HEMOSTAZDA LABORATUVAR Hangi test, kime, ne zaman, sonuçları nasıl değerlendireceğim?

Transkript

1 HEMOSTAZDA LABORATUVAR Hangi test, kime, ne zaman, sonuçları nasıl değerlendireceğim? TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okul Programı Prof. Dr. A. Muzaffer Demir Trakya Üniv. Tıp Fak. İç Hastalıkları AD Hematoloji BD

2 Sunum Akışı Geleneksel pıhtılaşma testleri Uygulamaları Yararları Sınırlamalar İnhibitör tarama (karışım) testi Kısa basamaklı tanı yöntemleri Konusunda bilgi paylaşımı TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 2

3 KANAMAYA YATKINLIĞI SAPTAMAYA YÖNELİK TARAMA YÖNTEMLERİ Öykü Alınması (Anamnez) Hasta ve ailesi Fizik Muayene Laboratuvar Hücresel hematoloji Pıhtılaşma testleri Fibrinoliziz testleri Trombosit işlevleri Öyküde pozitif bulgu > laboratuvar testlerinde sapmalar 12.5 kat TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 3

4 2013-Temel? Tarama Testleri? Klinik olarak önemi olan hemostatik testler Protrombin zamanı (PZ), Aktive parsiyel trombin zamanı (aptz), Fibrinojen Trombin zamanıdır (TZ) Trombosit sayısı, başlangıç tarama testlerine eklemek İn vitro? İn vivo? Ortamı değerlendiren testler TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 4

5 FVII FVIIa DF 1964, Waterfall Hipotezi Kısa Devre FIXa FXIa Kontakt Faktörler FXII, Prekallekrein YMAKininojen FVIIIa FXIIa Ekstrensek Yolak Faktör Xa FVa Faktör IIa Trombin İntrensek Yolak Fibrinojen Fibrin Ortak Yol TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu GELENEKSEL PIHTILAŞMA ŞEMASI «Pıhtılaşma Ağacı» 5

6 FVIIa + Doku Faktörü Faktör XIa Kontakt Faktörler PROTROMBİN ZAMANI Ekstrensek Yolak Faktör Xa Faktör IIa Trombin İntrensek Yolak AKTİVE PARSİYEL TROMBOPLASTİN ZAMANI Fibrin Pıhtı HEM PZ Ortak HEM Yol DE aptz ETKİLENİR TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 6

7 Güncel Fizyolojik Pıhtılaşma Şeması Başlangıç Fazı KLİNİK ANLAMI?? SORUN YARATAN aptz UZAMASI Doku Faktörü FXa FVa (FIIa Trombin) (FIIa Trombin) FVIIa (FIIa Trombin) (FIIa Trombin) FIXa FVIIIa FXIa Trombin Artış Fazı İn vivo ortamda kontakt faktörler ihtiyaç yok Fibrin Fibrin Fibrin Fibrin TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu Negatif elektrik yüklü fosfolipidler Pıhtı Büyüme- Uzama Fazı 7

8 Temel Testlerin Sınırlamaları-1 Önemli sınırlamaları Test öncesi nedenlere bağlı analiz hataları Ilımlı düzeyde düşük olan pıhtılaşma faktör eksikliklerini saptayamamakta (ilk %5 lik trombini) Klinik bulgusu veya öyküsü olan olgularda Kesin tanı için tarama testleri Klinik bulgusu olmayanlarda kanama öngörüsü için kullanılamaz TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 8

9 Test Öncesi Hata Kaynakları-Öneriler Turnike uygulaması test sonuçlarına pek etki etmemekte Uzun süre sonuçları pek etkilemez Yine de kısa süreli ve çok sıkı olmayan turnike Fibrinolitik sistem incelemesinde ise önerilmez Erişkinlerde 21, bebeklerde numaralı iğne Kateterlerden örnek alınmamalı mol/l sitrat (%3,2), 1/9 oranında Zorlama ile alınmamalı Hemolizli (kolorometrik testler için) ve pıhtılı kan örnekleri kullanılmamalı TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 9

10 Test Öncesi Hata Kaynakları-Öneriler Örnek miktarı %80-90 dan az olmamalı, Htc >%55 den ve <%25 den az ise sitrat/kan oranı ayarlanmalı 0,5 ml sitrat üzerine eklenecek kan hacmi formülü 60/(100-Hct)x4.5 Örnek toplama sistem farklılığı en fazla %10 oranında Örnek alınımımdan fazla 4 saat içinde çalışılmalı, Dondurulmuş örnekler 37 C de 3-5 dakika içinde çözündürülmeli TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 10

11 Temel Testlerin Sınırlamaları-2 İn vitro yapılan testlerin in vivo gelişen olayları açıklanması istenmekte İn vivo ortamda rol oynayan moleküller ve sistemlerden uzak Bu test sonuçları ile hasta hakkında yorum İntrensek yolaktaki kontakt faktörlerin in vivo rolleri konusu çelişkili FXII, prekallekrein ve yüksek molekül ağırlıklı kininojen Eksikliklerinde klinik olarak kanama olmamasına rağmen, aptz değerlerinde uzama TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 11

12 Temel Testlerin Önemi Kanama bulgusu veya birey-aile öyküsü olan olgularda Tarama testleri Geleneksel antikoagülan ilaçların izleminde Etkinlik-güvenlik ayarlamalarında TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 12

13 Protrombin Zamanı-1 Popülaritesi, vitamin K bağımlı faktörlerin etkinliğinin saptanmasından Edinsel ve kalıtsal K vitaminine bağımlı faktörlerin eksikliklerinde ilk uzayan tarama testi Varfarinin etkinlik ve güvenliğini saptamada aptz ile birlikte ortak yolak hakkında bilgi aptz ınıda yaşanan sıkıntılar PZ için de geçerli TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 13

14 Protrombin Zamanı-2 Tromboplastinlerin faktör eksikliklerine karşı duyarlılığının farklı olması Saptanabilen en düşük faktör düzeyleri konusunda bir fikir birliği yok Tromboplastinlerin hayvan veya rekombinant kaynaklı olması Üretim tekniklerine bağlı olarak saflık oranının farklı olması TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 14

15 Protrombin Zamanı-3 Varfarine karşı duyarlılık farkı ISI (international sensitivity index) katsayısı ile, matematiksel İNR parametresi, Uluslararası standartla karşılaştırıldığında ISI değerinin bire yakın olması FVII eksikliklerini saptamadaki farklılıklar TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 15

16 Protrombin Zamanı-4 Ayıraç Trombositten fakir plazma (TZP) Doku faktörü [DF; fosfolipid içerikli] Kalsiyum Yöntem Açıklama-Değerlendirme Çalışılmasını istenilen örnek DF ü FVII e bağlanıp pıhtılaşmayı başlatır. Fosfolipid eklenmesi, pıhtılaşmadaki trombosit fosfolipidinin görevini yapar. Antikoagüle kanı rekalsifiye etmek için Fosfolipid içeren doku faktörü + trombositten fakir plazma, 37 C de enkübe edilip (2-3 dak), sonrasında pıhtılaşmanın başlaması için kalsiyum klorid (25mM) ilave edilir ve pıhtı oluncaya kadar geçen süre kayıt edilir. Pıhtı saptama yöntemleri, elektronik, mekanik veya koagülometrik olabilir. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 16

17 Tromboplastin (DF+Fosfolipid) + Kalsiyum Faktör VII + DF Fosfolipid Detektör Pıhtı TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 17

18 PT DF VII IX XI XII VIIa X IXa XIa XIIa VIIIa+Fl+Ca + ² Xa Va+FL+Ca + ² Protrombin Trombin Fibrinojen Fibrin TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 18

19 Uzamış Protrombin Zamanı Karışım Testi Anormal Düzelme Özgül inhibitör Faktör Tayini Faktör Tayini Key N, Makris M. Practical Hemostasis and Thrombosis 2009 TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 19

20 Protrombin Öncül Mol. Protrombin Glutamik Asit Karboksi Glutamik Asit Karboksilaz CO 2 İndirgenmiş Vitamin K Okside Vitamin K Vitamin K Oksit Redüktaz %90 metabolizma CYP2C9 ile; S-Varfarin Varfarin R-Varfarin S-Varfarin> R-Varfarin kat TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 20

21 Varfarin Sitokrom p450 (CYP) Family 2 Subfamily C Polipeptid 9 CYP2C9 Vitamin K Epoksit Redüktaz Kompleks Subunit 1 VKORC1 VKORC1*2 Polimorfizmi 1173C>T (7 SNP var) CYP2C9*2 Arg 144 Cys (3 SNP var) CYP2C9*3 İle 359 Leu Homozigotluk Metabolizma artışı Heterozigotluk TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 21

22 İNR = (HASTANIN PT : NORMAL PT) ısı değeri International Sensitivity Index: Kullanılan tromboplastinin duyarlığını gösterir. ISI değeri 1 e yakın olan daha iyi TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 22

23 Bir hastadan alınan kan örnekleri Farklı Tromboplastinlerin PTZ Oranına ve İNR ye Etkileri Tromboplastin Hastanın PTZ (Saniye) Ortalama Normal (Saniye) PT oranı ISI İNR A B C D E TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 23

24 Bir hastadan alınan kan örnekleri Farklı Tromboplastinlerin PTZ Oranına ve İNR ye Etkileri-2 Tromboplastin Hastanın PTZ (Saniye) Ortalama Normal (Saniye) PT oranı ISI İNR A B C D E TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 24

25 Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı-1 Tanımlanma protrombin zamanından farklı İsmin başında «aktive ve parsiyel» Kontakt sistem aktivatörü kullanılır «aktive» kaolin, silika tuzları veya ellajik asit, endojen molekül? PZ aktivatör doku faktörü+fosfolipid kompleksi «tromboplastin» aptz testinde tromboplastinin sadece fosfolipid kısmı kullanıldığı «parsiyel» terimi eklenmiş TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 25

26 Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı-2 Çok popüler bir test, ALTIN STANDART hemofili tanısının birinci basamağında klasik heparin infüzyon tedavisinde izlem için DMAH kullanım FVIII, FIX ve FXI eksiklikleri ile ilişkili tablolarda tarama testi, kontakt faktörler için sorun Yeni yöntemler aptt clot waveforms; normal ve anormal dalga oluşumları Rekalsifikasyon sırasında lipoproteinlerin CRP ile kompleks oluşturması (LC-CRP bifasic waveform) TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 26

27 Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı-3 Klinik bulgu oluşturacak en alt seviyedeki faktörün sınırı? Tarama testlerinin duyarlılıkları konusu da çelişkili aptz ayıraçları, faktör düzeyi 30 U/dl nin altına indiğinde Faktör VIII düzeyi U/dl arasındaki değerlerde aptz normal TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 27

28 Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı U/dl arasındaki değerleri de saptayabilen ayıraç? aptz ayıraçlarının FIX eksikliklerine karşı daha az duyarlı FIX düzeyi U/dl nin altına indiğinde ancak aptz de uzama Bu durum FXI için de geçerlidir. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 28

29 APTZ Yapılışı Ayıraç Trombositten fakir plazma Kontakt sistem aktivatörü (negative yüzey benzeri) Fosfolipid Kalsiyum Yapılışı Açıklama-Değerlendirme Çalışılmasını istenilen örnek Kaolin, Mikronize silika, Celite, Ellajik asid Pıhtılaşmada rol oynayan trombosit fosfolipidi yerine Antikoagüle kanı rekalsifiye etmek için Trombositten fakir plazma, 37 C de enkübe edilir ve ardından fosfolipid (Cephalin) ve kontakt sistem aktivatörü eklenir. Sonrasında, daha önceden 37 C de ısıtılmış kalsiyum klorid eklenir ve pıhtılaşma zamanı kayıt TPHD-2013 edilir. Hemostaz Yan Dal Okulu 29

30 Aktivatör-Aktive DF yok, sadece lipid, parsiyel TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 30

31 aptz DF VII IX XI XII VIIa X IXa XIa XIIa VIIIa+Fl+Ca + ² Xa Va+FL+Ca + ² Protrombin Trombin Fibrinojen Fibrin TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 31

32 Uzamış aptz Trombin Zamanı Normal Karışım Testi Uzamış Reptilaz zamanı Düzelme Anormal Uzamış Normal Faktör Eksikliği Lupus AK için test; DRVVT Uzamış TZ ına bak Örnekte Heparin Varlığı Faktör Tayini Pozitif Negatif Lupus Antikoagülanı Spesifik faktör İnhibitör tayini Faktör Tayini Key N, Makris M. Practical Hemostasis and Thrombosis 2009 TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 32

33 Trombin Zamanı-1 En fazla unutulan test, Fibrinojenden fibrin oluşumunu ölçen test Trombinin insan veya sığır kaynaklı olması Kullanılan trombin konsantrasyon >5-8 U pıhtılaşma zamanı çok kısa, Ilımlı faktör eksiklikleri gözden kaçıyor TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 33

34 Trombin Zamanı-2 Pıhtılaşma zamanı 20 saniyeden uzun olmamalı, >20 sn değerler daima patolojik Çok uzun değerlerin varlığında mutlaka örneğe bulaşmış heparin akla gelmeli, Fibrinojen değeri 100 mg/dl nin altında olduğu değerlerde TZ ında uzama görülür. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 34

35 Trombin Zamanı-Yöntem Ayıraç Trombositten fakir plazma İnsan veya sığır trombini (FIIa) Yöntem Açıklama Çalışılması istenilen örnek Tarihsel olarak önce sığır trombini kullanılmıştı ama şimdi insan trombini kullanılır. 37 C de enkübe edilmiş TFP ya insan trombinini (veya sığır trombini) eklenir ve pıhtılaşma zamanı ölçülür. Plazmanın pıhtılaşması için rekalsifikasyona ihtiyaç yoktur. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 35

36 Trombin Zamanı-2 FXa + FVa + Ca ++ + FL Protrombin Trombin Fibrinojen azlığı-yokluğu, Anormal fibrinojen molekülü, Fibrin yıkım ürünlerinin artışı, Heparin kullanımı İnhibitör antikorların varlığı Fibrinojen Fibrin TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 36

37 Uzamış TZ Reptilaz Zamanı Normal Uzamış Örnekte Heparin Varlığı Azalmış Fibrinojen Tayini Normal Hipodisfibrinojenemi FDP veya D- dimer Faktör Tayini Yaygın damar içi pıhtılaşması Normal Fibrin polimerizasyon bozukluğu, paraproteinemi Key N, Makris M. Practical Hemostasis and Thrombosis 2009 TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 37

38 Reptilaz (Batroxobin) Zamanı-1 Örneğe heparin bulaşını göstermede, Heparinden etkilenmeyen trombin gibi fibrinojeni fibrine çeviren bir uyarıcı Yılan zehiri (enzimi) İki farklı yılandan aynı özellikte iki enzim Reptilaz, Bothrops atrox adındaki yılan Ancrod, Agkistrodon rhodostoma yılanı TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 38

39 Reptilaz (Batroxobin) Zamanı-2 Trombin fibrinojenden hem fibrinopeptid A ve hem fibrinopeptid B kısmını Reptilaz sadece fibrinopeptid A kısmını ayırır Test çalışma yöntemi TZ ında olduğu gibi Sadece trombin yerine reptilaz veya ancrod ilave edilir. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 39

40 TZ ına Karşın RZ Trombin Zamanı Reptilaz Zamanı Klasik Heparin varlığı Normal Düşük molekül ağırlıklı heparin varlığı Bazen uzama görülür Normal Direkt trombin inhibitör varlığı Normal Varfarin Normal Normal Azalmış/ fibrinojen yokluğu Disfibrinojenemi Yaygın Damar içi pıhtılaşması Karaciğer hastalığı Heparin benzeri antikoagülanlar Normal Paraproteinemiler, Trombolitik tedavi, Yeni doğan, Amiloid varlığı, Hiperfibrinojenemi, hipoalbumineni TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 40

41 Fibrinojen Tayini

42 Clauss metodu PZ temelli fibrinojen tayini Yöntem Fibrin oluşumuna bağlı fonksiyonel bir tayin yöntemidir. PZ tayin yöntemi ile yapılan fibrinojen tayini İmmünolojik yöntem Fibirnojen antijen miktarını gösteren yöntem Gravimetrik Oluşan fibrinin ağırlığına göre tayin yöntemi TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 42

43 Fibrinojen Düzeyi Azalmış fibirnojen düzeyi Değerlendirme Yaygın damariçi pıhtılaşması Karaciğer hastalığı Dilüsyonel koagülopati Kalıtsal eksiklik veya anormallikler Trombolitik tedavi sonrasında Aspariginaz tedavisi sonrası Fibrinojen düzeyinde artış Yaşlılık Kadın cinsiyet, Hamilelik, oral kontraseptif Post menapozal kadın Akut faz yanıtı Yaygın habis hastalıklar TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 43

44 TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 44

45 FPA (Aα 1-16) FPB (Aβ 1-14) Fibrin monomer ve makromoleküler kompleksler Fibrinojen Trombin Çaprazlaşmamış fibrin ağı FXIIIa Çapraz bağlarla sağlaştırılmış fibrin Plazmin Plazmin Plazmin Fibrinojen yıkım ürünleri Çaprazlaşmamış fibrin yıkım ürünleri Çaprazlaşmış fibrin yıkım ürünleri Aα polar kısım (A,B,C,H) Bβ 1-42 X,Y, D, E Aα polar kısım (A,B,C,H) Bβ X,Y, D, E D-dimer Ɣ- Ɣ dimerler Kompleksler 1 (DD/E) 2 (DY/YD) 3 (YY/DXD) vd. X,Y, D, E Prof. Dr. Muzaffer DEMİR THO-11; Hemostaz ve Tromboz 45

46 Fibrinojen ve Fibrin Yıkım Ürünleri Fibrin Yıkım Ürünleri Fibrinojen Yıkım Ürünleri Prof. Dr. Muzaffer DEMİR THO-11; Hemostaz ve Tromboz 46

47 Pıhtılaşma Aktivasyonunun Göstergeleri Protrombin FXa-FV-Ca-FL Protrombin Fragmant 1.2 Fibrinopeptid A Trombin D E D Trombin-Antitrombin Kompleksi Eriyik Fibrin Fibrin monomeri Fibrinopeptid B İmmunolojik Yöntem-ELİSA TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu Fibrin (ojen) Yıkım Ürünleri 47

48 D-Dimer Tayini

49 D-dimer Testi-I Çapraz bağlarla sağlamlaştırılmış fibrinin, plazmin tarafından parçalanması sonucu oluşmuş bir fibrin yıkım ürünü Fibrinojen Fragmant D TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu D- dimer 49

50 D-Dimer Testi-II Yüksek D-Dimer düzeyleri Akut tromboz, İnfeksiyonlar, Maligniteler, Kronik renal yetersizlik, Hamilelik, Yaşlı hastalar, D-Dimer testleri ELİSA, Liatest Lateks aglütinasyon Tam kan aglütinasyon yöntemleri 500 µg/l altı normal, TROMBOZUN OLMADIĞINI GÖSTERMEK İÇİN KULLANILIR. DUYARLI AMA ÖZGÜL BİR BELİRLEYİCİ DEĞİLDİR TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 50

51 D-dimer Testleri-III ELİSA > tam kan aglütinasyon > lateks ELİSA >%95, tam kan aglütinasyon ~%85, lateks aglütinasyon ~%80, Yalancı pozitiflik oranı fazla, ELİSA, pahalı, zaman alıcı ve tecrübeli eleman gerekliliği, Yeni hızlı testler var (VIDAS, Liatest), Hirsh J, Blood 2002 TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 51

52 İnhibitör Tarama Testi-1 (Karışım Testi) Pıhtılaşma testlerinde açıklanamayan uzama, Faktör eksikliği veya inhibitör varlığı taranmakta Yapılması gereken ilk test karışım testi İnhibitörler antikor niteliğinde olan özgül bir tek pıhtılaşma faktörüne özgül olmayan fosfolipidler gibi moleküllere karşı TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 52

53 İnhibitör tarama Testi-2 Fosfolipidlere karşı olanlara lupus antikoagülanı, protein-fosfolipid kompleksine karşı İnhibisyondaki tepkime hızlarına göre hızlı etkili yavaş-zamana bağlı olarak etki eden inhibitörler TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 53

54 İnhibitör Tarama Testi Sorunları Testlerdeki uzama ölçütü 4 sn. den uzun olması gerekli İnkübasyonsuz? İnkübasyonlu? Karışım sonrası oda sıcaklığında hemen (0. saatte) 37 C de 2 saat sonra Tekrarlanan testlerde düzelme ölçütü %50 den fazla düzelme Varsa faktör eksikliği, yoksa inhibitör TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 54

55 İnhibitör Tarama Testi-1 Basamak 1 Basamak 2 Basamak 3 Basamak 4 Tüp 1 Tüp 2 Tüp 3 Normal plazma Test plazması Eşit hacimde normal + test plazması 37 C de 120 dak. İnkübasyon Örnekleri buza koy 37 C de 120 dak. İnkübasyon Örnekleri buza koy 37 C de 120 dak. İnkübasyon Örnekleri buza koy Normal + test plazmasından eşit hacim alıp yeni bir tüpte karışım yap ( Tüp 1 ve Tüp 2 [=Tüp 4] Tüp 1, Tüp 2, Tüp 3 ve Tüp 4 de aptz çalış. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 55

56 İnhibitör Tarama Testi-2 Tüp Tüp 1 [Normal plazma] Tüp 2 [Test plazma] Tüp 3 [İnkübasyonlu test + normal plazma] Tüp 4 [İnkübe edilmemiş test + normal plazma] Normal Faktör eksikliği Hızlı etkili inhibitör Zamana bağlı inhibitör Normal Normal Normal Normal Normal Uzamış Uzamış Uzamış Normal Normal Uzamış Uzamış Normal Normal Uzamış Normal TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 56

57 Faktör İnhibitörlerinin Tayini HASTA KANI FAKTÖR Düzeyi 0%; aptz 80 sn KARIŞIM TESTİ NORMAL KAN: FAKTÖR DÜZEYİ 100%; aptz 28 sn %30-40 FAKTÖR DÜZEYİ aptz yi NORMALLEŞTİRMEYE YETER %50 HASTA : %50 NORMAL SONUÇ A SONUÇ B Düzelme Yok İNHİBİTÖR FAKTÖR DÜZEYİ 20% aptz 50 sn FAKTÖR DÜZEYİ 50% apttz 30 sn Düzelme FAKTÖR EKSİKLİĞİ M. Demir-DÖNEM IV

58 Doğal İnhibitör Testleri-I Akut tromboz döneminde BAKILMAZ. Her doğal inhibitör düşüklüğü kalısal DEĞİLDİR. ATIII heparin kullananlarda BAKILMAZ. PC, PS, PZ varfarin kullananlarda BAKILMAZ. PS gebelerde BAKILMAZ. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 58

59 Doğal İnhibitör Testleri-II Her zaman aktivite tesleri istenmeli, YAPILMALI Protein düzeyi ileri aşamada, akademik kaygı ile Koagülometrik veya kromojenik PS ölçümü sorunlu (Total?, Serbest?; immunolojik yöntem?) Global Protein C test TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 59

60 Sonuç-1 Geleneksel pıhtılaşma testleri bireysel-ailesel öyküsü ve/veya kanama bulgusu (şüpheli/kanıtlanmış) olan olgularda Sağlıklı bireylerde kanama olacak mı diye yapılması bir katkı doğurmamakta Test sonucunu analiz öncesi, analiz sırasında ve cihaz-ayıraçtan kaynaklanan pek çok etmenin etkilediğini değerlendiren hekimin bilmesi TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 60

61 Sonuç-2 Hastadan kaynaklanan yanlış laboratuvar sonuçlarının Lupus antikoagülan varlığında aptz uzaması, Yanlışlıkla veya bilerek alınan varfarin benzeri moleküllerin klinik bulguları ve değerlendirmeleri etkileyebileceği Tarama testlerinin Ilımlı faktör eksikliklerini FXIII gibi eksiklikleri göstermeyebileceği akıldan çıkarılmamalıdır. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 61

62 New Istanbul Contribution to Clinical Science ( ) Türk Hematoloji Dergisi ( ) Turkish Journal of Hematology (1995- ) TJH; PubMed Central de olacak (1999 yılından bu yana olan tüm elektronik kayıtlar) Emeği geçen herkese teşekkürler!!!!! TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 62

63 TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 63

64 Ne kanama, Ne tromboz Herkese Sağlıklı Hemostaz Diliyorum.

65 Dikkatiniz İçin Teşekkür Ederim. TPHD-2013 Hemostaz Yan Dal Okulu 65