ALTERNATİF MATBAACILIK (TASARIM VE BASIM YAYINCILIK ÖNLİSANS) PROGRAMI

Transkript

1 ALTERNATİF MATBAACILIK (TASARIM VE BASIM YAYINCILIK ÖNLİSANS) PROGRAMI G.Gülnaz Gültekin*, Elvan Tokmak**, Orhan Sevindik** * Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Matbaa Eğitim Bölümü, Ankara ** Yaklaşım Yayıncılık A.Ş., Ankara *** Ankara Ü., Eğitim Bil. Ens., Yetişkin Eğitim Bölümü, Y. Lisans Öğr., Ankara ÖZET Son 25 yılda, bilişim teknolojilerinin gelişmesiyle matbaacılık/yayıncılık alanında çok hızlı bir değişim süreci başlamıştır. Süreç matbaa alanında nitelikli işgücünün yetişebilmesi için önlisans programlarının açılmasına neden olmuştur. Ancak, açılan bu programlar belli bir standardı yakalayamamışlardır. Programların yapısal özellikleri ve müfredatları incelendiğinde, birbirinden oldukça farklı uygulamaların varlığı dikkat çekmektedir Eylül ayı itibariyle, 4 ü vakıf/özel üniversitesi ve 11 i devlet üniversitesi olmak üzere toplamda 15 üniversitede matbaacılık (tasarım/basım-yayın) ön lisans programı bulunmaktadır. Bu kurumlar burslu ve 2. (ikinci) öğretim olmak üzere her yıl yaklaşık 755 mezun vermektedir. Mezunların 120 sini özel/vakıf üniversiteler (12 si burslu), 635 ini ise devlet üniversiteleri oluşturmaktadır. Bu çalışma ile; orta öğretim düzeyinde başlatılan modüler sistemin devamı niteliğinde bir yapılandırma ve bu yapılandırmaya uygun bir program önerisi sunmak amaçlanmaktadır. I- GİRİŞ Yüksek Öğretim Kurumunca yapılan bir değişiklikle, matbaacılık önlisans programlarının ismi Tasarım ve Basım-Yayımcılık olarak değiştirilmiştir. Yapılan bu değişiklikle birlikte, önlisans programlarındaki ders içeriklerinin de güncellenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Fakat, ismen yapılan bu değişiklik, ilgili önlisans programlarının ders içeriğine yeteri kadar yansıtılamamıştır. Bu ise akıllara neden sadece program isminin değiştiği sorusunu getirmiştir. Sorunun cevabı ise başka bir çalışmanın içeriğini oluşturur niteliktedir. 101

2 Orta öğretim düzeyinde mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması çerçevesinde hayat bulan MEGEP kapsamında meslek liselerine modüler eğitim sistemi anlayışı getirilmiştir. Modüler sistemin matbaa liselerindeki yansıması ise, 6 ana alanda uzmanlaşma olarak ortaya çıkmıştır. Bu alanları; 1- Baskı öncesi operatörlüğü 2- Ofset baskı operatörlüğü 3- Flekso baskı operatörlüğü 4- Tifdruk baskı operatörlüğü 5- Serigrafi ve tampon baskı operatörlüğü 6- Baskı sonrası operatörlüğü başlıkları altında toplayabiliriz. Ortaöğretim sürecinde belirli bir alanda uzmanlaşmaya çalışan birey yatay geçiş sistemi ile önlisans programına geçtiğinde mevcut matbaacılık (Tasarım ve Basım Yayıncılık) programlarının yapısı gereği yeniden alanla ilgili genel bilgiler almaya başlayacaklardır. Aradaki bu eğitim kopukluğu ortaöğretim sisteminden gelen bireylerin hem mesleki eğitim sürecine hem de bilgi yüklemesine olumsuz bir etki gösterecektir. MEGEP kapsamında yeniden yapılandırılan meslek liselerindeki eğitim ile mevcut önlisans programlarında verilen eğitim görünüş itibariyle iki uç kutupta yer almaktadır. Modüler eğitim kapsamında önlisans programlarında verilen eğitimin ortaöğretim düzeyinde verilen eğitimin devamı niteliğini taşıması gerekirken, bireylerin yeniden alanla ilgili genel bilgilerle donatılma çabası verilen eğitimin verimliliğini ve kalitesini düşürdüğü göz önüne alınarak böyle bir araştırmanın yapılması gerekli görülmüştür. II- PROGRAM ÖNERİSİ Program önerisi MEGEP kapsamında oluşturulan modüler sisteme göre planlanmıştır. Bu kapsamda oluşturulan programın ortaöğretim modüler sistemi ilk mezunlarını 3 yıl sonra verileceği düşünüldüğünden, bu program önerisinin belirtilen süre içerisinde hayata geçirilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Aksi takdirde önlisans programları mev- 102

3 cut halleriyle işlevselliklerini yitireceklerdir. Bu ise zaten yeterince problemle baş etmeye çalışan Meslek yüksek okullarının sorunlarını daha da karmaşık bir yapıya kavuşturacaktır. Uyumluluk Oluşturulacak sistemdeki programların üç yönlü olarak uyum göstermesi beklenmektedir; - Gelişen teknoloji ve özel sektöre uyumluluk, - Orta öğretimden ön lisans eğitimine geçiş, ön lisans eğitiminden lisans eğitimine geçişte uyumluluk, - Yasam boyu öğrenme modeline uygun olarak meslek kurslarından edinilecek sertifikaların denkliğinin sağlanması. Her üç alanda da gerekli araştırma ve mukayeseler yapılarak eğitim programının uyumluluğu temin edilmesine özen gösterilmeye çalışılmalıdır. Çeşitlilik Bu programda öğrenim gören bir öğrencinin birden fazla alanda ara eleman yeterliği elde etmesi mümkündür. Program, geniş tabanlı bir eğitim üzerine uzmanlaşmaya dayalı bir yapıya dayandırılmış olup ilk yarı yılda bütün dersler ortak olacaktır. İkinci yarı yıldan itibaren öğrencilerin bilgi ve becerilerine göre uzmanlaşmaya gidilecektir. Programların tamamında yarı zamanlı sanayi stajı son derece önemli olup, 4. yarı yılın büyük bir kısmı ilgili sektörde uygulama yapılarak geçirilecektir. Bu noktada, sivil toplum kuruluşları başta olmak üzere, Matbaacılar Odası, Ticaret ve Sanayi Odalarının ilgili komisyonlarının gerekli duyarlılığı göstermesi beklenmektedir. Esneklik Eğitim programlarında esneklik sağlamak amacıyla birbirini takip eden dersler yanında seçmeli dersler oluşturulmuştur. Program yeni seçmeli dersler ve yeni modüller açılarak zenginleştirmeye de uygun hale getirilmeye çalışılmıştır. Öğrenci Nitelikleri Program kapsamında alınacak öğrencilerin nitelikleri şunlar olmalıdır: 1- Fiziki uygunluk: Eksiksiz bedensel uzuvlara sahip olunması (el, kol, bacak vb.), 103

4 2- Görme ve işitme yetilerinin tam olması (İleri derece görme engeli, renk körlüğü vb. ile ileri derece işitme engelinin bulunmaması) 3- Akli yetersizliğinin bulunmaması, 4- Ofset Baskı ve Baskı Sonrası Operatörlüklerine kayıt yaptıracakların astım, nefes darlığı gibi solunum yetmezliğine bağlı hastalıkları ile beden güçlerini kullanmalarına engel olacak bir rahatsızlıkları olmamalıdır. Programın İhtiyaç Duyduğu Personel Bu programın yürütülmesinde akademik personel olarak Matbaa Öğretmenliği mezunu, en az 3 yıl sektör tecrübesi bulunan, ortalama 6 öğretim elemanın gerekli olduğu düşünülmektedir. Bu öğretim elemanlarının güncel programlama dillerini, paket programları, işletim sistemi yazılımlarını kullanabilmesi ve belli bir bilgi birikiminin olması gerektiği düşünülmektedir. Atölye ve laboratuarların eğitim-öğretim faaliyetlerine hazır halde tutulmasından sorumlu olmak üzere; buradaki makine ve teçhizatı tanıyan, kullanabilen, uygulanması düşünülen modüllere uygun olarak 1 adet Baskı Öncesi Teknikeri, 1 Adet Baskı Teknikeri, ve 1 Adet Baskı Sonrası Teknikerine eğitim öğretimin verimliliği açısından gerekli olduğu düşünülmektedir. Donanım Tasarımı Programın İhtiyaç Duydugu Atölye ve Laboratuar - Masaüstü Yayıncılık Bilgisayar Laboratuarı - Fiziksel Testler Laboratuarı - Baskı Teknikleri Atölyesi - Montaj/Kalıp Atölyesi - Ciltleme Atölyesi Masaüstü Yayıncılık Bilgisayar Laboratuarı Bir programda 30 kişilik tek şube bulunduğu düşünülmüştür. Bu paralelde; 104

5 - Bu programın etkin olarak uygulanabilmesi için 30 bilgisayarlık en az bir adet laboratuara ihtiyaç vardır. - Laboratuar projeksiyon cihazları ile desteklenmeli ve dersler bilgisayar üzerinde gösterilerek yapılmalıdır. Ayrıca laboratuarda mutlaka uygun hızda ve büyüklükte (A4 veya A3) yazıcı olmalıdır. Bunların yanı sıra, Resim isleme yazılımları için tarayıcı ve dijital kameranın da bulunması gerektiği düşünülmektedir. Fiziksel Testler Laboratuarı - Matbaacılık alanı ile ilgili her türlü fiziksel tersleri yapmaya müsait, kalite kontrol için yapılan testlerin rahatlıkla yerine getirileceği donanımların ve ekipmanın yer alması gereken bir laboratuar olarak düşünülmüştür. Laboratuar, 15 kişinin rahatça çalışmasına olanak tanıyacak büyüklükte olmalıdır. Baskı Teknikleri Atölyesi - Öğrencilerin teorik olarak aldıkları baskı ile ilgili bilgileri pratik yapmalarına olanak tanıyacak küçük ebatlı bir ofset baskı makinesi, ofset baskı makinesinde kullanılmak üzere çeşitli özellik ve gramajda kağıtlar, çeşitli renklerde mürekkepler ve diğer yardımcı malzemelerin yanı sıra bu malzemelerin uygun koşullarda saklanabileceği bir depoyu da bünyesinde barındırması gerektiği düşünülmüştür. Uygulama yapılacağı sırada atölyede tekniker ve uzmanlaşma alanını baskı üzerinde sürdüren bir öğretim görevlisinin de bulunması yararlı olacağı düşünülmektedir. Montaj/Kalıp Atölyesi - Öğrencilerin teorikte aldıkları montaj ile ilgili bilgileri pratik yapabilme olanağını sağlayacak nitelikte, manüel montaj için gerekli olan montaj masalarının, kalıp kopya cihazlarının, kalıp açma düzeneklerinin, (mümkünse burada kalıp açma makinesi kullanılabilir) kalıp çekimi sırasında kullanılan kimyasalların ve yardımca maddelerin uygun koşullarda korunmasına imkan tanıyan bir deponun (ofset baskı atölyesinde bulunan depo ile ortak kullanılabilir) bulunması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca sektör temsilcilerinin yardımıyla CTP makinesinin alınması da yetişecek olan öğrencilerin bilgi ve deneyimlerinin de çok daha güncel olmasına katkı sağlayacağı varsayılmaktadır. - Atölye uygulamaları sırasında, bir adet uzmanlaşma alanlarından biri montaj/kalıp olan eğiticinin bulunması gerektiği düşünülmektedir. 105

6 Cilt Atölyesi - Öğrencilerin cilt yapmanın temelini kavramalarına yardımcı olması düşüncesiyle elle cilt yapabilme olanağı bulunan bir atölye, Uygulama sırasında kullanılması gereken malzemeler, yardımcı aletler ve bunların saklanabileceği bir depo (diğer atölyeler ile ortak bir depo), - Atölye uygulamaları sırasında, Bir adet Baskı Sonrası Teknikerin bulunması gerektiği düşünülmektedir. Önerilen Kontenjan - Her bir modüle yönelik olarak kontenjanlar, modülün içerdiği alana yönelik olarak yapılacak ihtiyaç analiz araştırmaları sonuçlarına göre oluşturulacak projeksiyonlara doğrultusunda saptanması gerektiği düşünülmektedir. Öğretim Tasarımı Program Yapısı Mevcut matbaacılık basın ve yayıncılık meslek yüksek okullarının durumları göz önünde bulundurularak kısa vadede 3 ayrı program önerisine öncelik verilmesini düşünmekteyiz. Bunlar; 1- Ofset Baskı Öncesi Teknikeri 2- Ofset Baskı Teknikeri 3- Ofset Baskı Sonrası Teknikeri dir. Her bir modül gelişen yeni teknolojiler ışığında geliştirilebilme esnekliğine sahiptir. Ofset Baskı Teknikeri modülünde en yaygın baskı sistemi olan ofset baskı sistemi temel alınarak hazırlanmıştır. Ancak gelişen teknolojilere göre matbaacılık sektöründe yer alan diğer baskı sistemlerine (Tifdruk, Flekso, Serigrafi ve Tampon) uygun hale getirilebileceği gibi aynı paralelde yeni modüllerde oluşturulabilir. Yukarıda sayılan üç alan için genel ortak sayılacak beceriler ile ikili olarak etkileşimde bulundukları beceriler Sekil 1.1 de gösterildiği gibidir. 106

7 Sekil 1.1 Matbaacılık Modüllerinin Birbirleri İle Olan İlişkileri Aşağıda öncelik verilmesi düşünülen 3 programdan Ofset Baskı Öncesi Operatörü Programına ilişkin ders programı ve içeriğine yer verilmiştir. OFSET BASKI ÖNCESİ OPERATÖRÜ PROGRAMI 1 YIL I.DÖNEM S/Z T P L K YAD 101 Yabancı Dil I Z MAT 101 Matematik I Z TÜR 101 Türk Dili I Z TAR 101 Atatürk İlke ve İnkılapları Tarihi I Z BİL 101 Bilgisayar Z MTB 111 Genel Matbaa Bilgisi Z MTB 112 Matbaa Malzeme Bilgisi Z MTB 113 Renk Bilgisi Z MTB 114 Mesleki Rehberlik Z Toplam II. DÖNEM YAD 102 Yabancı Dil II Z MAT 102 Matematik II Z TÜR 102 Türk Dili II Z TAR 102 Atatürk İlke ve İnkılapları Tarihi II Z MTB 121 Ofset Baskı Teknikleri I Z MTB 122 İş Güvenliği ve İş Hukuku Z MTB 123 İstihdam Becerileri Z MTB/OBÖ 124 Görsel İletişim Tasarımı I Z MTB/OBÖ 125 Baskı Öncesi Hazırlık Uygulamaları I Z Toplam

8 2.YIL III. DÖNEM MTB 231 Mesleki İngilizce I Z MTB/OBÖ 232 Görsel İletişim Tasarımı II Z MTB/OBÖ 233 Baskı Öncesi Hazırlık Uygulamaları II Z MTB/OBÖ 234 Montaj Sistemleri I Z MTB/OBÖ 235 Ofset Baskıda Film ve Kalıp Z MTB 236 Halkla ilişkiler ve Tanıtım S MTB 237 İşletme Bilgisi S Toplam IV. DÖNEM MTB 241 Mezuniyet Projesi Z MTB 242 Mesleki İngilizce II Z MTB 243 Üretim Organizasyonu Z MTB/OBÖ 244 Baskı Öncesi Hazırlık Uygulamaları II Z MTB/OBÖ 245 Baskı Öncesinde Kalite Kontrol Z MTB 246 Matbaa Maliyet Hesapları S MTB 247 Pazarlama ve Satış S Toplam OFSET BASKI ÖNCESİ OPERATÖRÜ PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ 1. YARI YIL TÜR-101 Türk Dili-I (2+0) 2 TAR-101 Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi-I (2+0) 2 YAD-101 Yabancı Dil-I (4+0) 4 MAT-101 Matematik-I (3+1) 4 BİL-101 Bilgisayar Kullanımı (1+1) 2 Windows işletim sisteminde temel işlevleri yapabilme, ofis programlarını temel düzeyde kullanabilme, internet işlemlerini kullanabilme. 108

9 MTB Genel Matbaa Bilgisi (4 + 0) 4 Dünya ve ülkemizde basım ve yayıncılık endüstrisinin bugünü ve geleceği, basımambalaj sanayine ve yayıncılığa ilişkin mesleklerin tanıtılması. Matbaacılığın tanımı ve önemi. Matbaacılığın doğuşu ve tarihi gelişimi. Baskısı yapılacak bir işin matbaadaki öyküsü. Ofset baskı (tabaka ofset, web ofset, kuru ofset, dijital ofset), tifdruk baskı, serigrafi baskı, flekso baskı, tampon baskı, hologram baskı, transfer baskı, lenticular baskı, aniloks baskı, hexachrome baskı, digital baskı sistemlerinin tanıtımı, bilgisayardan kalıba (CTP) sistemleri ile bilgisayardan baskıya sistemleri, baskı öncesi, baskı ve baskı sonrası süreçleri hakkında genel bilgiler MTB- 112 Matbaa Malzeme Bilgisi (3 + 0) 3 Ofset baskı, tifdruk baskı, serigrafi baskı, flekso baskı, web ofset baskı, kuru ofset baskı, digital ofset baskı, tampon baskı, hologram baskı, transfer baskı, lenticular baskı, aniloks ofset baskı vb. Sistemlerde kullanılan baskı öncesi, baskı ve baskı sonrası süreçlerde kullanılan malzemelerin tanıtımı ve kullanım şekilleri. Kağıt hakkında genel bilgiler ve kağıdın üretimi, kağıt türleri ve sınıflandırılması ISO standardı kağıt ebatları, kağıdın su yönü, gramajı, kağıt testleri. Mürekkep hakkında genel bilgiler, mürekkeplerin üretimi, mürekkeplerin kimyasal ve fiziksel özellikleri, değişik baskı tekniklerinde kullanılan mürekkepler ve özellikleri, baskıda kuruma şekilleri, mürekkep skalaları, mürekkep katkı maddeleri, kalıplar, blanketler, hazne suları ve katkı maddeleri, baskı koruyucu malzemeleri, dizgi, ctp kalıpları, cilt malzemeleri. MTB-113 Basım ve Yayıncılık Terminolojisi (2 + 0) 2 Terminolojinin tanımı, amacı ve önemi. Ofset baskı, tifdruk baskı, serigrafi baskı, flekso baskı,web ofset, kuru ofset, digital ofset, tampon baskı, hologram baskı, transfer baskı, lenticular baskı, aniloks baskı, hexachrome baskı sistemleri ve CTP sistemlerinin baskı öncesi, baskı ve baskı sonrası aşamalarında karşılaşılan terimlerin bilimsel ve sektörde kullanılan isimleriyle birlikte açıklamaları. Reklam ajanslarında, yayınevlerinde ve ambalaj sanayinde kullanılan terimlerin sektörel ve bilimsel adları, terimlerin açıklamaları. MTB- 114 Renk Bilgisi (2 + 0) 2 Rengin tanımı, ışık ve boya renkleri, sıcak ve soğuk renkler, tamamlayıcı renkler, karşıt renkler, renklerde uyum, renklerin etkileri, renklerin kullanımı, ürünlere göre 109

10 ambalaj rengi seçimi, renk skalaları ve katalogları, renk karışım çalışmaları, baskı öncesi ve baskıda renk yönetimi, renk yönetiminin donanım ve yazılımları, renk ölçüm cihazları ve matbaacılıktaki önemi. MTB- 115 Mesleki Rehberlik (2 + 0) 2 Basım ve yayıncılık sektöründe yer alan, matbaa yöneticisi, kalite kontrol sorumlusu, müşteri temsilcisi, dizgici, grafiker, CTP operatörü, kalıp - montajcı, ofset baskı operatörü, baskı sonrası operatörleri vb. mesleklerin tanıtılması, öğrencinin ilgi ve yeteneğine göre mesleklere yönlendirilmesi. Yönlendirme çalışmalarının öğrencilere uygulanacak bir SWOT analizi ile yapılması. Bilgi ve becerilerin meslek üzerindeki etkilerinin anlatılması. Mesleki yeterlilikler, meslek standartları, mesleki yeterlilik kurumunun işlevlerinin açıklanması. 2. YARI YIL TÜR-102 Türk Dili-II (2+0) 2 TAR-102 Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi-II (2+0) 2 YAD-102 Yabancı Dil-II (4+0) 4 MAT-102 Matematik-II (3+1) 4 MTB- 121 Ofset Baskı Teknikleri- I (2 + 2) 3 Ofset baskının tanımı ve önemi, ofset baskının tarihi ve teknolojik gelişimi, ofset baskı makinesinin türleri, ofset baskı sistemlerinde kullanılan tabaka ve bobin kağıt cinsleri, gramajları ve ebatları, kağıt kesimleri ve fireleri, kağıt ebatlarına göre baskı yapılacak iş ebadının tespiti, yapılacak olan işin milimetrik kağıda traselerinin çizilmesi, ofset baskıda kullanılan kağıt ve blanket türleri, ofset baskı mürekkepleri, çeşitleri ve katkı maddeleri, hazne suları ve katkı maddeleri, tabaka ve web ofset makinelerinin teknik özellikleri ve karşılaştırılması, ofset baskı sisteminde mürekkep, blanket ve baskıdan kaynaklanan hatalar ve çözüm yolları. MTB- 122 İş Güvenliği ve İş Hukuku (2 + 0) 2 İş güvenliğinin önemi, çalışırken dikkat edilmesi gereken hususlar, İlkyardım hakkında bilgiler İlk yardım uygulamaları, Deprem, deprem sırasında yapılması gerekenler. Basım ve yayınla ilgili kanunlar, kanun hükmünde kararnameler, tüzükler, yönetmelikler, içtihat kararları vb. düzenlemeler. Çalışma hayatı ile ilgili ticaret, so- 110

11 syal güvenlik vb. düzenlemeler. Esnaf sanatkarlar birliklerinin çalışma alanları. MTB- 123 İstihdam Becerileri (1 + 2) 2 Kendini tanıma, iletişim becerileri, özyönetim ve motivasyon teknikleri, çalışma hayatında kendine yer edinme, çalışma hayatında karşılaşılabilecek sorunlar ve olasıl çözüm yolları, takım çalışması ve uyum sağlama, yazılı ve sözlü iletişim becerileri, sözlü ve sözsüz iletişim (beden dili), temel düşünme becerileri, düşünme biçimleri ve etkileyen faktörler, iş arama teknikleri, özgeçmiş hazırlama teknikleri, özgeçmiş hazırlamada dikkat edilecek unsurlar, Özgeçmiş örnekleri, referans mektupları, iş görüşmesine giderken dikkat edilecek unsurlar, iş görüşmelerinde yapılan hatalar ve ipuçları. MTB/OBÖ Görsel İletişim Tasarımı I (2 + 2) 3 İletişim ve grafik iletişim sanatı, yöntemleri, süreçleri, uygulama alanları ve temel kavramlarının öğretilmesi, baskı için görüntü seçim kriterleri, renk seçim kriterleri, görsel tasarımın genel ilkeleri; denge, asimetrik denge, simetrik denge görsel hiyerarşi, optik ve görsel merkez, devamlılık, bütünlük, alfabe, yazının doğuşu ve gelişimi, kullanılan yazı çeşitleri ve özellikleri, tipografinin anlamı ve önemi, harf, harfin yapısal özellikleri, yazı karakterleri, harf ailesi, puntolar, satır boşlukları, font düzenlemeleri, düzeltme işaretleri, yapılan işe uygun tipografinin seçimi, optik tarama yazılımları, temel yazım kuralları ve noktalama işaretleri. MTB/OBÖ Baskı Öncesi Hazırlık Uygulamaları- I (2 + 4) 4 Vektörel, piksel ve sayfa düzenleme programlarının tanıtılması. Bütün masa üstü yayıncılık programları arasında veri transfer yöntemlerinin öğretilmesi ve uygulaması. Sözcük işlem programlarında sayfa düzenlemeleri ve baskıya hazırlık uygulamalarının yaptırılması. Sayfa tasarım programlarından güncel olan birinin uygulamalı olarak gösterilmesi. (Şu günlerde Adobe Indesign tavsiye edilmektedir.) Gazete, dergi, katalog, kitap vb. sayfa tasarımları konularında taklit uygulamaların yaptırılması. PDF üretimi. 3. YARI YIL MTB- 231 Mesleki İngilizce- I (2 + 2) 3 Basım ve yayıncılık endüstrisinde kullanılan İngilizce kavramları kullanarak orta ve ileri düzeyde okuma, yazma ve konuşma becerilerinin geliştirilmesi. 111

12 MTB/OBÖ- 232 Görsel İletişim Tasarımı-II (2 + 2) 3 Grafik ve tasarımın önemi, grafik ve tasarımın genel prensipleri, dizginin satır ve sütuna oranı, tipografik mesaj, amblem logo tasarımları ve değerlendirme kriterleri, sayfa ile yazı alanı arasındaki orantılar, görsel unsurların sayfada kullanımı, standart kağıt ebatlarına göre traş payları düşülerek basılacak işin ebatlarının tespit edilmesi ve maketinin hazırlanması, kurumsal kimlik, broşür ve gazete tasarımları, bunlarla ilgili eskizlerin çizimi ve hazırlanması, kitap, dergi, bülten, katalog sayfa ve kapak tasarımları, yazılı medyadaki reklam ve ilan tasarımları ve unsurları, afiş ve billboard tasarımları. MTB/OBÖ Baskı Öncesi Hazırlık Uygulamaları- II (2 + 4) 4 Matbaacılıkta görüntünün önemi, görüntü işlemenin tarihsel gelişimi, görüntü işlemeyle ilgili temel kavramlar, görüntü işleme programlarının tanıtılması ve photoshop görüntü işlem programının güncel versiyonun öğretilmesi. Opak ve transparan orjinallerin tarayıcı yoluyla bilgisayara aktarılması ve görüntü düzenlemelerinin yapılması. Görüntü kayıt formatları bilgisi. Dijital fotoğrafçılıktaki gelişmeler, dijital fotoğraf makineleri, dijital fotoğraf teknolojisinin matbaacılık sektörüne etkisi, dijital fotoğraf makinelerinden bilgisayara veri transferi, internetten fotoğraf transferi, dijital görüntülerin baskı için seçimi ve kullanılma kriterleri. MTB/OBÖ- 234 Montaj Sistemleri-I (2 + 2) 3 Montajın tanımı ve önemi, montaj planlanırken dikkate edilmesi gereken hususlar, montaja esas teşkil eden hesaplamalar, kurumsal kimlik, afiş, broşür, kitap, dergi traselerinin milimetrik kağıda çizimi. Sırattan dikişli ve tutkallı işlerin traselerinin milimetrik kağıda çizimi. Bilgisayarda trase çizimi, tabaka ofset ve web ofset montajları, montajda sayfa dağılımı, montaj çeşitleri. Manuel ve bilgisayar destekli montajlar, montaj yazılımlarının tanıtımı, montaj yazılımlarının yardımıyla montaj çalışmalarının bilgisayar ortamında gerçekleştirilmesi. MTB/OBÖ-235 Ofsette Film ve Kalıp (2 + 2) 3 Orjinal ve orjinal türleri, filmin tanımı, önemi ve tarihi gelişimi, matbaacılıkta kullanılan film türleri ve kullanım alanları, filmde görüntü oluşum süreçleri, film pozlandırma makineleri, film banyo düzenekleri, banyo kimyasalları ve katkı maddeleri. Tramın tanımı ve önemi, tram türleri, baskı altı malzemesine göre tram seçimi. Kalıp türleri, konvansiyonel kalıplar ve baskıya hazırlanma süreçleri, kalıp pozlama 112

13 makineleri, kalıp banyo işlemleri ve banyoda kullanılan kimyasallar, bilgisayardan kalıba (CTP) görüntü aktarım işlemleri, CTP pozlandırma sistemleri. MTB- 236 Halkla İlişkiler ve Tanıtım (Seçmeli) (3 + 0) 3 Halkla ilişkiler ve reklamcılığın kavramsal ve kuramsal temelleri, basım ve yayıncılıkta reklam ve halkla ilişkiler, işçi, işveren ilişkileri, sponsorluk, medya analizi, halkla ilişkilerden organizasyon teknikleri, piyasa araştırmaları, çağdaş halkla ilişkiler uygulamaları, sorunlar ve çözümler, reklam/ tanıtım kampanyaları, planlama,uygulama ve değerlendirme, reklam mecraları. MTB-237 İşletme Bilgisi (Seçmeli) (3 + 0) 3 Genel işletme bilgileri, işletmenin tanımı, işletme türleri, matbaa işletmelerinin diğer işletmeler içindeki yeri, matbaa girişimcisi, bir matbaa işletmesi kurmanın yasal niteliği, matbaa işletmesi yatırımında risk ve karlılığın incelenmesi, matbaa işletmelerinin türleri, değişik tipte ve standart üretim yapan matbaa işletmeleri, makine ithal şekilleri ve maliyeti, makine alımlarında teknik şartname alınması, sözleşmelerde dikkat edilecek noktalar, personel seçimi ve eğitimi, işçilik maliyeti, makine dönem maliyetlerinin ve hizmet maliyetlerinin çıkarılması, malzeme tedariki, fiyat teklifi verme, iş kazanımında insan (müşteri) ilişkilerinin önemi, yardımcı işyerlerinin (birlikte çalışılan) özellikleri, matbaa işletmelerinde kullanılan evraklar. 4. YARI YIL MTB- 241 Mezuniyet Projesi (1 + 4) 3 Alınan proje kapsamında akademik danışmanlar eşliğinde her branştaki kişinin kendi alanıyla ilgili bölümleri yapmak koşuluyla toplam 6 kişiden oluşan bir ekibin konuyu hazırlaması. MTB- 242 Mesleki İngilizce- II (2 + 2) 3 Her öğrenciye alanla ilgili bilimsel bir çalışmanın (makale ya da kitap) belli bir bölümünün tercümesinin verilmesi. MTB- 243 Üretim Organizasyonu (2 + 0) 2 Üretimin tanımı, matbaa üretiminin ülke ekonomisindeki yeri ve önemi, üretim yönetiminin amaçları ve fonksiyonları, matbaa işletmelerinde kullanılan üretim gereçleri 113

14 ve organizasyonu, üretim teknolojisine göre matbaa işletmelerinin sınıflandırılması, üretim yönetiminin işletme organizasyondaki yeri, üretim organizasyonunda yönetim ve karar verme aşamaları, üretim sistemleri ve sınıflandırılması, sipariş, parti ve sürekli üretim, matbaa organizasyonda kuruluşu etkileyen faktörler, ürün tasarım ve geliştirilmesi (AR-GE), yerleşim ve temel amaçları (sabit, üretim süreci, mamule göre yerleşim), üretim ve organizasyonda otomasyon, malzeme ve mamul madde giriş ve çıkışları. MTB/OBÖ Baskı Öncesi Hazırlık Uygulamaları- III (2 + 8) 6 Her öğrencinin hayali ya da gerçek bir firmanın tüm yönleriyle kurumsal kimlik çalışmasının yapılması ve kurumsal kimlik dosyasının oluşturulması. MTB/OBÖ Baskı Öncesinde Kalite Kontrol (2 + 2) 3 Baskı öncesinde kalite kontrolün tanımı ve önemi, ekran kalibrasyonları, görsel ve tipografik unsurlar açısından kalite standartlarının uygulanması, film ve kalıp densitometreleri ve çalışma prensipleri, kalıp kontrol şeritleri ve kalıp kontrol şeritlerindeki kısımların anlatılması, ofset baskı öncesinde ISO standartları ve uygulama prosedürleri. MTB- 246 Matbaa Maliyet Hesapları (Seçmeli) (3 + 0) 3 Maliyetin tanımı, maliyetle ilgili kavramlar, ön ve son maliyet. Üretimdeki kayıplar. Maliyet giderlerine etki eden faktörler. Amortisman hesapları. Ücret ve ücret sistemleri. Saatlik maliyet ve saatlik maliyet hesapları. Grafik tasarım, dizgi, film, montaj, kalıp, kağıt, mürekkep, baskı ve cilt hesaplamaları. Genel maliyet hesapları. MTB- 247 Pazarlama ve Satış (Seçmeli) (3 + 0) 3 Basım sektörüne yönelik mamul tanımı, mamül stratejileri, marka stratejileri, fiyatlandırma politikaları, dağıtım stratejileri, tutundurma faaliyetleri ve yöntemleri, satışta özendirme programı geliştirme. MTB- 248 Sanayii Stajı Programa dahil olan öğrenciler uzmanlaştıkları alan önde olmak üzere, en az 30 iş günü bir sanayi kuruluşunda fiili staj yapmak zorundadır. Staj 4 yarıyıl içerisinde tamamlanmış olması gerekmektedir. 114