ETKILI KONUŞMA VE BEDEN...

Transkript

1 ETKILI KONUŞMA VE BEDEN... Derya KAYA 1962 Gaziantep Mersin Üniversitesi Turizm Anadolu Üniversitesi İşletme TRT Spiker ve Yapımcı Todaie Öğretim Görevlisi Derya KAYA 1

2 Derya KAYA 2

3 KORKULAR Derya KAYA 3

4 KORKULAR Guiness Rekorlar Kitabı na göre dünyanın bir numaralı korkusu topluluk karşısında konuşmaktan duyulan korku.. Amerikalı ünlü edebiyatçı Mark Twain in şu sözü meşhurdur. İki tür konuşmacı vardır. Heyecanlananlar ve heyecanlı değilim diye yalan söyleyenler Derya KAYA 4

5 KORKULAR Konuşma korkunuz var mı? Var sa nasıl yenersiniz? Derya KAYA Yoksa nasıl aştınız? 5

6 KONUŞMA KORKUSU BULGULARI Titreyen eller Kırmızı yanaklar Titrek ses Derya KAYA Hafıza kaybı Bulantı 6

7 NEDENLERİ. Ne olacak? Kontrolü kaybeder miyim? Yedek planım? Derya KAYA Konu ilginç mi? Herkes beni izliyor? Ne anlatacağımı unutur muyum? 7

8 1- AMAÇ Bilgilendirmek, Yeni bir ürünü tanıtmak, Bir karara ulaşmak, Bir konuya dikkat çekmek, Kendinizi tanıtmak, İnsanları : güldürmek, eğlendirmek, kızdırmak, heyecanlandırmak, 8 memnun etmek 8

9 9 2- ARAŞTIRMA Konu ile ilgili inceleme (Bilimsel, toplumsal, kurumsal, güncellik vb. boyutları) Dinleyiciler (Bilgi ve öğrenim düzeyleri, deneyimleri, beklentileri, vb) Yardımcı malzemeler (Görseller, istatistikler, örnekler, alıntılar vb) Sunu yeri ve donanımlar (Oturum şekli, teknolojik ekipmanlar, ses,ısı aydınlatma, havalandırma vb) 9

10 10 3- TASARIM GİRİŞ GELİŞME SONUÇ % %15 % GİRİŞ GELİŞME SONUÇ Süre ayarlama* (1 saatten az) *Çocuklarda dikkati tutma süresi 5 dakika 10 Gençlerde 25 dakika, Yetişkinlerde 50 dakika 6

11 TASARIM 11 r 7 11

12 3.1 GİRİŞ Tanışma Konu Konunun Önemini Soru sorun Anekdot anlatın Şok açılış yapın (Etkileyici bir gerçeği belirtin) Fıkra anlatın Sunulacak bilginin dinleyici için değerli olduğu vurgulanmalıdır

13 GİRİŞ Giriş bölümünde sıradan başlangıçlardan kaçınılmalıdır. Olumsuz yaklaşımlarla giriş yapılmamalıdır. Dinleyiciyi ve sunum yapan kişiler rahatlatılmalı, güven ortamı oluşturulmalıdır

14 3.2 GELİŞME Çerçeveyi verin Bir yapı seçin Problem çözüm Kronolojik Başlıksal Teori pratik Görsel öğeler (Resim, film vb.) İstatistikler (Tablo, grafik vb.) Gerçek hayattan örnekler Alıntılar, öyküler *Katılımcılara tablolarda, slaytlarda veya görsellerdeki bilgileri kavramaları için zaman tanıyın

15 GELİŞME Her bölümün başlığının yeterince açıklayıcı olmasına dikkat edin. Görsel malzemelerinizle sözlü anlatımınız arasında denge olmasına dikkat edin. Görsel malzemeyi çok fazla yazılı metinle, resimlerle veya çok farklı renklerle doldurmayın. Kolay okunmayan görsel malzeme kullanmayın. Her noktadan sonra toparlayın

16 SONUÇ Konu başlıkları Önemli konuların kısa özeti Dönütler (Soru-cevap) Giriş ile bağlantı Pozitif ortak bir çağrı (Haydi gelin bir mum da biz yakalım:) 16 İletişim bilgileriniz

17 SONUÇ Birdenbire bitirmeyin. Sözü uzatmayın. Atlanılan bölümlerden bahsetmeyin. Özür dileyerek veya itirafta bulunarak bitirmeyin. Soru cevapla bitirmeyin (Başka sorunuz yoksa )

18 SORU - CEVAP Soruları sunum sırasında alabilirsiniz. Küçük gruba sunum yaparken faydalıdır. Anlattıklarınızın anlaşıldığını veya anlaşılmadığını gösterir. Soruları sunum sonunda alabilirsiniz. Sunumunuz bölünmez. Zaten anlatacaklarınız ile ilgili soru gelmez

19 19 Soruları Cevaplama SORU - CEVAP Soruyu iyice anlayana kadar dinleyin, Göz temasını kesmeyin Soruyu herkesin duyabileceği şekilde tekrarlayın Savunmaya çekilmeyin Bilmiyorsanız bilmediğinizi söyleyin Daha önce açıklanmış bile olsa tekrar cevaplayın Cevaplama sırasında tek bir kişi ile diyaloga girmeyin Sunum ile ilgili olmayan sorulara cevap vermeyin 19 Varsayıma dayanan sorulara öncelikle sorunun düzeltilmiş şeklini belirterek başlayın

20 SORU - CEVAP Soruların amacı sizi zorda bırakmaksa; Soru için teşekkür edin Kısa, kibar ve diplomatik yanıtlar verin Sözünü kesmeyin, asla tartışmaya girmeyin Kapsamlı yanıt gerektirebilecek soruların, sunumun sonunda veya dışarıda yöneltilmesi ricasıyla sunumunuza devam edin

21 21 4- KİŞİLİK GRUP ÖNÜNDE KONUŞMA 3 TASARIM ARAŞTIRMA AMAÇ 2 21

22 KİŞİLİK İlk İzlenim İletişim - Sesi Kullanma - Göz Teması - Beden Dili Ruh Hali

23 İLK İZLENİM 180 saniye!!! (Karar Anı) Görünüş ve giysinize özen göstermenizin izleyicilerinize saygının göstergesi olduğunu unutmayın Yumuşak, kararlı bir ses tonuyla, katılımcılarla iyi etkileşimle güven veren bir açılış yapın. İlk birkaç dakika çok hızlı konuşmamaya dikkat edin. Sunumun başında heyecanlı olabilirsiniz. Bu durum gayet normaldir. Hazırlığınız tam ise, korkmanızı gerektirecek bir durum yoktur. (Dinleyicilerin araştırılması, gelebilecek sorunların cevapları, sunum 23 yerine erken gitme, ortama alışma) 19 23

24 İLK İZLENİM Kıyafetiniz kişiliğinize uymalı, Rahatlık hissi vermeli, Amaca uygun olmalı, Estetik açıdan güzel olmalı, İyi dizayn kurallarına uymalı

25 Heyecanı Yatıştırma Masanın kenarına elinizin işaret parmağı ile bastırın. Nefes al, nefes tut- nefes ver. İçten gelen bir gülümseme. Erkekler: sağ ayağın topuğu, solun ucunda yüksel. Bayanlar: her iki ayağın ucunda yüksel. Timüs düğümünü aç Gözünüzde başarılı bir sunum yaptığınızı canlandırın Sakın haaa 25 Ağır yemek yemeyin Gazlı içecek içmeyin 21 25

26 26 İLETİŞİM Sunumunuzun toplam etkisinin %60-90 ı iletişim kurabilme yeteneğinize bağlıdır. (Doç.Dr. H. Zafer Güney, 2005) - Sesi Kullanma - Göz Teması - Beden Dili 2 Dinleyici Algılaması 26

27 Duyulun ama bağırmayın SESİ KULLANMA Sesiniz renkli olsun Tane tane konuşun Sesinizi alçaltıp yükseltin Konuşma hızını değiştirin, çok hızlı ve yavaş konuşmayın: Dakikada ortalama 100 kelime Duraksayın Konu değiştirmek için 27 Dikkat çekmek için 23 27

28 SESİ KULLANM Sesiniz, cümleler sonunda alçalmamalıdır. Abartılı ve yapay bir dil yerine sade ve düzgün bir dil kullanın. Ancak izleyicilerin anlayabileceğinden eminseniz jargon kullanın. Edilgen yüklemler yerine etkenlerini seçin. Sunumunuzda bir konuyu/ bölümü bitirip diğerine geçerken katılımcıların sunum akışını takiplerini kolaylaştıracak belirgin sinyaller verin

29 29 GÖZ TEMASI Herkese bakın Otorite ve güven sağlayın Tavan, yer ve sunum kartlarınıza göz gezdirmenizden önemli olan, katılımcıların sunumunuzdan ne kadar etkilendiklerini ve içeriği takip ettiklerini anlamak için onlara samimiyetle bakışınızdır. Katılımcı 29 kendisini konuşmaya dahil edilmiş gibi hisseder. 25

30 GÖRSEL OLMAK

31 BEDEN DİLİ Sunumunuz süresince kendinden emin bir şekilde ayakta durun, dinleyiciyi rahatsız edebilecek, hoş görünmeyen, hareketlerinizi ve tavırlarınızı kontrol etmeye çalışın. Özellikle soruların ve görüşlerin size yönlendirilmesinde mimik ve davranışlarınıza dikkat edin. Tahta kullanımı veya diğer nedenlerle sırtınızı izleyicilere dönmekten kaçının

32 32 BEDEN DİLİ Eller Boş olmalarını sağlayın Beden hareketlerinizi elleriniz ile destekleyin Ellerinizin omzunuzdan başladığını unutmayın Bir şeyler çevirmeyin 32 Bir yerlere sürekli ve gereksiz olarak dokunmayın Bir yerleri çekiştirmeyin 28

33 BEDEN DİLİ Duruş Ağırlığınız ayaklarınızın üzerinde dengeli dağılmalı, omuzlarınızla kare oluşturulmalı Oturmayın ayakta olmak otorite sağlar Dik durun Sürekli iki adım öne iki adım geriye atmayın, sallanmayın Ayakkabılarınızın kenarında durmayın Tüm katılımcılara eşit uzaklıkta, rahat hareket edebileceğiniz 33 bir konumda durup, sakince, yanlara veya ekrana yönelebilir, katılımcılara 1 metre mesafeyi koruyarak yaklaşabilirsiniz

34 Duruş 34 Ağırlığınız ayaklarınızın üzerinde dengeli dağılmalı, omuzlarınızla kare oluşturulmalı Oturmayın ayakta olmak otorite sağlar 30 34

35 Duruş Dik durun Sürekli iki adım öne iki adım geriye atmayın, sallanmayın Ayakkabılarınızın kenarında durmayın Tüm katılımcılara eşit uzaklıkta, rahat hareket edebileceğiniz bir konumda durup, sakince, 35 yanlara veya ekrana yönelebilir, katılımcılara 1 metre mesafeyi koruyarak yaklaşabilirsiniz

36 36 BEDEN DİL Jest ve mimikler Gülümseyin Burada olmaktan dolayı mutluyum 1 36

37 ASLA... Elinizden geldiği ölçüde...ımmmm, yani, şey gibi kelimeleri kullanmayın. Yüzünüze, burnunuza saçınıza zorunlu olmadıkça dokunmayın Dudaklarınızı ıslatmak için dilinizi kullanmayın, dudaklarınızı bastırmayın

38 Dinleyiciye Dönük Geri Bildirim Olumlu Gülümsemek Başınızla onaylamak Göz teması kurmak Olumsuz Uzağa bakmak Kağıtları karıştırmak Saate bakmak Kollarınızı kavuşturup geriye yaslanmak Dinleyici Ne Bekler? - Kendisine saygı duyulmasını, 38 - Anlaşılmayı, - Anlamayı 33 38

39 RUH HALİ Kendinizi tam olarak sunumunuza verin, istekli ve motive olun. Benden birşey dinlemek için gelenlere, yeni ve onların hayatlarını olumlu yönde değiştirebilecek en az bir kelime (tek bir kelime) söyleyeceğim Ben bu konuyu dinleyicilerin hepsinin daha iyi anlayabilmelerini sağlayabilirim Beni dinleyenler üzerinde olumlu bir etki yaratabilirim Dünyayı olumlu yönde değiştirebilirim 39 İyi bir şeyler sunarsam beni daha çok sevebilirler 34 39

40 RUH HALİ 40 Sunucu olarak coşkunuz ve konunuza olan ilginiz, katılımcıların da konuya ilgi duymalarını sağlayacaktır. Sunumun bir paylaşım olduğunu hissettirmeli, dinamik bir tonla sorulan özetleyici sorular, eş/ grup çalışmalarıyla izleyicileri aktif katılımcılar olarak canlı tutmalısınız. Kendinize güvenin Sinirli, kırıcı, üzgün olmayın Doğruyu söyleyin, 40 Hata yapmaktan korkmayın

41 PROVA Provaya zaman ayırıp özen göstermeniz, zayıf olabilecek yönlerinizi geliştirmenize yardımcı olacak, sunumda zamanlamanızı belirleyecek ve konuya-özel terminolojinin doğru telaffuzunu sağlayacaktır. Vücut dilinizi oluşturan mimik ve el, kol hareketlerinizi izleyebilmeniz için ayna önünde prova yapın. Tanıdık bir gruba prova yaparak, süreyi ve sesinizi kontrol edin, geri beslemeler alın. 41 Uygulamada her yanlışta, başa tekrar dönmeyin, Sahne korkusu pratik yaparak azaltılabilir

42 42 PROVA Ezberlemeyin. Çünkü; Mekanik olursunuz Bir yeri unutursanız tüm sunumu kaybedersiniz Okumayın. Çünkü Göz kontağı kuramazsınız Beden diliniz ortadan kalkar Doğallıktan uzak olur ve güven kaybedersiniz 42 37

43 Yanlış Hamleler Sunumdan önce hiçbir araştırma yapmamak, Dinleyicileri tanımamak, Ortamı sunuma uygun şekilde düzenlememek / düzenlettirmemek, Hiçbir deneme yapmadan sunumu yapmak, 43 Aktarım yapılacak konuyu bilmemek, Bir başkasının hazırladığı sunumu yapmak, 38 43

44 44 Yanlış Hamleler Kendini tanıtmamak, Görsellerden hiç yararlanmamak Tek düze ve sıkıcı bir tonda konuşmak, Hiçbir giriş kısmı yapmamak, doğrudan konuya girmek, Gereksiz ve topluluğa uymayan hikayeler ve esprilerle giriş yapmak, Aktarımın içeriğini dinleyicilere uygun yapmamak bu konuda geri bildirim almamak, 44 Aktarımı okuyarak veya ezberden yapmak, Aktarımı hiçbir göz kontağı kurmadan yapmak, 39

45 45 Yanlış Hamlele Aktarımı vücudunuzu dinleyenlere döndürmeden yapmak, Aktarım sırasında rahatsız edici şekilde hareket etmek, Aktarım sırasında veya sonrasında soru almamak, geri bildirimden yararlanmamak, Tamamen teorik bilgi vermek pratik hayata bağlantı kurmamak, Kapanış ve sonuç bölümünü yapmamak, İlgiyi sürekli 45 en üst seviye de tutmak yerine görev gereği anlatımı yapmak.0

46 46 Soru, Görüş ve Önerileriniz? Derya KAYA Teşekkür Ederim! 46