MULTÝPL SKLEROZ DA YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE YORGUNLUK VE YETERSÝZLÝÐÝN ETKÝSÝ. Impact of Fatigue and Disability on Quality of Life in Multiple Sclerosis

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MULTÝPL SKLEROZ DA YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE YORGUNLUK VE YETERSÝZLÝÐÝN ETKÝSÝ. Impact of Fatigue and Disability on Quality of Life in Multiple Sclerosis"

Transkript

1 ARAÞTIRMALAR (Research Reports) MULTÝPL SKLEROZ DA YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE YORGUNLUK VE YETERSÝZLÝÐÝN ETKÝSÝ Impact of Fatigue and Disability on Quality of Life in Multiple Sclerosis Ferhan Soyuer 1, Meral Mirza 2, Ahmet Öztürk 3 Özet Amaç: Yetmiþ Multipl Skleroz (MS) hastasýnda yorgunluk ve yetersizliðin yaþam kalitesi üzerine etkisini araþtýrmak Gereç ve Yöntem: Yaþam kalitesi, MS nin Fonksiyonel Deðerlendirmesi (FAMS) kullanýlarak, Nörolojik yetersizliðin seviyesi Kurtzke ye ait olan Geniþletilmiþ Yetersizlik Durum Skalasý (EDSS) ile, yorgunluk ise yorgunluk ciddiyet skalasý (FSS) kullanýlarak deðerlendirilmiþtir. Bulgular: Yorgunluk gösteren grupta (MSF) yaþam kalite skorlarý yorgunluk göstermeyen gruptan (MSNF) daha bozuktu. (p<0,05). Yorgunluk ve nörolojik yetersizlik FAMS total ve alt gruplarý ile iliþki göstermiþtir (p<0,05). Sonuç: Yorgunluk ve yetersizliðin yaþam kalitesi üzerine etkisi vardýr Anahtar Kelimeler: Yaþam kalitesi; yorgunluk; yetersizlik. Abstract Purpose: To investigate the impact of fatigue and disability on the quality of life in 70 multiple sclerosis (MS) patients. Material and Methods: Quality of Life was assessed using the Functional Assessment of MS (FAMS). Disability was assessed using the Kurtzke s expanded disability status scale (EDSS) and fatigue was quantified using the fatigue severity scale (FSS). Results: Fatigue groups (MSF) had more impaired scores than nonfatigue groups (MSNF) (p<0,05). Fatigue and disability were significantly associated with FAMS total and subgroups (p<0,05). Conclusion: Fatigue and disability have an effect on the quality of life. Key Words: Quality of life; fatigue; disability evalation. Giriþ Multipl Skleroz (MS) de yaþam kalitesi, genel popülasyonla karþýlaþtýrýldýðýnda önemli oranda etkilenmiþ görünmektedir. MS hasta ve ailesini dramatik bir þekilde etkilemektedir (1,2). Hastalarýn çoðu normal bir yaþama sahipken, bir grup hasta da belirli oranlarda yetersizlikle yaþamak zorunda kalmaktadýr. 1 Erciyes Üniversitesi Halil Bayraktar SHMYO, 2 Erciyes Üniversitesi Nöroloji A.D, 3 Erciyes Üniversitesi Bioistatistik A.D, Multipl Skleroz lu (MS) bireyler arasýnda, yorgunluk yaygýn bir problemdir ve hastalýðýn en ciddi semptomlarýndan birisidir. (3-6). Literatürde, yorgunluðun çeþitli tanýmlarý gösterilmektedir. (3,5,6). Bunlar içerisinde MS hastalarý için en kabul gören tanýmý, kuvvetsizlikten farklý olarak, fiziksel yorgunluðun ve enerjideki eksikliðin bir hissi dir. MS nin önemli bir semptomu olan yorgunluðun ve yetersizliðin yaþam kalitesi üzerine etkisi nasýldýr? Bu konudaki literatürde, MS hastalarýndaki yaþam kalitesi üzerine yorgunluðun ve nörolojik yetersizliðin etkisi konusunda farklý ve zaman zaman birbiri ile çeliþen sonuçlar içerdiði görülmektedir. Bu nedenle 70 MS hastasýnda bu yeni çalýþma planlanmýþtýr. Geliþ tarihi: 21 Eylül

2 Multipl Skleroz da Yaþam Kalitesi Üzerine Yorgunluk ve Yetersizliðin Etkisi Gereç ve Yöntem Hastalar Çalýþmaya Poser (7) ve McDonald s (8) kriterlerine göre MS tanýsý almýþ, yaþ ortalamalarý 34,90±9,55 olan 70 hasta (41 kadýn, 29 erkek) alýnmýþtýr. MS dýþý diðer majör nörolojik veya sistemik hastalýðý olanlar ve Beck depresyon skalasýna (9) göre skorlarý on sekizden büyük olan hastalar çalýþma dýþý býrakýlmýþtýr. Hastalýk süresi 6,19±4,05 yýl dýr. Yaþam Kalitesi Deðerlendirmesi: MS ye özel, MS nin Fonksiyonel Deðerlendirmesi (FAMS) kullanýldý(10). FAMS, altý alt skaladan oluþmaktadýr (mobilite, semptomlar, emosyonel durum, genel durum, düþünme ve yorgunluk, aile/sosyal durum). FAMS ýn maksimum skoru 176 dýr. Yetersizlik Deðerlendirmesi: Nörolojik yetersizliðin seviyesi Kurtzke ye ait olan Geniþletilmiþ Yetersizlik Durum Skalasý (EDSS) kullanýlarak deðerlendirilmiþtir (11). Bu skala ile 8 fonksiyonel sistemdeki yetersizlik ölçülmekte ve fonksiyonel sistemdeki puanlarýn çoðu 0-6 arasýnda deðerlendirilmektedir. Bu skalada 0 normal nörolojik muayeneyi gösterirken, 10 MS ye baðlý ölümü temsil etmektedir. Bütün hastalarda EDSS skoru 3,19±1,55 dir. Yorgunluk Deðerlendirmesi: Yorgunluk semptomlarý, yorgunluk ciddiyet skalasý (FSS) kullanýlarak derecelendirilmiþtir(1). FSS, günlük aktiviteler üzerine yorgunluðun genel etkisini deðerlendiren dokuz bölümlü bir skaladýr. Her bölüm, 1 (hiç katýlmýyorum) ve 7 (tamamiyle katýlýyorum) arasýnda puanlanmaktadýr. FSS skoru, dokuz bölümün ortalama deðeridir. Çalýþmamýzda MS hastalarý FSS skoruna göre iki gruba ayrýlmýþtýr. FSS skoru dört ve üzeri olanlar, yorgun olan MS grubu (MSF) (n=42) ve FSS skoru dörtten küçük olanlar, yorgun olmayan MS grubu (MSNF) (n=28) olarak belirlenmiþtir. Ýstatistiksel Analiz Yorgunluða göre yaþam kalitesi ölçek deðerlerinin ortalamasýnýn karþýlaþtýrýlmasýnda student-t testi kullanýlmýþtýr. MSF ve MSNF olanlarýn yaþam kalitesi alt gruplarý arasýndaki iliþkinin deðerlendirilmesinde logistik regresyon analizi yapýlmýþtýr. Yorgunluk, EDSS ve yaþam kalitesi gibi deðiþkenler arasýndaki iliþkinin yönünü ve gücünü göstermek amacýyla korelasyon analizi yapýldý. Tüm istatistiksel analizlerde p<0,05 anlamlý kabul edilmiþtir. Elde edilen veriler SPSS 11,0 isimli bilgisayar programýna girilerek istatistiksel analizler bu program yardýmýyla yapýlmýþtýr. Bulgular Yorgunluk ve Yaþam Kalitesi arasýndaki iliþki: Yaþam kalitesindeki bozulma ile yorgunluk arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki bulunmuþtur. MSF hastalarý, MSNF hastalarýndan daha bozuk yaþam kalite skorlarý göstermiþtir (p<0,05) (tablo 1). FSS skorlarý ile FAMS total, mobilite, semptomlar, emosyonel durum gibi yaþam kalite skorlarý arasýnda önemli oranda anlamlý bir iliþki göstermiþtir (p<0,05) (tablo 2). Nörolojik Yetersizlik ve Yaþam Kalitesi arasýndaki iliþki: Yetersizlik ile total FAMS deðerleri arasýnda önemli oranda anlamlý bir iliþkili görülmüþtür. Ayrýca, yetersizlik ile yaþam kalitesi alt gruplarý arasýnda da istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki göstermiþtir (p<0,05) (tablo 2). MSF ve MSNF gruplarý için, yaþam kalitesi alt gruplarýndan altý deðiþken logistik regresyon modeline alýnarak, Backward:wald eleme yöntemi kullanýldýðýnda yalnýzca FAMS genel durum deðiþkeni modelde kalmýþtýr. Sabit=4.64, B=0.24, Odds=1,272 (%95 güven aralýðý ( ) p=0.005). Genel durum kötüleþtikçe, kiþinin yorgun olma durumu da artmaktadýr. 148

3 Ferhan Soyuer, Meral Mirza, Ahmet Öztürk Tartýþma Çalýþmamýz MS hastalarýnda, yorgunluðun ve yetersizliðin yaþam kalitesi üzerine etkili olduðunu göstermiþtir. MS hastalarýnda nörolojik yetersizliði ve bozulmuþ yaþam kalitesi arasýndaki iliþkiyi çeþitli çalýþmalar deðerlendirmiþtir, fakat bu çalýþmalarda, yetersizlik ile yaþam kalitesi arasýndaki iliþki deðiþen oranlar göstermektedir. Henriksson (12) ve ark bu iliþkiyi güçlü olarak nitelerken, Janardhan (2) orta, O Connor (13) ise zayýf olarak belirtmektedir. Çalýþmamýzda, nörolojik yetersizlik ve yaþam kalitesi arasýndaki bu iliþki r=0,221-0,527 arasýndadýr. Ýliþkinin derecesindeki bu farklýlýklar, yaþam kalitesini deðerlendirmek üzere kullanýlan ölçeklerdeki farklýlýklardan olabileceði gibi eðitim ve sosyo-kültürel seviyenin etkisiyle de olabilir. Nicholl (14) ve ark, bir çalýþmasýnda, The EuroQol, SF-54 ve FAMS yaþam kalite ölçeklerini karþýlaþtýrmýþlar ve FAMS yaþam kalite ölçeðinin MS hastalarý için diðer skalalardan daha geçerli olduðunu bulmuþlardýr. Yaþam kalitesi ve nörolojik yetersizlik arasýndaki iliþkideki farklýlýklarýn diðer bir açýklamasý da; klinik yetersizliðin mevcut ölçümlerinin ekstremite ve yürüyüþ bozukluðundan fazlaca etkilenmesi olabilir (15). Bu ölçümler üst ekstremite ve nöropsikolojik fonksiyon gibi yaþam kalitesini etkilemeye eðilim gösteren, MS nin sebep olduðu diðer önemli klinik defisitleri belirlemede yetersiz kalabilir. Çalýþmamýzda yaþam kalitesi, nörolojik yetersizlik ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) bulgularýnýn arasýndaki iliþkinin incelenmesi amaçlanmamýþtýr. Bu nedenle bu olgularda MR ile bu parameterler arasýndaki iliþki deðerlendirilmemiþtir. Literatürde bu konuda da çalýþmalar bulunmaktadýr. Nortvedt (16) ve ark, yaþam kalitesinin bir belirleyicisi olarak nörolojik yetersizliði tanýmlamýþlardýr. Yaþam kalitesi ve EDSS arasýndaki iliþkinin, MRI daki aktif lezyonlar ve EDSS arasýndaki iliþkiden daha güçlü olduðunu tespit etmiþlerdir. Klinik yetersizlik, T1 hipointens lezyonlarla (17) ve kortikal, beyin sapý atrofisi ile önemli oranda iliþkilidir (18). Bu nedenle, klinik yetersizlik, MS beyin lezyonlarýnýn yeri ve atrofi ile iliþkili olan yaygýn mekanizmalara baðlý olarak, bozuk yaþam kalitesi ile de iliþkili olabilir. Bu çalýþma, MS hastalarýnda yorgunluðun yaþam kalitesi üzerine olan etkisini göstermektedir. Yorgunluk önemli oranda daha düþük yaþam kalitesi skorlarý ile iliþkilidir. MS yorgunluðu, sebebi henüz tam olarak anlaþýlamayan fakat yaygýn bir semptomdur (19). Fisk (4) ve ark, yorgunluk gösteren MS hastalarýnda genel saðlýk durumunu Sickness Impact Profile ile deðerlendirmiþler ve hipertansif hastalarla da karþýlaþtýrdýklarýnda MS hastalarýnýn daha fazla etkilenmiþ olduklarýný görmüþlerdir. MS yorgunluðunun konvansionel MRI lezyonlarý veya atrofi ile iliþkili olmamasýna raðmen (20), fluorodeoxyglucose positron emisyon tomografisi kullanýlarak yapýlan son bir fonksiyonel görüntüleme çalýþmasýnda, MS yorgunluðunda önemli bir rol oynadýðý düþünülen bilateral prefrontal cortex ve basal gangliada glikoz metabolizmasýnda azalma olduðu görülmüþtür (21). Çalýþmamýz yorgunluðun bizim hastalarýmýzýn çoðunluðu için (%60) literatürle uyumlu olarak major bir problem olduðunu da göstermiþtir (3-6). FSS skorlarý hem FAMS total hem de FAMS alt gruplarý ile iliþkili olmuþtur. Bu durum, yaþam kalitesinin hastalýðýn geliþiminin önemli bir belirleyicisi olarak açýklanmasýndan dolayý da önemlidir (22,23). MS hastalarýnda yorgunluðun depresyonla da iliþkili olmasýndan dolayý, Beck depresyon ölçek skoru on sekizden küçük olan hastalar çalýþmaya alýnarak bu durum ekarte edilmiþtir. Depresyonsuz hastalar alýnmasýna raðmen, çalýþmamýzda FSS skorlarý ile FAMS ýn emosyonel alt grubu arasýndaki iliþkide de MS lilerde yaþam kalitesi açýsýndan olumsuz yönde etkileme dikkati çekmektedir. Sonuç olarak, çalýþmamýz MS lilerde nörolojik yetersizliðin ve yorgunluðun, yaþam kalitesi üzerine olan olumsuz etkilerini göstermiþtir. 149

4 Multipl Skleroz da Yaþam Kalitesi Üzerine Yorgunluk ve Yetersizliðin Etkisi Tablo 1. Yorgunluða Göre Yaþam Kalite Karþýlaþtýrmasý Yaþam MSF MSNF Kalitesi n= 42 n= 28 t p < Deðiþkenleri Mobilite 16,05±2,95 12,13±3,12 4,87 0,05 Semptomlar 11,76±3,67 5,78±3,67 6,19 0,05 Emosyonel 14,43±5,04 9,13±2,97 5,45 0,05 Genel Durum 17,20±3,57 13,13±4,10 4,08 0,05 Yorgunluk 22,48±4,03 12,52±6,00 7,07 0,05 Sosyal 14,20±2,95 10,30±3,66 4,58 0,05 FAMS Total 95,71±10,29 74,04±11,52 9,19 0,05 Tablo 2. Yorgunluk, EDSS ve Yaþam Kalitesi Arasýndaki Ýliþki Katsayýlarý Mobilite Semptom Emosyonel Genel Yorgunluk Sosyal FAMS Durum Total FSS 0,595 * 0,617 * 0,606 * 0,304 * 0,499 * 0,726 * EDSS 0,486 * 0,345 * 0,367 * 0,284 * 0,300 * 0,221 * 0,527 * * P<0,05 150

5 Ferhan Soyuer, Meral Mirza, Ahmet Öztürk KAYNAKLAR 1-Vickrey BG, Hays RD, Harooni R. A health-related quality of life measure for multiple sclerosis. Qual Life Res 1995; 4: Janardhan V, Bakshi R. Quality of life and its relationship to brain lesion and atrophy on magnetic resonance images in 60 patients with multiple sclerosis. Arch Neurol 2000; 57: Krupp LB, LaRocca NG, Muir-Nash J, Steinberg AD. The fatigue severity scale: application to patients with multiple sclerosis and systemic lupus erythematosus. Arch Neurol 1989; 46: Fisk JD, Pontefract A, Ritvo PG, et al. The impact of fatigue on patients with multiple sclerosis. Can J Neurol Sci 1994; 21: Lerdal A, Celius EG, Moum T. Fatigue and its association with sociodemographic variables among multiple sclerosis patients. Multiple Sclerosis 2003; 9: Bergamaschi R, Romani A, Versino M, Poli R. Clinical aspects of fatigue in multiple sclerosis. Funct Neurology 1997; 12: Poser CM, Paty DW, Scheinberg LC, et al. New diagnostic criteria for multiple sclerosis: quidelines for research protocols. Ann Neurol 1983; 13: McDonald WI, Compston A, Edan G, et al. Recommended diagnostic criteria for multiple sclerosis: quidelines from the international panel on the diagnosis of multiple sclerosis. Ann Neurol 2001; 50: Beck AT, Ward CH, Mendelson M, et al. An inventory for measuring depression. Arch of Genel Psych 1961;4: Cella DF, Dinean K, Arnason B. Validation of the functional assessment of multiple sclerosis quality of life instrument. Neurology 1996; 47: Kurtzke JF. Rating neurologic impairment in multiple sclerosis: an expanded disability status scale(edss). Neurology 1983; 33: Henriksson F, Fredrikson S, Masterman T, et al. Costs, quality of life and disease severity in multiple sclerosis: a cross-sectional study in Sweden. Eur J Neurol 2001;8: O Connor P, Lee L, Ng PT, Narayana P. Determinants of overall quality of life in secondary progressive MS: a longitudinal study. Neurology 2001; 57: Nicholl CR, Lincoln NB, Francis VM, Stephan TF. Assessing quality of life in people with multiple sclerosis. Disability and Rehab 2001; 14: Thompson AJ. Measuring handicap in multiple sclerosis. Mult Scler 1999; 5: Nortvedt MW, Riise T, Myhr KM, Nylan HI. Quality of life in multiple sclerosis: measuring the disease effects more broadly. Neurology 1999; 53: Truyen L, van Waesberghe JHTM, van Walderveen MAA, et al. Accumulation of hypointense lesions on T1 spin-echo MRI correlates with disease progression in multiple sclerosis. Neurology 1996; 47: Bakshi R, Benedict RH, Bermel RA, Jacobs L. Regional brain atrophy is associated with physical in multiple sclerosis: semiquantitative magnetic resonance imaging and relationship to clinical findings. J Neuroimaging 2001; 11: Bakshi R, Shaikh ZA, Miletich RS, et al. Fatigue in multiple sclerosis and its relationship to depression and neurologic disability. Mult Scler 2000; 6: Bakshi R, Miletich RS, Henschel K, et al. Fatigue in multiple sclerosis: cross-sectional correlation with brain MRI findings in 71 patients. Neurology 1999; 53: Roelcke U, Kappos L, Lechner-Scott J, et al. Reduced glucose metabolism in the frontal cortex and basal ganglia of multiple sclerosis patients with fatigue: a 18Ffluorodeoxyglucose positron emission tomography study. Neurology 1997; 48: Agewall S, Wikstrand J, Fagerberg B. Stroke was predicted by dimensions of quality of life in treated hypertensive men. Stroke 1998; 29: Herlitz J, Wiklund I, Caidahl K. The feeling of loneliness prior to coronary artery bypass grafting might be a predictor of short-and long term postopperative mortality. Eur J Vasc Endovasc Surg 1998; 16:

Multipl sklerozda yaşam kalitesinin fonksiyonel durum ile ilişkisi

Multipl sklerozda yaşam kalitesinin fonksiyonel durum ile ilişkisi Göztepe Tıp Dergisi 24(3):129-133, 2009 ISSN 1300-526X KLİNİK ARAŞTIRMA izik Tedavi ve Rehabilitasyon Multipl sklerozda yaşam kalitesinin fonksiyonel durum ile ilişkisi Sema HALİLOĞLU, Afitap İÇAĞASIOĞLU,

Detaylı

Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye 3

Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye 3 Araştırma Makalesi / Research Article Arch Neuropsychiatr 2015; 52: 247-251 DOI 10.5152/npa.2015.8714 Multipl Skleroz Hastalarında Yorgunluğun Depresyon, Özürlülük ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi Correlation

Detaylı

Fatigue and Related Factors in Patients With Multiple Sclerosis

Fatigue and Related Factors in Patients With Multiple Sclerosis Journal of Neurological Sciences [Turkish] 26:(2)# 19; 190-197, 2009 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=285 Araştırma Yazısı Multipl Sklerozlu Hastalarda Yorgunluk ve İlişkili Faktörler Taciser KAYA

Detaylı

Multipl Skleroz Olgularında Yaşam Kalitesi: Fiziksel Özürlülük ve Depresyonun Etkisi?

Multipl Skleroz Olgularında Yaşam Kalitesi: Fiziksel Özürlülük ve Depresyonun Etkisi? Original Papers / Araştırmalar DOI: 10.5455/jmood.20110419054303 Multipl Skleroz Olgularında Yaşam Kalitesi: Fiziksel Özürlülük ve Depresyonun Etkisi? Emel Koçer 1, Abdulkadir Koçer 2, Mehmet Yaman 3,

Detaylı

Diyabetik Hastalarda Týbbi ve Sosyal Faktörlerin Yaþam Kalitesine Etkisi

Diyabetik Hastalarda Týbbi ve Sosyal Faktörlerin Yaþam Kalitesine Etkisi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Diyabetik Hastalarda Týbbi ve Sosyal Faktörlerin Yaþam Kalitesine Etkisi The Effects of Medical and Social Factors on the Quality of Life of Diabetic Patients Rýza Çýtýl

Detaylı

Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon

Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon ARAÞTIRMA Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon Gülten Karadeniz 1, Serdar Tarhan 2, Emre Yanýkkerem 3, Özden Dedeli 3, Erkan Kahraman 4 1 Yrd.Doç.Dr., 3

Detaylı

0 KLÝNÝK ARAÞTIRMA Romatolojik Sorunu Olan Hastalarda Yaþam Kalitesi ve Bazý Semptomlarla Ýliþkisi Quality Of Life Patients With Rheumatologic Problems And Its Correlates With Some Symptoms Arþ.Gör. Seda

Detaylı

Yatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi

Yatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi ARAÞTIRMA 1 Yatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi Fahriye Oflaz, Huriye Varol GATA Hemþirelik Yüksek Okulu 06010 Etlik-Ankara Özet Amaç: Bu çalýþmanýn amacý

Detaylı

Bel ve Boyun Aðrýsý Hastalarýnda Anksiyete, Depresyon ve Yaþam Kalitesi #

Bel ve Boyun Aðrýsý Hastalarýnda Anksiyete, Depresyon ve Yaþam Kalitesi # Bel ve Boyun Aðrýsý Hastalarýnda Anksiyete, Depresyon ve Yaþam Kalitesi # Kemal YAZICI*, Þenel TOT*, Ali BÝÇER**, Aylin YAZICI*, Visal BUTURAK*** ÖZET Bu çalýþmada bel ve boyun aðrýsý olan hastalarda anksiyete

Detaylı

Multipl Skleroz Hastalarında Yorgunluk ve Depresyon Arasındaki İlişki

Multipl Skleroz Hastalarında Yorgunluk ve Depresyon Arasındaki İlişki Turkiye Klinikleri J Nurs Sci 2017;9(2):114-21 ORİJİNAL ARAŞTIRMA DOI: 10.5336/nurses.2016-52294 Multipl Skleroz Hastalarında Yorgunluk ve Depresyon Arasındaki İlişki Sevgi HÜR, a Serap SEZGİN b a Hemşirelik

Detaylı

Multipl Sklerozda Depresif Semptomlar; Sosyodemografik Faktörler ve fllevsellik ile liflkisi

Multipl Sklerozda Depresif Semptomlar; Sosyodemografik Faktörler ve fllevsellik ile liflkisi ÖZGÜN ARAfiTIRMA/RESEARCH ARTICLE Multipl Sklerozda Depresif Semptomlar; Sosyodemografik Faktörler ve fllevsellik ile liflkisi Depressive Symptoms in Multiple Sclerosis and the Association with Sociodemographic

Detaylı

Subklinik Hipotiroidili Hastalarda Tiroid Replasman Tedavisinin Anksiyete ve Depresyon Düzeylerine Etkisi

Subklinik Hipotiroidili Hastalarda Tiroid Replasman Tedavisinin Anksiyete ve Depresyon Düzeylerine Etkisi ARAÞTIRMA Subklinik Hipotiroidili Hastalarda Tiroid Replasman Tedavisinin Anksiyete ve Depresyon Düzeylerine Etkisi Yalçýn M. Yarpuz 1, Ümit Aydoðan 2, Oktay Sarý 1, Aydoðan Aydoðdu 3, Gökhan Üçkaya 4,

Detaylı

Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler

Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler Metabolic Regulation and Related Factors in Diabetic

Detaylı

Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý

Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý ARAÞTIRMA Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý Investigation of Death Anxiety Among Depressive Patients Nilgün Öngider 1, Suna Özýþýk Eyüpoðlu 2 1 Psk.Dr., P.S. Yaþam Özel Aile

Detaylı

Madde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði

Madde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði Madde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði Birsen CEYHUN*, Ömer OÐUZTÜRK**, Ayþe Gülsen CEYHUN*** ÖZET Alkol ve diðer maddelerin kötü kullanýmý ülkemizde yaygýn bir sosyal sorun haline

Detaylı

Türkiye: Gelecek Nesiller için Fýrsatlarýn Çoðaltýlmasý 11. Çocuk Geliþimi ve Çocuklarýn Karþýlaþtýðý Riskler Eþitsizliðin nesiller arasý geçiþinin bugün Türkiye nin en genç neslini ciddi ölçüde etkilediði

Detaylı

Multiple skleroz hastalarında genişletilmiş durum özürlülük skalası ile anksiyete depresyon ilişkisi

Multiple skleroz hastalarında genişletilmiş durum özürlülük skalası ile anksiyete depresyon ilişkisi Göztepe Tıp Dergisi 24(4):178-182, 2009 ISSN 1300-526X KLİNİK ARAŞTIRMA Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Multiple skleroz hastalarında genişletilmiş durum özürlülük skalası ile anksiyete depresyon ilişkisi

Detaylı

Obsesif kompulsif bozuklukta sosyodemografik verilerin tedaviye direnç açýsýndan karþýlaþtýrýlmasý

Obsesif kompulsif bozuklukta sosyodemografik verilerin tedaviye direnç açýsýndan karþýlaþtýrýlmasý Týp Araþtýrmalarý Dergisi 23: 1 (3): 15-2 ARAÞTIRMA Obsesif kompulsif bozuklukta sosyodemografik verilerin tedaviye direnç açýsýndan karþýlaþtýrýlmasý Remzi Kutaniþ, Ömer A. Özer, Buket T. Eryonucu Yüzüncü

Detaylı

29 Fizik Tedavi Alan Hastalarýn Yaþam Kalitesinin Deðerlendirilmesi Assessment For Quality Of Life Of Patients Receiving Physical Therapy 1 Yrd.Doç. Dr.Birsen ALTAY 2 Yrd.Doç. Dr. H.Demet GÖNENER 1 Hemþ.

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Bozukluklar, Algýlanan Sosyal Destek ve Yaþam Kalitesi Düzeylerinin Karþýlaþtýrýlmasý

Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Bozukluklar, Algýlanan Sosyal Destek ve Yaþam Kalitesi Düzeylerinin Karþýlaþtýrýlmasý ARAÞTIRMA Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Bozukluklar, Algýlanan Sosyal Destek ve Yaþam Kalitesi Düzeylerinin Karþýlaþtýrýlmasý The Comparison of Psychiatric Disorders,

Detaylı

Þizofrenide Cinsel Ýþlev Bozukluklarý: Kesitsel Bir Deðerlendirme

Þizofrenide Cinsel Ýþlev Bozukluklarý: Kesitsel Bir Deðerlendirme ARAÞTIRMA Þizofrenide Cinsel Ýþlev Bozukluklarý: Kesitsel Bir Deðerlendirme Sexual Dysfunction in Schizophrenia: A Cross-Sectional Evaluation Soner Çakmak 1, Gonca Karakuþ 2, Yunus Emre Evlice 3 1 Uz.Dr.,

Detaylı

Multipl skleroz hastalarında derin gri cevher demir birikimi: Gradyan-eko manyetik rezonans görüntüleme ile yapılmış bir çalışma

Multipl skleroz hastalarında derin gri cevher demir birikimi: Gradyan-eko manyetik rezonans görüntüleme ile yapılmış bir çalışma Araştırmalar / Researches DOI: 10.5350/SEMB2013470407 Multipl skleroz hastalarında derin gri cevher demir birikimi: Gradyan-eko manyetik rezonans görüntüleme ile yapılmış bir çalışma Ülgen Yalaz Tekan

Detaylı

Agorofobisi Olmayan Panik Bozukluk Hastalarýnda Eþlik Eden Sosyal Fobik Semptomlarýn ve Sosyodemografik Deðiþkenlerin Ýncelenmesi

Agorofobisi Olmayan Panik Bozukluk Hastalarýnda Eþlik Eden Sosyal Fobik Semptomlarýn ve Sosyodemografik Deðiþkenlerin Ýncelenmesi ARAÞTIRMA Agorofobisi Olmayan Panik Bozukluk Hastalarýnda Eþlik Eden Sosyal Fobik Semptomlarýn ve Sosyodemografik Deðiþkenlerin Ýncelenmesi The Examination of the Social Anxiety Symptoms and Sociodemographic

Detaylı

Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý

Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý Prevalence of Obesity Among Teachers Employed Within City Town of Kayseri Provinence Mualla Aykut Professor

Detaylı

Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý

Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý ARAÞTIRMA Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý Investigation of Death Anxiety Among Depressive Patients Nilgün Öngider 1, Suna Özýþýk Eyüboðlu 2 1 Psk.Dr., P.S. Yaþam Özel Aile

Detaylı

GENEL ÜROLOJİ/General Urology

GENEL ÜROLOJİ/General Urology GENEL ÜROLOJİ/General Urology MULTİPL SKLEROZLU HASTALARDA ULUSLARARASI PROSTAT SEMPTOM SKORU VE AŞIRI AKTİF MESANE SORGULAMASI İLE HASTALIKLA İLGİLİ ÖLÇÜTLER VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ RELATIONSHIPS

Detaylı

Journal of Neurological Sciences [Turkish] 24:(2)# 11; ,

Journal of Neurological Sciences [Turkish] 24:(2)# 11; , Journal of Neurological Sciences [Turkish] 24:(2)# 11;135-143, 2007 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=162 Araştırma Yazısı Özet Multipl Skleroz'da Doğal Seyir ve Klinik Prognostik Özellikler Nur

Detaylı

Multipl Sklerozda Görsel Uyandırılmış Potansiyel İncelemesinin Klinik ve Prognostik Önemi

Multipl Sklerozda Görsel Uyandırılmış Potansiyel İncelemesinin Klinik ve Prognostik Önemi ORIGINAL ARTICLE Multipl Sklerozda Görsel Uyandırılmış Potansiyel İncelemesinin Klinik ve Prognostik Önemi The Benefits of Visual Evoked Potential Examination in the Diagnosis and Prognosis Of Multiple

Detaylı

Üniversitesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye

Üniversitesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye Journal of Neurological Sciences [Turkish] 23:(4)# 9;257-263, 2006 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=118 Research Article Relationship Between Lower Extremity Muscle Strength and Balance in Multiple

Detaylı

Akne Vulgarisli Bireylerde Kiþilik Özellikleri

Akne Vulgarisli Bireylerde Kiþilik Özellikleri Akne Vulgarisli Bireylerde Kiþilik Özellikleri Yarkýn ÖZCAN*, Hamdi ÖZCAN**, Süheyla ÜNAL*** ÖZET Akne vulgaris geliþiminde kiþilik özelliklerinin rol oynayýp oynamadýðý hakkýnda görüþ birliði yoktur.

Detaylı

Özgün Araştırma / Original Article

Özgün Araştırma / Original Article DO I: 10.4274/Tnd.60024 Özgün Araştırma / Original Article Multipl Sklerozlu Hastalarda Yorgunluk Mizaç Karakter Profili ile İlişkili Mi? Is Fatigue Related to Temperament and Character Dimensions in Patients

Detaylı

T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ AnkilozanSpondilitli hastalarda sigara kullanımı ve radyografik progresyon arasındaki ilişkinin gözden

Detaylı

Multipl sklerozlu hastalarda ağrının değerlendirilmesi ve yaşam kalitesi, yorgunluk ve depresyon ile ilişkisi

Multipl sklerozlu hastalarda ağrının değerlendirilmesi ve yaşam kalitesi, yorgunluk ve depresyon ile ilişkisi Özgün Araştırma / Original Article Turk J Phys Med Rehab 2016;62(2):123-131 DOI: 10.5606/tftrd.2016.98215 Telif Hakkı 2016 Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği - Makale metnine www.ftrdergisi.com

Detaylı

Akne Vulgaris ve Psikopatoloji Ýliþkisini Aydýnlatmaya Yönelik Bir Çalýþma

Akne Vulgaris ve Psikopatoloji Ýliþkisini Aydýnlatmaya Yönelik Bir Çalýþma ARAÞTIRMA Akne Vulgaris ve Psikopatoloji Ýliþkisini Aydýnlatmaya Yönelik Bir Çalýþma Orhan Murat Koçak 1, Gökçe Silsüpür 2, Canan Görpelioðlu 3, Emel Erdal 4 1 Uz.Dr., Kýrýkkale Üniversitesi Týp Fakültesi

Detaylı

Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi

Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi 1 Özet Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi Mehmet Ali MALAS, Osman SULAK, Bahadýr ÜNGÖR, Esra ÇETÝN, Soner ALBAY Süleyman Demirel

Detaylı

Üniversite Öðrencilerinde Yaþam Doyumunu Yordayan Etkenlerin Ýncelenmesi

Üniversite Öðrencilerinde Yaþam Doyumunu Yordayan Etkenlerin Ýncelenmesi ARAÞTIRMA Üniversite Öðrencilerinde Yaþam Doyumunu Yordayan Etkenlerin Ýncelenmesi Duru Gündoðar 1, Songül Sallan Gül 2, Ersin Uskun 3, Serpil Demirci 4, Diljin Keçeci 5 1 Yrd.Doç.Dr., Süleyman Demirel

Detaylı

DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM?

DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? Dr İbrahim GÜNEY Konya Eğt. ve Arş Hastanesi Nefroloji Kliniği TND-2012 Kasım 1. Yaşam Kalitesi Nedir? 2. Yaşam Kalitesi Neden Önemlidir? 3.

Detaylı

Yaþa Baðlý Makula Dejenerasyonunda Risk Faktörleri

Yaþa Baðlý Makula Dejenerasyonunda Risk Faktörleri Ret - Vit 2003; 11 : 159-163 159 Yaþa Baðlý Makula Dejenerasyonunda Risk Faktörleri Soner Sezgin 1, Hakký Birinci 2, Asuman Birinci 3, Ýhsan Öge 4, Dilek Erkan 2, ÖZET Amaç: Bu çalýþmada yaþa baðlý makula

Detaylı

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının

Detaylı

Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları

Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları JCEI / Yetik ve ark. MS hastalarında sempatik cilt yanıtları ve yorgunluk skorları 2012; 3 (3): 387-391 Journal of Clinical and Experimental Investigations doi: 10.5799/ahinjs.01.2012.03.0184 RESEARCH

Detaylı

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Fzt. Damla DUMAN MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir. 1822 de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Kuvvetsizlik, spastisite, duyusal problemler, ataksi

Detaylı

ARAfiTIRMA Ege Fiz T p Reh Der 2001; 7 (1-2): Ege Üniversitesi T p Fakültesi Fiziksel T p ve Rehabilitasyon Anabilim Dal, zmir

ARAfiTIRMA Ege Fiz T p Reh Der 2001; 7 (1-2): Ege Üniversitesi T p Fakültesi Fiziksel T p ve Rehabilitasyon Anabilim Dal, zmir ARAfiTIRMA Ege Fiz T p Reh Der 2001; 7 (1-2): 39-43 MULT PL SKLEROZLU HASTALARDA YORGUNLUK FATIGUE IN PATIENTS WITH MULTIPLE SCLEROSIS Yeflim K RAZLI Yeflim AKKOÇ Hürrem YALTIRIK Ege Üniversitesi T p Fakültesi

Detaylı

Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý

Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý Týp Araþtýrmalarý Dergisi 2007: 5 (1): 31-35 ARAÞTIRMA Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý Uz. Dr. Ayfer Gözü Dicle Üniversitesi Týp Fakültesi,

Detaylı

Duchenne Muskuler Distrofili Çocuklarýn Aile Ýþlevlerinin ve Annelerinde Depresyon ve Kaygý Düzeylerinin Araþtýrýlmasý

Duchenne Muskuler Distrofili Çocuklarýn Aile Ýþlevlerinin ve Annelerinde Depresyon ve Kaygý Düzeylerinin Araþtýrýlmasý ARAÞTIRMA Duchenne Muskuler Distrofili Çocuklarýn Aile Ýþlevlerinin ve Annelerinde Depresyon ve Kaygý Düzeylerinin Araþtýrýlmasý Burcu Çakaloz 1, Semra Kurul 2 1 Uz. Dr., Pamukkale Üniversitesi Týp Fakültesi

Detaylı

DEHB Tanýlý Çocuklarýn Ebeveynlerinde DEHB Oraný

DEHB Tanýlý Çocuklarýn Ebeveynlerinde DEHB Oraný ARAÞTIRMA DEHB Tanýlý Çocuklarýn Ebeveynlerinde DEHB Oraný Hüner Aydýn 1, Rasim Somer Diler 2, Ebru Yurdagül 1, Þükrü Uðuz 3, Gülþah Þeydaoðlu 4 1 Dr., 3 Yrd.Doç.Dr., 4 Uz.Dr., Çukurova Üniversitesi Týp

Detaylı

Akne ve Yaþam Kalitesi

Akne ve Yaþam Kalitesi Akne ve Yaþam Kalitesi Doç. Dr. Aylin Türel Ermertcan* * Celal Bayar Üniversitesi Týp Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dalý Özet Toplumun yaklaþýk % 85 ini hayatýnýn bir döneminde etkileyen akne en sýk

Detaylı

Dr. Sevim Buzlu*, Nihal Bostancý**, Derya Özbaþ***, Sevil Yýlmaz****

Dr. Sevim Buzlu*, Nihal Bostancý**, Derya Özbaþ***, Sevil Yýlmaz**** Ýstanbul'da Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Kadýnlarýn Genel Saðlýk Anketine Göre Ruhsal Durumlarýnýn Deðerlendirilmesi Assessment of the Psychological Status of Women Who Applied to a Primary Care Unit in

Detaylı

ARAŞTIRMALAR (Research Reports)

ARAŞTIRMALAR (Research Reports) Multiple sklerozlu hastalarda fonksiyonel değerlendirme ARAŞTIRMALAR (Research Reports) MULTİPLE SKLEROZLU HASTALARDA FONKSİYONEL DEĞERLENDİRME Functional assesment of patients with multiple sclerosis

Detaylı

HOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi

HOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi HOŞGELDİNİZ Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi Multipl Skleroz (MS) nedir? n Kronik, potansiyel olarak kişiye zorluk çıkarabilecek n Merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen bir

Detaylı

Tüberkülozlu Hastalarda Depresyonun Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisinin Aktif, Ýnaktif ve Kontrol Gruplarýnda Belirlenmesi

Tüberkülozlu Hastalarda Depresyonun Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisinin Aktif, Ýnaktif ve Kontrol Gruplarýnda Belirlenmesi ARAÞTIRMA Tüberkülozlu Hastalarda Depresyonun Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisinin Aktif, Ýnaktif ve Kontrol Gruplarýnda Belirlenmesi Demet Ünalan 1, Mustafa Baþtürk 2, Ferhan Soyuer 1, Osman Ceyhan 3, Ahmet

Detaylı

Dr. Sarp Üner*, Dr. Þevkat Bahar Özvarýþ**, Sevgi Turan***, Umut Arýöz***, Dr. Orhan Odabaþý****, Dr. Melih Elçin****, Dr. Ýskender Sayek***** Giriþ

Dr. Sarp Üner*, Dr. Þevkat Bahar Özvarýþ**, Sevgi Turan***, Umut Arýöz***, Dr. Orhan Odabaþý****, Dr. Melih Elçin****, Dr. Ýskender Sayek***** Giriþ Ankara'da Birinci Basamak Saðlýk Kurumlarýnda Çalýþan Hekimlerin Sunulan Hizmetlere Ýliþkin Öz Deðerlendirmeleri The Self -Evaluation of Health Services by Physicians Working in Primary Health Care Units

Detaylı

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk

Detaylı

Multipl sklerozlu hastalarda perfüzyon ağırlıklı manyetik rezonans görüntüleme bulguları ve klinik testler ile ilişkisi*

Multipl sklerozlu hastalarda perfüzyon ağırlıklı manyetik rezonans görüntüleme bulguları ve klinik testler ile ilişkisi* ARAŞTIRMA Genel Tıp Dergisi rezonans görüntüleme bulguları ve klinik testler ile ilişkisi* Ahmet Yalçın 1, Tülay Yılmaz Erol 2 1Erzincan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Erzincan 2

Detaylı

Dikkat Eksikliði Hiperaktivite Bozukluðunun Zeka Testlerinden ve Ýlgili Diðer Nöropsikolojik Araçlardan Yordanabilirliði

Dikkat Eksikliði Hiperaktivite Bozukluðunun Zeka Testlerinden ve Ýlgili Diðer Nöropsikolojik Araçlardan Yordanabilirliði ARAÞTIRMA Dikkat Eksikliði Hiperaktivite Bozukluðunun Zeka Testlerinden ve Ýlgili Diðer Nöropsikolojik Araçlardan Yordanabilirliði Nurcihan Kiriþ 1, Sirel Karakaþ 2 1 Uz. Psk., Çukurova Üniversitesi Týp

Detaylı

Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi

Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi The level of knowledge of inpatiens at Erciyes University hospital on the patient

Detaylı

2006 cilt 15 sayý 10 179

2006 cilt 15 sayý 10 179 Ankara'da Bir Lisenin 9 ve 10. Sýnýf Öðrencilerinin Kiþisel Hijyen Konusunda Davranýþlarýnýn Belirlenmesi Determination of the Behaviours of Ninth and Tenth Grade High School Students About Personal Hygiene

Detaylı

Kamu Hastanelerinde Çalýþan Saðlýk PersonelindeÝþ Doyumu ve Stres Ýliþkisi

Kamu Hastanelerinde Çalýþan Saðlýk PersonelindeÝþ Doyumu ve Stres Ýliþkisi ARAÞTIRMA Kamu Hastanelerinde Çalýþan Saðlýk PersonelindeÝþ Doyumu ve Stres Ýliþkisi Relationship Between Job Satisfaction and Stress The Employee of Health Personnel in Public Hospitals Derya Nur 1 1

Detaylı

Özay Çelen (*), Turgut Karaalp (*), Sýdýka Kaya (**), Cesim Demir (*), Abdulkadir Teke (*), Ali Akdeniz (*)

Özay Çelen (*), Turgut Karaalp (*), Sýdýka Kaya (**), Cesim Demir (*), Abdulkadir Teke (*), Ali Akdeniz (*) Gülhane Týp Dergisi 2007; 49: 25-31 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2007 ARAÞTIRMA Gülhane Askeri Týp Fakültesi Eðitim Hastanesi Yoðun Bakým Ünitelerinde görev yapan hemþirelerin uygulanan hizmet içi eðitim

Detaylı

Huzurevindeki Yaþlýlarda Depresyon Sýklýðý ve Ýliþkili Risk Etmenleri

Huzurevindeki Yaþlýlarda Depresyon Sýklýðý ve Ýliþkili Risk Etmenleri ARAÞTIRMA Huzurevindeki Yaþlýlarda Depresyon Sýklýðý ve Ýliþkili Risk Etmenleri Gülfizar Sözeri Varma 1, Nalan Kalkan Oðuzhanoðlu 2, Tarkan Amuk 3, Figen Ateþçi 2 1 Uz.Dr., 2 Prof.Dr., 4 Doç.Dr., Pamukkale

Detaylı

Klinik İzole Sendrom ve Multipl Skleroz Hastalarında Fiziksel Aktivite Düzeyi, Egzersiz Algısı ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması

Klinik İzole Sendrom ve Multipl Skleroz Hastalarında Fiziksel Aktivite Düzeyi, Egzersiz Algısı ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması 116 Araştırma Makalesi / Research Article DOI: 10.4274/npa.y6214 Klinik İzole Sendrom ve Multipl Skleroz Hastalarında Fiziksel Aktivite Düzeyi, Egzersiz Algısı ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması The

Detaylı

Araþtýrma Hazýrlayan: Ebru Kocamanlar Araþtýrma Uzman Yardýmcýsý Gýda Ürünlerinde Ambalajýn Satýn Alma Davranýþýna Etkisi Dünya Ambalaj Örgütü nün açýklamalarýna göre dünyada ambalaj kullanýmýnýn %30 unu

Detaylı

Huzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi

Huzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi ARAÞTIRMA Huzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi Depression, Death Anxiety and Daily Life Functioning in the Elderly Living in Nursing Home

Detaylı

Halkla Ýliþkiler ve Cinsiyet

Halkla Ýliþkiler ve Cinsiyet Halkla Ýliþkiler ve Cinsiyet Damla YILDIRIM, Selin METÝN Ýzmir Ekonomi Üniversitesi Ýletiþim Fakültesi Özet Literatürde öðrenciler üzerinde yapýlan çalýþmalar cinsiyete göre ileriye dönük mesleki algýlarý

Detaylı

Ýnme Sonrasý Depresyon

Ýnme Sonrasý Depresyon DERLEME Ýnme Sonrasý Depresyon Kürþat Altýnbaþ 1, E.Timuçin Oral 2, Aysun Soysal 3, Baki Arpacý 3 1 Dr., 2 Doç.Dr., Bakýrköy Prof.Dr.Mazhar Osman Ruh Saðlýðý ve Sinir Hastalýklarý Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi

Detaylı

Üniversite Öðrencilerinde Yeme Bozukluðu Belirtilerini Yordayýcý Olarak Kontrol Odaðý ve Benlik Saygýsýnýn Karþýlaþtýrýlmasý

Üniversite Öðrencilerinde Yeme Bozukluðu Belirtilerini Yordayýcý Olarak Kontrol Odaðý ve Benlik Saygýsýnýn Karþýlaþtýrýlmasý Üniversite Öðrencilerinde Yeme Bozukluðu Belirtilerini Yordayýcý Olarak Kontrol Odaðý ve Benlik Saygýsýnýn Karþýlaþtýrýlmasý Atila EROL*, Gülser TOPRAK**, Fadime YAZICI***, Sýdýka EROL**** ÖZET Bu çalýþmada

Detaylı

Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri

Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri Assertiveness levels of nurses Birgül Özkan, Msc, Department of Nursing, Kayseri Atatürk Health Vocational School, Erciyes University,

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

Özet. Abstract. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 26 (1) 19-24,

Özet. Abstract. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 26 (1) 19-24, ARAŞTIRMALAR Soyuer, (Research Özarslan, Reports) Soyuer İSKEMİK İNME: NÖROLOJİK KAYIP VE ÖZÜRLÜLÜK Ischemic stroke: impairment and disability Ferhan SOYUER 1, Melek ÖZARSLAN 1, Ali SOYUER 3 Özet Amaç:

Detaylı

Yaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi

Yaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi ARAÞTIRMA Yaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi The Efficacy of Psychoeducation as an Adjuvant Therapy in Generalized Anxiety Disorder Havva

Detaylı

Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi

Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi Change of Smoking Prevalence among Erciyes University Students between 1985

Detaylı

Alzheimer Hastalýðýnda Donepezil Hidroklorür Etkinliðinin Kantitatif EEG ile Deðerlendirilmesi

Alzheimer Hastalýðýnda Donepezil Hidroklorür Etkinliðinin Kantitatif EEG ile Deðerlendirilmesi Alzheimer Hastalýðýnda Donepezil Hidroklorür Etkinliðinin Kantitatif EEG ile Deðerlendirilmesi Uz. Dr. Ümmühan ALTIN*, Uz. Dr. Lütfü HANOÐLU*, Uz. Dr. Ahmet ALTUNHALKA*, Uz. Dr. Alev KARAGÖZ*, Doç. Dr.

Detaylı

Sosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý

Sosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý Sosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý Hatice GÜZ*, Nesrin DÝLBAZ** ÖZET Bu çalýþmada sosyal kaygý ve panik bozukluðu olan

Detaylı

Hiperprolaktinemisi Olan Hastalarda Bromokriptin Tedavisinin Depresyon ve Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisi

Hiperprolaktinemisi Olan Hastalarda Bromokriptin Tedavisinin Depresyon ve Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisi Hiperprolaktinemisi Olan Hastalarda Bromokriptin Tedavisinin Depresyon ve Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisi Volkan TOPÇUOÐLU*, Duygu BÝÇER**, Dilek GOGAS YAVUZ***, Aylan GIMZAL* #, Oðuzhan DEYNELÝ** #, Sema

Detaylı

Omurilik Felçli Hastalarda Travma Sonrasý Stres Bozukluðu ve Ýliþkili Faktörler

Omurilik Felçli Hastalarda Travma Sonrasý Stres Bozukluðu ve Ýliþkili Faktörler ARAÞTIRMA Omurilik Felçli Hastalarda Travma Sonrasý Stres Bozukluðu ve Ýliþkili Faktörler Posttraumatic Stress Disorder and Related Factors in Patients with Spinal Cord Injury Murat Ýlhan Atagün 1, Ünal

Detaylı

Genelevde Çalýþan Kadýnlarýn ve Ev Kadýnlarýnýn Cinsel Yolla Bulaþan Hastalýklar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Anksiyete ile Ýliþkisi

Genelevde Çalýþan Kadýnlarýn ve Ev Kadýnlarýnýn Cinsel Yolla Bulaþan Hastalýklar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Anksiyete ile Ýliþkisi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Reports) Genelevde Çalýþan Kadýnlarýn ve Ev Kadýnlarýnýn Cinsel Yolla Bulaþan Hastalýklar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Anksiyete ile Ýliþkisi The Relation Between Anxiety

Detaylı

Prof.Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acibadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD

Prof.Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acibadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD Prof.Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acibadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD Santral sinir sisteminde farklı zamanlarda farklı bölgelerde ortaya çıkan belirti ve bulguların varlığı 1868 Charcot 1936 Marburg

Detaylı

Semptom Yorumlama Anketi Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliði*

Semptom Yorumlama Anketi Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliði* ARAÞTIRMA Semptom Yorumlama Anketi Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliði* Hüseyin Güleç 1, Kemal Sayar 2 1 Saðlýk Bakanlýðý Erenköy Ruh Saðlýðý ve Hastalýklarý Hastanesi, 2 Bakýrköy Ruh ve Sinir Hastalýklarý

Detaylı

Mul$ple Sklerozlu Hastalarda Ye$ Yi$mi ve Fonksiyonel Bağımsızlığın Yaşam Kalitesiyle İlişkisi. Berat BAKIR

Mul$ple Sklerozlu Hastalarda Ye$ Yi$mi ve Fonksiyonel Bağımsızlığın Yaşam Kalitesiyle İlişkisi. Berat BAKIR Mul$ple Sklerozlu Hastalarda Ye$ Yi$mi ve Fonksiyonel Bağımsızlığın Yaşam Kalitesiyle İlişkisi Berat BAKIR Mul.pl skleroz (MS), merkezi sinir sisteminin beyaz cevher ve subkor.kal yapılarını etkileyen

Detaylı

Inter-rater Reliability of the Bender Visual Motor Gestalt Coordination Test (Second Edition) for Global, Koppitz and Recall Scoring Systems ARAÞTIRMA

Inter-rater Reliability of the Bender Visual Motor Gestalt Coordination Test (Second Edition) for Global, Koppitz and Recall Scoring Systems ARAÞTIRMA ARAÞTIRMA Bender - Geþtalt Görsel Motor Koordinasyon Testi-II'nin (BGT-II) Global, Koppitz ve Geri Çaðýrma Puanlamalarý Ýçin Yargýcýlar Arasý Güvenirliðin Deðerlendirilmesi* Inter-rater Reliability of

Detaylı

Madde Baðýmlýlýðý Olan Hastalarýn Ebeveynlerinde Öfke Düzeyi: Öfkenin, Depresyon ve Anksiyete Düzeyi ile Ýliþkisi

Madde Baðýmlýlýðý Olan Hastalarýn Ebeveynlerinde Öfke Düzeyi: Öfkenin, Depresyon ve Anksiyete Düzeyi ile Ýliþkisi Madde Baðýmlýlýðý Olan Hastalarýn Ebeveynlerinde Öfke Düzeyi: Öfkenin, Depresyon ve Anksiyete Düzeyi ile Ýliþkisi The Aggression Level of the Parents of Patients with Substance Use Disorder: The Relationship

Detaylı

YENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER

YENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER YENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER Major Depresyon, Davraným Bozukluðu ve Madde Kullaným Bozukluðu olan Ergenlerde Fluoksetin ve Biliþsel Davranýþcý Terapinin Karþýlaþtýrýldýðý Randomize Kontrollü Çalýþma Riggs

Detaylı

Epilepsi Hastalar nda Yorgunlu un Yaflam Kalitesine Etkisi

Epilepsi Hastalar nda Yorgunlu un Yaflam Kalitesine Etkisi 21 Epilepsi Hastalar nda Yorgunlu un Yaflam Kalitesine Etkisi The Effects of Fatigue on the Quality of Life in Patients With Epilepsy Füsun ERDO AN, Ferhan SOYUER, Vesile fienol, Fehim ARMAN Epilepsi 2006;12(1):21-26

Detaylı

Cinsel Benlik Þemasý Ölçeði'nin Üniversite Örnekleminde Geçerlik ve Güvenilirlik Çalýþmasý

Cinsel Benlik Þemasý Ölçeði'nin Üniversite Örnekleminde Geçerlik ve Güvenilirlik Çalýþmasý ARAÞTIRMA Cinsel Benlik Þemasý Ölçeði'nin Üniversite Örnekleminde Geçerlik ve Güvenilirlik Çalýþmasý A Validity and Reliability Study of the Sexual Self-Schema Scale Among Undergraduate Students Gözde

Detaylı

Kalp Hastalarýnda Psikososyal Uyum, Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerine Bir Bakýþ

Kalp Hastalarýnda Psikososyal Uyum, Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerine Bir Bakýþ ARAÞTIRMA Kalp Hastalarýnda Psikososyal Uyum, Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerine Bir Bakýþ An Overview on Psychosocial Adaptation, Depression, Anxiety and Stress Levels in Patients with Heart Disease

Detaylı

The Effects of Low and Severe Disability on Walking Abilities and Quality of Life in Multiple Sclerosis Patients: 6-Month Follow-up Study

The Effects of Low and Severe Disability on Walking Abilities and Quality of Life in Multiple Sclerosis Patients: 6-Month Follow-up Study Araştırma Makalesi / Research Article 23 Doi: 10.4274/npa.y6213 Multipl Skleroz Hastalarında Hafif ve Şiddetli Yeti Yitiminin Yürüme Yeteneği ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi: 6 Aylık Takip Çalışması The

Detaylı

Koruma ve Bakým Altýndaki Çocuklara Yönelik Bireysel Risk Deðerlendirme Formu'nun (BÝRDEF) Geliþtirilmesi, Güvenirlik ve Geçerliði

Koruma ve Bakým Altýndaki Çocuklara Yönelik Bireysel Risk Deðerlendirme Formu'nun (BÝRDEF) Geliþtirilmesi, Güvenirlik ve Geçerliði ARAÞTIRMA Koruma ve Bakým Altýndaki Çocuklara Yönelik Bireysel Risk Deðerlendirme Formu'nun (BÝRDEF) Geliþtirilmesi, Güvenirlik ve Geçerliði Reliability and Validity of Individualized Risk Assessment Form

Detaylı

Bipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi

Bipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi ARAÞTIRMA Bipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi Recep Tütüncü 1, Sibel Örsel 2, M.Haluk Özbay 2 1 Uz.Dr., 2 Doç.Dr., Dýþkapý Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Psikiyatri

Detaylı

Erken başlangıçlı multipl skleroz

Erken başlangıçlı multipl skleroz Türk Pediatri Arşivi 2006; 41: 167-72 Erken başlangıçlı multipl skleroz Early onset multipl sclerosis Bülent Kara 1, Kubilay Aydın 2, Burak Tatlı 3, Ahmet Yaramış 4, Ceren Yılmaz 5, Nur Aydınlı 3, Mine

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

MS de YENİ TANI KRİTERLERİ

MS de YENİ TANI KRİTERLERİ TARİH : 30 KASIM 2011, ÇARŞAMBA SAAT : 11:30 13:00 OTURUM TİPİ : ÇALIŞTAY ÇALIŞTAY ADI : MULTIPL SKLEROZ ÇALIŞTAYI KREDİSİ : KREDİSİZ ÇALIŞTAY PROGRAMI KONU BAŞLIĞI: Tüm yönleriyle MS'de yenilikler MS

Detaylı

BALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ. Selda YÖRÜK

BALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ. Selda YÖRÜK ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2012; 13(2) : 25-29 Araþtýrma BALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ 1 Selda YÖRÜK ÖZET GÝRÝÞ: Bu çalýþmanýn

Detaylı

MS da klinik tanı kriterleri Mc Donald 2017 kriterleri neler getiriyor? Dr. Hüsnü Efendi

MS da klinik tanı kriterleri Mc Donald 2017 kriterleri neler getiriyor? Dr. Hüsnü Efendi MS da klinik tanı kriterleri Mc Donald 2017 kriterleri neler getiriyor? Dr. Hüsnü Efendi MS; 150 yılı aşan bilgi birikimi? Brain. 2018;141(12):3482-3488. Brain. 2018;141(12):3482-3488. Charcot 1868 MS

Detaylı

ANKÝLOZAN SPONDÝLÝTTE SÝGARA KULLANIMININ BATH ÝNDEKSLERÝ VE YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE ETKÝSÝ

ANKÝLOZAN SPONDÝLÝTTE SÝGARA KULLANIMININ BATH ÝNDEKSLERÝ VE YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE ETKÝSÝ Orjinal Makale / Original Article ANKÝLOZAN SPONDÝLÝTTE SÝGARA KULLANIMININ BATH ÝNDEKSLERÝ VE YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE ETKÝSÝ SMOKING AMONG PATIENTS WITH ANKYLOSING SPONDYLITIS: THE EFFECTS ON BATH INDEXES

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

POSTMENAPOZAL OSTEOPOROZDA YAÞAM KALÝTESÝNÝN BELÝRTEÇLERÝ DETERMINANTS OF QUALITY OF LIFE IN POSTMENAPOUSAL OSTEOPOROSIS

POSTMENAPOZAL OSTEOPOROZDA YAÞAM KALÝTESÝNÝN BELÝRTEÇLERÝ DETERMINANTS OF QUALITY OF LIFE IN POSTMENAPOUSAL OSTEOPOROSIS Orjinal Makale / Original Article POSTMENAPOZAL OSTEOPOROZDA YAÞAM KALÝTESÝNÝN BELÝRTEÇLERÝ DETERMINANTS OF QUALITY OF LIFE IN POSTMENAPOUSAL OSTEOPOROSIS Sezer N, Tomruk-Sütbeyaz S, Kibar S, Köseoðlu

Detaylı

Bafra Balýk Gölleri'nden Ulugöl'de Tatlýsu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)'nun Yumurta Verimliliði

Bafra Balýk Gölleri'nden Ulugöl'de Tatlýsu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)'nun Yumurta Verimliliði Yunus Araþtýrma Bülteni 2013 (1): 20-26 www.sumae.gov.tr/yunus ISSN 1303-4456 Bafra Balýk Gölleri'nden Ulugöl'de Tatlýsu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)'nun Yumurta Verimliliði * Gülþen

Detaylı

TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol.:1 Sayı/Issue:6 Aralık/December2015 www.norofzt.org

TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol.:1 Sayı/Issue:6 Aralık/December2015 www.norofzt.org TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol.:1 Sayı/Issue:6 Aralık/December2015 www.norofzt.org 31. Avrupa Multipl Sklerozda Tedavi ve Araştırma Komitesi Kongresi İzlenimleri Prof.Dr. Arzu Razak Özdinçler,

Detaylı

Motorlu Araç Kazasý Geçiren Kiþilerde Akut Stres Bozukluðu Semptomlarýnýn Deðerlendirilmesi #

Motorlu Araç Kazasý Geçiren Kiþilerde Akut Stres Bozukluðu Semptomlarýnýn Deðerlendirilmesi # Motorlu Araç Kazasý Geçiren Kiþilerde Akut Stres Bozukluðu Semptomlarýnýn Deðerlendirilmesi # M. Tayfun TURAN*, Ertuðrul EÞEL**, Salih KELEÞ*** ÖZET Motorlu araç kazalarý akut stres bozukluðunun ve travma

Detaylı

Þizofreni Hastalarýnda Hastalýk Süresinin Klinik Özelliklere Etkisi

Þizofreni Hastalarýnda Hastalýk Süresinin Klinik Özelliklere Etkisi Þizofreni Hastalarýnda Hastalýk Süresinin Klinik Özelliklere Etkisi The Influence of Duration of Disease on Clinical Characteristics in Schizophrenia Patients ARAÞTIRMA Demet Saðlam Aykut 1 1 Yard. Doç.,

Detaylı