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji B.D. İYE - Tanı Doğru ve zamanında tanılanması uygun tedavi renal skar, tekrarlayan pyelonefrit, HT,

Detaylı

Çok ilaca dirençli Mycobacterium tuberculosis izolatlarının hızlı tespitinde nitrat redüktaz testinin değerlendirilmesi: Çok merkezli bir çalışma

Çok ilaca dirençli Mycobacterium tuberculosis izolatlarının hızlı tespitinde nitrat redüktaz testinin değerlendirilmesi: Çok merkezli bir çalışma Çok ilaca dirençli Mycobacterium tuberculosis izolatlarının hızlı tespitinde nitrat redüktaz testinin değerlendirilmesi: Çok merkezli bir çalışma Ahmet Yılmaz Çoban 1, Berika Taştekin 1, Meltem Uzun 2,

Detaylı

Vaka Takdimleri. Prof.Dr. Kemal SARICA. Yeditepe Üniveristesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

Vaka Takdimleri. Prof.Dr. Kemal SARICA. Yeditepe Üniveristesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Vaka Takdimleri Prof.Dr. Kemal SARICA Yeditepe Üniveristesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı 1. VAKA ANAMNEZ 52 yaşında erkek hasta Ağrısız, gross hematüri ve 6 aylık süreçte 10 kg kilo kaybı Anlamlı

Detaylı

Lenf Bezi Tüberkülozu #

Lenf Bezi Tüberkülozu # Lenf Bezi Tüberkülozu # Dursun TATAR*, Ebru YILMAZ GÜNEŞ*, Rıfat ÖZACAR*, Sülün ERMETE**, Hüseyin HALİLÇOLAR* * İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve

Detaylı

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR?

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR? LENFOMA NEDİR? Lenfoma, diğer grup onkolojik hastalıklar içinde yaşamın uzatılması ve daha kaliteli yaşam sağlanması ve hastaların kurtarılmaları açısından daha fazla başarı elde edilmiş bir hastalıktır.

Detaylı

Toplum başlangıçlı Escherichia coli

Toplum başlangıçlı Escherichia coli Toplum başlangıçlı Escherichia coli nin neden olduğu üriner sistem infeksiyonlarında siprofloksasin direnci ve risk faktörleri: Prospektif kohort çalışma Türkan TÜZÜN 1, Selda SAYIN KUTLU 2, Murat KUTLU

Detaylı

Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları Klinik Mikrobiyoloji ÜSİ, SBİ infeksiyonların %15-40 (yılda >560.000) En önemli risk faktörü üriner kateter (olguların %60-80) Kİ-ÜSİ = SBİ-ÜSİ Cope M et

Detaylı

AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ

AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ BARAN E 1, KOCADAĞ S 1, AKDUR R 1, DEMİR N 2, NUMANOĞLU

Detaylı

İzmir Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde 1998 Yılında Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi #

İzmir Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde 1998 Yılında Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi # İzmir Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde 1998 Yılında Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi # Aygün ÖZTOP, İpek ÜNSAL, Erol ÇİFTÇİ, Rıza ÇAKMAK Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri, İZMİR

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı. VEREM HASTALIĞI ve VEREM HAFTASI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı. VEREM HASTALIĞI ve VEREM HAFTASI T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI ve VEREM HAFTASI VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI Geleneksel olarak her yıl Ocak ayının ilk Pazar gününden

Detaylı

Dr. Mehmet TÜRKELİ A.Ü.T.F İç Hastalıkları A.D Medikal Onkoloji B.D 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi Mart 2014-Antalya

Dr. Mehmet TÜRKELİ A.Ü.T.F İç Hastalıkları A.D Medikal Onkoloji B.D 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi Mart 2014-Antalya Dr. Mehmet TÜRKELİ A.Ü.T.F İç Hastalıkları A.D Medikal Onkoloji B.D 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi 19 23 Mart 2014-Antalya VAKA-1 S.B. 43 Yaş, Bayan, Erzurum Şikayeti: Çarpıntı, terleme, Hikayesi: Haziran

Detaylı

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım

Detaylı

Dr. Derya SEYMAN. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

Dr. Derya SEYMAN. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Dr. Derya SEYMAN Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Genişlemiş Spektrumlu beta-laktamaz Üreten Escherichia coli veya Klebsiella pneumoniae ya

Detaylı

TOPLUM KÖKENLİ DERİ VE YUMUŞAK DOKU ENFEKSİYONLARINDA RİSK FAKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ VE TEDAVİDE SIK KULLANILAN ANTİBİYOTİKLERİN KARŞILAŞTIRILMASI

TOPLUM KÖKENLİ DERİ VE YUMUŞAK DOKU ENFEKSİYONLARINDA RİSK FAKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ VE TEDAVİDE SIK KULLANILAN ANTİBİYOTİKLERİN KARŞILAŞTIRILMASI TOPLUM KÖKENLİ DERİ VE YUMUŞAK DOKU ENFEKSİYONLARINDA RİSK FAKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ VE TEDAVİDE SIK KULLANILAN ANTİBİYOTİKLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Nurcan Arıkan, Ayşe Batırel, Sedef Başgönül, Serdar Özer

Detaylı

TÜBERKÜLOZDA KAYIT ve BİLDİRİM. Dr. Suha ÖZKAN Ankara Verem Savaşı İl Koordinatörü

TÜBERKÜLOZDA KAYIT ve BİLDİRİM. Dr. Suha ÖZKAN Ankara Verem Savaşı İl Koordinatörü TÜBERKÜLOZDA KAYIT ve BİLDİRİM Dr. Suha ÖZKAN Ankara Verem Savaşı İl Koordinatörü 1 AMAÇ Bildirimi zorunlu bir hastalık olan tüberkülozun kendine özgü terminolojisi hakkında bilgilenmek, ülkemizdeki, bildirim,

Detaylı

ÇOCUK ÜROLOJİSİ/Pediatric Urology

ÇOCUK ÜROLOJİSİ/Pediatric Urology ÇOCUK ÜROLOJİSİ/Pediatric Urology MİKROSKOBİK HEMATÜRİNİN TANISAL DEĞERİ ÇOCUK VE ERİŞKİN HASTALARDA AYNI MIDIR? IS THE DIAGNOSTIC VALUE OF MICROSCOPIC HEMATURIA THE SAME IN CHILDREN AND ADULTS? Ahmet

Detaylı

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 1 Muammer YILMAZ 2 Ayşe YILMAZ DÜZCE TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ TÜBERKÜLOZ BİRİMİNE KAYITLI TÜBERKÜLOZ VAKALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ:2011-2015

Detaylı

İçerik AKUT APANDİSİT TANISINDA TESTLERİN DEĞERİ VE KULLANIMI. Testler. Öykü ve fizik muayene. Öykü

İçerik AKUT APANDİSİT TANISINDA TESTLERİN DEĞERİ VE KULLANIMI. Testler. Öykü ve fizik muayene. Öykü 1 2 AKUT APANDİSİT TANISINDA TESTLERİN DEĞERİ VE KULLANIMI İçerik Karın ağrısı olan hastanın akut apandisit olup olmadığını değerlendirmede kullandığımız testlerin değerliliği kullanımları tartışılacaktır

Detaylı

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU TUVSDF www.verem.org.tr Verem Eğitim ve Propaganda Haftası (Her yılın ilk haftası) TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU Kuruluş: 1948 Ord.Prof.Dr.Tevfik

Detaylı

Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirmesi: DGT Öncesi Durum

Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirmesi: DGT Öncesi Durum Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirmesi: DGT Öncesi Durum Seren ARPAZ*, Sevtap KESKİN*, Göksel KITER**, Nejat SEZGİN*, Dilek

Detaylı

Steril pyrüili böbrek nakli hastalarında gerçek zamanlı multipleks polimeraz zincir reaksiyon test sonuçları

Steril pyrüili böbrek nakli hastalarında gerçek zamanlı multipleks polimeraz zincir reaksiyon test sonuçları Steril pyrüili böbrek nakli hastalarında gerçek zamanlı multipleks polimeraz zincir reaksiyon test sonuçları Mehmet Sarıer 1, Meltem Demir 2, Şafak Göktaş 3, İbrahim Duman 1, Yücel Yüksel 4, Levent Yücetin

Detaylı

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar Verem Haftası etkinlikleri çerçevesinde Akkuş İlçe Sağlık Grup Başkanımız Dr. Mustafa AKDOĞAN 18/01/2010 tarihinde ilçemizde çalışan din adamları ve halka yönelik verem hastalığı ile ilgili çeşitli bilgiler

Detaylı

MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER

MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER NO KOD TEST ADI 1 73001 Ehrlich Ziehl Neelsen Yöntemiyle ARB Aranması Mikobakteri Sıvı Kültürü 2 73003 (MGIT 960, otomatize sistem) 3 73004 Mikobakteri

Detaylı

Bruselloz tanılı hastalarda komplikasyonları öngörmede nötrofil/lenfosit oranı, trombosit/lenfosit oranı ve lenfosit/monosit oranının değeri

Bruselloz tanılı hastalarda komplikasyonları öngörmede nötrofil/lenfosit oranı, trombosit/lenfosit oranı ve lenfosit/monosit oranının değeri Bruselloz tanılı hastalarda komplikasyonları öngörmede nötrofil/lenfosit oranı, trombosit/lenfosit oranı ve lenfosit/monosit oranının değeri Uzm. Dr. Pınar Şen Prof. Dr. Tuna Demirdal Yrd. Doç. Dr. Salih

Detaylı

SANATORYUM ATATÜRK ÜN HAYALİNDEKİ HASTANE: Hastanemizin kuruluş düşüncesi 1930 lu yıllara dayanmaktadır. Toraks Bülteni 33

SANATORYUM ATATÜRK ÜN HAYALİNDEKİ HASTANE: Hastanemizin kuruluş düşüncesi 1930 lu yıllara dayanmaktadır. Toraks Bülteni 33 ATATÜRK ÜN HAYALİNDEKİ HASTANE: SANATORYUM Vefatından birkaç sene öncesinde Atatürk, yaverlerinden Cevat Abbas Bey in köşküne sık sık gelir ve hastanemizin şu an bulunduğu tepeden Ankara yı seyredermiş.

Detaylı

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ NECLA TÜLEK, METİN ÖZSOY, SAMİ KıNıKLı Ankara Eğitim Ve Araştırma HASTANESİ İnfeksiyon Hastalıkları Ve Klinik Mikrobiyoloji GİRİŞ Mevsimsel influenza

Detaylı

LEPROMATÖZ LEPRA (Olgu Sunumu)

LEPROMATÖZ LEPRA (Olgu Sunumu) LEPROMATÖZ LEPRA (Olgu Sunumu) Işıl İnanır 1, Nuri Özkütük 2, Ayça Tan 3, Mehmet Ateş 1, Kamer Gündüz 1 Deri ve Zührevi Hastalıklar 1, Tıbbi Mikrobiyoloji 2 Patoloji 3 Anabilim Dalları Celal Bayar Üniversitesi

Detaylı

Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Ventilatörle İlişkili Pnömonili Hastalarda Serum C-Reaktif Protein, Prokalsitonin, Solubl Ürokinaz Plazminojen Aktivatör Reseptörü (Supar) Ve Neopterin Düzeylerinin Tanısal

Detaylı

Mikobakteriyoloji Laboratuvarı Sorular - Sorunlar

Mikobakteriyoloji Laboratuvarı Sorular - Sorunlar Mikobakteriyoloji Laboratuvarı Sorular - Sorunlar «Tanı ile ilgili Sorunlar» Dr. Nurhan Albayrak 3. Klinik Mikrobiyoloji Kongresi 20 Kasım 2015, Antalya Sunum İçeriği Dünya da mikobakteri laboratuvar tanısı

Detaylı

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ABD, Medikal Onkoloji BD Güldal Esendağlı

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ABD, Medikal Onkoloji BD Güldal Esendağlı Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Aydın Aytekin Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Rafiye Çiftçiler Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları

Detaylı

ği Derne Üroonkoloji

ği Derne Üroonkoloji İNTRAVEZİKAL BCG UYGULAMALARI ÖNCESİ PPD. TESTİ ÖLÇUM DEĞERİ ILE IDRAR IL-2 VE IL-lO DÜZEYLERİ ARASINDAKİ KORELASYON AMAÇ Transizyonel hücreli mesane karsinomlarında transüretral tumör rezeksiyonu sonrası

Detaylı

Verem Savaş Dispanseri Hizmet Değerlendirme Çalışması

Verem Savaş Dispanseri Hizmet Değerlendirme Çalışması Verem Savaş Dispanseri Hizmet Değerlendirme Çalışması Aygün ÖZTOP*, Yasemin ŞİRİN*, Vildan Avkan OĞUZ*, Rıza ÇAKMAK* * Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri, İZMİR ÖZET Ocak 1998 tarihinde Kahramanlar Verem

Detaylı

OLGU SUNUMU 23 Kasım 2013

OLGU SUNUMU 23 Kasım 2013 OLGU SUNUMU 23 Kasım 2013 Prof. Dr. Ayşe Willke Yard. Doç. Dr. Emel Azak Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. OLGU S.V., 34 yaşında erkek hasta 28 Eylül

Detaylı

Ventilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum

Ventilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum Ventilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum Dr.Sibel Doğan Kaya Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Detaylı

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ N Emiralioğlu, U Özçelik, G Tuğcu, E Yalçın, D Doğru, N Kiper Hacettepe Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Genel Bilgiler Primer

Detaylı

Prof. Dr. Ayşe Yüce. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014

Prof. Dr. Ayşe Yüce. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014 Prof. Dr. Ayşe Yüce Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014 1 Global Tuberculosis Report 2013, World Health Organization 2 Kötü sosyo-ekonomik

Detaylı

ACİL TIPTA UNUTULAN TEHLİKE TÜBERKÜLOZ. Prof. Dr. İbrahim İKİZCELİ. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

ACİL TIPTA UNUTULAN TEHLİKE TÜBERKÜLOZ. Prof. Dr. İbrahim İKİZCELİ. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı ACİL TIPTA UNUTULAN TEHLİKE TÜBERKÜLOZ Prof. Dr. İbrahim İKİZCELİ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı TÜBERKÜLOZ HASTASı ACIL SERVISE NASıL GELIR 1. Tbc tedavisi alırken herhangi bir şikayet

Detaylı

Mesane Tümöründe Klinik Evrelemede Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri

Mesane Tümöründe Klinik Evrelemede Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri Mesane Tümöründe Klinik Evrelemede Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri Üst Üriner Sistem Değerlendirilmesi İVP: Mesane tümörlü olguların çoğunluğu hematüri ile başvurur Mesane tümörü tanısı öncesi hematürinin

Detaylı

Tıbbın Temelinde İç Hastalıkları; Olgularla (Tıbbın) Hasta Yönetimi

Tıbbın Temelinde İç Hastalıkları; Olgularla (Tıbbın) Hasta Yönetimi Tıbbın Temelinde İç Hastalıkları; Olgularla (Tıbbın) Hasta Yönetimi Dr. Emine Binnetoğlu Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD/ Genel Dahiliye B.D Sunum planı Olgu 1 Olgu

Detaylı

CİDDİ KOMORBİDİTESİ OLAN SEMPTOMATİK PRİMER HİPERPARATİROİDİLİ HASTALARDA RADYOFREKANS ABLASYON SONUÇLARI

CİDDİ KOMORBİDİTESİ OLAN SEMPTOMATİK PRİMER HİPERPARATİROİDİLİ HASTALARDA RADYOFREKANS ABLASYON SONUÇLARI CİDDİ KOMORBİDİTESİ OLAN SEMPTOMATİK PRİMER HİPERPARATİROİDİLİ HASTALARDA RADYOFREKANS ABLASYON SONUÇLARI Firuz Gachayev 1, İsmail Cem Sormaz 1, Yalın İşcan 1, Arzu Poyanlı 2, Fatih Tunca 1, Yasemin Giles

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARINDA TEDAVİ ve SORUNLAR

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARINDA TEDAVİ ve SORUNLAR TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARINDA TEDAVİ ve SORUNLAR Ayşe Yüce Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. İZMİR 1 TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ

Detaylı

29 yaşında erkek aktif şikayeti yok. sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması. üzerine hasta polikliniğimize başvurdu

29 yaşında erkek aktif şikayeti yok. sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması. üzerine hasta polikliniğimize başvurdu 29 yaşında erkek aktif şikayeti yok Dış merkezde yapılan üriner sistem ultrasonografisinde insidental olarak sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması üzerine hasta polikliniğimize

Detaylı

LENF NODU ve DİĞER DOKU BİYOPSİLERİNDE TÜBERKÜLOZ BASİLİ İZOLASYONU

LENF NODU ve DİĞER DOKU BİYOPSİLERİNDE TÜBERKÜLOZ BASİLİ İZOLASYONU SORUNLU ÖRNEKLERDEN MİKOBAKTERİ İZOLASYONU LENF NODU ve DİĞER DOKU BİYOPSİLERİNDE TÜBERKÜLOZ BASİLİ İZOLASYONU Yrd. Doç. Dr. Mahmut ÜLGER Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji

Detaylı

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık (2003-2007) e Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi The Determination of the

Detaylı

Kolistin ilişkili nefrotoksisite oranları ve risk faktörlerinin değerlendirilmesi

Kolistin ilişkili nefrotoksisite oranları ve risk faktörlerinin değerlendirilmesi Kolistin ilişkili nefrotoksisite oranları ve risk faktörlerinin değerlendirilmesi DR. FATİH TEMOÇİN Fatih TEMOÇİN, Meryem DEMİRELLİ, Cemal BULUT, Necla Eren TÜLEK, Günay Tuncer ERTEM, Fatma Şebnem ERDİNÇ

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Olgu Sunumu 20 Ekim 2016 Perşembe

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Olgu Sunumu 20 Ekim 2016 Perşembe Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Olgu Sunumu 20 Ekim 2016 Perşembe Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Ayşe Tekin Yılmaz Ko aeli Ü

Detaylı

TÜBERKÜLOZ Dr. Behice Kurtaran. Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

TÜBERKÜLOZ Dr. Behice Kurtaran. Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD TÜBERKÜLOZ 2019 Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD TÜBERKÜLOZ İnsanlık tarafından bilinen en eski hastalıklardan biri 2 Halk arasında ince hastalık Dünyada

Detaylı

Malatya Verem Savaş Dispanserlerinde İzlenen Akciğer Tüberkülozlu Hastaların Değerlendirilmesi #

Malatya Verem Savaş Dispanserlerinde İzlenen Akciğer Tüberkülozlu Hastaların Değerlendirilmesi # Malatya Verem Savaş Dispanserlerinde İzlenen Akciğer Tüberkülozlu Hastaların Değerlendirilmesi # Süleyman Savaş HACIEVLİYAGİL*, Mustafa DURAN**, Levent Cem MUTLU*, Hakan GÜNEN*, Aydın ŞENOĞLU**, Ercüment

Detaylı

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit NEFRİT Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Genel Bilgiler Böbreğin temel fonksiyonlarından birisi idrar üretmektir. Her 2 böbrekte idrar üretimine yol açan yaklaşık 2 milyon küçük ünite (nefron) vardır. Bir nefron

Detaylı

Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler

Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler Abdullah Çetin TANRIKULU 1, Abdurrahman ABAKAY 2, Özlem ABAKAY 3, Adil ALP 4 1 Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim

Detaylı

VAKA SUNUMU. Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi

VAKA SUNUMU. Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi VAKA SUNUMU Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi ÖYKÜ 58 yaşında, erkek hasta, emekli memur, Ankara 1989: Tip 2 DM tanısı konularak, oral antidiyabetik

Detaylı

Kronik Pankreatit. Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ

Kronik Pankreatit. Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ Kronik Pankreatit Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ Tanım Pankreasın endokrin ve ekzokrin yapılarının hasarı, fibröz doku gelişimi ile karakterize inflamatuvar bir olay Olay histolojik

Detaylı

VUR de VCUG Ne Zaman, Kime?

VUR de VCUG Ne Zaman, Kime? VUR de VCUG Ne Zaman, Kime? Doç. Dr. Selçuk Yücel Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Antalya Tarihsel Dogma VUR İYE Skar gelişimi Kronik Böbrek Yetmezliği

Detaylı

Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır.

Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır. GİRİŞ: Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır. Foliküler adenomlar iyi sınırlı tek lezyon şeklinde olup, genellikle adenomu normal tiroid dokusundan ayıran kapsülleri vardır. Sıklıkla

Detaylı

Yaygın İlaç Dirençli Tüberküloz (YİD-TB)

Yaygın İlaç Dirençli Tüberküloz (YİD-TB) Şeref ÖZKARA Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ANKARA ÖZET Yaygın ilaç dirençli tüberküloz (YİD-TB), Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Görev Grubu tarafından Ekim 2006

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ Doç. Dr. Orhan YILDIZ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. KAYSERi Erciyes Üniversitesi Hastaneleri 1300 yatak / 10 milyon

Detaylı

İNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı. Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir

İNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı. Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir İNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir AMAÇ Radyolojik olarak algoritm Tanı ve bulgular Tedavi sonrası takip İnvazif Asperjilloz Akciğer

Detaylı

Plan. Üriner Sistem Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşımlarş. Öğrenim hedefleri. Kaynaklar. Acil Tıp için önemi. Giriş 27.09.2012

Plan. Üriner Sistem Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşımlarş. Öğrenim hedefleri. Kaynaklar. Acil Tıp için önemi. Giriş 27.09.2012 Plan Üriner Sistem Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşımlarş Doç.Dr. Fırat BEKTAŞ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Giriş Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Tanısal süreç Tedavi Taburculuk

Detaylı

Tüberkülozlu Olgularda Sosyokültürel Yapı #

Tüberkülozlu Olgularda Sosyokültürel Yapı # Tüberkülozlu Olgularda Sosyokültürel Yapı # Bülent ÖZBAY*, Mehmet GENCER*, Abdullah GÜLSÜN*, Erkan CEYLAN*, Mahmut ŞENEL** * Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Anabilim

Detaylı

TEMASLI MUAYENESİ. Yrd. Doç. Dr. Özkan KIZKIN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Malatya

TEMASLI MUAYENESİ. Yrd. Doç. Dr. Özkan KIZKIN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Malatya TEMASLI MUAYENESİ Yrd. Doç. Dr. Özkan KIZKIN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Malatya Tüberkülozlu hasta ile temaslı olmak nedir? Akciğer tüberkülozu etkeni Mycobacterium

Detaylı

PEDİATRİK URETEROSKOPİK GİRİŞİMLERDE ZOR OLGULAR

PEDİATRİK URETEROSKOPİK GİRİŞİMLERDE ZOR OLGULAR PEDİATRİK URETEROSKOPİK GİRİŞİMLERDE ZOR OLGULAR Prof. Dr. Selçuk Yücel Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Antalya Genel Bilgi Pediatrik üreter taşlarında

Detaylı

AGHH de 1997 Yılında Tüberküloz İlaç Direnç Oranları

AGHH de 1997 Yılında Tüberküloz İlaç Direnç Oranları AGHH de 1997 Yılında Tüberküloz İlaç Direnç Oranları Gülnaz ÇOBAN, Behiye AKKALYONCU, Tuğrul ŞİPİT, Bahadır BERKTAŞ, Berna DURSUN, Ayşe GÖZÜ Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma

Detaylı