KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Tarakçı

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Tarakçı"

Transkript

1 KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI Yrd.Doç.Dr. Mustafa Tarakçı ÖZET Kıbrıs adası 1571 yılında Osmanlı hâkimiyetine geçmiştir yılına kadar 361 yıl Osmanlı idaresi altında yönetilen Kıbrıs, bu tarihten itibaren geçici olarak İngiltere nin idaresine verilmiştir. İngiltere 1960 yılına kadar Kıbrıs ta hâkimiyetini sürdürmüştür yılında, Türkiye, İngiltere ve Yunanistan ın garantörlüğünde Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu Cumhuriyet uzun ömürlü ve kalıcı olmamış, 1967 yılında geçici Türk yönetimi kurulmuştur. Rumların Kıbrıs ı Yunanistan a bağlama girişimleri aralıksız devam etmiş, Rum soykırımlarından Türk soydaşlarımızı kurtarma girişimleri 1963 ve 1967 yıllarında neticesiz kalmıştır. 20 Temmuz 1974 te icra edilen Barış Harekâtı, 1959 yılında imzalanan ittifak ve garanti anlaşmalarının vermiş olduğu yetkiye dayanılarak yapılmıştır. Birinci Harekât 5 gün sürmüş, Türk Kuvvetleri Lefkoşa-Girne bölgesine hâkim olmuşlardır, İkinci Harekât doğubatı istikametinde adanın kuzeyine genişleme imkânı bahşetmiş, nihayet Türk kuvvetleri Lefke-Lefkoşa-Magosa hattına hâkim olmuşlardır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi nin ateşkes çağrısına uyulmuş; bu suretle Rumlar Lefkoşa nın kendilerine ait ¾ lük büyük kısmını elde bulundurma imkânına sahip olmuşlardır. Kıbrıs Barış Harekâtı; iki tümen, iki hava indirme tugayı, bir amfibi alayının katılımı ile gerçekleştirilmiş ve Hava Kuvvetleri ile de desteklenmiş müşterek bir harekâttır. Planlanması ve ircası en zor askeri harekâtlardan biridir. Türk Kuvvetleri bu harekâtta 27 subay, 48 astsubay, 1 deniz sivil işçi ve 422 erbaş ve er olmak üzere toplam 498 kişi şehit vermiştir. Ancak, atalarına yaraşır askeri başarıyı tarihe kaydetmişlerdir. İÇİNDEKİLER

2 ÖNSÖZ KISALTMALAR GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM KIBRIS IN TARİHİ GELİŞİMİ, TÜRK VE İNGİLİZLERİN EGEMEN OLDUĞU DÖNEMLER, KIBRIS CUMHURİYETİ DENEYİMİ VE BARIŞ HAREKÂTI ÖNCESİ GELİŞMELER A. KIBRIS ADASININ COĞRAFİ KONUMU B. OSMANLI FETHİ ÖNCESİ KIBRIS C. KIBRIS ADASININ FETHİ D. OSMANLI İDARESİNDE KIBRIS TAKİ DURUM E. KIBRIS IN İNGİLTERE YE KİRALANMASI F. İNGİLİZLERİN İDARESİNDE 1950 Lİ YILLARA KADAR KIBRIS 1. İNGİLTERE YÖNETİMİNİN KIBRIS TAKİ İLK YILLARI 2. İNGİLTERE NİN KIBRIS A YERLEŞMESİNDEN SONRA LOZAN BARIŞ ANLAŞMASINA KADAR KIBRIS İLE İLGİLİ SİYASAL GELİŞMELER G YILLARI ARASINDA KIBRIS KONUSUNDAKİ GELİŞMELER 1. TÜRKİYE NİN KIBRIS POLİTİKASI 2. SELF-DETERMİNASYON 3. EOKA NIN KURULUŞU VE TEDHİŞ HAREKETLERİ H. KIBRIS CUMHURİYETİ 1. ZÜRİH-LONDRA ANLAŞMALARI VE KIBRIS CUMHURİYETİNİN DOĞUŞU I DÖNEMİ SİYASAL OLAYLARI VE KIBRIS CUMHURİYETİNİN ÇÖKÜŞÜ J. AKRİTAS TÜRKLERİ İMHA PLANI VE 1963 YILI KANLI NOELİ K. KIBRIS SORUNUNUN BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK KONSEYİ NDE GÖRÜŞÜLMESİ VE KARAR SONRASI GELİŞMELER 1. B.M. GÜVENLİK KONSEYİ NİN 4 MART 1964 TARİHLİ KARARI 2. KONSEY İN 4 MART 1964 TARİHLİ KARARINDAN SONRA KIBRIS TAKİ GELİŞMELER VE OLAYLAR 3. TÜRKİYE HÜKÜMETİNİN MÜDAHALE KARARI, JOHNSON MEKTUBU VE TOPLUMLARARASI GÖRÜŞMELER

3 L. ERENKÖY SAVAŞI M ARASI GELİŞMELER 1. GENEL 2. MAKARİOS A KARŞI YÜRÜTÜLEN İKTİDAR MÜCADELESİ İKİNCİ BÖLÜM KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI A. KIBRIS ADASININ JEOPOLİTİK ÖNEMİ 1. GENEL 2. KIBRIS IN TÜRKİYE İÇİN JEOSTRATEJİK ÖNEMİ 3. KIBRIS IN YUNANİSTAN İÇİN JEOSTRATEJİK ÖNEMİ 4. KIBRIS IN BATI İÇİN JEOSTRATEJİK ÖNEMİ 5. SONUÇ B. YUNANİSTAN IN KIBRIS POLİTİKASI C. 15 TEMMUZ DARBESİNİ MÜTEAKİP TÜRKİYE DEKİ GELİŞMELER D. TÜRKİYE NİN KARARLILIĞI VE A.B.D. NİN MÜDAHALEYİ ENGELLEME ÇABALARI E. KIBRIS A ÇIKARMA YAPILMADAN ÖNCE YAPILAN HAZIRLIKLAR 1. BİRLİKLERCE YAPILAN HAZIRLIKLAR 2. HAREKÂTIN GENEL PLANI F. BARIŞ HAREKÂTININ BAŞLAMASI VE BAŞLICA MUHAREBELER 1. HAREKÂTIN İLK GÜNÜ VUKU BULAN SİYASİ GELİŞMELER TEMMUZ 1974 KIYIBAŞI HAREKÂTI TEMMUZ 1974 KOMANDO BİRLİKLERİNİN HAREKÂTI 4. RUMLARIN TANKLARLA KARŞI TAARRUZU 5. BARIŞ HAREKÂTININ İKİNCİ GÜNÜ GELİŞMELERİ 6. KOCATEPE MUHRİBİNİN BATIŞI 7. BARIŞ HAREKÂTI NIN ÜÇÜNCÜ GÜNÜ GELİŞMELERİ 8. DARBOĞAZ A TAARRUZ 9. LEFKOŞA HAVAALANI BOMBALANIYOR (22 TEMMUZ 1974) 10. TÜRK-İNGİLİZ SAVAŞINA KILPAYI G. ATEŞKES KARARI ALINIYOR TEMMUZ 1974 GÜNÜ ANKARA DA YAŞANAN ÖNEMLİ SİYASİ GELİŞMELER

4 2. 22 TEMMUZ 1974 GÜNÜ KIBRIS TA GELİŞEN OLAYLAR 3. YUNANİSTAN VE KIBRIS RUM KESİMİNDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER 4. DENKTAŞ-KLERİDES GÖRÜŞMESİ H. CENEVRE GÖRÜŞMELERİ 1. BİRİNCİ CENEVRE GÖRÜŞMELERİ 2. İKİNCİ CENEVRE GÖRÜŞMELERİ 3. ARA ÇÖZÜM ÖNERİSİ I. İKİNCİ BARIŞ HAREKÂTI 1. ATİLLA HATTI YA DA ÜÇ GÜN SAVAŞI a. 14 AĞUSTOS 1974 GÜNÜ ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELERİ b. 15 AĞUSTOS 1974 GÜNÜ ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELERİ c. 16 AĞUSTOS 1974 GÜNÜ ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELERİ d. 17 AĞUSTOS 1974 GÜNÜ ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELERİ J. KATLİAMLAR 1. ATLILAR (ALOA) KATLİAMI 2. MURATAĞA VE SANDALLAR KATLİAMI 3. TAŞKENT (DOHNİ) KATLİAMLARI 4. ALAMİNYO KATLİAMI SONUÇ BİBLİYOGRAFYA (KAYNAKÇA) EKLER A. T.C. DIŞİŞLERİ BAKANI FERİDUN CEMAL ERKİN İN 26 AĞUSTOS 1963 GÜNÜ CUMHURİYET SENATOSU NDA YAPTIĞI KONUŞMA B. RAUF DENKTAŞ IN 4 MART 1964 TE B.M. GÜVENLİK KONSEYİ NDE YAPTIĞI TARİHİ KONUŞMA C. JOHNSON UN MEKTUBUNUN TAM METNİ D. TÜRK BARIŞ HAREKÂTINA KATILAN TÜRK GENERALLERİ E. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI ŞEHİTLERİ F. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINA HAVAN TAKIM KOMUTANI OLARAK KATILAN PİYADE TEĞMEN MEHMET TIBIKOĞLU NUN ANILARI G. KAYSERİ HAVA İNDİRME TUGAYI NIN KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI NDAKİ BELLİ BAŞLI FAALİYETLERİ

5 1. HAVA İNDİRME TUGAYININ KURULUŞU 2. TUGAYIN HÂLİHAZIR KURULUŞLARI İLE İFA EDEBİLECEĞİ GÖREVLER 3. TUGAYIN HAREKÂTA KATILAN BİRLİKLERİ 4. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTININ İLK GÜNÜNDE TUGAYIN KONUMU 5. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA İKİNCİ GÜN (21 TEMMUZ 1974) 6. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA ÜÇÜNCÜ GÜN (22 TEMMUZ 1974) 7. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA DÖRDÜNCÜ GÜN (23 TEMMUZ 1974) 8. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA BEŞİNCİ GÜN (24 TEMMUZ 1974) 9. BEŞİNCİ GÜNÜN SONUNDA DURUM H. AMFİBİ ALAY KOMUTANI ALBAY NEŞET İKİZ İN AMFİBİ ALAYININ ÇIKARMA HAREKÂTI KONUSUNDA ANLATTIKLARI I. ÖNSÖZ Tarih, tarihçinin kaleminden süzülüp bize ulaşan bilgidir. Tarihçinin anlatısı, yazısı olmaksızın yapılmış olan tarihin kuşaklar boyu aktarımından söz edilemez. Anlatısız, yazılımsız tarih, tarihin karanlıklarına gömülmeye mahkûmdur. Ulu Önderimiz Atatürk ün söylediği gibi, bir milletin tarih yapması yetmez. Aynı zamanda yapılan tarihi yazması da lazımdır. Eğer böyle yapılmazsa kendi yaptığımız tarihi, başkalarının kaleminden öğrenmek zorunda kalırız. Böylece de yazan yapana ne kadar sadık kalmış ise, o kadar öğrenebiliriz. Türk ulusu insanlık tarihi içerisinde önemli tarihsel olayları gerçekleştirmiş bir ulustur. Çağ açıp, çağ kapatan bir ulustur. Buna karşın kendi yaptığı tarihini, yeterince yazamamış, bu konuda başkalarının yazdıklarına daha fazla ihtiyaç duyar olmuştur. Bu düşüncelerle 1963 yılından bu yana ülkemiz için önemli problem kaynağı olan Kıbrıs meselesini, çözüm için icra edilen Kıbrıs Barış Harekâtı nı incelemeye çalıştım. Amacım, Kıbrıs ve Kıbrıs Barış Harekâtı hakkında bugüne kadar yazılmış bütün yerli ve yabancı eserleri, dergileri, Kıbrıs Barış Harekâtı anısına yayınlanan gazete haberlerini tetkik ederek harekâtı zorunlu kılan nedenleri, harekâtın nasıl icra edildiğini,türk Ordusunun bu mücadelede göstermiş olduğu yararlılıkları ortaya koyarak; savaş psikolojisinin yarattığı olumsuzlukların neler olabileceğini, bir muharebede alınması gereken ilave tedbirlerin neler olduğunu ortaya çıkararak, gerek asker gerek sivil yetkililere ışık tutmaktır.

6 Harekâtı bütün yönleriyle açıklığa kavuşturmak isterdim. Çok gizli gizlilik derecesinden dolayı bütün belge ve bilgilere ulaşamadım. Bu nedenle verilmiş orijinal emirleri, yapılmış harekât planlarını, günlük personel, lojistik, harekât raporlarını orjinalinden tetkik etme imkânım olmadı. Ancak, tatminkar bilgi ve belgelere ulaşabildim.bu konuda yayınlanmış eserlerin hemen tamamını tetkik etmeye ilave olarak, harekâtta önemli bir yeri olan Kayseri Hava İndirme Tugayı nın faaliyetlerini ayrıntılarla ortaya koyan bilgilere ulaştım. Harekâta bizzat katılanlarla sohbet ettim, onların anılarına yer verdim. Bu suretle Kıbrıs Barış Harekâtı nı daha derli toplu ve ayrıntılı olarak sunma hedefine kısmen de olsa ulaştım. İlgilileri bilgilendirmede katkım olacaksa, ne mutlu bana. Saygılarımla. Yrd. Doç.Dr. Mustafa TARAKÇI KISALTMALAR A.g.b. : Adı Geçen Belge A.g.e. : Adı Geçen Eser A.g.y. : Adı Geçen Yer Alb. : Albay

7 A.T. : Avrupa Topluluğu Atğm. : Asteğmen B.M. : Birleşmiş Milletler Bnb. : Binbaşı B.R.T. : Bayrak Radyo Televizyonu C. : Cilt C.H.P. : Cumhuriyet Halk Partisi C.Y.T.A. : Kıbrıs Telekomünikasyon Merkezi D.P. : Demokrat Parti E.M.A.K. : Ethniko Metapon Apeleftherotikon Kiprion (Kıbrıs Milli Kurtuluş Cephesi) E.O.K.A. : Ethniki Organosi Kiprion Agoniston (Kıbrıs Savaşçıları Milli Örgütü) O.P.E.K. : Kıbrıs Rumlarını Koruma Teşkilatı P.E.O.N. : Pankipriaki Ethniki Organosi Neoleas (Birleşik Kıbrıs Milli Teşkilatı) R.M.M.O. : Rum Milli Muhafız Ordusu s. : Sayfa Numarası Kd. Ütğm. : Kıdemli Üsteğmen M.Ö. : Milattan Önce M.S. : Milattan Sonra S.A.S. : Sualtı Savunma S.A.T. : Sualtı Taarruz Sbfd : Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi T.M.T. : Türk Mukavemet Teşkilatı T.y. : Tarih yok UNFICYP : Birleşmiş Milletler Barış Gücü Ütğm. : Üsteğmen Yb. : Yarbay Y.y. : Yer yok Yzb. : Yüzbaşı

8 GİRİŞ Kıbrıs adasının hâkimiyeti, 1571 yılında II. Selim zamanında bir ay boyunca süren mücadeleden sonra Venedikli korsanlardan Osmanlı İmparatorluğu na geçmiş ve aralıksız 1878 yılına kadar 361 yıl devam etmiştir. Bu süre zarfında, Osmanlı nın kendisine bağlı her tebaasının dinine kültürüne saygı çerçevesinde, Ada da mevcut Rum ve Türk toplumu barış içinde bir arada yaşaya gelmiştir. Uzakdoğu daki sömürgelerine giden yolu kontrol altında tutmak isteyen İngiltere, Osmanlı Devleti nin Rusya karşısında güç durumlara düşmesini fırsat bilip onu destekleme vaadi karşılığı olarak, Kıbrıs ın yönetimini, 1878 yılında yapılan sözleşme ve ek protokollerle üzerine almıştır. Tehdit bertaraf olmasına rağmen, İngiltere, Osmanlı Devleti nin zayıf düşmesinden istifade ederek Kıbrıs ı boşaltmamış ve nihayet 1. Dünya Harbi nde Osmanlı Devleti nin yenik düşmesi karşısında Kıbrıs ı ilhak ettiğini açıklamıştır. Kıbrıs, yılları arasında İngiltere hâkimiyeti altında kalmıştır. Her iki toplumun giderek şiddetlenen baskısı sonucu İngiltere, 1960 yılında Kıbrıs ta bağımsız bir cumhuriyetin kurulmasına razı olmuştur. Zürih ve Londra da yapılan Garanti ve İttifak anlaşmaları ile 15 Ağustos 1960 da fiilen kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti nin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü, bir başka devlete iltihak edememe garantisini her üç devlet Türkiye, İngiltere, Yunanistan taahhüt etmişlerdir. Ancak, beklenen barış ortamı sağlanamamış, hakların eşitliğine dayanan iki toplumlu Cumhuriyeti, Rum idaresi içine sindirememiştir. Makarios, 22 Aralık 1963 te Garanti anlaşmasını iptal ettiklerini ilan etmiştir. Özellikle 1963 yılı aralık ayı ağırlıklı olmak üzere 1963 ten 1974 yılına kadar Kıbrıs ta 100 den fazla Türk köyü yakılmış; Türk göç etmek, evlerini terk etmek mecburiyetinde bırakılmış, yüzlerce Türk öldürülmüş, binlercesi yaralanmıştır. Yaşlı, genç, çocuk demeden yüzlerce masum Türk insanı katledilmiştir. Gelişen bu durum karşısında Türkiye 13 Şubat 1964 te Güvenlik Konseyi ne başvurur. BM, Ada ya Barış Gücü göndermeyi kararlaştırır. 21 Aralık 1963 te başlayan Rum saldırılarının BM Barış Gücü nün varlığına rağmen durmaması üzerine, Kıbrıs a ilk olarak 7 Haziran 1964 günü müdahale kararı alınır. Ancak, bu müdahaleden iki gün önce, ABD Başkanı Johnson un meşhur mektubu gelir. Bu mektupta Johnson, ABD menşeli silahların Kıbrıs a yapılacak müdahalede kullanılamayacağını, Kıbrıs a yapılacak müdahalenin Yunanistan ın yanı sıra gerekirse kendileri tarafından da önlenebileceğini ima eder. Bunun üzerine Türk hükümeti geri adım atmak mecburiyetinde kalmıştır. Kıbrıs meselesinin çözümü için 1965 yılı mayıs ayından itibaren Türkiye ile Yunanistan arasında başlayan ikili görüşmeler, 15 Kasım 1967 de Rumların Boğaziçi ve

9 Geçitkale köylerine saldırmalarına kadar devam etmiştir. Grivas liderliğindeki bu Rum-Yunan saldırısı sonucu 28 soydaşımız hayatını kaybetmiştir. Türkiye, saldırının derhal durdurulmasını, işgal edilen köylerin derhal boşaltılmasını istemiştir. Öte yandan, TBMM nce 17 Kasım 1967 de gerekirse Yunanistan ile savaşa gidileceği kararı alınmıştır. ABD yine devreye girerek, müdahaleyi önlemek ister. NATO yu devreye sokar. Türkiye müdahaleden vazgeçerek bazı isteklerini kabul ettirir. Türklerin yoğunluklu olarak bulundukları bölgelerde Geçici Türk Yönetimi kurulur. Sayıları 20 bini bulan Yunan askerlerinin bir bölümü adayı terk eder. Rum-Yunan kuşatma ve barikatları kaldırılır yılında Türkiye nin baskısı sonucu adayı terk eden Yunan EOKA Tedhiş örgütü Başkanı Grivas, 1971 Ekiminde tekrar adaya döner. Amaç, Enosis i (Kıbrıs ın Yunanistan a İltihakı) gerçekleştirmektir. Ancak, Makarios buna karşıdır. O, Kıbrıs Rumlarının seçimle başa geçirdikleri bir cumhurbaşkanıdır. Enosis sonrası Yunanistan daki bir valisi durumuna düşmek istememektedir. Bunun üzerine Yunan yönetimi, Makarios un öldürülmesi pahasına da olsa bir darbe yapılmasını ve Yunanistan yanlısı bir idarenin iş başına getirilmesini kararlaştırır. 15 Temmuz 1974 sabahı RMMO (Rum Milli Muhafız Ordusu) na ait üç tank başkanlık sarayına saldırır, kritik yerler işgal edilir, darbe başarıya ulaşır. Ancak, Makarios Ada dan kaçmaya muvaffak olmuştur. Gelişen bu durum karşısında Türk lideri Rauf Denktaş Türkiye nin bir oldubittiye müdahale etmesini talep eder. Türkiye uluslar arası anlaşmaların kendisine verdiği hakka dayanarak, 20 Temmuz 1974 tarihinde Kara, Deniz ve Hava kuvvetleriyle Kıbrıs a müşterek bir harekât başlatır. 5 gün süren muharebelerin sonucunda birliklerimiz tabanı Girne kıyısı, tepesi Girne olan bir üçgen içinde sıkışır. Yapılan Cenevre görüşmeleri sonuçsuz kalınca ikinci bir harekât başlatılır. 14 Ağustos 1974 sabahı başlatılan bu harekâtla birliklerimiz, üçgenin sınırladığı alanın dışına çıkarak, Kıbrıs ın kuzey kesiminde, her iki istikamette bulundukları sahayı genişletmeye başlarlar. Ulaşılması planlanan son hedefler doğuda Magosa, batıda Lefke dir. Üç gün süren ve üçüncü günün sonunda ateşkes kararıyla durdurulan birliklerimiz Magosa-Lefkoşa-Lefke hattına ulaşmışlardır. Günümüze kadar Kıbrıs ve Kıbrıs Barış Harekâtı ile ilgili birçok eser yayınlanmıştır. Özellikle Dr. Vehbi Zeki Sertel ve H. Fikret Alasya nın eserleri Kıbrıs ın tarihine ışık tutacak niteliktedir. Kök Yayınları Araştırma serisinde yayınlanan Rüstem Haliloğlu nun Atina ile Lefkoşa Arasındaki Savaşın İçyüzü adlı derlemesi ile K.K.T.C. Üniversitesi ile Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi nin 1991 yılında ortaklaşa düzenlediği Kıbrıs Sempozyumu nda sunulan bildiriler, Barış Harekâtı öncesi Kıbrıs ın tarihine önemli ölçüde ışık tutacak niteliktedir. Ayrıca Prof.Dr. Abdülhalik Çay ın Kanlı Noel-1963 adlı eseri ile Kıbrıslı gazeteci yazarlardan

10 Sabahattin İsmail ve Sabahattin Egeli nin Kıbrıs konusundaki eserleri kayda değer niteliktedir. Bu çalışmamda, Kıbrıs ın tarihsel gelişimine genel olarak göz atmayı müteakip, özellikle Birinci ve İkinci Kıbrıs Barış Harekâtı nın icrasını gün ışığına çıkarmaya gayret ettim. Harekâtın askeri gelişmelerini kronolojik sıra ile anlatırken bu esnada oluşan siyasi olayları da yerinde tespit etmeye özen gösterdim. Bu konuda harekâta katılan birliklerin arşivleri, gazete kupürleri, harekâta bizzat iştirak etmiş komutanların anıları, başvuru kaynaklarımın esasını oluşturdu. Kıbrıs Barış Harekâtı kaçınılmaz bir harekâttır. Bu harekât yalnızca Türkiye nin milli menfaatleri, stratejik avantajları için değil, kendisinden yıllardır kurtarıcı olarak yardım bekleyen soydaşları için bir el uzatma, Türkiye nin kendine olan özgüveninin kazanılması ya da kanıtlanmasına en güzel örnek olarak da tanımlanabilir. BİRİNCİ BÖLÜM

11 KIBRIS IN TARİHİ GELİŞİMİ, TÜRK VE İNGİLİZLERİN EGEMEN OLDUĞU DÖNEMLER, KIBRIS CUMHURİYETİ DENEYİMİ VE BARIŞ HAREKÂTI ÖNCESİ GELİŞMELER A. KIBRIS ADASININ COĞRAFİ KONUMU Doğu Akdeniz de 34 o o 4 kuzey paralelleri ile 32 o o 35 doğu meridyenleri arasında yer alan Kıbrıs, Sicilya ( km 2 ), Sardunya ( km 2 ) adalarından sonra Akdeniz in üçüncü büyük adasıdır. Ada nın yüzölçümü km 2 dir. Kıbrıs adası, toprak yapısı, iklimi, bitki örtüsü ve hayvan türleri bakımından tamamen Anadolu nun bir parçasıdır. Coğrafyacılar, yapı ve yeryüzü şekilleri itibarı ile Kıbrıs ı Anadolu nun güneyini oluşturan Toroslar içinde mütalaa etmektedirler. Ada tektonik ve jeolojik bakımlardan Anadolu dan deniz transgresyonu ile ayrılmış olup, Antakya bölgesindeki yeryüzü şekilleri Kıbrıs ta aynı özelliklerle devam etmektedir. Diğer yandan Kıbrıs Adası, m. kadar derinlikte bir denizaltı platformu ile Anadolu ya bağlıdır. Hâlbuki Ada nın batı ve güney kıyıları, kıyıdan itibaren 2000 metreye ulaşan denizaltı çukurları ile çevrilidir. Kıbrıs Adası nın yeryüzü şekilleri incelendiğinde Anadolu daki Toroslar da olduğu gibi üçüncü zaman genç kıvrımlarına ait olduğu görülür. Bundan daha önemlisi dördüncü zaman başlarında Ada, İskenderun Körfezi yönünde Toros sistemi ile bağlantılı idi. 1 B. OSMANLI FETHİ ÖNCESİ KIBRIS Akdeniz in doğusunda yer alan Kıbrıs ın tarih boyunca tarihi ve siyasi önemi devam etmiştir. Anadolu, Suriye, Mısır ve Doğu Akdeniz ticaret yolları yer alan ada önemini tarih boyunca korumuştur. Bu özelliği dolayısı ile Kıbrıs tarihi, Ege, Mezopotamya, Suriye, Anadolu ve Mısır tarihleri ile iç içedir. Bilinen Kıbrıs tarihini kronolojik sıra ile incelediğimizde M.Ö yıllarından itibaren Ada da insan unsuruna rastlandığını görüyoruz. Ancak Kıbrıs ın otokton halkının nereden ve nasıl geldiği hakkında hiçbir bilgi yoktur. Medeniyetin ilk safhası kabul edilen 1 Cevat R. Gürsoy, Kıbrıs ın Coğrafi Durumu, Kıbrıs ve Türkler, Ankara, 1964, s. 7.

12 bakır işleme tekniği Anadolu tarzındadır. M.Ö yıllarında görülen bakır dönemi, 2000 li yıllarda yerini tunç dönemine bırakır. Aynı yıllarda (M.Ö. 2000) Girit medeniyeti (Minos) ile Aka medeniyeti (Miken) Kıbrıs ta yerleşmeye başlamıştı. 2 Ada daha sonra sırası ile Mısır (M.Ö arası), yarım asır kadar Hitit (M.Ö ) egemenliğine girmiştir. M.Ö yıllarında başlayan Dor istilası Yunanistan dan Adalar Denizi, Anadolu ve Doğu Akdeniz yönüne birtakım göçlerin olmasına sebep oldu. Bu göçler sonunda daha önce Ada ya yerleşmiş olan Fenikeliler ile birlikte Yunanistan dan gelen kolonizatörler birbirleri ile Yunanistan la herhangi bir ilişkisi olmayan siteler kurdular. Bu siteler dokuz krallık meydana getirdi. Ancak, bu krallıklar Fenike egemenliği altında idiler. 3 M.Ö. 709 yılından itibaren M.Ö. 612 yılına kadar Kıbrıs Asur egemenliğinde kaldı. M.Ö. 569 yılında ise Mısırlılar adaya hâkim olmuşlardır. Adada M.Ö. 525 yılında kurulan Pers hâkimiyetine ise, M.Ö. 323 yılında Büyük İskender son vermiştir. Kıbrıs, M.Ö. 56 yılında Roma İmparatorluğu na bağlandı. Roma İmparatorluğu nun ikiye ayrılmasıyla birlikte de Ada da Bizans hâkimiyeti başlamış oldu. Bizans dönemi Kıbrıs ta önemli değişikliklerin olduğu bir dönemdir. Hristiyanlığın doğuşu sırasında, Kıbrıs Adası bu yeni dini kabul etmiş; Katolik-Ortodoks mücadelesi Ada nın Türkler tarafından fethine kadar devam etmiştir. Bizans döneminin diğer önemli bir sonucu Yunanlıkla bir ilgisi olmayan Kıbrıs Hristiyan halkının, Rumcanın Bizans ın resmi dili olmasından sonra bu yeni dili benimseyerek Rumlaşmış olmalarıdır. 649 yılında Muaviye tarafından Rodos la birlikte fethedilen Kıbrıs, İslam devletine vergi vermeye başlamıştı. Bu tarihten sonra Kıbrıs, 964 yılına kadar önce Emeviler, daha sonra Abbasiler olmak üzere bir İslam eyaleti olarak kalmıştır. M.S. 964 yılında Bizans imparatoru Nikephoros Phokas Kıbrıs ta Bizans egemenliğini tekrar kurdu. Ada 12. yüzyıla kadar el değiştirmeden Bizans egemenliğinde kaldı. 11. yüzyılın başlarında Anadolu ya yurt tutmak için gelen Oğuz-Türkmen grupları karşısında Bizans, din kavgasını bir kenara bırakarak Avrupa nın Hristiyan devletlerini Haçlı Seferleri ne çağırdı. Bizans ın Türk tehlikesini ortadan kaldırmak için istediği Haçlı yardımı, başta Bizans olmak üzere Ortadoğu nun Müslüman ve Hristiyan toplulukları için tam bir düşman saldırısı halinde gerçekleşti. 4 I. Haçlı Seferleri ( , 1101) ve II. Haçlı Seferi (1147) sırasında Kıbrıs ın statüsü değişmedi. Ancak 1187 Hıttin zaferini kazanan Eyyubi Türk hanedanı sultanı 2 Halil Fikret Alasya, Tarihte Kıbrıs, Ankara, 1988, s A.g.e., s Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, C. 3, 3. Kısım Eki, Kıbrıs Seferi ( ), Ankara, 1971, s. 32.

13 Selahaddin, Kudüs ü de ele geçirmiş, böylece Ortadoğu da aktif bir rol oynamaya başlamıştı. Bu olayın sebep olduğu III. Haçlı Seferi (1189) Kıbrıs ın tarihinde yeni bir dönemin de başlamasına sebep oldu. Sefer dolayısı ile Rodos önlerine gelen İngiltere Kralı Richard ın komutasındaki donanma fırtınaya tutularak dağılmıştı. Richard ın nişanlısı ve kız kardeşinin de bulunduğu bazı İngiliz gemilerinin o sıralarda kendisini Kıbrıs İmparatoru ilan etmiş olan Isaac Komnenos tarafından ele geçirilmesi ve mürettabına karşı gösterilen saygısızlık İngiliz kralını öncelikle Kıbrıs üzerine sefer yapmaya mecbur bırakmıştı. Richard 1191 yılında Kıbrıs ı ele geçirerek Bizans yönetimine son verdi ve Kıbrıs Krallığı na Guy de Lusignan ı getirdi yılında Kıbrıs Kralı Pierre II nin taç giyme töreninde çıkan anlaşmazlık sonucunda birkaç Cenevizli öldürüldü. Cenevizliler bu fırsattan faydalanarak Kıbrıs a bir donanma göndererek Lefkoşa ve Magosa yı zaptetti. Daha sonra Magosa bir Ceneviz sömürgesi haline geldi. Kıbrıs Kralı Janus Magosa yı Cenevizlilerin elinden kurtarmak için bir donanma ve ordu hazırladı (1402). Cenevizliler de Magosa yı savunmak için bir donanma gönderdi. Fakat çarpışma Hospitalier Şövalyesinin arabuluculuğu sayesinde son buldu. Barış anlaşmasından sonra iki kuvvet de İslam devletinin üzerine gönderildi. Cenevizliler Suriye kıyılarını, Kral Janus da Mısır kıyılarını yağma etti. Bu olayların sonucunda Memlük sultanı Larnaka ve Limasol u aldı ve daha sonra Lefkoşa ya yürüdü. Kıbrıs ordusu bozguna uğratıldı senesinde Jacques III ün ölümünden sonra Venedikliler, Kıbrıs taki kaleleri işgal ettiler ve kendilerine aleyhtar olanları Ada dan sürdüler. Bu durum, Osmanlılarca takip edilen Akdeniz politikasının gerçekleşmesine uygun bir ortam hazırladı. 5 C. KIBRIS ADASININ FETHİ XVI. yüzyılın ikinci yarısında ve özellikle Kanuni Sultan Süleyman ın ölümünden sonra Kıbrıs ve Girit Adası nın Venediklilerin elinde bulunması Osmanlıların Akdeniz deki egemenliğini her zaman için tehdit eden bir durum meydana getiriyordu. Öyle ki Osmanlı ticaret gemileri, İmparatorluk karasularında tam bir güvenle dolaşmaktan mahrumdu. Bu ise ekonomik çıkarları zora sokmaktaydı. Osmanlı Türk hâkimiyetinin, Anadolu-Suriye ve Mısır ın bulunduğu Doğu Akdeniz de tam olarak teessüsü Kıbrıs a kesin ve son darbeyi vurmakla mümkündü. 5 Halil Fikret Alasya, a.g.e., s. 20.

14 Genellikle Anadolu, Suriye, Lübnan, Ürdün, Arabistan Yarımadası, Irak ve Mısır ı ihtiva eden Ortadoğu, dünyanın en kritik jeopolitik bölgelerinden birisidir. Ada nın fethi Türk imparatorluğu için adeta bir zaruret halini almıştı. Çünkü Ada nın fethiyle ancak Akdeniz in doğusundaki Osmanlı egemenliğinin tamamlanması ve bütünleşmesi mümkün olabilecekti. 6 Yavuz Sultan Selim in Mısır ı zapt etmesi (1517), Osmanlı Devleti nin Kıbrıs la doğrudan münasebete girmesine sebep oldu. Başlıca gelirini korsanlıktan sağlayan Kıbrıs taki Venedik yönetimi Türk müdahalesini adeta zaruri kılmaktaydı yılında Mısır Defterdarı nın bulunduğu geminin yağmalanması, beklenen Türk müdahalesinin sebebini teşkil etti. Genellikle Türk Ordusu nun karaya ayak basış tarihi 2 Temmuz 1570 olarak gösterilmektedir. Bölge ise Limasol idi. Türk donanması buradan hareketle 3 Temmuz da da Tuzla yı ele geçirdi. 27 Temmuz da başlayan Lefkoşa kuşatması bir ay kadar sürdü. Serdar-ı Ekrem Lala Mustafa Paşa nın 8 Eylül günü Lefkoşa önlerine gelmesinden bir gün sonra başlayan nihai Türk taarruzu sonunda Lefkoşa düştü (9 Eylül 1570). Lefkoşa nın fethinden sonra Lala Mustafa Paşa komutasındaki Türk Ordusu Magosa Üzerine yürüdü. Venedikliler bir yandan Papalık ile temas kurarak Hristiyan devletlerin katılacağı bir haçlı seferi planlarken bir yandan da Osmanlı Devleti ne barış için müracaat etmişti. Sokollu Mehmet Paşa, Venediklilerin müracaatının Magosa nın fethinden sonra görüşmek üzere reddetti. 20 Temmuz 1570 tarihinde ise Venedik-Papalık ve İspanya üçlü bir ittifak kurmayı başarmışlardı. Ancak Lefkoşa nın Türkler tarafından fethi bu ittifakın bir müddet daha harekete geçmesini engellemiştir. 7 Türk Ordusu 17 Nisan 1571 tarihinde harekete geçti. Üç aylık bir kuşatma sonucunda 1 Ağustos 1571 tarihinde Magosa kalesi de alınarak Kıbrıs ın fethi tamamlandı. Magosa taarruzunun başladığı sırada Papalık, İspanya ve Venedik nihayet anlaşmışlar ve Türkler e karşı harekete geçmişlerdi. Müttefik donanma tecrübesiz Kaptan-ı Derya Müezzinzade Ali Paşa komutasındaki Türk donanmasını İnebahtı önlerinde yenilgiye uğrattı. Ancak Uluç Ali Reis kurtarabildiği gemilerle İstanbul a döndü. İnebahtı yenilgisi Avrupa da büyük akisler yapmış, Hristiyan dünyası İstanbul için bile ümitlenmeye başlamıştı. Veziriazam Sokollu Mehmet Paşa ilk iş olarak kaptan-ı deryalığa gerçek bir Türk denizcisi olan Uluç Ali Reis i getirmiş ve bir yıllık faaliyet sonucunda 245 parçalık bir donanmayı denize indirmişti. Mucizevi denilebilecek bu başarı başta Venedik 6 Abdulhaluk Çay, Kanlı Noel, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınlan: 93, Seri 1, S.A 13, Ankara, 1989, Halil Fikret Alasya, Kıbrıs ta Türk İdaresi Altındaki Nüfus, Ankara, 1964, s

15 olmak üzere diğer Avrupa devletlerini tekrar sindirmişti. Nihayet Venedikliler 7 Mart 1573 tarihinde İstanbul antlaşmasına imza koyarak sulh yapmak zorunda kaldılar. D. OSMANLI İDARESİNDE KIBRIS TAKİ DURUM Kıbrıs Adası 1 Temmuz I Ağustos 1571 tarihleri arasında yapılan savaşlar sonucunda Türk hâkimiyetine girmişti. Fetihten sonra Lefkoşa merkez olmak üzere Kıbrıs idari yönden bir Beylerbeylik haline getirildi. Doğrudan merkeze bağlanan Kıbrıs Beylerbeyliği ne Muzaffer Paşa tayin olmuştu. Kıbrıs Beylerbeyliği Doğu Akdeniz e tamamen hâkim bir mevkide bulunmakta idi. Bu öneminden dolayı Ada nın askeri bakımdan kuvvetlendirilmesi yanında nüfus olarak da Türk iskânına ihtiyaç duyuluyordu. Bunu sağlamak için Karaman, Darende, Niğde, Kayseri, İçel, Rozok, Alaiye, Manavgat, Zülkadriye ve Teke bölgelerinden çeşitli Türkmen toplulukları zorunlu iskâna tabi tutularak Kıbrıs a yerleştirildiler. 8 Kıbrıs Beylerbeyliği iki sancak beyliği ihtiva ettiği halde statüsünü 1571 den 1640 tarihine kadar bu haliyle devam ettirdi. Girit Savaşı yıllarında ( ) Ada da sosyal ve ekonomik güçlükler nedeni ile nüfusun gittikçe azaldığı görülmektedir. Nüfusun azalması, ticari hayatın bozulması Kıbrıs Beylerbeyliği gelirlerinde düşüşe neden oldu. Bu sebeple 1670 tarihinden itibaren Kıbrıs Beylerbeyliği kaldırılarak Ada, Kaptan Paşalığa bağlandı de Kıbrıs, Kaptan Paşalık tan alınarak Veziri Azam a has olarak verildi. Bu yeni idari yapı 1785 tarihine kadar devam edecektir yılında Kıbrıs Vezir-i Azam hassı olmaktan çıkarılarak Divan-ı Hümayun a bağlı bir mulhasıllık haline getirildi. Kıbrıs ın Divan-ı Hümayun mulhasıllı olması durumu Tanzimat ın ilanına kadar devam edecektir (3 Kasım 1839). Tanzimat sonrasında yapılan idari değişiklikler Kıbrıs ta da görülmeye başlandı. Kıbrıs Cezaeyir-i Bahr-i Sefid e bağlı bir sancak haline getirilerek idaresine de kaymakam unvanı ile bir mutasarrıf tayin olundu. Tanzimat Fermanı nın gayrimüslimlere sağladığı yeni haklar sonucu olarak Kıbrıs ta da Divan da gayrimüslim temsilciler yer almaya başladı. Tanzimatın ilk yıllarında 8 kişi olan Divan üyelerinin 4 ü Türk, diğer 4 ü ise gayrimüslimler idi. Gayrimüslimleri ise Başpiskopos, Ortodoks başpapazı ile Maronit ve Ermenilerden birer üye temsil etmekteydi. Daha sonra Divan ın üye sayısı 13 e kadar çıkacaktır tarihinde Cezayir-i Bahr-i Sefid eyaletinden ayrılan Kıbrıs, İstanbul a bağlı müstakil bir mutasarrıflık 8 Abdulhaluk Çay, a.g.e., s. 7.

16 haline getirildi. Bu idari yapı 1878 tarihine kadar devam eden Osmanlı Devleti nin yaptığı son idari değişiklik oldu. E. KIBRIS IN İNGİLTERE YE KİRALANMASI XIX. yüzyılın sonlarında dönemin iki sömürge imparatorluğu olan İngiltere ve Çarlık Rusyası, Ortadoğu daki menfaatleri bakımından birbirleri ile büyük çatışma içine girmişlerdi. Çarlık Rusya sı nihai hedefi olan İstanbul a girmek ve Boğazları kontrolü altına almak gibi belli bir stratejisinin yanında Kafkasya üzerinden İskenderun ve Basra Körfezi ne inmeyi de hesap etmekte idi. Çarlık Rusya sının bu politikası, Osmanlı İmparatorluğu nun güney topraklarını hayati bölge olarak değerlendiren İngiltere nin menfaatine uygun düşmemekte idi. Rusya nın güneye sarkması İngiltere nin başta Hindistan olmak üzere Asya daki sömürgelerindeki İngiliz varlığını tehlikeye atacaktı. 9 İngiltere bu politika doğrultusunda 1875 tarihinde başlayan Hersek İsyanının bir an önce sonuçlandırılması için çaba sarf etti. Ancak olay süratle büyüdü ve Çarlık Rusya sı 24 Nisan 1877 tarihinde Osmanlı devletine savaş ilan etti. 3 Mart 1878 tarihinde Osmanlı devletinin büyük toprak kaybı ile sonuçlanan Ayastefanos Anlaşması imzalandı. Bunun üzerine İngiltere kendi çıkarlarını korumak için harekete geçti. İngiliz Hükümeti Rusya nın bu atağı karşısında daha önceden planlanan iki senaryodan birini uygulamaya koymak zorunda kaldı. Bunlardan ilki Çanakkale nin işgali, diğeri ise Kıbrıs ın işgali idi. İngilizler ikincisini tercih ettiler. İngilizler tarafından Rusya ya verilen nota ile (3 Mayıs 1878) Ayastefanos Antlaşmasının şartlarına itiraz edilmekte, Bulgaristan Prensliği nin küçültülmesi, Rusya nın Doğu Anadolu dan çekilmesi talep edilmekteydi. 22 Mayıs 1878 tarihinde Rusya İngiliz notasına cevap verdi. Rusya, Doğu Anadolu dışında İngiltere nin tekliflerini kabul etmekte idi. İngiltere bunun üzerine harekete geçti. 4 Haziran 1878 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve İngiltere iki maddelik Niyet Antlaşmasını imzaladılar. Antlaşma ile Kıbrıs ın idaresi İngiltere ye bırakılmakla beraber Osmanlı Devleti nin Ada üzerindeki mülkiyet hakkı ortadan kalkmıyordu. 10 Ayrıca bu hakkı kuvvetlendirmek üzere 1 Temmuz 1878 tarihinde yapılan önceki anılaşmaya ek bir antlaşma 9 Şükrü S. Gürel, Kıbrıs Tarihi ( ), C. 1, Ankara, 1984, s Enver Ziya Karai, Osmanlı Tarihi, C. 7, Ankara 1983, s. 73; Stanford Shaw-Ezel Kural Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, C. II, İstanbul, 1983, s. 238.

17 daha yapıldı. Ek antlaşmanın altıncı maddesinde Rusya nın Kars ve Doğu Anadolu yu terk etmesi halinde İngiltere nin de Kıbrıs ın tahliye edeceği hususu yer almakta idi. Sultan II. Abdülhamid bu maddeyi yeterli görmeyerek antlaşmayı hukuk-ı şahaneme asla halel gelmemek şartıyla tasdik ettiği yazılı olarak belirtmişti. Ayrıca İngiliz Elçisi Layard dan aynı anlamda yazılı bir belge talep etmiş ve elçi tarafından istediği belge kendisine takdim edilmişti (15 Temmuz 1878). 12 Temmuz günü Kıbrıs ın idaresinin İngiltere ye bırakıldığını bildiren ferman İngiliz amiralinin huzurunda okundu. Böylece 308 yıllık Osmanlı idaresi fiilen sona ermiş oldu. 12 Temmuz 1878 tarihinde Türk bayrağı indirilerek yerine İngiliz Bayrağı çekildi ve Ada nın idaresi Lord John Hay e devredildi. 11 Kıbrıs ta Türklerin 308 senelik idaresi sırasında Kıbrıs ın Yunanistan a ilhakına aralıksız çalışan kilise, Sir Gamet Wolseley in Larnaka ya ayak bastığı gün başpiskopos Sofronios tarafından verilen nutukta Biz adanın idaresinin değişmesini kabul ediyoruz. Çünkü İyon-Yunan Adalarının olduğu gibi, Kıbrıs ın milli bakımdan bağlı bulunduğu Yunanistan a ilhakına İngiliz Hükümetinin yardım edeceğine inanıyoruz. demekle gayesini belirtti. F. İNGİLİZLERİN İDARESİNDE 1950 Lİ YILLARA KADAR KIBRIS 1. İNGİLTERE YÖNETİMİNİN KIBRIS TAKİ İLK YILLARI Osmanlı İmparatorluğu nun Kıbrıs ı İngiltere ye kiralamasından sonra Kıbrıs Türk ve Rum halklarının ilişkilerini belirleyen en önemli etken Kıbrıs Rumlarının Enosis mücadelesi olmuştur. Adanın İngilizlere kiralanmasının, Enosis yolunda önemli bir aşama olduğunu düşünen Rumlar, Yunanistan ın da yoğun tahrikleri ile ilhak faaliyetlerini tırmandırmaya başlamışlardı. Bu çerçevede Türk halkına yönelik yoğun tahriklerde bulunmakta, saldırılar düzenlemekte ve onur kırıcı tavırlar sergilemekteydiler. Türk halkı 26 Mart 1882 de Sömürgeler Bakanı Kimberley e gönderdiği muhtırada Enosis e karşı bir güvence olarak, Danışma Meclisinde Eşit Temsiliyet talep etmekte ve müftü Esseyid Ahmet Asım başkanlığındaki bir Türk heyeti, eşitsiz bir meclise katılmayacaklarını açıklamaktaydı. 11 Halil Fikret Alasya, İngilizler İdaresinde Kıbrıs ta Tatbik Edilen Politika, Kıbrıs ve Türkler, Ankara, 1964, s. 68.

18 Yunanistan ise aynı tutuma devam ediyordu. Örneğin Yunan Konsolosu Filemon 1895 yılında yapılan Başpiskoposluk seçimlerinde azılı Enosisçilerin seçilmesi için yoğun faaliyete girerken, Enosis i destekleyen konuşmalar yapıyor, 1897 Türk-Yunan Savaşı nda Türklere karşı savaşmak üzere Rumlar arasında gönüllüler topluyordu. Halk arasında Enosis yüzünden başlayan ilk gerginlik 1894 yılında Baf ta meydana gelen büyük kavga ile yeni bir boyuta ulaşmıştı. Kıbrıs gazetesinin konu ile ilgili haberine göre civarındaki Rum un Baf Camii önünde yaptıkları tahrikler sonucu başlayan kavga, polisin müdahalesi sonucunda güçlükle önlenmişti. Rumların süren Enosis girişimleri karşısında Kavanin Meclisi üyesi ve Vatan gazetesi sahibi Bodamyalızade Mehmet Şevket Bey öncülüğünde 3 büyük miting yapıldı. 21 Eylül 1911 de Lefkoşa da, 24 Eylül de Peristereno da ve 25 Eylül de Lefke de binlerce Türk ün katıldığı mitinglerde Enosis tahrikleri protesto edilerek, halkın oylarıyla, ilhak girişimlerine karşı çıkan 3 karar alındı. Bu kararlarda ayrıca adanın statüsünün değiştirilmesi halinde asıl sahibi olan Osmanlı Devleti ne geri verilmesi isteniyordu. Bu mitingler Kıbrıs Türklerinin Enosis e karşı yaptıkları ilk yaygın kitle eylemleriydi. 2. İNGİLTERE NİN KIBRIS A YERLEŞMESİNDEN SONRA LOZAN BARIŞ ANLAŞMASI NA KADAR KIBRIS İLE İLGİLİ SİYASAL GELİŞMELER Karlofça Anlaşması ndan (1699) sonra sürekli olarak toprak kaybeden Osmanlı İmparatorluğu, devamlı olarak gelişen ve büyüyen Rusya ve çoğu Avrupa devletleri karşısında, kendi gücü ile kendi sınırlarını koruyamaz duruma düşmüştür. Başta Rusya olmak üzere çeşitli tehlikeler karşısında Osmanlı İmparatorluğu kaybettiği toprakları geri almak ve sınırlarını korumak için büyük bir devlete dayanmak zorunda kalmıştır. İngiltere ye dayanma esasına bağlı bir denge politikası olarak belirtebileceğimiz bu politika, Osmanlı İmparatorluğu na çok pahalıya mal olacak ve dayanışma içerisine girdiği İngiltere tarafından Osmanlı-Rus Savaşı ndan sonra terk edilecekti. 12 Nitekim bu savaştan sonra İngiltere, güçsüz bir Osmanlı İmparatorluğu nu korumak yerine Osmanlı toprakları üzerinde, kendine bağlı devletler kurdurmak ve stratejik yerlerde doğrudan egemenlik kurmak gibi yayılmacı ve emperyalist bir politika izlemeye başlamıştır. 12 Güner Aktuğ, Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ni Hazırlayan Siyasal Nedenler, Kıbrıs, 1990, s. 21.

19 4 Haziran 1878 de, Osmanlı İmparatorluğu nun, İngiltere nin hazırlayıp sunduğu Savunma Paktı nı imzalayarak Kıbrıs adasının yönetimini İngiltere ye devretmesi ile İngiltere amacına ulaştı. Yapılan anlaşmada Büyük Britanya Birleşik Krallığı ve İrlanda Majeste Kraliçesi ve Hindistan İmparatoriçesi ile Şahane Majeste Sultan, karşılıklı olarak, iki imparatorluk arasındaki mevcut dostluk münasebetlerini geliştirmek ve genişletmek samimi arzusuyla ve Majeste Sultan ın Asya daki topraklarının geleceğini emniyet altına almak amacı ile bir savunma anlaşması imzalamaya karar verdiler. 13 denilmekte ve bu anlaşmada; 1- Rusya devleti Batum, Ardahan, Kars ve zikredilen yerlerden birini elinde tutup da ileride her ne vakit olursa olsun kati bir sulh muahedesi ile tayin olunan Asya memalik-i şahanesinden bir kısmını daha zapt ve istilaya girişecek olursa, o halde İngiltere devleti zikredilen memleketleri silah ile muhafaza ve müdafaa etmek üzere, Yüce Saltanat ile birleşmeyi taahhüt eder. Ve buna mukabil Zat-i Padişahı dahi Anadolu kıtasında bulunan Hrıstiyan ve sair tebaanın iyi idare ve korunmaları hakkında ileride devletler arasında sonradan kararlaştırılacak olan lüzumlu ıslahatı yapacağını İngiltere devletine vadeder ve adı geçen devleti (İngiltere yi) kendi taahhütlerini yerine getirebilmesinde lüzumlu vasıtaları temin edebilecek bir hale koymak için Kıbrıs adasını tahsis ve asker ikamesiyle idare etmesine muvafakat eyler. 2- İşbu mukavelename tasdik olunacak ve tasdiknameleri dahi bir ay zarfında, mümkün olduğu takdirde daha önce teati edilecektir. Tasdikanlil makal taraflar işbu mukaveleyi imza ve temhir etmişlerdir. 14 kurallarına yer veriliyordu. Bu anlaşmaya ve daha sonra (1 Temmuz 1878 de) imzalanan Ek protokol e göre; yukarıdaki amaçların gerçekleşmesini sağlamak için, Kıbrıs Adası nın sadece yönetimi ve yukarıdaki amaçlar doğrultusunda İngiltere ye vekâleten ve geçici olarak devredilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu hükümranlık hakkından vazgeçmemiş, konu anlaşma ile Kıbrıs adasının İngilizler tarafından yönetiminin devamı şu şarta bağlanmıştır: Eğer, Rusya Kars ve son muharebede Ermenistan da zaptetmiş olduğu sair yerleri Osmanlı devletine iade edecek olursa Kıbrıs adası İngiltere tarafından boşaltılacak ve 1878 senesi Haziran ayının dördü tarihli muahedenin dahi hükmü olmayacaktır. 15 Fakat daha sonraları şartta konu yerler Osmanlı İmparatorluğu na geri verilmesine karşın, İngiltere Kıbrıs ın yönetiminden vazgeçmemiş, yönetimini Osmanlı İmparatorluğu na devretmemiştir. 13 Ahmet C. Gazioğlu, İngiliz İdaresinde Kıbrıs, 1960, s Ahmet C. Gazioğlu, a.g.e, s Şükrü Torun, Kıbrıs ın Politik Durumu, s. 30.

20 1914 yılında, bir tarafta sömürgeciliğin öteden beri çatışan liderleri durumunda olan İngiltere, Fransa ve Rusya, öte yandan ise Dünya nın yeniden paylaşılmasını ve emperyalist devletler arasında yeniden bölüşülmesini savunan Almanya-Avusturya-Macaristan karşılıklı iki savaş bloğu oluşturmuş bulunuyordu. Osmanlı İmparatorluğu nun bu savaş bloklarından birine taraf olma tavrını etkileyen önceki olaylar zinciri önemlidir. İngiltere 1878 den sonra, Osmanlı İmparatorluğu nu yıkma politikasını benimsemiş ve uygulamış, Osmanlı İmparatorluğu içerisindeki bölgesel isyanları kışkırtıcı bir hal almıştır. İtalya nın Trablusgarp a saldırması, Avusturya nın Balkan politikası ve Bosna-Hersek i topraklarına katmış olması, Osmanlı İmparatorluğu nda Üçlü bağlaşmaya karşı bir antipati yaratmıştır yılından sonra Almanya nın yaptığı ekonomik yardımlar, Almanya nın 1914 lerde Avrupa nın askeri açıdan en güçlü bir ülkesi oluşu, muhtemel bir dünya savaşından Almanya nın galip çıkacağı varsayımları ve kaybedilen toprakları geri alma umutları, Osmanlı İmparatorluğu nu, I. Dünya Savaşında Almanya nın oluşturduğu ve liderliğini yaptığı savaş bloğunda yer almaya sürükledi. Osmanlı İmparatorluğu nun 29 Ekim 1914 te, İtilaf devletlerinin yanında savaşa katılması İngiltere için stratejik bir konuma sahip Kıbrıs ı ilhak için emperyalist niyetlerini kamuflede önemli bir fırsat yarattı. İngiltere 5 Kasım 1914 yılında, 1878 anlaşmasını ve diğer ilgili anlaşmaları feshettiğini ve Kıbrıs ın İngiliz İmparatorluğu na katıldığını ilan etti. İmparatorluk, İngiltere ile de savaş içindeydi ve birçok cephede ölüm-kalım savaşı veriliyordu. Lozan Barış Konferansı nda İngiltere nin bu tek yanlı kararını Türkiye nin tanımasına kadar İngilizler fiili işgali sürdürmüş oldular. Dünya nın sayılı güçlü devletlerine karşı kurtuluş savaşı veren ve başarıya ulaşan Türkiye, kazanılan zaferin uluslararası alanda da tescili ve Misak-ı Milli ye bağlı olarak, Türkiye Devleti nin tam bağımsızlığının kabul ettirilmesi için büyük uğraş vermek zorunda kalmıştır. Lozan Barış Konferansı nda Türkiye, Kıbrıs ın İngiltere tarafından ilhak kararını neden tanımıştır? Bu soruya gerçekçi bir cevap vermek için, Lozan Barış masasında Türkiye nin Lozan dan ne beklediğini, içinde bulunduğu ekonomik koşulları ve evirilmekte olan savaşımın ana hatlarını bilmek gereklidir. Lozan Barış Konferansı nda uluslararası alanda, ulusal kimliğini, bağımsızlığını tescil ettirme ve dünya uluslarına kabul ettirme savaşımı veren Türkiye, Osmanlı İmparatorluğu gibi kendisine anlaşmaya veya gerçek 16 Murat Sarıca, Siyasal Tarih, 1983, s. 244.

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com MİLLİ MÜCADELE TRENİ TRABLUSGARP SAVAŞI Tarih: 1911 Savaşan Devletler: Osmanlı Devleti İtalya Mustafa Kemal in katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı dır. Trablusgarp Savaşı, Mustafa Kemal in ilk askeri

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf...

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... 7 a. Fransız-Rus İttifakı (04 Ocak 1894)... 7 b. İngiliz-Fransız

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı.

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı. MUSUL SORUNU VE ANKARA ANTLAŞMASI Musul, Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmadan önce Osmanlı Devleti'nin elinde idi. Ancak ateşkesin imzalanmasından dört gün sonra Musul İngilizler tarafından işgal edildi.

Detaylı

TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA GÜÇ KULLANMA SEÇENEĞİ ( )

TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA GÜÇ KULLANMA SEÇENEĞİ ( ) TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA GÜÇ KULLANMA SEÇENEĞİ (1923-2010) Teorik, Tarihsel ve Hukuksal Bir Analiz Dr. BÜLENT ŞENER ANKARA - 2013 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii TABLOLAR, ŞEKİLLER vs. LİSTESİ... xiv KISALTMALAR...xvii

Detaylı

İÇİNDEKİLER. A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiye"nin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5

İÇİNDEKİLER. A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiyenin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V GİRİŞ 1 A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiye"nin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5 BİRİNCİ BÖLÜM: AVRUPA SİYASAL TARİHİ 1 2 I.

Detaylı

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) Lozan Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı nı sona erdiren antlaşmadır. Bu antlaşma ile Misak-ı Milli büyük ölçüde gerçekleşmiştir. Şekil 1. Kasım 1922 de Lozan Konferansı

Detaylı

SAYFA BELGELER NUMARASI

SAYFA BELGELER NUMARASI İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... SAYFA BELGELER NUMARASI 1. 27 Ekim 1922 tarihinde İsmet Paşa nın Dışişleri Bakanlığına ve Fevzi Paşa nın Batı Cephesi Komutanlığına atanması... 1 2. İstanbul daki mevcut

Detaylı

BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi

BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi 2 de Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi AK Parti İstanbul İl Kadın Kolları nda AK Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadı. 8 de YIL: 2012 SAYI

Detaylı

SORU CEVAP METODUYLA TEKRAR (YÜKSELİŞ-DURAKLAMA VE AVRUPA)

SORU CEVAP METODUYLA TEKRAR (YÜKSELİŞ-DURAKLAMA VE AVRUPA) SORU CEVAP METODUYLA TEKRAR (YÜKSELİŞ-DURAKLAMA VE AVRUPA) Osmanlı devletinde ülke sorunlarının görüşülüp karara bağlandığı bugünkü bakanlar kuruluna benzeyen kurumu: divan-ı hümayun Bugünkü şehir olarak

Detaylı

BATI CEPHESİ'NDE SAVAŞ

BATI CEPHESİ'NDE SAVAŞ T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TEOG ÇIKMIŞ SORULAR - 3. ÜNİTE Batı cephesinde Kuvâ-yı Millîye birliklerinin faaliyetlerini ve düzenli ordunun kurulmasını değerlendirir.türk milletinin Kurtuluş Savaşı

Detaylı

DR. FAZIL KÜÇÜK VE KIBRIS. Rukiye MADEN

DR. FAZIL KÜÇÜK VE KIBRIS. Rukiye MADEN DR. FAZIL KÜÇÜK VE KIBRIS Rukiye MADEN Tarihçi Kitabevi Yayınları: 54 Tarihçi Kitabevi Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Necip Azakoğlu Editör: Necip Azakoğlu Sayfa ve Kapak Tasarım: Tarkan Togo Birinci

Detaylı

AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ

AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ 1. Osmanlı İmparatorluğu nun Gerileme Devrindeki olaylar ve bu olayların sonuçları göz önüne alındığında, aşağıdaki ilişkilerden hangisi bu devir için geçerli

Detaylı

Lozan Barış Antlaşması

Lozan Barış Antlaşması Lozan Barış Antlaşması Anlaşmanın Nedenleri Anlaşmanın Nedenleri Görüşme için İzmir de yapılmak istenmiş fakat uluslararası antlaşmalar gereğince tarafsız bir ülkede yapılma kararı alınmıştır. Lozan görüşme

Detaylı

Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?

Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir? 1)Birinci İnönü Savaşının kazanılmasından sonra halkın TBMM ye ve düzenli orduya güveni artmıştır. Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir? A)TBMM seçimlerinin yenilenmesine

Detaylı

Kıbrıs Antlaşmaları, Planları ve önemli BM, AB kararları-1

Kıbrıs Antlaşmaları, Planları ve önemli BM, AB kararları-1 Kıbrıs Antlaşmaları, Planları ve önemli BM, AB kararları-1 Ata Atun İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ Rauf R. DENKTAŞ.. Ata ATUN... vii x 1) 1 Ağustos 1571 - Lala Mustafa Paşa ile Marc Antonio Bragadin arasında yapılan

Detaylı

IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU

IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU Osmanlı Devleti nin 19. yüzyılda uyguladığı denge siyaseti bekleneni vermemiş; üç kıtada sürekli toprak kaybetmiş ve yeni yeni önem kazanan petrol Osmanlı

Detaylı

İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1

İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 BÖLÜM 1: SEÇİLMİŞ KAVRAMLAR BÖLÜM 2: BÜYÜK DÖNÜŞÜM VE OSMANLILAR BÜYÜK DÖNÜŞÜMÜN İZLERİ...11 DEVRİMLER ÇAĞI VE OSMANLILAR...14 a) Sanayi Devrimi... 14 b) Fransız Devrimi... 17 c)

Detaylı

2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9

2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 1. Mudanya Mütarekesi, Yunanlıların aslında Osmanlı Devleti nin paylaşımı projesinde bir alet olduğunu, arkalarındaki gücü İngiltere başta olmak üzere İtilâf devletlerinin

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI

5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI 5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ Prof. Dr. Atilla SANDIKLI Karadeniz bölgesi; doğuda Kafkasya, güneyde Anadolu, batıda Balkanlar, kuzeyde Ukrayna ve Rusya bozkırları ile çevrili geniş bir havzadır.

Detaylı

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI HAFTALAR KONULAR 1. Hafta TÜRK DEVRİMİNE KAVRAMSAL YAKLAŞIM A-) Devlet (Toprak, İnsan Egemenlik) B-) Monarşi C-) Oligarşi D-) Cumhuriyet E-) Demokrasi F-) İhtilal G-) Devrim H-) Islahat 2. Hafta DEĞİŞEN

Detaylı

T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük DİRİLİŞİN DESTANI: SAKARYA

T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük DİRİLİŞİN DESTANI: SAKARYA 1 Kütahya- Eskişehir Savaşı nda ordumuz Sakarya Nehri nin doğusuna çekilmişti. 2 TEKÂLİF-İ MİLLİYE NİN SAKARYA SAVAŞI NA ETKİSİ Tekâlif-i Milliye kararları daha uygulamaya yeni başlandığı için Sakarya

Detaylı

YÜKSELME DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ Youtube Kanalı: tariheglencesi

YÜKSELME DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ  Youtube Kanalı: tariheglencesi YÜKSELME DEVRİ KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ www.tariheglencesi.com Youtube Kanalı: tariheglencesi 05.08.2017 II.Selim (1566-1574) Tahta Geçme Yaşı: 42.3 Saltanat Süresi:8.3 Saltanat Sonundaki Yaşı:50.7

Detaylı

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876)

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) I. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken Genç Osmanlıların faaliyetleri İstanbul (Tersane) Konferansı BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) Osmanlı

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

İÇİNDEKİLER... SUNUŞ III

İÇİNDEKİLER... SUNUŞ III SUNUŞ İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... III BİRİNCİ BÖLÜM SİYASİ, COĞRAFİ DURUM VE ASKERÎ GÜÇLER 1. Siyasi Durum... 1 a. Dış Siyasi Durum... 1 b. İç Siyasi Durum... 2 (1) Birinci Dünya Savaşı Öncesi Osmanlı Devleti

Detaylı

Türkiye ve Avrupa Birliği

Türkiye ve Avrupa Birliği Türkiye ve Avrupa Birliği Türkiye ve Avrupa Birliği İlişkisi Avrupa Birliği 25 Mart 1957 tarihinde imzalanan Roma Antlaşması'yla Avrupa Ekonomik Topluluğu adı altında doğdu. Türkiye 1959 yılında bu topluluğun

Detaylı

I.DÜNYA SAVAŞI ve BALKANLAR

I.DÜNYA SAVAŞI ve BALKANLAR I.DÜNYA SAVAŞI ve BALKANLAR İKİNCİ WİLHELM İN DEĞİŞEN RUSYA POLİTİKASI 1890 Bismarck ın görevden alınması Rusya nıngüvence Antlaşması nın yenilenmesi talebinin reddedilmesi 1892 Rusya nın Fransa ile gizli

Detaylı

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı.

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı. TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİ HAFTA 2 Roma Antlaşması Avrupa Ekonomik Topluluğu AET nin kurulması I. AŞAMA AET de Gümrük Birliğine ulaşma İngiltere, Danimarka, İrlanda nın AET ye İspanya ve Portekiz in AET ye

Detaylı

Tuba ÖZDİNÇ. Örgün Eğitim

Tuba ÖZDİNÇ. Örgün Eğitim ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ-I Dersin Adı Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi-I Dersin Kodu 630909 Dersin Türü Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi Haftalık Ders Saati Zorunlu Önlisans 2 AKTS 2 (Kuramsal)

Detaylı

Doğu Akdeniz de, Türk Kıta Sahanlığı Ve Münhasır Ekonomik Bölgesi Derhal İlan Edilmelidir!

Doğu Akdeniz de, Türk Kıta Sahanlığı Ve Münhasır Ekonomik Bölgesi Derhal İlan Edilmelidir! Doğu Akdeniz de, Türk Kıta Sahanlığı Ve Münhasır Ekonomik Bölgesi Derhal İlan Edilmelidir! Yazan Ümit Yalım Türkiye, Kıta Sahanlığı ve Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) gibi deniz yetki alanlarını belirleme

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR

Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SOSYAL BiLiMLER LiSESi DERS KiTABI SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Prishtine, 2012 ic;indekiler I ÜNiTE: BÜYÜK COGRAFYA KESiFLERi 3 1. BÜYÜK COGRAFYA KESiFLERi 3 A. COGRAFYA KESiFLERi

Detaylı

ÖN SÖZ... XI KISALTMALAR... XIII KAYNAKLAR VE ARAŞTIRMALAR... XV GİRİŞ... 1 I. ARNAVUTLUK ADININ ANLAM VE KÖKENİ...

ÖN SÖZ... XI KISALTMALAR... XIII KAYNAKLAR VE ARAŞTIRMALAR... XV GİRİŞ... 1 I. ARNAVUTLUK ADININ ANLAM VE KÖKENİ... İçindekiler ÖN SÖZ... XI KISALTMALAR... XIII KAYNAKLAR VE ARAŞTIRMALAR... XV GİRİŞ... 1 I. ARNAVUTLUK ADININ ANLAM VE KÖKENİ... 5 I.1. Arnavutluk Adının Anlamı... 5 I.2. Arnavutluk Adının Kökeni... 7 I.3.

Detaylı

A) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları

A) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları 1. Almanya ve İtalya'nın; XIX. yüzyıl sonlarından itibaren İngiltere ve Fransa'ya karşı birlikte hareket etmelerinin en önemli nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir? A) Siyasi birliklerini

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Bu durum, aşağıdakilerden hangisin gösteren bir kanıt olabilir?

Bu durum, aşağıdakilerden hangisin gösteren bir kanıt olabilir? DÜNYA GÜCÜ OSMANLI 1. Anadolu Selçuklu Devleti zamanında ve Osmanlı İmparatorluğu nun Yükselme döneminde Anadolu daki zanaatkarlar lonca denilen zanaat gruplarına ayrılarak yöneticilerini kendileri seçmişlerdir.

Detaylı

ORSAM AYLIK IRAK TÜRKMENLERİ GÜNCESİ

ORSAM AYLIK IRAK TÜRKMENLERİ GÜNCESİ ORSAM AYLIK IRAK TÜRKMENLERİ GÜNCESİ Hazırlayanlar: Habib Hürmüzlü, ORSAM Danışmanı / Bilgay Duman, ORSAM Ortadoğu Uzmanı / Temmuz - Ağustos 2013 - Sayı: 27 15 Temmuz 2013: Tuzhurmatu olaylarının araştırılması

Detaylı

En İyisi İçin. Cevap 1: "II. Meşrutiyet Dönemi"

En İyisi İçin. Cevap 1: II. Meşrutiyet Dönemi Ne x t Le v e l Ka r i y e r 300ADET TAMAMIÖZGÜN ÇÖZÜMLÜAÇI KUÇLU SORU Kaymakaml ı k Sı navı nahazı r l ı k Tar i h Açı kuçl usor u Bankası En İ yi si İ çi n.. Necat i beycd.50.yı li şhanı Apt.no: 19/

Detaylı

Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV.

Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV. 339 GENEL LİSE Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV. Yeniçağ 3. Yeniçağda Avrupa 6. Eğitim, kültür, bilim ve

Detaylı

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU. Ekonomik Durum:

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU. Ekonomik Durum: T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU Ekonomik Durum: 1. Avrupa daki gelişmelerin hiçbiri yaşanmamıştır. Avrupa da Rönesans ve Reform

Detaylı

Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH Beta

Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH Beta Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH 1870-1914 Beta Yayın No : 3472 Politika Dizisi : 08 1. Bası - Ocak 2017 - İstanbul (Beta A.Ş.) ISBN 978-605 - 333-801 - 7 Copyright Bu kitabın bu basısının Türkiye

Detaylı

SAINT BENOIT FRANSIZ LİSESİ

SAINT BENOIT FRANSIZ LİSESİ COĞRAFYA NIVEAU / SEVIYE L-1 1-Coğrafya nedir coğrafyanın bölümleri. 2-Dünyanın şekli ve sonuçları. 3-Dünyanın hareketleri. 4-Harita bilgisi. 5-Atmosfer ve özellikleri. 6-İklim elemanları 7-Sıcaklık 8-Basınç

Detaylı

ABD İLE YAPTIĞIN GİZLİ ANLAŞMAYI AÇIKLA -(TAMAMI) Çarşamba, 03 Temmuz :11 - Son Güncelleme Perşembe, 04 Temmuz :10

ABD İLE YAPTIĞIN GİZLİ ANLAŞMAYI AÇIKLA -(TAMAMI) Çarşamba, 03 Temmuz :11 - Son Güncelleme Perşembe, 04 Temmuz :10 Gül, ABD ile hizmet sözleşmesi yapmıştır İşçi Partisi Genel Başkanvekili Hasan Basri Özbey, dün Ankara da bir basın toplantısı düzenledi ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ü ABD ile yaptığı gizli anlaşmayı

Detaylı

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 88 OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK A N K A R A 2 0 0 7 1 P r o j e Y ö n e t i c

Detaylı

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ 1908 II. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken İttihat ve Terakki Cemiyetinin faaliyetleri 1908 Reval Görüşmesi İTTİHAT ve TERAKKÎ CEMİYETİ 1908 İhtilâli ni düzenleyen

Detaylı

KIBRIS MESELESİ. Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi.

KIBRIS MESELESİ. Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi. KIBRIS MESELESİ Doç. Dr. Ramazan TOSUN * a. 1877-1963 Döneminde Kõbrõs Meselesi Kõbrõs, Akdeniz'deki önemli adalardan biridir. Coğrafî bakõmdan A- nadolu'nun bir parçasõ olan Kõbrõs adasõ tarihte hiçbir

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI Hazırlayan: Ömer Faruk Altıntaş Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ANKARA 5 Nisan 2007 Birincil Kurucu Antlaşmalar Yazılı kaynaklar

Detaylı

MADDELER T.C. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GENÇLİK MECLİSİ YÖNETMELİĞİ

MADDELER T.C. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GENÇLİK MECLİSİ YÖNETMELİĞİ MADDELER T.C. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GENÇLİK MECLİSİ YÖNETMELİĞİ AMAÇ Madde 1 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Gençlik Meclisi Yönetmeliği nin amacı; gençlerimizin demokratik katılımını sağlayarak

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 017-018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı 1. 1. XIV. yüzyıl başlarında

Detaylı

TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Arjantin İlişkileri: Fırsatlar ve Riskler ( 2014 Buenos Aires - İstanbul ) Türkiye; 75 milyonluk

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TARİH VE GENEL TÜRK TARİHİ I. TARİH BİLİMİNE GİRİŞ...3

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TARİH VE GENEL TÜRK TARİHİ I. TARİH BİLİMİNE GİRİŞ...3 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TARİH VE GENEL TÜRK TARİHİ I. TARİH BİLİMİNE GİRİŞ...3 A. Tarihin Tanımı...3 B. Tarihin Kaynakları...4 C. Tarihe Yardımcı Bilim Dalları...4 D. Tarihte Yüzyıl, Yarı Yüzyıl,

Detaylı

Fevzi Karamw;o TARIH 10 SHTEPIA BOTUESE

Fevzi Karamw;o TARIH 10 SHTEPIA BOTUESE Fevzi Karamw;o TARIH 10 FEN LisESi DERS KiTABI SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Prishtine, 2012 i

Detaylı

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 1998-2014/ SON 16 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 1998-2014/ SON 16 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ 998-008 OKS 03... TEOG 009-04 SBS T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 998-04/ SON 6 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ Metin ÖZDAMARLAR Sosyal Bilgiler Öğretmeni

Detaylı

KURTULUŞ SAVAŞI ( ) Gülsema Lüyer

KURTULUŞ SAVAŞI ( ) Gülsema Lüyer KURTULUŞ SAVAŞI (1919-1922) Gülsema Lüyer KURTULUŞ SAVAŞI (1919-1922) Mondros Mütarekesi ve Mütareke Sonrası Genel Durum İşgaller ve Kurtuluş Savaşı Hazırlık Evresi T.B.M.M. nin Açılması Düzenli Ordu Hazırlıkları,

Detaylı

TARİH BOYUNCA ANADOLU

TARİH BOYUNCA ANADOLU TARİH BOYUNCA ANADOLU Anadolu, Asya yı Avrupa ya bağlayan bir köprü konumundadır. Üç tarafı denizlerle çevrili verimli topraklara sahiptir. Dört mevsimi yaşayan iklimi, akarsuları, ormanları, madenleriyle

Detaylı

ÜNİTE:1. Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri ÜNİTE:2. Anayasaların Yapılması ve 1982 Anayasası ÜNİTE:3. Anayasaların Değiştirilmesi ve 1982 Anayasası

ÜNİTE:1. Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri ÜNİTE:2. Anayasaların Yapılması ve 1982 Anayasası ÜNİTE:3. Anayasaların Değiştirilmesi ve 1982 Anayasası ÜNİTE:1 Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri ÜNİTE:2 Anayasaların Yapılması ve 1982 Anayasası ÜNİTE:3 Anayasaların Değiştirilmesi ve 1982 Anayasası ÜNİTE:4 1982 Anayasası na Göre Devletin Temel Nitelikleri

Detaylı

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ INSTITUTE FOR STRATEGIC STUDIES S A E STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KASIM, 2003 11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ 11 EYLÜL SALDIRISI SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ FİZİKİ SONUÇ % 100 YIKIM

Detaylı

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN ASKERLİK HAYATI

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN ASKERLİK HAYATI T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TEOG ÇIKMIŞ SORULAR - 1. ÜNİTE Atatürk ün askerlik hayatı ile ilgili olay ve olguları kavrar. Örnek olaylardan yola çıkarak Atatürk ün çeşitli cephelerdeki başarılarıyla

Detaylı

SÜLEYMAN ŞAH TÜRBESİ

SÜLEYMAN ŞAH TÜRBESİ 1 SÜLEYMAN ŞAH TÜRBESİ Gürbüz MIZRAK Süleyman Şah Türbesi ve bulunduğu alan Suriye'nin Halep ilinin Karakozak Köyü sınırları içerisindeydi. Burası Türkiye'nin kendi sınırları dışında sahip olduğu tek toprak

Detaylı

KURTULUŞ SAVAŞI CEPHELER

KURTULUŞ SAVAŞI CEPHELER KURTULUŞ SAVAŞI CEPHELER DOĞU VE GÜNEY CEPHELERİ KURTULUŞ SAVAŞI DOĞU VE GÜNEY CEPHESİ DOĞU CEPHESİ Ermeniler XIX. Yy`a kadar Osmanlı topraklarında huzur içinde yaşadılar, devletin çeşitli kademelerinde

Detaylı

Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi

Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi Erdoğan, "OHAL uygulaması kesinlikle demokrasiye, hukuka ve özgürlüklere karşı değildir" dedi. 21.07.2016 / 09:56 Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından

Detaylı

TESALYA (YUNANİSTAN) SAVAŞI PULLARI (21-4-1898)

TESALYA (YUNANİSTAN) SAVAŞI PULLARI (21-4-1898) TESALYA (YUNANİSTAN) SAVAŞI PULLARI (21-4-1898) 1897 Türk-Yunan Savaşı (TESELYA SAVAŞI) Teselya savaşları nın aslı Girit adası olayları ile başlamıştır, 1894 Haziran'ında Rumlar Halepa Sözleşmesi'nin uygulanmasını

Detaylı

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ DİKKAT! BU BÖLÜMDE YANITLAYACAĞINIZ TOPLAM SORU SAYISI 0 DİR. ÖNERİLEN YANITLAMA SÜRESİ 40 DAKİKADIR. ) I Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu. ) Mondros Ateşkesi

Detaylı

KARMA TESTLER 03. A) Yalnız l B) Yalnız II. C) Yalnızlll D) I ve II E) I, II ve III. 2. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesine,

KARMA TESTLER 03. A) Yalnız l B) Yalnız II. C) Yalnızlll D) I ve II E) I, II ve III. 2. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesine, KARMA TESTLER 03 1. Osmanlı Devleti'nde matbaanın kurulması, I. Sanayi II. Ticaret III.Kültür alanlarından hangileri ile ilgili değişikliğin hız kazanmasını sağlamıştır? A) Yalnızl B) Yalnız II C) Yalnızlll

Detaylı

Devrim Öncesinde Yemen

Devrim Öncesinde Yemen Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün

Detaylı

İNKILAP TARİHİ VİZE BÖLÜMÜ ALTIN SORULAR. 1- Osmanlı da ilk kez yabancı ülkeye seyahat eden padişah kimdir? CEVAP: Abdülaziz.

İNKILAP TARİHİ VİZE BÖLÜMÜ ALTIN SORULAR. 1- Osmanlı da ilk kez yabancı ülkeye seyahat eden padişah kimdir? CEVAP: Abdülaziz. İNKILAP TARİHİ VİZE BÖLÜMÜ ALTIN SORULAR NotCopy Yayınlarının izni dahilinde paylaşılmıştır Başarılar dileriz 1- Osmanlı da ilk kez yabancı ülkeye seyahat eden padişah kimdir? CEVAP: Abdülaziz. 2- Dil,

Detaylı

Fransa nın Anadolu da Yaptığı Katliamları Gizleme Politikası (1) Ö

Fransa nın Anadolu da Yaptığı Katliamları Gizleme Politikası (1) Ö Evrensel Bakış Açısı Gürbüz Evren Fransa nın Anadolu da Yaptığı Katliamları Gizleme Politikası (1) Ö ncelikle Adana da bulunan 1. Fransız Tümeni karargâhında görevli Yüzbaşı Denis Leroy un, 7 Şubat 1920

Detaylı

6 Mayıs 1922 - Başkomutanlık kanunu süresinin meclisçe tekrar uzatılması. 26 Ağustos 1922 - Büyük Taarruzun başlaması

6 Mayıs 1922 - Başkomutanlık kanunu süresinin meclisçe tekrar uzatılması. 26 Ağustos 1922 - Büyük Taarruzun başlaması 6 Mayıs 1922 - Başkomutanlık kanunu süresinin meclisçe tekrar uzatılması 26 Ağustos 1922 - Büyük Taarruzun başlaması 30 Ağustos 1922 - Başkumandan meydan muharebesi 2 Eylül 1922 - Yunan orduları başkomutanı

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÎLE FEDERAL ALMANYA CUMHURİYETİ ARASINDA 16 ŞU BAT 1952 TARİHÎNDE ANKARA'DA AKDEDİLMİŞ OLAN TİCARET ANLAŞMASINA EK PROTOKOL

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÎLE FEDERAL ALMANYA CUMHURİYETİ ARASINDA 16 ŞU BAT 1952 TARİHÎNDE ANKARA'DA AKDEDİLMİŞ OLAN TİCARET ANLAŞMASINA EK PROTOKOL -. '. ' J ı 156 16 Şubat 1952 tarihli Türkiye Batı - Almanya Ticaret ve ödeme Anlaşmalarına Ek 21 Aralık 1954 tarihli Protokollerle Ekleri Mektupların Tasdikine dair Kanun (Resmî Gazete ile ilâm.- 2.II.

Detaylı

AVRUPA FARMAKOPESĐ GELĐŞTĐRĐLMESĐNE DAĐR SÖZLEŞME

AVRUPA FARMAKOPESĐ GELĐŞTĐRĐLMESĐNE DAĐR SÖZLEŞME AVRUPA FARMAKOPESĐ GELĐŞTĐRĐLMESĐNE DAĐR SÖZLEŞME Kanun No: 19461 Bakanlar Kurulu Kararı: 06.09.1993 (Resmi Gazete Yayım Tarihi: 10.10.1993 Sayı: 21724) Belçika Krallığı, Fransa Cumhuriyeti, Almanya Federal

Detaylı

SAYIN BASIN MENSUPLARI;

SAYIN BASIN MENSUPLARI; SAYIN BASIN MENSUPLARI; BUGÜN TÜM TÜRKİYE DE, BAŞTA ULUSLARARASI SENDİKALAR KONFEDERASYONU İLE TTB OLMAK ÜZERE FİLİSTİN KATLİAMININ DURDURULMASI İÇİN ÇEŞİTLİ ETKİNLİKLER DÜZENLENMEKTEDİR. İsrail ordusunun

Detaylı

29 EKİM TÖRENLERİ. Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY. Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi

29 EKİM TÖRENLERİ. Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY. Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi 29 EKİM TÖRENLERİ Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi 1923 Cumhuriyet ilân edildi. Mustafa Kemal Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk

Detaylı

Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler

Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler On5yirmi5.com Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler nelerdir? Yayın Tarihi : 12 Kasım 2012 Pazartesi (oluşturma : 12/22/2018) Cemiyetler-Zararlı ve Yararlı

Detaylı

TEŞKİLATLANMA VE KOLLEKTİF MÜZAKERE HAKKI PRENSİPLERİNİN UYGULANMASINA MÜTEALLİK SÖZLEŞME

TEŞKİLATLANMA VE KOLLEKTİF MÜZAKERE HAKKI PRENSİPLERİNİN UYGULANMASINA MÜTEALLİK SÖZLEŞME TEŞKİLATLANMA VE KOLLEKTİF MÜZAKERE HAKKI PRENSİPLERİNİN UYGULANMASINA MÜTEALLİK SÖZLEŞME Bu sözleşme, ILO'nun temel haklara ilişkin 8 sözleşmesinden biridir. ILO Kabul Tarihi: 18 Haziran 1949 Kanun Tarih

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ROMANYA ARASINDA HUKUKÎ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ANLAŞMASI Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya (bundan böyle "Akit Taraflar" olarak anılacaklardır), Ulusal egemenlik, haklarda eşitlik

Detaylı

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Kıbrıs açıklarında keşfedilen doğal gaz rezervleri, adada yıllardır süregelen çatışmaya barışçıl bir çözüm getirmesi umut edilirken, tam tersi gerilimi tırmandırmıştır.

Detaylı

T.C. İZMİR İLİ URLA BELEDİYESİ MECLİS KARARI

T.C. İZMİR İLİ URLA BELEDİYESİ MECLİS KARARI Karar No :300 KARAR 300 : Gündem maddelerinin görüşülmesi tamamlanmış olduğundan Ağustos ayı meclis toplantısının birinci birleşiminin kapatılmasına, bir sonraki meclis birleşiminin 5 Ağustos 2016 Cuma

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF T.C. İNKILAPTARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF T.C. İNKILAPTARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF T.C. İNKILAPTARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı

Detaylı

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 0. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI. OSMANLI DEVLETİ NİN KURULUŞU (00-5). XIV. yüzyıl başlarında Anadolu, Avrupa ve Yakın

Detaylı

Gazi Mustafa Kemal Atatürk ü Ölümünün 78. Yılında Saygı ve Minnetle Anıyoruz

Gazi Mustafa Kemal Atatürk ü Ölümünün 78. Yılında Saygı ve Minnetle Anıyoruz ANMA PROGRAMI 1. Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı 4 2. Çeşitli Yönleriyle Gazi Mustafa Kemal Atatürk 10 (Yrd. Doç. Dr. Levent KALYON) 1. Resimlerle Atatürk 15 2. Kendi sesiyle Atatürk 18 2 Beni görmek

Detaylı

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ...

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ... ÖRNEK SORU: 1 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti açısından, 30 Ekim 1918 de, yenilgiyi kabul ettiğinin tescili niteliğinde olan Mondros Ateşkes Anlaşması yla sona erdi. Ancak anlaşmanın,

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Bir Kahraman Doğuyor

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

7. Yayınlar 7.1 Uluslar arası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)

7. Yayınlar 7.1 Uluslar arası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities) ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Veli Yılmaz 2. Doğum Tarihi : 25.11.1948 3. Unvanı : Yrd. Doç. Dr. 4. Öğretim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Subay Kara Harp Okulu 1969 Y. Lisans Kurmaylık Kara Harp

Detaylı

NKP

NKP 24 Haziran da Ülkemiz adım adım bir nükleer bataklığa doğru sürükleniyor. AKP, hayati önemdeki bu konuyu her türlü hukuksal ve siyasal denetimden kaçırıyor. Nükleer santrallerin ya da bu santraller gerekçe

Detaylı

İÇİNDEKİLER... SAYFA NUMARASI 1. Genelkurmay Başkanlığının Afyon ve Kocaeli mıntıkalarındaki duruma dair 3 Ekim 1921 tarihli Harp BELGELER

İÇİNDEKİLER... SAYFA NUMARASI 1. Genelkurmay Başkanlığının Afyon ve Kocaeli mıntıkalarındaki duruma dair 3 Ekim 1921 tarihli Harp BELGELER İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... BELGELER III SAYFA NUMARASI 1. Genelkurmay Başkanlığının Afyon ve Kocaeli mıntıkalarındaki duruma dair 3 Ekim 1921 tarihli Harp Raporu... 1 2. Ali İhsan Paşa nın Güney

Detaylı

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ LİSANS TEZİ

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ LİSANS TEZİ i YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ LİSANS TEZİ ÖZKER YAŞIN NIN 1969-1972 YILLARI ARASINDAKİ SAVAŞ GAZETESİNDEKİ KÖŞE YAZILARI BEYTULLAH TOPALOĞLU 20082978 LEFKOŞA,

Detaylı

SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ

SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ BAKİ SARISAKAL SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ 1880 yılının başında Samsun da açıldı. Üçüncü Ordu nun sorumluluğu altındaydı. Okulun öğretmenleri subay ve sivillerdi. Bu okula öğrenciler

Detaylı

ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS BİLGİLERİ. Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl

ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS BİLGİLERİ. Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi I Ön Koşul leri DERS BİLGİLERİ Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl Sorumluları

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

ETKİNLİKLER/KONFERSANS

ETKİNLİKLER/KONFERSANS ETKİNLİKLER/KONFERSANS Anadolu'nun Vatanlaşmasında Selçukluların Rolü Züriye Oruç 1 Prof. Dr. Salim Koca'nın konuk olduğu Anadolu'nun Vatanlaşmasında Selçukluların Rolü konulu Şehir Konferansı gerçekleştirildi.

Detaylı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi nde düzenlenen basın toplantısında konuştu

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi nde düzenlenen basın toplantısında konuştu Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi nde düzenlenen basın toplantısında konuştu Ağustos 21, 2017-1:53:00 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'nde

Detaylı

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 1998-2013/ SON 16 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 1998-2013/ SON 16 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ 998-008 OKS 03... TEOG 009-03 SBS T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 998-03/ SON 6 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ Metin ÖZDAMARLAR Sosyal Bilgiler Öğretmeni

Detaylı

BALKAN AVASLARI. alkan Savaşları, I. Dünya. Harbinin ayak sesleri niteliğinde olan iki şiddetli silahlı çatışmadır. Birinci Balkan Savaşı nda

BALKAN AVASLARI. alkan Savaşları, I. Dünya. Harbinin ayak sesleri niteliğinde olan iki şiddetli silahlı çatışmadır. Birinci Balkan Savaşı nda BALKAN AVASLARI S. Yazan: ERHAN KANYILMAZ alkan Savaşları, I. Dünya B Harbinin ayak sesleri niteliğinde olan iki şiddetli silahlı çatışmadır. Birinci Balkan Savaşı nda Balkan Devletleri arasında oluşturulan

Detaylı

21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi

21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi 21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi Doğu Akdeniz de Son Gelişmeler ve Kıbrıs, İKÇÜ de Ele Alındı İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çelebi Avrupa Birliği Merkezi nin

Detaylı

En İyisi İçin. I. Kanun-u Esasi gerçek anlamda anayasa bir monarşi öngörmemektedir. (x)

En İyisi İçin. I. Kanun-u Esasi gerçek anlamda anayasa bir monarşi öngörmemektedir. (x) Ne x t Le v e l Ka r i y e r 250ADET TAMAMIÖZGÜN ÇÖZÜMLÜAÇI KUÇLU SORU Kaymakaml ı k Sı navı nahazı r l ı k Anayasa Açı kuçl usor u Bankası En İ yi si İ çi n.. Necat i beycd.50.yı li şhanı Apt.no: 19/

Detaylı