SELANİK SEREZ 1913 BAKİ SARISAKAL

Transkript

1 SELANİK SEREZ 1913 BAKİ SARISAKAL

2 SELANİK SEREZ 1913 Yunanlıların, Bulgarlar karşı icra etmekte oldukları hareketi askeriye neticesinde duçar oldukları kuvvetli zayiat ve binlere baliğ olan mecruhları nihayet Selanik te Kolera tevellüdüne sebebiyet verdi. Çünkü bütün Selanik bir hastaneden başka bir şey olmadığı gibi evvelki mektuplarımda da bildirdiğim gibi vasıtasızlık yüzünden bu hastaların ekserisi tedavi edilemiyor. Diğer taraftan gelen muhacirinin duçar olduğu sefalet Koleranın şiddetini tezyide baaş olmuştur. Yalnız şu birkaç gün zarfında Koleradan 50 kişi hastalanmış ve bunlardan 17 kişi vefat etmiştir. Dün dahi 5 kolera vakası tespit edilmiştir. Hükümet henüz anlaşılamayan bir sebepten dolayı gazetelerde Kolera hakkında yazı yazılmasını men ediyor. İhtimal bu hareketten maksat zaten uğranılan zayiattan mütevellit heyecanı bir kat daha arttırmamaktır. Esasen Yunan Hükümeti, Yunan Ordusunda görülen Kolera hastalığı saklayarak gerek orduyu ve gerek memleketi harice karşı kuvvetli göstermek istiyor. Fakat hakikati uzun müddet gizlemek mümkün olamayacağı için hem Koleranın mevcut olduğu anlaşılmış ve hem de bu rivayet ağızdan ağıza intişar ederek daha ziyade sui tesir hâsıl eylemiştir. İcra ettiği tahkikata nazaran Kolera İslam ve Musevilerden ziyade Rumlar arasında icrai tahribat yapmaktadır Balkanlar Gazetesi Bu gün şehrimizde Balkanlar namında yeni bir İslam gazetesi intişar etmeye başlamıştır. Bu gazetenin takip ettiği siyasete bakılınca İslamları kemali azim ve şiddetle müdafaaya karar verdiği anlaşılıyor. İslamlar burada böyle bir gazeteye şiddetle muhtaçtırlar. Gençler tarafından idaresi deruhte edilen bu gazetenin yaşaması ümidi de pek çoktur. Malumdur ki Serez in Bulgarlar tarafından işgali sırasında İslam ahalisinden bir kısmı müdafaada bulunmuş ve Bulgarlarla çarpışmıştı. Bulgarlara karşı icra edilen bu Müdafaa-i Milliye, esareti Yunaniye de olup muvakkaten memleketi olan Serez e avdetine müsaade edilen Erkan-ı Harbiye Kaymakamlarından Ağah Bey tarafından teşkil edilmiştir. İstihsal ettiğim malumatı hususiyeye nazaran Ağah Bey in refakatinde İslam ve 500 Rum dan oluşan bir milis kuvveti vardı. Bu kuvvet Rondi-i Balaya azimet ederek Bulgarları tazyik eylemiştir. Ağah bey evvelce Türkiye nin Bulgar Hudut Komutanı olduğu için bu havaliyi iyi tanır. Ağah Bey muktedir ve azimkar bir Erkan-ı Harptir. Serezdeki aile efradı Bulgarlar tarafından feci bir şekilde katledilmiş ve haneleri yakılmıştır. Fakat bu defa Bulgarlardan ailesinin intikamını tamamen almış olduğu muhakkaktır Serez deki müthiş yangın hakkında elde ettiğim malumata nazaran yanan Rum haneleri ve İslam haneleri 700 dür. Yüzden fazla Musevi ailesi muhterik olmuştur.

3 Yangın Sonrası Serez Muhterik han, otel, dükkan ve mağazaların miktarı da kadardır. Şehirde asar harabi pek çoktur. Mamafiye ahalinin ekserisi top seslerinden korkarak firar eyledikleri için telafat azdır. Yangın Sonrası Serez

4 Serez Serez in Yunanlılar tarafından işgalini müteakip icrai vazife eden Belediye Heyeti vazife başına gelmiş ve Belediye Riyasetine Akil Bey deruhte etmiştir. Yangın Sonrası Serez

5 Serez feci vakası esnasında Türk kalplerindeki merhameti gösterecek pek büyük bir vakayı haber aldım. Serez in Yunanlılar tarafından işgali esnasında firara muvaffak olamayan birçok Bulgarlar, Yunan ordusu tarafından katledilmemeleri için ilk defa başvurdukları yerler İslam haneleri olmuştur. Çünkü Yunan hanelerine gitmek Yunan ordusunun önüne düşmek kadar tehlikeli bir haldir. İşte İslam hanelerine iltica eden bu Bulgarlar kendilerinin muhafaza edilmelerini rica eylemişlerdir. Daha dün bir düşman gibi sokaklarda dolaşan, dindaşlarımızın ırz ve namusuna tecavüzü ehemmiyetsiz bir olay sayan bu canavarların bu müracaatları Türk kalplerinde merhamet uyandırmış ve İslamlar bunları hanelerine kabul ederek muhafaza eylemek gibi büyük bir âlicenaplık göstermişlerdir. Bunu Türklere vahşet isnadından uyanmayan Avrupa nın ve Avrupalıların bilhassa nazarı dikkatlerine arz ederim İkinci Balkan Savaşında Selanik Bulgarlar Tarafından İşgal Ediliyor Selanik teki Ayasofya Camisini Bulgarlar işgal etmiş fakat dahiline girmeyerek havalisinde oturmuşlardı. Yunanlılar Selanik ten gider gitmez Yunanlılar mezkûr Camiyi zapt ederek Kiliseye tahvil etmiş ve geçen gün orada Yunan Müttefiklerinin istirahat ruhu için bir ayini ruhani icra edilmiştir. Bu ayine Cemiyeti İslamiye azasından Sabık Belediye Reisi Tevfik Bey, eşraftan Hüsnü Paşa ve diğer iki zatta cebren iştirak ettirilmiştir. Metropolit Efendi esnai ayinde kıraat ettiği bir nutukta şunları söylemekten de çekinmemiştir:

6 Selanik Ayasofya Camisi -Selanik Ayasofya sını alarak burada dini ayin icrasına muvaffak olduk. İnşallah yakında İstanbul Ayasofya sını da alır ve ikinci ayini de orada yaparız! Yunanlılar kendilerini galip ilan ettikleri gibi, duçar oldukları zayiatta mühim olduğundan Bulgaristan a karşı dermeyan edilecek şeraitin pek ağır olması tabidir. Bura Yunan muhalifinden istihsal ettiğim malumata nazaran Bükreş e azimet eden Venizelos, Bulgaristan a aşağıdaki şeraiti sulhiyenin imzasını teklif edecektir: 1.Türkiye tarafından Hükümet Müttefikeye terk edilen araziden Bulgaristan ın feragat etmesi. 2. Tahrip edilen ve yakılan köy ve şehirler ahalisine tazminat itası. 3. Ayrıca tazminatı harbiye itası. 4. Bulgaristan arazisinde kalacak Yunanlıların hissiyat ve menfaati hususlarının temini. 5. Muayyen bir zaman zarfında seferberliğin kaldırılması. 1 1 Tasfiri Efkâr 30 Temmuz 1913