Evde Bakımın Kronik Hastaların Yaşam Kalitesine Etkisi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Evde Bakımın Kronik Hastaların Yaşam Kalitesine Etkisi"

Transkript

1 ARAŞTIRMALAR / Researches The Effect of Home Care on the Quality of Life of Chronic Diseased People Selma KAHRAMAN1, Handan ZİNCİR2, Zeliha KAYA3 ÖZET SUMMARY Yaşlı nüfusunun ve dolayısıyla kronik hastalıkların artması uzun dönem bakım hizmetlerine duyulan gereksinimi artırmaktadır. Evde bakım hizmetleri kurum hizmetlerine göre daha ucuz olduğu, iyileşme oranını ve dolayısıyla hastaneye yatış gereksinmesini önemli oranda düşürdüğü, aile fertlerini de hasta bakım hizmetine katarak bütüncül ele alınmasını sağladığı ve aile ve hastanın yaşanan sorunlarla baş etmelerini kolaylaştırarak yaşam kalitesini artırmaktadır. Bu araştırma, kronik hastalığı olan bireylere verilen evde bakımın yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacı ile deneysel bir çalışma olarak planlanmıştır. 23 kişi ile yapılan araştırmanın verileri tanımlayıcı anket formu ve SF 36 Yaşam Kalitesi Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS paket programında, bağımlı iki örnek t testi ve wilcoxon eşleştirilmiş iki örnek testi kullanılmıştır. Buna göre, araştırmaya katılan hastaların % 59,1'i 60 yaş ve üzeri, %48,9'u hem diyabet hem de hipertansiyon hastası, % 59,1'inin okuma yazması yok ve %68,2'si hastalığı hakkında herhangi bir eğitim almamıştır. Hastaların, yaşam kalitesi değeri ve yaşam kalitesinin bütün boyutlarında, aldıkları puanların ortalamaları evde bakım öncesine göre yüksek bulunmuştur. Bu ilişki arasındaki fark istatistiksel olarak da anlamlı bulunmuştur (). Chronic diseases and elderly increases the need for long-term care services. Home care services are less expensive than institutional care, the recovery rate and thus significantly reduce the need of hospitalization, family members and provide patient care services, taking a holistic consideration of patient problems in family and enhance the quality of life by facilitating them to cope. In this research, individuals with chronic disease care in the home to determine the impact on quality of life is planned as an experimental study. As a data gathering device with 23 people on the survey were collected by questionnaire and SF-36 Quality of Life Scale. The data obtained were assessed using descriptive statistics, paired samples t-test and Wilcoxon two sample test. According to this study, 64% of the cases are 60 age and up, 48.9% have diabetes and Hypertension, 59.1 % are analphabet and 68, 2 % have not taken training on disease. All dimension of Quality Life of Patients with Chronic disease scores increase than scores of before home care. (p<0.05). Anahtar Kelimeler: Kronik Hastalık, Yaşam Kalitesi, Evde Bakım Key Words: Chronic Disease, Quality Life, Home Care GİRİŞ Tedavi olanaklarının eskiye göre artması hastalıklara bağlı ölümlerde göreli bir azalmaya; doğuştan beklenen yaşam süresinin uzamasına ve bakıma gereksinimi olan kronik hastalıkların artışına neden olmuştur. Kronik hastalıklar ve yaşlı nüfusunun artması uzun dönem bakım hizmetlerine duyulan gereksinimi artırmaktadır. Bu gereksinimin artmasında hızlı kentleşme ve toplumsal değişim süreci sonucunda küçülen aile yapısı, kadının çalışma yaşantısına katılması, konutların küçülmesi, değerlerdeki değişimler yaşlı bireyin aile içindeki statüsünün azalmasında etkili olduğu bilinmektedir (1,2). Bu da kronik hastalığı olan bireylerin bakımında aile dışı insan gücü ve teknoloji kullanımını zorunlu kılmaktadır (1.2.3). Kronik hastalıklar uzun süreli hastalıklardır ve zaman içinde çeşitli fonksiyonlarının kaybedilmesine neden olur. Kronik hastalığın eşliğindeki uzamış yaşam hem hasta, hem de ailesi için bazı kısıtlamalara ve zorluklara neden olabilmektedir. Türkiye kronik hastalıkların 1.Arş. Gör. Erciyes Üniversitesi Atatürk Sağlık Yüksekokulu 2.Uzm. Dr. Erciyes Üniversitesi Atatürk Sağlık Yüksekokulu 3.Öğr. Gör. Erciyes Üniversitesi Atatürk Sağlık Yüksekokulu 28

2 giderek daha fazla görüldüğü, çifte yük olarak tanımlanan sağlık sorunlarını yaşayan ülkelerden birisidir. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre Türkiye'de nüfusun %12,3'ü özürlüdür; %9,7'sinin özrü kronik hastalıklara bağlıdır. Türkiye Diyabet Epidemiyolojisi Projesi'ne göre diyabet prevalansı %7.2, hipertansiyon prevalansı %.30.1'dir. Bu yüzden, kronik hastalıklı bireylere ve ailesine, yaşanan bu sıkıntılara uygun baş etme yöntemlerinin geliştirilmesine destek olacak bakım girişimlerinin planlanması gerekmektedir. ( ) bölgesi olarak, Erciyes Üniversitesi Sağlık, Eğitim ve Araştırma Bölgesi içinde bulunan sosyo-ekonomik düzeyi düşük ve Nevşehir ve Niğde Bölgelerinden diğer bölgelere göre daha hızlı göç alan, 2250 nüfuslu ve 850 haneli olan Kemeraltı Mahallesinde bulunan kronik hastalığa sahip olan yaşlılar oluşturmaktadır. Araştırmanın örnek sayısı için, bu çalışmaya yakın olan bir araştırma baz alınarak örnek sayısı belirlenmiştir ( Aydemir Ç ve ark. Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarının yakınlarında yaşam kalitesi ve psikiyatrik semptomlar. Kriz dergisi. 10 (2) ). Buna göre, örneklem sayısı 25 kişi olarak saptanmıştır. Bu kişiler, 2009 yılı sağlık ocağına kayıtlı kronik hastaların ev halkı tespit fişleri sıralanarak basit rasgele örnekleme yöntemi ile tespit edilmiştir. 25 hastanın evine, 2008 aylarında mart-mayıs ayları arasında 4. Sınıf Erciyes Üniversitesi Hemşirelik öğrencileri tarafından haftada bir kez ziyaret yapılmıştır. Günümüzde sağlık bakım sistemi giderek topluma dayalı duruma gelmektedir. Artık istenen şey, salt belirtilerin giderilmesi değil, aynı zamanda hastaneye yatışların azaltılması, iletişim ve baş etme becerilerinin geliştirilmesi için sağlık kurumları dışında da hasta ve ailesinin evde ele alınması ve hastanın yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve üretkenliğini yeniden kazanarak sürdürülmesi amacıyla evde bakım hizmetlerini başlatmak ve sürdürmektir. Çünkü evde bakım hizmetleri; hastanın evde profesyonel anlamda bakımı ve tedavisini içerir. Ayrıca evde bakım hizmetleri, evde bakım hizmetlerinin kurum hizmetlerine göre daha ucuz olduğu, iyileşme oranını ve dolayısıyla hastaneye yatış gereksinmesini önemli oranda düşürdüğü, aile fertlerini de hasta bakım hizmetine katarak bütüncül ele alınmasını sağlamakta ve aile ve hastanın yaşanan sorunlarla baş etmelerini kolaylaştırarak yaşam kalitesini artırmaktadır ( ). Araştırmanın ilk bir buçuk ayı içinde 1 kişi araştırmaya katılmak istemediği, diğer bir kişide öldüğü için örneklem sayısı 23 kişi olarak sonuçlanmıştır. Toplanan veriler bir istatistik uzmanı tarafından NCSS programında güç analizi yapılarak güç oranı %99 (kaynak NCSS Güç analizi) çıkmıştır. Bu nedenle araştırmanın örnek sayısı yeterli kabul edilmiştir. Ön Uygulama: Hazırlanan formun işlerliğini belirlemek amacıyla, bu bölgelerin dışında yaşayan ve kronik hastalığa sahip 10 hastaya ön uygulama yapılmıştır. Gerekli yerler düzeltilmiştir. Yaşam kalitesi bireylerin yaşamdaki pozisyonlarını algılaması olarak tanımlanmakta ve bireyin sağlığını yükseltmesi için önemli bir ölçüttür. Ayrıca yaşam kalitesi, bireyin yaşamdan aldığı memnuniyeti göstermektedir ( ) Bu anlayış çerçevesinde; kronik hastalığa sahip olan bireylere verilen evde bakımın yaşam kalitesine etkisini belirmek amacıyla bu araştırma planlamıştır. Verilerin toplanması ve Değerlendirilmesi; Araştırmanın verileri, Atatürk Sağlık yüksekokulu halk sağlığı hemşireliği stajı kapsamında bulunan öğrenciler tarafından toplanmıştır. İlk ev ziyaretinde, Bu çalışmanın amacı, kronik hastalığa sahip olan bireylere verilecek evde bakımının anlatarak hastanın onayı alınmıştır. Bir sonraki ev ziyaretleri için hasta ve ailesi ile görüşme yapılmış, gereksinimler belirlenmiş, planlamalar yapılmıştır. Ev ziyareti sonrasında danışman eşliğinde yapılan planlamaların eksik ya da yanlış yönleri düzeltilmiş, öğrencinin daha etkili ev ziyareti yapması sağlanmıştır. YÖNTEM Araştırmanın Şekli; Bu araştırma kronik hastalığa sahip olan bireylere verilen evde bakımın yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacı ile deneysel olarak planlanmıştır. Her bir yaşlıya bir tane öğrenci verilerek en az haftada bir olmak üzere, kronik hastalıkların Araştırmanın Evren ve Örneklemi; Çalışma 29

3 Tablo 1. Hastaların Kronik Hastalık Hakkında Bilgi Durumları (Kayseri, 2009) Değişkenler Sayı Yüzde Hastalık hakkında daha önce eğitim alma Var 15 68,2 durumu Yok 7 31,8 Daha önce hastaneye yatma durumu Var 14 63,6 Yok 8 36,4 Hastalık kötüleştiği zaman 19 86,4 Kontrol amaçlı 3 13,6 Kısmen yeterli 4 18,2 Yetersiz 18 81,8 1-4 yıl arası 1 4,5 5-9 yıl arası 10 45,5 10 ve üzeri 11 50,0 Sağlık Hizmetinden yararlanma durumu Hastalık Hakkında bilinçlilik durumu Bir kronik hastalığın süresi evde bakımı hedefleri doğrultusunda hemşirelik bakımı, eğitim ve danışmanlık, rehberlik ve sektörlerarası işbirliği..vb hizmetleri verilmiştir. Katılımcıların ilk ev ziyaretinde ve son ev ziyaretinden 3 ay sonra yaşam kalitesi ölçeği uygulanmıştır. Aradaki farka bakılmıştır. güçlüğü, ağrı, genel sağlık, vitalite, sosyal fonksiyon, emosyonel rol güçlüğü ve mental sağlıktır. Bunlardan ilk dördü fiziksel komponent skoru, son dördü ise mental komponent skoru olarak bilinmektedir. Fiziksel fonksiyon skalası; bir veya birkaç kat merdiven çıkma ya da bir veya bir kaç sokak öteye yürümek gibi fiziksel kısıtlılıkları ölçmektedir. Emosyonel ve fiziksel rol güçlükleri skalası; fiziksel ve emosyonel problemlerin hastaların aktivitelerini ne kadar kısıtladığı sorgulamaktadır. Ağrı skalası; vücut ağrılarının derecesini ve ağrıların hastanın günlük hayatını ne kadar etkilediğini değerlendirmektedir. 1- Bilgi Formu: Gereksinimlerin belirlenmesi için yapılan anket formu son literatür taranarak yapılmıştır. Anket formu, kronik hastalığa sahip olan bireyin ve ona birinci derece bakım veren kişinin sosyo-demografik özellikleri, kronik hastalıkla ilgili bilgi ve uygulamaları, gereksinimleri ve beklentileri olacak şekilde hasta ve ailesinin yaşadığı sorunları ilişkin sorulardan oluşmaktadır. Sosyo-demografik ve kronik hastalıkla ilgili toplam 18 sorudan oluşmaktadır Veriler değerlendirilmesini için, tanımlayıcı istatistiklerde sayı ve yüzde hesabı, SPSS paket programında değişkenlerin normal dağılım uygunluğuna bakılarak bağımlı iki örnek t testi ve normal dağılıma uymayan gruplar için wilcoxon eşleştirilmiş iki örnek testi kullanılmıştır. 2- SF 36 Yaşam Kalitesi ölçeği: Yaşam kalitesinin değerlendirilmesinde; yaşam kalitesi ölçekleri içinde jenerik özelliğine sahip ve geniş açılı ölçüm sağlayan 1992 yılında Rand Coorpation tarafından geliştirilip kullanıma sunulmuş Short Form -36 (SF-36) kullanılmıştır. Ölçek adından da anlaşıldığı gibi 36 maddeden oluşmaktadır ve bunlar 8 skalanın ölçümünü sağlamaktadır; fiziksel fonksiyon, fiziksel rol BULGULAR Araştırmaya katılan hastaların % 59,1'i 60 yaş ve üzeri, % 90,9'u kadın ve % 59,1'inin okuma yazması yoktur. Hastaların %95,5'i evli, %86,4'ü SSK'lı ve % 59,1'i çekirdek aileden gelmektedir. 30

4 Tablo 2. Kronik Hastalığa Sahip Olan Bireylerin Yaşam Kalitesi Alt Değişkenlerine Göre Önce Ve Sonra Puanları (Kayseri, 2009) Değişkenler SF 36 Sağlık Statüsü Boyutları Önceki Sonraki Test puanı P Fiziksel fonksiyon Ort±SD 31,3±29,4 51,5±27,7 t= -6,939 Fiziksel rol güçlüğü Ort±SD 36,3±35,1 64,7±38,3 t=-0,011 Agrı Ort±SD 44,5±24,2 29,5±20,5 Z=0,00 Emosyonel rol güçlüğü Ort±SD (min- 48,4±38,1 65,1±36,3 Z=0,045 max) Genel sağlık Ort±SD (min- max) 33,1±10,0 58,4±10,6 t= 0,65 P>0,05 Vitalite 61,8±12,3 81,5±12,1 t=0,001 Sosyal fonksyon 40,3±14,3 74,4±15,6 t=0,003 Mental Sağlık 51,0±9,87 74,5±7,78 Z=0,00 Asgari ücretli geçimini sağlayan hastaların oranı %52,3'dür. Kronik hastalık tipi olarak hem diyabet hem de hipertansiyon hastası olan % 48,9'dur. ve önce ve sonra arasındaki fark istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Aynı şekilde hastaların fiziksel rol güçlüğü, ağrı ve emosyonel rol güçlüğü puanlarında önceki ve evde bakım verildikten sonraki puanları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Buna göre hastalara verilen evde bakımın yaşam kalitesini artırdığı görülmüştür. Sadece genel sağlık alanında önce ve sonra arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemesine rağmen hastaların önceki genel sağlık puanının sonrakine göre düşük olduğu görülmüştür. Tablo1 de hastaların kronik hastalık hakkında bilgi durumları verilmiştir. Buna göre, hastaların %68,2'si hastalığı hakkında herhangi bir eğitim almamıştır. Hastaların %50,0'ı sahip olduğu hastalıklardan en az birine 10 yıldan fazla kronik hastalığa sahiptir. Hastaların %86,4'ü hastalık hakkında bilgi sahibi olmadıklarını, sağlık kontrollerine gitmediği, ilaçlarını sadece şikâyetleri olduğu zaman ya da düzensiz bir şekilde aldıklarını ve sağlık hizmetini ya kötüleştiği zaman ya da ilaç yazdırmak için kullandıklarını ifade etmeleriyle hastalık hakkında bilinçlilik durumunun yetersiz olduğu saptanmıştır. TARTIŞMA Evde bakımın kronik hastalığa yaşam kalitesine etkisini belirleyen bu araştırmada, sosyodemografik özelliklerin kişinin yaşam kalitesini etkisine bakıldığında, araştırmaya katılanların % yaş ve üzeridir. Buna göre son yapılan araştırmalar, hastaların yaşı arttıkça yaşam kalitesinin düştüğünü saptamıştır. Denizli'de yapılan çalışmada da yaşın ilerlemesiyle birlikte sağlığını kötü olarak algılayanların oranı artmıştır (5.9). Tüzün ve ark yaptığı araştırmada, yaşın artmasıyla sağlık sorunlarının arttığını ve kişilerin sağlık algılarının olumsuzlaştığını Tablo 2 de kronik hastalığa sahip olan bireylerin yaşam kalitesi alt değişkenlerine göre önce ve sonra puanları verilmiştir. Bu verilere göre, yaşam kalitesinin alanlarının çoğunda önceki puanlarından sonraki puanlarına göre daha anlamlı olduğu saptanmıştır. Buna göre, kronik hastalığa sahip olan bireylerin fiziksel fonksiyon puanları evde bakımdan sonra yükselme olmuş 31

5 bildirmiştir.(10). Artan yaşla birlikte artan fiziksel, sosyal zorluklar daha belirgin duruma gelmekte ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Çalışmaya katılan hastaların çoğunun 60 yaş ve üzeri olması ve yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı SF 36 yaşam kalitesi ölçeğinin öncekinin sonrakine göre düşük çıkma nedenini olduğunu düşündürmektedir. Bu da bize, yaşla birlikte artan sağlık sorunları ve hastalıkların daha fazla olması, doktora başvuru sayısının artması gibi sorunlardan dolayı evde bakım hizmetlerinin vazgeçilmez bir unsur olduğunu düşündürmektedir. olacağı, dolayısıyla yaşam standardı ve yaşam kalitesinin bütünüyle etkileneceği bildirilmektedir. Aylık gelirin yüksek olması, hastaların gerek kendilerini iyi hissetmelerini, gerekse hastalığın getirdiği zorluklarla daha kolay baş edebilmelerini, yaşam standartlarını yüksek tutabilmelerini, kişinin kendine güvenini kaybetmemesini sağlayabilir. ( ). İşte bu veriler, bizim çalışmamızda hastaların % 52,3'ünün asgari ücretle geçinmesini yaşam kalitesini istenilen seviye çıkarılmamasının bir kanıtı olabileceğini düşündürmektedir. Yaşam kalitesini etkileyen sosyo-ekonomik faktörlerden bir diğeri ise, sosyal güvencedir. Buna göre, yapılan bir araştırma, sosyal güvencesi olan hastaların fonksiyonel durum dışında genel sağlık anlayışı, esenlik ve global yaşam kalitesi puanlarının sosyal güvencesi olmayan olgulara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır ( ). Bizim çalışmamızda da hastaların % 86,4'ünün SSK'lı olması hastaların yaşam kalitesini artıran etkenlerden biridir. Gelir seviyesinin yükselmesinin direkt yaşam kalitesini yükselteceği düşünülebildiği gibi, gelir seviyesi yükseldikçe sağlık harcamalarına ayrılan paranın artmasıyla sağlığa daha çok önem verilerek sağlığın daha iyi korunması ve algılanması sağlanmış olabilir. Cinsiyete bakıldığında ise, literatürler, kadınların erkeklere göre yaşam kalitesinin daha düşük olduğunu göstermiştir. Birçok çalışmada ortaya konduğu gibi, kadınlarda yaşam kalitesi puanının düşük çıkması, kadın ve erkek cinsiyetlerine ait toplumsal rollerle ve kısıtlılıklarla açıklanabileceği gibi, kadınların fizyolojik yapıları, hormonal farklılıkları ile de ilişkili olabilmektedir. (10.11,16) Araştırmaya katılan hastaların % 31,8'i ilkokul mezunu ve % 59,1'inin okuma yazması yoktur. Bu veriler bize çalışmamızdaki hastaların çoğunun düşük eğitim seviyesine sahip olduğunu göstermiştir. Yapılan araştırmalar, bireylerin eğitim seviyesi yükseldikçe yaşam kalitesinin arttığını ifade etmiştir. Bir araştırmaya göre; Okuryazar olmayanlarda sağlığın kötü algılanması %25,3 iken, üniversite mezunu kişilerde bu oran %5,9'a kadar gerilemektedir. Çin'de birinci basamağa başvuran hastalarda yapılan benzer bir araştırmada ise eğitim düzeyi artan bireylerin fiziksel sağlığa ilişkin riskleri azaldığı bulunmuştur. Bu da bize eğitimin algılanan sağlığı, dolayısıyla yaşam kalitesini ne ölçüde değiştirebileceğini göstermektedir (10,14.13) Ayrıca, hastaların çoğunun okuma yazması olmaması, hastalığın kontrollerin sayısını ve hastaların yaşam kalitesinin azalttığını düşündürmektedir. Kronik hastalığa sahip hastaların % 59,1'nin çekirdek aileden gelmesini yaşam kalitesinin düşük olacağı düşündürmektedir. Çünkü araştırmalar, geniş aileye sahip olanların genel sağlık anlayışı, esenlik ve global yaşam kalitesi daha yüksek bulmuştur. Geniş aileye sahip olguların psikolojik yönden daha fazla desteklenmesi ve aile içi rollerinin paylaşılması nedeniyle yaşam kalitesinin daha yüksek olduğu düşünülmekte, ancak aile ile ilgili, aile birlikteliği, aile yapısı vb. gibi farklı faktörlerin yaşam kalitesini etkileyebileceği düşünülmektedir (2.4.5,9) Kronik hastalığa sahip olan bireylerin %68,2'si hastalığı hakkında herhangi bir eğitim almamış ve hastalrın çoğu (%86,4, Tablo 1) hastalık hakkında bilgi sahibi olmadıklarını, sağlık kontrollerine gitmediği, ilaçlarını sadece şikâyetleri olduğu zaman ya da düzensiz bir şekilde aldıklarını ifade etmişlerdir. Hastaların kronik hastalık hakkında bilgi sahibi olmamaları, Aynı şekilde araştırmalar, bireylerin ekonomik gelirleri artması ile yaşam kalitesi arasında ilişki doğru orantılı bir şekilde arttığını saptamıştır. Sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan bireylerde yaşam kalitesi daha düşük seyretmektedir. Yoksulluk arttıkça kronik hastalıkların daha çok 32

6 hastalığın kontrolünü azalttığı ve yaşam kalitesini düşürdüğü görülmektedir. Yapılan araştırmalar, hastalık süresi uzadıkça, hastaların yaşam kalitesinin düşüreceğini saptamışlardır(6.7.9). Bizim çalışmamızda, kronik hastalığın 10 yıldan fazla var olması yaşam kalitesi ölçek puanını düşüren nedenlerinden birini desteklemiştir. Çünkü hastalık süresi arttıkça komplikasyonların ve hastalık ilerlemesiyle hastanın yaşam kalitesini düşürdüğü görülmüştür. Oysa hastalık süresi uzadıkça hastalığın kontrolünde daha iyi olması, bilginin daha iyi olacağı düşünülmektedir. Evde bakım burada önemli olmaktadır. Hemşireler evlere giderek hastanın neye hangi bilgiye gereksinim olduğunu saptayarak eğitim planmış ve vermişlerdir. Bu süreçte haftada var olan değişiklikleri izlemiş ve bakım uygulamıştır. Yapılan araştırmalara göre; hastalara hastalığa ve genel sağlık hakkında bilgi düzeyi arttıkça yaşam kalitesi puanlarını artığı görülmüştür ( ). Türkiye'de sağlık hizmetlerini düşündüğümüzde, sistemin para ağırlık olması hasta yoğunluğun fazla olması, sağlık ocaklarından daha çok hastanelere gidilmesi, hastalığın kötüleştiği zaman hastanelere başvurmaları evde bakım hizmetlerini yetersiz olduğunun bir kanıtıdır. Ayrıca, sağlık ocağında çalışan ebe ve hemşirelerin birinci görevi olan evde bakımlarının yapılmaması ve sadece rutin kayıt işleriyle uğraşmaları ve yeni gelecek sistemde evde bakım hizmetlerinin giderek azalması bu hizmetlerinin kalitesini düşüreceği düşünülmektedir. Bu nedenlerden dolayı, özellikle kronik hastalığa sahip olan bireylerin hastalık hakkında bilinçlerin yeterli olmayacağı ve giderek sorunların artacağı varsaymaktayız. Oysa paranın önemli olduğu bugünlerimizde hastane masrafların evde bakım masraflarını bir hayli üstünde olması ve sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan bireylerin masrafların dolayısıyla ülke ekonomisini derinden sarsacaktır. Yukarıda bu veriler, evde bakım hizmetlerinin ne kadar etkin olduğu, vazgeçilmez olduğunu göstermektedir yapılan SF 36 ölçeğine göre yaşam kalitesini oldukça düşük algıladıkları saptanmıştır. Hastaların sosyo-demografik değişkenlerden; yaş, öğrenim durumu, medeni durum, gelirin gideri karşılama durumunun..vb hastalık değişkenlerinin yaşam kalitesinin hemen hemen tüm alanlarını etkilediği belirlenmiştir. Hastalara verilen evde bakım hizmetleriyle hastalık hakkında bilgi durumlarının arttığı, hastalarda komplikasyon görülme olasılığın azaldığı, dolayısıyla hastane başvurmayı gerektirmediği ve en önemli olarak kronik hastalıklarda bireyin kendine bakım aktivitelerini üstlenmesini, bağımsızlığın arttığı saptanmıştır. Hastalığa ve hastaların yaşam kalitesine ilişkin eğitim, önerilen diyet ve ilaç tedavisine uyanlarda yaşam kalitesi daha yüksek bulunmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda; kronik hastalığa sahip olan bireylerin, evde bakım hizmetlerinin vazgeçilmez unsurlar olması ve bu hizmetlerin arttırılması amacıyla programların düzenlenmesi önerilmiştir. KAYNAKLAR 1-Emiroğlu ON, Korkmaz G. Huzurevlerinin Düşmeyle İlgili Çevresel Risk Faktörleri Yönünden Değerlendirilmesi Türk Geriatri Dergisi, 10 (1): 24-36, Altuğ Özsoy S. Evde Bakımda Kültürel Yaklaşım Evde Bakım Kitabı, Editörler: Fadıloğlu Ç, Doğan F, Ertem G, Meta Basım Matbaacılık, İzmir, 55-61, Öztek Z, Kubilay G. Evde Hasta Bakımı Toplum Sağlığı Hemşireliği Kitabı, 3.Baskı, Palme Yayıncılık,Ankara , Aydemir Ç, Kasım İ. Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Yakınlarında Yaşam Kalitesi Ve Psikiyatrik Semptomlar. Kriz Dergisi 10 (2); The Whoqol Group. The World Health Organization Quality Of Life Assessment (Whoqol): Development And General Psychometric Properties. Soc Sci Med; 46: Özdemir L, Koçoğlu G. Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı Ve Risk Faktörleri. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi.. 27 (3): Soyuer F, Ünalan D. Kronik Beyin Damar Hastalıklarında Yaşam Kalitesi Ve Etkileyen Faktörler İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 13(3): Bilir N. Değişen Sağlık Örüntülerinde Halk Sağlığı Çalışanlarının Rolü: Kronik Hastalıklar Ve Yaşlılık Sorunları. Toplum Hekimliği Bülteni, Eylül-Aralık,; Telatar T, Özcebe H. Yaşlı Nüfus Ve Yaşam Kalitelerinin Yükseltilmesi. Türk Geriatri Dergisi 7: Tüzün E, Eker L. Sağlık Değerlendirme Ölçütler Ve Yaşam Kalitesi. Sağlık Ve Toplum Dergisi; 13: SONUÇ VE ÖNERİLER Kronik hastalığa sahip olan bireylerin verilen evde bakımın yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörleri değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada; hastaların önceki 33

7 11-Arzu A, Pınar R. Kronik Hemodiyaliz Hastalarının Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi, C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 8 (1):1-11, Subaşı N, Öztek Z.: Türkiye'de Karşılanamayan Bir Gereksinim: Evde Bakım Hizmeti TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 5 (1), 19-30, Ünalan D, Baştürk M. Aktif ve inaktif tüberküloz olgularında yaşam kalitesi ve durumluk sürekli kaygı düzeyleri ile ilişkisi Anatolian Journal of Psychiatry; 9: Gülseren L, Hekimsoy Z, Gülseren Ş, Bodur Z, Kültür S. Diabetes mellituslu hastalarda depressyon, anksiyete, yaşam kalitesi ve yetiyitimi. Türk Psikiyatri Dergisi; 12: Hitchcock JE, Thomas SA, Schubert PE.: Home Health Nursing Community Health Nursing Caring in Action, Delmar Publisher, , Kılıç Akça N, Taşcı S.: 65 Yaşüstü Bireylere Bakım Verenlerin Yaşadıkları Sorunların Belirlenmesi Sağlık Bilimleri Dergisi 14, (Ek Sayı:Hemşirelik Özel Sayısı) 30-36,

Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler

Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLI BİREYLERİN YAŞAM KALİTESİ VE DEPRESYON DÜZEYLERİ

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( ) HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı

Detaylı

HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME

HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME Psi. Özge Kutay Sos.Yelda ġimģir Ġzmir,2014 HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI

Detaylı

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Burcu BAYRAK KAHRAMAN* Derya TÜLÜCE* Musa BALİ** Turgay ARINSOY** *Gazi Üniversitesi Sağlık

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre,

Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre, GERİATRİ 1 Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre, doku, organ ve sistemler düzeyinde, zamanın

Detaylı

Çalışma Hayatının İki Büyük Korkusu: İşsizlik ve İş Güvencesizliği Two Big Fear of Working Life: Unemployment and Job Insecurity

Çalışma Hayatının İki Büyük Korkusu: İşsizlik ve İş Güvencesizliği Two Big Fear of Working Life: Unemployment and Job Insecurity Çalışma Hayatının İki Büyük Korkusu: İşsizlik ve İş Güvencesizliği Two Big Fear of Working Life: Unemployment and Job Insecurity İskender GÜMÜŞ* Nebi Sümer, Nevin Solak, Mehmet Harma İşsiz Yaşam: İşsizliğin

Detaylı

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu

Detaylı

Bilim Uzmanı İbrahim BARIN

Bilim Uzmanı İbrahim BARIN ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİNDE YATAN HASTALARIN HASTANE HİZMET KALİTESİNİ DEĞERLENDİRMELERİ Bilim Uzmanı İbrahim BARIN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri AMAÇ Hasta memnuniyeti verilen

Detaylı

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Gülay Aşçı 1, Cenk Demirci 2, Zeki Soypaçacı 3, Özen Önen Sertöz 1, Serkan Kubilay Koç 2, Sinan Erten 2, Sıddig Momin Adam 2, Handan Öğünç 2, Gökçe Kaya 2, İrfan Hastürk 2, Emine Ünal 2, Ali Başçı 1, Ercan

Detaylı

HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ

HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ *Derya BaĢaran ** Özlem ġahin Altun *Diaverum Özel Merzifon Diyaliz Merkezi **Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Psikiyatri HemĢireliği AD GİRİŞ

Detaylı

HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR

HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR GİRİŞ Hasta eğitimi, sağlığı koruyan ve bireylerde davranış değişikliği geliştirmeye yardım eden öğrenim deneyimlerinin

Detaylı

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Yaşlı nüfusa ilişkin en önemli sorunlardan biri bakım sorunudur. Yaşlı bakımı çok kapsamlı ve pahalı bir hizmettir. Özellikle 75 yaşın

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri (Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği) Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana

Detaylı

Özgün Problem Çözme Becerileri

Özgün Problem Çözme Becerileri Özgün Problem Çözme Becerileri Research Agenda for General Practice / Family Medicine and Primary Health Care in Europe; Specific Problem Solving Skills ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ

Detaylı

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı

Detaylı

DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER. PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til

DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER. PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til Su; GİRİŞ ekosisteminin sağlıklı işlemesi, insanların sağlığı ve yaşamının

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN SAĞLIK HİZMETİ ALANLAR VE ÇALIŞANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ ÖRNEĞİ

HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN SAĞLIK HİZMETİ ALANLAR VE ÇALIŞANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ ÖRNEĞİ HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN SAĞLIK HİZMETİ ALANLAR VE ÇALIŞANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ ÖRNEĞİ Uzm. İbrahim BARIN Prof. Dr. Murat BORLU Başmüdür Özcan ÖZYURT

Detaylı

Birinci basamakta çalışan sağlık personelinin hasta hakları konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi

Birinci basamakta çalışan sağlık personelinin hasta hakları konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi Cilt: 6 Sayı: 1 Yıl: 2009 Birinci basamakta çalışan sağlık personelinin hasta hakları konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi Handan Zincir* Zeliha Kaya Erten* Özet Bu araştırmada, birinci basamak sağlık

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

EVDE BAKIM HİZMETLERİ. Ayşe Güler Aralık 2004

EVDE BAKIM HİZMETLERİ. Ayşe Güler Aralık 2004 EVDE BAKIM HİZMETLERİ Ayşe Güler Aralık 2004 Tanım Bireylere yaşam siklusu içinde, kendi yerleşim alanlarında sağlık hizmeti sağlayan, sağlık bakım sunum sisteminin geniş ve bütüncül bir parçasıdır. Diyabet

Detaylı

Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi

Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi DİYABET HASTALARININ HASTALIK ALGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi Amaç: TURDEP-2

Detaylı

Doç. Dr. Demet ÜNALAN Doç. Dr. Mehmet S. İLKAY Uzman Tülin FİLİK ERCİYES ÜNİVERSİTESİ

Doç. Dr. Demet ÜNALAN Doç. Dr. Mehmet S. İLKAY Uzman Tülin FİLİK ERCİYES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ ÇALIŞANLARININ ÖRGÜTSEL BAĞLILIK DÜZEYLERİNİN ÖLÇÜLMESİ: ERCİYES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ÇALIŞANLARI ÜZERİNDE BİR UYGULAMA Doç. Dr. Demet ÜNALAN Doç. Dr. Mehmet

Detaylı

MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı

MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı ATATÜRK SAGLIK MESLEK LİsESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ SON SINIF ÖGRENCİLERİNİN DİABETES MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Sibel KARA CA * ÖZET Bu araştırma İzmir

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Dr. Talha Müezzinoğlu

Dr. Talha Müezzinoğlu Kısa Form-36 (SF-36) Dr. Talha Müezzinoğlu Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD MANİSA Program: Genel Bilgi ve Tanım Puanlama SPSS e uyarlama Örnek hesaplaması Sorular & Tartışma Rand Corporation

Detaylı

PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ

PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ Doç. Dr. Fahriye OFLAZ Uzm. Hem. Hülya KEMERÖZ KARAKAYA İÇERİK 1. Araştırmanın Amacı 2. Gereç

Detaylı

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY GİRİŞ Yaşlılık Dünya Sağlık Örgütü tarafından 65 yaş ve üzeri dönem olarak tanımlamakta; Fiziksel görünüm, güç ve rol kaybı yaşanılan, yaşlılık dönemindeyeti

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

HS-003. Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı.

HS-003. Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. HS-003 Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. İstanbul) Sezgi ÇINAR PAKYÜZ (Celal Bayar Üniversitesi, Manisa Sağlık Yüksekokulu,

Detaylı

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin

Detaylı

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma

Detaylı

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri YATAN HASTALARDA, HASTANE HİZMET KALİTESİNİN RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES TIP ÖRNEĞİ Uzm. İbrahim BARIN Prof. Dr. Murat BORLU Başmüdür Özcan ÖZYURT Müdür Aydemir KAYABAŞI İstatistikçi

Detaylı

HOŞGELDİNİZ. Diaverum

HOŞGELDİNİZ. Diaverum HOŞGELDİNİZ 1 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZ KLİNİKLERİNDEN BEKLENTİLERİ Gizem AKYOL¹, Nergiz TEKYİĞİT¹,Ayşegül TEMİZKAN KIRKAYAK¹,Fatma KABAN²,Filiz AKDENİZ²,Tevfik ECDER²,Asiye AKYOL³ 1-Diaverum Özel

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Uluslararası 9. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi 19-22 Ekim 2017 Antalya/Türkiye BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Öznur KARA

Detaylı

Böbrek transplantasyonlu hastalar ve yaşam kalitesinde kanıt temelli uygulamalar

Böbrek transplantasyonlu hastalar ve yaşam kalitesinde kanıt temelli uygulamalar Böbrek transplantasyonlu hastalar ve yaşam kalitesinde kanıt temelli uygulamalar Doç. Dr. Emel YILMAZ Celal Bayar Üniversitesi Manisa SYO Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği AD 1 Tedavisi mümkün olmayan hastalıklar

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum

Detaylı

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi

Detaylı

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Kriz Dergisi 2(1): 235-240 EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Erol ÖZMEN, M.Murat DEMET, İlkin İÇELLİ, Gürsel

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan Psikososyal Güvenlik İklimi Psikososyal güvenlik iklimi, örgütsel iklimin spesifik bir boyutu olup, çalışanların psikolojik

Detaylı

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,

Detaylı

ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai

ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai PEHLİVAN*; Elif Nilay ADA*;Gizem ÖZTAŞ* *Mersin Üniversitesi

Detaylı

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ Sevil Şahin 1, İlknur Demirhan 1, Sibel Peksoy 1, Sena Kaplan 1, Gülay Dinç 2 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri

Detaylı

KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA VERİLEN EĞİTİMİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ. Doç. Dr. Özgül Karayurt Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi

KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA VERİLEN EĞİTİMİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ. Doç. Dr. Özgül Karayurt Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA VERİLEN EĞİTİMİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ Doç. Dr. Özgül Karayurt Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İçerik Yaşam kalitesi kavramı Kanser hastalarının bilgi gereksinimleri

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

Orta yaş kadınların çoğu için psikososyal ve fiziksel semptomlarla ilişkili olarak reprodüktif dönemin sonu ve menopozun başlangıcını gösterir

Orta yaş kadınların çoğu için psikososyal ve fiziksel semptomlarla ilişkili olarak reprodüktif dönemin sonu ve menopozun başlangıcını gösterir Orta yaş kadınların çoğu için psikososyal ve fiziksel semptomlarla ilişkili olarak reprodüktif dönemin sonu ve menopozun başlangıcını gösterir Aynı zamanda sağlıksız yaşam stilinin birikmiş etkilerinin

Detaylı

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri

Detaylı

HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ

HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ Özlem Bulantekin Düzalan*, Sezgi Çınar Pakyüz** * Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu ** Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık

Detaylı

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ?

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? Sacide Kılıç* Alime Selçuk Tosun** Elif Eliş* *Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

Gebelere Antenatal Dönemde Verilen Eğitimin Fetal Bağlanma, Doğum Algısı ve Anksiyete Düzeyine Etkisi. Ebe Huriye Güven

Gebelere Antenatal Dönemde Verilen Eğitimin Fetal Bağlanma, Doğum Algısı ve Anksiyete Düzeyine Etkisi. Ebe Huriye Güven Gebelere Antenatal Dönemde Verilen Eğitimin Fetal Bağlanma, Doğum Algısı ve Anksiyete Düzeyine Etkisi Ebe Huriye Güven Gebelik dönemi fizyolojik, psikolojik ve sosyal değişimlerin yaşandığı ve bu değişimlere

Detaylı

DOĞRU SEÇİLMİŞ DİYALİZ TEDAVİSİ VE YAŞAM KALİTESİ

DOĞRU SEÇİLMİŞ DİYALİZ TEDAVİSİ VE YAŞAM KALİTESİ DOĞRU SEÇİLMİŞ DİYALİZ TEDAVİSİ VE YAŞAM KALİTESİ 24. ULUSAL BÖBREK HASTALIKLARI, DİYALİZ VE TRANSPLANTASYON HEMŞİRELİĞİ KONGRESİ-2014 SELMA ÇİÇEK WHO-quality of life Amaçları, beklentileri, hayat standartları,

Detaylı

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite Düzenli fiziksel aktivite ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi artışı özellikle yaşlı nüfusta önemli görülmektedir. Bu kısımda yaşlılar için egzersiz programı oluşturulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA ÖĞRENME TARZLARI VE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA ÖĞRENME TARZLARI VE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA ÖĞRENME TARZLARI VE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ Şengül Özdemir¹Esma Iravul¹,Ayşegül Temizkan Kırkayak¹,Fatma Kaban²,Filiz Akdeniz ²,Tevfik Ecder²,Asiye Akyol³ 1-Diaverum

Detaylı

Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi

Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi Sibel Yıldırım*, İlknur İnanır**, Zerrin Kaya*** * Acıbadem Hastanesi,

Detaylı

Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi

Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi Uzm. Dr. Gökhan Öz Prof. Dr. Cengiz Kılıç Giriş Mizofoni: Çeşitli hafif seslerden belirgin

Detaylı

KARAMAN İL MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN BAĞIMLILIK DÜZEYLERİ, DEMOGRAFİK VE MEDİKAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

KARAMAN İL MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN BAĞIMLILIK DÜZEYLERİ, DEMOGRAFİK VE MEDİKAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ KARAMAN İL MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN BAĞIMLILIK DÜZEYLERİ, DEMOGRAFİK VE MEDİKAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Dilek CİNGİL* Said BODUR** Kabul Tarihi:25/06/2007 ÖZET Çalışma Karaman da yaşayan 65 yaş

Detaylı

OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK

OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK YAŞAM KALİTESİ VE OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi Kişinin kendi sağlığını değerlendirmesi için geliştirilmiş bir ölçme metodudur. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ölçümü

Detaylı

THE INVESTIGATION OF INFLUENCE FACTORS ON SELF-CARE AGENCY AND OUALITY OF LIFE ON HEMODIALYSIS PATIENTS

THE INVESTIGATION OF INFLUENCE FACTORS ON SELF-CARE AGENCY AND OUALITY OF LIFE ON HEMODIALYSIS PATIENTS Ege Tıp Dergisi (): 9-0, 00 HEMODİYALİZE GİREN HASTALARIN YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ VE ÖZBAKIM GÜCÜ İLE BUNLAR THE INVESTIGATION OF INFLUENCE FACTORS ON SELF-CARE AGENCY AND

Detaylı

AMAÇ İş yerinde bulunan ve sağlık açısından risk oluşturan faktörleri etkili bir şekilde kontrol altına alarak çalışanlar için sağlıklı ve güvenli bir

AMAÇ İş yerinde bulunan ve sağlık açısından risk oluşturan faktörleri etkili bir şekilde kontrol altına alarak çalışanlar için sağlıklı ve güvenli bir BİR TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ MASA BAŞI ÇALIŞMA OFİSLERİNİN ERGONOMİK AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÇALIŞANLARIN SAĞLIK YAKINMALARINA ERGONOMİ GİRİŞİMİNİN ETKİSİ Uzm. Dr. İsmail Hakkı TUNÇEZ Yard. Doç. Dr.

Detaylı

Hedefe Ulaşmak. Uzm. Hem. Hülya GÜLYÜZ DEMİR Yeditepe Üniversitesi Hastanesi

Hedefe Ulaşmak. Uzm. Hem. Hülya GÜLYÜZ DEMİR Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Hedefe Ulaşmak Uzm. Hem. Hülya GÜLYÜZ DEMİR Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Diyabet Tedavisi Yaşam Tarzı Değişikliği İlaçlar Eğitim Eğitim Davranış Yaşantı Birey Süreç EĞİTİM Kültürlenme Eğitim, bireyde

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. RAHŞAN ÇAM

Yrd.Doç.Dr. RAHŞAN ÇAM Yrd.Doç.Dr. RAHŞAN ÇAM Hemşirelik Fakültesi Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik 1994-1998 Lisans İstanbul Üniversitesi Bölümü

Detaylı

JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ

JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ Teskereci G*., Arslan İ*. & Akman G** *Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Antalya ** Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun

Detaylı

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri Merve Güçlü GİRİŞ Öğretme evrensel bir uğraştır. Anne babalar çocuklarına, işverenler işçilerine, antrenörler

Detaylı

POSTER BİLDİRİ PROGRAM AKIŞI

POSTER BİLDİRİ PROGRAM AKIŞI BİLDİRİ AKIŞI Bildiri ekibinden bir araştırmacının aşağıda belirtilen bilimsel program gününde posterini belirtilen poster numarası için ayrılmış panoya asması, gün sonunda teslim alması zorunludur. Belirlenen

Detaylı

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ SELDA ARSLAN 1,FİGEN BEKAR TUNÇALP 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü; 2 Selçuk Üniversitesi

Detaylı

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (İstanbul) Eylül 2010 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. İÇİNDEKİLER Türkiye nin Tansiyonunu

Detaylı

YATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

YATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hasta Değerlendirme Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ Bu prosedürün

Detaylı

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Sedat Batmaz 1, Emrah Songur 1, Mesut Yıldız 2, Zekiye Çelikbaş 1, Nurgül Yeşilyaprak 1, Hanife

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Hemşirelik Yüksekokulu Hacettepe Üniversitesi 1984

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Hemşirelik Yüksekokulu Hacettepe Üniversitesi 1984 EK 3 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Müyesser ERDEM 2. Doğum Tarihi: 30-10 - 1960 3. Unvanı: Yardımcı Doçent 4. Öğrenim Durumu: Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Yüksekokulu Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANE ÇALIŞANLARININ HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜNÜN ARAŞTIRILMASI

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANE ÇALIŞANLARININ HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜNÜN ARAŞTIRILMASI ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANE ÇALIŞANLARININ HASTA GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜNÜN ARAŞTIRILMASI AMAÇ Bu çalışma, hastane de çalışan tüm personelin hasta güvenliği kültürünü ölçerek bilgi sahibi olmak ve çalışanların

Detaylı

Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım. Dr. Deniz Özel Erkan

Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım. Dr. Deniz Özel Erkan Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım Dr. Deniz Özel Erkan Evren Parametre Örneklem Çıkarım Veri İstatistik İstatistik Tanımlayıcı (Descriptive) Çıkarımsal (Inferential) Özetleme

Detaylı

Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi

Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Ezgi Özserezli O Evlilik ilişkisi, kişilerin psikolojik sağlığını temelden etkilemektedir.

Detaylı

HASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ

HASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ HASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ KONU BAŞLIKLARI Hemşirenin eğitici rolü ve iletişim Hasta ve aile eğitimi Hasta eğitiminin

Detaylı

BİYOİSTATİSTİK Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH

BİYOİSTATİSTİK Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH BİYOİSTATİSTİK Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr

Detaylı

Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları

Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları 1 Selda Çelik, 2 Meral Kelleci, 3 Dilek Avcı, 1 Elif Temel 1 İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MEMNUNİYET KRİTERLERİ DR. AHMET URAL ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DEKAN V.

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MEMNUNİYET KRİTERLERİ DR. AHMET URAL ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DEKAN V. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MEMNUNİYET KRİTERLERİ DR. AHMET URAL ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DEKAN V. AİBÜ TIP FAKÜLTESİ & İZZET BAYSAL EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ Mesleksel tatmin kriterleri

Detaylı

18.Esri Kullanıcıları Toplantısı 7-8 Ekim 2013 ODTÜ-ANKARA

18.Esri Kullanıcıları Toplantısı 7-8 Ekim 2013 ODTÜ-ANKARA ALZHEIMER ÇOCUKLARı (2012-2075 YıLLARı ARASı ALZHEIMER HASTA SAYıSı DEĞIŞIMI VE DAĞıLıŞı) Feride CESUR Yenimahalle Halide Edip Anadolu Sağlık Meslek Lisesi Coğrafya Öğretmeni İÇERİK Çalışmanın Amacı Alzhemer

Detaylı

HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET

HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Zeynep HAMAMCI, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Hatice Serap ATALAY, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık

Detaylı

Marmara Üniversitesi Hemşirelik,Istanbul, Turkey

Marmara Üniversitesi Hemşirelik,Istanbul, Turkey İSTANBUL İLİNDE AKREDİTASYON BELGESİNE SAHİP HASTANELERDE HEMŞİRELİK HİZMETLERİNDE YENİLEŞİM (İNOVASYON) KÜLTÜRÜ * Funda Kosovalı Deşat Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları Ve Göğüs Cerrahisi E.A.H, ** Yasemin

Detaylı

TRSM de Rehabilitasyonun

TRSM de Rehabilitasyonun TRSM de Rehabilitasyonun Yeri Dr. Ayla Yazıcı BRSHH Gündüz Hastanesi ve Rehabilitasyon Merkezi Koordinatörü 7.10.2010 Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ)

SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ) SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ) Yrd. Doç. Dr. Nilgün ULUTAŞDEMİR *, Öğr. Gör. Habip BALSAK ** * Avrasya Üniversitesi,

Detaylı

Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı

Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı . SAYKAD Sağlıkta Yaşam Kalitesi Derneği 2002 Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı Ömer Aydemir Celal Bayar Üni. Tıp Fak. Psikiyatri A. D. Sağlık Hizmetinde Amaç Hastanın hastalığı ile ilgili

Detaylı

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI ARAŞTIRMA: KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN İŞYERİ HEKİMLİĞİ STAJINA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ GİRİŞ

Detaylı

Aile hekimliğinin temel prensipleri. Hazırlayan: Asist. Dr. Burcu Gürhan Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ungan

Aile hekimliğinin temel prensipleri. Hazırlayan: Asist. Dr. Burcu Gürhan Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ungan Aile hekimliğinin temel prensipleri Hazırlayan: Asist. Dr. Burcu Gürhan Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ungan Temel yeterlilikler 1. Kapsamlı yaklaşım 2. Kişi merkezli bakım 3. Birinci basamak yönetimi 4. Toplum

Detaylı

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Suat Yalçın, Sevda Bağ SBÜ Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, 3.psikiyatri Kliniği,

Detaylı

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ANKARA 2018 2 İçindekiler Sayfa 1. Giriş ve Amaç... 4 2. Gereç ve Yöntem... 4 2.1. Araştırmanının Türü ve Örneklem...

Detaylı

YAŞLILARA YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR

YAŞLILARA YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR YAŞLILARA YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR III. Sınıf Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Risk Gruplarına Yönelik Sosyal Politikalar Dersi Notları-V Doç. Dr. Şenay GÖKBAYRAK İçerik Yaşlılık Kavramı

Detaylı