ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? Güvenliği

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? Güvenliği"

Transkript

1 İş SağığıISBN Güveniği ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 98 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK Çocuk Her Yerde Çocuk... Ama Çiesi Aynı Deği Sosya Güvenikte Maskei Reform ya da Üç Maymun Oyunu Gürütüü İşyererinde Kişise Kuak Koruyucuarı: Çözüm mü? Sorun mu? Sağık-Güvenik-Çevre Dünyasında Gezinti Dünde Kaan Yarın Uusararası Göçmener ve Şiddet: Kuşakar Arası Farkııkar Üzerine Bir İnceeme İnsan Ticaretine Karşı Birikte Mücadee Yapı Biyoojisi Bir Maden Romanı : Grizu Öncü Bir Uyguama : Ortak İş Sağığı Güveniği Kuruu Çaışan Çocukarın Bayramı Çağdaş Sanatar Merkezi ndeki Buuşma İki Dakika Düşün: Tehikeyi Tanıyaım Birbirine Doğru Dönmekte Oan (Rotasyon Haindeki) Merdaneerin Temizenmesi ÇALIŞMA ORTAMI Çaışan Çocukara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ıı Y. 26 Yıı n ü n n 16. ü s titü mı nı s n a Mayıs Ort ek E- Haziran ş i a F ışm Ça

2 Çocuk Haber Bu sayımızda da dünyanın çeşiti bögeerinde yaşayan çocukarın içinde buundukarı durumu gözer önüne sereceğiz. Bu sefer ik durağımız Afganistan. Son yıarda büyük sıkıntıar yaşayan ükeerden biri oduğunu bütün kamuoyu biiyor. Yıar süren Rus işgaine karşı direniş hareketinde, ükenin savunma konusunda be kemiğini ouşturan Taiban geriaarının savaş bittikten sonra ükede uyguadığı totaiter ve aşırı baskıcı rejim ve aynı zamanda ABD nin müdaheesi, ükenin sosya ve siyasi dokusunu atüst etti. Bunun en ağır faturasını ödeyener ise yine çocukar odu. Afganistan dünyada çocuk öüm oranarının, besenme yetersizikerinin ve çocuk askererin en çok görüdüğü ükeerden biri. İk haber Afgan çocuk mütecier ie igii. Küreseeşmenin yarattığı istikrarsızık ortamı, ükeerinde yaşama umudunu kesen çocukarın, öümü göze aarak kendierine yeni vatanar aramaarına neden ouyor. Doğdukarı ve yaşadıkarı toprakarda, zengin ve geişmiş ükeer tarafından yaratıan istikrarsızık, onarı birer çocuk müteci durumuna getiriyor. Çocukarın Afganistan dan kaçma ve kendierine * Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Vakfı Gönüüsü Çocuk Her Yerde Çocuk... Ama Çiesi Aynı Deği... Dereyen: Onur SUNAL* karınarını doyurabiecekeri güveni bir yer buma serüveneri tam bir trajedi. Çocukarının Afganistan da yaşamasını istemeyen aieer, insan kaçakçıarına Euro bazen daha faza para ödüyorar. Kaçakçıar ise, çocukarı İtaya başta omak üzere diğer batıı ükeere götürmeyi taahhüt ediyor. Ne varki, ik durak oan İran a geindiğinde yocuuğun devamı için çocukar, borçandırııyor Euro ya kadar çıkabien bu paranın karşıığında ise çocukar gidien ükede kaçak oarak yıarca çaışıyor ve bu parayı geri ödüyorar. Batıı ükeere kaçırımadan önceki en önemi durak ise Yunanistan ın Patras kenti. Bu iman kentinde yaşanan yoğun ticaret ve nakiye trafiği, müteci çocukarın koayca sakanabimeerini ve İtaya ya kaçırıabimeerini sağıyor. En son 15 yaşında bir Afgan çocuğun bir kamyonun atında Patras kentini terkederken egzoz dumanından ötürü zehirenerek ömesi ise, sorunarı tekrar gündeme getirdi. İtaya dan sınırdışı edidiğine dair cebinde resmi evrakar buunan bu genç kaçak, AB nin Dubin Düzenemesine göre AB sınırarına ik girdiği ükede müteci oarak kabu edimeyi bekemek zorunda. Buna karşı çıkan çocuk hakarı savunucuarı, en azından çocukarın geri gönderimemesini istiyor. Yoarda iyice sefi oan çocukarın birçoğu yaşamarını bu kargaşa sırasında kaybediyor. Ve son yıarda bu çocukarın çok önemi bir böümünü ne yazık ki Afgan oanar teşki ediyor. Taraf Deveter, müteci statüsü kazanmaya çaışan ya da uusararası veya iç hukuk kura ve usueri uyarınca müteci sayıan bir çocuğun, bu Sözeşmede ve insan hakarına veya insani konuara iişkin ve sözkonusu Deveterin taraf odukarı diğer Uusararası Sözeşmeerde tanınan ve bu duruma uyguanabiir niteikte buunan hakarı kuanması amacıya koruma ve insani yardımdan yararanması için gereki bütün önemeri aırar. Çocuk Hakarına Dair Sözeşme madde 27/3 İkinci durağımız ise Fiistin. Dünyanın siyasa ve sosya açıdan en sorunu bögeerinden biri oan Gazza Şeridi nde, siahı çatışmaar bitmek bimiyor. Fiistin, İsrai tarafından toprakarının işga edidiğini iddia ediyor. ABD tarafından destekenen ve einde ağır siahar buunan İsrai ise, Fiistin hakını Hamas adı intihar sadırıarı düzeneyen örgüte destek vermeke suçuyor. Bu kavgadan en çok zarar gören ise, geecekeri, umutarı, sağıkarı ve hayatarı eerinden aınan çocukar. 27 Şubat ve 3 Mart tariheri arasında İsrai tarafından yürütüen Sıcak Kış adı askeri harekatta; heikopterer, tankar ve yerden gönderien güdümü füzeer, sivi insanarın yoğun oarak yaşadıkarı bögeeri cehenneme çevirdi. Bu operasyonar sırasında 31 çocuk yaşamını yitirdi. Ayrıca 13 çocuğun daha yaşama gözerini yumduğu iddia ediiyor. Öen çocukardan 5 tanesi 12 yaş atında, 3 tanesi kız ve bir tanesi ise 6 ayık idi. Everinin içindeyken yaşamarını yitiren çocukardan 4 tanesi, İsrai ordusunun keskin nişancıarı tarafından hedef aınarak, kurşunara ödürüdü. 2 ÇALIŞMA ORTAMI

3 Çocuk Haber Daha 20 günük bir kız bebek ise, bu haberer dünyaya duyuruduğu sırada yine bir keskin nişancının namusundan çıkan kurşuna 3 haftasını bie doduramadan gözerini açtığı dünyadan göç etmek zorunda kadı. İsrai, dünyanın en zengin ükeeri tarafından destekenen ve askeri açıdan da son derece güçü oan bir üke. Karşısında ise ticari ve siyasa ambargoara dünyanın en fakir topumarından biri haine getirimiş Fiistin. Yıardır süren çatışmaar, görüdüğü gibi masum çocukarı ödürüyor, yaraıyor, sakat, öksüz, yetim ve kimsesiz bırakıyor. Zatürre İsha Sıtma Akut yetersiz besenme HIV Kızamık Nijerya nın Katsina eyaetinde başgösteren kızamık sagını 165 çocuğun öümüne neden odu. 11 tane yere bögede saptanan vakaar dikkate aındığında, çocuğa hastaığın buaştığı saptandı. Hepimizin yanıbaşında binerce çocuk öüyor. Bireşmiş Mieter İnsan Hakarı Konseyi konuyu yıardır görüşüyor. Uusararası birçok patformda görüşümesine rağmen, İsrai uyarıara adırmamakta kararı görünüyor ve ne yazık ki masum çocukar ömeye devam ediyor. Siahı çatışmaarda sivi hakın korunmasına iişkin uusararası insani hukuk kuraarı tarafından öngörüen yükümüükerine uygun oarak, Taraf Deveter, siahı çatışmadan etkienen çocukara koruma ve bakım sağamak amacıya mümkün oan her türü önemi aırar. Çocuk Hakarına Dair Sözeşme madde 38/4 Son durağımız ise Nijerya. Çok zengin petro ve doğagaz yatakarına sahip oan Nijerya da, kabieer arasında etnisiteye ve dine dayaı karışıkıkar nedeniye geişmekte sıkıntı çeken afrika ükeerinden biridir. Askeri ihtiaerin sıkça yaşandığı ükede, nüfusun yakaşık %6 sı HIV taşımaktadır. Doğumda yaşam bekentisi ise 51 yıdır. Kakınmışık parametreerinin kötü oduğu Nijerya, BM nin sıraamasında 156. oarak görümektedir. Nijerya dan geen son habere göre Mart ayında 165 çocuk kızamık hastaığı nedeniye hayatını kaybetti. UNICEF in 2008 yıı Raporunun ana teması, 5 yaşından önce tedavi ediebiir hastaıkardan ötürü yaşamını yitiren çocukarın, yaşamaarı için hayata geçirimesi gereken eyemer idi. Çocukarın öümüne neden oan en önemi hastaıkar ise aşağıdaki gibi sıraanmıştı: Konu ie igii oarak 11 tane yardım merkezi kuruduğunu açıkayan sağık yetkiieri, hastaığa yakaanan çocukarın %90 ının ise ne yazık ki aşıanmadığını beirtti. Çeşiti bögeerde aieerin çocukarını aşıya götürmediğini beirten yetkiier, konu ie igii oarak ebeveynerin bigiendirimesinde imamara ve yere yöneticiere önemi bir görev düştüğünü beirtiyor. Dünya Sağık Örgütü nün resmi açıkamaarına göre her yı çocuk kızamık nedeniye hayatını kaybediyor. Bu verierin ışığında Nijerya gibi Petro ve Doğagaz zengini bir ükede çocukarın kızamık hastaığına karşı korunamıyor oması gerçekten çeişkii bir durum teşki ediyor. Kişi başına düşen sağık harcamasının 53 Amerikan Doarı oduğu bu ükenin yıık petro geireri 50 miyar Amerikan Doarının üzerindedir. Taraf Deveter, çocuğun oabiecek en iyi sağık düzeyine kavuşma, tıbbi bakım ve rehabiitasyon hizmeterini veren kuruuşardan yararanma hakkını tanırar. Taraf Deveter, hiçbir çocuğun bu tür tıbbi bakım hizmeterinden yararanma hakkından yoksun bırakımamasını güvence atına amak için çaba gösterirer. Çocuk Hakarına Dair Sözeşme madde 24/1 * Yukarıda ükeere ait verien haberer Chid Rights Information Network (CRIN)adı organizasyonun, adı web sitesinden aınmıştır. ** Çocuk Hakarına Dair Sözeşme den yapıan aıntıar ise United nations Chidren s Fund (UNICEF), adı web sitesinden aınmıştır. ÇALIŞMA ORTAMI 3

4 Sosya Poitika Sosya Güvenikte Maskei Reform ya da Üç Maymun Oyunu A. Gürhan FİŞEK* Her reform ya da yeniden yapıanma girişimi, geçmişin doğru ve cesur bir değerendirmesi teme- yardımına muhtaç iseer, eski yasadaki haka- Mauen emeki oacakar ancak bir başkasının inde yüksemeidir. Eğer bu büyük bir titizike yapımazsa, hem harcanan emeker boşa gider; hem de bir tren kaçırımış our. Eğer bu reform bir sosya güvenik kurumunda yapıacaksa, ik hedefin, sistemden yararanan yurttaşarın mutuuğu ve bu mutuuğun sürdürümesi oarak seçimesi gerekir. Bu hedefe uaşmak için de, kurum geir-gider dengesini düzetimesinin hedefenmesi kaçınımaz omaktadır. Sosya Güvenik Kurumu nu ouşturan üçü dev sistemciğin (SSK, Emeki Sandığı, Bağ-Kur), geirgider rını koruyabiiyorar. Yoksa 1800 gün prim ödedikten sonra bir de 10 yıık sigortaıık süresinin domasını bekemeeri gerekecek. Bu isteyi daha da uzatabiiriz. Ama çaışanarın ehine maddeer bumak hemen hemen oanaksız. Reçeteer hep yüzeyse ve geçici çözümeri içeriyor. Bu yakaşım yanıştır. Çünkü, geçmişin doğru ve cesur bir değerendirmesi yapımadan yoa çıkımıştır. Böye bir değerendirmenin ik ayağını emekiiğin fetişeştirimesi, diğer ayağını da istatistiker ouşturmaıdırerin dengesi hep sorunu omuştur. Geirer, giderrını hep atında seyretmiş; açıkar o kadar artmıştır 1) Emekiiğin fetişeştirimesi : ki; bu açıkara KARA DELİKLER denmeye başanmıştıryemezer; topum da onarın güvencesini sağaya- Çaışmadan insanar topuma oan borçarını öde yıında ZELENKA Raporu ndan beri bu kara deikerin teme kaynakarı gösterimektedir. Bunar, Paramento nun yersiz müdahaeeri ve yönetimin yetersiziği oarak niteenebiir. Sigortaıarın suçu oduğunu maz. Onun için sosya güveniği, bir nimet ve küfet dengesi oarak tanımarız. Yani bir küfete gireceksin ki, bunun karşıığında o sistemin nimeterinden yararanasın. gösteren hiçbir yayın ve bege yoktur. Ama Bir çok örnek bazıarının nimetere kestirme yomaz. ne yazık ki, çuvadızı kendine (ve Paramentoya) batırmaya cesaret edemeyen yönetimer, başarısızığın nacağı gibi, yeni sosya güvenik yasası çıkmadan, dan uaşmak istediğini ortaya koymaktadır. Hatıra- faturasını sigortaıardan çıkarmaya çaışmaktadırar. küçük çocukarını sigortaı yapmak için yarışa kakanar odu. Habuki Türkiye de yasaara göre, 15 Gerçekten de, yeni sosya güvenik yasası ie getirien sözde reformist düzen, sigortaıarın nimeterini yaşından küçüker işçi oamaz; 12 yaşından küçüker azatmayı, küfeterini arttırmayı hedefemiştir. Şöye hiçbir işte çaışamaz; 18 yaşından küçüker de yaşıık sigortası kapsamına giremezer. ki : İşçier için prim ödeme gün sayısı 7000 den Buna karşın, beki de göstermeik oarak bir çok 7200 e yüksetidi. çocuk ya da yetişkin sigortaı odu Mart ayına Bu aydan başayarak sigortaı oanar 65 yaşında emeki oacakar. Bu eskiden kadınar için 58, erkeker için 60 idi. Ama bunun için 9000 göre, Nisan ayında ik kez sigortaı oanarın sayısı daha faza. Bunarın u 15 yaşından küçük; u yaşar arasındaki çocukar... işgünü çaışmaarı gerek; bu eskiden 7000 işgünüydü. hie ve haksızık. Kişier kendi çıkararı için, Kurumu Bu Sosya Güvenik Kurumu na karşı yapıan bir * 18 yaşında çaışmaya başayan ve kesintisiz 9000 işgünü çaışan bir sigortaı 43 yaşına geecek. Ama emeki omak için 22 yı boşta bekemesi gerekecek; bu süre içinde sağık primerinin ödenmesi gerek. Ya kendisi cepten ödeyecek, ya da ödeyemeyeceğine deveti inandırarak, primini onun yatırmasını sağayacak. Ayık bağamak oranı her 360 gün için, %2 oarak beirenmiş. Böyece 25 yı çaışanar emeki ayığının %50 sini aabiiyorar. Bu eskiden %65 idi. Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasa Bigier Fak. Öğr. Üyesi zarara sokuyorar. Kurum un uğradığı haksızıkar bununa başamıyor, bununa bitmiyor. Sigorta primerini ödemeyenere getirien afara, Paramento da, sosya güvenik kurumarını zor durumda bırakıyor. Çoğu, kamu kurumarının borçarı. Bu borçarın faizeri ya affediiyor; ya da düşürüdükten sonra taksite bağanıyor. Böyece küfetere düzeni katananara, Kuruma borcunu zamanında ödemeyen onu zarara uğratanar, aynı nimeterden yararanıyorar. Ayrıca, ükemizde, sosya sigortaarın kuruduğu 1946 yıından beri, yapıan bir yanış var. Sigorta primeri ödensin diye, hep emekiik özendirimiş. Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı Gene Yaşıık sigortası 1950 yıında yürürüğe girmiş, ik Yönetmeni 4 ÇALIŞMA ORTAMI

5 Sosya Poitika emeki 1 Şubat 1959 yıında. Hak özensin diye, hep erken emekiiker ve az çaışarak çok ayık amak için yasaar çıkarımış. Prim karşıığı topanmadığı hade, sigortaıara sosya yardım zammı verimiş. Bu hem Sosya Güvenik Kurumu nu zora sokmuş; hem de topumu çaışmadan soğutup, emekiiği ipe çeker hae getirmiş. Bütün bunar nimet-küfet dengesini yani kurumun geir gider dengesini bozmuş. Kurum a yapıan haksızıkar bununa da bitmiyor. Haftaardır gördüğümüz gibi koayca önenebiecek oan iş kazaarı, trafik kazaarı ve hastaıkar nedeniye Sosya Güvenik Kurumu büyük kayıpara uğruyor. 2) Kaza ve hastaık istatistikeri : İş kazaarı kaçınımaz değidir yıında iş kazası meydana gemişse, şu biinmeidir ki, hepsi, gereki önemer aınsaydı hiç omayacaktı. Yine bu kazaarda süreki sakat kaan kişi ve öen kişi, eğer, uygun önemer aınsaydı, bugün norma yaşamını ve çaışmasını sürdürüyor oacaktı. İş istatistikçierinin hesaparına göre, eğer yasaara uyusaydı, yani işyererinde gereki önemer aınsaydı, 2006 yıında, işgününe eşdeğer bir kayıp meydana gemeyecekti. Bu büyük kaybın manevi değerin hiçbir zaman hesapayamayacağımız ve ödeyemeyeceğimizi beirteim. Maddi değerere anatmaya çaıştığımız zaman karşımıza şöye saptamaar çıkmaktadır : Bu kayıp, işçinin bir yıık emeğine eşdeğerdir (1 yı = 286 işgünü), Bu kaybın, çaışanar açısından tutarı YTL dir ( 1 ayık en az ücret (net) = 435 YTL), Bu kaybın, devet açısından tutarı, YTL dir (1 ayık en az ücretin brüt değeri ie net değeri arasındaki fark = 203 YTL ; eğitim, sağık vb sosya devet harcamaarı bunun üzerine ekenmeidir), Ayrıca SSK nın prim kaybı da bunun üzerine ekenmeidir. İşverenin ise kaybı yoktur (!) *. Çünkü çaışanın sağık ve işgöremezik gidereri ie bakmaka yükümü odukarına yapıacak ödemeer Sosya Güvenik Kurumu tarafından yapımaktadır. Yapıan araştırmaar, işverenerin iş sağığı güveniği önemerini amak konusunda isteki ouşarını, sigorta tarafından karşıanan ve karşıanmayan kayıpar arasındaki farkın beirediğini göstermektedir. Sigortanın karşıadığı kayıpar büyüdükçe, işverenerin iş sağığı güveniği önemerini ama istekiikeri azamaktadır. Sosya Güvenik Kurumu nun, yanızca iş kazaarı doayısıya bir yıık ödemeerinin 2 katriyon YTL ye yakaştığını, gerek süreki işgöremez oanara, gerekse de öenerin bakmaka yükümü odukarına ödemeerinin yıarca süreceği düşünüürse, KARA DE- LİKLERİ bunarın ouşturduğu koayca anaşıır. Eğer kayıtdışı çaışma önenebimiş osaydı; kara deiker de en az iki katına çıkacaktı. Yine kara deikeri büyüten nedener arasında, işyerinde gerçekeşmeyen kaza-hastaıkarın önenebiir böümünü de saymaıyız. Trafik kazaarının önemi böümünün kuraara uymama sonucu meydana gediği, bu kez trafik istatistikeri ie gösterimiştir. Başta buaşıcı hastaıkar omak üzere, tümden hastaıkarın önenmesi ya da erken tanı konuması youya ieremesinin önenmesi de oasıdır. O zaman sosya güvenik yasası nı yenieştirmek çabaarının özünde, kara deikerin deği ideoojik amaçarın yaptığı koayca anaşıır. Dünya Bankası ve küreseeşmenin merkez ükeerince, TC hükumetine ısrara ön koşu oarak getirien sosya güvenik reformunun hedefi yanıştır. Onar, sosya güvenik sistemimizi, işbiriği haindeki yabancı ve yeri tekeerin daha çok geir sağayacağı bir modee dönüştürmeye çaışmaktadır. Hiçbir zaman amaçarı, yurttaşara daha güveniki bir dünya ve daha gönenç (refah) içerisinde bir yaşam değidir. Bunun da kanıtını yukarıdaki rakkamar ouşturmaktadır. Demek ki, sosya güvenik sistemimizdeki kara deikerin kaynağında, önenebieceği hade önenmeyen kaza-hastaıkar ie topuma, birikte güvence ouşturma biinci verimemiş yatmaktadır. Topumun erken emekiik özemerinin, akı-dışı oduğunun topuma anatıması için; onun çaışmaya zora deği gönüü gidişinin sağanması için sosya güvenik kurumarında hiçbir çaba görümemektedir. İş kazaarının, trafik kazaarının, mesek hastaıkarının ve diğer önenebiir hastaıkarın önenmesi için, topu önemerin aınması için gösterien çabaar çok yetersizdir. Sosya güvenikte içtenike bir reform arayışı osaydı; aynı yasanın içerisine, Dünya da koruyucu hekimiğin öncüeri arasında yer aan 224 sayıı Sağıkta Sosyaeştirme Yasası nın fesefesine taban tabana zıt bir sistem monte edimezdi. Reform ieri doğru bir geişmeyi simgeer. Habuki son çıkarıan SGS-SS diye kısatıan ve Hiter i anımsatan sosya güvenik reformu, tam tersine bir geri gidişi, doğruyu eğriye değiştirme anamına gemektedir. Bu da bir reform deği, darbedir. * Her ne kadar, biinçi işverener bunun dışında çok daha faza kayıpara karşı karşıya kadıkarını biiyorarsa da, bunarın sayısı çok az oup; topumda yankı getirecek bir görüntü ouşturamamakta; zaten iş kazaarında sakınmak için gereki önemeri adıkarı için de bu görünmez maiyeterden kaçınmaktadırar. Asında, işverenerin iş kazaarından ötürü kayıparı, biimse araştırmaara göre, yukarıda beirttiğimiz miktararın, yakaşık 4-8 katı kadardır. Çünkü görünmez kayıpar diyebieceğimiz, işin durduruması, işçierin çaışmadan geçirdikeri süreer, motivasyon kayıparı vb. Kayıpar işveren tarafından ödenmektedir. Bu aandaki iki çok ünü araştırmadan birine göre, kayıpar görünen işgünü kayıparının 4 katı, diğerine göre, 8 katı kayıp saptanmıştır. ÇALIŞMA ORTAMI 5

6 GİRİŞ: İşyererinde çaışanarın maruz kadığı örneğin toz, gaz, gürütü, çözücüer gibi tehikeeri ortadan kadırmanın you hiyerarşik bir çözüm sıraamasından geçer. Bunar; Mühendisik kontroarı, İdari önemer ve Kişise koruyucuardır. Bu yapı içinde kişise koruyucuarın seçimesi mühendisik ve idari önemerin başarısız ya da yetersiz oduğu uyguamaarda başvuruan ve çaışanarın koşuarını ağıraştırdığı için geçici oması istenen bir öneme youdur. Yani ik başvuruacak sihiri ve en iyi bir çözüm you değidir. Bu gene girişten sonra gürütüü işyererinde işitmenin korunması programı içerisinde kişise kuak koruyucuarı seçimi üzerine bazı açıkamaarda buunmakta yarar vardır. Böye bir açıkama, genede gazeteerdeki habererde ve işveren yakınmaarında çokça yer aan çaışanarın verien kişise koruyucuarı kuanmadıkarı doğrutusundaki görüşerin yeniden değerendirimesine yardımcı oacaktır. GÜRÜLTÜLÜ ORTAMDA KİŞİSEL KULAK KORUYUCULARI: Bu aşamada somut oarak gürütüü işyererinde kişise koruyucu seçimi ve uyguaması üzerine yapıması gerekeneri sıraamakta yarar vardır. a) Kişise Koruyucu arda (KK) seçeneker neerdir? Hangisi seçimeidir? Geneike iki çeşit KK vardır. Kuak kanaının içine yereştirien tek kuanımık veya tekrar kuanıabiinen tıkaçar ve kuak kepçesini de içine aan manşonar (Şeki 1.) Hangierinin seçieceği, uyguanan gürütüden korunma programı çerçevesinde; maruziyet düzeyine, kuanıacak ortam koşuarına, sağadığı konfora bağı oarak değişir. Kuak tıkaçarının; küçük ve kuanımı koay, daha konforu, diğer koruyucuara birikte takıabimesi, kapaı aanarda kuanıması avantaj oarak görünürken, kuak kanaına koay yereştiriememesi koay çıkarıamaması, hijyen koşuarının yeteri sağanamaması (tahriş vs.), koay kaybedimesi ve takıdığının görümemesi dezavantaj oarak ortaya çıkar. Manşonarın daha faza azatma sağaması, her kuağa uygun oması, kaybedimesinin zor oması, görüebiir ve enfeksiyon riskinin az oması avantajarı, taşınmasının zor oması, diğer koruyucuara kuanımasının zor oması, kapaı aana uygun omaması ise dezavantajarıdır. b) Kuak koruyucusu (KK) seçiminde koruyucuda istenen azatma miktarı ne omaıdır?: Sorunun ik yanıtı hangi şiddette gürütüye ve ne sürede maruz kaındığının biinmesidir. Kuak koruyucuarının azatma miktararı gündeme gediğinde standartar 8 saatik zaman ağırıkı ortaama gürütü -Lex 8h-. değerini dikkate amaktadır. Kuak koruyucuarında NRR (Noise Reduction Rating) diye biinen Gürütü Azatma Oranı standart oarak üretici tarafından verimektedir. NRR deki azatma oranı tek- İş Sağığı Güveniği Gürütüü İşyererinde Kişise Kuak Koruyucuarı: Çözüm mü? Sorun mu? * Fiz. Y.Müh. / İş Sağığı Uzmanı Hauk ORHUN* nik oarak C ağırıkı gürütü öçümü oarak yapıdığı için, ortamda çaışanarın maruz kadığı gütrütünün db(a) cinsinden öçüdüğü işyererinde NRR değerinin db(a) ya dönüştürümesi için NRR değerinden 7 sayısının çıkartıması gerekmektedir (düzetme faktörü). Örneğin, maruz kaınan gürütü düzeyinin zaman ağırıkı ortaamasının 100 db(a), kuanıan kuak koruyucusunun NRR değerinin 19 oduğu bir işyerinde kuanıcının kuağındaki gürütü azatma miktarı ne oacaktır? Tahmin edien azatma: db(a) = db(a)( Lex 8h) (NRR-7) db(a) = 100 (19-7) = 88 db(a) oacaktır. OSHA (Occupationa Safety and Heath Administration USA) aboratuvar ve uyguama, deneyerinden edindiği tecrübe sonucu bir tedbir oarak (NRR-7) değerinin %50 ie çarpımasını tavsiye etmektedir. Bu durumda yukardaki förmüde tahmin edien azatma: db(a) = 100 ((19-7)*0.50) = 94 db(a) oarak buunacaktır. Gerek ükemizde gerekse AB ükeerinde müsaade edien gürütüye maruziyet değeri Lex 8h = 85 db(a) dır. Bu durumda kuanıcının kuak koruyucusu youya maruziyet seviyesi ne kadar düşürümeidir? Hem AB nin, EN 458 numaraı kişise koruyucuara iişkin direktifi hem de örneğin Kanada kuak koruyucuarı standardı optimum ve kabu ediebiir bir azatmayı hedefemektedir. Kuanıcının gürütüye karşı çok korunması, az korunması kadar kötüdür. Tabo 1. bu konuda önemi ipucarı vermektedir. Tabo 1. EN 458 HPD yeteriiği Şeki 1. Değişik kuak koruyucuarı KK kuanımı sonucu maruz kaınan Ses Düzeyi db(a) Korunma sonucu 85+ Yetersiz Kabu ediebiir Optima/Idea Kabu ediebiir >70 Faza korunma İşyererinde optimum ve kabu ediebiir azatmanın sağanmasında tek kriter her zaman biimse seçim oamamaktadır. Kuak koruyucuarının tek kuanımık yada kuandıkça eskiyen mazemeerden yapıdığı ve kuanıcı 6 ÇALIŞMA ORTAMI

7 İş Sağığı Güveniği sayısının çokuğu dikkate aınırsa en ucuz veya en ucuz ve en faza koruyucu oan kriterinin devreye girme potansiyei artmaktadır. Bu konu, satınama açısından kişise koruyucuarın önündeki en önemi oumsuz faktördür. b) Kuak koruyucusu hangi süreerde takımaıdır? Değişik nedenerden doayı, kişise koruyucuarın kuanımının 8 saatik çaışma süresini kapsamaması sonucunda bekenen etki hıza düşer. Örneğin, 8 saatik süre için azatma miktarı 25 db oarak seçimiş bir koruyucunun 1 saat takımaması ie etkiniği 8 db e düşer. Kişise koruyucuar 8 saatik çaışma süresince çıkarımamaıdır. c) Ortama oan iişkinin kesimesi: İşçierin kuak koruyucuarına itirazarının en önemi nedeni, kuak koruyucusu kuanımı boyunca konuşmaarı anayamamaarı ve makinaardan ve çevreden geen uyarı sinyaerini duyamamaarıdır. Ayrıca KK kuanımı sırasında daha yüksek sese konuşmakta, dudak okumayı tercih etmekte ve sesin hangi yönden gediğini anayamamaktadırar. Gereğinden faza azatma düzeyi oan KK cihazarın seçimesi bu nedene istenmez. Çaışanar KK kuandıkarında makinaardan geen sinyaerin yeni sesine aışmaı, ortamdan geen yangın, teefon gibi uyarı sinyaerinin frekansarı, azatmanın düşük oduğu frekansara kaydırımaı ve göze hitap eden uyarıara (yanıp sönen ışıkı uyarıar) destekenmeidir. İşyererinde ouşan gürütünün frekansı geneike yüksek frekans bögesindedir. KK seçiirken azatmanın düşük frekans bögesine göre yüksek frekans bögesinde daha faza oduğu koruyucuarın seçimesi habereşmedeki bu sorunu hafifetir. Bu nedene iş ortamında maruz kaınan gürütünün frekans dağıımının öçümesi çok önemidir. Habereşmenin vazgeçimez oduğu yererde kuakıkarın içine eektronik habereşme araçarı yereştiriebiir. Şeki 2.Tıkaç ve manşonarda oumsuz faktörer. c) Kuak koruyucuarından bekenen diğer özeiker: Kuak koruyucuarına bekenen azatma miktarının sağanması yanında istenen en önemi özeik konforu omasıdır. Kimi zaman konfor ve ergonomik özeiker gürütü azatma miktarının önüne geçmektedir. Çünkü istenen azatmanın sağanabimesi için doğru, tüm çaışma saaterinde ve sağıkı kuanım şarttır. Bekenen bazı özeiker şöye sıraaanabiir; Yapıdığı maddenin kaitesi, Koay bakım. temizik için öze sıvıya gereksinimi omayan, Kuakıkarın köşe ve kenararının yuvaratımış oması, Saça yapışmama ve saçı çekmeme özeiği, Erimeye, yanmaya, paramaya, patamaya karşı dirençi, Çabuk şeki aabien, Hijyenik, kuakta tahriş veya irritasyon yapmayan, e) Uygun kuanma gerekiiği: Kuak tıkaçarı kuak kanaına iyi yereştiriemediği, manşonarın saç, saka, gözük gibi nedenere cit ie temasının tam oarak sağanamadığı durumarda ve üreticinin kuanım koşuarına uyumadığı durumarda ses orta kuağa ve iç kuağa Şeki 3 de gösterien yoara sızarak uaşır ve bekenen yarar sağanamaz. Şeki 3. Gürütünün kuağa sızıntı yoarı f) Çevre koşuarına uyum: Koruyucuar sıcak ortam ve nem gibi çevre koşuarından etkienmemeidir. g) Temizik, bakım, değiştirme, sakama: KK arı koay temizenebimei ve temizik için öze sıvıara ihtiyaç duyumamaı, manşonarın eskiyen ve bozuan böümeri değiştirimei, özeike tıkaçar yağı ve pis ee kuanımamaı, tekrar kuanıan KK arı öze kapaı kutuarda sakanmaı ve bu sırada direk güneş ışığına, toza ve diğer kireticiere temas etmemeidir. SORUMLULUKLAR: İşverenerin sağadığı KK ar uygun özeikeri taşımaıdırar.. Özeike, işçiere aynı özeikere sahip değişik aternatifer sunabimei, kuanım eğitimerini yerine getirmei, kuanıcıarı denetemei ve izemei, kuanıma igii şikayeteri değerendirmeidir. Gereki kayıt ve öçümeri yerine getirmeidir. Üretimde değişikik ve yeni makinaarın devreye girmesi ie süreci tekrar gözden geçirmeidir. KK arın kuraara göre kuanıması ve kuanıcıarın, KK arda herhangi bir bozuma veya hasar gördükeri, KK kuanırken her zaman duydukarı seserde ve konfor koşuarında bir değişikik hissettikeri zaman, KK arın temin ediemediğiı durumarı mutaka yöneticiere rapor etmeidirer. EĞİTİM: İşverener kuanıcıara KK hakkında aşağıda özetenen eğitimeri vermeidirer; KK ne zaman ve nereerde gerekidir, Nası takıır, çıkartıır ve nası ayaranır, KK nın sınıramaarı, uygun bakım, onarım ve sakama teknikeri. Konu ie igii yasa dayanakar. SONUÇ: Görüeceği üzere, gürütüü işyererinde KK kuanımına hazırık ve uyguama epey zoru süreçerden geçmektedir. Burada başarı, işverenerin gereki insan gücünü, gereki finansa gücü ve gereki zamanı ayırmasından geçer. İnsan gücünün en önemi ayakarı ise işyeri hekimi ve iş güveniği uzmanıdır. Unutumaması gereken bir konu da, gürütüden korunma programı nın, işçi sağığı ve iş güveniği yönetim sistemi nin bir parçası oduğudur. Ükemizde Avrupa Topuuğu Direktiferi doğrutusunda hazıranan yayınanan Kişise Koruyucu Donanım Yönetmeiği ie Gürütü Yönetmeiği KK ın kuanımı ve uyguaması aanında yeni açıımar getirmiştir. Son söz oarak yazının başığını seçmek gerçekten yanış omayacaktır; Kuak Koruyucuarı: Çözüm mü? Sorun mu? ÇALIŞMA ORTAMI 7

8 İş Sağığı Güveniği Sağık-Güvenik-Çevre Dünyasında Gezinti ILO nun yeni HIV/AIDS girişimi ILO nun 181 üyesinden 169 unun, HIV/AIDS ie igii uusa bir poitikası buunmaktadır. ILO bu durumu göz önünde buundurarak, yeni bir uusararası işyeri normu geiştirmek için gereken süreci başatmak üzere, çaışmaara başadı. Bu çaışma ie birikte, işyerinin oynadığı roün güçendirimesi hedefeniyor. Yeni bir rapor oan Çaışma Dünyası ve HIV/AIDS, 2009 ve 2010 yıarında yapıacak oan ILO HIV/AIDS Practice Code 2001 Uusararası Çaışma Konferansı nda gerçekeştiriecek çaışmaara yo gösterici niteikte. Raporda, uusararası örgüterin ve uusa hükümeterin HIV/AIDS konusunda yaptıkarı çaışmaar ve işyererinde konu ie igii biinçendirme konusunda atıan adımar anatııyor. 70 ILO üyesi üke HIV/AIDS konusunda gene bir kanuni düzeneme yapmış ya da yapma aşamasında iken 30 üke de işyererini igiendiren konu ie igii yasa çaışmaarını sürdürmekte ya da yasaarı çıkartmış durumda. Diğer ükeer ise iş yasaarında, fırsat eşitiği veya hak sağığı konuarını igiendiren yasaarında, HIV/AIDS sorununu ee amıştır. HIV, çaışma dünyasının üzerinde, harap edici etkiere neden omaktadır. HIV taşıyan 33.2 miyon insanın önemi bir kısmı, haa çaışmaktadır. Yaşamarının en verimi çağarında, kazandıkarı beceriere ükeerine, aieerine ve kendierine en faydaı oacakarı geecekteki yıarın tehike atında oması, tahammü ediemez bir kayıp oarak gözükmektedir. Hastaığa karşı topumun duyarı hae gemesinde yaşanan geişmeere ve bigiendirme çaışmaarında ede edien başarıara rağmen birçok işçi, işini kaybetme korkusu ie yaşamakta ve ayrımcııka karşıaşmaktadır. Tavsiye niteiğinde yeni bir çaışma normu, 2001 yıında kabu edien HIV/AIDS ve Çaışma Dünyası adı ILO Uyguama Kodu nu destekemek konusunda etkii omanın yanısıra, çaışma yaşamında hakarın korunması ve geiştirimesi bakımından da desteker niteikte oacaktır. Bunara birikte ILO nun üçü ayakarını temsi eden işverener, işçier ve deveter, HIV/AIDS konusunda ortak hareket ederek bu sorunun giderimesinde ve duyarıığın artırımasında daha kararı hareket edecekerdir. * Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Vakfı Gönüüsü Dereyen: Onur SUNAL* 2009 yıında yapıacak oan konferans ILO yu ouşturan organarı biraraya getirecek ve geçmişte yapıan çaışmaardan ede edimiş oan tecrübeerin tekrardan tartışımasına oanak sağayacaktır. Üçü yapının temsicierine veriecek oan anketerde soruan soruara, katıımcıarın konu ie igii yakaşımarı gün yüzüne çıkarımaya çaışıacak ve getirimeye çaışıan yeni çaışma normu konusundaki tavsiyenin içeriği ie igii geri besemeer aınacak. HIV/AIDS konusunun büyüküğü düşünüdüğü zaman, çaışma bakanıkarının diğer bakanıkar ve igiiere biraraya geerek durumu ortaya koymaarı kaçınımaz görümekte ve ILO tarafından da tavsiye edimektedir. Rapor tartışımak ve tepkierini 31 Ağustos 2008 e kadar beirtmek üzere ILO üyesi ükeere gönderidi. İkinci bir rapor ise, ükeerin verdiği tepkiere göre 2009 Şubat ayında tekrar ükeere gönderiecek ve 2009 yıındaki Uusararası Çaışma Konferansı nda tartışıacak. ABD de göçmen işçier iş kazaarında çok daha faza öüyor AFL-CIO nun(amerika nın en büyük işçi sendikaarı konfederasyonu) son hazıradığı yıık raporuna göre, Latin Amerika kökeni ve göçmen işçierin iş kazaarı sonucunda öüm oranarı önemi miktarda artış gösteriyor yıında 990 Latin ve göçmen işçi hayatını kaybetti ki bu bir önceki yıa göre %7 ik bir artışı gösteriyor. ABD de aynı yı görüen topam öüm sayısı ise 5,840. Bu, hergün ortaama 16 işçinin yaşamını kaybettiğini gösteriyor. Heryı 50,000-60,000 kişinin ise, mesek hastaıkarından ötürü ödüğü biinmekte ancak bu sayıar diğer öüm istatistikerinin dışında tutumaktadır yıı verierine göre Hispanik işçier arasında öüm oranı, bütün amerikaı işçier arasında görüen öüm oranından tam %25 daha faza yıından bu yana Hispanik ve göçmen işçierin öüm sayıarı, 533 ten 990 a çıkmış. Bu ise 16 yıda, yakaşık %86 ık bir artışa karşıık geiyor. 8 ÇALIŞMA ORTAMI

9 İş Sağığı Güveniği Yabancı ükede doğmuş işçier arasında görüen öüm sayıarı ise, 635 ten 1,035 e çıkmış yani %63 ük bir artış yaşanmış. AFL-CIO Başkanı Sweeney, işyeri güvenik ağarının sıradan bir kumaştan daha faza deiğe sahip oduğunu ve bunun çok faza sayıda cana ma oduğunu beirtmekte. Başkan Bush döneminde, işyererinin daha güvensiz ve tehikei hae gediğini ve yeni seçiecek başkanın OSHA kanunu güçendirerek cezaarı arttırması, göçmen ve hispanik işçierin içinde buunduğu durumu aydınatarak MI- NER kanunun tamamının uyguanmasını sağaması gerektiğini söyeyen Sweeney, aksi takdirde durumun daha da kötüeşeceğinin kanıtarının ortada oduğunu vurguadı. ABD de yaşanan öümü iş kazaarı, en çok inşaat sektöründe-1,239 öüm- ve 860 öümü kaza ie taşımacıık ve depocuuk sektöründe görümektedir. İnşaat sektöünde her 100,000 hispanik ve göçmen işçi için öümü iş kazası sayısı 10,5 iken, diğer işçier için bu sayı 12,4 tür. Yani göçmen işçier için risk %18 daha fazadır. Bu çok ciddi bir orandır. OSHA nın eindeki iş müfettişerinin, -sayıarı göz önüne aındığında- herbir işyerini denetemeeri tam 133 yıarına ma oacaktır. Bunun nedeni, yakaşık her 63,913 işçiye bir müfettiş düşmesinden kaynakanmaktadır. ILO nun uygun gördüğü sayı ise, her 10,000 işçiye 1 müfettişin düşmesidir. Kenya: Tütün Çiftçieri nin İş Sağığı ve Güveniği Tütün, dünyada para eden önemi tarımsa ürünerden biridir. Daha çok geişmekte oan ükeerde yetiştiriir ve dünyaca ünü büyük sigara şirketeri tarafından satın aınır. Sigara tüketimini azatma girişimerinin bir parçası oarak, tütün ekimi azatımaya çaışısa da, üretim hıza artmaya devam etmektedir. Kenya da tütün ekimi, 1969 yıında başamıştır. Daha çok Güney Nyanza Eyaetinde Suba, Kuria ve Migori bögeerinde, tütün çiftçieri yoğun oarak görümektedir. Tütün ekim aanarı, 1969 yıından bu yana %100 den daha faza artmıştır. Tütün ekien aanarda, eskiden kurakık ve kıtık zamanarında en çok tüketien darı, tatı patates ve tapyoka gibi ürüner yetiştirmemeye başandı. Ayrıca tütün ekien aanarda, yüksek kaitei mahsu ede etme çabaarı, yoğun oarak kimyasa kuanımına neden odu. Pestisit, insektisit ve herbisit gibi kimyasa iaçarın kuanıması, çevredeki toprağı kiretti ve toprağın verimiiğini ve bereketini düşürdü. Tütün yetiştirmenin, Nyanza Eyaetinde insan sağığı üzerinde yaptığı etkier de odukça önemi odu. Çocukar ve yetişkinerde en çok görüen hastaıkardan birisi, Yeşi Tütün Hastaığıdır. Adikarb adı son derece tehikei bir pestisit, sıkıka kuanımaktadır. Bu güçü kimyasa, onarıması güç genetik bozukukara ve sinir sistemi rahatsızıkarına neden omaktadır. Mide buantısı, kasarın seğirmesi ve kıvranma zehirenmenin en önemi beirtieridir. Dikoropropen adı kimyasaın buhararı ise; cit kızarmaarına, göz yaşarmasına ve sounum rahatsızıkarına neden omaktadır. Topama zamanı gediğinde, tütün yaprakarını kurutacak büyük ambararın omaması nedeniye çiftçier, ürüneri everine taşımaktadır. Bu özeike çocukar ve kadınar için odukça tehikeidir, çünkü tütün boğumaya ve nefesin tıkanmasına neden oan bir koku yaymaktadır. Üretien tütünün tamamına yakını British American Tobacco Limited gibi zengin sigara üreticieri tarafından satın aınmaktadır. Bu firmaar, bögede insan ve çevre sağığına katkıda buunmak konusunda hiçbir girişimde buunmamaktadırar. Diğer yandan bögede, hastaıkar ve şikayeterin %60 ı tütün üretiminden kaynakanmaktadır. Tütün üretimini aynı zamanda çevreyi de harap etmektedir. Ağır kimyasaarın kuanımı, akarsuarı kiretmektedir. Migori nehrinde geenekse oarak buunan kedi baığının nesi, tamamen tükenmiştir. Tütün işenirken odun yakııyor oması, çevredeki ağaçarın da yoğun oarak kesimesine neden omuştur ve bu da bögeyi erezyon riski ie karşı karşıya bırakmıştır. Bu nedene bögede yoğun oarak dikien ökaiptus ağacı ise çok su istediğinden arta kaan arazieri çorakaştırmıştır. ÇALIŞMA ORTAMI 9

10 * Jeomorfoog Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı Yönetim Kuruu Üyesi Topum Dünde Kaan Yarın Erdoğan BOZBAY* Uzun süredir kıvrandığı amansız hastaığın pençesinden bir türü kurtaramadığımız anneme geçirdiğim son geceme, bu kadar çok şeyi sığdırabieceğim doğrusu hiç akıma gememişti. Karanığın aıcı bir kuş gibi üzerimize çuandığı, korku sinmiş zamanarın bir türü geçmek bimediği o gece, sabahar uzak, inemeer uzun, uykuar ise kısa sürei işkenceden farksızdı. Öüme yaşam fört ediyordu adeta. Umut, huzur, veriecek son nefeste aranıyordu. Geceer aysız, gündüzer güneşsiz, çaresizik aabidiğine yoğundu. Gerçek inananarın bie dinden imandan çıkıp isyankârı oynadığı böyesine sıkıntıı günerden birinin gecesinde, nihayet anneme yanız kaabime fırsatını yakaamıştım. Bir yandan O na refakat ederken, bir yandan da birazcık yarenik ve arkadaşık eder, birikte eskiere yocuuk yaparız diye ne zamandır düşeyip dururdum. Yıar sonra anneme baş başa kaacağımız o gece, tam anamıya bizim omaıydı. Yanızca roerimiz değişmeiydi bu kez. Benim anne, onun evat oacağı ik, beki de tek gece... Yastıkarın iğne, yatakarın diken tarasına dönüştüğü geceerde omzunuz sevdiğiniz birine, ie de annenize huzuru bir sığınak görevi üstendi mi hiç? Eğer, bugüne değin böyesi bir işkence yaşamadıysanız gerçekten şansı sayıırsınız. Hoş, bu çaresizik anarını ne kadar anatmaya çaışırsam çaışayım, yaşadıkarımı tam anamıya sizere aktarabimem de, anayabimeniz de gerçekten çok zor. Gecenin büyüsünün bozuacağı kuşkusunu bir yana bırakıp yine de o günü tekrar yaşamaı, sizere payaşmaıyım. Annemin, ne yaparsa yapsın, ne denerse denesin, müthiş acı veren ağrıarından sıyrııp huzuru yakaamak için denediği tüm girişimerinin sonuçsuz kadığı o gece, ancak deriye kapanmış kuru tahta benzeri omzumda ve evat kokuu sıcakığımda yakaayabidiği uykusu, beki saaterin bie öçemeyeceği zaman diimine sığdırdığı iç geçmesi ne kadar sürmüştü? Kaç dakika, kaç saniye, hatta kaç saise. Doğrusu bunu ne ben anımsayabiirim, ne de bundan böye kendisine sorma şansım var. Ama her şeye rağmen, o huzur dou bütüneşme anının, O nu sarıp sarmaama duygusunun hiç bitmemesi, anneme, özemin diğer adına sonsuza değin sürmesi için neer vermezdim. Bütün derterinden ve acıarından arındırdıktan sonra O nu, doğa kuraarını at üst ederek yeniden doğurmayı bie göze aabiirdim. Bütün bunar gerçek dışıydı ebet, düş bie oamazdı. Ama gerçek oan bir şey vardı ki o da, uykusunu biraz daha uzatabimek için, deği kıpırdamak, nefes dahi amamam gerektiğiydi. Vücudum tümüye uyuşup kendinden geçse de düş(ünce)erim, yaşanmışıkarım dışında her şey bir süre için donmaı, zaman durmaıydı. Yaşamımın en uzun gecesinde geçmişe yaptığım yocuuğu, beynimde bıraktığı buruk tadı bir ben bimeiydim, bir de duyguarımı aktarmaya çaıştığım sözcüker. Yoar yo deği de sanki, anı tuzakarıya donatımış, içinden çıkıamaz birer abirentti. Sık sık kaybouyordum karanık dehizerde, sonra tekrar düze çıkıyordum. Çıkmazardan, karanıkardan, patikaardan, kaabaıkardan, yanızıkardan, tükenişerden, yeniden kaybouşardan, yok ouşardan ürküyor, süreki teriyordum. Zamanı geriye aışar, ieri sarışar, pusanmaar, neteşmeer, yıarın bıraktığı yıpranmışık çizgieri, sık sık kopmaar, ekemeer, montajamaar renki, siyah beyaz sayısız fim, fotoğraf, resim kareeri, karaar, beyazar, kareer. E ee tutuşmuş neer neer getirmiyorardı gözümün arka penceresine. Meğer anneme ortak imzaı ne çok anım varmış. Özeike babamın gece vardiyasında oduğu zamanar birikte söyediğimiz türküer, ev içinde iki yaramaz kardeş gibi oynarken, soba borusuna değer değmez patattığımız baonar, oku güneri, yavrukurt dönemeri, zamana tatı bir işkenceye dönüşen ders çaışmaar, babaya karşı sakanan küçük sırar, birikte pişirien böreker, dante yumağı aıp veresiye defterine kırmızı renki, cevizi yaz hevası yazdırdığımız masum yaanar, annemin gözyaşarıya besediği çocukuk güneri, ekşi yoğurt suyuna kuru ekmek doğranan annesizik dönemeri, babasının ve genç yaşta taş ocağı atında yitirdiği ağabeyinin zamansız, hazin öümeri, O na anne sevgisini yaşatan tek insanın, babaannemin kaybıya geçirdiği sarsıntı, benden sonra doğan dört evâdını kısa araıkara içi yanarak sonsuza uğurayışı, eşini iş kazasında yitirişi sonrası yaşanan acıar, acıar. Şöye bir düşünüyorum da annem, acıara dayanma deneği oarak dünyaya gemişti sanki. Yağmur- 10 ÇALIŞMA ORTAMI

11 Topum dan kaçarken hep douya tutuarak geçirimiş, ısağı bo kurusu az, kısacık, ama sabıra donanmış bir yaşam. Bütün bunar yetmiyormuş gibi, çocuk yaşta kaçırııp, evendirimesi, yan geip yatan ve hazırdan yiyen bir kayınpeder, kız evat sevgisini geininde tadan, einden faza bir şey gemediği için çaresizeri oynayan kumaı kaynana, anne sevgisini baba dayağına katık eden, yaşamını emeğiye kazanan bir koca, yani babam ve ancak kendi yağıya kavruabien yaşam yorgunu kardeşer, yakınar, akrabaar Tüm bu oumsuzukara karşın annemin, vermeke tüketemediği sevgi pınarının nereden besendiği sırrını haâ çözemeyişime yanarım. Son demerine kadar hep güümseyen, asında tahminimden de kırıgan yapıı duyguarını, einden gediğince yumuşacık sesiye örten, kimseeri üzmeye kıyamayan, dosta düşmana (düşmanı var mıydı bimem) hep sevgiye bakabien, kinsiz, nefretsiz, yaın, dosdoğru bir insandı o, abamdı, arkadaşımdı, annemdi... Yaşadığı oumsuzukarın çokuğu yanında, güze güner de gördü ebet. Eşi onara veda bie edemeden, hayatın acımasız dişieri arasında yaşamını noktaasa da o, başarını sokacak bir ev edinebimiş, oğunu, hem de tek başına sonuna kadar okutabimiş, subay ebiseeriye her görüşünde hüzün dokuu gururanmayı da fazasıya hak etmişti doğrusu. Süreki igi odağı omak, akraba, eş, dost, komşunun saygısı, sevgisi ise ona verien en anamı ödüerdendi. Eee, ödü konusunda da bir hayi zengin sayıırdı hani. Sahi, şu an akıma gedi. Bir tek düşmanı oabiirdi. O da yanızık. Annemin yanız kadığını hiç anımsamıyorum. İnsansız kamaya, yanızığa hiç katanamazdı. Yakınında hep birieri ya da o birierinin hep yakınında omaıydı. Yaşadığı güzeiker arasında torunarını kucakadığı güneri de saymak gerek. Onara haşır neşir omaktan, birikte oynamaktan büyük keyif aırdı. Çocukarına, özeike bana yaptığı abaıktan sonra beki de gerçek anneiğe torunarını büyütürken soyunmuş, annesinden ama fırsatını yakaayamadığı sevgiyi, başta evatarı, torunarı ve yeğeneri omak üzere isteyen istemeyen herkese cömertçe sunmuştu. # Ah annem ah. Babamın zamansız kaybından sonra nası da kenetenip, senin anaç kanatarının atına sığınıvermiştik. Güçsüzükeri tek tek at ederek güce çevirmiş, engeeri devirmiş, ufakıkara baba yokuğunu bie hissettirmemeyi becermiştik. Zamana ayrı kenterde yaşama zorunuuğu kaderin civesiydi, ekmek kavgasının bize hazıradığı bir tuzaktı. İşte bu yüzden kavuşmaar güzedi güze omasına ya mutuuğumuzu doyasıya yaşayamaz, kendimizi birkaç gün sonra çıkacak ayrıık, hüzün ve özem fırtınasının girdabında buuverirdik. Mateme dönüşen öü evi istasyonar, mezarık soğuğu terminaer, ısırgan otu mendier, karabiber yanığı gözer, gözyaşarı... Sevgii anam, geride bıraktığın en değeri mirasın oan insan sevgisini, mayaayıp çoğatarak bo bo dağıtmayı sürdürüyorum. Gerçi birieri, atında bir çıkar tuzağı oduğunu düşünebiir. Ne düşünürerse düşünsüner, ben yine de tükenene, tüketene kadar vermeye kararıyım. Nası, duydukarına memnun odun deği mi? Hiç omazsa bir kişinin buutara kararmış ufkunu birazcık osun araamak, yüreğini aydınatmak, omzuna dostça dokunabimek, iyi ki varsın diyebimek mutuukarın en güzei be anacığım. # Aradan ne kadar geçtiğini kestiremediğim sürenin ardından, bir çocuk masumuğuya gözerini açarak, biraz içim geçmiş dediğin o gece, anıara yaptığımız yocuuk orada, aniden kopuverdi sanki. Ne zaman akıma gesen seni, birikte yaşadığımız o en uzun gecede görürüm hep. Uyanmasaydın eğer birikte kim biir hangi durakarda kim biir kimere karşıaşacak, kim biir daha başka ne güzeiker yaşayacaktık. Beynimin derinikerine yereştirdiğim kokunu, nefesini, acıara direnişini ömrüm boyunca asa unutamayacağımı çok iyi biiyorum. Daha sonraarı kendime defaarca sorduğum, Acaba anneme birikte o geceyi yaşadık mı, birikte geçmişe, anıara yocuuk yaptık mı gerçekten, hepsi birer rüya mıydı yoksa? sorusunun yanıtını ise bugüne değin verebimiş değiim. # Ertesi gün ayrıık vakti geip çattığında, ikinci katın merdivenerini son bir gayrete indin. Ayakarını sürükercesine birkaç adım daha attıktan sonra, yağmur buutu gözerini gözerime diktin. Beni öyesine sarıp sarmaadın ki; eerini tekrar tekrar öpüp veda ederken ikimizde, aşağıara kadar inerek beni son kez uğuradığını hissediyor gibiydik. Yörüngesini yitirmekte oan uydu misai senden ayrıırken, korkumdan, bir daha arkama dönüp sana e bie saayamadım. Eğer geriye dönüp bir kez daha göz göze geseydik, koşarak boynuna sarıacağıma, göz yaşarımı tutamayacağıma öyesine emindim ki... Oysa ayıp denen bir şey vardı. Yarınarda bir daha görüşememek osa bie, hiç erkeker ağar mıydı, a benim güze anacığım? Özemin Diğer Adı Özem akışı bir pınardı sanki annemin sesi Birikte türküer söyerdik Ağıt, hüzün, gurbet, sevda nakışı Aı turnaara seam mı göndermezdik Adını bie bimediğim bizim eere Taştan oyumuş fincanarı badeye mi dodurmazdık Sedef nainer mi giydirmezdik güzeim Anadou kızarına Her şey dün kadar yakın Her şey yarın kadar uzak Ne dost canısı turnaar kadı bugünerde Ne taştan oyumuş fincanar Güzeerse sedef nain giymiyor artık O günerden geriye Sesindeki hüzün kadı annemin Gözerimde güümseyen gözeri Erdoğan BOZBAY ÇALIŞMA ORTAMI 11

12 Sosya Poitika Araştırma Tanıtımı ULUSLARARASI GÖÇMENLER ve ŞİDDET : Kuşakar Arası Farkııkar Üzerine Bir İnceeme Günümüzde, artan uusararası göçere bağı oarak, özeike göç aan geişmiş ükeerde ortaya çıkan ekonomik ve sosya sorunar, poitikacıarın ve akademik yazının önemi gündem maddeerinden birini ouşturmaktadır. Son yıarda, teme göç aıcısı ükeerde ortaya çıkan şiddet oayarında artış; söz konusu üke yönetimerinin göçmeneri şiddet kaynağı oarak agıamasına yo açmakta ve göçmenere yöneik katı poitika değişikikerin için bu yakaşım meşruiyet kaynağı ouşturmaktadır. Bununa birikte; öngörüdüğü gibi, göç ve şiddet arasındaki iişkiyi ve bu iişkiyi beireyen unsurara iişkin, çok faza sayıda çaışma omadığı da biinmektedir. Özeike Amerika Bireşik Deveteri(ABD) nde, 1965 Göç Yasası ndaki değişikiğe parae oarak artan Asyaı ve Latin Amerika ı göçmener üzerine yapıan çaışmaar, bu kaynakardan artan sayıda göçe karşın; bu gruparın şiddet oayarına karışımı konusunda, öngörüenden farkı sonuçara işaret etmektedirer. Bu çaışmaardan biri oan, Morenoff ve Astor un, göçmenerin asimiasyonu ve suç arasındaki iişkiyi, Şikago daki göçmen gençer üzerinden tartıştıkarı çaışmaarı da benzer sonuçara işaret etmektedir. Morenoff ve Astor, asimiasyon ve özeike parçaı asimiasyon tezinin öngörüerinden yoa çıkarak; göçmener ve şiddet arasındaki iişkiyi; göçmen kuşakar arasındaki farkıık; ik kuşak göçmenerin ükede kaış süresi; başta di becerierinin geişmesi omak üzere, o ükeye kütüre entegrasyon durumu ve göçmen gençerin yereşik buundukarı topuukarın yapısı açısından irdeemeye çaışmaktadırar. Şenay GÖKBAYRAK* eden topumsa koşuarı göz önüne amaması nedeniye eeştirimektedir. Parçaı asimiasyon teorisi ise, özeike Amerika da yeni göçmen gruparının asimiasyon süreçerini, düz çizgi modeinden nası farkıaştığını açıkamaya çaışmaktadır. Bu yakaşımda teme soru, özeike ikinci kuşak göçmenerin, topumun hangi parçası tarafından içeridiği ya da asimie edidiğidir. Bu yakaşım, kasik asimiasyon yakaşımına, iki önemi aternatif sunmaktadır. İki, genç göçmenerin dezavantajı yereşim yapıarı içinde, kendi etnik gruparından ve aiesinden sosya destek amadan; at-sınıf gençik kütürü içinde yer amasının, aşağı doğru asimiasyon riskini ortaya çıkardığı ve buna bağı oarak suç oranarının artmasıdır. İkincisi ise, göçmenere, kendi etnik topuukarı içinden güçü bir sosya destek sağanmasının, genç kuşak göçmeneri suçtan koruyucu bir etki yaratmasıdır. Morenoff ve Astor, özeike, parçaı asimiasyon yakaşımının öngörüerinden harekete, Şikago İnsani Geişme Araştırması nın verierinden ouşturdukarı modeemeer ie, şiddet ve suç oayarının, farkı kuşakardaki göçmener; birinci kuşağın ükede buunma süresi; di becerisinin referans aındığı kütüre ekemenme süreci ve yaşanıan topuuğun özeikerine göre nası farkıaştığını anaiz etmektedirer. Çaışmanın sonuçarı; şiddet ve suç oayarına Kasik asimiasyon teorisi, etnik azınıkarının, baskın grup ya da çoğunuğun ouşturduğu grupar içinde yer amasının, entegrasyon, tam asimiasyon ve ekonomik geişme için kataizör görevini göreceğini ieri sürmektedir. Bu modede, asimiasyon düz-çizgide seyreden, doğrusa bir süreç oarak tanımanmaktadır. Bununa birikte, söz konusu yakaşım, asimiasyon sürecini doğrusa oarak ee aarak, odukça basiteştirmiş ve asimiasyon sürecine etki * Yrd.Doç.Dr,A.Ü, Siyasa Bigier Fakütesi Öğretim Üyesi Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı Gönüüsü. 12 ÇALIŞMA ORTAMI

13 Sosya Poitika karışma oranının, ikinci ve üçüncü kuşak göçmenerde, birinci kuşak göçmenere göre daha yüksek oduğunu; daha erken yaşarda göç edenerin, görece yeni geenere göre, suç ve şiddet oayarı içinde daha faza yer adığını; di becerisinin artmasına bağı oarak artan kütüre ekemenmenin, suç oranarını artırdığını ancak etkinin diğer değişkenere göre daha zayıf oduğunu ve göçmen topuukarın kendi içerindeki sosya desteğin özeike ikinci kuşak göçmeneri suç ve şiddet karşı koruduğunu, buna karşın dezavantajı topuukar içindeki aşağı doğru asimiasyon denerden doayı o kadar koay bir süreç değidir. Amerikan tarihi de, 1960 ı yıardan başamak üzere, özeike siyahi grupara yöneik ayrımcıık ve şiddet oayarı ie doudur. Asimiasyon sürecini, daha karmaşık ve parçaı bir yapıda ee aan parçaı asimiasyon yakaşımı ve bu yakaşım temeinde ortaya çıkan sonuçar, göçmeneri, söz konusu topumdan daha da dışayıcı bir etkiye sahip oacak niteiktedir. İkinci ve üçüncü kuşak göçmenerde ve onara yöneik oarak suç oranarının artması, tüm ükeerde gözenen bir geişmedir. Bununa birikte, söz konusu riski azatmak adına, göçmenerin kendi araarındaki sosya sermaye oarak niteendirien, topuuk dayanışmasının öne çıkarıması, bizzat şiddetin de kaynağı oan, göçmen kuşakarın yaşadığı dışanma sorununu, kurumsaaştıracak niteik taşımaktadır. Çünkü, göçün yarattığı şiddet sarmaının çözümü, kurumsa niteiki sosya poitikaar yerine, göçmenerin kendierine bırakımaktadır. Oysa, bu tip cemaat tipi topuukar içindeki yapıanmanın, ekonomik ve sosya entegrasyonu freneyici bir etki yarattığı biinmektedir. Bu noktada, özeike ikinci ve üçüncü kuşak göçmenerde ortaya çıkan şiddet oayarının, önceike daha önceki kuşağın ve buna bağı oarak sonraki kuşakarın, işgücü piyasaarına girememe, girse bie düşük ücreti ve korumasız işerde çaışmanın getirdiği kırıgan yapıar, eğitim, sağık, konut gibi teme insan hakarından yararanamama gibi yapısa değişkener içinde ee aınması gerekmektedir. Nitekim, Rumbaut vd nin, göçmener ve tutukanma oranarına iişkin çaışmaarı, göçmen gençerin bireyse özeikerinin yanı sıra, sosyo-ekonomik statü ve eğitim durumarının, sonraki yıarda yaşadıkarı şiddet oayarının bir göstergesi oarak değerendirimesi gereğinin atını çizmektedir. sürecinin, özeike üçüncü kuşak göçmenerin suça ve şiddete yönemesinde etkii oduğunu göstermektedir. Bu ve benzeri tip çaışmaar, şimdiye kadar akademik yazında çok faza tartışma aanı bumayan göç ve şiddet iişkisi üzerine aydınatıcı omaka birikte, ortaya çıkan sonuçarı, göçmenere yöneik ouşturuacak poitikaar açısından dikkati değerendirmek gerekmektedir. İk oarak, kasik asimiasyon tezinin öngörüeri, karmaşık gerçekiği açıkamada, sığ bir yakaşım sunmaktadır. Farkı etnik kökenerden geen gruparın, çoğunuk gruparı içerisinde yer aması, aynı mahaede oturmaarı ve aynı okua gitmeeri, göçmenere yöneik bakış açısından kaynakı yapısa ne- Göçmenerin, yaşadıkarı ükeerdeki teme sorunu, insana yakışır yaşam standartarını sağayacak, korumaı istihdam da dahi omak üzere sosya devet uyguamaarına erişim sorunudur. Günümüzde, refah devetinin yeniden yapıanması doğrutusunda, özeike ABD de, zaten sınırı oan refah deveti yardımarının kapsamından çıkartıan ik grubun, göçmener oduğu görümektedir. Bunun yanı sıra, göç aan ükeerin seçici göç poitikaarı da, göçmenerin yaşadıkarı topumara entegrasyonu ve gönenç düzeyi üzerinde önemi bir beireyici omaktadır. Farkı statüde göçmen aımı, ekonomik ve sosya hakardan farkı düzeyde yararanmayı beraberinde getirmekte, söz konusu sorunar örneğin beyin göçü kapsamındaki, niteiki göçmenerin ve onarın görece daha koay vatandaşık hakkı ede eden kuşakarında görei oarak ortaya çıkmamaktadır. Doayısıya, göçmener ve onarın yaşadıkarı sorunarın çözümü, bireyse çözüm mekanizmaarına deği; ekonomik ve sosya içermeyi sağayacak, yapısa özeikeri dikkate aan göç ve sosya poitikaara bağıdır. Tersi durumda, geişmiş ükeerin topumsa yapıarında ortaya çıkan çarpık geişim, kurumsaaşmaktadır. Kaynak: Morenoff, J.D ve Astor, A.(2006), Immigrant Assimiation and Crime: Generationa Differences in Youth Vioence in Chicago, Migration and Crime, içinde (ed: Ramiro Martinez ve Abe Vaenzuea), New York University Press: Rumbaut,R; Gonzaes,R.G; Komaie,G vd( 2006), Immigration and Incarceration: Patterns and Predictors of Imprisonment among First-and Second-Generation Young Aduts,, Migration and Crime, içinde (ed: Ramiro Martinez ve Abe Vaenzuea), New York University Press: ÇALIŞMA ORTAMI 13

14 Sosya Poitika İnsan Ticaretine Karşı Birikte Mücadee Reyhan ATASÜ TOPCUOĞLU Bireşmiş Mieter İnsan Ticaretiye Savaş için Kürese İnisiyatifin (UN-GIFT) düzenediği İnsan Ticaretiye Savaş için Viyana Forumu Şubat 2008 tarihinde Viyanda da gerçekeşti. UN.GIFT nedir diye merak ederseniz; kısaca şöye tarif ediebiir. Sınıraşan Örgütü Suçara Karşı Bireşmiş Mieter (BM) Sözeşmesine Ek İnsan Ticaretinin, Özeike Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önenmesine, Durdurumasına ve Cezaandırımasına İişkin Protokoe dayanarak, Mart 2007 tarihinde, BM Uyuşturucu ve Suç ie Mücadee Örgütü (UNODC) öncüüğünde, Uusararsı Çaışma Örgütü (ILO), Uusararsı Göç Örgütü (IOM) B.M. Çocukara Yardım Fonu (UNICEF), B.M. Mütecier Yüksek Komiseriği (UNHCR) ve Avrupa İşbiriği ve Güvenik Teşkiati (OSCE) işbiiğiye kurumuş bir inisiyatiftir. Amacı da çok boyutu oarak ve çeşiti gruparın katıımıya sözeşmenin hayata geçirimesidir. Bu topantı tüm kadın hakarı ve insan hakarı savunucuarı için önem taşıyor. Neden mi? Yüzyıımızın en acımasız gerçekerinden biri kuşkusuz insan ticareti. Köeiğin modern biçimi oan insan ticareti, kişierin gönüü oarak ya da zora köyden kente, şehirden şehire ya da ükeden ükeye yer değiştirmesi sonucunda köe oarak satımaarı ve çaıştırımaarı anamına geiyor. Uusararsı Göç Örgütü istatistikerine göre, dünyada insan ticaretine maruz kaan kişierin yüzde 80 i kadın (IOM,2006); gene bu kişierin yakaşık yarısı çocuk (UN- GIFT, 2006). Kadınar ev hizmeterinde, seks ya da tarım sektöründe emekeerinin karşıığını aamadan ve içinde buundukarı durumdan kendi iradeeriye çıkamadan çaıştırııyorar. Viyana Forumu, işte bu oguya mücadeede uusararsı bir patform ve bigi payaşımı ortamı yaratmak için Bireşmiş Mieter İnsan Ticaretiye Savaş Kürese İnisiyatifinin düzenediği üçüncü uusararsı topantı. Topantıda aktarıan önemi bigieri şöye sıraayabiiriz: Sayıar, sayıar, sayıar... Sayıar bir çoğumuza itici gese de oayarın boyutu hakkında fikir sahibi omamız için işevsedir. Konu insan ticareti oduğunda, sayıar endişeendirici büyükükere tırmanıyor. Örneğin, 2006 yıında Amerika Bireşik Deveteri dünyada her yı ortaama 800,000 kişinin kendi ükeerinde insan ticareti mağduru oduğunu tahmin ediyor (ABD Hükümeti, 2006). Dünya geneindeyse, 12,3 miyon kişinin zora çaıştırıdığı; seks sektöründe zora çaıştırıanarın %98`inin kadın oduğu (ILO, 2005a), insan ticaretine maruz kaan kişierin, sömürüen emekerinden ve bedenerinden ede edien karınsa dünya çapında 31,6 miyon doar oduğu tahmin ediiyor (ILOb, 2005). 3 adımda mücadee: * Hacettepe Üniversitesi İİBF Sosya Hizmeter Böümü Araştırma Görevisi İnsan ticaretiye mücadee eskiden sadece tutukama odakıyken bu gün artık 3 adımda mücadee, uusar arası ve kuramsa bir standart haine geiyor. Bu üç adım, öneme, kovuşturma ve korumadır. Öneme, özeike sivi topumun katıımıya birikte konu hakkında bigi ve duyarık artırmayı; kovuşturma, insan ticaretiye igii yasa düzenemeeri ükeer bazında geiştirmeyi, hukuki mücadeenin yasa ve örgütse temeini ouşturmayı; koruma ise, insan ticaretine maruz kamış kişierin fizikse, psikoojik ve sosya yaraarını sarmak için destek ve tedavi sunmayı ve bu kişierin güveniğini sağamayı, istererse ükeerine geri dönüşerinin gerçekeştirimesini içeriyor. Ükeerden iginç örneker Çaıştayar biçimde gerçekeşen topantıda, bir çok ükenin mücadee deneyimeri payaşıdı. İnançar bize karşı mı? İtaya dan ve Hindistan dan geen uzmanarın anattıkarı örneker, geenekerin ve dinse yapıarın sadece cinseiğe dair tabuarın üretimesinde deği, kadınarın seks köesi haine getirimesinde de iginç roer oynayabieceğini gösteriyor. İtaya da seks sektöründe insan ticaretine maruz kaan kadınarın ağırıkı çoğunuğunu Nijeryaıar ouşturuyor. Burada da kadınarı insan hakarının sistematik oarak iha edidiği yaşam koşuarına hapsetmek için geeneğin ve inancın gücü kuanııyor. İtaya ya yocuuk başamadan önce, kadınar bir wodoo ayinine katııyorar, bu ayinde wodoo büyücüsü onardan biraz saç ve tırnak aarak isimerinin yazıı oduğu paketere, -inanca göre- ruharıya birikte hapsediyor, böyece kadınar inançarı gereği, kaçararsa ya da poise gidecek ourarsa, büyücünün ruharına zarar vereceğine inanıyorar; ve sessizce katanıyorar. Hatta oay ortaya çıktığında bie tacirerinden ve büyücüerinden davacı omuyorar. Hindistan ın bazı bögeerinde kız çocukarının tanrıçaya hediye edimeeri ve tanrıça için tapınakarda sistematik tacize maruz kamaarı anamına geiyor. Hediye geeneği 14 ÇALIŞMA ORTAMI

15 Sosya Poitika insan ticaretine koayca ekemeniyor. Hediye edidikten sonra aie bir daha kızını arayıp sormuyor. Hediye edien kızar daha sonra insan tacirari tarafından başka şehirerde satııyor (Nair, 2008). Okuma yazma bimemezik, yoksuuk ve geenek, Hindistan da kimi kadınarı örgütü tacirer karşında savunmasız bırakıyor. Bu ükede yere kadın kuruuşarının inisiyatifi ve BM desteğiye yapıan biinç yüksetme çaışmaarı sonuncunda kimi şehirerde bu hediye/kurban geeneği son bumuş. Ancak çeşiti cemaaterde haa sürüyor. Daha da iginç oan husus ise şu: Geeneker sayesinde sistematik oarak kurban buabien insan taciri ağarı, kurbansız kadıkarında, BM yetkiierinin umduğu üzere sorun çözümemektedir. Taep öyesine kökü ve güçü ki tacirer ve köeci seks piyasası çok kısa bir süre içinde başka şehirerde örgütenebiiyor. Tekrar biinmezeri çözmek, yereri, kadınarı, yere sosya dinamikari keşfetmek gerekiyor. Bir çok BM yetkiisinin deyişiye, çözüm için taebi durdurmak gerekiyor. Sonuç yerine bir yorum... İnsan ticareti önceike bir suç oarak tartışımakta; nitekim, topantıda da kriminoogar ağırıktaydı. Onarın sağadığı sayıar ve bu suçu işeyeneri tespit etmek için önerdikeri metodar kuşkusuz önemi. Ancak bunun önemine daıp, bu ticarete maruz kaan ve insani açıdan çok hassas durumda oan kadınarı unutmamamız gerekiyor. Bu topantıda da genede uusarası begeerde de vurguanmayan bir şey var, o da insan ticaretinin bir kadın emeği sömürüsü oduğudur. Bu sömürü, kadınar ve kız çocukarı bağamında, ağırıkı oarak ev hizmeterinde ve seks sektöründe, emek ve bedenin karşıığı aınmadan kuanıması biçiminde deneyimenmektedir. Bu yeni sömürü biçimi, ataerki sistemer içinde yüzyıarca süregemiş eski sömürü biçimerinin, yani kadın emeğinin ve kadın bedeninin - başka bir deyişe - ev içi emeğinin ve cinseiğin metaaşması üzerinden gerçekeşmektedir. Kişierin everinde çaıştırdıkarı kadınarın emeğini hor görmeerinin ve bu emeğin karşıığını vermemekten doayı rahatsızık duymamaarının ardındaki neden, yüzyıardır ev içi emeğinin görmezden geinmesi ve bu görünmeziğin sosya bir norm omasıdır. Cinseiğin metaaşması ise, bedense iişkiyi aınır satıır kııp, kadınar için son derece zor bir meseğin doğmasına neden omuştur. Bu gün seks işçisi kadınar, seçerek ya da zorunda kaarak yaptıkarı tartışmaı işerinin gündeik, psikoojik güçükerinin ve yo açtığı sağık sorunarının yanında, topumda uzun ve seri damgaamaar ve dışanmaara mücadee etmek zorundaar. Topumdaki bu dışama ve d a m g a a m a süreci, bu sektörde emek vereneri çok daha sömürüye açık bir hae getirmektedir. Burada aanda yaşanan insan hakarı ihaeri, örneğin insan ticareti, koay koay su yüzüne çıkamamaktadır. Nası öneneceği biinemeyen taep konusundaysa asında, parasının gücüne güvenip cinseiğini böüştüğü kadının rızasına, bedenine, isteğine kör kaabien erkekerin taebini de durdurabimek; erkekiğe, kadınığa ve cinseiğe yöneik erke dayaı metacı anayışa mücadee etmek gerekiyor. Bunarı görmemiz ve kadın erkek eşitiği poitikarını uyguamanın, kadın emeğini görünür hae getirmenin ne deni önemi oduğunun, bunun insan ticaretiye mücadee için de ezem oduğunun farkına bir an önce varmamız gerekiyor. Kaynakça: ABD Hükümeti (2006) Trafficking in Persons Report Reeased by the Office to Monitor and Combat trafficking in Persons U.S. Department of State ILO (2005a) ILO Miennium Estimate Of Forced Labour In The Word, by, P.Beser, M. De Cock & F. Mehran, ILO Report ILO (2005b) Forced Labour And Human Trafficking Estimating The Profits, by P.Beser, working paper No. 42, ILO IOM (2006) Türkiye İnsan Ticareti ve Eğiimer, Uusararası Göç Örgütü, Ocak 2006 Nair, I (2008) Profiing Traffickers, Workshop sunuşu, Şubat 2008 The Vienna Forum to fight human trafficking, Austria Centre Vienna Background Paper. UN.GIFT (2008) An Introduction to Human Trafficking: Vunerabiity, Impact and Action, UNODC, New York Ne yapımaı? 1. Teknik oarak zorunu değise, çaışan makinada temizik ve bakım yapmayın. 2. Çaışırken sime ve temizeme zorunuuğu varsa, e ve koun merdaneer (siindirer) arasına girmesi için mekanik oarak önem aın (siindirerin birbirerine değdiği kıstırma noktasının önüne koruyucu konuması parmakarın kıstırma noktasına yetişememesi gibi) 3. Ein (parmakarın) kıstırma noktasına bei bir mesafe yakaştığında, sistemi otomatik oarak durduran (fotose gibi) önemer aın. 4. Merdaneerin önüne emniyet tei ve durdurma sivici yereştirin. 5. İş ebisesi sarkık bo, gömek etekeri dışarıda omamaıdır, pantoon içine sokumaıdır. 6. Temizik işerinde tiner gibi zararı ve tehikei maddeer kuanımamaıdır. İKİ DAKİKA DÜŞÜN > Sayfa 23 ün yanıtı ÇALIŞMA ORTAMI 15

16 Yaşam Günümüzde insanoğu biim youya, doğayı anama, açıkama hedefinde yürümeye devam ediyor. Bu çaba bütün konuar için geçeri. Özeike, yapı ie iişkii oarak, insan ve çevresinde aka geen ya da fark edien her aanda yeni geişmeer ouyor. Örneğin, atmışı yıarda öğrenci iken bize anatıanar bir de bakıyorsunuz, yeni kııkara girmiş, değişmiş, geişip serpimiş oarak kitaparda boy gösteriyor. Bugün yazıanar, özeike yapı ie igii oanar çevremize bambaşka bakmamıza neden oacağa benziyor. Atmışı yıarda bizere dünyanın eektromanyetik aanı ie insan vücudundaki eektriğin uyumu oduğu, doayısıya, örneğin, betonarme perde ie çevreenmiş bir yapı içinde, yani, betonarmenin donatıarının ouşturduğu meta kafes içinde faraday kafesi konumu ortaya çıktığı; Faraday kafesinin dışındaki eektromanyetik kuvveteri perdeeyen özeiği ie içindeki insanın bedenen yorgun omasına neden oduğu anatımıştı. Cep teefonu başta omak üzere bugün artık vazgeçimez hae geen ve de eektromanyetizma kaynağı oan birçok teknoojik gereç, sorunun neresinde oduğumuz konusunda yeni konuarı da gündeme taşıyor. Neufert in son baskısı, bu konuda yapıan çaışmaarı, en azından dünyanın eektromanyetik aanıya igii oanarı günceeyerek bigimize sunmuş durumda. Asında, konunun kapsamı odukça geniş. Bu nedene, bu konuda daha ayrıntıı bigi edinmeniz için sizere sözünü ettiğim Neufert kitabının yapı biyoojisi böümünü (türkçe çevirisinde sayfa ) okumanızı öneririm. Şimdi, bu yazının boyutarını faza zoramadan bir özet yapmaya çaışacağım. Dr. Hartmann (jeobiyooji araştırma kurumu başkanı) ve bazı akademisyener çevrenin, özeike yapıarın, mekanarın, yapı mazemeerinin ve tesisatarın insanar üzerindeki etkierinin nedenerini araştırmaktadır. Hartmann a göre yerkürede kuzey kutbundan Yapı Biyoojisi Cihat UYSAL* güney kutbuna kadar coğrafi boyamar gibi ve de boyamara dik oarak yine coğrafi enemer gibi manyetik bir ağ (ışın çizgieri) yer amaktadır. Bu ağdaki boyamar, Orta Avrupa da 2,5 m aks araığında, enemer ise, 2,0 m aks araığındadır. Ve de bu çizgier 20 cm genişiğinde bant şekindedir. Hartmann, bu çizgierin deneyimere göre fizyoojik oarak zararı oduğu tespit edimiştir diyor. Sağığa zararı oan bu bögeer, kap, mide, böbrek, doaşım, teneffüs bozukukarı, bezginik ve kansere kadar varan kronik hastaıkara neden omaktadır. Bir çok kişi için, yatağın yerinin bu ağın dışına geecek şekide değiştirimesinin, kısa sürede etkii oacağı vurguanıyor. Yapıbiyoojisi böümü, yaşanan mekandaki mazemeerin sağığa etkieri ie igii değerendirmeere devam ediyor. Bu çerçevede, mazemeerin ısınmasından kaynakanan sorunarın teorik açıkamasından sonra, bazı mazemeerin bu konudaki değerendirmesi yapııyor. Sonuç oarak, verien bazı örnekeri özetemek gerekirse; örneğin, eektriki cihazar, sobaar, çamaşır makinaarı, buaşık makinaarı, boyer, mikrodaga fırınar v.s. eğer yatak odasının atında veya yanında ise, hastaığa sebep oan ışınar yayarar... gibi bigier yer amaktadır. Günük yaşamda yorgunuk yapan nedenerin giderek artması, önümüzde daha karmaşık bedense sorunarımız oacağının da habercisi. Hee yukarıda yazdıkarımın ayrıntısına girerseniz, yaşamın ve uygarığın, çözdükçe doaşan bir sarma içinde oduğu ortaya çıkmaktadır. Bigimiz arttıkça, kötümser omak yerine, biincimizi yaşam kaitesinin yüksemesine yardımcı oacağını düşünmek gerekiyor. Ne var ki, ükemizde yaptığımız yapıarın depreme karşı güveni omasını sağayacak yeteri örgütenmeyi bie sağayamamışken, herhade sorunarı dünya çözer ve de bu arada bize bir şey omaz tavrını sürdüreceğe benziyoruz. * Mimar Y. Müh. 16 ÇALIŞMA ORTAMI

17 Kitap Tanıtımı Bir Maden Romanı : GRİZU Yaser GÜNDAY Maden emekçierinin korkuu rüyası Grizu, bu kez bir romanın adı omuş, Muzaffer ORUÇOĞLU nun satırarıya. Grizu nun 1.cidi Nisan 2005 te, 2.cidi Nisan 2006 da Kardeen Yayımcıık, 3.cidi Mayıs 2007 de Babek Yayın tarafından okurara sunumuş. Yazar 4.cidi de 2008 de çıkarmayı tasarıyor. Oruçoğu Grizu da da, yaratımarını doğa zenginikere odakamaka kamaz, engin bir doğa sevgisini de taşır; öye ki, uğursuzuğu neredeyse topumsa kabu görmüş baykuşa bie sevgiye yakaşır - Ona karanığın dii diyener vardı. Pişman omuş kötü ruh diyener de vardı. Ama karanığın besediği sessiziği, sesiye hançer gibi yırtan tek kuş ta oydu. Bir baykuş omak, karanığın bağrında ötmek kötü müydü? -, madenkeşerin dinenme anında, sırtında yüke beketien katırın acısını da duyumsatır bize, öküzerin içerine akıttıkarı gözyaşarını da; Hayvan mieti konuşsaydı, biz bu kadar hayvanaşmazdık. der ve karıncaarın koektif çaışma sürecini de anatır. Yazar, doğa betimemeeriye sosya oayar ve geişmeer arasında bağantı ve benzeştirme younu da kuanabimektedir. Örneğin, gün ışığının doğada yo açtığı cananmanın betimenmesinden, işçierdeki uyanışa greve gidişerinin anatımına geçiverir. Grizu, bireyerin sat iç dünyaarına dönük bir yapıt deği; topumsa-tarihse bir izence diyebiiriz; 19. Yüzyıda, Osmanı döneminde başayan, Zongudak maden havzasının izencesi. Evet, Grizu romanı, Zongudak maden havzasını anatır ve daha havzaya ik kazma vuruşuya başar ve Havzada yaşanan tüm geişmeeri kapsar -yayınanan son (üçüncü) cit, Cumhuriyet dönemine kadar geir ve beki de dördüncü citte günümüze uaşacak-. Bu bakımdan, Grizu ya tarihse bir roman da diyebiiriz; Böye bir roman yazımını gerçekeştirmek için, yazarın Havzanın tarihine iişkin odukça kapsamı bir araştırma yaptığı anaşııyor. Bu süreç içerisinde, Havzada yaşanan hemen hemen tüm oayar ve geişmeer, bir tarih dersi söyemine düşmeden, romanda somutanarak işenir. Tarih içeriki sanat ürünerin, topumsa beek ouşumuna katkısı bakımından topumsa biinçte öze bir önemi vardır. Somutamaya dayaı sanat ürüneri, düşünse sürecin somuttan soyuta işeyişine denk düşmesi temeinde, kuramsa yapıtara ÇALIŞMA ORTAMI 17

18 Kitap Tanıtımı göre daha anaşıabiir bir niteik taşımaktadır. Günübirik yaşam tarzına sokuarak beeksizeşme sürecine uğratımak istenen günümüz topumunda, Grizu ve benzeri yapıtara gereksinim buunmaktadır. Ebette ki, tarih biinci, geeceği beireyebimenin en teme gerekerinden birisidir. Topumcu bir sanat yapıtı oarak Grizu, tarihse süreci işerken, sıradan insanarın yaşamarı üzerinden yansıtır ve bu bakımdan da tarihse süreci kahramanar tarihi ne indirgemekten uzak durur. Grizu romanın baş kişieri, Zongudak Havzasının madenkeşeridir. Bu yönüye, ükemiz edebiyatında çok az buunan işçi edebiyatı kapsamında görümeidir. Grizu romanı bu bakımdan, Emie ZOLA nın ünü romanı Tohum Yeşerince/ Germina i çağrıştırmaktadır. Roman, bir madenci aiesinin yaşamı ekseninde geçer; Havzanın ik kazmakeşerinden Kör Cema in ve aiesi ie çevresindekier, romanın ası kişieridir. Bu çerçevede madenerde çaışma biçimerinden kadın-erkek iişkierine değin yaşamın çeşiti aanarı, içerisinde buunuan topumsatarihse süreçe iişkiendirierek anatıır. Grizu nun tarihse kapsamı, yanızca Zongudak havzası ie sınıramaz; üke tarihinin bögeye yansımaarından yoa çıkarak, bir bütün oarak topumsa tarihimize ışık tutar. Emperyaizmin Osmanı imparatoruğunu yarısömürgeeştirme süreci doğrutusunda, Havzadaki madenerin işetmesinin yabancı şirketere nası peşkeş çekidiğini anatır.1.emperyaist Payaşım Savaşı yenigisinin ardından başayan işga girişimerinden uzak tutumadığı- nı; başta İtayanar omak üzere işgacierin iştahını kabarttığını; maden yatakarından Fransızar da vazgeçmeyi düşünmediğini ve madener üzerinde emperyaisterin yeni hak iddiaarıya yeni çeişkiere kaynakık ettiğini söyer. İşgae karşı direnişte kararıka yer aan işçierin, Cumhuriyet dönemi sonrası hak arama çabaarı da, romanda anatıan konuar içerisinde. Kör Cema ve oğu Hurşit Havzada çaışmaya başadıkarında, madenerde işçi oarak çaışmak üzere müksüzeşmiş işgücü buunmadığından, münavebei (dönüşümü) çaışma uyguanmakta; işçier 15 gün madenerde çaışmakta, diğer 15 günü de köyerinde geçirmektedirer. Romanda, münavebe yönteminin uyguanmasında ortaya çıkan adaetsiziker bir bir ortaya konuur: Örneğin, ocak sahiperinden avanta sağayan köy muhtararının Diaver Paşa Nizamnamesi nde 13 yaşından küçükerin madenerde çaıştırıması yasakanmıştır-, 9-10 yaşındaki çocukarı bie madenerde çaışmaya gönderebimektedirer. Yine madenerin işetimeye başandığı ik dönemerde, ayni yönteme ücreterin ödenmesiye işçierin, her yönden nası söğüşenmek te odukarı da sergienir. Madenerde uyguanan baskı ve şiddet, farkı zamanarda farkı biçimer gösterse de, çaışma disipini sağamak için, maden işetmecierinin vazgeçmedikeri bir yo oarak görünmektedir. Uyguanan yevmiye kesintieri de çok ieri öçüere varmakta ve çoğu zaman disipin boyutunu aşmakta; bu yo ve yöntemere işçierin her türü hak arama çabaarı sindirimektedir. Bu dönem, henüz madencierin işçieşme süreçerinin ik başarıdır ve sınıfsa özeikerini henüz görmek oanakı değidir. İk madenkeşerden Kör Cema in gösterdiği edigin kişiik bir yana; romanda geçen önemi kişierden birisi oan Devreki Bayram ın da, haksızara karşı çıkışı sınıfsa omaktan çok, bir bakıma yiğitik tir. Bu yönüye, yazarın uvriyerizm e (işçi dakavukuğuna) düşmediğini, topumcu sanatta yaygın oarak karşıaşıan abartıı işçi tipemesinden kaçındığını söyeyebiiriz. Havzada madenciik yaygınaştıkça, işgücüne gereksinim de artış göstermiş, münavebei yöntemi yetersiz kadığında başka bögeerden Sivas, Dersim, Trabzon, vd.- işçi sağanmış (1906), hatta bir dönem askerer bie madenerde çaıştırımıştır. Maden işçierinin ouşumunda ortaya çıkan bu farkıaşmanın, işçieşme sürecinde ve çaışma iişkierinde de yeni geişmeere yo açtığına ve grev gibi sınıf savaşımının geenekse biçimerinin ortaya çıkmaya başadığına tanık ouyoruz. Romanda, madenerde geçen çaışma yaşamı bütün zorukarı ve tehikeeri ie anatıır. Özeike, yapıta adını da veren ve yörede körnefes oarak adandırıan Grizu beası, sık sık yaşanan göçüker ve yangınar başıca iş kazaarı oarak karşıaşıırken; daha dokuz yaşında babasıya birikte madende çaışmaya başayan Hurşit te ortaya çıkan boğucu öksürüker, mesek hastaığı oarak akciğer toz hastaığını anatmaktadır. 18 ÇALIŞMA ORTAMI

19 Kitap Tanıtımı İşçi sağığı ve güveniği bakımından madenerin taşıdıkarı tüm bu tehikeer, maden işetmecieri tarafından yanızca bir kar-zarar sorununa indirgenmektedir: Örneğin göçük tehikesine karşı daha sağam bir tahkimat, daha faza direk kuanıması, bu da maiyeterin artması; ama göçüker de, iş gücü kaybı ve doayısıya zarar demekti. Havza nın çaışma tarihinde önemi bir yer tutan Diaver Paşa Nizamnamesi bie;... havzayı idari, teknik ve iktisadi bakımdan düzene sokması, randımanı yüksetmesi.. amacıya getirimiştir. Roman da, 1839 da kuruan Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane nin ik mezunarından Dr.Hüsnü Beyin havzada görev yaptığı aktarıırken, işçi sağığıya igii durum da gözer önüne serimektedir. Yeteri iaç ve donanımı buunmayan Doktor, örneğin kırık-çıkıkar için hastayı sınıkçıya göndermekten başka umar buamamaktadır. İş kazaarı ve mesek hastaıkarında, üretime ve işçi sayısına bağı oarak yaşanan yoğunaşma, bögeye bir hastane kurumasını gerektirecek düzeye uaşmış, ancak hastane için işçierden yevmiye kesintisi yapımak youna gidimiştir. Madenerde iş kazası tehikesi atında işçieri çaıştırmak için kuanıan yoardan birisi de dinse inançar omaktadır -ki bu yo işçieri çaışma sürecinin tüm oumsuzukarını kabuenmeeri için de gene oarak kuanımaktadır-. Ocak direkerine asıan Kuran-ı Kerim ve boyunar takıan muskaara karşın yine de engeenemeyen yangın, göçük ve grizu patamaarı meydana gediğinde de, işçier şöye bir söyeme karşıaşırar: Her madenkeş, Peygamber efendimizin gözünde ak donu bir kâbe güvercinidir. Çıkardığınız her kömür parçasının, sevap hanenize atın harfere yazıdığından haberiniz var mı? Ha böyeyken, işin içine fesat girerse, fiskü fücur girerse ne our? Kömür tozu pataması our, göçük our, körnefes our, our da our. Memduh Çavuş, yanmış tahkimat direkeri değiştirimeden, göçük oabieceği çekincesiye çaışmak istemeyen madenkeşer karşısında şöye sürdürür: Cennetin mübarek atın kapısı, itaat ve hizmet ibadetiye açıır. Ocakar sizin mihrabınızdır. Duaarınızı çaışan kazmaarınıza okursunuz. Bu ocakar ki, Peygamber efendimizin nuru nazarı atındadır. O nazar en büyük emniyettir. Direk osun omasın, orda emniyet vardır Oruçoğu, Grizu da yanızca emek-sermaye çeişkierini anatmaz; kadın ve erkek çeişkisi de, insanığın ezei çeişkisi oarak işenir. Yazar, romanda güçü kadın kişiikerine yer verirken, kadın-erkek iişkierinde erkek-egemen kütüre karşı çıkış sergier ve sevgi ye yoğrumuş birikteikerin geişmesine yöneik bir yakaşım geiştirir. Bu yakaşımarın, romanda özeike Zehra nın kişiiğinde ve iişkierinde yoğunaştığını görüyoruz. Oruçoğu nun romanı, dise bakımdan da dağarcığımızı zengineştirmektedir. Özeike beirtimei; hak deyişeri ve atasözerinin özgün örnekeri, hakın bigeiğinin kanıtarı oarak, yeri yerinde kuanıma kavuşur ve sözseikten yazınsaığa çıkarak kaıcıaşma oanağına kavuşturuur: Ne günere kadık ey gazi hünkar, eşek siahtar odu, kadı mühürdar, Kadını kökten, pekmezi küpten a., Kösemeni usta oan sürünün çobanı zengin our., Kara kışta kara serçe baharı bumaz. vd Muzaffer Oruçoğu çok yönü bir sanatçı. Madencier, O nun için, yanızca romanın kahramanı oarak kamazar, Sevdaı Kız öyküerininde de yer adıkarı gibi; sanatçının resim ve heykeerinde de canandırıırar. Romanın en önemi konuarından birisi de, sınıf savaşımında şiddet konusuna iişkin ortaya konuan yakaşımdır. Devetin kouk güçeri, madende çaışma mükeefiyetinden kaçanarın peşine düşer ve bu kaçakar cezaandırıır. Bunun dışında, yevmiyeeri ödenmeyen madenkeşer çaışmayı reddettikerinde karşıarında, maden idaresinin çavuşarı etkii oamayınca, kouk güçerini buurar ve usuünce(!) hakarından geinir. Ereği Maden Şirketi ni bastıkarında da işçierin karşısına kouk kuvveteri çıkar, ancak işçierin gösterdiği kitese kararıık üzerine geri çekiir. Bunun dışında maden idaresinin işçiere yoğun bir biçimde baskı ve şiddet uyguadığına tanık ouyoruz. İşçierin hak arama savaşımını giderek örgütüüğe dönüştürmeye başaması karşısında, maden sahiperi işçi öndererine yöneik şiddet uyguayarak yıdırmaya çaışırar. Dayaktan adam sakatamaya ve ödürmeye kadar varan bir şiddettir bu. Muzaffer Oruçoğu, Grizu romanarıya bu yönde önemi bir yapıt ortaya koymaktadır. Geride yapıacak daha çok iş buunmaktadır; emek araştırmaarının çok-yönü bir biçimde yaygınaştırıması ve yazınsaığa dönüştürümesi gerekiiği buunmaktadır. KATKILARINIZ İÇİN VAKIFLAR BANKASI 1- OSTİM Şb. (YTL. Hesabı) No: Çankaya Şb. (YTL. Hesabı) No: Çankaya Şb. (USD Hesabı) No: Çankaya Şb. (Euro Hesabı) No: PTT YOLU 5- Posta Çeki : (Fişek Enstitüsü) KREDİ KARTI Kredi kartınıza katkıda buunarak çocuk dostarı mız arasına katıabiirsiniz. Kredi kartı numaranızı, CVC2 (kartınızın arkasındaki son üç rakam) ve son kuanma tarihini bidirmeniz yeteri. Lütfen katkıarınız sonrası adresinizi bize bidiriniz. Faks : (0312) e-posta : cocukdostumuz@fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI 19

20 Vakıf Habereri Öncü Bir Uyguama: Ortak İş Sağığı Güveniği Kuruu İş sağığı güveniği uyguamasındaki önemi araçardan biri işyeri iş sağığı güveniği kuruarıdır. İşçi ve işveren temsicieriye, işyererinde bu konuda hizmet üretenerin biraraya gedikeri bir patformdur bu kuruar. En az ayda bir kez, önemi kazaardan hemen sonra topanması gerekir. Herkes konuya kendi penceresinden baksa da, birbirini uyarma, deneteme ve yönendirme oanağına kavuşur. Ama ükemizde iş sağığı güveniği kuruarı uyguamasında üç önemi aksakık vardır : (1) Bu kuruar etkin çaışmamaktadır. (2) Bu kuruar zincireme bir örgütenme ie üke düzeyinde bir merkez ie ietişime sokumamışardır. Yanız bırakımışardır. (3) 50 ve daha çok işçi çaıştıran ve yanızca sanayiden sayıan işyererde kurumaarı zorunu kıınmıştır. 50 ve daha faza çaıştıran işyererinin, bütün işyereri içerisindeki payı %2 iken, yanızca sanayiden sayıan işyererini aradığımızda, çok daha küçük bir orana karşıaşacağımız açıktır. Eğer bu kuruar, işyererinde sağık ve güveniğin sağanması için gerekiyorsa, neden böye işçi sayısı ve çaışıan sektör temeinde kısıtamaara başvurumaktadır. Benzer bir sorun işyeri hekimiği uyguamasında da vardır. 50 ve daha çok işçi çaıştıran işyererinde, işyeri hekimi çaıştırmak zorunudur. Bunda sanayiden sayııp sayımama dikkate aınmamıştır. Üsteik yasa koyucu, işyererinin ortakaşa işyeri hekimi buundurma seçeneğini de kabu etmektedir. Fişek Enstitüsü, ükemizde 1982 yıından beri ortak işyeri hekimiği uyguamasının örneğini sunmaktadır. Bu örnek, hem yapıabiiriğin ve hem de sürdürüebiiriğin kanıtı omuştur. Çaışma ve Sosya Güvenik Bakanığı uyguamasına ve mevzuatın geiştirimesine de bu yodan katkıda buunmaktadır. Bu kez Fişek Enstitüsü, yine gönüüük temeinde öncü bir uyguamayı başatmaktadır: Ortak İş Sağığı Güveniği Kuruu... Böye bir kuru ouşturma yükümüüğü omayan ve 50 den az işçi çaıştıran işyererinden bir işçi, bir işveren temsicisinin katıımıya Ankara da İvedik Organize Sanayi Bögesi nde bir kuru ouşturumuştur. İk topantı, 13 temsicinin katıımıya, 12 Mayıs 2008 de İvedik Org.San. Bögesi ndeki, Prof.Dr.İsmai Topuzoğu Eğitim Saonu nda gerçekeştirimiştir. Bundan böye her üç ayda bir yine aynı mekanda, daha geniş katıımara topanıması kararaştırımıştır. Topantıarda her temsicinin işyererine özgü sorunarı gündeme getirmesi, deneyim ve uyguamaarını payaşması hedefenmektedir. İşyeri hekimi ve iş güveniği uzmanının da katıdığı bu topantıarda, hem teknik ve hem de hukuk aanındaki geişmeerden, temsicierin haberdar edimesi, hizmeterden en etkin biçimde yararanıması istenmektedir. Çaışmaarın en kısa zamanda, Fişek Enstitüsü öncüüğünde kurumuş oan ortak işyeri hekimiğinin diğer iki uyguama merkezinde de çaışmaarın başatıması pananmaktadır. Sincan Organize Sanayi Bögesi ve Saray Kerestecier Sitesi nde de işçi, işveren temsicieriye işyeri hekimi ve iş güveniği uzmanının katıımıya bu öncü uyguama başatıacaktır. Amacımız, bunun hem mevzuatın geiştirimesine ve hem de ükenin başka başka sanayi siteerinde yapıacak uyguamaara yo göstermesidir. 20 ÇALIŞMA ORTAMI

Toplumsal cinsiyet, özel istihdam büroları geçici iş ilişkisi, sendikalar

Toplumsal cinsiyet, özel istihdam büroları geçici iş ilişkisi, sendikalar Ortak tepki: Öze istihdam büroarı ik konuşumaya başadığı andan itibaren Türkiye'deki işçi konfederasyonarının ortak tepkisini çekti. DİSK, Türk-İş, Hak-İş üç büyük konfederasyon kendi çizgieri doğrutusunda,

Detaylı

02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Enerji Verimiiği 5627 SAYILI ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU; 02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayıı Resmi Gazetede yayımanarak yürürüğe girmiştir. Enerji Verimiiği: Binaarda yaşam standardı ve hizmet kaitesinin,

Detaylı

TıbbiHızİstatistik. Prof.Dr.İhsan Halifeoğlu

TıbbiHızİstatistik. Prof.Dr.İhsan Halifeoğlu TıbbiHızİstatistik ve Oran Prof.Dr.İhsan Haifeoğu Sağık Hizmeterinde Kuanıan Hız ve Oranar Çeşiti sağık sorunarının ve sağık hizmeterinin somut oarak görüebimesi ve değerendiriebimesi amacıya birçok sağık

Detaylı

2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM)

2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM) 2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM) (Şubat 2011-2641 Miî Eğitim Bakanığı Tebiğer Dergisi 113 Değişikikeri ie) 2012-2013 öğretim yıından itibaren 8. sınıfta uyguanacak oan yeni sistemde

Detaylı

Türkiye'nin Tükenmeyen Kalemi. Adalet Meslek Yüksekokulu

Türkiye'nin Tükenmeyen Kalemi. Adalet Meslek Yüksekokulu Türkiye'nin Tükenmeyen Kaemi Adaet Mesek Yüksekokuu Atatürk, 1923 yıında çağdaş ve aik anayışa temeendirien Genç Cumhuriyetimizin, aydınanma younda ışığını gençerden aması gereğinin biinci ie eğitime yönedi.

Detaylı

Kurumsal KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU

Kurumsal KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI Kurumsa Kasim 2013-01 BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU Rapor Hakkında; Bursa Kurumsa Yönetim Agı Araştırması Raporu, Türkiye Kurumsa Yönetim Derneği (TKYD)

Detaylı

TEKNOPAZAR TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI

TEKNOPAZAR TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİLİM VE TEKNOLOJİ TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI Biim, Sanayi ve Teknooji Bakanığı Biim ve Teknooji Gene Müdürüğü Biim, Sanayi ve Teknooji Bakanığı Biim ve Teknooji

Detaylı

Bina Isıtmada Enerji Tüketiminin Optimum Kontrolü JAGA Araştırması

Bina Isıtmada Enerji Tüketiminin Optimum Kontrolü JAGA Araştırması Bina Isıtmada Tüketiminin Optimum Kontroü JAGA Araştırması İç mekan ısıtma ve soğutma sistemerinde enerji tüketiminin kontro edimesi ısınma ve ikimeme teorisinde daima önemi ro oynayan bir konu omuştur.

Detaylı

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519 ISBN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 94 Yoksuuğun Pençesindeki Çocukar İşyeri Hekimine Erişimde Adaetsiziker - II E ve Taşınabiir Eektriki E Aeteri www.fisek.org.tr Eyü - Ekim 2007

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çocukları Soracak Olursanız; Umutlarını Yitiriyorlar

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çocukları Soracak Olursanız; Umutlarını Yitiriyorlar ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 130 ISSN 1302-3519 Eyü - Ekim 2013 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

BAĞIMLILIKLA MÜCADELE

BAĞIMLILIKLA MÜCADELE İ S T A N B U L K A L K I N M A A J A N S I BAĞIMLILIKLA MÜCADELE MALİ DESTEK PROGRAMI (Kar Amacı Gütmeyen Kuruuşar) 2015 Yıı Tekif Çağrısı Başvuru Rehberi Referans No: İSTKA/2015/BGM Son Başvuru Tarihi:

Detaylı

Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis

Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis Ethernet özeiki 1000 Serisi yazıcıar için Üretkeniği artırmak için verierin ve bağantının gücünü kuanın Artık yazıcınızın verierine anında erişerek daha hızı yanıt

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çalışma Ortamının Belgesi: İş Cinayetleri Almanağı 2013

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çalışma Ortamının Belgesi: İş Cinayetleri Almanağı 2013 ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 135 ISSN 1302-3519 Temmuz - Ağustos 2014 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Göz Göre Göre Kullanılan Çocuk Emeği. Karıncalar Mesaide. (Özer Akbaşlı ile Söyleşi)

ÇALIŞMA ORTAMI. Göz Göre Göre Kullanılan Çocuk Emeği. Karıncalar Mesaide. (Özer Akbaşlı ile Söyleşi) ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 124 Göz Göre Göre Kuanıan Çocuk Emeği Eyü - Ekim 2012 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Sevgi Yumağı Çocuk İşçiliğine Hayır, Kaliteli Eğitime Evet. Ali Osman Abacı : Zor Yollardan Geçtik

ÇALIŞMA ORTAMI. Sevgi Yumağı Çocuk İşçiliğine Hayır, Kaliteli Eğitime Evet. Ali Osman Abacı : Zor Yollardan Geçtik ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 141 Sevgi Yumağı Çocuk İşçiiğine Hayır, Kaitei Eğitime Evet Ai Osman Abacı : Zor Yoardan Geçtik Temmuz - Ağustos 2015 İŞÇİ SAĞLIĞI

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010. Çocuk Hakları Nerede Kaldı?

ÇALIŞMA ORTAMI. İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010. Çocuk Hakları Nerede Kaldı? ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010 Dünyadaki Çirkinikerin Yükünü Çocukar Taşıyor Çocuk Hakarı Nerede Kadı? İnşaatarda Yatıp Kakma Yereri İş Sağığı ve Güveniği

Detaylı

DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümler..

DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümler.. DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümer.. Dr. Ahmet SALTIK AÜTF Hak Sağığı AbD www.ahmetsatik.net, profsatik@gmai.com 2014-15 Ders Yıı, Ankara EMEK EN YÜCE DEĞERDİR VE EMEĞE

Detaylı

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Türkiye Hak Sağığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Türkiye Hak Sağığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Vatandaşın sağığı ve sağamığı her zaman üzerinde dikkate duruacak uusa sorunumuzdur. Çünkü; Cumhuriyet

Detaylı

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519 İstismar ve Şiddetin Kurbanları

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519 İstismar ve Şiddetin Kurbanları ISBN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 92 İstismar ve Şiddetin Kurbanarı Cinseiğin Ticarieşmesi : Kürese Sömürünün Yeni Boyutu İşyeri Hekimine Erişimde Adaetsiziker - I HAZOP (Tehike

Detaylı

KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ. 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI

KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ. 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI VII. Kurumsa Uusararası KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI VII. ULUSLARARASI KURUMSAL..... YONETIM ZIRVESI 15 Ocak 2013 Şirketerin Piyasa

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Çocuk Gelinler. İnsan Uyur, Tehlike Uyumaz. Nükleer Kazalar Perdeler Kapalı Kaldı. Kedi Gözü

ÇALIŞMA ORTAMI. Çocuk Gelinler. İnsan Uyur, Tehlike Uyumaz. Nükleer Kazalar Perdeler Kapalı Kaldı. Kedi Gözü ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 117 Çocuk Geiner Nükeer Kazaar Perdeer Kapaı Kadı BÜYÜTEÇ : Kaçak Göçmen İşçier İnsan Uyur, Tehike Uyumaz İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Adalet ve Çocuk. Basından Esirgenen Çıraklar, Bir İyi Uygulama Örneği

ÇALIŞMA ORTAMI. Adalet ve Çocuk. Basından Esirgenen Çıraklar, Bir İyi Uygulama Örneği ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 123 Adaet ve Çocuk Basından Esirgenen Çırakar, Bir İyi Uyguama Örneği Temmuz - Ağustos 2012 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE

Detaylı

GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ

GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ 2. Türkiye Deprem Müendisiği ve Sismooji Konferansı 25-27 Eyü 213 MKÜ HATAY GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ ÖZET: K. Pençereci 1, S. Yıdırım 1, Y.İ. Tonguç 1 1 İnş. Yük. Mü.,Promer

Detaylı

2 0 1 6 / 1. D Ö N E M

2 0 1 6 / 1. D Ö N E M MALİ MÜŞAVİRLİK YETERLİLİK SINAVI HAZIRLIK KURSLARI YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDANYARARLANIN bizime uaşın KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.) Şirinever Eğitim

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Toplum Hekimliğine Gönül Verenler: Sıtma Mücadelesinde Bir Öncü : Yüzbaşı Şahin

ÇALIŞMA ORTAMI. Toplum Hekimliğine Gönül Verenler: Sıtma Mücadelesinde Bir Öncü : Yüzbaşı Şahin ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 115 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK Topum Hekimiğine

Detaylı

3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM

3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM 3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM İLKOKULLAR İÇİN ÇEVRE EĞİTİMİ KİTABI Şubat 2016 ISBN 978-605-83720-1-6 ÇEVKO Çevre Koruma ve Ambaaj Atıkarı Değerendirme Vakfı 2016 Cenap Şahabettin

Detaylı

2) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER

2) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER ) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER Çeik yapıarda kuanıan hadde ürüneri için, aşağıdaki sebepere bireşimer yapıması gerekmektedir. Farkı taşıyıcı eemanarın (koon-koon, koon-kiriş, diyagona-koon, kiriş-kiriş,

Detaylı

HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN

HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDAN YARARLANIN HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.) Şirinever (Mahmutbey Cd.) S E R B E S T M U H

Detaylı

Alsancakıizmir/TÜRKiYE Tel :+90(232)464 30 40 (PBX) Fax:+90(232)464 39 19. Web site : http://www.hlbsaygin.com.lre-posta:mailbox@hlbsaygin.com.

Alsancakıizmir/TÜRKiYE Tel :+90(232)464 30 40 (PBX) Fax:+90(232)464 39 19. Web site : http://www.hlbsaygin.com.lre-posta:mailbox@hlbsaygin.com. ID!B Saygın Yemini Mai Müşavirik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Rapor N : SYMM 116/1795-184 BÜYÜME AMAÇLI HİsSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NUN YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİşKİN

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklar ve Çocuk Bayramının Düşündürdükleri Toplum Hekimliğine Gönül Verenler - 3: Bir Mutlu İnsan: Dr.

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklar ve Çocuk Bayramının Düşündürdükleri Toplum Hekimliğine Gönül Verenler - 3: Bir Mutlu İnsan: Dr. ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 110 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK Çaışan Çocukar

Detaylı

INVESTIGATION OF VARIATION OF SURFACE WATER QUALITY PARAMETERS IN WESTERN BLACK SEA BASIN AND CLASSIFICATION OF STATIONS USING CLUSTER ANALYSIS

INVESTIGATION OF VARIATION OF SURFACE WATER QUALITY PARAMETERS IN WESTERN BLACK SEA BASIN AND CLASSIFICATION OF STATIONS USING CLUSTER ANALYSIS 5. Uusararası İeri Teknoojier Sempozyumu (IATS 09), 1315 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye BATI KARADENİZ SULARI HAVZASINDAKİ YÜZEY SUYU KALİTESİ PARAMETRELERİNDEKİ DEĞİŞİMİN İNCELENMESİ VE CLUSTER ANALİZİ

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Yeni Yılda, Çocukların Dünyasındaki Yenilik Yalnızca Takvim Yapraklarından İbaret

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Yeni Yılda, Çocukların Dünyasındaki Yenilik Yalnızca Takvim Yapraklarından İbaret ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 133 ISSN 1302-3519 Mart - Nisan 2014 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Dünyanın Bütün Irmakları. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yanıltıcı Sayılar. Büyüteç: Bakanlıkların Yeniden Örgütlenmesi.

ÇALIŞMA ORTAMI. Dünyanın Bütün Irmakları. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yanıltıcı Sayılar. Büyüteç: Bakanlıkların Yeniden Örgütlenmesi. ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 118 Dünyanın Bütün Irmakarı İş Sağığı ve Güveniğinde Yanıtıcı Sayıar Büyüteç: Bakanıkarın Yeniden Örgütenmesi Mardin Yaz Okuu Çağrımız Şu: Gençer,

Detaylı

Nazar Boncuğu Sağlık. Sigortası Özel Şartları ve Sağlık Sigortası Genel Şartları

Nazar Boncuğu Sağlık. Sigortası Özel Şartları ve Sağlık Sigortası Genel Şartları Nazar Boncuğu Sağık Sigortası Öze Şartarı ve Sağık Sigortası Gene Şartarı Sayın Sigortaımız, Sağık Sigortası aanındaki öncüüğümüzü sürdürerek sizere modern sağık kuruuşarında, en hızı sağık hizmetini,

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. İnşaat Malzemeleri

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. İnşaat Malzemeleri Markaama, kodama ve sistem çözümeri İnşaat Mazemeeri 2 Neredeyse süreki çaışma süreeri, tozu ortamar ve aşırı sıcakık koşuarında sizin kadar çok çaışan bir kodama çözümüne ihtiyaç duyarsınız. Zoru ortamar

Detaylı

Sağlık ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenlik Çevre. Çalışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010. Çocuk İşçiliğinden İşverenliğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü: Erdal Burak

Sağlık ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenlik Çevre. Çalışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010. Çocuk İşçiliğinden İşverenliğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü: Erdal Burak Sağık ISSN 1302-3519 Güvenik Çevre ÇALIŞMA ORTAMI Çaışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010 SÖYLEŞİ Ercüment Erbay Gürhan Fişek Çocuk İşçiiğinden İşvereniğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü : Erda Burak İki Ayda

Detaylı

3. İşbirliği için etkin bir yapı, deneyimler ve alınan dersler, Kjell LARSSON... 82

3. İşbirliği için etkin bir yapı, deneyimler ve alınan dersler, Kjell LARSSON... 82 İÇİNDEKİLER Avrupa Biriği Bakanı ve Başmüzakereci Sayın Egemen BAĞIŞ ın Önsözü... 1 I. Giriş. 2 II. Konferans Programı... 3 III. Açıış Konuşmaarı... 4 IV. Yönetici Özeti... 25 V. Üst Düzey Yuvarak Masa

Detaylı

2 0 1 5 / 3. D Ö N E M

2 0 1 5 / 3. D Ö N E M MALİ MÜŞAVİRLİK YETERLİLİK SINAVI HAZIRLIK KURSLARI YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDANYARARLANIN Hedeferinize bizime uaşın KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.)

Detaylı

SEÇİMLERE KATILIMIMIZ

SEÇİMLERE KATILIMIMIZ SEÇİMLERE KATILIMIMIZ İki Topumu Radika So İşbiriği (Drasy/Eyem) farkı poitik aanardan geen ve aşağıdaki teme ekseneri kapsayan ortak bir siyasi öneride biraraya gemiş insanarın birikteiğinden ouşan bir

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. ANNEM Dr. Şahende Köymen (1916-1997) Keçiören Çocuk Esirgeme Yuvası nın Kurucu Başhekimi

ÇALIŞMA ORTAMI. ANNEM Dr. Şahende Köymen (1916-1997) Keçiören Çocuk Esirgeme Yuvası nın Kurucu Başhekimi ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 114 Ocak - Şubat 2011 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK

Detaylı

Hiçbir hukuk kuralı olmadığında, özgür konuşma suç olduğunda, çeşitli kutsal mazeretlere işkence ve kötü muamele uygulamalarını haklı çıkarmak için

Hiçbir hukuk kuralı olmadığında, özgür konuşma suç olduğunda, çeşitli kutsal mazeretlere işkence ve kötü muamele uygulamalarını haklı çıkarmak için Hiçbir hukuk kuraı omadığında, özgür konuşma suç oduğunda, çeşiti kutsa mazeretere işkence ve kötü muamee uyguamaarını hakı çıkarmak için başvuruduğunda, hiçbir e kitabı ya da prensip bireyeri koruyamaz.

Detaylı

Tesisat Sektörü, İki Uluslararası Etkinlikle Önce İstanbul, Ardından Antalya da Buluştu

Tesisat Sektörü, İki Uluslararası Etkinlikle Önce İstanbul, Ardından Antalya da Buluştu Tesisat Sektörü, İki Uusararası Etkinike Önce İstanbu, Ardından Antaya da Buuştu Uusararası Yapıda Tesisat Teknoojisi Sempozyumu na İgi Büyük Odu TTMD - Türk Tesisat Mühendiseri Derneği tarafından iki

Detaylı

İçindekiler. Sendikaya katılmamın en büyük nedeni kadın olmaktı Düzce de DESA nın direnen kadınları ile konuştuk. Sendikayı DESA ya koyana kadar devam

İçindekiler. Sendikaya katılmamın en büyük nedeni kadın olmaktı Düzce de DESA nın direnen kadınları ile konuştuk. Sendikayı DESA ya koyana kadar devam - s petro - İçindekier 3 4 5 7 10 12 2 Merhaba Kriz faturasının işçiye kesimesini engeeyeceğiz Petro-İş Sendikası 26. Dönem 3. Genişetimiş Başkanar Kuruu Ayrı bir kadın yapısı omaı Güneydoğu Avrupa Enerji

Detaylı

Yükseköğretimde Akademik Özgürlük

Yükseköğretimde Akademik Özgürlük DOI: 10.5961/jhes.2013.074 Yükseköğretim ve Biim Dergisi/Journa of Higher Education and Science Yükseköğretimde Akademik Özgürük Academic Freedom in Higher Education Tokay GEDİKOĞLU Öz Bu çaışmada akademik

Detaylı

Ortaokul_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1

Ortaokul_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 2 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page i AFETE HAZIR OKUL Bu kitap, Başbakanık Afet ve Aci Durum

Detaylı

Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü

Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü Markaama, kodama ve sistem çözümeri Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü Üretim hatarınızda karşıaştığınız benzersiz güçükeri biiyoruz Çeşiti ambaaj mazemeerini ve biçimerini yönetmekten yıkama sırasında aşırı

Detaylı

6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet

6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet Aziz ÇEL K Krista- f Sendikas E itim Müdürü Avrupa Sosya fiart ve Türkiye nin Çekinceeri 6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet taraf ndan imzaanan Gözden Geçirimif Avrupa Sosya fiart, Hükümet taraf ndan onayanmak

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Devletimizin Çocuklara Bakış Açısı. Suçlu Ayağa Kalk! Çalışma ve Yürüme Yüzeyleri. Mustafa TAŞYÜREK

ÇALIŞMA ORTAMI. Devletimizin Çocuklara Bakış Açısı. Suçlu Ayağa Kalk! Çalışma ve Yürüme Yüzeyleri. Mustafa TAŞYÜREK ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 121 Devetimizin Çocukara Bakış Açısı Mustafa TAŞYÜREK Topum Hekimiğine Gönü Verener - 8 Cüzzamıarın Babası Etem Utku Çingeneer ve Sosya Poitika

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı DİZEL VE YŰK DENGELİ FORKLİFTLER 4 Tekeri, Pnömatik Lastiki 1,5 3,5 ton S FD/FG15N FD/FG18N FD/FG20CN FD/FG20N FD/FG25N FD/FG30N FD/FG35N Üstün performans... paranızın tam karşıığı Maksimum verim ede etmek

Detaylı

Seramiklerin, metallerin ve plastiklerin ısıl özellikleri nasıl değişkenlik gösterir? Isı Kapasitesi. Malzemenin ısıyı emebilme kabiliyetidir.

Seramiklerin, metallerin ve plastiklerin ısıl özellikleri nasıl değişkenlik gösterir? Isı Kapasitesi. Malzemenin ısıyı emebilme kabiliyetidir. Terma Özeiker Mazemeer ısı etkisi atında nası bir davranış sergierer? Isı özeikeri nası öçeriz ve tanımarız... -- ısı kapasitesi? -- terma uzama? -- ısı ietkenik? -- ısı şok direnci? Seramikerin, metaerin

Detaylı

Türkiye'de Mesken Tipleri

Türkiye'de Mesken Tipleri Zeus tarafndan yazd. Perembe, 06 Austos 2009 18:53 - Son Günceeme Sa, 01 Arak 2009 15:20 Türkiye'de Mesken Tiperi Türkiye'de en ike saz meskenden en modern gökdeenere kadar çok çeiti mesken tiperi buunur.

Detaylı

Emici Torbalar. Ev Bakımında ya da Huzur Evlerinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümler. Durulama Gerektirmeyen Banyo. www.cleanis.

Emici Torbalar. Ev Bakımında ya da Huzur Evlerinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümler. Durulama Gerektirmeyen Banyo. www.cleanis. Ev Bakımında ya da Huzur Everinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümer Emici Torbaar Duruama Gerektirmeyen Banyo www.ceanis.com Emici Torbaar Yatak Sürgüsü Kapaması Daha iyi dezenfeksiyon sağamak için,

Detaylı

CI/SfB Ro8. (Aq) Eylül 2012. Geliştirilmiş Yeni Temperli Cam. Pilkington Pyroclear Yangın Camı

CI/SfB Ro8. (Aq) Eylül 2012. Geliştirilmiş Yeni Temperli Cam. Pilkington Pyroclear Yangın Camı CI/SfB Ro8 (Aq) Eyü 2012 Geiştirimiş Yeni Temperi Cam Pikington Pyrocear Yangın Camı Pikington Pyrocear, yangın camı cephe: bütünük içeren tipik bir uyguama (E30) Pikington Pyrocear Yeni nesi Pikington

Detaylı

cdc.de Almanca Kursları Fiyatlar ve Tarihler 2009 Berlin Köln Münih Radolfzell

cdc.de Almanca Kursları Fiyatlar ve Tarihler 2009 Berlin Köln Münih Radolfzell cdc.de Amanca Kursarı ar ve Tariher 2009 Berin Kön Münih Radofze Gene Bigier Ön bigiye sahip kursiyerer kursarına her defasında, Pazartesi güneri başayabiirer. Kursun başangıcında bir seviye tespit sınavı

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı ve yűk dengei forkifter 4 Tekeri, Pnömatik Lastiki 1.5 3.5 ton FD/FG15N FD/FG18N FD/FG20CN FD/FG20N FD/FG25N FD/FG30N FD/FG35N Üstün performans... paranızın tam karşıığı Operatörün maksimum verim aması

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Çalışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Aralık 2014. Halk Sağlığı Önderi Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Çalışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Aralık 2014. Halk Sağlığı Önderi Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği Çaışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Araık 2014 ÇOCUK HABER Everdeki Acı ANIMSA Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ Taner Akpınar Güze Ödüer

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Kimyasallar

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Kimyasallar Markaama, kodama ve sistem çözümeri Kimyasaar Üretim hatarınızda karşıaştığınız zorukarın farkındayız Kimyasa imaatında kodama, sıcak, tozu ve ısak oabien zoru üretim ortamarı nedeniye zor oabiir. Güveniir

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Şekerleme

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Şekerleme Markaama, kodama ve sistem çözümeri Şekereme Üretim hatarınızda karşıaştığınız benzersiz zorukarı biiyoruz Birçok farkı ambaaj türünü yönetmekten, havada uçuşan şeker parçacıkarının buunduğu bir ortamda

Detaylı

Robot Kaynağı. Lazer Kesim. Üstün Teknoloji. KOZLUSAN Önce kalite, önce hizmet, önce memnuniyet anlayışı ile çalışıyor.

Robot Kaynağı. Lazer Kesim. Üstün Teknoloji. KOZLUSAN Önce kalite, önce hizmet, önce memnuniyet anlayışı ile çalışıyor. LUSN firması Saih Kozu tarafından 978 yıında Manisa'nın khisar içesinde tarım makinaarı imaatı ie faaiyeterine başamıştır. 000 yıında kaorifer kazanı üretimine adım atan firmamız, şu an.000 m² kapaı aan

Detaylı

Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR. Türkiye de Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Arttırılması Hibe Programı. Hibe Uygulama Rehberi

Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR. Türkiye de Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Arttırılması Hibe Programı. Hibe Uygulama Rehberi Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR Türkiye de Meseki ve Teknik Eğitimin Kaitesinin Arttırıması Hibe Programı Hibe Uyguama Rehberi Temmuz 2014 Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR Türkiye de Meseki ve Teknik

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Cumhuriyet Hak Partisi İşte Türkiye nin hai! Tarih : 26.04.2012 i s i i k r Bakanığı nın yürüttüğü Türkiye de Aie Yapısı Araştırması nda Türkiye geneinde topam 12 bin 56 hane ie anket çaışması yapıdı.

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Yüksek Sesle Söyle. Devrim İçin Eğitim. Yeterli Güvenlik Önlemi Alınmayan Yükün Altına Girme. Can Kaygısı İle İşi Reddetme

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Yüksek Sesle Söyle. Devrim İçin Eğitim. Yeterli Güvenlik Önlemi Alınmayan Yükün Altına Girme. Can Kaygısı İle İşi Reddetme ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 139 Yüksek Sese Söye Sanat ve Baskıcı Yöntemer Can Kaygısı İe İşi Reddetme O Bizerden Biri - Hukuk Tutkunu Bir Hukuk Adamı:

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seller Gibi Akıyor. OSTİM Patlamalarının İlk Düşündürdükleri. Çim Biçerken İş Güvenliğini Düşün

ÇALIŞMA ORTAMI. Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seller Gibi Akıyor. OSTİM Patlamalarının İlk Düşündürdükleri. Çim Biçerken İş Güvenliğini Düşün ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 116 Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seer Gibi Akıyor OSTİM Patamaarının İk Düşündürdükeri İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE

Detaylı

İş Sağlığı Güvenliği ÇALIŞMA ORTAMI. Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü. Kopan; Vinç, Halat, Sapan

İş Sağlığı Güvenliği ÇALIŞMA ORTAMI. Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü. Kopan; Vinç, Halat, Sapan ISSN 1302-3519 İş Sağığı Güveniği ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 140 Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü Isparta Gü Sektörünün Yapısa Sorunarı ve Topumsa Cinsiyet Eşitsiziği

Detaylı

20. YÜZYIL BAŞINDA SÖMÜRGELEŞTİRİLMİŞ AFRİKA DA TOPLU KATLİAM POLİTİKALARI: NAMİBYA DAKİ SOYKIRIM VE ÇIKARILAN DERSLER

20. YÜZYIL BAŞINDA SÖMÜRGELEŞTİRİLMİŞ AFRİKA DA TOPLU KATLİAM POLİTİKALARI: NAMİBYA DAKİ SOYKIRIM VE ÇIKARILAN DERSLER 16 20. YÜZYIL BAŞINDA SÖMÜRGELEŞTİRİLMİŞ AFRİKA DA TOPLU KATLİAM POLİTİKALARI: NAMİBYA DAKİ SOYKIRIM VE ÇIKARILAN DERSLER Prof. Joseph B. Diescho nun Mayıs 2015 de Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve AVİM

Detaylı

AĠLE ĠġLETMELERĠNDE NESĠLLER ARASI YÖNETĠCĠ DEĞERLERĠNDEKĠ DEĞĠġĠM

AĠLE ĠġLETMELERĠNDE NESĠLLER ARASI YÖNETĠCĠ DEĞERLERĠNDEKĠ DEĞĠġĠM 68 AĠLE ĠġLETMELERĠNDE NESĠLLER ARASI YÖNETĠCĠ DEĞERLERĠNDEKĠ DEĞĠġĠM Öğr. Gör. Yavuz Tansoy YILDIRIM ÖZET DeğiĢim ie karģı karģıya kaan topumarda sadece maddi unsurar deği aynı zamanda değerer gibi manevi

Detaylı

Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri *

Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri * DOI: 10.5961/jhes.2013.083 Hemşireik Lisans Öğrencierinin Probem Çözme ve Eeştire Düşünme Becerieri * Probem Soving and Critica Thinking Skis of Undergraduate Nursing Students * Yaçın KANBAY, Özgür ASLAN,

Detaylı

Korozyon ve Kimyasal Madde Etkilerine Karşı. En Üst Düzey Koruma. 3M Scotchkote

Korozyon ve Kimyasal Madde Etkilerine Karşı. En Üst Düzey Koruma. 3M Scotchkote 3M Scotchkote Korozyon ve Kimyasa Madde Etkierine Karşı En Üst Düzey Koruma Copon ve Thortex, 3M Scotchkote ürün yepazesi kapsamında yeniden adandırıarak piyasaya sürümüşerdir. 3 Giriş 3M, kuanım aanı

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Rüyada Bile Rahat Yok. Geleceğimizin Tehlikelerinin Farkında Olmak. Benzen ile Çalışan İşçilerin Umut Işığı Muzaffer Aksoy

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Rüyada Bile Rahat Yok. Geleceğimizin Tehlikelerinin Farkında Olmak. Benzen ile Çalışan İşçilerin Umut Işığı Muzaffer Aksoy ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 146 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK

Detaylı

Aydınlatmada Son LED Teknolojisi

Aydınlatmada Son LED Teknolojisi www.osram.com.tr Ayınatmaa Son LED Teknoojisi OSRAM LED aiesi ie hem bütçeen hem enerjien tasarruf ein. DÜNYAYA YENİ BİR IŞIKLA BAKIN Osram LED Lambaar LED Yeteriiği ve Başarı Faktöreri Öncü teknooji,

Detaylı

Genel Rehber. MO1106-EA Kullanım Klavuzu 5208. Bu Kılavuz Hakkında

Genel Rehber. MO1106-EA Kullanım Klavuzu 5208. Bu Kılavuz Hakkında MO1106-EA Kuanım Kavuzu 5208 buundurunuz. Parak ışık aydınık yererde buundurunuz. odukça düşer. 1 Pi aydınıkta şarj our. Hangi fonksiyonun hangi şarj seviyesinde kuanımdan çıkacağı saatin modeine bağıdır.

Detaylı

EKOIQ SEÇİMLERİMİZ & GELECEĞİMİZ. Kim Bu Bilinçli Elektrik Tüketicisi? Yerel Adaylara 32 Soru. Yerel Seçimler için Sürdürülebilir Kentler Şartı

EKOIQ SEÇİMLERİMİZ & GELECEĞİMİZ. Kim Bu Bilinçli Elektrik Tüketicisi? Yerel Adaylara 32 Soru. Yerel Seçimler için Sürdürülebilir Kentler Şartı EKOIQ Y E Ş İ L İ Ş / Y E Ş İ L Y A Ş A M MART 2014 SAYI:37 İkim Değişiyor; Ya Davos un İkimi? Kim Bu Biinçi Eektrik Tüketicisi? Mesa Ararat: Geeceğin Şirket Hukuku, Topumsa Fayda Odakı Oacak www.ekoiq.com

Detaylı

Bihter Daş Accepted: March 2010. ISSN : 1308-7231 muzeyyen_bulut@hotmail.com 2010 www.newwsa.com Elazig-Turkey

Bihter Daş Accepted: March 2010. ISSN : 1308-7231 muzeyyen_bulut@hotmail.com 2010 www.newwsa.com Elazig-Turkey ISSN:1306-3111 e-journa of New Word Sciences Academy 2010, Voume: 5, Number: 2, Artice Number: 2A0042 TECHNOLOGICAL APPLIED SCIENCES Müzeyyen Buut Özek eceived: Setember 2009 Bihter Daş Acceted: March

Detaylı

Kurumu Genel Müdür l üğü vb. kuruluş lar gibi devlet bünyesi içinde özerk bir. yapıya kavuşturulması ve Diyanet İşleri

Kurumu Genel Müdür l üğü vb. kuruluş lar gibi devlet bünyesi içinde özerk bir. yapıya kavuşturulması ve Diyanet İşleri DiYANET işleri BAŞKANLIGI sayıı Resmf Gazete'de yayımanan E: 1970/ 53 - K: 197 1/ 76 sayı ı karar). Gerekçedeki, "başkanık mensupa rının memur sayı arak maaşarının bütçeden karşı an ması devetin din işerini

Detaylı

ÇOK ÜRÜNLÜ GERİ DÖNÜŞÜM AĞ TASARIMI İÇİN BİR MATEMATİKSEL MODEL

ÇOK ÜRÜNLÜ GERİ DÖNÜŞÜM AĞ TASARIMI İÇİN BİR MATEMATİKSEL MODEL Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Journa of the Facuty of gineering and Architecture of Gazi University it 28 No 1 151-159 2013 Vo 28 No 1 151-159 2013 ÇOK ÜRÜNLÜ GERİ DÖNÜŞÜM AĞ TASARIMI İÇİN BİR MATEMATİKSEL

Detaylı

/ 2. D Ö N E M

/ 2. D Ö N E M MALİ MÜŞAVİRLİK YETERLİLİK SINAVI HAZIRLIK KURSLARI YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDANYARARLANIN Hedeferinize bizime uaşın 2 0 1 4 / 2. D Ö N E M KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi)

Detaylı

HEDEF : TOPLUM ÖRGÜTLERİ VE SAĞLIK (1)

HEDEF : TOPLUM ÖRGÜTLERİ VE SAĞLIK (1) ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 152 Mayıs - Haziran 2017 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

- 3 - İ Ç İ N D E K İ L E R BİRİNCİ BÖLÜM 2014 YILI İŞ PROGRAMI 1- GENEL EKONOMİK GÖRÜNÜM...3 Dünya Ekonomisinde Eksen Değişikiği...3 Türkiye Ekonomisi için 2014...4 2- TÜRKİYE EKONOMİSİNE İSTANBUL

Detaylı

1. MESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEMİ İLE ÇİZİLMESİ

1. MESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEMİ İLE ÇİZİLMESİ 1. ESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEİ İLE ÇİZİLESİ Yapı sistemerindeki herhangi bir mesnet tepkisinin veya kesit zorunun tesir çizgisinin kuvvet yöntemi ie çiziebimesi için,

Detaylı

Orijinal metin Önerilen metin Gerekçe. Wrong terminology

Orijinal metin Önerilen metin Gerekçe. Wrong terminology 1 2 Kamu istişaresi / TR2010.0315.01/ Şebeke Yönetmeiğinin ENTSO-E ie uyumaştırıması / Exce şabonu yorumarı İgii Yönetmeik Madde Paragraf At Paragraf Yorum sahibinin Tam Adı Yorum sahibinin bağı oduğu

Detaylı

Sor.Hemşire Ayla Uysal Özerkaya FMC Nasır Diyaliz Merkezi

Sor.Hemşire Ayla Uysal Özerkaya FMC Nasır Diyaliz Merkezi Tite, Page Subject, 1 Author Copyright, 18/04/2012 Optimum Diyaiz Mi? Maksimum Diyaiz Mi? Sor.Hemşire Aya Uysa Özerkaya FMC Nasır Diyaiz Merkezi Sunum panı *KBY nedir? *KBY de tedavi seçenekeri neerdir?

Detaylı

Doğal Gaz ve LPG'li Kombi. Serena TEKNOLOJİNİN İKİ HARİKASI SR 27 SR 20

Doğal Gaz ve LPG'li Kombi. Serena TEKNOLOJİNİN İKİ HARİKASI SR 27 SR 20 Doğa Gaz ve LPG'i Kombi Serena TEKNOLOJİNİN İKİ HARİKASI Üstün Özeiker TAMAMEN YENİ! Aarko Kombi satışarı içinde %60 ık paya ve 100.000 adete varan satışıya önemi bir yere sahip oan SERENA KOMBİ, en üstün

Detaylı

ve karşınızda... Pardus 2011

ve karşınızda... Pardus 2011 sayı 30 - Şubat 2011 özgürükiçin.com e-dergi Paket Yöneticisi 3.0 LVM, RAID ve Standart Böümendirme Veritabanı Sihirbazı phpmyadmin Yeni Ofis Yazıımı LibreOffice 3.3.0 ve karşınızda... Pardus 2011 içindekier

Detaylı

VATANDAŞ TEPKi GÖSTERDi!

VATANDAŞ TEPKi GÖSTERDi! Çekmeköy AK Parti de SÜRPRİZ geişmeer! FLASHABER / AK Parti Çekmeköy İçe Başkanı Şahmettin Yükse istifa etti. Çekmeköy Beediyesi teknik başkan yardımcısı oarak görev yapacak oan Yükse e Siyasi ve Hukuk

Detaylı

Tebrik. Genel Rehber. Radyo-Kontrollü Atomik Zaman İşleyişi. MO0306-EA Kullanım Kılavuzu 2608 2638 2688

Tebrik. Genel Rehber. Radyo-Kontrollü Atomik Zaman İşleyişi. MO0306-EA Kullanım Kılavuzu 2608 2638 2688 MO0306-EA Kuanım Kıavuzu 2608 2638 2688 Tebrik Bu CASIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. Ürününüzden en iyi seviyede yararanmak için bu e kıavuzunu dikkatice okuyarak, gerektiğinde tekrar bakmak

Detaylı

MO1104-EA Kullanım Kılavuzu 3261 3281. Pil gücü göstergesi. Saatinizin şarjı yeterli. Detaylı bilgi için Saatin Şarj Edilmesi ne (sayfa 12) bakınız.

MO1104-EA Kullanım Kılavuzu 3261 3281. Pil gücü göstergesi. Saatinizin şarjı yeterli. Detaylı bilgi için Saatin Şarj Edilmesi ne (sayfa 12) bakınız. MO1104-EA Kuanım Kıavuzu 3261 3281 Bu CASIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. 1 Uyarı! Bu saatte buunan öçüm işemeri profesyone ve endüstriye kesinik isteyen öçümer için tasaranmamıştır. Bu saatin

Detaylı

Gelecek Trendler. Sadece yenilenebilir enerjiyle çalışmak

Gelecek Trendler. Sadece yenilenebilir enerjiyle çalışmak & Geecek Trender Yeniikçiik ve geecek araşt rmaar dergisi Araık 2014 www.siemens.com.tr Laboratuvar ada Sürdürüebiir enerji, sadece eektrikten tasarruf etmek kadar basit bir iş deği. Danimarka nın Bornhom

Detaylı

Kullanım Kılavuzu 3144

Kullanım Kılavuzu 3144 MO0804-EA Kuanım Kıavuzu 3144 Tebrik Bu CASIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. Saatinizden tüm oanakarıya faydaanabimeniz için bu kuanım kıavuzunu dikkatice okuyup, ierde de bakabimek için e atında

Detaylı

Sason ilçesi Dörtbölük köyünde G-3. çarpıştı. Yaralı kadın, karda mahsur kaldı! Kurtarma ekipleri seferber oldu. ışık ihlali yapan iki otomobil

Sason ilçesi Dörtbölük köyünde G-3. çarpıştı. Yaralı kadın, karda mahsur kaldı! Kurtarma ekipleri seferber oldu. ışık ihlali yapan iki otomobil GENEL İLETİŞİM MEDIA SEMBOL VE YÖNLER GELİŞTİRİCİLER İKONLARI ARAÇLAR AYARLAR VE GÖRÜNÜM DOSYA VE KLASÖR ZAMAN VE SAAT OFİS ARAÇLARI OYUN Hava Meydan Komutanığı nda asker kavgası G-3 Vatani görevini yapan

Detaylı

Dalgıç Pompa. 4 DMD-P Serisi

Dalgıç Pompa. 4 DMD-P Serisi Dagıç DMDP Serisi Aarko dagıç pompaarı, kuanım ve içme suyu aanında her an kuanıma hazır, dertsiz, yatırımı kısa sürede geri ödeyen KESİNTİSİZ, KİŞİSEL TEK SU KAYNAĞIDIR. Endüstriye tesis ve işetmeerde

Detaylı

Dalgıç Pompa. 4 DMD Serisi

Dalgıç Pompa. 4 DMD Serisi Dagıç Pompa DMD Serisi Aarko dagıç pompaarı, kuanım ve içme suyu aanında her an kuanıma hazır, dertsiz, yatırımı kısa sürede geri ödeyen KESİNTİSİZ, KİŞİSEL TEK SU KAYNAĞIDIR. Endüstriye tesis ve işetmeerde

Detaylı

SAYI:21 ARALIK-OCAK-ŞUBAT 2014 HANGİ YAŞTA, HANGİ SPOR. yapilir? ALTUĞ: STRESİN EN İYİ İLACI, KIZIM. Kışın formda. kalmanın yolları. Muhteşem.

SAYI:21 ARALIK-OCAK-ŞUBAT 2014 HANGİ YAŞTA, HANGİ SPOR. yapilir? ALTUĞ: STRESİN EN İYİ İLACI, KIZIM. Kışın formda. kalmanın yolları. Muhteşem. SAYI:21 ARALIK-OCAK-ŞUBAT 2014 PINAR ALTUĞ: STRESİN EN İYİ İLACI, KIZIM HANGİ YAŞTA, HANGİ SPOR yapilir? Kışın formda kamanın yoarı Muhteşem Göer İçindekier Araık-Ocak-Şubat Derginin Adı Nesté Benime İmtiyaz

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Otomotiv ve havacılık

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Otomotiv ve havacılık Markaama, kodama ve sistem çözümeri Otomotiv ve havacıık Üretim hatarınızda, kendine has zorukara karşıaştığınızı biiyoruz Otomotiv ve havacıık sektörerinde, söz konusu ürün kaitesi oduğunda hataara yer

Detaylı

5 yıldızlı tesiste, 5 yıldızlı hizmet veriyorlar Afyonkarahisar Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürlüğü hizmete girdi.

5 yıldızlı tesiste, 5 yıldızlı hizmet veriyorlar Afyonkarahisar Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürlüğü hizmete girdi. C M Y K Parsak tan şehit ve gaziere vefa MHP Afyonkarahisar Mietvekii Mehmet Parsak, şehiterimizin ve terör sadırısı nedeniye Gazi oan asker ve poiserimizin banka borçarının devet tarafından karşıanması

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı DİZEL VE YÜK DENGELİ FORKLİFTLER 4 TEKERLİ, PNÖMATİK LASTİKLİ 1,5 3,5 ton S FD/FG15NT FG15ZNT FD/FG18NT FG18ZNT FD/FG20CNT FD/FG20NT FG20ZNT FD/FG25NT FG25ZNT FD30N, FG30NT FD35N, FG35NT Üstün performans...

Detaylı

KALBE DÜŞÜNCE PROGRAMI HABERİ SAYFA: 7 DE. FLASHABER / Çekmeköy Belediye Meclisi nin ilk toplantısı Çekmeköy Belediye Başkanı Ahmet

KALBE DÜŞÜNCE PROGRAMI HABERİ SAYFA: 7 DE. FLASHABER / Çekmeköy Belediye Meclisi nin ilk toplantısı Çekmeköy Belediye Başkanı Ahmet Başkan Keskin; Projeerimizi İdris Güüce Şırnakı öğrenciere birikte ÇEKSiAD I ZiYARET ETTi FLASHABER / Çevre ve Şehirciik Bakanı İdris Güüce, Şırnak tan Çanakmeköy Beediyesi nin hayata geçirdiği etti. Çekmeköy

Detaylı

Bild in der Größe 215x70 mm einfügen. İşletme Talimatı Axor

Bild in der Größe 215x70 mm einfügen. İşletme Talimatı Axor Bid in der Größe 215x70 mm einfügen İşetme Taimatı Axor İşareter ve Semboer d e İkaz hatıratması Çevre hatıratması! Oası araç hasararı i b İpucu Davranış taebi b Yapıması gereken işem (birçok b) É=É É=É

Detaylı

Tonaj ve Fribord (Tonnage and Freeboard)

Tonaj ve Fribord (Tonnage and Freeboard) Tonaj ve Fribord (Tonnage and Freeboard) Prof. Dr. Tamer YILMAZ GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz TONAJ (Tonnage) Gemier, tiperine bağı oarak hacimse (Gros, Net) veya ağırık oarak (Dispacement,

Detaylı

EKOIQ. Sürdürülebilirliğin İletişimi İletişimin Sürdürülebilirliği. Bu Kampüste Mavi ile Yeşil Bir Arada. Merkez(den) Kaç Kuvveti

EKOIQ. Sürdürülebilirliğin İletişimi İletişimin Sürdürülebilirliği. Bu Kampüste Mavi ile Yeşil Bir Arada. Merkez(den) Kaç Kuvveti EKOIQ Y E Ş İ L İ Ş / Y E Ş İ L Y A Ş A M MAYIS 2014 SAYI:39 www.ekoiq.com 9 TL (KDV DAHİL) Doğa Ormanarı Sigortaadıar Tedarik Zincirindeki Kayıp Nokta Buundu Enerjiyi Uçurtma dan Amak... Merkez(den) Kaç

Detaylı

Ergene Havzas Kirlilikten Ar nd r lmal

Ergene Havzas Kirlilikten Ar nd r lmal > KAPAK Savafl M. Özaydemir TOBB Sanayi Odaar Konsey Sözcüsü Hai fiahin TOBB TSO Konsey Sözcüsü Ai Duru TOBB Ticaret Odaar Konsey Sözcüsü V. Türkiye Ticaret Ve Sanayi fiuras nda Bögeerin Sorunar Masaya Yat

Detaylı