Gelişim Psikolojisi Özel Sorularının Çözümleri

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Gelişim Psikolojisi Özel Sorularının Çözümleri"

Transkript

1 EĞİTİM BİLİMLERİ Gelişim Psikolojisi Özel Sorularının Çözümleri GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Bu soruları görün, KPSS sorununu çözün...

2 İÇİNDEKİLER Psikolojiye Giriş... 3 Gelişim Psikolojisi... 7 Fiziksel ve Psikomotor Gelişim Zihinsel (Bilişsel) Gelişim Dil Gelişimi Kişilik Gelişimi Ahlak (Törel - Moral) Gelişimi Deneme Sınavları... 93

3 PSİKOLOJİYE GİRİŞ - I 3 1 Psikanalitik yaklaşım, S. Freud tarafından geliştirilmiştir. Buna göre, davranışların temelinde yer alan nedenler bilinçdışında gizlidir ve ancak rüya analizi, telkin ya da hipnoz gibi özel uygulamalar yoluyla bilinç düzeyine çıkarılabilmektedir. Soruda verilen bilgiler incelendiğinde, bu görüşleri savunan yaklaşımın psikanalitik yaklaşım olduğu görülmektedir. Nörobiyolojik yaklaşım sinir ve beyin yapısıyla, insancıl yaklaşım insanı merkeze alan bir yaklaşımla, davranışçı yaklaşım gözlenebilir davranışlarla, yapısalcı yaklaşım ise bilince ait ögelerin incelenmesiyle ilgilidir. 2 Vaka incelemesi tekniğinde bireyin davranışlarını ve gelişim sürecini etkileyen tüm değişkenler ele alınmakta ve kişi ile ilgili çevresinden bilgi toplanarak kişinin biyografisi oluşturulmaktadır. Fuat Bey in danışanının sorunlarıyla ilgili yaptığı çalışma, onunla ilgili çevresinden bilgi toplaması ve ardından biyografi oluşturması, vaka incelemesi tekniğini kullandığını göstermektedir. Görüşme karşılıklı konuşarak uygulanmakta, korelasyonel çalışma değişkenler arasındaki ilişkiye dayanmakta, anket soru sorularak uygulanmaktadır ve gelişimsel yöntem kesitsel, boylamsal, sırasal yöntem biçiminde uygulanmaktadır. 3 Organizmanın çevreye uyum süreci ve zihnin işleyişi işlevselci yaklaşımın temel konusudur. Davranışçılık gözlemlenebilir, ölçülebilir davranışları konu edinmiş, uyarıcı tepki bağını ele almış, davranışa çevresel koşulların etkisini incelemiş ve tüm süreçlerin öğrenme yoluyla kazanıldığını savunmuştur. 4 Boylamsal yöntemde aynı birey grubu, farklı zaman dilimlerinde tekrar tekrar incelenmektedir. Soruda verilen örnekte aynı çocuklar yaşıtlarıyla iletişim kurma yönünden önce 3 yaşında, sonra 8 yaşında ve en sonunda da 13 yaşında araştırılmış, incelenmişlerdir. Bu çalışmada kullanılan yöntem boylamsal yöntemdir. Sırasal yöntemde kesitsel ve boylamsal yöntemler bir arada kullanılmakta, örneklem almada evreni temsil eden bir grup incelenmektedir, kesitsel yöntemde aynı anda farklı yaş grupları ele alınmaktadır, doğal gözlem olayların doğal ortamında incelenmesidir. 5 Öğretmenin yaptığı çalışma deneysel çalışmadır. Bu yöntemde değişkenler üzerindeki neden-sonuç bağı araştırılmaktadır. Bağımsız değişken, etkisi araştırılan durumdur. Öğretmen, tekrar yapmanın ders çalışmaya etkisini araştırmaktadır. Bu nedenle örnekteki bağımsız değişken tekrar yapmadır. Elde edilen başarı ise araştırmanın sonucu yani bağımlı değişkendir. 6 İnsancıl (hümanist) yaklaşım, insanı merkeze alan ve insanın değeri üzerinde duran görüşlere sahiptir. İnsancıl yaklaşıma göre her birey birbirinden farklı ve değerlidir, özgür iradeye sahiptir ve doğuştan iyidir. Psikolojinin amacının bilince ait ögelerin içe bakış yöntemiyle incelenmesi olduğunu savunan yaklaşım yapısalcılıktır. ÇÖZÜM 1

4 Anket, belirli bir konu hakkında duygu ve düşünceleri belirlemek için hazırlanmış soru formudur, görüşme ise karşılıklı konuşarak uygulanır. Buna göre Adil Bey, öğrencilere dağıttığı soru listesiyle anket uygulamış, bazı öğrencilerin rehberlik uzmanlarıyla birebir konuşmalarını sağlayarak görüşme yöntemini kullanmıştır. Vaka incelemesinde kişinin çevresinden bilgi toplanmakta, doğal gözlem, doğal ortamda inceleme yoluyla uygulanmakta, korelasyonda değişkenler arasındaki ilişki ele alınmaktadır. 8 Sosyal psikoloji, grup-birey, birey-grup ilişkisini incelemektedir. Bunun dışında liderlik, moda, tutumlar, kurumların davranışlara etkisi gibi konular sosyal psikolojinin araştırma alanındadır. Soruda verilen açıklama sosyal psikoloji ile ilgilidir. Danışmanlık psikolojisi bireyin güncel problemleriyle ilgilenir, psikometrik psikoloji ölçme tekniklerini konu edinir, klinik psikoloji anormal davranışları araştırır, eğitim psikolojisi verimli öğrenme ortamları konusunu ele alır. 11 İnsanın davranışlarının yalnızca gözlemlenebilen süreçlerin ele alınması yoluyla incelenmesi gerektiğini savunan yaklaşım davranışçılıktır. Davranışçılık, davranışı uyarıcı-tepki bağı çerçevesinde incelemektedir. Buna göre soruda verilen açıklamada bilişsel yaklaşımın eleştirdiği, davranışçılığın temel ilkeleridir. 9 Davranışçı yaklaşıma göre çocuklar dünyaya geldiklerinde hiçbir bilgi ve özelliğe sahip değillerdir, insan her türlü özelliğini (kişilik dahil) yaşarken kazanmaktadır. Bu yaklaşım temel ilkelerini İngiliz filozof J. Locke un İnsan zihni doğuştan boş bir levha gibidir. görüşüne dayandırmıştır. Soruda verilen açıklama davranışçı yaklaşımın görüşlerini ifade etmektedir. Bilişsel yaklaşım süreçleri önemsemiş, psikanalitik yaklaşım bilindışını temel almıştır. Biyolojik yaklaşım davranışları beyin ve sinir sistemine dayandırmış, yapısalcılık iç gözlem yoluyla bilinç analizini amaçlamıştır. Endüstri psikolojisi, endüstri ve işletmelerde bireylerin birbirleriyle, işletmeyle etkileşimini konu edinmektedir. İş yerindeki verim değerlendirmesi de yine endüstri psikolojisinin uzmanlık alanıdır. Eğitim psikolojisi verimli öğrenme ortamlarını, danışmanlık psikolojisi bireyin güncel sorunlarını, sosyal psikoloji birey-grup etkileşimini, psikometrik psikoloji ölçme tekniklerini konu edinmektedir. 12 Kesitsel yöntemde aynı anda farklı yaş grubundaki farklı bireyler incelenmektedir. Buna göre sorudaki örnekte verilen araştırmacı kesitsel yöntemi kullanmıştır. Görüşme yöntemi karşılıklı konuşarak uygulanmaktadır, sırasal yöntemde boylamsal ve kesitsel yöntemler bir arada kullanılmaktadır, boylamsal yöntemde aynı birey grubu farklı zaman dilimlerinde tekrar incelenmektedir, deneysel yöntemde neden-sonuç ilişkisi konu edinilmektedir.

5 PSİKOLOJİYE GİRİŞ - II 5 1 Davranışları bedende olup biten değişmelerin en önemli belirleyicisi olduğunu savunan, beyindeki madde ve süreçlerin, bedendeki hormonal yapının, genlerin, sinir sisteminin yapısı ve işleyişinin insan davranışları üzerindeki etkisine odaklanan yaklaşım nörofizyolojik yaklaşımdır. Parçada öğretmenin öğrencisine yaptığı uyarıda vücut pozisyonunun beynin kana salgıladığı hormonları belirlediğini vurguladığı için bu yaklaşımı savunduğu söylenebilir. E seçeneğinde yer alan psikanalitik yaklaşım davranışları bilinç altına bastırılan dürtülerle açıklar. 3 Deneysel olmayan araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel (korelasyonel) araştırmalar en az iki değişken arasındaki ilişkiyi sayısal olarak ifade etmek üzere yapılan araştırmalardır. Bu araştırmalarda bulunan ilişkiler deneysel çalışmaların aksine neden-sonuç ilişkisi göstermezler. Sadece eldeki iki özelliğin birbirleriyle nasıl ilişkileri olduğunu ve bu ilişkinin gücünü belirtirler. Parçada birlikte büyüyen özdeş ikizler ile ayrı büyütülmüş özdeş ikizlerin psikomotor becerileri arasında ortaya çıkan korelasyonlar bu becerilerin kalıtıma bağlı oldukları için benzer olduklarını göstermiştir. Bu benzerlik ilişkisel yöntemle ortaya konmuştur. ÇÖZÜM 2 2 Davranışa neden olan uyarıcılar bireyin kendisinden kaynaklanıyorsa içsel, fizik çevreden kaynaklanıyorsa dışsal uyarıcılardır. Parçada A, B, C, E seçeneklerinde verilen davranış örneklerinde davranışa neden olan uyarıcı fiziksel çevreden yani dışsal kaynaklı, D seçeneğinde yer alan tost yeme davranışı acıkma güdüsü ile gerçekleştiği için içsel kaynaklıdır. 4 Ekolojik sistem yaklaşımına göre mikro sistem bireyin anne, baba ve kardeşleri arasındaki etkileşimlerden oluşur. Mezo sistem okul, ev, arkadaş grupları gibi mikro sistemler arasındaki bağlantıları kapsar. Ekzo sistem bireyin doğrudan içinde yer almadığı gibi onun gelişimini etkileyen sistemlerdir. Makro sistem bireyin yaşadığı toplumdaki kültürel değerleri ve ideolojileri ifade eder. Krono sistem ise uzun bir zaman süreci içinde dış çevrede meydana gelen savaş, kıtlık gibi değişimlerdir. Parçada soru yönlendirme cümlesinde yer alan çocuğun anne ve babasının iş arkadaşlarının çocuğun gelişimi üzerindeki etkisi bireyin doğrudan içinde yer almadığı hâlde onun gelişimini etkileyen ekzo sistem ile açıklanabilir.

6 6 5 7 Sistematik gözlemde denekler gözlenildiğinin farkındadır, zira gözlem koşullarını gözlemci belirler (II numaralı özellik). Yine bu gözlemde denek gözlenildiğinin farkında olduğu için doğal davranışlarda bulunması mümkün değildir. (IV numaralı özellik). Her iki gözlem türü de veri toplama tekniği olarak kullanılırken (I numaralı özellik), her ikisi de nicel araştırma tekniği olmayıp nitel araştırma teknikleridir (III numaralı özellik). Deneysel yöntemde araştırmacının denetimi altında bulanan ve sonuç üzerindeki etkisi incelenen değişkene bağımsız değişken, bu değişkenin sonuçta yarattığı değişikliğe bağımlı değişken denir. Bağımsız değişken, deney grubunun koşulları üzerinde değişiklik yapılarak uygulanır. Parçada koşulları üzerinde değişiklik yapılan (konunun önemi vurgulanarak güdülenme düzeyi yükseltilen) grup deney grubudur. Kontrol grubu koşullarında değişiklik yapılmayan gruptur. 6 Deneysel yöntemde kullanılan bağımsız değişken araştırmacının kontrolünde bulunan ve sonuç üzerindeki etkisi incelenen değişkendir. Aynı zamanda deney grubunun üzerinde uygulanan değişkendir. Parçadaki deneyde 22 kuşak boyunca yaşama koşulları, besin, ısı ve ışık gibi çevresel koşullar sabit tutulduğunda farelerin labirentten kurtulma becerileri ölçülmüştür. Bu araştırmada farelerin labirentten kurtulmayı öğrenmelerinde zekâ düzeylerinin etkisi ortaya çıktığından araştırmanın bağımsız değişkeni farelerin sahip olduğu zekâ düzeyidir. 8 Ara değişkenler sonuç üzerindeki etkileri önlemek amacıyla deney ve kontrol grubu üyelerinde sabit tutulan faktörlerdir. Bu ara değişkenler iki grup üyelerinde sabit tutulmadığı taktirde sonucu etkileyebilirler ve bu durumda sadece bağımsız değişkenin sonuç üzerindeki etkisini görmek olanaksız hâle gelir.

7 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ - I 7 1 Parçada Recai Bey in duygusal gelişim alanında orta yaş döneminde daha önceki dönemlere göre önemli ölçüde değişiklikler olduğu örneklendirilmiştir. Bu durum gelişimin belli bir noktadan sonra durmadığını aksine yaşam boyu devam ettiğini gösterir. Bu da Gelişim süreklidir. ilkesini örneklendirir. E seçeneğinde yer alan Gelişim bir bütündür. ilkesi bir gelişim alanındaki değişimin diğer alanları da etkileyeceğini ifade eder. Oysa parçada farklı iki gelişim alanından bahsedilmemiştir. 3 Gelişim görevleri belli bir kritik yaş aralığına dairdir. Bu görevlerin yerine getirilmesi için bireyin biyolojik olarak hazır olması ve çevresel koşulların uygunluğu gereklidir. İçinde bulunulan dönemin gelişim görevlerini yerine getirmek sonraki dönemin gelişim görevlerini yerine getirmeye hazırlıklı kılar. Bu durum öznel iyi oluş kavramı ile ifade edilir. Parçada oyun döneminde öz bakım becerilerinin edinilmesi görevini yerine getirebilmiş bir çocuğun okul döneminde kişisel bağımsızlığını kazanma görevini daha rahat yerine getirebileceği vurgulanmaktadır. Bu durum bireyin öznel iyi oluşuna katkıda bulunur. ÇÖZÜM 3 2 Gelişimde kritik dönemler vardır. ilkesi her gelişim döneminde bazı gelişimsel özelliklerin daha kolay kazanılabileceği ve bu dönemlerde bireylerin çevresel uyaranlara daha duyarlı olduğu ifade edilmektedir. Parçada Elvan Hanım ın çocuğu kaybolduğu yaşta (yedi) sosyal grup veya aile üyelerine karşı olumlu tutumlar geliştirme görevini kazanma için kritik dönemde olduğunu ve bu dönemde bu görevi kazanmış olacağından arada sekiz yıl geçmiş olmasına rağmen aile üyelerini tanıyabileceği söylendiğinden psikologun bu sözleri bu ilkenin önemini örneklendirir. B seçeneğinde yer alan gelişim ilkesi gelişim sürecinde ortaya çıkabilecek değişimlerin önceden tahmin edilebilir olduğunu vurgulamaktadır. 4 Bilişsel gelişim; düşünme, bellek, algı, neden-sonuç ilişkisi kurma, akıl yürütme gibi soyut zihinsel süreçlerin gelişim sürecidir. Bebeklik dönemi ile onu takip eden ilk çocukluk (oyun) dönemleri bilişsel gelişimin en hızlı olduğu dönemlerdir (IV ve V numaraları dönemler). yetişkinlik döneminde duygusal gelişimde belirgin değişmeler, ergenlik döneminde fiziksel gelişim alanı ve kişilik gelişiminde hızlanma gerçekleşirken, yaşlılık döneminde ise gelişim alanlarında çok önemli bir değişiklik gözlenmez.

8 8 5 8 I numaralı gelişim görevi yetişkinlik dönemine, II numaralı gelişim görevi okul dönemine, III numaralı gelişim görevi genç yetişkinlik dönemine, IV numaralı gelişim görevi ergenlik dönemine, V numaralı gelişim görevi yaşlılık dönemine aittir. Bu gelişim görevlerinin ortaya çıkış dönemlerine göre sıralanışı; okul dönemi (II), ergenlik dönemi (IV), genç yetişkinlik dönemi (III), yetişkinlik dönemi (I), yaşlılık dönemi (V) şeklindedir. 6 Parçada orta yaş döneminin sonlarına doğru bazı gelişim alanlarında duraklamalar olmasına rağmen bazı gelişim alanlarında ise olumlu değişimler olabileceği örneklendirilmiştir. Bu durum gelişim sürecinin bazen kazanımlarla bazen de kayıplar şeklinde gerçekleşebileceğinin göstergesidir. B seçeneğinde gelişimin bir bütün olduğu ilkesi, C seçeneğinde gelişimin yordanabilir bir süreç olduğu ilkesi, D seçeneğinde gelişimin basitten karmaşığa doğru gerçekleşeceği ilkesi ifade edilmiştir. 7 Gelişim üzerinde etkili olan kavramlardan yaşantı; kalıtımsal özelliklerin ortaya çıkabilmesi için gerekli olan uygun çevresel özelliklerin var olmasını ifade eder. Parçada bebeklik döneminde ormanlık alana bırakılan çocuğun uygun çevresel koşullar ve yaşantı olanakları olmadığı için gelişimsel özelliklerin oluşmadığı örneklendirilmiştir. B seçeneğinde yer alan kritik dönem; bazı gelişimsel özelliklerin ortaya çıkabilmesi için çevresel uyarıcı ve koşullara en duyarlı olunan zaman dilimidir. Parçada bu zaman diliminden değil, gerekli yaşantıların olmadığından bahsedilmiştir. 9 Gelişim ile ilgili kavramlardan tarihsel zaman; bir tarihsel zaman diliminin teknolojik, kültürel, ekonomik, siyasi vb. özellikleri itibarıyla o dönemin kuşaklarının gelişimleri üzerinde önemli etkisinin olmasını ifade eder. Parçada Erkut Bey in çocuğunun tartışmaya neden olan olayın tarihini cep telefonundan internete girerek hemen bulması teknolojinin gelişim üzerindeki etkisini gösterdiğinden bu durum tarihsel zaman etkisi ile açıklanabilir. Çeldirici konumunda olan bölük (kuşak) kavramı; benzer zaman diliminde yaşayan bireylerin benzer gelişimsel özellikler göstermesini ifade eder. Parçada anne ve baba ile çocuklarının arasında kuşak farkı olduğu için bu durum bölük kavramı ile açıklanamaz. Kalıtımsal faktörler, genler vasıtasıyla anne ve babadan çocuğa geçen özellikler ile bu özelliklerin çocukta dış görünüşü oluşturan etkenlerdir (Genotip ve fenotip özellikler). Parçada III numaralı ifadede yer alan boy uzunluğunun üst sınırı ile II numaralı ifadede yer alan dil öğrenme kapasitesi doğuştan olup çevresel faktörlerden etkilenmeyen ve değiştirilmesi mümkün olmayan kalıtımsal özelliklerdir. Buna karşılık I numaralı ifadede yer alan beslenme, kan uyuşmazlığı, alkol ve uyuşturucu madde gibi faktörler doğum öncesi çevresel faktörler iken, IV numaralı ifade ise doğum sırasındaki çevresel faktörlerden sayılmaktadır.

9 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ - II 9 1 Hazırbulunuşluk, organizmanın bir görevi yerine getirebilmesi için gerekli olgunluk düzeyine gelmesinin yanı sıra, gerekli ön bilgi, beceri ve tutuma sahip olmasıdır. Eğitimci Aysel Hanım ın kızının önce jimnastik öğrenmesi gerektiğini ve öğrenmeyi gerçekten istemesinin önemini vurgulamış, hazırbulunuşluk kavramından söz etmiştir. Olgunlaşma biyolojik potansiyelin hazır duruma gelmesi, büyüme niceliksel artış, kritik dönem öğrenmeye uygun zaman, yaşantı ise deneyimdir. 3 Havighurst a göre, duygusal bağımsızlığın kazanılması, bir gelişim görevi olarak ergenlik dönemine ait bir özelliktir. Bu nedenle B seçeneğinde verilen açıklama yanlıştır. Son çocukluk döneminin gelişim görevleri, cinsiyete uygun davranışları öğrenme, okuma yazma ve dört işlem becerilerini kazanma, değer ve vicdan anlayışı geliştirme, kişisel bağımsızlığa ulaşma, yaşıtlarıyla iletişim kurma gibi özelliklerini barındırmaktadır. ÇÖZÜM 4 2 Soruda verilenlere göre Emre, uzun boylu ve güçlü bir çocuktur. Bu özelliği onun liderlik vasfının gelişmesini sağlamış, sosyal gelişimini de olumlu etkilemiştir. Gelişim ilkelerinden Gelişim bir bütündür. yargısına göre, bir gelişim alanındaki durum, diğer gelişim alanlarını da etkilemektedir. Yani gelişim alanları birbiriyle etkileşim hâlindedir. Gelişimin genelden özele oluşu önce büyük kasların, sonra küçük kasların gelişimidir, bireysel ayrılıklar her bireyin gelişiminin farklı olmasıdır, gelişimin sürekliliği doğum öncesinden ölüme kadar devam etmesidir, çevre ve kalıtımın etkisi ise kalıtım yoluyla gelen özelliklerin çevresel özellikler tarafından desteklenmesi ile ilgilidir. Soruda verilen vurgu, Gelişim bir bütündür. ilkesine yöneliktir. 4 Olgunlaşma, organizmanın yaşantılarından bağımsız ortaya çıkan biyolojik değişimlerdir ve öğrenme için ön koşuldur. Öğretmenin Nisa için önerdiği parmak kaslarını güçlendirici egzersizler, onun parmaklarının yeterli olgunluk düzeyine ulaşmadığını göstermektedir. Olgunlaşmanın bu şekilde yetersiz olması öğrenmeyi de olumsuz etkilemektedir. Soruda Nisa nın kritik dönemle ilgili bir sorununa yer verilmemiş, yaşının yetersizliğinden ve öğrenme güçlüğünden söz edilmemiştir. Bunun yanında öğretmenin Nisa ya hazırbulunuşluğunun üzerinde görev verdiği de söylenemez.

10 Gelişimde bireysel ayrılıkların olması, her bireyin gelişiminin farklı olmasıyla ilgilidir. Uzmanın Ayça nın annesine söylediği tüm çocukların gelişim görevlerini aynı dönemde kazanmadıkları yönündeki açıklama bu durumla ilgilidir. Gelişim yordanabilir bir sıra izler. ilkesi ise, gelişimin yönünün önceden tahmin edilebilmesi ile ilgilidir. Uzman, Ayça nın bazı gelişim özelliklerini yine geç kazanabileceğini belirtmiştir. Tarihsel zaman, yaşanılan dönemin, zamanın özelliklerinin gelişimi etkilemesi anlamına gelmektedir. Soruda bu kavrama yer verilmemiştir. Organizmanın çevresel uyarıcıların etkisine duyarlı olduğu dönem kritik dönemdir, ön bilgi ve beceriler hazırbulunuşlukla ilgilidir, yaşantılardan bağımsız biyolojik değişimler olgunlaşmadır, değişme ise bir durumdan diğer duruma geçmedir. 6 8 Hazırbulunuşluk, organizmanın bir davranışı öğrenmesi için gerekli olan olgunlaşma, ön bilgi ve beceriler yönünden hazır olmasıdır. Aysun Hanım ın öğrencisine soruları çözebilmen için daha önce öğrendiğin denklemler konusunu tekrar etmesi ni söylemesi ön bilgilerin önemi ile yani hazırbulunuşlukla ilgilidir. Olgunlaşma biyolojik potansiyelle ilgilidir, büyüme niceliksel artıştır, kritik dönem öğrenmeye ve gelişime çevresel etkilerin önemi ile ilgilidir. Gelişmenin özelliklerinden biri de olumlu yönde bir değişme olmasıdır, gelişme hep ileriye dönük gerçekleşmektedir. Bu nedenle Erol un parkta oynarken argo kelimeler öğrenmesi bir değişmedir ancak gelişme değildir. Diğer seçeneklerde verilen örnekler gelişmeyle ilgilidir.

11 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ - III 11 1 Yetenek, kalıtsal materyalin çevresel şartlarla gelişmesi sonucu ortaya çıkan kapasitedir. Kardeşlerin yaşamlarına farklı çevrelerde devam etmelerine rağmen benzer yeteneklerinin olması kalıtım faktörüyle açıklanabilir. İlgi ise daha çok geçirilen yaşantılar sonucunda değişen ve yenilenen bir yapıya sahiptir. Kardeşlerin farklı ilgi alanlarının olmasının sebebi geçirilen yaşantıların farklılığına bağlanabilir. Dolayısı ile doğru cevap C seçeneği olmalıdır. 4 Hazırbulunuşluk, bireyin herhangi bir organın vazifesi olan işi yapabilecek olgunluk düzeyine gelmesinin yanı sıra o iş için gerekli ön bilgi, beceri, istek ve tutuma sahip olmasıdır. Seçeneklere bakıldığında olgunlaşma, kritik dönem ve yaşantı faktörleri için şartların aynı olduğu görülür. Cinsiyet kavramının da bisiklet sürmeyi öğrenmek için bir belirleyiciliği yoktur. Bu durumda Emre nin hazırbulunuşluk kapsamında öğrenmeye engel olan bir durumu olduğu düşünülebilir. ÇÖZÜM 5 2 Farklı gelişim alanlarında ilerleme (fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal vb.) bir bütün olarak gerçekleşir. Belli bir alandaki gelişim öteki gelişim alanlarını olumlu ya da olumsuz olarak etkiler. Soruda öğrencilerin bir gelişim alanına ait gelişimlerinin başka gelişim alanlarını olumlu yönde etkilediğine vurgu yapılmaktadır. 3 Gelişim hızı her yaş ve dönemde aynı değildir. Yaşamın değişik dönemlerinde farklı türden gelişmeler önem kazanır. Ayşe Hanım Meriç in bebeklik dönemindeki fiziksel gelişim hızının ilk çocukluk döneminde de aynı hızla seyretmesini beklemektedir. Bu durumda Ayşe Hanım Gelişim nöbetleşe devam eder. ilkesini göz ardı etmektedir. 5 Gelişim özellikleri her bireyde aynı zamanda ve aynı şekilde görülmemektedir. Bireylerin pek çoğuna göre düzenlenmiş bu özellikler her bireyde farklı dönemlerde ortaya çıkabilmektedir. Bu sebeple aynı yaş ve benzer fiziki şartlara sahip olmalarına rağmen Funda nın Emre den daha önce bisiklete binmeyi öğrenmesi Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. ilkesi ile açıklanabilir. 6 II ve III numaralı durumlar kalıtımın gelişim üzerine etkisine vurgu yapan örneklerdir. I, IV ve V numaralı durumlarda ise çocuğun fiziki ve sosyal çevresinin gelişim üzerine etkisine vurgu yapan örnekler bulunmaktadır.

12 Armut dibine düşer ; Çocukların fiziksel ya da kişisel yönden anne ve babalarına benzetildiği durumlarda kullanılır. Bu da kalıtım kavramını çağrıştırır. Eli işte gözü oynaşta ; Bir kimsenin yapılması gereken iş için gerekli ilgi ve isteğe sahip olmadığını vurgular. Bu da hazırbulunuşluk kavramı ile örtüşür. Üzüm üzüme baka baka kararır ; Sosyal çevrenin kişinin gelişimine etkisini vurgular ve çevre kavramıyla ilgilidir. Ağaç yaş iken eğrilir ; Kişinin alışkanlık ve davraşlarının bir çoğunun erken yaşlarda kazandırılması gerektiğini belirtir. Bu da kritik dönem kavramını hatırlatır. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir. II numaralı gelişim görevi ilk çocukluk (2-6 yaş) dönemine ait bir gelişim görevidir. IV ve V numaralı gelişim görevleri ise okul dönemine (çocukluk dönemi 6-12 yaş) ait olan gelişim görevleridir. I ve III numaralı gelişim görevleri ise bize sorulan ergenlik dönemi (12-18 yaş) gelişim görevleridir. O hâlde doğru cevap B seçeneğidir. 8 Organizma belli davranışları öğrenmek için belli zaman aralıklarında çevresel uyarıcılara daha açıktır. Diğer bir ifadeyle organizmanın o zaman aralığında uygun çevresel uyarıcılarla buluşması gelişimi hızlandırırken, uyarıcıdan mahrum kalması telafisi zor gelişim sorunları ortaya çıkarır. Gelişimde bu döneme kritik dönem ya da duyarlı zaman aralığı denir. Suat okuma davranışı için kritik bir dönemde çevresel uyarıcılardan mahrum kalmıştır. Bu sebeple doğru cevap A seçeneğidir. 10 Vücudun kendisinden beklenen görevi yapabilecek düzeye ulaşmasına olgunlaşma denmektedir. Cemre bir yaşındayken geometrik şekillerle boşlukları eşleştirmek için gerekli zihinsel olgunluğa ve şekilleri tutma, bırakma işlemlerini yapabilecek fiziksel olgunluğa erişmediğinden bu işlemi iki yaşında başarabilmiştir.

13 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ - IV 13 1 Aynı yaş grubu çocukların farklı yaşlarda incelendiği araştırma yöntemi boylamsal desendir. Boylamsal desen yöntemi incelenen grubun izlenen özelliklerindeki değişmeleri yıllara bağlı olarak saptar. 3 İzmir kentinde Bingöl e oranla Türkçe nin daha yaygın ve daha doğru konuşulduğu düşünülürse İzmir deneklerinin ön öğrenmelerinin fazla olması bu farkın sebebi olarak görülebilir. Ön öğrenme kavramı ise hazırbulunuşluk faktörünü çağrıştırır. O hâlde doğru cevap B seçeneğidir. ÇÖZÜM Bingöl kentinde İzmir e oranla Türkçe konuşma yaygınlığının daha az olduğu düşünülürse 6 ve 12 yaşlarda farkın daha fazla olma sebebinin Bingöl kenti deneklerinin Türkçe konuşma ve yazma yaşantılarının daha az olmasına bağlı olduğu söylenebilir. Dolayısıyla 18 yaşına gelindiğinde bu farkın azalmasının sebebini Bingöl kentindeki deneklerin eğitim-öğretim ve farklı sebeplerle Türkçe konuşma ve yazma yaşantılarındaki artışa bağlanabilir. Bu sebeple doğru cevap E seçeneğidir. Çevresel faktörler doğum öncesinden başlayarak bireyin gelişimini yaşam boyun olumlu ya da olumsuz olarak etkiler. Soruda doğum öncesinde bebek ve annenin içinde bulunduğu fiziki çevrenin gelişime etkisi örneklendirilmiştir. Bu hâlde doğru cevap C seçeneğidir. 5 Anne babadan çocuğa kalıtım yoluyla geçen yapıya genotip (I), vücut kromozomuna otozom (II), çevresel nedenlerden dolayı canlının genlerinin yapısında meydana gelen değişikliklere mutasyon (III) denmektedir.

14 Soruda Ayşe nin arkadaşlarından önce ergenlik dönemine girmesi gelişimde bireysel farklılıklar vardır ilkesini akla getirse de asıl vurgu Ayşe nin bir gelişim döneminde yaşadığı olumsuzlukların başka gelişim dönemlerine de olumsuz etkiler bıraktığıdır (Öncüldeki yıllarca sözcüğünden bu yargıya ulaşılmaktadır.) Bu da gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir ilkesini destekler niteliktedir. II numaralı madde olgunlaşma kavramına karşılık gelir. III numaralı madde ise büyüme kavramına örnektir. I. ve IV. numaralı maddelerde ise bir ön öğrenme söz konusudur. Ön öğrenme ise hazırbulunuşluk kavramını karşılar. 9 Bireylerin gelişimi üzerinde bireylerin yaşadığı toplumu etkileyen olay ve olguların etkisi, başka bir ifade ile yaşanılan zaman diliminin gelişim üzerine etkisine tarihsel zaman etkisi denilir. Dolayısıyla savaş dönemine tanık olan çocukların oyuncak olarakta silah, bomba tercih etmesi tarihsel zamanın etkisine örnektir. 7 Organizmanın biyolojik olarak ondan beklenen görevi yapabilecek düzeye ulaşması olgunlaşma (I), organizmanın büyüme, olgunlaşma ve öğrenmenin etkileşimi ile düzenli ve sürekli olarak değişmesi gelişme (II), organizmanın bir davranışı kazanmak için çevre etkilerine karşı daha duyarlı olduğu zaman kritik dönem (III) kavramlarına karşılık gelir. 10 Gelişimin nöbetleşe devam etmesi gelişim hızının her yaşta ve dönemde aynı olmadığını açıkladığı gibi, gelişimi yöneten iç enerjinin organlara aynı hızda, eşitlikte ve zamanda yansımadığını da ifade eder. Ayağı dilini bastırdı. deyimi vücudun bir işlevinin başka bir işlevi bir ölçüde duraksattığını vurgular.

15 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ - V 15 1 Tek sözcük evresi dil gelişimi açısından kritik dönemdir. Eda ile Seda nın bu dönemde çevresel uyarıcılara kapalı olmaları ilerleyen yaşlardaki konuşma yeterliliklerini olumsuz yönde etkilemiştir. 4 Okul öncesi ya da ilk çocukluk dönemi 2-6 yaşlarını kapsar. Bu dönemde çocukların I, III ve IV numaralı gelişim görevlerini yerine getirmeleri beklenir. II numaralı gelişim görevi ergenlik dönemi, V numaralı gelişim görevi ise bebeklik dönemine ait gelişim görevleridir. ÇÖZÜM 7 2 Eda ile Seda hem yaş hem de diğer koşullar açısından eşit şartlara sahiptir. Eda nın Seda ya oranla kendini daha iyi ifade etmesi Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. ilkesi ile açıklanabilir. 5 III numaralı madde hazırbulunuşluk, IV numaralı madde ise kritik dönem kavramlarına örnek oluşturur. I ve II numaralı maddeler için; bir çocuğun bitişik eğik yazı yazabilecek yaş ve seviyeye gelmesi bu görev için gerekli olgunluğa erişmesi, iki yaşındaki bir çocuğun ayakkabılarını bağlayamaması ise bu görev için, gerekli olgunluğa erişememesi ile ilgilidir. 3 Bir canlının ilişki kurduğu varlıkların tümü olarak tanımlanan çevre, insanın gelişim seyrini etkileyen önemli unsurlardan biridir. Soruda Güven Ailesinin çocuklarının 4 yılını başka bir sosyal çevrede geçirmiş olmasının onun gelişimine etkisi vurgulanmıştır. 6 Herhangi bir etkinliği yapmaya fiziksel, bilişsel, duyuşsal ve sosyal açıdan hazır olmak hazırbulunuşluk kavramı ile açıklanır. Eren duygusal ve sosyal açıdan hazır olmadığı için bağlama çalmayı öğrenememektedir.

16 Gelişimsel açıdan bir görevin başarıyla yerine getirilmesi için sırasıyla büyüme, olgunlaşma, hazırbulunuşluk ve nihayetinde deneyim ve öğrenme süreçlerinin gerçekleşmesi gerekir. Seçenekleri bu şekilde sıraladığımızda büyümenin (II), olgunlaşmanın (III), hazırbulunuşluğun (I) ve deneyim ve öğrenmenin (IV) numaralı durumlar olduğunu görmekteyiz. O hâlde doğru cevap C seçeneğidir. Döllenmeden başlayarak yaşamın sonuna kadar devam eden düzenli değişikliklere gelişim (I), organizmanın çevre etkileşimine karşı daha duyarlı olduğu zaman dilimlerine kritik dönem (II), bir türün bütün üyelerinde görülen, öğrenilmeden yapılan, kalıtsal, otomatik davranış örüntülerine iç güdü (III) denmektedir. 8 İnsanın içinde yaşadığı çevre durağan değil değişkendir. Bu değişiklik insanın gelişimini etkiler. Gelişimde belli dönemlerin kendine özgü şartlarının bireyin gelişimini etkilemesine tarihsel zaman etkisi denilir. Soruda da Merve nin içinde bulunduğu dönemin şartlarının onun sosyal gelişimi üzerine etkisine dair bir örnek yer almaktadır. 10 Gelişimin yordanabilir bir sıra izlemesi gelişimin baştan ayağa, içten dışa ve genelden özele doğru bir seyir izlemesidir. B, C, D ve E seçenekleri bu durumlara örnek oluştururken A seçeneği gelişimin nöbetleşe devam etmesi ile ilgilidir.

17 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ - VI 17 1 Erikson insan hayatını kişilik gelişimi açısından sekiz döneme ayırmış ve her dönemi kişiliğin bir boyutunun gelişmesinde telafisi zor olan dönemler olarak görmüştür. Örneğin 0-1 yaşları arasını temel güvene karşı güvensizlik olarak adlandırmış ve bebeğin güven ya da güvensizlik duygusunun bu dönemde şekilleneceğini söylemiştir. Kritik dönem kavramının tanımına bakıldığında Erikson un bu dönemleri kritik dönemler olarak ifade ettiği söylenebilir. 4 Bir gelişim alanında (fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal) yaşanan olumlu ya da olumsuz bir durumun başka gelişim alanlarını da etkilemesi Gelişim bir bütündür. ilkesi ile açıklanır. Öncülde bebeklerin çevre desteği ile fiziksel gelişimlerinin hızlanmasının onların kişisel ve sosyal gelişimlerini de hızlandırdığı örneklendirilmiştir. ÇÖZÜM Erikson kişilik gelişimini yaşam boyu süren evrelere ayırmıştır. Metinde de bir dönemde yaşanan karmaşanın kişiliğin güçlenmesine katkı yaptığına ve böylece bir sonraki gelişim döneminin rahatlıkla atlatılabileceğine vurgu yapılmaktadır. Bu da Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir. ilkesiyle örtüşmektedir. 3 Freud un bahsettiği dönem 0-18 aylarını kapsayan oral dönemdir. Burada vurgu yapılan ise oral dönemin bebeğin emme davranışı ve süresi buna bağlı olarak bağlanma duygusu için kritik bir dönem olduğudur. Gelişimin yordanabilir bir sıra izlemesi gelişimin genelden özele, baştan ayağa, içten dışa doğru olması anlamına gelir. Burada da yazma işlemi için önce daha genel becerilerden özel becerilere doğru bir sıra izlenmiştir. 6 Hazırbulunuşluk kavramı olgunlaşma ve bununla birlikte ön öğrenme kavramlarını içine alır. Anasınıfı uygulamalarının amacı da ilkokul için gerekli ön bilgi, beceri ve tutum yani ön öğrenmeyi gerçekleştirmektir.

18 Gelişimin her bir aşaması bir sonraki aşama için hazırlık işlevi görmektedir. Bu aşamada kazanılan özellikler sonraki aşamaya geçişi ve o aşamadaki görevlerin yerine getirilmesini kolaylaştırmaktadır. Bu da Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir. ilkesi ile açıklanır. Emre nörofizyolojik açıdan iki tekerlekli bir bisiklete binecek yeterliliğe ulaşmamıştır. Vücut organlarının kendisinden beklenen görevi yapabilecek düzeye ulaşmasına olgunlaşma denilir. Emre iki tekerlekli bisiklete binebilmek için gerekli olgunluğa sahip değildir. 8 Soruda Emre ve Figen in aynı yaşlarda olduğu ve bu yüzden olgunlaşma veya kritik dönem kavramları açısından bir farkın olmadığı görülmektedir. Emre nin ayrıca hazırbulunuşluk düzeyinin de yüksek olduğu söylenebilir. Cinsiyet kavramı ise gitar çalma için belirleyiciliği olan bir kavram değildir. O hâlde farkın sebebi Figen in öğrenme yaşantılarının fazlalığıdır. 10 I numaralı gelişim görevi bebeklik dönemine, IV numaralı gelişim görevi ise okul dönemine aittir. II ve III numaralı gelişim görevleri okul öncesi ya da ilk çocukluk dönemi adını verdiğimiz 2-6 yaşlarını kapsayan gelişim görevleridir.

19 FİZİKSEL VE PSİKOMOTOR GELİŞİM - I 19 1 İki ya da daha çok hareketin bir sıra içinde düzenlenmesiyle ortaya çıkan modele form denmektedir. Salih in gitar çalmaya başlamak için ardı ardına gerçekleştirdiği hareketler form (hareket şekli) kavramı için bir örnek oluşturur. 3 Soruda verilen öncüldeki asıl vurgulanmak istenen durum bir gelişim alanındaki ilerlemenin başka bir gelişim alanını da etkilemesi ve bu ilerlemelerin birbirine bağlı olarak gerçekleşmesidir. Gelişim fiziksel, zihinsel, sosyal, kişisel vb. birçok alanının birbirini olumlu ya da olumsuz etkileyerek bir bütün hâlinde ilerlemesi Gelişim bir bütündür. ilkesiyle açıklanır. ÇÖZÜM 9 2 Çeşitli iş ve faaliyetlerden sorumluolan organların arasındaki uyum ya da düzene eşgüdüm (koordinasyon) denmektedir. Bu düzenin henüz o beceri için kazanılmaması da eş güdüm eksikliğidir. Salih in iki elini aynı anda iki farklı görev için kullanamaması bir eşgüdüm (koordinasyon) eksikliğidir. 4 Vücutta yağlanmaların, göğüs ve omuzlarda daralmanın, sarkmaların ve damarlarda lekelerin belirmeye başladığı dönem yaş aralığını kapsayan ota yaşlılık dönemidir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

20 İki ile altı yaşlar arasını kapsayan dönem çocukluk dönemi ya da okul öncesi dönem olarak adlandırılır. Bu dönemde bebeklik dönemine oranla fiziksel gelişim yavaşlar ancak psikomotor açıdan etkinlik düzeyleri çok yüksektir. Kaba motor kas hareketleri bu dönemde ustaca sergilenir. Ancak ince motor kasları tam olarak olgunlaşmadığı için yazma, çizme, makasla kesme, ayakkabı bağlama gibi etkinlikleri yapamazlar ya da istenilen süreden çok daha uzun zamanda yaparlar. Bu bilgilerden hareketle 2 yaşındaki Yağız ın yeleğinin düğmelerini iliklemesini beklemek yanlış olur. Erkeklerde sesin kalınlaşması ve kızlarda kalçaların genişlemesi ve yuvarlaklaşması ikincil cinsiyet özellikleridir. (I, IV) Kızlarda vajina ve rahim gelişimi,erkeklerde testislerin büyümesi ve vücudun sperm üretebilir hâle gelmesi cinsel açıdan olgunlaşmaya başlandığını gösteren gelişmeler olup birincil cinsiyet özelliklerindendir. (II, III, V) 9 6 İlk çocukluk döneminde hem kızlar hem de erkekler el göz koordinasyonu gerektiren aktiviteleri tam olarak yapabilecek durumda değillerdir. Yani bu seçenek için cinsiyet açısından bir ayrım yoktur. Genel olarak kızlar erinliğe erkeklerden daha önce girmektedir. 7 Bir gelişim alanındaki olumlu ya da olumsuz süreçler başka gelişim alanlarına da olumlu ya da olumsuz olarak etkiler. Soruda fiziksel değişimin bireyde bıraktığı etki ile duygusal ve sosyal gelişimin olumsuz bir seyre girdiği örneklendirilmektedir ki bu da Gelişim bir bütündür. ilkesiyle açıklanır. Emekleme, zıplama ve ayakta durma becerileri büyük kasların kullanılmasıyla gerçekleşen hareketlerdir. Bunlara kaba motor beceriler denilmektedir. Çizme ve yırtma becerileri ise daha çok ince kasların kullanılmasıyla gerçekleşir. Bunlara da ince motor beceriler denilmektedir. 10 Çocuk toplumun kendinden beklediği cinsiyetine uygun davranışları, cinsiyet kimliğini kazandıktan sonra yani ergenlik döneminde gösterir.

21 FİZİKSEL VE PSİKOMOTOR GELİŞİM - II 21 1 İki ya da daha çok hareketin bir sıra içinde düzenlenmesiyle ortaya çıkan modele form (hareket şekli) denilir. Ali nin araba kullanmak için yaptığı uygulamalar form kavramına örnek oluşturur (I). Çeşitli iş ve faaliyetlerden sorumlu organların arasındaki uyuma koordinasyon (eş güdüm) denir. Emre nin el ve ayaklarını aynı anda bir düzen içerisinde kullanması koordinasyona örnektir (II). Performans hareketin ölçülebilen özelliğidir. Meriç in üç dakikada pentadlon parkurunu tamamlaması ölçülebilir bir harekettir (III). O hâlde sıralama I Form II Koordinasyon ve III. Performans şeklinde olmalıdır. 3 Bu dönem kız çocuklarının ince motor beceri isteyen faaliyetlerde erkeklere oranla biraz daha başarılı olduğu bir dönemdir. Yani öncüldeki durum normal karşılanması gereken bir durumdur. Bu açıdan baktığımızda A, B ve E seçeneklerini eleyebiliriz. Öğretmenin tüm sınıfın etkinliklerini beğendiğini söylemesi bu dönem için öğrencilerin hazırbulunuşluk ve motivasyonlarını artıran olumlu ve doğru bir ifadedir. Ancak C seçeneğinde erkek öğrencilere ayrıca ve daha fazla etkinlik yaptırma durumu söz konusudur. Ana sınıfı etkinlikleri önceden bir plan dahilinde, çocukların gelişimsel yeterlilikleri ve hazırbulunuşlukları dikkate alınarak hazırlanır. Etkinlik sayısı bellidir. Ayrıca erkeklere ayrıca fazla etkinlik yaptırmak bu yaş dönemi için uygun değildir. ÇÖZÜM 10 2 Bebeklerin doğduklarında kendilerini dış çevreden ayıramayışı ve vücudunu dış çevredeki nesneler gibi görmesi sonucunda yapmış oldukları hareketlere denetimsiz vücut hareketleri denir (I). Zamanla kendi varlığının farkına varması ve buna bağlı olarak amaçlı bir şekilde vücudunun farklı bölümlerini kullanarak hareket yapmasına ise doğadan ayrışma (II) denir. 4 Annenin beslenme biçimi ve radyasyona maruz kalması doğum öncesi çevre; doğum sırasında kullanılan forseps ve vakum gibi araçların doğru kullanılmaması doğum sırasındaki çevre; bireyin geçirdiği ateşli hastalıklar ve anne baba tutumları doğum sonrası çevresel faktörler olarak kabul edilir.

22 A, C, D ve E seçenekleri doğru ifadelerdir. Ancak, B seçeneği için; orijinal hücre ile aynı yapıda ve aynı kromozom sayısında hücre oluşturan bölünmelere mitoz bölünme denir, mitoz bölünme vücut hücrelerinde görülür. Eşeysel hücre bölünmesi olarakta bilinen mayoz bölünmede ise orijinal hücredeki kromozom sayısı yeni hücrede yarıya iner. Mayoz bölünme canlıların eşey hücrelerinde görülür. Cevap B seçeneğidir. Ergenlik döneminde bireylerin iskelet sistemi gelişir. Dolaşım ve solunum sisteminin gelişmesiyle güç artışı meydana gelir. Bu dönemde bireyler ses tonunun kalınlaşması, vücutta kıllanma, göğüslerde büyüme vb. ikincil cinsiyet özellikleri kazanır. Ayrıca bedende yağlanma ve kas gelişimi meydana gelir. İnce motor kasların geliştiği dönem ise 7-11 yaş arası okul dönemidir. 8 6 I. Kuvvet, koordinasyon, duyular ve motor becerilerin maksimum düzeyde olduğu dönem genç yetişkinlik dönemidir. II. Deride incelme ve saç dökülmelerinin görüldüğü dönem orta yaşlılık dönemidir. III. Fiziksel büyüme hızının bir duraklama döneminden sonra tekrar hızlandığı son dönem ergenlik dönemidir. IV. Gözlerde uyum yeteneğinin azaldığı, tat duyusunun bozulduğu dönem yaşlılık dönemidir. Psikomotor gelişim fiziksel büyüme ve merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın istemli ve bilinçli bir şekilde hareketlilik kazanmasıdır. Bu çerçevede I ve III numaralı tepkiler istemlidir ve hem fiziksel hem zihinsel alt yapısı vardır (psikomotor). Ancak II ve IV numaralı hareketler istemsiz yani refleksif hareketlerdir. Yanıt B seçeneğidir. 9 Gündelik oyunlar için gerekli fiziksel özellikleri kazanma yetisi okul dönemine ait (6-12) bir gelişim görevidir. Öz bakım becerilerini (yeme, içme, temizlik vb.) kazanmış olma görevi de yine okul dönemine ait bir gelişim görevidir. II, III ve V numaralı gelişim görevleri ise okul öncesi dönemde kazanılır.

23 FİZİKSEL VE PSİKOMOTOR GELİŞİM - III 23 1 Sorunun seçenekleri incelendiğinde, geç olgunlaşma erkekleri olumlu değil, olumsuz etkilemektedir. Puberte cinsel olgunlaşmanın yani ergenliğin son dönemi değil, ilk dönemidir. Ergenliğe giriş yaşını çevresel etkenler etkilemektedir. Örneğin sıcak iklimlerde yaşayanların ergenliğe daha erken girdiği bilinmektedir. B seçeneğinde verilen bilgi ise ergenlik dönemine ilişkin doğru bir açıklamadır. İkincil cinsiyet özellikleri yani dış görünümdeki değişmeler, cinsel olgunlaşmayı gözle görülebilir hâle getirmektedir. 2 İnce motor becerileri gerektiren kasların yeterince gelişmediği dönem, ilk çocukluk dönemidir. Bilişsel, fizyolojik ve psikolojik gelişmenin oldukça hızlı gerçekleştiği dönem ise ergenlik dönemidir. Bu nedenle III ve IV. maddelerdeki bilgiler son çocukluk dönemine ait özelliklerle ilgili değildir. Son çocukluk yani okul döneminde bedensel gelişme, bir önceki döneme göre yavaşlar ve iskelet sistemindeki gelişme nedeniyle çocuklarda büyüme ağrıları görülebilir. 3 Sorunun seçenekleri incelendiğinde D seçeneğinde verilen açıklamanın yanlış olduğu görülmektedir. İki tekerlekli bisiklete binebilecek olgunluğa bir çocuğun 5-6 yaşlarındayken gelmesi beklenmektedir. 3-4 yaşındaki çocuğun fiziksel ve devinimsel gelişimi dikkate alındığında merdivenleri kolayca inip çıkabilmesi, düşmeden koşabilmesi, büyük düğmeleri ilikleyebilmesi gibi davranış özelliklerini kazanmış olması gerekmektedir yaşın devinimsel gelişim özellikleri arasında, D seçeneğinde yer alan eline kalem aldığında çizip karalama yapabilir. özelliği bulunmaktadır. Bebeğin doğduğunda vücudunu kontrol edebildiği yargısı yanlıştır, bebeklerde 0-2 yaş aralığında derinlik algısının bulunduğu bilinmektedir, bebeklerde sinir sisteminin geliştiği yargısı yanlıştır. Sinir sistemi gelişimini 6-12 yaş arasında tamamlamaktadır. El-göz koordinasyonu çocuklarda 6-12 yaş arasında tam olarak gelişmektedir. 5 Erken ve geç olgunlaşmanın kızlar ve erkekler üzerinde farklı etkileri bulunmaktadır. Genel olarak bakıldığında erken olgunlaşmanın erkekler için olumlu, kızlar için olumsuz sonuçları olduğu görülmektedir. Yine tersi bir durumda da geç olgunlaşmanın erkekler için olumsuz, kızlar için olumlu sonuçları olduğu bilinmektedir. Bu durumda erken olgunlaşan erkeklerin yaşıtlarıyla kolay iletişim kuramadığı yönündeki yargı yanlıştır. 6 İlk çocukluk dönemi yaklaşık 3-6 yaş arasını kapsamaktadır. Bu dönemdeki çocuklarda sürekli hareketli olmaya yönelik bir tutum bulunmaktadır. Bu nedenle İlk çocukluk döneminde fiziksel etkinlik düzeyinde düşüş görülmektedir. yargısı yanlıştır. Bunun dışında ilk çocukluk döneminde sinir sistemi büyük oranda gelişmekte, yetişkin davranışlarını taklit görülmekte, büyük kaslar daha iyi kullanılmaktadır ve çocukların ince motor beceri gerektiren işleri yapmaya zorlanmamaları gerekmektedir. ÇÖZÜM 11

24 Doğum öncesi dönemde döllenmiş yumurtaya zigot adı verilmektedir. Dölüt, döllenmeden sonraki ilk iki haftalık döneme verilen addır. Doğum öncesi dönemde gelişim çok hızlıdır, üçüncü hafta ile sekizinci hafta arasındaki döneme embriyo dönemi denilmektedir. 8. hafta ile doğum arasında geçen dönem ise fetüs evresidir. 8 Kız ve erkek çocukların gelişimsel özellikleri karşılaştırıldığında kızların daha erken yürüdüğü, küçük kas becerilerinin daha erken geliştiği, erkeklerin kızlara göre ergenliğe daha geç girdikleri, erken olgunlaşmanın erkekleri olumlu etkilediği görülmektedir. Ancak erkeklerin kızlardan daha erken konuştuğu yargısı yanlıştır. Genel olarak ifade edildiğinde, kızlar konuşmaya erkeklerden daha önce başlamaktadırlar. 9 Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem ergenlik dönemi değil, doğum öncesi dönemdir. Bunun dışında ilk çocukluk döneminde el göz koordinasyonunun yeterince gelişmediği, ergenlikte ergen sakarlıkları görülmesi, okul döneminde kızların ince kas gelişiminin erkeklere göre daha ileride olması, ilk çocukluk döneminde fiziksel etkinlik düzeyinin yüksek olması yönündeki ifadeler doğrudur. Eğitimdeki temel ilkelerden biri de, öğrenciler arasındaki bireysel ayrılıkların göz önüne alınmasıdır. Çocukların gelişim özelliklerinin dikkate alınmasını önemseyen bir öğretmenin, öğrencilerin tamamına yönelik fiziksel etkinliklere yer vermek yerine bireysel ayrılıkların dikkate alındığı etkinliklere yer vermesi beklenmelidir. Çocukların hazırbulunuşluk düzeyinin dikkate alınması, ortamın gelişim özelliklerine göre düzenlenmesi, ergen sakarlığına dikkat edilmesi, gerçekleştirilmesi zor etkinliklere yönlendirilmemesi doğru davranışlardır. 11 Babinski refleksi, bebeğin ayağının altına dokunulduğunda ayak parmaklarının yelpaze gibi açılıp bükülmesidir. Bebeğin sırtüstü yattığında başını yana çevirme refleksi tonik boyun refleksidir. Göz bebeği ve yutma refleksi var kalma refleksleridir. Kavrama refleksi yaklaşık üç ay içinde ortadan kalkan bir ilkel refleks türüdür. Var kalma refleksleri bir kısmı süreklilik göstermektedir, tamamının ilk altı ay içinde kaybolduğu ile ilgili yargı yanlıştır. İlkel reflekslerin büyük oranda yaşamın ilk yılında ortadan kalktığı bilgisi ise doğrudur. 12 Yeni doğan bebekte işitme duyusu oldukça gelişmiştir. Bebek bu dönemde tanıdık ve yabancı sesleri ayırt edebilmektedir. Bu nedenle D seçeneğinde verilen ifade yanlıştır. Ergenlerde hızlı bedensel büyüme görülmektedir, bedensel büyüme son çocukluk döneminde yavaşlamaktadır, çocuklar ilk çocukluk döneminde oldukça hareketlidirler, fiziksel büyümenin en hızlı olduğu dönem ise doğum öncesi dönemdir.

25 FİZİKSEL VE PSİKOMOTOR GELİŞİM - IV 25 1 Fiziksel gelişim sürecinde ortaya çıkan budama; çoğalmış olan sinaptik bağlantılardan sık kullanılanların kaldığı, ender kullanılanların elendiği nörolojik süreçtir. Parçada verilen örnekte Emre nin anne ve babası onun sol elini kullanmasını kısıtlayarak sol taraf ile ilgili sinaptik bağlantıların elenmesine yol açtığı için bu durum budama kavramı ile açıklanabilir. A seçeneğinde yer alan miyelinleşme; kas sistemini yöneten sinirsel iletilerin daha etkili ve hızlı bir şekilde çalışır hâle gelmesidir. 2 Doğum öncesi dönemin embriyo evresindeki endoderm tabakada sindirim ve solunum sistemi organları (D, C seçenekleri), mezoderm tabakada kas, iskelet, salgı sistemi ve organları (A ve E seçenekleri), ekdoderm tabakada ise saç, tırnak, sinir sistemi ve duyu organları oluşur. 4 Fiziksel ve psikomotor gelişim alanında ortaya çıkan kalın kas (kaba motor) becerileri, kol, bacak ve gövde kaslarını kullanarak yapılabilen becerilerdir. A, B, C ve E seçeneğinde verilen davranış örnekleri kalın kas becerileri ile yapılabilecek davranışlardır. D seçeneğinde yer alan yap-boz oyunu oynayabilme el ve parmak kasları gibi ince kas (ince motor) becerileri gerektiren davranıştır. 5 Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem (doğum öncesi dönem hariç)bebeklik döneminin ilk yılıdır. Bu dönemde bebeğin kilosu doğum ağırlığının üç katına çıkarken, boyu, doğum uzunluğunun yarısı kadar artar. Parçada verilen bilgiler bebeklik döneminin fiziksel gelişimine ilişkin bilgilerdir. ÇÖZÜM 12 3 Bebeklik dönemi fiziksel ve psikomotor gelişim alanında çocukların ince motor becerileri daha sonraki dönemlerde geliştiği için merdiven çıkma becerisi yürüme becerisinden sonra gelişir. Bu süreçte çocuğun bu beceriyi kazanabilmesi için bu alanda alıştırmalar ve denemeler yapma imkânı verilmelidir. Bu durum çocuğun yaşantı zenginliğine ulaşmasını sağlayacak ve hazırbulunuşluk düzeyini geliştirecektir. B seçeneğinde yer alan gerekli olgunlaşma düzeyine gelmesi yaşantılardan bağımsız olarak gerçekleşeceği için doğru yanıt olmaz. 6 Kişilik gelişimi bireyin sosyal çevresinden rol modeller seçip onlarla özdeşim kurarak kendine özgü kimlik oluşturma sürecidir. Bu süreç ergenlik döneminde oldukça hızlıdır ve bu süreçte bireyin yaşadığı aile ve toplumsal koşullar son derece etkilidir. Kişilik gelişimi ergenlik döneminden sonra yavaşlar. yani ergenlik döneminden sonra bireyin kişiliğinde manidar bir değişiklik olmaz. A seçeneğindeki fiziksel gelişim bebeklik döneminde çok hızlıdır fakat toplumsal koşulların ve kuralların bu duruma etkisi yoktur.

26 Bebeklik dönemi fiziksel ve psikomotor gelişim alanında ortaya çıkan doğuştan getirilen reflekslerden moro refleksi; bebeğin şiddetli bir ses karşısında başını arkaya atıp, kollarını ve bacaklarını açarak ağlamasıdır. Takriben altıncı ayın sonunda kaybolur. Parçada dört aylık Merve nin süpürgenin borusunun düşmesi sonucu çıkardığı sesi duyunca yaptığı refleks moro refleksi ile açıklanabilir. Babinski refleksi; bebeğin ayak tabanı parmaklardan tabana doğru uyarıldığında ayağını büzüp, parmaklarını yelpaze gibi açmasıdır. Sekizinci aydan sonra kaybolur. Palmer refleksi; bebeğin avuç içine dokunulduğunda parmaklarını sıkıca kapatmasıdır. Planter refleksi; bebeğin ayak tabanının uyarılması sonucu ayak parmaklarını büzmesidir. Landau refleksi ise; bebeğin yüzü koyun şekilde havada tutulduğunda sırtını gerip boynunu kaldırmasıdır. Psikomotor gelişim ile ilgili ögelerden eş güdüm; çeşitli alanlardan sorumlu organlar arasındaki uyum yada düzendir. Eş güdüm aynı anda iki hareketi birlikte yapmayı mümkün kılar. Parçada Burhan ın pedalları çevirirken aynı anda gözünü yola odaklayabilmesi eş güdüm ile açıklanabilir. Denge ise; beceri gerektiren bir işi nörolojik gelişmeye bağlı olarak gerçekleştirebilmektir. Parçada Burhan ın bisikleti devirmeden sürebilmesi dengeyi sağlayabilmesi ile açıklanabilir. Kuvvet, bireyin bir şeyi yapabilme gücüne ulaşmasıdır. Dikkat; herhangi bir şey üzerinde ansal ve duyusal yoğunlaşmadır. 8 Ergenlik döneminde cinsiyet hormonlarının salgılanması ile birlikte hızlı bir fiziksel gelişim gerçekleştiği gibi birincil ve ikincil cinsiyet özellikleri de gelişmeye başlar. Birincil cinsiyet özellikleri; üreme sistemi ile doğrudan ilişkisi olan özelliklerdir. Bunlar; kızlarda yumurta, erkeklerde sperm oluşumu, kızlarda regl döneminin başlaması gibi özelliklerdir. İkincil cinsiyet özellikleri ise; üreme sistemi ile dolaylı olarak ilişkili olan özelliklerdir. Her iki cinste de kıllanma, erkeklerde ses kalınlaşması, sakal ve bıyıkların çıkması, kızlarda göğüs ve kalçaların ovalleşmesi gibi. E seçeneğinde yer alan ifadede her iki cinste de kıllanma, erkeklerde sakal ve bıyıkların çıkması gibi özellikler birincil değil ikincil cinsiyet özellikleridir. 10 Parçada Sevcan ın annesinin odadan çıktığında ağladığı, geri döndüğünde ise ona gülümseyip kollarını annesine doğru uzattığı ifade edilmektedir. Bu durum küçük ve kaba kas gelişimi ile ilgili olamaz. Çünkü küçük ve kaba kas becerileri el, kol, ayak ve parmak kaslarının kullanımı ile ilgilidir. Parçada böyle bir durumdan söz edilmemektedir. Ayrıca B ve C seçeneklerinde işitme ve dokunma duyumu ile ilgili ifadeler verilmiştir. Parçada bu duyumlar ile ilgili bir durumdan da söz edilmemiştir. A seçeneğinde görme duyumunun gelişiminden söz edilmiştir. Sevcan ın annesi odaya tekrar girdiğinde ona gülümsemesi ve kollarını ona doğru uzatması kalabalıkta annesini seçebilmesi sonucudur. Bu durum da Sevcan ın görme duyumunun gelişmiş olduğunu gösterir.

27 FİZİKSEL VE PSİKOMOTOR GELİŞİM - V 27 1 Öğrenilmiş bir hareketin gözlenebilen ya da ölçülebilen yanına performans (I), belli bir yerde bir hareketi ya da pozisyonu sürdürme durumu denge (II), vücudun herhangi bir parçasındaki veya vücudun konumundaki değişmeler hareket (III) kavramlarıyla tanımlanır. 2 Bebeklerin doğduklarındaki hareketleri reflekslere ve denetimsiz vücut hareketlerine dayanır. Bebeğin yüksek bir ses karşısında başını arkaya atıp belini kemer şeklinde bükerek kollarını açma refleksine moro refleksi denir (I). Denetimsiz vücut hareketleri bebeğin kendisini çevresindeki nesnelerden ayırt edememesi ve vücudunun farkında olamaması sonucunda yaptığı hareketlerdir. Bebeğin birkaç dakika boyunca elleriyle bir oyuncak gibi oynaması denetimsiz vücut hareketleri kavramıyla açıklanır (II). Bebeğin eliyle annesine gel işareti yapması onun artık vücudunun bölümlerini dış çevreden ayırarak amaçlı bir şekilde kullandığının göstergesidir. Bu da doğadan ayrışma (III) kavramıyla açıklanır. 3 Bu dönem kaba motor hareketleri sağlayan kasların öncelikli olarak geliştiği dönemdir. Çocuklar bu sebeple koşma, sıçrama, sekme, yakalama, fırlatma gibi kaba motor beceri gerektiren hareketleri yaparken yazma, ayakkabı bağcığı bağlama, düğme ilikleme, makasla kâğıt kesme gibi ince motor beceri isteyen hareketleri iyi bir performans ile yapamazlar. O hâlde I numaralı yargı doğru bir ifadedir. Bu dönem bedensel gelişim hızının doğum öncesi ve bebeklik dönemine oranla daha yavaş seyrettiği bir dönemdir. O hâlde II numaralı yargı yanlıştır. Okul öncesi dönemde kız çocuklarının çizme, kesme, yırtma, yapıştırma gibi ince motor beceri gerektiren işlerde biraz daha başarılı oldukları genel kanıdır. O hâlde III numaralı yargı doğru bir ifadedir. Bu durumda I ve III numaralı yargılar doğru olup cevap B seçeneğidir. 4 Gelişim genelden özele, baştan ayağa ve içten dışa doğrudur. Bu üç özellik gelişim yordanabilir bir sıra izler ilkesi içinde bütünleştirilerek de verilir. Sorudaki öncülde Tuna nın fiziksel açıdan daha genel bir beceriden daha özel bir beceriye geçtiği anlatılmıştır. ÇÖZÜM 13

ÜNİTE PSİKOLOJİ İÇİNDEKİLER HEDEFLER GELİŞİM PSİKOLOJİSİ I

ÜNİTE PSİKOLOJİ İÇİNDEKİLER HEDEFLER GELİŞİM PSİKOLOJİSİ I HEDEFLER İÇİNDEKİLER GELİŞİM PSİKOLOJİSİ I Gelişim Psikolojisinin Alanı Gelişim Psikolojisinin Temel Kavramları Gelişimi Etkileyen Faktörler Gelişimin Temel İlkeleri Fiziksel Gelişim Alanı PSİKOLOJİ Bu

Detaylı

O Gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden en son aşamaya ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme

O Gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden en son aşamaya ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme BİREY GELİŞİMİ O Gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden en son aşamaya ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme kaydeden değişimidir. O Gelişim; organizmanın

Detaylı

Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler

Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler 1 1. Gelişim ve Değişim Gelişim, organizmanın doğum öncesi dönemden başlayarak (döllenme) bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal yönden

Detaylı

O Psiko-motor gelişim farklı değişikliklere uğrasa da bireyin tüm yaşamı boyunca devam eden bir süreçtir.

O Psiko-motor gelişim farklı değişikliklere uğrasa da bireyin tüm yaşamı boyunca devam eden bir süreçtir. PSİKOMOTOR GELİŞİM O Psiko-motor gelişim, fiziksel büyüme ve merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanması olarak tanımlanır. O Psiko-motor gelişim

Detaylı

fetüs bebek ölüm çocuk İleri yaş yeniyetme yetişkin

fetüs bebek ölüm çocuk İleri yaş yeniyetme yetişkin Döllenmiş yumurta fetüs bebek ölüm çocuk İleri yaş yeniyetme yetişkin Yaşam boyu devam eden biyolojik, bilişsel, sosyal gelişim ve kişilik gelişiminin bilimsel incelemesi Gelişim psikolojisinin başlıca

Detaylı

Gelişim Psikolojisi Beden Gelişimi. Doç. Dr.Tülin Şener

Gelişim Psikolojisi Beden Gelişimi. Doç. Dr.Tülin Şener Gelişim Psikolojisi Beden Gelişimi Doç. Dr.Tülin Şener Gelişim döllenme ile başlar ve bireyin yaşam boyunca geçirdiği biyolojik, psikososyal ve bilişsel değişimleri içerir. Doğum ile dünyaya gelen bebek

Detaylı

1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1

1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii YAZARLAR HAKKINDA... iv 1. ÜNİTE EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1 Giriş... 2 Eğitim Psikolojisi ve Öğretmen... 3 Eğitim Psikolojisi... 3 Bilim... 6 Psikoloji... 8 Davranış... 9 Eğitim...

Detaylı

Yönetici tarafından yazıldı Pazartesi, 18 Mayıs 2009 12:56 - Son Güncelleme Pazartesi, 18 Mayıs 2009 12:58

Yönetici tarafından yazıldı Pazartesi, 18 Mayıs 2009 12:56 - Son Güncelleme Pazartesi, 18 Mayıs 2009 12:58 Fiziksel Gelişim Bebeklik Döneminde - Fiziksel Gelişim 0-2 yaşlar arasını içeren bebeklik dönemi fiziksel açıdan pek çok temel becerinin kazanıldığı bir dönemdir. Bu dönem içerisinde bebeklerin hem beden

Detaylı

REHBERLİK VE İLETİŞİM 2

REHBERLİK VE İLETİŞİM 2 REHBERLİK VE İLETİŞİM 2 Yrd. Doç Dr. M. İsmail Bağdatlı mismailbagdatli@yahoo.com İletişim, Davranış değişikliği meydana getirmek üzere düşünce, bilgi, duygu, tutum ve becerilerin paylaşılması sürecidir.

Detaylı

1. BÖLÜM ÇOCUK PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ

1. BÖLÜM ÇOCUK PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM ÇOCUK PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ ÇOCUK PSİKOLOJİSİNDE GELİŞİM MODELLERİ... 3 ÖĞRENME TEORİSİ MODELİ... 4 BİLİŞSEL GELİŞİM MODELİ... 5 İNSAN GELİŞİMİNİ VE PSİKOLOJİSİNİ AÇIKLAYAN TEMEL KURAMLAR...

Detaylı

TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ ANAOKULU 2031-2014 EĞİTİM YILI Bilgi Bülteni Sayı:7 4 5 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM BASAMAKLARI

TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ ANAOKULU 2031-2014 EĞİTİM YILI Bilgi Bülteni Sayı:7 4 5 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM BASAMAKLARI TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ ANAOKULU 2031-2014 EĞİTİM YILI Bilgi Bülteni Sayı:7 4 5 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM BASAMAKLARI Okul öncesi dönem genel anlamda tüm gelişim alanları açısından temellerin atıldığı

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III Ünite:I Eğitim Psikolojisinde Bilimsel Araştırma Yöntem ve Teknikleri 13 Psikoloji ve Eğitim Psikolojisi 15 Eğitim Psikolojisi ve Bilim 17 Eğitim Psikolojisi ve Bilimsel Araştırma

Detaylı

DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER DERS : ÇOCUK RUH SAĞLIĞI KONU : KİŞİLİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER A) BİYOLOJİK ETMENLER KALITIM İÇ SALGI BEZLERİ B) ÇEVRE A) BİYOLOJİK ETMENLER 1. KALITIM Anne ve babadan genler yoluyla bebeğe geçen özelliklerdir.

Detaylı

Gelişim Psikolojisi Ders Notları

Gelişim Psikolojisi Ders Notları Gelişim Psikolojisi Ders Notları Doç. Dr. Şaziye Senem BAŞGÜL www.gunescocuk.com Tanımlar Büyüme: Organizmada meydana gelen sayısal (hacimsel) değişiklikler Olgunlaşma: Potansiyel olarak var olan işlevin

Detaylı

Eğitimin Psikolojik Temelleri

Eğitimin Psikolojik Temelleri Eğitimin Psikolojik Temelleri Eğitim sürecinin daima iki boyutu olmuştur. Bunlardan birincisi yukarıda değindiğimiz toplumsal ya da sosyal boyut, diğeri ise bireysel boyuttur. Eğitim ne kadar sosyal amaçlarla

Detaylı

ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ

ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ A u ok na lu ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BİRİMİ - MART 2014 ANAOKULLARI BÜLTENİ ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ Okul öncesi dönem, gelişimin hızlı olması ve

Detaylı

GELİŞİM, KALITIM ÇEVRE ETKİLEŞİMİNİN BİR ÜRÜNÜDÜR.

GELİŞİM, KALITIM ÇEVRE ETKİLEŞİMİNİN BİR ÜRÜNÜDÜR. GELİŞİM İLKELERİ GELİŞİM, KALITIM ÇEVRE ETKİLEŞİMİNİN BİR ÜRÜNÜDÜR. Kalıtım bireyin anne babasından getirdiği gizil güçleri anlatır. Bu gizil güçlerin üst düzeyi kalıtsal olarak belirlenir. Bu düzeye ulaşma

Detaylı

Motor Beceri Öğreniminin Seviyeleri

Motor Beceri Öğreniminin Seviyeleri Motor Beceri Öğreniminin Seviyeleri Bu iki nokta üzerine kurulan, Fitts ve Posner (1967), Gentile (1972) ve Lowther in (1977) modelleri ile desteklenen görüşe göre hareket; 1. Araştırma 2. Keşif 3. Birleştirme

Detaylı

Dersin Bitiminde Öğrenciler:

Dersin Bitiminde Öğrenciler: İçerik: Ünite-1 I. Gelişim ile ilgili Temel Kavramlar II. III. IV. Gelişimin Kritik Dönemleri Gelişim ile ilgili Temel İlkeler Gelişimi Etkileyen Faktörler V. Anne Babanın Çocuk Yetiştirme Tarzları VI.

Detaylı

ogretiakademi 3240 SORU EĞİTİM BİLİMLERİ kpss TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI

ogretiakademi 3240 SORU EĞİTİM BİLİMLERİ kpss TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI kpss 2014 EĞİTİM BİLİMLERİ ogretiyoruz serisi TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program geliştirme sınıf yönetimi öğretim teknolojileri ve materyal

Detaylı

PDR de Üç Gelişim Alanı (Kişisel-sosyal gelişim) Prof. Dr. Serap NAZLI

PDR de Üç Gelişim Alanı (Kişisel-sosyal gelişim) Prof. Dr. Serap NAZLI PDR de Üç Gelişim Alanı (Kişisel-sosyal gelişim) Prof. Dr. Serap NAZLI Üç Gelişim Alanı Gelişimsel rehberlik modelinin nihai amacı yaşam kariyeri gelişimini desteklemektir. Gelişimsel PDR nin ilkesi: Rehberlik

Detaylı

İÇİNDEKİLER. GİRİŞ GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE DAİR Prof. Dr. İrfan ERDOĞAN. I. Gelişim Psikolojisine Kuramsal Bakış...1

İÇİNDEKİLER. GİRİŞ GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE DAİR Prof. Dr. İrfan ERDOĞAN. I. Gelişim Psikolojisine Kuramsal Bakış...1 İÇİNDEKİLER GİRİŞ GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE DAİR Prof. Dr. İrfan ERDOĞAN I. Gelişim Psikolojisine Kuramsal Bakış...1 BÖLÜM 1 GELİŞİM PSİKOLOJİSİNDE KURAMLAR VE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Çare SERTELİN MERCAN I.

Detaylı

GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR GELİŞİM Büyüme, olgunlaşma ve öğrenme ürünü olarak sürekli ilerlemeyi kapsayan bir değişmedir. BÜYÜME Vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. OLGUNLAŞMA

Detaylı

BÖLÜM I GELİŞİM İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE 2. ÜNİTE. ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii

BÖLÜM I GELİŞİM İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE 2. ÜNİTE. ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii BÖLÜM I GELİŞİM 1. ÜNİTE GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR, GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ VE GELİŞİMİ ETKİLEYEN ETMENLER... 1 GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR...

Detaylı

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ Psikoloji RPD 101 Not I Uz. Gizem ÖNERİ UZUN Psikoloji *Psikoloji, pscyhe (ruh) ve logy (bilim) kelimelerinin birleşiminden meydana gelmektedir. *Psikoloji, hayvan

Detaylı

BÜYÜME. Vücudun ya da vücut bölümlerinin boyut olarak artması Yaşamın ilk 20 yılında görülen en önemli biyolojik süreçtir.

BÜYÜME. Vücudun ya da vücut bölümlerinin boyut olarak artması Yaşamın ilk 20 yılında görülen en önemli biyolojik süreçtir. BÜYÜME Vücudun ya da vücut bölümlerinin boyut olarak artması Yaşamın ilk 20 yılında görülen en önemli biyolojik süreçtir. 2 BÜYÜME Örneğin doku büyümesi gerçekleşerek vücut ağırlığı ve boy uzunluğunda

Detaylı

REFLEKSİF HAREKETLER DÖNEMİ

REFLEKSİF HAREKETLER DÖNEMİ REFLEKSİF HAREKETLER DÖNEMİ Reflekslerin İşlevleri AŞAMALAR Bilgi Toplama Evresi : D.Ö- 4. ay Bilgi Çözme Evresi: 4.ay sonrası 1 yaş BİRİNCİL REFLEKSLER Moro R. A. Tonik Boyun R. Arama R. Emme R. Kavrama

Detaylı

BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER

BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER 0-2 Yaş Süt çocukluğu 2-5 Yaş Oyun çocukluğu veya okul öncesi 6-12,14 Yaş Okul çağı veya büyük çocukluk 4-5 yıl Ergenlik dönemi 23-26 Yaş Gençlik veya ergenlik sonu 2-5 YAŞ

Detaylı

Eğitim Bilimlerine Giriş

Eğitim Bilimlerine Giriş Eğitim Bilimlerine Giriş Yrd. Doç. Dr. Tuncay Sevindik E-posta: tuncaysevindik@hotmail.com Web: www.tuncaysevindik.com 1/44 Ders İçeriği Bu dersin amacı; eğitimle ilgili temel kavramlar, eğitimin psikolojik,

Detaylı

Psikoloji. İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir.

Psikoloji. İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir. Psikoloji İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir. Alt Dalları Klinik Psikoloji: Ağır duygusal bozuklukların tanı ve tedavisi Danışmanlık Psikolojisi :Hafif duygusal sorunlar Okul Psikolojisi:

Detaylı

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Canlıların kendine benzer yavrular oluşturmasına üreme denir. Üreme tüm canlılar için ortak özellik olup canlının neslinin devamlılığını sağlar. Canlılar neslini devam

Detaylı

Zeka Gerilikleri Zeka Geriliği nedir? Sıklık Nedenleri

Zeka Gerilikleri Zeka Geriliği nedir? Sıklık Nedenleri Zeka Geriliği nedir? Zeka geriliğinin kişinin yaşına ve konumuna uygun işlevselliği gösterememesiyle belirlidir. Bunun yanı sıra motor gelişimi, dili kullanma yeteneği bozuk, anlama ve kavrama yaşıtlarından

Detaylı

BEDENSEL VE DEVİNİMSEL GELİŞİM

BEDENSEL VE DEVİNİMSEL GELİŞİM BEDENSEL VE DEVİNİMSEL GELİŞİM Bireyin gelişimi, doğumundan itibaren biyolojik, zihinsel ve psiko-sosyal birçok durumu içerdiği için çok yönlü ve karmaşık bir süreçtir ve kişi gelişim süreçlerinin etkisini

Detaylı

Öğr. Gör. Özlem BAĞCI

Öğr. Gör. Özlem BAĞCI Öğr. Gör. Özlem BAĞCI Çocuğun kas gelişimini sağlayan, enerjisinin boşalmasına yol açan oyun, arkadaşları ile iletişimi ve işbirliğini de sağlayarak onun dünyasını biçimlendirir. Piaget e göre oyun, çocuğun

Detaylı

TEMEL MANİPLATİF HAREKETLER

TEMEL MANİPLATİF HAREKETLER TEMEL MANİPLATİF HAREKETLER Genel motor maniplasyon,bireyin nesnelerle ilişki kurması ile ilgilidir ve nesnelere güç verme ve onlardan güç alma şeklinde sınıflandırılır. İtici hareketler nesnenin bedenden

Detaylı

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı,

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, MİTOZ Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, sitoplazma ve çekirdekten meydana gelmiştir. Hücreler büyüme ve gelişme sonucunda belli bir olgunluğa

Detaylı

FİZİKSEL GELİŞİM I DOĞUM ÖNCESİ DÖNEM VE BEBEKLİK DÖNEMİ

FİZİKSEL GELİŞİM I DOĞUM ÖNCESİ DÖNEM VE BEBEKLİK DÖNEMİ Yrd. Doç. Dr. Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD FİZİKSEL GELİŞİM I DOĞUM ÖNCESİ DÖNEM VE BEBEKLİK DÖNEMİ İnsan gelişimi bir bütün olarak seyreder. Fiziksel

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER

DAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER DAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT Davranış Bilimleri I. Fizyobiyolojik Sistem A Biyolojik Yaklaşım II. Psikolojik Sistem B. Davranışçı Yaklaşım C. Gestalt

Detaylı

KRONOLOJİK YAŞ NEDİR?

KRONOLOJİK YAŞ NEDİR? Yaşlılık YAŞ NEDİR? Yaş;Kronolojik ve Biyolojik yaş olarak iki biçimde açıklanmaktadır. İnsan yaşamının, doğumdan içinde bulunulan ana kadar olan bütün dönemlerini kapsayan süreci kronolojik yaş ; içinde

Detaylı

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Salgı bezleri Testis İnsanda Üremeyi Sağlayan Yapı ve Organlar Yumurta Büyük Hareketsiz Kuyruksuz Ayda bir defa üretilir. Dişi Üreme Yapı ve Organları Döl yatağı Yumurtalık Vajina Erkek Üreme Yapı ve Organları

Detaylı

BEYİN GELİŞİMİNİN HİKAYESİ

BEYİN GELİŞİMİNİN HİKAYESİ BEYİN GELİŞİMİNİN HİKAYESİ Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları

Detaylı

EMBRİYOLOJİ VE GENETİK DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU

EMBRİYOLOJİ VE GENETİK DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU EMBRİYOLOJİ VE GENETİK 1 DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU 2/16 EMBRİYOLOJİ NEDİR? Embriyoloji; zigottan, hücreler, dokular, organlar ile tüm vücudun oluşmasına kadar geçen ve doğuma kadar devam

Detaylı

araştırma alanı Öğrenme Bellek Algı Heyecanlar PSİKOLOJİNİN ALANLARI Doç.Dr. Halil EKŞİ

araştırma alanı Öğrenme Bellek Algı Heyecanlar PSİKOLOJİNİN ALANLARI Doç.Dr. Halil EKŞİ PSİKOLOJİNİN ALANLARI Doç.Dr. Halil EKŞİ GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yaşa bağlı organizmadaki değişimleri inceler Çocuk psikolojisi Ergen Psikolojisi Yetişkin Psikolojisi Deneysel Psikoloji Temel psikolojik süreçler

Detaylı

ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM

ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM 9.11.2015 ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM Konular Doğum öncesi gelişim aşamaları Zigot Doğum öncesi çevresel etkiler Teratojenler Doğum Öncesi G elişim Anneyle ilgili diğer faktörler Öğr. Gör. C an ÜNVERDİ Zigot

Detaylı

SINIF REHBERLĠĞĠ PROGRAMI. Prof. Dr. Serap NAZLI

SINIF REHBERLĠĞĠ PROGRAMI. Prof. Dr. Serap NAZLI SINIF REHBERLĠĞĠ PROGRAMI Prof. Dr. Serap NAZLI Tam Öğrenme Modeli Tam öğrenme modeli, bütün öğrencilerin okullarda öğretileni öğrenebilecekleri varsayımına dayanır. Bloom işin başından beri olumlu öğrenme

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI

DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI 1 DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI Örgütte faaliyette bulunan insan davranışlarının anlaşılması ve hatta önceden tahmin edilebilmesi her zaman üzerinde durulan bir konu olmuştur. Davranış bilimlerinin

Detaylı

İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU Yaş Dönem Özellikleri BÜYÜME VE GELİŞME Gelişme kavramı düzenli, sürekli ve uyumlu bir ilerlemeyi dile

Detaylı

TEOG VE TERCİH DANIŞMANLIĞI

TEOG VE TERCİH DANIŞMANLIĞI TEOG VE TERCİH DANIŞMANLIĞI MESLEK; Bir kimsenin hayatını kazanmak için yaptığı, Diğer insanlara yararlı bir hizmet ya da ürün sağlamaya yönelik olan, Kuralları toplumca belirlenmiş, Belli eğitimle kazanılan

Detaylı

BUYUME VE GELISME. Yrd. Doc. Dr. Selcuk AKPINAR

BUYUME VE GELISME. Yrd. Doc. Dr. Selcuk AKPINAR BUYUME VE GELISME Yrd. Doc. Dr. Selcuk AKPINAR BUYUME VE GELISME Cocukluk cagi dollenme ile baslar ve ergenligin tamamlanmasina kadar devam eder. Diger butun canlilara kiyasla insanda cocukluk cagi cok

Detaylı

ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı. ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri. ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri

ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı. ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri. ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri ÜNİTE:4 Bilişsel Psikoloji 1 ÜNİTE:5 Çocuklukta Sosyal Gelişim ÜNİTE:6 Sosyal

Detaylı

Program Geliştirme ve Öğretim. Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN

Program Geliştirme ve Öğretim. Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN Program Geliştirme ve Öğretim Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN Temel Kavramlar Eğitim: Eğitim, bireyin doğumundan ölümüne kadar süre gelen bir süreçtir. Bu süreçte bireylere çeşitli bilgi, beceri, tutum ve

Detaylı

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ Psikoloji RPD 101 Not II Uz. Gizem ÖNERİ UZUN Psikolojide Ekoller & Yaklaşımlar *1879 da Alman psikolog Wilhelm Wundt tarafından kurulan psikoloji laboratuarı

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Test 11 (Bitişiklik Kuramı)...94. Test 12 (Bilişsel - Davranışçı Kuramlar)...97. Test 13 (Bilişsel - Davranışçı Kuramlar)...

İÇİNDEKİLER. Test 11 (Bitişiklik Kuramı)...94. Test 12 (Bilişsel - Davranışçı Kuramlar)...97. Test 13 (Bilişsel - Davranışçı Kuramlar)... III İÇİNDEKİLER GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Test 1 (Psikolojiye Giriş)... 1 Test 2 (Gelişim Psikolojisine Giriş)... 3 Test 3 (Gelişim Psikolojisine Giriş)... 7 Test 4 (Bilişsel Gelişim)...11 Test 5 (Bilişsel Gelişim)...15

Detaylı

BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER

BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER 0-2 Yaş Süt çocukluğu 2-5 Yaş Oyun çocukluğu veya okul öncesi 6-12,14 Yaş Okul çağı veya büyük çocukluk 4-5 yıl Ergenlik dönemi 23-26 Yaş Gençlik veya ergenlik sonu 2-5 YAŞ

Detaylı

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ 2018 Temel Kavramlar

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ 2018 Temel Kavramlar GELİŞİM PSİKOLOJİSİ 2018 Temel Kavramlar 1 PSİKOLOJİNİN AMACI Davranışları anlamak, açıklamak, yordamak, kontrol altına almak PSİKOLOJİNİN TARİHÇESİ 18. yüzyıla kadar felsefenin kapsamı içinde Almanya'da

Detaylı

Gelişimle ilgili Temel Kavramlar

Gelişimle ilgili Temel Kavramlar Gelişimle İlgili Temel Kavramlar İnsanın nasıl büyüyüp geliştiğini ve gelişimin nasıl oluştuğunu açıklayabilmek için gelişimle ilgili temel kavramlar bilinmelidir. Bu kavramlar aşağıda şu şekilde sıralanmıştır:

Detaylı

KOD 1 DAVRANIŞ MR (48-72 AY) xxxxxxx DAVRANIŞ VE UYUM RAPORU. "Sorun, sorun olmadan çözümlenmelidir."

KOD 1 DAVRANIŞ MR (48-72 AY) xxxxxxx DAVRANIŞ VE UYUM RAPORU. Sorun, sorun olmadan çözümlenmelidir. KOD 1 DAVRANIŞ MR (48-72 AY) DAVRANIŞ VE UYUM RAPORU "Sorun, sorun olmadan çözümlenmelidir." KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Tarihi Cinsiyet Okulun Adı Sınıf İl İlçe Uygulama Tarihi Formu Dolduran 8.6.2011 ERKEK

Detaylı

Ders İzlencesi Eğitim Yılı ve Güz Dönemi Program adı: ÇOCUK GELİŞİMİ PROGRAMI

Ders İzlencesi Eğitim Yılı ve Güz Dönemi Program adı: ÇOCUK GELİŞİMİ PROGRAMI Ders İzlencesi 2016 2017 Eğitim Yılı ve Güz Dönemi Program adı: ÇOCUK GELİŞİMİ PROGRAMI Dersin adı: Genel Psikoloji Dersi veren öğretim görevlisi: Gözde AKKAYA Dersin veriliş şekli: Yüz yüze Dersin genel

Detaylı

Örnek öğrenmeler söyleyin? Niçin?

Örnek öğrenmeler söyleyin? Niçin? Örnek öğrenmeler söyleyin? Niçin? Öğrenmede değişen ne???? İnsanlar ve hayvanların öğrenmelerindeki farklar? Öğrenme??? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana

Detaylı

FEN BİLİMLERİ 14 LÜ TEOG SINAVI ÇÖZÜMLERİ DENEME 7. Üreme ana hücresinin kromozom sayısı = 2n. Hücre bölünmesinin şekli = Mayoz

FEN BİLİMLERİ 14 LÜ TEOG SINAVI ÇÖZÜMLERİ DENEME 7. Üreme ana hücresinin kromozom sayısı = 2n. Hücre bölünmesinin şekli = Mayoz 14 LÜ SINAVI ÇÖZÜMLERİ EN BİLİMLERİ 1. I. A G II. G A III. 4. C Üreme ana hücresinin kromozom sayısı 2n Hücre bölünmesinin şekli Mayoz C A (amir edilir.) C A (amir edilir.) A G (amir edilemez. Çünkü nükleotidler

Detaylı

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ KISA ÖZET KOLAYAOF

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ KISA ÖZET KOLAYAOF EĞİTİM PSİKOLOJİSİ KISA ÖZET KOLAYAOF 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- EĞİTİM VE PSİKOLOJİ İLİŞKİSİ: EĞİTİM PSİKOLOJİSİ.... 4 2. ÜNİTE-GELİŞİMİN TEMELLERİ........7 3. ÜNİTE-FİZİKSEL

Detaylı

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ KONULARI. Yrd. Doç. Dr. Dilek SARITAŞ-ATALAR

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ KONULARI. Yrd. Doç. Dr. Dilek SARITAŞ-ATALAR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ KONULARI Yrd. Doç. Dr. Dilek SARITAŞ-ATALAR GELİŞİM Döllenme ile başlayıp yaşam boyu devam eden DEĞİŞME ve HAREKET örüntüsüdür. OLGUNLAŞMA; Genetik kodlamanın idare ettiği her bir bireye

Detaylı

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre değişimlerdir. Öğrenmede değişen ne???? İnsan ve hayvan arasında

Detaylı

ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE GELİŞİM

ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE GELİŞİM ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE GELİŞİM YRD. DOÇ. DR. MÜGE YURTSEVER KILIÇGÜN 2016-2017 Öğretim Yılı Ders Notları, Erzincan üniversitesi Gelişim, döllenme ile başlayan ve yaşam boyu devam eden ve hem niteliksel

Detaylı

TEOG 1. MERKEZİ ORTAK SINAVLAR FEN BİLİMLERİ DERSİ BENZER SORULARI

TEOG 1. MERKEZİ ORTAK SINAVLAR FEN BİLİMLERİ DERSİ BENZER SORULARI TEOG SINAV SORUSU-1 ANABİLİM DENEME-1 TEOG SINAV SORUSU-2 ANABİLİM 500-1 / Mitoz Mayoz 1 ANABİLİM 500-1 / Mitoz Mayoz 5 TEOG SINAV SORUSU-3 ANABİLİM TEOG-1 15. Yukarıda Şekil 1 mide hücresinde gerçekleşen

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİ TIPSAL PSİKOLOJİYE GİRİŞ. Doç. Dr. Lü)ullah Beşiroğlu

DAVRANIŞ BİLİMLERİ TIPSAL PSİKOLOJİYE GİRİŞ. Doç. Dr. Lü)ullah Beşiroğlu DAVRANIŞ BİLİMLERİ TIPSAL PSİKOLOJİYE GİRİŞ Doç. Dr. Lü)ullah Beşiroğlu DAVRANIŞ (Behavior): Organizmanın doğrudan veya dolaylı olarak gözlenebilen tüm etkinlikleridir. Duygular, tutumlar, zihinsel süreçler

Detaylı

Yiğit basit makineleri kullarak P yükünü yukarı doğru kaldırmak istiyor. Bu sistemde hangi basit makineyi kullanmamıştır?

Yiğit basit makineleri kullarak P yükünü yukarı doğru kaldırmak istiyor. Bu sistemde hangi basit makineyi kullanmamıştır? 1) 2) Yiğit basit makineleri kullarak P yükünü yukarı doğru kaldırmak istiyor. Bu sistemde hangi basit makineyi kullanmamıştır? A) Hareketli Makara B) Dişli C) Kaldıraç D) Sabit Makara 3) Yukarıda verilen

Detaylı

ÇOCUKLARDA FİZİKSEL GELİŞİM

ÇOCUKLARDA FİZİKSEL GELİŞİM ÇOCUKLARDA FİZİKSEL GELİŞİM 1 2 Büyüme ve Gelişme Çocukluk ve ergenlik döneminde değişkenlik gösteren büyüme ve gelişme özellikleri, çocuk sporcuların fizyolojik standartlarının oluşturulmasında, performans

Detaylı

MERSİN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇEKÜSH ŞUBESİ ÇOCUK GELİŞİMCİ DAMLA ATAMER

MERSİN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇEKÜSH ŞUBESİ ÇOCUK GELİŞİMCİ DAMLA ATAMER MERSİN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇEKÜSH ŞUBESİ ÇOCUK GELİŞİMCİ DAMLA ATAMER BEBEKLİK DÖNEMİNDE (0 3 YAŞ) ERKEN TANI İÇİN KRİTİK DÖNEMLER Bebeklik dönemi, gelişimin en hızlı ilerlediği dönemdir. Çevrelerine

Detaylı

Gelişim Gelişim Psikolojisi Büyüme Olgunlaşma Hazırbulunuşluk Düzeyi

Gelişim Gelişim Psikolojisi Büyüme Olgunlaşma Hazırbulunuşluk Düzeyi Uz. Didem İŞLEK Gelişim Gelişim Psikolojisi Büyüme Olgunlaşma Hazırbulunuşluk Düzeyi 2 şerli gruplar oluşturulur. Her bir grup görüşlerini tahtaya yazar. Tanımlamaları gereken kelimeler şunlardır: Gelişim

Detaylı

DOÇ. DR. A. DİLŞAD MİRZEOĞLU

DOÇ. DR. A. DİLŞAD MİRZEOĞLU PSİKOMOTOR GELİŞİM DOÇ. DR. A. DİLŞAD MİRZEOĞLU SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ dilsadmirzeoglu@sakarya.edu.tr Temel Kavramlar Büyüme: Organizmadaki yapısal artışı dile getirmektedir. Bedendeki

Detaylı

VYGOTSKY SİSTEMİ: KÜLTÜREL-TARİHSEL GELİŞİM KURAMI

VYGOTSKY SİSTEMİ: KÜLTÜREL-TARİHSEL GELİŞİM KURAMI İÇİNDEKİLER KISIM I VYGOTSKY SİSTEMİ: KÜLTÜREL-TARİHSEL GELİŞİM KURAMI BÖLÜM 1 Vygotsky nin Yaklaşımına Giriş Zihnin Araçları... 4 Zihnin Araçları Niçin Önemlidir... 5 Vygostky Yaklaşımının Tarihçesi...

Detaylı

Yaşam Boyu Sosyalleşme

Yaşam Boyu Sosyalleşme Yaşam Boyu Sosyalleşme Lütfi Sunar Sosyolojiye Giriş / 5. Ders Kültür, Toplum ve Çocuk Sosyalleşmesi Sosyalleşme Nedir? Çocuklar başkalarıyla temasla giderek kendilerinin farkına varırlar ve insanlar hakkında

Detaylı

YAŞAM BOYU GELİŞİM Ergenlik-Yetişkinlik

YAŞAM BOYU GELİŞİM Ergenlik-Yetişkinlik YAŞAM BOYU GELİŞİM Ergenlik-Yetişkinlik ERGENLİK ERGENLİK Çocukluk ile yetişkinlik arasındaki geçiş dönemidir. Bu geçiş dönemi cinsel olgunlaşmaya yönelik fiziksel değişimlerle başlar, bağımsız yetişkin

Detaylı

22.09.2014 KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI

22.09.2014 KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI Öğrenme-Öğretme Kavramları Öğrenme Kuramları Piaget nin Bilişsel Gelişim Kuramı Bilişsel Gelişim Kuramıyla İlgili Temel Kavramlar Bilişsel Gelişimi

Detaylı

GALLAHUE NIN KUM SAATİ MODELİ

GALLAHUE NIN KUM SAATİ MODELİ GALLAHUE NIN KUM SAATİ MODELİ -Gallahue motor gelişimi, çocukluk dönemi ile sınırlamış ve kuramını piramit modeli ile açıklamıştır. -Her bir motor gelişim dönemi diğerinin üstüne kurulur. DAHA SONRA, Motor

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM...

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 9 ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNİN ÖNEMİ... 11 ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNİN GELİŞİM ÜZERİNDE ETKİLERİ... 13 TÜRKİYE DE 37-72 AYLIK ÇOCUKLARIN GENEL DURUMU... 16 Nüfus İçinde Çocuklar...

Detaylı

3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ 3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ GELİŞİM NEDİR? Gelişim, Çocuğun hareket etmeyi, Düşünmeyi, Hissetmeyi, Başkalarıyla ilişki kurmayı öğrendiği, ileriye doğru giden bir değişim sürecidir. Gelişim ana rahminde

Detaylı

OYUNUN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN ETKİLERİ

OYUNUN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN ETKİLERİ Ünite 8 OYUNUN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN ETKİLERİ Öğr. Gör. Hatice Elif ALTUNTAŞLI OYUNUN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN ETKİLERİ Oyun, çocuk için gerçek dünya ve hayal dünyası arasındaki bir köprüdür. Oyun oynayan

Detaylı

10/16/2011. İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir.

10/16/2011. İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir. Psikoloji İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir. Alt Dalları Klinik Psikoloji: Ağır duygusal bozuklukların tanı ve tedavisi Danışmanlık Psikolojisi :Hafif duygusal sorunlar Okul Psikolojisi:

Detaylı

TEOG1 DENEME SINAVI 2 ( DNA, Mitoz,Mayoz Kapsamlı)

TEOG1 DENEME SINAVI 2 ( DNA, Mitoz,Mayoz Kapsamlı) 1. TEOG1 DENEME SINAVI 2 ( DNA, Mitoz,Mayoz Kapsamlı) Yukarıdaki şekil için aşağıda yapılan yorumlardan hangisi yanlıştır? A) Hücre 2 kere mitoz bölünme geçirmiştir. B) Oluşan yavru hücreler ana hücrenin

Detaylı

YETENEK ÖLÇÜMÜ VE YÖNLENDİRME. Y. Doç.Dr. R. Sürhat MÜNİROĞLU

YETENEK ÖLÇÜMÜ VE YÖNLENDİRME. Y. Doç.Dr. R. Sürhat MÜNİROĞLU YETENEK ÖLÇÜMÜ VE YÖNLENDİRME Y. Doç.Dr. R. Sürhat MÜNİROĞLU Giriş Parklarda, sokak aralarında oyun oynayan çocuklar içerisinden hangi çocuklar sporcu olacak? Hangi çocuklar ay-yıldızlı formayı giyecek?

Detaylı

DUYGUSAL ZEKA. Birbirinden tamamen farklı bu iki kavrama tarzı, zihinsel yaşantımızı oluşturmak için etkileşim halindedirler.

DUYGUSAL ZEKA. Birbirinden tamamen farklı bu iki kavrama tarzı, zihinsel yaşantımızı oluşturmak için etkileşim halindedirler. 0212 542 80 29 Uz. Psk. SEMRA EVRİM 0533 552 94 82 DUYGUSAL ZEKA Son yıllarda yapılan pek çok çalışma zeka tanımının genişletilmesi ve klasik olarak kabul edilen IQ yani entelektüel zekanın yanı sıra EQ

Detaylı

eğitim bilimleri nden

eğitim bilimleri nden KPSS 2015 Türkiye'nin en çok satan DERS NOTLARI kim korkar eğitim bilimleri nden Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. Yayın Yönetmeni: Demet Tamer Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan

Detaylı

PSİKOLOJİ 9.11.2015. Konular. Psikolojinin doğası. Konular. Psikolojinin doğası. Psikoloji tarihi. Psikoloji Biliminin Doğası

PSİKOLOJİ 9.11.2015. Konular. Psikolojinin doğası. Konular. Psikolojinin doğası. Psikoloji tarihi. Psikoloji Biliminin Doğası Konular nin Doğası Tarihi Antik dönemler PSİKOLOJİ Biliminin Doğası psikolojinin başlangıcı Günümüz k ler Biyolojik perspektif Davranışçı perspektif Bilişsel perspektif Psikanalitik perspektif Subjektif

Detaylı

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER Denetleyici ve Düzenleyici Sistemler, vücudumuzda gerçekleşen olayların düzenli, birbiriyle uyumlu ve sorunsuz olması, hücrelerin bir araya gelerek oluşturduğu doku,

Detaylı

EĞİTİMDE KAVRAMLAR, İLKELER, HİZMETLER VE SAYISAL BİLGİLER

EĞİTİMDE KAVRAMLAR, İLKELER, HİZMETLER VE SAYISAL BİLGİLER İÇİNDEKİLER 1. Bölüm ÖZEL EĞİTİMDE KAVRAMLAR, İLKELER, HİZMETLER VE SAYISAL BİLGİLER Giriş... 3 Türkiye de Özel Eğitim Gerektiren Bireylerle İlgili Sayısal Bilgiler...10 Özel Eğitimde İlkeler...11 Türkiye

Detaylı

İSTEK ÖZEL ACIBADEM ORTAOKULU 2013-2014 PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BÖLÜMÜ

İSTEK ÖZEL ACIBADEM ORTAOKULU 2013-2014 PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BÖLÜMÜ İSTEK ÖZEL ACIBADEM ORTAOKULU 2013-2014 PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BÖLÜMÜ Bireyin çocukluktan yetişkinliğe geçerken biyolojik, psikolojik ve sosyal yönden geliştiği bireyselleştiği, toplumsallaştığı

Detaylı

ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ. bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu

ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ. bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ Tanımı Görme yetersizliği, görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu

Detaylı

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ. Murat CİVELEK (Rehberlik ve Eğitim Bilimleri Uzmanı. http://www.rehberlik.biz.tr. civelek.murat@gmail.com civelek_murat@yahoo.

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ. Murat CİVELEK (Rehberlik ve Eğitim Bilimleri Uzmanı. http://www.rehberlik.biz.tr. civelek.murat@gmail.com civelek_murat@yahoo. GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Murat CİVELEK (Rehberlik ve Eğitim Bilimleri Uzmanı http://www.rehberlik.biz.tr civelek.murat@gmail.com civelek_murat@yahoo.com 1 6. ÜNİTE FİZİKSEL VE PSİKOMOTOR GELİŞİM 2 KPSS de bu

Detaylı

BÖLÜM 1 1. PSİKOLOJİYE GİRİŞ 1.1. Psikolojinin Tanımı ve Amacı

BÖLÜM 1 1. PSİKOLOJİYE GİRİŞ 1.1. Psikolojinin Tanımı ve Amacı BÖLÜM 1 1. PSİKOLOJİYE GİRİŞ 1.1. Psikolojinin Tanımı ve Amacı Psikoloji yaşamı inceleyen bir bilim olarak tanımlanmıştır. Psikoloji sözcüğü Eski Yunancadan gelmektedir. Eski Yunancada bulunan psyhhe(ruh)

Detaylı

Psikoloji. İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir.

Psikoloji. İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir. Psikoloji İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilimdir. Alt Dalları Klinik Psikoloji: Ağır duygusal bozuklukların tanı ve tedavisi Danışmanlık Psikolojisi :Hafif duygusal sorunlar Okul Psikolojisi:

Detaylı

NÖROMOTOR GELİŞİM Prof. Dr. Sevin Altınkaynak. Prenatal motor gelişim-1: Prenatal motor gelişim-3. Prenatal motor gelişim-2

NÖROMOTOR GELİŞİM Prof. Dr. Sevin Altınkaynak. Prenatal motor gelişim-1: Prenatal motor gelişim-3. Prenatal motor gelişim-2 NÖROMOTOR GELİŞİM Prof. Dr. Sevin Altınknak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Prenatal motor gelişim-1: İlk hareketler, gebeliğin 7.-8. haftasında uyarıya konturlateral kaba fleksiyon şeklinde olur. 9. haftada

Detaylı

İÇİNDEKİLER. BÖLÜM 1 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ: ÖĞRETİM İÇİN YAPILANMA Prof. Dr. Ayşen Bakioğlu - Dilek Pekince EĞİTİM ve PSİKOLOJİ... 3 İYİ ÖĞRETMEN...

İÇİNDEKİLER. BÖLÜM 1 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ: ÖĞRETİM İÇİN YAPILANMA Prof. Dr. Ayşen Bakioğlu - Dilek Pekince EĞİTİM ve PSİKOLOJİ... 3 İYİ ÖĞRETMEN... İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ: ÖĞRETİM İÇİN YAPILANMA Prof. Dr. Ayşen Bakioğlu - Dilek Pekince EĞİTİM ve PSİKOLOJİ... 3 İYİ ÖĞRETMEN... 6 Yansıtıcı Öğretmen... 8 İyi Öğretmenden Sahip Olması Beklenen

Detaylı

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ Psikoloji RPD 101 Not III Uz. Gizem ÖNERİ UZUN Kişilik Gelişimi Kişilik Nedir? *Kişilik, bireyin iç ve dış çevresiyle kurduğu, diğer bireylerden ayırt edici,

Detaylı

2- Tek yumurta ikizleri olan Ceyda ve Şeyda yı gören arkadaşları şu yorumları yapmışlardır.

2- Tek yumurta ikizleri olan Ceyda ve Şeyda yı gören arkadaşları şu yorumları yapmışlardır. 1-3- Fen Bilimleri öğretmeni Yusuf tan tahtada verilen kavramları basitlik karmaşıklık özelliklerine göre eşleştirmesini istemiştir. Yusuf aşağıdakilerden hangisini yaparsa doğru yapmış olur? A)1-a B)1-b

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III ÜNİTE: 1. PSİKOLOJİ VE GELİŞİM PSİKOLOJİSİ15

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III ÜNİTE: 1. PSİKOLOJİ VE GELİŞİM PSİKOLOJİSİ15 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III ÜNİTE: 1. PSİKOLOJİ VE GELİŞİM PSİKOLOJİSİ15 Bilimin Anlamı ve Özellikleri...17 Psikoloji...18 Gelişim Psikolojisi...25 Öğrenme Psikolojisi...26 Psikolojide Araştırma Yöntemleri...26

Detaylı

ZİHİN ENGELLİLER VE EĞİTİMİ TANIM, SINIFLANDIRMA VE YAYGINLIK

ZİHİN ENGELLİLER VE EĞİTİMİ TANIM, SINIFLANDIRMA VE YAYGINLIK ZİHİN ENGELLİLER VE EĞİTİMİ TANIM, SINIFLANDIRMA VE YAYGINLIK Zihinsel yetersizlik için kullanılan terimler Tutumlarda ve uygulamalardaki değişiklikler, kullanılan terimleri de değiştirme çabalarına neden

Detaylı

O Dil; Çok geniş anlamıyla dil, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır.

O Dil; Çok geniş anlamıyla dil, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır. DİL GELİŞİMİ O Dil; Çok geniş anlamıyla dil, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır. O Dil gelişimi; seslerin, kelimelerin, sayıların,

Detaylı