MULTÝPL SKLEROZ DA YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE YORGUNLUK VE YETERSÝZLÝÐÝN ETKÝSÝ. Impact of Fatigue and Disability on Quality of Life in Multiple Sclerosis
|
|
- Murat Tunç
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ARAÞTIRMALAR (Research Reports) MULTÝPL SKLEROZ DA YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE YORGUNLUK VE YETERSÝZLÝÐÝN ETKÝSÝ Impact of Fatigue and Disability on Quality of Life in Multiple Sclerosis Ferhan Soyuer 1, Meral Mirza 2, Ahmet Öztürk 3 Özet Amaç: Yetmiþ Multipl Skleroz (MS) hastasýnda yorgunluk ve yetersizliðin yaþam kalitesi üzerine etkisini araþtýrmak Gereç ve Yöntem: Yaþam kalitesi, MS nin Fonksiyonel Deðerlendirmesi (FAMS) kullanýlarak, Nörolojik yetersizliðin seviyesi Kurtzke ye ait olan Geniþletilmiþ Yetersizlik Durum Skalasý (EDSS) ile, yorgunluk ise yorgunluk ciddiyet skalasý (FSS) kullanýlarak deðerlendirilmiþtir. Bulgular: Yorgunluk gösteren grupta (MSF) yaþam kalite skorlarý yorgunluk göstermeyen gruptan (MSNF) daha bozuktu. (p<0,05). Yorgunluk ve nörolojik yetersizlik FAMS total ve alt gruplarý ile iliþki göstermiþtir (p<0,05). Sonuç: Yorgunluk ve yetersizliðin yaþam kalitesi üzerine etkisi vardýr Anahtar Kelimeler: Yaþam kalitesi; yorgunluk; yetersizlik. Abstract Purpose: To investigate the impact of fatigue and disability on the quality of life in 70 multiple sclerosis (MS) patients. Material and Methods: Quality of Life was assessed using the Functional Assessment of MS (FAMS). Disability was assessed using the Kurtzke s expanded disability status scale (EDSS) and fatigue was quantified using the fatigue severity scale (FSS). Results: Fatigue groups (MSF) had more impaired scores than nonfatigue groups (MSNF) (p<0,05). Fatigue and disability were significantly associated with FAMS total and subgroups (p<0,05). Conclusion: Fatigue and disability have an effect on the quality of life. Key Words: Quality of life; fatigue; disability evalation. Giriþ Multipl Skleroz (MS) de yaþam kalitesi, genel popülasyonla karþýlaþtýrýldýðýnda önemli oranda etkilenmiþ görünmektedir. MS hasta ve ailesini dramatik bir þekilde etkilemektedir (1,2). Hastalarýn çoðu normal bir yaþama sahipken, bir grup hasta da belirli oranlarda yetersizlikle yaþamak zorunda kalmaktadýr. 1 Erciyes Üniversitesi Halil Bayraktar SHMYO, 2 Erciyes Üniversitesi Nöroloji A.D, 3 Erciyes Üniversitesi Bioistatistik A.D, Multipl Skleroz lu (MS) bireyler arasýnda, yorgunluk yaygýn bir problemdir ve hastalýðýn en ciddi semptomlarýndan birisidir. (3-6). Literatürde, yorgunluðun çeþitli tanýmlarý gösterilmektedir. (3,5,6). Bunlar içerisinde MS hastalarý için en kabul gören tanýmý, kuvvetsizlikten farklý olarak, fiziksel yorgunluðun ve enerjideki eksikliðin bir hissi dir. MS nin önemli bir semptomu olan yorgunluðun ve yetersizliðin yaþam kalitesi üzerine etkisi nasýldýr? Bu konudaki literatürde, MS hastalarýndaki yaþam kalitesi üzerine yorgunluðun ve nörolojik yetersizliðin etkisi konusunda farklý ve zaman zaman birbiri ile çeliþen sonuçlar içerdiði görülmektedir. Bu nedenle 70 MS hastasýnda bu yeni çalýþma planlanmýþtýr. Geliþ tarihi: 21 Eylül
2 Multipl Skleroz da Yaþam Kalitesi Üzerine Yorgunluk ve Yetersizliðin Etkisi Gereç ve Yöntem Hastalar Çalýþmaya Poser (7) ve McDonald s (8) kriterlerine göre MS tanýsý almýþ, yaþ ortalamalarý 34,90±9,55 olan 70 hasta (41 kadýn, 29 erkek) alýnmýþtýr. MS dýþý diðer majör nörolojik veya sistemik hastalýðý olanlar ve Beck depresyon skalasýna (9) göre skorlarý on sekizden büyük olan hastalar çalýþma dýþý býrakýlmýþtýr. Hastalýk süresi 6,19±4,05 yýl dýr. Yaþam Kalitesi Deðerlendirmesi: MS ye özel, MS nin Fonksiyonel Deðerlendirmesi (FAMS) kullanýldý(10). FAMS, altý alt skaladan oluþmaktadýr (mobilite, semptomlar, emosyonel durum, genel durum, düþünme ve yorgunluk, aile/sosyal durum). FAMS ýn maksimum skoru 176 dýr. Yetersizlik Deðerlendirmesi: Nörolojik yetersizliðin seviyesi Kurtzke ye ait olan Geniþletilmiþ Yetersizlik Durum Skalasý (EDSS) kullanýlarak deðerlendirilmiþtir (11). Bu skala ile 8 fonksiyonel sistemdeki yetersizlik ölçülmekte ve fonksiyonel sistemdeki puanlarýn çoðu 0-6 arasýnda deðerlendirilmektedir. Bu skalada 0 normal nörolojik muayeneyi gösterirken, 10 MS ye baðlý ölümü temsil etmektedir. Bütün hastalarda EDSS skoru 3,19±1,55 dir. Yorgunluk Deðerlendirmesi: Yorgunluk semptomlarý, yorgunluk ciddiyet skalasý (FSS) kullanýlarak derecelendirilmiþtir(1). FSS, günlük aktiviteler üzerine yorgunluðun genel etkisini deðerlendiren dokuz bölümlü bir skaladýr. Her bölüm, 1 (hiç katýlmýyorum) ve 7 (tamamiyle katýlýyorum) arasýnda puanlanmaktadýr. FSS skoru, dokuz bölümün ortalama deðeridir. Çalýþmamýzda MS hastalarý FSS skoruna göre iki gruba ayrýlmýþtýr. FSS skoru dört ve üzeri olanlar, yorgun olan MS grubu (MSF) (n=42) ve FSS skoru dörtten küçük olanlar, yorgun olmayan MS grubu (MSNF) (n=28) olarak belirlenmiþtir. Ýstatistiksel Analiz Yorgunluða göre yaþam kalitesi ölçek deðerlerinin ortalamasýnýn karþýlaþtýrýlmasýnda student-t testi kullanýlmýþtýr. MSF ve MSNF olanlarýn yaþam kalitesi alt gruplarý arasýndaki iliþkinin deðerlendirilmesinde logistik regresyon analizi yapýlmýþtýr. Yorgunluk, EDSS ve yaþam kalitesi gibi deðiþkenler arasýndaki iliþkinin yönünü ve gücünü göstermek amacýyla korelasyon analizi yapýldý. Tüm istatistiksel analizlerde p<0,05 anlamlý kabul edilmiþtir. Elde edilen veriler SPSS 11,0 isimli bilgisayar programýna girilerek istatistiksel analizler bu program yardýmýyla yapýlmýþtýr. Bulgular Yorgunluk ve Yaþam Kalitesi arasýndaki iliþki: Yaþam kalitesindeki bozulma ile yorgunluk arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki bulunmuþtur. MSF hastalarý, MSNF hastalarýndan daha bozuk yaþam kalite skorlarý göstermiþtir (p<0,05) (tablo 1). FSS skorlarý ile FAMS total, mobilite, semptomlar, emosyonel durum gibi yaþam kalite skorlarý arasýnda önemli oranda anlamlý bir iliþki göstermiþtir (p<0,05) (tablo 2). Nörolojik Yetersizlik ve Yaþam Kalitesi arasýndaki iliþki: Yetersizlik ile total FAMS deðerleri arasýnda önemli oranda anlamlý bir iliþkili görülmüþtür. Ayrýca, yetersizlik ile yaþam kalitesi alt gruplarý arasýnda da istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki göstermiþtir (p<0,05) (tablo 2). MSF ve MSNF gruplarý için, yaþam kalitesi alt gruplarýndan altý deðiþken logistik regresyon modeline alýnarak, Backward:wald eleme yöntemi kullanýldýðýnda yalnýzca FAMS genel durum deðiþkeni modelde kalmýþtýr. Sabit=4.64, B=0.24, Odds=1,272 (%95 güven aralýðý ( ) p=0.005). Genel durum kötüleþtikçe, kiþinin yorgun olma durumu da artmaktadýr. 148
3 Ferhan Soyuer, Meral Mirza, Ahmet Öztürk Tartýþma Çalýþmamýz MS hastalarýnda, yorgunluðun ve yetersizliðin yaþam kalitesi üzerine etkili olduðunu göstermiþtir. MS hastalarýnda nörolojik yetersizliði ve bozulmuþ yaþam kalitesi arasýndaki iliþkiyi çeþitli çalýþmalar deðerlendirmiþtir, fakat bu çalýþmalarda, yetersizlik ile yaþam kalitesi arasýndaki iliþki deðiþen oranlar göstermektedir. Henriksson (12) ve ark bu iliþkiyi güçlü olarak nitelerken, Janardhan (2) orta, O Connor (13) ise zayýf olarak belirtmektedir. Çalýþmamýzda, nörolojik yetersizlik ve yaþam kalitesi arasýndaki bu iliþki r=0,221-0,527 arasýndadýr. Ýliþkinin derecesindeki bu farklýlýklar, yaþam kalitesini deðerlendirmek üzere kullanýlan ölçeklerdeki farklýlýklardan olabileceði gibi eðitim ve sosyo-kültürel seviyenin etkisiyle de olabilir. Nicholl (14) ve ark, bir çalýþmasýnda, The EuroQol, SF-54 ve FAMS yaþam kalite ölçeklerini karþýlaþtýrmýþlar ve FAMS yaþam kalite ölçeðinin MS hastalarý için diðer skalalardan daha geçerli olduðunu bulmuþlardýr. Yaþam kalitesi ve nörolojik yetersizlik arasýndaki iliþkideki farklýlýklarýn diðer bir açýklamasý da; klinik yetersizliðin mevcut ölçümlerinin ekstremite ve yürüyüþ bozukluðundan fazlaca etkilenmesi olabilir (15). Bu ölçümler üst ekstremite ve nöropsikolojik fonksiyon gibi yaþam kalitesini etkilemeye eðilim gösteren, MS nin sebep olduðu diðer önemli klinik defisitleri belirlemede yetersiz kalabilir. Çalýþmamýzda yaþam kalitesi, nörolojik yetersizlik ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) bulgularýnýn arasýndaki iliþkinin incelenmesi amaçlanmamýþtýr. Bu nedenle bu olgularda MR ile bu parameterler arasýndaki iliþki deðerlendirilmemiþtir. Literatürde bu konuda da çalýþmalar bulunmaktadýr. Nortvedt (16) ve ark, yaþam kalitesinin bir belirleyicisi olarak nörolojik yetersizliði tanýmlamýþlardýr. Yaþam kalitesi ve EDSS arasýndaki iliþkinin, MRI daki aktif lezyonlar ve EDSS arasýndaki iliþkiden daha güçlü olduðunu tespit etmiþlerdir. Klinik yetersizlik, T1 hipointens lezyonlarla (17) ve kortikal, beyin sapý atrofisi ile önemli oranda iliþkilidir (18). Bu nedenle, klinik yetersizlik, MS beyin lezyonlarýnýn yeri ve atrofi ile iliþkili olan yaygýn mekanizmalara baðlý olarak, bozuk yaþam kalitesi ile de iliþkili olabilir. Bu çalýþma, MS hastalarýnda yorgunluðun yaþam kalitesi üzerine olan etkisini göstermektedir. Yorgunluk önemli oranda daha düþük yaþam kalitesi skorlarý ile iliþkilidir. MS yorgunluðu, sebebi henüz tam olarak anlaþýlamayan fakat yaygýn bir semptomdur (19). Fisk (4) ve ark, yorgunluk gösteren MS hastalarýnda genel saðlýk durumunu Sickness Impact Profile ile deðerlendirmiþler ve hipertansif hastalarla da karþýlaþtýrdýklarýnda MS hastalarýnýn daha fazla etkilenmiþ olduklarýný görmüþlerdir. MS yorgunluðunun konvansionel MRI lezyonlarý veya atrofi ile iliþkili olmamasýna raðmen (20), fluorodeoxyglucose positron emisyon tomografisi kullanýlarak yapýlan son bir fonksiyonel görüntüleme çalýþmasýnda, MS yorgunluðunda önemli bir rol oynadýðý düþünülen bilateral prefrontal cortex ve basal gangliada glikoz metabolizmasýnda azalma olduðu görülmüþtür (21). Çalýþmamýz yorgunluðun bizim hastalarýmýzýn çoðunluðu için (%60) literatürle uyumlu olarak major bir problem olduðunu da göstermiþtir (3-6). FSS skorlarý hem FAMS total hem de FAMS alt gruplarý ile iliþkili olmuþtur. Bu durum, yaþam kalitesinin hastalýðýn geliþiminin önemli bir belirleyicisi olarak açýklanmasýndan dolayý da önemlidir (22,23). MS hastalarýnda yorgunluðun depresyonla da iliþkili olmasýndan dolayý, Beck depresyon ölçek skoru on sekizden küçük olan hastalar çalýþmaya alýnarak bu durum ekarte edilmiþtir. Depresyonsuz hastalar alýnmasýna raðmen, çalýþmamýzda FSS skorlarý ile FAMS ýn emosyonel alt grubu arasýndaki iliþkide de MS lilerde yaþam kalitesi açýsýndan olumsuz yönde etkileme dikkati çekmektedir. Sonuç olarak, çalýþmamýz MS lilerde nörolojik yetersizliðin ve yorgunluðun, yaþam kalitesi üzerine olan olumsuz etkilerini göstermiþtir. 149
4 Multipl Skleroz da Yaþam Kalitesi Üzerine Yorgunluk ve Yetersizliðin Etkisi Tablo 1. Yorgunluða Göre Yaþam Kalite Karþýlaþtýrmasý Yaþam MSF MSNF Kalitesi n= 42 n= 28 t p < Deðiþkenleri Mobilite 16,05±2,95 12,13±3,12 4,87 0,05 Semptomlar 11,76±3,67 5,78±3,67 6,19 0,05 Emosyonel 14,43±5,04 9,13±2,97 5,45 0,05 Genel Durum 17,20±3,57 13,13±4,10 4,08 0,05 Yorgunluk 22,48±4,03 12,52±6,00 7,07 0,05 Sosyal 14,20±2,95 10,30±3,66 4,58 0,05 FAMS Total 95,71±10,29 74,04±11,52 9,19 0,05 Tablo 2. Yorgunluk, EDSS ve Yaþam Kalitesi Arasýndaki Ýliþki Katsayýlarý Mobilite Semptom Emosyonel Genel Yorgunluk Sosyal FAMS Durum Total FSS 0,595 * 0,617 * 0,606 * 0,304 * 0,499 * 0,726 * EDSS 0,486 * 0,345 * 0,367 * 0,284 * 0,300 * 0,221 * 0,527 * * P<0,05 150
5 Ferhan Soyuer, Meral Mirza, Ahmet Öztürk KAYNAKLAR 1-Vickrey BG, Hays RD, Harooni R. A health-related quality of life measure for multiple sclerosis. Qual Life Res 1995; 4: Janardhan V, Bakshi R. Quality of life and its relationship to brain lesion and atrophy on magnetic resonance images in 60 patients with multiple sclerosis. Arch Neurol 2000; 57: Krupp LB, LaRocca NG, Muir-Nash J, Steinberg AD. The fatigue severity scale: application to patients with multiple sclerosis and systemic lupus erythematosus. Arch Neurol 1989; 46: Fisk JD, Pontefract A, Ritvo PG, et al. The impact of fatigue on patients with multiple sclerosis. Can J Neurol Sci 1994; 21: Lerdal A, Celius EG, Moum T. Fatigue and its association with sociodemographic variables among multiple sclerosis patients. Multiple Sclerosis 2003; 9: Bergamaschi R, Romani A, Versino M, Poli R. Clinical aspects of fatigue in multiple sclerosis. Funct Neurology 1997; 12: Poser CM, Paty DW, Scheinberg LC, et al. New diagnostic criteria for multiple sclerosis: quidelines for research protocols. Ann Neurol 1983; 13: McDonald WI, Compston A, Edan G, et al. Recommended diagnostic criteria for multiple sclerosis: quidelines from the international panel on the diagnosis of multiple sclerosis. Ann Neurol 2001; 50: Beck AT, Ward CH, Mendelson M, et al. An inventory for measuring depression. Arch of Genel Psych 1961;4: Cella DF, Dinean K, Arnason B. Validation of the functional assessment of multiple sclerosis quality of life instrument. Neurology 1996; 47: Kurtzke JF. Rating neurologic impairment in multiple sclerosis: an expanded disability status scale(edss). Neurology 1983; 33: Henriksson F, Fredrikson S, Masterman T, et al. Costs, quality of life and disease severity in multiple sclerosis: a cross-sectional study in Sweden. Eur J Neurol 2001;8: O Connor P, Lee L, Ng PT, Narayana P. Determinants of overall quality of life in secondary progressive MS: a longitudinal study. Neurology 2001; 57: Nicholl CR, Lincoln NB, Francis VM, Stephan TF. Assessing quality of life in people with multiple sclerosis. Disability and Rehab 2001; 14: Thompson AJ. Measuring handicap in multiple sclerosis. Mult Scler 1999; 5: Nortvedt MW, Riise T, Myhr KM, Nylan HI. Quality of life in multiple sclerosis: measuring the disease effects more broadly. Neurology 1999; 53: Truyen L, van Waesberghe JHTM, van Walderveen MAA, et al. Accumulation of hypointense lesions on T1 spin-echo MRI correlates with disease progression in multiple sclerosis. Neurology 1996; 47: Bakshi R, Benedict RH, Bermel RA, Jacobs L. Regional brain atrophy is associated with physical in multiple sclerosis: semiquantitative magnetic resonance imaging and relationship to clinical findings. J Neuroimaging 2001; 11: Bakshi R, Shaikh ZA, Miletich RS, et al. Fatigue in multiple sclerosis and its relationship to depression and neurologic disability. Mult Scler 2000; 6: Bakshi R, Miletich RS, Henschel K, et al. Fatigue in multiple sclerosis: cross-sectional correlation with brain MRI findings in 71 patients. Neurology 1999; 53: Roelcke U, Kappos L, Lechner-Scott J, et al. Reduced glucose metabolism in the frontal cortex and basal ganglia of multiple sclerosis patients with fatigue: a 18Ffluorodeoxyglucose positron emission tomography study. Neurology 1997; 48: Agewall S, Wikstrand J, Fagerberg B. Stroke was predicted by dimensions of quality of life in treated hypertensive men. Stroke 1998; 29: Herlitz J, Wiklund I, Caidahl K. The feeling of loneliness prior to coronary artery bypass grafting might be a predictor of short-and long term postopperative mortality. Eur J Vasc Endovasc Surg 1998; 16:
Multipl sklerozda yaşam kalitesinin fonksiyonel durum ile ilişkisi
Göztepe Tıp Dergisi 24(3):129-133, 2009 ISSN 1300-526X KLİNİK ARAŞTIRMA izik Tedavi ve Rehabilitasyon Multipl sklerozda yaşam kalitesinin fonksiyonel durum ile ilişkisi Sema HALİLOĞLU, Afitap İÇAĞASIOĞLU,
DetaylıBezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye 3
Araştırma Makalesi / Research Article Arch Neuropsychiatr 2015; 52: 247-251 DOI 10.5152/npa.2015.8714 Multipl Skleroz Hastalarında Yorgunluğun Depresyon, Özürlülük ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi Correlation
DetaylıFatigue and Related Factors in Patients With Multiple Sclerosis
Journal of Neurological Sciences [Turkish] 26:(2)# 19; 190-197, 2009 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=285 Araştırma Yazısı Multipl Sklerozlu Hastalarda Yorgunluk ve İlişkili Faktörler Taciser KAYA
DetaylıMultipl Skleroz Olgularında Yaşam Kalitesi: Fiziksel Özürlülük ve Depresyonun Etkisi?
Original Papers / Araştırmalar DOI: 10.5455/jmood.20110419054303 Multipl Skleroz Olgularında Yaşam Kalitesi: Fiziksel Özürlülük ve Depresyonun Etkisi? Emel Koçer 1, Abdulkadir Koçer 2, Mehmet Yaman 3,
DetaylıDiyabetik Hastalarda Týbbi ve Sosyal Faktörlerin Yaþam Kalitesine Etkisi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Diyabetik Hastalarda Týbbi ve Sosyal Faktörlerin Yaþam Kalitesine Etkisi The Effects of Medical and Social Factors on the Quality of Life of Diabetic Patients Rýza Çýtýl
DetaylıManyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon
ARAÞTIRMA Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon Gülten Karadeniz 1, Serdar Tarhan 2, Emre Yanýkkerem 3, Özden Dedeli 3, Erkan Kahraman 4 1 Yrd.Doç.Dr., 3
Detaylı0 KLÝNÝK ARAÞTIRMA Romatolojik Sorunu Olan Hastalarda Yaþam Kalitesi ve Bazý Semptomlarla Ýliþkisi Quality Of Life Patients With Rheumatologic Problems And Its Correlates With Some Symptoms Arþ.Gör. Seda
DetaylıYatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi
ARAÞTIRMA 1 Yatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi Fahriye Oflaz, Huriye Varol GATA Hemþirelik Yüksek Okulu 06010 Etlik-Ankara Özet Amaç: Bu çalýþmanýn amacý
DetaylıBel ve Boyun Aðrýsý Hastalarýnda Anksiyete, Depresyon ve Yaþam Kalitesi #
Bel ve Boyun Aðrýsý Hastalarýnda Anksiyete, Depresyon ve Yaþam Kalitesi # Kemal YAZICI*, Þenel TOT*, Ali BÝÇER**, Aylin YAZICI*, Visal BUTURAK*** ÖZET Bu çalýþmada bel ve boyun aðrýsý olan hastalarda anksiyete
DetaylıMultipl Skleroz Hastalarında Yorgunluk ve Depresyon Arasındaki İlişki
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci 2017;9(2):114-21 ORİJİNAL ARAŞTIRMA DOI: 10.5336/nurses.2016-52294 Multipl Skleroz Hastalarında Yorgunluk ve Depresyon Arasındaki İlişki Sevgi HÜR, a Serap SEZGİN b a Hemşirelik
DetaylıMultipl Sklerozda Depresif Semptomlar; Sosyodemografik Faktörler ve fllevsellik ile liflkisi
ÖZGÜN ARAfiTIRMA/RESEARCH ARTICLE Multipl Sklerozda Depresif Semptomlar; Sosyodemografik Faktörler ve fllevsellik ile liflkisi Depressive Symptoms in Multiple Sclerosis and the Association with Sociodemographic
DetaylıSubklinik Hipotiroidili Hastalarda Tiroid Replasman Tedavisinin Anksiyete ve Depresyon Düzeylerine Etkisi
ARAÞTIRMA Subklinik Hipotiroidili Hastalarda Tiroid Replasman Tedavisinin Anksiyete ve Depresyon Düzeylerine Etkisi Yalçýn M. Yarpuz 1, Ümit Aydoðan 2, Oktay Sarý 1, Aydoðan Aydoðdu 3, Gökhan Üçkaya 4,
DetaylıKayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler Metabolic Regulation and Related Factors in Diabetic
DetaylıDepresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý
ARAÞTIRMA Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý Investigation of Death Anxiety Among Depressive Patients Nilgün Öngider 1, Suna Özýþýk Eyüpoðlu 2 1 Psk.Dr., P.S. Yaþam Özel Aile
DetaylıMadde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði
Madde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði Birsen CEYHUN*, Ömer OÐUZTÜRK**, Ayþe Gülsen CEYHUN*** ÖZET Alkol ve diðer maddelerin kötü kullanýmý ülkemizde yaygýn bir sosyal sorun haline
DetaylıTürkiye: Gelecek Nesiller için Fýrsatlarýn Çoðaltýlmasý 11. Çocuk Geliþimi ve Çocuklarýn Karþýlaþtýðý Riskler Eþitsizliðin nesiller arasý geçiþinin bugün Türkiye nin en genç neslini ciddi ölçüde etkilediði
DetaylıMultiple skleroz hastalarında genişletilmiş durum özürlülük skalası ile anksiyete depresyon ilişkisi
Göztepe Tıp Dergisi 24(4):178-182, 2009 ISSN 1300-526X KLİNİK ARAŞTIRMA Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Multiple skleroz hastalarında genişletilmiş durum özürlülük skalası ile anksiyete depresyon ilişkisi
DetaylıObsesif kompulsif bozuklukta sosyodemografik verilerin tedaviye direnç açýsýndan karþýlaþtýrýlmasý
Týp Araþtýrmalarý Dergisi 23: 1 (3): 15-2 ARAÞTIRMA Obsesif kompulsif bozuklukta sosyodemografik verilerin tedaviye direnç açýsýndan karþýlaþtýrýlmasý Remzi Kutaniþ, Ömer A. Özer, Buket T. Eryonucu Yüzüncü
Detaylı29 Fizik Tedavi Alan Hastalarýn Yaþam Kalitesinin Deðerlendirilmesi Assessment For Quality Of Life Of Patients Receiving Physical Therapy 1 Yrd.Doç. Dr.Birsen ALTAY 2 Yrd.Doç. Dr. H.Demet GÖNENER 1 Hemþ.
DetaylıAKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018
AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç
DetaylıHemodiyaliz ve Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Bozukluklar, Algýlanan Sosyal Destek ve Yaþam Kalitesi Düzeylerinin Karþýlaþtýrýlmasý
ARAÞTIRMA Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Bozukluklar, Algýlanan Sosyal Destek ve Yaþam Kalitesi Düzeylerinin Karþýlaþtýrýlmasý The Comparison of Psychiatric Disorders,
DetaylıÞizofrenide Cinsel Ýþlev Bozukluklarý: Kesitsel Bir Deðerlendirme
ARAÞTIRMA Þizofrenide Cinsel Ýþlev Bozukluklarý: Kesitsel Bir Deðerlendirme Sexual Dysfunction in Schizophrenia: A Cross-Sectional Evaluation Soner Çakmak 1, Gonca Karakuþ 2, Yunus Emre Evlice 3 1 Uz.Dr.,
DetaylıMultipl skleroz hastalarında derin gri cevher demir birikimi: Gradyan-eko manyetik rezonans görüntüleme ile yapılmış bir çalışma
Araştırmalar / Researches DOI: 10.5350/SEMB2013470407 Multipl skleroz hastalarında derin gri cevher demir birikimi: Gradyan-eko manyetik rezonans görüntüleme ile yapılmış bir çalışma Ülgen Yalaz Tekan
DetaylıAgorofobisi Olmayan Panik Bozukluk Hastalarýnda Eþlik Eden Sosyal Fobik Semptomlarýn ve Sosyodemografik Deðiþkenlerin Ýncelenmesi
ARAÞTIRMA Agorofobisi Olmayan Panik Bozukluk Hastalarýnda Eþlik Eden Sosyal Fobik Semptomlarýn ve Sosyodemografik Deðiþkenlerin Ýncelenmesi The Examination of the Social Anxiety Symptoms and Sociodemographic
DetaylıKayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý Prevalence of Obesity Among Teachers Employed Within City Town of Kayseri Provinence Mualla Aykut Professor
DetaylıDepresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý
ARAÞTIRMA Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý Investigation of Death Anxiety Among Depressive Patients Nilgün Öngider 1, Suna Özýþýk Eyüboðlu 2 1 Psk.Dr., P.S. Yaþam Özel Aile
DetaylıGENEL ÜROLOJİ/General Urology
GENEL ÜROLOJİ/General Urology MULTİPL SKLEROZLU HASTALARDA ULUSLARARASI PROSTAT SEMPTOM SKORU VE AŞIRI AKTİF MESANE SORGULAMASI İLE HASTALIKLA İLGİLİ ÖLÇÜTLER VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ RELATIONSHIPS
DetaylıJournal of Neurological Sciences [Turkish] 24:(2)# 11; ,
Journal of Neurological Sciences [Turkish] 24:(2)# 11;135-143, 2007 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=162 Araştırma Yazısı Özet Multipl Skleroz'da Doğal Seyir ve Klinik Prognostik Özellikler Nur
DetaylıMultipl Sklerozda Görsel Uyandırılmış Potansiyel İncelemesinin Klinik ve Prognostik Önemi
ORIGINAL ARTICLE Multipl Sklerozda Görsel Uyandırılmış Potansiyel İncelemesinin Klinik ve Prognostik Önemi The Benefits of Visual Evoked Potential Examination in the Diagnosis and Prognosis Of Multiple
DetaylıÜniversitesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye
Journal of Neurological Sciences [Turkish] 23:(4)# 9;257-263, 2006 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=118 Research Article Relationship Between Lower Extremity Muscle Strength and Balance in Multiple
DetaylıAkne Vulgarisli Bireylerde Kiþilik Özellikleri
Akne Vulgarisli Bireylerde Kiþilik Özellikleri Yarkýn ÖZCAN*, Hamdi ÖZCAN**, Süheyla ÜNAL*** ÖZET Akne vulgaris geliþiminde kiþilik özelliklerinin rol oynayýp oynamadýðý hakkýnda görüþ birliði yoktur.
DetaylıÖzgün Araştırma / Original Article
DO I: 10.4274/Tnd.60024 Özgün Araştırma / Original Article Multipl Sklerozlu Hastalarda Yorgunluk Mizaç Karakter Profili ile İlişkili Mi? Is Fatigue Related to Temperament and Character Dimensions in Patients
DetaylıT.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ
T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ AnkilozanSpondilitli hastalarda sigara kullanımı ve radyografik progresyon arasındaki ilişkinin gözden
DetaylıMultipl sklerozlu hastalarda ağrının değerlendirilmesi ve yaşam kalitesi, yorgunluk ve depresyon ile ilişkisi
Özgün Araştırma / Original Article Turk J Phys Med Rehab 2016;62(2):123-131 DOI: 10.5606/tftrd.2016.98215 Telif Hakkı 2016 Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği - Makale metnine www.ftrdergisi.com
DetaylıAkne Vulgaris ve Psikopatoloji Ýliþkisini Aydýnlatmaya Yönelik Bir Çalýþma
ARAÞTIRMA Akne Vulgaris ve Psikopatoloji Ýliþkisini Aydýnlatmaya Yönelik Bir Çalýþma Orhan Murat Koçak 1, Gökçe Silsüpür 2, Canan Görpelioðlu 3, Emel Erdal 4 1 Uz.Dr., Kýrýkkale Üniversitesi Týp Fakültesi
DetaylıTýp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi
1 Özet Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi Mehmet Ali MALAS, Osman SULAK, Bahadýr ÜNGÖR, Esra ÇETÝN, Soner ALBAY Süleyman Demirel
DetaylıÜniversite Öðrencilerinde Yaþam Doyumunu Yordayan Etkenlerin Ýncelenmesi
ARAÞTIRMA Üniversite Öðrencilerinde Yaþam Doyumunu Yordayan Etkenlerin Ýncelenmesi Duru Gündoðar 1, Songül Sallan Gül 2, Ersin Uskun 3, Serpil Demirci 4, Diljin Keçeci 5 1 Yrd.Doç.Dr., Süleyman Demirel
DetaylıDİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM?
DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? Dr İbrahim GÜNEY Konya Eğt. ve Arş Hastanesi Nefroloji Kliniği TND-2012 Kasım 1. Yaşam Kalitesi Nedir? 2. Yaşam Kalitesi Neden Önemlidir? 3.
DetaylıYaþa Baðlý Makula Dejenerasyonunda Risk Faktörleri
Ret - Vit 2003; 11 : 159-163 159 Yaþa Baðlý Makula Dejenerasyonunda Risk Faktörleri Soner Sezgin 1, Hakký Birinci 2, Asuman Birinci 3, Ýhsan Öge 4, Dilek Erkan 2, ÖZET Amaç: Bu çalýþmada yaþa baðlý makula
DetaylıNörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler
46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının
DetaylıMultipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları
JCEI / Yetik ve ark. MS hastalarında sempatik cilt yanıtları ve yorgunluk skorları 2012; 3 (3): 387-391 Journal of Clinical and Experimental Investigations doi: 10.5799/ahinjs.01.2012.03.0184 RESEARCH
DetaylıMS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.
Fzt. Damla DUMAN MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir. 1822 de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Kuvvetsizlik, spastisite, duyusal problemler, ataksi
DetaylıARAfiTIRMA Ege Fiz T p Reh Der 2001; 7 (1-2): Ege Üniversitesi T p Fakültesi Fiziksel T p ve Rehabilitasyon Anabilim Dal, zmir
ARAfiTIRMA Ege Fiz T p Reh Der 2001; 7 (1-2): 39-43 MULT PL SKLEROZLU HASTALARDA YORGUNLUK FATIGUE IN PATIENTS WITH MULTIPLE SCLEROSIS Yeflim K RAZLI Yeflim AKKOÇ Hürrem YALTIRIK Ege Üniversitesi T p Fakültesi
DetaylıMardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý
Týp Araþtýrmalarý Dergisi 2007: 5 (1): 31-35 ARAÞTIRMA Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý Uz. Dr. Ayfer Gözü Dicle Üniversitesi Týp Fakültesi,
DetaylıDuchenne Muskuler Distrofili Çocuklarýn Aile Ýþlevlerinin ve Annelerinde Depresyon ve Kaygý Düzeylerinin Araþtýrýlmasý
ARAÞTIRMA Duchenne Muskuler Distrofili Çocuklarýn Aile Ýþlevlerinin ve Annelerinde Depresyon ve Kaygý Düzeylerinin Araþtýrýlmasý Burcu Çakaloz 1, Semra Kurul 2 1 Uz. Dr., Pamukkale Üniversitesi Týp Fakültesi
DetaylıDEHB Tanýlý Çocuklarýn Ebeveynlerinde DEHB Oraný
ARAÞTIRMA DEHB Tanýlý Çocuklarýn Ebeveynlerinde DEHB Oraný Hüner Aydýn 1, Rasim Somer Diler 2, Ebru Yurdagül 1, Þükrü Uðuz 3, Gülþah Þeydaoðlu 4 1 Dr., 3 Yrd.Doç.Dr., 4 Uz.Dr., Çukurova Üniversitesi Týp
DetaylıAkne ve Yaþam Kalitesi
Akne ve Yaþam Kalitesi Doç. Dr. Aylin Türel Ermertcan* * Celal Bayar Üniversitesi Týp Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dalý Özet Toplumun yaklaþýk % 85 ini hayatýnýn bir döneminde etkileyen akne en sýk
DetaylıDr. Sevim Buzlu*, Nihal Bostancý**, Derya Özbaþ***, Sevil Yýlmaz****
Ýstanbul'da Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Kadýnlarýn Genel Saðlýk Anketine Göre Ruhsal Durumlarýnýn Deðerlendirilmesi Assessment of the Psychological Status of Women Who Applied to a Primary Care Unit in
DetaylıARAŞTIRMALAR (Research Reports)
Multiple sklerozlu hastalarda fonksiyonel değerlendirme ARAŞTIRMALAR (Research Reports) MULTİPLE SKLEROZLU HASTALARDA FONKSİYONEL DEĞERLENDİRME Functional assesment of patients with multiple sclerosis
DetaylıHOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi
HOŞGELDİNİZ Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi Multipl Skleroz (MS) nedir? n Kronik, potansiyel olarak kişiye zorluk çıkarabilecek n Merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen bir
DetaylıTüberkülozlu Hastalarda Depresyonun Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisinin Aktif, Ýnaktif ve Kontrol Gruplarýnda Belirlenmesi
ARAÞTIRMA Tüberkülozlu Hastalarda Depresyonun Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisinin Aktif, Ýnaktif ve Kontrol Gruplarýnda Belirlenmesi Demet Ünalan 1, Mustafa Baþtürk 2, Ferhan Soyuer 1, Osman Ceyhan 3, Ahmet
DetaylıDr. Sarp Üner*, Dr. Þevkat Bahar Özvarýþ**, Sevgi Turan***, Umut Arýöz***, Dr. Orhan Odabaþý****, Dr. Melih Elçin****, Dr. Ýskender Sayek***** Giriþ
Ankara'da Birinci Basamak Saðlýk Kurumlarýnda Çalýþan Hekimlerin Sunulan Hizmetlere Ýliþkin Öz Deðerlendirmeleri The Self -Evaluation of Health Services by Physicians Working in Primary Health Care Units
DetaylıTOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor
TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk
DetaylıMultipl sklerozlu hastalarda perfüzyon ağırlıklı manyetik rezonans görüntüleme bulguları ve klinik testler ile ilişkisi*
ARAŞTIRMA Genel Tıp Dergisi rezonans görüntüleme bulguları ve klinik testler ile ilişkisi* Ahmet Yalçın 1, Tülay Yılmaz Erol 2 1Erzincan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Erzincan 2
DetaylıDikkat Eksikliði Hiperaktivite Bozukluðunun Zeka Testlerinden ve Ýlgili Diðer Nöropsikolojik Araçlardan Yordanabilirliði
ARAÞTIRMA Dikkat Eksikliði Hiperaktivite Bozukluðunun Zeka Testlerinden ve Ýlgili Diðer Nöropsikolojik Araçlardan Yordanabilirliði Nurcihan Kiriþ 1, Sirel Karakaþ 2 1 Uz. Psk., Çukurova Üniversitesi Týp
DetaylıErciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi The level of knowledge of inpatiens at Erciyes University hospital on the patient
Detaylı2006 cilt 15 sayý 10 179
Ankara'da Bir Lisenin 9 ve 10. Sýnýf Öðrencilerinin Kiþisel Hijyen Konusunda Davranýþlarýnýn Belirlenmesi Determination of the Behaviours of Ninth and Tenth Grade High School Students About Personal Hygiene
DetaylıKamu Hastanelerinde Çalýþan Saðlýk PersonelindeÝþ Doyumu ve Stres Ýliþkisi
ARAÞTIRMA Kamu Hastanelerinde Çalýþan Saðlýk PersonelindeÝþ Doyumu ve Stres Ýliþkisi Relationship Between Job Satisfaction and Stress The Employee of Health Personnel in Public Hospitals Derya Nur 1 1
DetaylıÖzay Çelen (*), Turgut Karaalp (*), Sýdýka Kaya (**), Cesim Demir (*), Abdulkadir Teke (*), Ali Akdeniz (*)
Gülhane Týp Dergisi 2007; 49: 25-31 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2007 ARAÞTIRMA Gülhane Askeri Týp Fakültesi Eðitim Hastanesi Yoðun Bakým Ünitelerinde görev yapan hemþirelerin uygulanan hizmet içi eðitim
DetaylıHuzurevindeki Yaþlýlarda Depresyon Sýklýðý ve Ýliþkili Risk Etmenleri
ARAÞTIRMA Huzurevindeki Yaþlýlarda Depresyon Sýklýðý ve Ýliþkili Risk Etmenleri Gülfizar Sözeri Varma 1, Nalan Kalkan Oðuzhanoðlu 2, Tarkan Amuk 3, Figen Ateþçi 2 1 Uz.Dr., 2 Prof.Dr., 4 Doç.Dr., Pamukkale
DetaylıKlinik İzole Sendrom ve Multipl Skleroz Hastalarında Fiziksel Aktivite Düzeyi, Egzersiz Algısı ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması
116 Araştırma Makalesi / Research Article DOI: 10.4274/npa.y6214 Klinik İzole Sendrom ve Multipl Skleroz Hastalarında Fiziksel Aktivite Düzeyi, Egzersiz Algısı ve Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması The
DetaylıAraþtýrma Hazýrlayan: Ebru Kocamanlar Araþtýrma Uzman Yardýmcýsý Gýda Ürünlerinde Ambalajýn Satýn Alma Davranýþýna Etkisi Dünya Ambalaj Örgütü nün açýklamalarýna göre dünyada ambalaj kullanýmýnýn %30 unu
DetaylıHuzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi
ARAÞTIRMA Huzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi Depression, Death Anxiety and Daily Life Functioning in the Elderly Living in Nursing Home
DetaylıHalkla Ýliþkiler ve Cinsiyet
Halkla Ýliþkiler ve Cinsiyet Damla YILDIRIM, Selin METÝN Ýzmir Ekonomi Üniversitesi Ýletiþim Fakültesi Özet Literatürde öðrenciler üzerinde yapýlan çalýþmalar cinsiyete göre ileriye dönük mesleki algýlarý
DetaylıÝnme Sonrasý Depresyon
DERLEME Ýnme Sonrasý Depresyon Kürþat Altýnbaþ 1, E.Timuçin Oral 2, Aysun Soysal 3, Baki Arpacý 3 1 Dr., 2 Doç.Dr., Bakýrköy Prof.Dr.Mazhar Osman Ruh Saðlýðý ve Sinir Hastalýklarý Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi
DetaylıÜniversite Öðrencilerinde Yeme Bozukluðu Belirtilerini Yordayýcý Olarak Kontrol Odaðý ve Benlik Saygýsýnýn Karþýlaþtýrýlmasý
Üniversite Öðrencilerinde Yeme Bozukluðu Belirtilerini Yordayýcý Olarak Kontrol Odaðý ve Benlik Saygýsýnýn Karþýlaþtýrýlmasý Atila EROL*, Gülser TOPRAK**, Fadime YAZICI***, Sýdýka EROL**** ÖZET Bu çalýþmada
DetaylıHemþirelerin atýlganlýk düzeyleri
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri Assertiveness levels of nurses Birgül Özkan, Msc, Department of Nursing, Kayseri Atatürk Health Vocational School, Erciyes University,
DetaylıPrediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi
Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun
DetaylıÖzet. Abstract. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 26 (1) 19-24,
ARAŞTIRMALAR Soyuer, (Research Özarslan, Reports) Soyuer İSKEMİK İNME: NÖROLOJİK KAYIP VE ÖZÜRLÜLÜK Ischemic stroke: impairment and disability Ferhan SOYUER 1, Melek ÖZARSLAN 1, Ali SOYUER 3 Özet Amaç:
DetaylıYaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi
ARAÞTIRMA Yaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi The Efficacy of Psychoeducation as an Adjuvant Therapy in Generalized Anxiety Disorder Havva
DetaylıErciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi Change of Smoking Prevalence among Erciyes University Students between 1985
DetaylıAlzheimer Hastalýðýnda Donepezil Hidroklorür Etkinliðinin Kantitatif EEG ile Deðerlendirilmesi
Alzheimer Hastalýðýnda Donepezil Hidroklorür Etkinliðinin Kantitatif EEG ile Deðerlendirilmesi Uz. Dr. Ümmühan ALTIN*, Uz. Dr. Lütfü HANOÐLU*, Uz. Dr. Ahmet ALTUNHALKA*, Uz. Dr. Alev KARAGÖZ*, Doç. Dr.
DetaylıSosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý
Sosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý Hatice GÜZ*, Nesrin DÝLBAZ** ÖZET Bu çalýþmada sosyal kaygý ve panik bozukluðu olan
DetaylıHiperprolaktinemisi Olan Hastalarda Bromokriptin Tedavisinin Depresyon ve Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisi
Hiperprolaktinemisi Olan Hastalarda Bromokriptin Tedavisinin Depresyon ve Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisi Volkan TOPÇUOÐLU*, Duygu BÝÇER**, Dilek GOGAS YAVUZ***, Aylan GIMZAL* #, Oðuzhan DEYNELÝ** #, Sema
DetaylıOmurilik Felçli Hastalarda Travma Sonrasý Stres Bozukluðu ve Ýliþkili Faktörler
ARAÞTIRMA Omurilik Felçli Hastalarda Travma Sonrasý Stres Bozukluðu ve Ýliþkili Faktörler Posttraumatic Stress Disorder and Related Factors in Patients with Spinal Cord Injury Murat Ýlhan Atagün 1, Ünal
DetaylıGenelevde Çalýþan Kadýnlarýn ve Ev Kadýnlarýnýn Cinsel Yolla Bulaþan Hastalýklar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Anksiyete ile Ýliþkisi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Reports) Genelevde Çalýþan Kadýnlarýn ve Ev Kadýnlarýnýn Cinsel Yolla Bulaþan Hastalýklar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Anksiyete ile Ýliþkisi The Relation Between Anxiety
DetaylıProf.Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acibadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD
Prof.Dr. Ayşe Sağduyu Kocaman Acibadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD Santral sinir sisteminde farklı zamanlarda farklı bölgelerde ortaya çıkan belirti ve bulguların varlığı 1868 Charcot 1936 Marburg
DetaylıSemptom Yorumlama Anketi Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliði*
ARAÞTIRMA Semptom Yorumlama Anketi Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliði* Hüseyin Güleç 1, Kemal Sayar 2 1 Saðlýk Bakanlýðý Erenköy Ruh Saðlýðý ve Hastalýklarý Hastanesi, 2 Bakýrköy Ruh ve Sinir Hastalýklarý
DetaylıMul$ple Sklerozlu Hastalarda Ye$ Yi$mi ve Fonksiyonel Bağımsızlığın Yaşam Kalitesiyle İlişkisi. Berat BAKIR
Mul$ple Sklerozlu Hastalarda Ye$ Yi$mi ve Fonksiyonel Bağımsızlığın Yaşam Kalitesiyle İlişkisi Berat BAKIR Mul.pl skleroz (MS), merkezi sinir sisteminin beyaz cevher ve subkor.kal yapılarını etkileyen
DetaylıInter-rater Reliability of the Bender Visual Motor Gestalt Coordination Test (Second Edition) for Global, Koppitz and Recall Scoring Systems ARAÞTIRMA
ARAÞTIRMA Bender - Geþtalt Görsel Motor Koordinasyon Testi-II'nin (BGT-II) Global, Koppitz ve Geri Çaðýrma Puanlamalarý Ýçin Yargýcýlar Arasý Güvenirliðin Deðerlendirilmesi* Inter-rater Reliability of
DetaylıMadde Baðýmlýlýðý Olan Hastalarýn Ebeveynlerinde Öfke Düzeyi: Öfkenin, Depresyon ve Anksiyete Düzeyi ile Ýliþkisi
Madde Baðýmlýlýðý Olan Hastalarýn Ebeveynlerinde Öfke Düzeyi: Öfkenin, Depresyon ve Anksiyete Düzeyi ile Ýliþkisi The Aggression Level of the Parents of Patients with Substance Use Disorder: The Relationship
DetaylıYENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER
YENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER Major Depresyon, Davraným Bozukluðu ve Madde Kullaným Bozukluðu olan Ergenlerde Fluoksetin ve Biliþsel Davranýþcý Terapinin Karþýlaþtýrýldýðý Randomize Kontrollü Çalýþma Riggs
DetaylıEpilepsi Hastalar nda Yorgunlu un Yaflam Kalitesine Etkisi
21 Epilepsi Hastalar nda Yorgunlu un Yaflam Kalitesine Etkisi The Effects of Fatigue on the Quality of Life in Patients With Epilepsy Füsun ERDO AN, Ferhan SOYUER, Vesile fienol, Fehim ARMAN Epilepsi 2006;12(1):21-26
DetaylıCinsel Benlik Þemasý Ölçeði'nin Üniversite Örnekleminde Geçerlik ve Güvenilirlik Çalýþmasý
ARAÞTIRMA Cinsel Benlik Þemasý Ölçeði'nin Üniversite Örnekleminde Geçerlik ve Güvenilirlik Çalýþmasý A Validity and Reliability Study of the Sexual Self-Schema Scale Among Undergraduate Students Gözde
DetaylıKalp Hastalarýnda Psikososyal Uyum, Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerine Bir Bakýþ
ARAÞTIRMA Kalp Hastalarýnda Psikososyal Uyum, Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerine Bir Bakýþ An Overview on Psychosocial Adaptation, Depression, Anxiety and Stress Levels in Patients with Heart Disease
DetaylıThe Effects of Low and Severe Disability on Walking Abilities and Quality of Life in Multiple Sclerosis Patients: 6-Month Follow-up Study
Araştırma Makalesi / Research Article 23 Doi: 10.4274/npa.y6213 Multipl Skleroz Hastalarında Hafif ve Şiddetli Yeti Yitiminin Yürüme Yeteneği ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi: 6 Aylık Takip Çalışması The
DetaylıKoruma ve Bakým Altýndaki Çocuklara Yönelik Bireysel Risk Deðerlendirme Formu'nun (BÝRDEF) Geliþtirilmesi, Güvenirlik ve Geçerliði
ARAÞTIRMA Koruma ve Bakým Altýndaki Çocuklara Yönelik Bireysel Risk Deðerlendirme Formu'nun (BÝRDEF) Geliþtirilmesi, Güvenirlik ve Geçerliði Reliability and Validity of Individualized Risk Assessment Form
DetaylıBipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi
ARAÞTIRMA Bipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi Recep Tütüncü 1, Sibel Örsel 2, M.Haluk Özbay 2 1 Uz.Dr., 2 Doç.Dr., Dýþkapý Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Psikiyatri
DetaylıErken başlangıçlı multipl skleroz
Türk Pediatri Arşivi 2006; 41: 167-72 Erken başlangıçlı multipl skleroz Early onset multipl sclerosis Bülent Kara 1, Kubilay Aydın 2, Burak Tatlı 3, Ahmet Yaramış 4, Ceren Yılmaz 5, Nur Aydınlı 3, Mine
Detaylıİnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi
İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D
DetaylıMS de YENİ TANI KRİTERLERİ
TARİH : 30 KASIM 2011, ÇARŞAMBA SAAT : 11:30 13:00 OTURUM TİPİ : ÇALIŞTAY ÇALIŞTAY ADI : MULTIPL SKLEROZ ÇALIŞTAYI KREDİSİ : KREDİSİZ ÇALIŞTAY PROGRAMI KONU BAŞLIĞI: Tüm yönleriyle MS'de yenilikler MS
DetaylıBALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ. Selda YÖRÜK
ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2012; 13(2) : 25-29 Araþtýrma BALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ 1 Selda YÖRÜK ÖZET GÝRÝÞ: Bu çalýþmanýn
DetaylıMS da klinik tanı kriterleri Mc Donald 2017 kriterleri neler getiriyor? Dr. Hüsnü Efendi
MS da klinik tanı kriterleri Mc Donald 2017 kriterleri neler getiriyor? Dr. Hüsnü Efendi MS; 150 yılı aşan bilgi birikimi? Brain. 2018;141(12):3482-3488. Brain. 2018;141(12):3482-3488. Charcot 1868 MS
DetaylıANKÝLOZAN SPONDÝLÝTTE SÝGARA KULLANIMININ BATH ÝNDEKSLERÝ VE YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE ETKÝSÝ
Orjinal Makale / Original Article ANKÝLOZAN SPONDÝLÝTTE SÝGARA KULLANIMININ BATH ÝNDEKSLERÝ VE YAÞAM KALÝTESÝ ÜZERÝNE ETKÝSÝ SMOKING AMONG PATIENTS WITH ANKYLOSING SPONDYLITIS: THE EFFECTS ON BATH INDEXES
DetaylıKronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi
Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,
DetaylıPOSTMENAPOZAL OSTEOPOROZDA YAÞAM KALÝTESÝNÝN BELÝRTEÇLERÝ DETERMINANTS OF QUALITY OF LIFE IN POSTMENAPOUSAL OSTEOPOROSIS
Orjinal Makale / Original Article POSTMENAPOZAL OSTEOPOROZDA YAÞAM KALÝTESÝNÝN BELÝRTEÇLERÝ DETERMINANTS OF QUALITY OF LIFE IN POSTMENAPOUSAL OSTEOPOROSIS Sezer N, Tomruk-Sütbeyaz S, Kibar S, Köseoðlu
DetaylıBafra Balýk Gölleri'nden Ulugöl'de Tatlýsu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)'nun Yumurta Verimliliði
Yunus Araþtýrma Bülteni 2013 (1): 20-26 www.sumae.gov.tr/yunus ISSN 1303-4456 Bafra Balýk Gölleri'nden Ulugöl'de Tatlýsu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)'nun Yumurta Verimliliði * Gülþen
DetaylıTFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol.:1 Sayı/Issue:6 Aralık/December2015 www.norofzt.org
TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol.:1 Sayı/Issue:6 Aralık/December2015 www.norofzt.org 31. Avrupa Multipl Sklerozda Tedavi ve Araştırma Komitesi Kongresi İzlenimleri Prof.Dr. Arzu Razak Özdinçler,
DetaylıMotorlu Araç Kazasý Geçiren Kiþilerde Akut Stres Bozukluðu Semptomlarýnýn Deðerlendirilmesi #
Motorlu Araç Kazasý Geçiren Kiþilerde Akut Stres Bozukluðu Semptomlarýnýn Deðerlendirilmesi # M. Tayfun TURAN*, Ertuðrul EÞEL**, Salih KELEÞ*** ÖZET Motorlu araç kazalarý akut stres bozukluðunun ve travma
DetaylıÞizofreni Hastalarýnda Hastalýk Süresinin Klinik Özelliklere Etkisi
Þizofreni Hastalarýnda Hastalýk Süresinin Klinik Özelliklere Etkisi The Influence of Duration of Disease on Clinical Characteristics in Schizophrenia Patients ARAÞTIRMA Demet Saðlam Aykut 1 1 Yard. Doç.,
Detaylı