ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİK GERİ DÖNÜŞÜM VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ

Transkript

1 ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİK GERİ DÖNÜŞÜM TEKİRDAĞ İLİ, MALKARA İLÇESİ, MALKARA OSB, 105 ADA, 3 NOLU PARSEL ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu TEKİRDAĞ / 254

2 Proje Sahibinin Adı Adresi Telefon Numaraları Faks Numaraları Projenin Adı Proje Bedeli Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi (İli,İlçesi,Beldesi,Mevkii) Proje için seçilen yerin koordinatları Projenin ÇED Yönetmeliği kapsamındaki yeri (sektörü, alt sektörü) Raporu Hazırlayan Kuruluşun /Çalışma Grubunun Adı Adresi ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Acıbadem Mah. Sarayardı Cad. Haydar Yücebaş Sok. No:17 K.5/4 KADIKÖY/İSTANBUL VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ TL TEKİRDAĞ İLİ, MALKARA İLÇESİ, MALKARA OSB, 105 ADA, 3 NOLU PARSEL Nokta No UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Koor. Sırası Sağa- Yukarı Koor. Sırası Enlem- Boylam Datum ED-50 Datum WGS-84 Türü UTM Türü Coğrafik D.O.M. 27 D.O.M. - Zon 35 Zon - Ölçek Faktörü 6 derecelik Ölçek Faktörü y x Enlem (K) Boylam(B) Alan m 2 EK-1 ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ UYGULANACAK PROJELER LİSTESİ 11 A) TEHLİKELİ VE ÖZEL İŞLEME TABİ ATIKLARIN GERİ KAZANILMASI VE/VEYA NİHAİ BERTARAFINI YAPACAK TESİSLER TOPÇUOĞLU MAD. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 8.Cad. (Bişkek) 123/5 Emek/ANKARA Telefon Numaraları Faks Numaraları Web Rapor Sunum Tarihi /07/2013 topcuoglumaden@hotmail.com topcuoglumaden@gmail.com topcuoglumadencilik@gmail.com / 254

3 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... 2 TABLOLAR... 7 ŞEKİLLER... 9 EKLER BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI Projenin Tanımı, Hizmet Araçları, Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, İstihdam Edilecek Kişi Sayısı, Yatırım ve İşletme Süresi Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Üniteleri Özellikleri, Konumu (Proje Kapsamında yer alan tüm faaliyet ünitelerinin proje alanı içindeki konumlarının 1/ ölçekli topografik harita ve projenin vaziyet planı üzerinde gösterimi yapılmalı, koordinat bilgileri ( saat yönünde sıralı ve coğrafik) nişlenmeli, bu üniteler için belirlenen kapalı ve açık alan büyükülükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri verilmelidir), Kapasiteleri, Bu Ünitelerde Yapılacak İşlemler Ve Verilecek Hizmetler (depolama alanında depolanması planlanan ürünler, miktarı v.b. açıklanmalıdır) Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri Proje Kapsamında kullanılacak Hammaddeler, Kimyasallar v.b. Maddeler, Miktarları, Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Depolamam Yönetimi, Depoların Kapasitesi ve Özellikleri Proje Kapsamında Her Bir Ünitede Gerçekleştirilecek İşlemler, Proses Akım Şeması (Kirletici Kaynaklarının Gösterilmesi), Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Proses Yöntemleri ile Teknolojiler, Atık Besleme Prosesi, Piroliz Teknolojisi, Geri Dönüşüm Verimi, (Üretimde Yer Alacak Tüm Girdi-Çıktılar ile Üretim Akım Şemasının Detaylı Olarak Hazırlanması), Projede Uyulacak Ulusal ve Uluslararası Standartlar, Faaliyet Üniteleri Dışındaki Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler, Üretilen Ürünlerin Özellikleri, Tür ve Miktarları, Ürünlerdeki Kirletici Paramaetreleri ve Limit Değerleri, Tür ve Miktarları, Ne Şekilde ve Hangi Mevzuata Göre Değerlendireleceği, Depolama Yönetimi, Nereye, Nasıl ve Ne Şekilde Pazarlanacağı, Proje Kapsamında Geri Kazanılacak ve Bertaraf Edilecek Atık Çeşitleri, Fiziksel ve Kimyasal Özellikler, Karakterizasyonu, Atık Kodları, Miktarları Ünitelerde Kullanılacak Makine ve Teçhizatın Adet ve Özellikleri, Bakım ve Temizlik Çalışmaları, Proseste Kullanılacak Enerji Türü ve Miktarı ile Üretilecek Enerji Miktarı ve Kullanımı Hammadde ve Ürünlerin Taşınmasında Kullanılacak Araçların Özellikleri, Kapasite ve Miktarları, Araçların Bakım ve Temizliği Projeye İlişkin Akademik Personel Tarafından Hazırlanacak Fizibilite Raporu Tesis yer seçimi, yerleşim planı ve zemin geçirimsizlik sistemi önerileri, Proseste kullanılması gereken makine, teçhizat lar Depolama alanları teknik özellikleri (hammadde ve ürün depoları) Çevresel Tedbirler Prosesten kaynaklanan baca gazı ve iç ortam emisyonları ve alınacak önlemler Üretim sürecinde oluşacak gürültü-titreşim kaynakları, düzeyi ve alınacak önlemler Üretim sürecinde koku problemi oluşum kaynakları ve alınacak önlemler Tesis Güvenlik Kontrol Parametreleri Sızdırmazlık Testleri (kaynak, röntgen seçimi v.b.) Reaktör ve diğer ünitelerde malzeme seçim kriterleri Su kullanım parametreleri ve soğutma sisteminin özellikleri Proseste kesintisiz çalışmayı sağlayan güç kaynakları Yakma, yakıcılar ve yanma gazı tahliye sistemleri Minimum otomasyon seviyesi (operatör ve alarm) Tesiste proses v.b. ünitelerde kullanılan elektrik sistemlerinin özellikler Ağır Fraksiyon Malzemelerinin Kullanım Alanlarının Belirlenmesi Üründe kirletici parametreler ve limitler Yangın, Kıvılcımsızlık ve kaza tedbirleri Gaz tahliyesi tedbirleri Malzeme doldurma boşaltma tedbirleri Paketleme ünitesi ve ambalaj malzemesi seçimi Tesiste bulunması gereken ölçüm ve kayıt ekipmanları (baca gazı ölçüm, proses kontrol, ph vs on-line) / 254

4 1.5. Yatırım ve İşletme Maliyetlerini İçeren Fizibilite Çalışması Proje için seçilen yer ve kullanılan teknoloji alternatiflerinin değerlendirilmesi Proje Kapsamında planlanan ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve Söz Konusu Proje ile İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Zamanlama Tablosu Proje Alanına İlişkin Mahalli Çevre Kurulu Kararı BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının, Sanayi Alanlarının, Sağlık Kuruluşlarının, Ulaşım Ağının (köprü, yol, demiryolu, v.b.), Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların, Planlanmakta Olan Projelerin, Tarım Alanları v.b. Alanların Üst Ölçekli Topografik Harita Üzerine İşlenmesi, Mesafelerin Verilmesi, Proje Alanının ve Yakın Çevresinin Panoromik Fotoğraflandırılması Proje Alanına İlişkin Planlama Bilgileri, Lejand ve Plan Notlarının da Yer Aldığı Onaylı Çevre Düzeni Planı nın Orijinal Plan Paftası, 1/5.000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (aslının aynıdır onaylı) veya Plan Teklifleri ile Projenin Bu planlar Üzerinde Gösterimi, Proje Alanının Hangi Kullanımda Olduğunun Belirtilmesi, Sağlık Koruma Bandının Bu Planlarda Gösterilmesi Proje Alanının Mülkiyetine İlişkin Belgeler Proje Alanının Mevcut Arazi Kullanım Durumu ( İnşaat ve işletme aşamasında kullanılacak arazi miktarı ve alanın coğrafik tanımlaması) İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yollar, Kullanılacak Yolların 1/ Ölçekli Haritada Gösterilesi, Proje Yeri ve İlgili Tesislerin Hangi Karayoluna Ne Kadar Uzaklıkta Olduğu, Bağlantı Yolu ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılmayacağı BÖLÜM 3: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL VE SOSYAL-EKONOMİK ÖZELLİKLERİ Proje Etki Alanının Tanımlanması ve Neye Göre Belirlendiğinin Açıklanması, Proje Alanı ve Etki Alanının 1/ Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Gösterimi Proje Alanı ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükü Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri Bölgesel Jeoloji (çalışma alanının işaretlendiği 1/ ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir) Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi ( inceleme alanına ait 1/5.000 varsa 1/1.000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve inceleme alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır) Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası rapora eklenmelidir) Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, su baskını, çığ, kaya düşmesi v.b. afet riskleri hakkında bilgi verilmelidir. ) Deprem Durumu (inceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların faaliyet alanına uzaklıkları, etkileri, geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremlerden kısaca bilgi verilerek, Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına, diri fay haritasına ve uyulacak yönetmeliklere atıfta bulunulmalıdır.) Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrolojik Özellikleri ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri, 1/ lik Topografik Haritada Gösterimi Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Yapımı Planlanan Projeye Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü Proje Alanı ve Etki Alanındaki Flora/Fauna Türleri ve Yaşam Alanları (Arazi çalışmalarının vejetasyon dönemi dikkate alınarak hangi dönemde yapıldığının belirtilmesi ve literatür çalışmalarında güncel kaynakların kullanılması gerekmektedir.) Bitki Örtüsü-Vejetasyon Hakkında Genel Bilgi / 254

5 Proje Sahası ve Etki Alanında Flora ve Yaşam Alanları (Arazide Gözlem, Anket ve Görüşme Sonucu Tespit E dilen Türler ile Literatürden Alınan Türlerin Ayrı Ayrı Belirtilmesi, Alanda Bulunan Bitki Türlerinin Tehlike Kategorileri, Endemizm Durumları, Nispi Bolluk Derecelerinin Verilmesi, UICN ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı Tehlike Kategorilerine Göre Değerlendirme Yapılması, Literatür çalışmalarında adresinde bulunan güncel olan Türkiye Bitkileri Veri Servisinin kullanılması gerekmektedir. ) Proje Sahası ve Etki Alanındaki Fauna ve Yaşam Alanları (Arazide Gözlem, Anket ve Görüşme Sonucu Tespit Edilen Türler ile Literatürden Alınan Türlerin Ayrı Ayrı Belirtilmesi, Alanda Bulunan Fauna Türlerinin tehlike kategorileri, endemiklik durumları, nispi bolluk derecelerinni verilmesi, Koruma Statüleri nin RDB (Kırmızı Listesi)/Bern Sözleşmesi tür listeleri baz alınarak belirlenmesi, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu Karalarına göre irdeleme yapılması gerekmektedir.) Koruma Alanları (Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiat Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanununa Göre Koruma Altına Alınan Alanlar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, İçme ve Kullanma Su Kaynakları İle İlgili Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar), Bunların Faaliyet Alanına Mesafeleri, Olası Etkileri, Alınacak Önlemler, Bu Alanların 1/ Ölçekli Harita Üzerinde Gösterilmesi Proje Alanı Etrafındaki Tarım Alanları ve Tarımsal Faaliyetler Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu ( Toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik özellikleri, arazi kullanım kabiliyet sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı) Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları) Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri, göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler) Yaratılacak İstihdam İmkanları ve İşsizlik Beklenen Sosyo-Ekonomik Değişiklikler BÖLÜM 4: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum v.b. Maddelerin Nerelere Taşınacağı, Nasıl Depolanacağı, Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları ( İnşaat sırasında ortaya çıkacak hafriyatın döküleceği sahalar vaziyet planına koordinatlı olarak işlenmelidir.) İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği (bu kapsamda alınacak izinler ile protokollerin ve su ihtiyacının yüzey suyu, yeraltı suyu ve kaynak sularından karşılanması durumunda gerekli izin belgelerinin rapora ilave edilemsi), Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları (Faaliyet kapsamında kullanılacak su miktarları tüm üniteler için saatlik, günlük ve yıllık bazlarda ayrı ayrı hesaplanmalı ve suyun kullanıldığı ünite-kullanım amacı- kullanım kaynağı- kullanım miktarı (saatlik, günlük ve yıllık) parametrelerini gösteren bir tablo şeklinde sunulmalıdır.) Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıklar Sıvı Atıkların Cinsi Sıvı Atıkların Miktarı (her atıksu kaynağı için ayrı ayrı hesaplanmalıdır.) Sıvı Atıkların Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar (gerekli izinlerin alınarak izin belgelerinin rapora eklenmesi) Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıklar Katı Atıkların Cinsi (evsel nitelikli katı atıklar, tehlikeli atıklar, inşaat ve yıkıntı atıkları, ambalaj atığı, tıbbi atıklar v.b.) Katı Atıkların Miktarı ve Özellikleri Katı Atıkların Bertaraf Yöntemleri (bu bölümde varsa geçici depolama alanı hakkında bilgi verilerek vaziyet planında gösterilmesi, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacağı ve ne şekilde değerlendirileceği, alınacak izinler, evsel nitelikli atıkların ilgili idaresince toplanacağına dair belge rapora eklenmelidir.) Proje Kapsamında Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültünün Kaynakları ve Seviyesi, Gürültü Hesabı, Gürültüyü Azaltmak İçin Alınacak Önlemler, (Akustik Rapor Hazırlanması) / 254

6 4.6. Proje Kapsamında Kullanılacak Yakıtların Türleri, Tüketim Miktarları, Yakma Sistemleri ve Prosesten Oluşacak Emisyonlar, (Gaz,Toz v.b.), Bu Emisyonların Kaynak, Miktar ve Özellikleri, Bertaraf Metotları, Kullanılacak Emisyon Kontrol Teknolojileri, Kullanılacak Filtrasyon Sistemlerinin Detaylı Özellikleri, Kapasiteleri, Çalışma Verimleri, Sağlanması Gereken Emisyon Limitleri, Bölgenin Mevcut Hava Kalitesi de Dikkate Alınarak Oluşma Beklenen Emisyon Miktarları ve Oluşacak Ek Yükün Etkileri, İlgili Yönetmelikler Kapsamında Yapılacak Değerlendirmeler Tüm Ünitelerde Zemin Sızdırmazlığının Sağlanması İçin Yapılacak İşlemler Proje Kapsamında Kullanılacak Hammadde ve Tehlikeli Kim yasalların Listesi, Risk Durumları, Yıllık Kullanım Miktarları, Depolama, Bertaraf Yöntemleri ve Güvenlik Önlemleri, Güvenlik Bilgi Formları Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılacak Maddelerden, Parlayıcı, Patlayıcı Tehlikeli ve Toksik Olanları, Taşınmaları, Depolanmaları ve Kullanımları, Bu İşler İiçin Klullanılacak Aletler ve Makineler, Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler Üretim Sonucunda İstenilen Özellikte Ürünlerin Elde Edilememesi Durumunda Oluşan Ürünün Ne Amaçla, Nasıl Kullanılacağı ya da Nasıl Bertaraf Edileceği Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Bu Planının Uygulanması İçin Yapılacak İşlemler ve Kullanılacak Malzemeler, Enerji Nakil Hatlarının Geçirileceği Yerler ve Trafoların Yerleri, Bunların Güçleri Projenin Yol Açacağı Bitkisel Toprak Kaybı, Projenin Peyzaj Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler Proje Kapsamında Proje Sahası Etki Alanındaki Tarım Alanlarına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler Proje Kapsamında Flora, Fauna, Biyolojik Çeşitlilik, Habitat Kaybı Üzerine Etkiler ve Mevcut Türlerin Korunması İçin Alınacak Önlemler Projenin, İnşaat ve İşletme Aşamasında Etrafında Bulunan ve Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Yatırımlara ve Yerleşim Yerlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler Projenin Orman Alanlarına Olan Etkileri Mesafeye Bağlı Olarak Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler Projenin Orman Alanlarına Mesafesine Bağlı Olarak Muhtemel Olumsuz Etkileri ve Alınacak Etki Azaltıcı Tedbirler Projenin Karayolu Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler İnşaat ve İşletme Aşamalarında ki Araç Yükünün Yüzde Artış Olarak Hesaplanması (Araç cinsi ve araç sayısı şeklinde detaylandırılarak) ve Mevcut Trafik Yükünün İrdelenmesi, Güncel Trafik Hacim Haritası, Kaza Riski ve Alınacak Önlemler Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Karayollarına Girişi ve Çıkışlarsa Alınacak Önlemler ve Yapılacak İşaretlemeler İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü Alanlara Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler Taşkın Önleme ve Drenaj ile İlgili İşlemler ( tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar Adı ile Yayınlanan 2006/27 nolu Başbakanlık Genelgesi ve ilgili diğer Mevzuatlar Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler burada Açıklanmalıdır.) Proje Alanına İlişkin Jeolojik ve Jeoteknik Etüd Çalışmaları Doğrultusunda Depreme Karşı Alınacak Önlemler Doğal Afetlerde Oluşabilecek Sıvılaşma Riski İçin Alınacak Önlemler Proje İçin Önerilen Sağlık Koruma Bandı Mesafesinin Vaziyet Planı Üzerinde Verilmesi Projenin İnşaat ve İşletme Aşamaları İle İşletme Sonrasında Mevcut Yeraltı ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Etkileri ve Alınacak Önlemler (167 Sayılı Yeraltı Suları Kanunu ve İlgili Diğer Mevzuatlar Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Burada Açıklanmalıdır.) Proje Kapsamında Meydana Gelebilecek Muhtemel Kaza, Yangın, Deprem ve Sabotaja Karşı, Dökülme ve Sızmalara Karşı v.b. Hazırlanacak Detaylı Acil Eylem Planı) Tesisin İnşaatı ve İşletilmesi Sürecinde Tesiste Çalışanların Sağlık ve Güvenliği Açısından Alınacak Tedbirler Proje İle Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları, Nüfus Hareketleri, Göçler, Sosyal ve Teknik Altyapı Hizmetleri ve Bu Hizmetlerin Yararlanılma Durumlarında Değişiklikler, Ekonomik Değişiklikler v.b. ve Beklenen Sosyo-Ekonomik Değişiklikler Projenin Başlangıç, İnşaat ve İşletme Dönemine Ait İzleme ve Kontrol Çalışmaları, Gelen Atığın Kontrolü ve Analizi, Radyoaktif Materyallerin Tespiti, Kontrol Sistemleri, Tesis Emniyetine İlişkin Çalışmalar / 254

7 4.28. Proje Kapsamındaki Peyzaj ve Çevre Düzenleme Çalışmaları İşletme Sonrası Proje Alanının Rehabilitasyon Programı Çevresel Fayda-Maliyet Analizi (Bu bölümde çevreden faaliyet öncesi yararlanılma durumu ve projenin gerçekleşmesi ile yararlanma durumu sosyo-ekonomik açıdan değerlendirilmelidir.) BÖLÜM 5: HALKIN KATILIMI (Halkın Katılımı Sonrasında Proje Kapsamında Yapılan Değişiklikler, Bu Konuda Verilecek Bilgi ve Belgeler) Projenin etkilenmesi muhtemel halkın belirlenmesi ve halkın görüşlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için önerilen/kullanılan yöntemler, Halkın projeye ilişkin endişe, görüş/önerileri ve konu ile ilgili değerlendirmeler Görüşlerine başvurulan proje ile ilgili taraflar, görüş ve önerileri, konu ile ilgili değerlendirmeler Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar Bu konuda verebileceği diğer bilgi ve belgeler, BÖLÜM 6. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ EKLER NOTLAR VE KAYNAKLAR / 254

8 TABLOLAR Tablo 1. Proje Alanına Ait Koordinatları Tablo 2. Araç Lastiği Karakterizasyonu Tablo 3. Lastiklerin Özellikleri Tablo 4. Zamana Bağlı Üretim Değerleri Tablo 5. Araç Lastiği Karakterizasyonu Tablo 6. Zamana Bağlı Üretim Değerleri Tablo 7. Proje Kapsamında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi Tablo 8. Proje Kapsamında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi Tablo 9. Hammadde ve Mamul Madde Depolarının Kapasiteleri ve Özellikleri Tablo 10. Gaz kompozisyonu Tablo 11. Doğalgaz Emisyon Faktörleri Tablo 12. Pirolitik Gazın Yanma Emisyonu Hesabı Tablo 13. EPA Emisyon Faktörleri Tablo 14. Pirolitik Yağın Yanma Emisyonu Hesabı Tablo 15. Emisyon Miktarları ve Yönetmelik Sınır Değerleri (prolitik gaz ve prolitik yağ) Tablo 16. Atık Pirolitik Yağ Numunesinin Kirletici Parametreleri ve Limit Değerleri Analiz Sonuçları Tablo 17. Değişken ve Diğer Maliyet Kalemleri Detayı Tablo 18. Kapasite ve Üretim Miktarlarını Gösterir Tablo Tablo 19. Projenin Gerçekleşmesi ile İlgili Zamanlama Tablosu Tablo 20. Yakın Yerleşim Yerlerini ve Mesafelerinin Gösterir Tablo Tablo 21. Proje Alanına Ait Koordinatları Tablo 22. Tekirdağ İli Başlıca Akarsuları Tablo 23. İşletmede Olan Yeraltı Su Kaynakları (YAS) Kooperatifleri Tablo 24. İnşaat Halinde Olan Yeraltı Su Kaynakları (YAS) Kooperatifleri Tablo 25. Tekirdağ İli Sulama Göletleri Tablo 26. İşletmeye Açılan Baraj Tablo 27. İşletmeye Açılan Göletler ve Regülatör Sulaması Tablo 28. Türkiye de ve Tekirdağ İlinde Sulanan Arazi Varlığı ve Sulama Yapısı Tablo 29. Köy Hizmetleri Sulama Alanlarına Ait Bilgiler Tablo 30. Devlet Su İşleri Sulama Alanlarına Ait Bilgiler Tablo 31. Karaidemir Barajı Tablo 32. İşletmedeki Göletler Tablo 33. İşletmedeki Sulama Tesisleri Tablo 34. İşletmedeki İçme Suyu Tesisleri Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonu Basınç Değerleri Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sıcaklık Değerleri Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Yağış Değerleri Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Nem Değerleri Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sayılı Günler Dağılımı Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen En Yüksek Kar Örtüsü Kalınlığı Değerleri Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Buharlaşma Değerleri Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Yönlere Göre Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Mevsimlik Rüzgar Esme Sayıları Tablo 44. Malkara Meteoroloji İstasyonu Yılları Arasında Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı Tablo 45. Malkara Meteoroloji İstasyonu ( ) Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı ve Grafiği Tablo 46. Malkara Meteoroloji İstasyonu( ) Maksimum Rüzgâr Hızı, Yönü ve Grafiği / 254

9 Tablo 47. Malkara Meteoroloji İstasyonu( ) Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı ve Grafiği Tablo 48. Proje Alanı ve Çevresinde Belirlenen Flora Türleri Tablo 49. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Belirlenen Kuş Türleri Tablo 50. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Belirlenen Sürüngenler, İkiyaşamlılar ve Memeliler Tür Listesi Tablo 51. Tekirdağ İlinin Yılları Arasına Ait Tarım Alanı Bilgileri Tablo 52. Tekirdağ İlçelerinin 2012 Yılına Ait Tarım Alanı Bilgileri Tablo 53. Tekirdağ İli 2012 yıl Bitkisel Ekim Alanları ve Üretimi Tablo 54. Malkara İlçesi 2012 yıl Bitkisel Ekim Alanları ve Üretimi Tablo 55. Tekirdağ İli Sebze Üretim Miktarları (2012) Tablo 56. Malkara İlçesi Sebze Ürünleri (2012) Tablo 57. Malkara İli Meyve Üretim Miktarları (2012) Tablo 58. Malkara İlçesi Meyve Ürünleri (2012) Tablo 59. Tekirdağ İlinin Orman Varlığı Tablo 60. İllere Göre İl/İlçe Merkezi ve Belde/Köy Nüfusu Tablo 61. Tekirdağ İl/İlçe Merkezi ve Belde/Köy Nüfusu Tablo 62. Tekirdağ ili, Malkara İlçesi, Belde ve Köy Nüfusları Tablo 63. Malkara İlçesi Nüfusu Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Sınıflandırmaları Tablo 64. Hane halkı Nüfusu, Hane halkı Sayısı ve Ortalama Hane halkı Büyüklüğü Tablo 65. Proje Alanı İçerisinde Yapılacak Temel Kazı Hafriyat Miktarı Tablo 66. İnşaat Aşamasında Su Kullanımı Tablo 67. İşletme Aşamasında Su Kullanımı Tablo 68. Tipik Evsel Atık Su Kirleticileri ve Ortalama Konsantrasyonları Tablo 69. Gaz kompozisyonu Tablo 70. Doğalgaz Emisyon Faktörleri Tablo 71. Pirolitik Gazın Yanma Emisyonu Hesabı Tablo 72. EPA Emisyon Faktörleri Tablo 73. Pirolitik Yağın Yanma Emisyonu Hesabı Tablo 74. Emisyon Miktarları ve Yönetmelik Sınır Değerleri (prolitik gaz ve prolitik yağ) Tablo 75. Zamana Bağlı Üretim Değerleri Tablo 76. Yakın Yerleşim Yerlerini ve Mesafelerinin Gösterir Tablo Tablo 77. Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi Tablo 78. Tekirdağ-İpsala Karayolundaki Trafik Hacmi Tablo 79. Tekirdağ-İpsala Karayolundaki Trafik Hacmi Artış Yüzdesi Tablo 80. Acil Durum Ekibinin Görevleri / 254

10 ŞEKİLLER Şekil 1. El Çekme Makinesi Örnek Resmi Şekil 2. Lastik Kırma Makinesi Örnek Resmi Şekil 3. Lastiklerin Fiziksel Özellikleri Şekil 4. Prosese Ait İş Akım Şeması Şekil 5. Pirolitik Yağ Şekil 6. Karbon Siyahı Şekil 7. Çelik Tel Şekil 8. Jet Puls Torba Filtre Şekil 9. Yakın Yerleşim Yerlerini ve Mesafelerinin Gösterir Google Earth Resmi Şekil 10. Ulaşım Yollarını Gösterir Google Earth Resmi Şekil 11. Genelleştirilmiş Stratigrafi Kesiti Şekil 12. Çalışma Alanına Ait 1/1000 Ölçekli Jeoloji Haritası (Kaynak MTA) Şekil 13. Tekirdağ Malkara Civarı Genelleştirilmiş Dikme Kesiti (MTA_TJVT, Şentürk ve Diğerleri 1998) Şekil 14. Tekirdağ İli Depremsellik Haritası Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Ölçülen Basınç Değerleri Grafiği Şekil yılları arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sıcaklık Grafiği Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Yağış Değerleri Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Nem Değerleri Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sayılı Günler Dağılımı Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sayılı Günler Dağılımı Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Kar Kalınlığı Dağılımı Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Buharlaşma Dağılımı Şekil 23. Esme Sayıları Toplamına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Mevsimlik Rüzgâr Esme Sayıları Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Şekil 25. Malkara Meteoroloji İstasyonu ( ) Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı Diyagramı Şekil 26. Proje Alanına Yakın orman Arazisini Gösterir Harita Şekil 27. Tekirdağ İli Toprak Kaynakları Potansiyeli Şekil 28. Jet Puls Torba Filtre Şekil 29. Yakın Yerleşim Yerlerini ve Mesafelerinin Gösterir Google Earth Resmi Şekil 30. Proje Alanına Yakın Orman Arazisini Gösterir Harita Şekil 31. Ulaşım Yollarını Gösterir Google Earth Resmi Şekil 32. Tekirdağ-İpsala Karayolundaki Trafik Hacmi Haritası Şekil 33. İş Kazası İçin Acil Müdahale Planı Şekil 34. Yangın İçin Acil Müdahale Planı Şekil 35. Deprem İçin Acil Müdahale Planı / 254

11 EKLER EK-1 Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu nun Yazısı EK-2 Malkara Organize Sanayi Yerleşim Planı EK-3 Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulunun Su Kullanımı ve Atık Su İle İlgili Yazısı EK-4 Malkara Organize Sanayi Bölgesi İle Malkara Belediyesi Arasında Yapılan Protokol Yazısı EK-5 Parsel Tahsis Sözleşmesi EK-6 Proje Alanını Gösterir 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita EK-7 Proje Alanını Gösterir 1/5.000 Ölçekli Topoğrafik Harita EK-8 Proje Alanına Ait Yerleşim Planı EK-9 Proje Alanını Gösterir 1/5.000 Ölçekli Jeolojik Harita EK-10 Proje Alanına Ait 1/2.000 Ölçekli Nazım İmar Planı EK-11 Proje Alanına Ait 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı EK-12 Proje Alanını Gösterir 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı EK-13 1/ Ölçekli Proje Alanına Ait Etki Alanı Haritası EK-14 1/ Ölçekli Proje Alanına Ait Arazi Varlığı Haritası EK-15 Proje Alanına Ait Yer Bulduru Haritası EK-16 Proje Alanına Ait Fotoğraflar EK-17 Proje Alanına Ait Google Earth Fotoğrafları EK-18 Meteoroloji Genel Müdürlüğü nden Alınmış Malkara İlçesine Ait Meteorolojik Veriler EK-19 Akustik Rapor EK-20 ÇED Raporu İzleme-Kontrol Formu EK-21 Topçuoğlu Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. Adına Yeterlik Belgesi 10 / 254

12 ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ÖMRÜNÜ TAMAMALAMIŞ LASTİK GERİ DÖNÜŞÜM VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ TEKİRDAĞ İLİ, MALKARA İlçesi, MALKARA OSB, 105 ADA, 105 NOLU PARSEL BÖLÜM 1. PROJENİN TANIMI VE AMACI 11 / 254

13 BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, İstihdam Edilecek Kişi Sayısı, Yatırım ve İşletme Süresi Projenin Tanımı ve Amacı Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Söz konusu proje kapsamında yılık ton ömrünü tamamlamış lastiğin tel çıkartma, kırma ve proliz işlemlerine tabi tutularak bertaraf edilmesi ve ürün olarak yıllık ton karbon siyahı, ton çelik tel ve ton prolitik yağı ile birlikte her reaksiyon başına 3,5 MW elektrik enerjisi üretimi planlanmıştır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği yayımlanmış olan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin 7. Maddesi (a) bendinde EK-I listesinde yer alan projelere,, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanması zorunludur. denilmektedir. Söz konusu proje ise Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek I-Madde (11)-Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıklar; a) Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıkların geri kazanılması yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri) ve/veya nihai bertarafını yapacak tesisler, içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle söz konusu proje ÇED Yönetmeliği nin 7. Maddesi (a) bendi kapsamında değerlendirilmiş ve ÇED Yönetmeliği nin 8. Maddesi kapsamında Ek III ÇED Genel Formatı doğrultusunda ÇED Başvuru Dosyası hazırlanarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na sunulmuştur. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin 9. Maddesi gereğince Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nda yapılan Bilgilendirme, Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı sonucu ÇED Raporu Özel Formatı belirlenmiştir. Dolayısı bu ÇED Raporu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen ÇED Raporu Özel Formatına göre hazırlanmıştır tarih ve sayılı (Değişik: R.G ) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği ile önemli bir çevre problemi yaratan ÖTV lerin hangi sebeple olursa olsun vadi ve çukurlarda dolgu malzemesi olarak kullanılması, katı atık depolama tesislerine kabulü ve depolanması, ısınmada kullanılması, gösteri ve benzeri fiilleri kapsayacak şekilde her ne amaçlı olursa olsun yakılması yasaklanmıştır. Ortalama bir lastiğin petrokimyasal içerik eşdeğeri 9,5 litre yağdır. Atık lastiklerin ısıl değerleri kw/kg ile kw/kg arasında değişmektedir. Lastiğin kw/kg enerji değeri vardır ve bu kaliteli bir kömüre eşdeğerdir. Uygun şartlarda, atık lastiklerin yakılması mümkün olup, ısı enerjisi elde edilmesi gereken uygulamalarda kullanılabilmektir. Bu nedenle faydalı ömrünü tamamladığı belirlenerek araçtan sökülen orijinal veya kaplanmış, bir daha araç üzerinde lastik olarak kullanılmayacak durumda olan ve üretim esnasında ortaya çıkan ıskarta lastiklerin geri kazanılması esastır. 12 / 254

14 Kurulması planlanan tesisle bilinçsiz bir şekilde depolanarak veya yakılarak çevre sağlığını tehdit eder hale gelmiş olan ÖTL nin, çevresel etkileri minimuma indirilmiş sistemlerde piroliz yöntemiyle ülkemiz ekonomisine katkıda bulunacak ürünlere dönüştürülmesi sağlanacaktır. Hizmet Amaçları Türkiye son yıllarda atıkların kontrollü bir şekilde toplanması, ekonomiye geri kazandırılması veya yok edilmesi için çalışmalar yürütmüş ve tehlikeli ya da tehlikesiz birçok sanayi atığının yönetimi için sistemlerini kurmaya başlamıştır. Doğada yok olma süresi oldukça yüksek molekül yapılı polimerlerden ibaret doğal ve sentetik kauçuklardan üretilen ürünlerin kullanılmasını müteakip, faydalı ömürlerini tamamlamaları ile doğada uzun zaman zarfında ortadan kalkacak Ömrünü Tamamlamış Lastikler oluşmaktadır. Çevrede zor ayrışır olmaları, ömrünü tamamlamış lastiklerin önemli bir çevre problemi olmalarının asıl nedeni değildir. Ne kadar zor ayrışsalar da atıklar tabiatta sonunda ortadan kaldırılabilmektedir. Buna yakma ile de destek olunabilmektedir. Ancak, ömrünün tamamlamış lastiklerin çok önemli miktarlarda olması bu atıkların giderilmesindeki en önemli yönü ortaya koymaktadır. Miktarın çokluğu, yakılması veya yanması ile doğan çevre zararları bu atıklara olumsuz bir bakışın doğmasına neden olmuş ve kimi zaman ve yerlerde bu atıklar "zararlı atıklar" gibi muamele görerek yönetilmeye çalışılmıştır. Bu nedenle söz konusu atıklar için birçok giderme, uzaklaştırma ve geri kazanarak yararlanma şekli kullanılmış ve geliştirilmiştir. Atık yönetiminde atığı ortadan kaldırma ve uzaklaştırma yaklaşımı ile çevre açısından sıkıntı yaratan bu atıklar, günümüzde geri kazanım ile birlikte kullanılabilen malzemelere dönüştürülebilmektedir. Proje kapsamında, ülkemizdeki ömrünü tamamlamış otomobil lastiklerinin kullanılarak yeni hammaddelere dönüştürülmesi gerçekleştirilecek olup, çevre kirliliğinin önüne geçilmesine, enerji tasarrufunun sağlanmasına, atık miktarında azalma sağlanmasına ve bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlanacaktır. Aynı zamanda ÖTV lerin tekrar kazanımı ile atıl vaziyette bulunan bir ekonomik değeri tekrar ülke ekonomisine kazandırmak mümkün olacak, bu sayede yeni istihdam ve ürün çeşitliliği de sağlanmış olacaktır. Piroliz, eski lastiklerin yakıta çevrimi için kullanılan metotlardan biridir. Teknik olarak, piroliz ısı ile organik kimyasal bağların kırılması prosesidir. Lastiklerin piroliz sonucu karbon siyahı, gaz, çelik ve yağa dönüşür. Proje kapsamında ÖTV lerin geri kazanılması ise aşağıda özellikleri verilen ürünlerin elde edilmesi amaçlanmaktadır. Faaliyet, halen dünya boyutunda Çevreye Zararlı Madde olarak ilan edilen, Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin (ÖTL) yüksek sıcaklıkta kimyasal olarak parçalayıp, çelik tel, karbon siyahı, sıvı yakıt ve gaz yakıt olarak ayırmaktadır. Bu çıktılardan sırasıyla; Çelik tel, yüksek kalitede çelik olacağından balya halinde preslenerek döküm sanayisine girdi olarak iade edilecektir. Karbon siyahı, Ülkemiz sanayisinin birçok dalında hammadde olarak kullanılmaktadır ve büyük bir kısmı yurt dışından ithal edilmektedir. Sıvı yakıt, son derece yüksek kaliteli ve yok denecek kadar az kükürt içeren bir ham petrol olarak kabul edilebilir. Bu sıvı, istenirse doğrudan yakıt olarak kullanılabildiği gibi distilasyon ile benzin, mazot ve fueloil fraksiyonlarına ayrılarak uygun alanlarda kullanılabilir. Gaz yakıt ise esas olarak tesisteki enerji gereksinimini karşılamakta kullanılacaktır. 13 / 254

15 Karbon Siyahı : Gaz veya sıvı haldeki karbonlu hidrojenlerden kısmi yanma veya termik parçalanma veya her iki türlü elde edilen ince dağılmış yapısal olarak grafite benzeyen karbon tanelerine karbon siyahı adı verilir. Halk dilinde İs Karası da denilmektedir. Karbon siyahı kauçuk eşya, tekerlek lastiği (iç ve dış), kablo, konveyör bandı ve hortum imalatında kullanılmaktadır. Kauçuk endüstrisinde katkı maddesi olarak kullanılan karbon siyahı otomobil lastiği, makine parçaları, kablo, taşıyıcı bantlar, hortum, topuk ve taban lastiği yapımında; boya maddesi olarak kullanılan karbon siyahı ise renk verici olarak siyahlığı sağlamak amacıyla vernik, plastikler, matbaa mürekkebi, boya siyah kağıt, kaplamalar litografik ve klişe mürekkepleri, daktilo şeridi ve karbon kağıdı yapımında kullanılmaktadır. Siyah karbon öğütüldükten ve soğutulduktan sonra paketleme makinesine kapalı bantlarla gidecektir. Daha sonra kg lık Kraft torba kağıtlarıyla ambalajlandıktan sonra forkliftler vasıtasıyla buradan depoya götürülecektir. Pirolitik Yağ : Ömrünü tamamlamış lastiklerin piroliz işlemine tabi tutulması neticesinde elde edilen bir petrol türevidir. Piroliz işlemi sonucunda geri dönüştürülen lastiğin cinsine göre lastik miktarının %40-45 i oranında pirolitik yağ elde edilir. Prolitik yağ, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Atık yağların Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen Atık Yağ 1 tanımlaması içerisinde yer almaktadır. Ancak söz konusu ürünün, atık yağ kategorisinin tespit edilip buna göre değerlendirilmesi amacı ile elde edilecek pirolitik yağ ile ilgili olarak gerekli analiz çalışması yaptırılacaktır. Hurda Tel : Bir araba lastiğinde yaklaşık 1,14 kg çelik bant ve şerit bulunur. Bu madde 2,750 MN/m 2 lik nominal gerilme kuvvetine sahip yüksek karbonlu çelikten yapılmıştır. Kullanılmış dış lastiğin yapısında bulunan ve araç lastiğinin yaklaşık %18 ini oluşturan bölümü, tel veya hurda tel olarak tanımlanabilir. Kullanılmış dış lastiğin piroliz sonucunda lastiğin yapısındaki tel, çelik özelliğine sahip olacaktır. Kullanım alanları ise; kullanılmış dış lastiğin piroliz sonucunda yaklaşık &10 oranında elde edilecek bu ürünün genel kullanım amacı doğrultusunda hurdacılara ve/veya haddehanelere satışa sunulması planlanmaktadır. Hurda tellerin metal, çivi, çit sanayinde vb. alanlarda da kullanılması mümkündür. Prolitik Gaz : Proliz işlemi sonrasında sistemde gerçekleştirilen soğutma işleminde yoğunlaştırılan gazdır. Sistemde gerçekleştirilen piroliz işlemi ile %10 oranında Pirolitik gaz elde edilmesi planlanmaktadır. Kalorifik değer olarak gazdan daha üstün ve uygun şartlarda depolanabilmesi halinde doğal gaz ve propan yerine kullanılabilen pirolitik gazlar yapısında Hidrojen, CO 2, Metan, Ethan, Propan, Propen, Bütan ve Diğer Hidrokarbonları barındırır. Üretilecek Prolitik gazlar sisteme ısı sağlamada kullanılacaktır. Projenin Önem ve Gerekliliği Yüksek molekül yapılı polimerlerden ibaret doğal ve sentetik kauçuklardan üretildikten sonra faydalı ömürlerini tamamlayan atık lastikler yığıldığı ve atıldığı yerlerde önemli çevre sorunu yaratmaktadır. Yığınlarda meydana gelen şiddetli yangınlar ve yığınlarda rahatça çoğalma fırsatı bulan böcekler nedeniyle hastalıkların yayılmasına neden olmaktadır. Lastik atıkların diğer atıklardan ayrı olarak depolanması tehlikeyi arttırmaktadır. Çünkü bütün lastikler arasında yangın başlamasına neden olabilecek yeteri oksijen bulunur. Lastiklerin yanmasıyla atmosfere tonlarca zararlı birleşikler yayılmaktadır. Siyah bir bulut gibi atmosfere yayılan bu maddeler içinde; karbon siyahı, uçucu organik, yarı uçucu organikler, çok uçucu partiküller ve As, Cd, Cr, Pb, Zn, Fe ve benzeri gibi metaller bulunabilmektedir. Yangınlar ile atmosfere yayılan bu kirleticiler yakın çevredeki toprak ve suların kirlenmesine sebep olmaktadır. Yangını söndürmek maksadıyla sıkılan sular yangında piroliz meydana gelmesine ve toprağa sızarak ayrı bir probleme neden olabilecek birçok hidrokarbonların oluşmasına da neden olmaktadır. 14 / 254

16 Atık lastiklerin geri kazanımı ile doğal kaynaklarımız korunmuş, enerjiden tasarruf edilmiş, atık miktarı azalmış, çevre kirliliği önlenmiş ve ulusal ekonomiye katkı sağlanmış olacaktır. Projeye ülke ekonomisi açısından bakıldığında ise gerek yarattığı katma değer ve gerekse istihdam ettiği iş gücü bakımından önem arz eden ve uygulanabilirliği kolay olan bir projedir. İstihdam Edilecek Kişi Sayısı Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasının 6 ayda bitirilmesi planlanmakta olup 40 personelin çalıştırılması planlanmaktadır. İşletme aşamasında ise 52 si mavi yakalı 8 i ise beyaz yakalı olmak üzere 60 personelin çalıştırılması planlanmaktadır. Söz konusu proje kapsamında yılda 12 ay, ayda 26 gün (312 gün/yıl), günde 24saat (üç vardiya) çalışılması planlanmaktadır. Yatırım ve İşletme Süresi Tesis ömrü kesin olarak belirlenmemiş olup, tesiste talep ve hammadde olduğu sürece üretime devam edilecektir Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Üniteleri Özellikleri, Konumu (Proje Kapsamında yer alan tüm faaliyet ünitelerinin proje alanı içindeki konumlarının 1/ ölçekli topografik harita ve projenin vaziyet planı üzerinde gösterimi yapılmalı, koordinat bilgileri ( saat yönünde sıralı ve coğrafik) işlenmeli, bu üniteler için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri verilmelidir), Kapasiteleri, Bu Ünitelerde Yapılacak İşlemler ile Verilecek Hizmetler (depolama alanında depolanması planlanan ürünler, miktarı vb. açıklanmalıdır) Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Tesiste yer alacak üniteler ile ilgili bilgiler Giriş Bölümü : Ömrünü tamamlamış lastiklerin tesiste işlenmek üzere giriş yapacağı ana bölüm olarak planlanmıştır. Bu bölüm alan olarak 818,48 m 2 olarak planlanmıştır. Kabul Ünitesi : Yetkili taşıyıcılar ve ulusal atık taşıma formu ile getirilen ömrünü tamamlamış lastiklerin tesiste işlenmek üzere, gerek olması durumunda tartım işlemlerinin yapılacağı, gerekli olmaması durumunda ise her türlü giriş ve çıkış kayıtlarının yapılacağı ünite olarak planlanmıştır. Kabul ünitesi üretim ünitesinden ayrı olarak ve giriş bölümüne yakın bir yerde, yaklaşık 3m x 2m ölçülere sahip kapalı bir yapı ve hemen gerisinde kantar olmak üzere tasarlanmıştır. Geçici Depolama Alanı : Yetkili taşıyıcılar ve ulusal atık taşıma formu ile getirilen ömrünü tamamlamış lastiklerin üretim ünitesinde işlenmesinden önce geçici depolamanın yapılacağı alan olarak planlanmıştır. 15 / 254

17 Geçici depolama alanının kapasitesi 36m X 20m X 5m olmak üzere; m 3 olup, alan zeminine her türlü sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Geçici Depolama Alanının belirlenmesinde aşağıdaki teknik özellikler dikkate alınmıştır. Depolama alanının zemini sıkıştırılmış kil ile kaplanarak sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Sahanın etrafı en az 1,5 metre yüksekliğinde yapı malzemesi ile çevrilecektir. Yağmur suyu drenaj kanalları yapılarak yağmur sularının birikmesi ve tesise girmesi engellenecektir. Sahada yangın ihtimaline karşı gerekli tedbirler alınacaktır. Depolama alanı yakınında dakikada 2500 litre suyu 6 saat boyunca sağlayabilecek bir su kaynağı hazırda bulundurulacaktır. Lastiklerin istiflenmesi ve depolanmasında 4/12/1973 tarihli ve 7/7583 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kararlaştırılan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün ilgili hükümleri doğrultusunda uygulama yapılacaktır. Forklift yardımıyla sıralı şekilde depolanacak lastiklerin duraylılığı yetkili personel tarafından dikkatle denetlenip gerekli tedbirler alınacaktır. Lastik yığınları ile depolama sahası sınırı arasında koruma hattı ve lastik yığınları arasında iç yangın yolları bırakılacaktır. Elektrik, aydınlatma direkleri tesisatı ve teçhizatı ile topraklama ilgili mevzuata göre yapılacaktır. Yıldırım tehlikesine karşı TS 622 ye uygun bir paratoner sistemi kurulacaktır. Malkara Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü nden yangın tedbirlerinin yeterli olduğuna dair belge alınacaktır. İdari binalar, araç park alanı, yanıcı malzemeler dahil her türlü yangına açık maddeler, lastik yığınlarından en az 45 m uzaklıkta olacaktır. Lastik yığınlarının 300 metreden daha yakınında açık alanda ateş yakılmasına ve 60 metreden daha yakınında ise kaynak veya başka ısı üreten cihazların çalıştırılmasına izin verilmeyecektir. Sahada çalışan bütün motorlu araçlarda yangın söndürme cihazları bulunacaktır.. Lastik yığınlarının üzeri ve çevresi, sivrisinek, fare gibi zararlıların ürememesi için düzenli olarak ilaçlanacaktır. Granül Kırma Ünitesi : Bir araba lastiğinde yaklaşık 1,14 kg çelik bant ve şerit bulunur. Bu madde 2,750 MN/m 2 lik nominal gerilme kuvvetine sahip yüksek karbonlu çelikten yapılmıştır. Kullanılmış dış lastiğin yapısında bulunan ve araç lastiğinin yaklaşık %18 ini oluşturan bölümü, tel veya hurda tel olarak tanımlanabilir. Kullanılmış dış lastiğin piroliz sonucunda lastiğin yapısındaki tel, çelik özelliğine sahip olacaktır. Kullanım alanları ise; kullanılmış dış lastiğin piroliz sonucunda yaklaşık %10 oranında elde edilecek bu ürünün genel kullanım amacı doğrultusunda hurdacılara ve/veya haddehanelere satışa sunulması planlanmaktadır. Hurda tellerin metal, çivi, çit sanayinde vb. alanlarda da kullanılması mümkündür. Ömrünü tamamlamış lastiklerin öncelikli olarak Hidrolik Çift Yönlü Tel Çekme makinesi ile telleri uzaklaştırılacak ve daha sonra 3 ton/saat kapasiteli shredder makinesi ile dilimleme ünitesinde parçalanacaktır. Buradaki amaç reaktöre azami miktarda yükleme yapabilmektir. Bu ünite yaklaşık olarak her biri 400 m2 lik bir alanda saatte 3 ton ÖTL işleyecek şekilde planlanmıştır. 16 / 254

18 Şekil 1. El Çekme Makinesi Örnek Resmi Şekil 2. Lastik Kırma Makinesi Örnek Resmi Reaktör Ünitesi : ÖTV lerin ısıl işleme tabi tutularak ikincil hammadde haline getirilmesi planlanan bölümüdür. Yeterli büyüklüğe sahip alan, tesis kapasitesi kadar lastik dönüştürme ve işleme kapasitesine sahip olacaktır. Tesis sahsındaki geçici depolama alanındaki iş makinası lastikleri bütün olarak, otomobil, kamyon ve tır gibi araçların lastikleri de, hidrolik çift yönlü lastik parçalama marinasında parçalandıktan sonra, kauçuk bantlı çift yönlü konveyör ile tamamen kapalı sistemden oluşan 2 adet Üniversal Piroliz reaktörün bulunduğu üniteye aktarılacaktır. Reaktörler yarı kesikli ve 24 saatte tek besleme ile çalışmakta olup, toplam kapasite 60 ton/gün şeklinde olacaktır. Piroliz reaktörüne giren maddeler sıcaklık ve basınç altında proses edilecek, bu işlemlerden elde edilen katı, sıvı ve gaz ürünler kondenserler ve diğer ekipmanlarla ayrıma tabi tutulacak ve depolanması gerekli olanlar stoklama tanklarına gönderilecektir. 17 / 254

19 Üretim prosesi piroliz esasına dayanmaktadır. Bu proses ömrünü tamamlamış lastik materyallerin yüksek sıcaklık altında oksijensiz bir ortamda termokimyasal olarak ayrıştırma işlemidir. Uygulanacak piroliz prosesinden elde edilen gazın özellikleri dikkate alınarak doğrudan yakıt olarak kullanılması tercih edilmiştir. Bunun için jeneratör vasıtasıyla gaz ve yağın elektrik enerjisine çevirimi planlanmıştır. Piroliz işlemi sonunda oluşacak pirolitik gazların bir kısmı sistemin ısıtılmasında bir kısmı da pirolitik yağla birlikte elektrik enerjisi elde etmede kullanılacaktır. Yaklaşık 300 m 2 alan üzerinde piroliz işleminin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Ayrıca ısıl işleme tabi tutulan ÖTL lerden arta kalan karbon siyahı ve çelik tel bu ünitede manyetik bir ayırıcı yardımıyla birbirinden ayrılacaktır. Karbon Ünitesi : Karbon siyahı yüksek devirli santrifüj ünitesinde mikronize edilerek istenilen ebatlara indirgenecek ve yine istenilen miktarlarda paketlenerek satışa hazır hale getirilecektir. Paketleme ünitesi ve depolama alanı 300 m 2 olarak planlanmıştır. Karbon siyahı ünitesi; kapalı konveyörler ile karbon siyahını mikronize edecek yüksek devirli santfrüj sistemi ve paketleme ünitesi ile paketlenmiş karbon siyahı silosundan müteşekkil ünite olarak planlanmıştır. Tüm ünitelerin sızdırmazlığı sağlanacak ve sirkülasyon hatları mevcut olacaktır. Ortamda karbon siyahı tozu kesinlikle olmayacak ve tüm sistem kapalı devre çalışacaktır. Mikronize edilmiş ve belli pazar kalitesi ile elde edilen karbon siyahı otomatik dolum makinelerinde, 25 kg lık Kraft torbalarda paketlenerek uygun sektörlere satışa sunulacaktır. Yüksek devirli santfrüj sistem değirmenine gönderilen karbon siyahı 5-40 mikron çapında öğütülecektir. Tüm bu işlemler sızdırmaz ekipmanlarda gerçekleşecek ve ortama toz sızması önlenecektir. Toz tutucu siklonlarda biriken karbon siyahı, kullanılmak üzere değirmene gönderilecek ve kayıp oluşması önlenecektir. Böylece istenen standartta elde edilen ticari karbon siyahı 25 kg lık Kraft torbalarda paketlenerek sevk edilecektir. Gaz Toplama, Yoğunlaştırma ve Depolama Ünitesi (Yardımcı Sistem): Sistemde oluşan gazın temizlenmesi amacıyla planlanmıştır. Gaz yıkama sisteminden (scrubber) geçirilen yoğunlaşmamış gazın, gaz depo tankına sıkıştırılması amacı ile pompa, blower, kompresör vb. transfer ekipmanları sistemde yer alacaktır. Gaz depo tankından kontrollü bir debi ile piroliz reaktörü gaz brülörüne verilen gaz, sistemde her gün üretim miktarının tamamı tüketilen enerji kaynağı olarak kullanılacaktır. Proje kapsamında yer alan gaz, ebatları 2 adet 3 m³ olarak planlanmış olan depolama ünitesinde kullanılmak üzere depolanacaktır. Sistemde elde edilecek gazın kalorifik değeri doğalgazdan yüksektir. Elektrik Üretim Ünitesi : İçerisinde pirolitik yağlara göre dizayn edilmiş 2 adet 250 kw lık jeneratörün yer aldığı 100 m 2 alan olarak planlanmıştır. Destile sonrası elektrik üretiminde kullanılacak yağlar yakma ünitelerine sahip elektrik jeneratörlerinde kullanılarak elektrik üretimi gerçekleştirilecektir. Yapılan fizibilite çalışmaları ile 60 ton/gün Ömrünü Tamamlamış Lastik işlenerek 3,5 MW elektrik üretilmesi planlanmaktadır. Üretilen elektrik iletim hattı ile Organize Sanayi Bölgesi trafosuna bağlanacaktır. Ürün Depolama Alanları : Pirolitik Yağ Depolama : Elde edilecek yağ 240 m 2 lik taban alanına sahip bir alanda dikey bir tarafı bambeli 60 m 3 kapasiteli 2 adet depolama tanklarında stoklanacaktır. Pirolitik yağ jeneratörlerde yakıt olarak elektrik enerjisine 18 / 254

20 dönüştürülecektir. Pirolitik Yağ üretimi kapasitesi ton/yıl olarak planlanmaktadır. Çelik Tel Depolama : Elde edilecek çelik teller 400 m 2 lik granül kırma ünitesi içerisinde preslenerek 100 m 2 lik bölümde satışa sunulması için depolanacaktır. Çelik tel üretim kapasitesi ton/yıl olarak planlanmaktadır. Karbon Siyahı Depolama : Elde edilecek paketlenmiş karbon siyahı 400 m 2 lik karbon ünitesi alanı içerisinde paketlenerek 100 m 2 lik bölümde satışa sunulması için depolanacaktır. Karbon siyahı üretim kapasitesi ton/yıl olarak planlanmaktadır. İdari Bina ve Sosyal Tesisler : Yaklaşık 90 m 2 kapalı alanda idari bina ve güvenlik binası yer almaktadır. İdari bina ve yanıcı malzemeler dâhil her türlü yangına açık maddeler, lastik yığınlarından uzakta olacak şekilde planlanmıştır. Söz konusu proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde yer almaktadır. Söz konusu proje alanı ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ye tahsis edilmiş olup konu ile ilgili olarak Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu nun yazısı Ek-1 de verilmiştir. Ayrıca proje alanında üzerinde yer aldığı 1.6/000 ölçekli Malkara Organize Sanayi Yerleşim Planı Ek-2 de verilmiş olup Organize Sanayi içerisinde elektrik, su ve kanalizasyon şebekeleri mevcuttur. Proje alanı İstanbul G18-a1 paftasında bulunmakta olup faaliyet alanını gösterir 1/ ölçekli topografik harita Ek-6 da, 1/5.000 ölçekli topoğrafik harita Ek-7 de, 1/2.000 ölçekli nazım imar planı Ek-10 da, 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı Ek-11 de ve yerleşim planı Ek-8 de verilmiştir. Proje alanı 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı na göre Organize Sanayi Bölgesi nde kalmakta olup çevre düzeni planı Ek-12 de verilmiştir. Tablo 1. Proje Alanına Ait Koordinatları Nokta No UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Koor. Sırası Sağa- Yukarı Koor. Sırası Enlem-Boylam Datum ED-50 Datum WGS-84 Türü UTM Türü Coğrafik D.O.M. 27 D.O.M. - Zon 35 Zon - Ölçek Faktörü 6 derecelik Ölçek Faktörü - y x Enlem (K) Boylam(B) Alan m 2 Ayıca Projenin Türkiye deki yerini ve ulaşım yollarını gösterir yer bulduru haritası Ek-15 de proje alanına ait fotoğraflar Ek-16 da, Google Earth Fotoğrafları ise Ek-17 de verilmiştir. 19 / 254

21 1.3. Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri Proje Kapsamında kullanılacak Hammaddeler, Kimyasallar vb. Maddeler, Miktarları, Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Depolamam Yönetimi, Depoların Kapasitesi ve Özellikleri Proseste hammadde olarak 60 ton/gün ömrünü tamamlamış lastik kullanılacaktır. Kullanılacak atık lastikler, lastik üreticileri, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünden lisans alarak geçici depolama tesisi işletmecileri, lastik tamirhaneleri, kaplamacılar, perakende satış noktaları, oto sanayi gibi yerlerden temin edilerek ulusal atık taşıma formuna sahip yetkili taşıyıcılar ile geçici depolama alanına oradan da tesis alanına getirilecektir. Ömrünü tamamlamış lastikler piyasadan tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği ile yayımlanan Ömrünü tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak temin edilecektir. Proje kapsamında ayrıca iş makinelerinde kullanılan, ömrünü tamamlamış lastiklerin geri dönüşümü de planlanmaktadır. Tesiste kauçuk içermeyen hiçbir ürün veya atığın geri kazanımı veya işlenmesi söz konusu olmayacaktır. Projenin temel amacı; Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin hem çevresel hem de ekonomik açıdan değerlendirilmeleri ve esasen önemli bir hammadde kaynağı olan atık lastiklerin çevreye zarar vermeyen bir yöntemle geri kazanılmasıdır. Lastik, karma bir ürün olup bir araya gelişi büyük bir kesinlik gerektiren farklı özelliklerdeki mamuller bütünlüğüdür. Kullanıldıktan sonra ömrünü tamamlayan lastikler ağırlığında yaklaşık % 10 kayıpla araçlardan çıkar. Ancak kimyasında bir değişme olmaz. Isıl değerleri 28,000 kw/kg ile 35,000 kw/kg arasında değişen atık lastik karakterizasyonu Tablo 2. de verilmiştir. Kurulması planlanan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Geri Kazanımı Tesisi projesinin adından da anlaşılacağı gibi ana hammaddesi kullanılmış lastiklerdir. Tesis ömrünü tamamlamış lastikleri piroliz yöntemi ile yeniden kullanılabilir, formlara dönüştürmektedir. Tablo 2. Araç Lastiği Karakterizasyonu Kauçuk % Dolgu Maddesi % Yumuşatıcı Yağlar % 3-13 Kuşaklar (Çelik, Tekstil) % Karbon % Hidrojen % 7-8 Çinko oksit % 1,2 Kükürt % 1,3 Demir % 15 Isıl Değeri Özgül Ağırlık Binek Arabası Lastik Ağırlığı kj/kg 1,2 gr/cm3 Hammadde olarak kullanılacak atık kodlu Ömrünü Tamamlamış Lastikler 6 bölümden oluşmaktadır. 8 kg 20 / 254

22 Lastik bölümleri; Gövde(kat bezleri) Sırt (taban) Yanak Topuk Omuz Lastik yapısına göre kuşak ve darbe katlarıdır. Şekil 3. Lastiklerin Fiziksel Özellikleri Sırt Omuz Yanak Topuk Damak Teli Ceyfır : Lastiğin yolla temasını sağlayan en üst bölümüdür. Üzerindeki desen kulanım amacını gösterir. Desendeki oluklar yağmur suyunu deşarj etmeye yarar. Zemine temas eden dolu bloklarsa çekiş ve fren gücünü iletir, yanal kuvvet üretir. : Sırt ile yanağın birleştiği ve kalın kauçuktan yapılmış bölgesi : Lastiğin topuk ve omuz bölgesi arasında kalan ve bölgesidir. Direksiyon kontrol karakteristiğini, taşıma ve konfor estetiğini belirler. Lastiğe esneklik sağlar, üzerinde markalama ve tanıtıcı bilgiler bulunur. : Lastiğin janta temas eden ve sıkıca bağlanmasını sağlayan bölgesidir. : Lastiği jantın etrafında tutan bölgedir. Gerilmeye dayanıklı, uzamayan çelik tellerden üretilir. : Damak telinin dış kısmına yerleştirilir. Karkas yapının jant tarafından aşındırılmasını ve tahrip edilmesini engeller. Jant ucu üzerinde gerekli olan esnekliği sağlar. 21 / 254

23 Karkas Yapı : Lastiğin alt ucundaki bir damak telinden diğerine uzayan destek bölümüdür. Damak telinin etrafını dolaşarak lastiğe bağlanır. Polyester kord bezinden üretilen karkas yapıda uzunlamasına lifler yükü taşır, yatay liflerse yapıyı bir arada tutar. Kuşaklar : Lastik sırt deseninin altında uzanan dar katmanlara kuşak adı verilir. Çelik ve bez olmak üzere ikiye ayrılan kuşaklar karkas yapıyı sıkıştırır. Astar : Lastiğin iç yüzeyindeki ince bir kauçuk katmanı olan astar hava sızdırmazlığını sağlar. Lastiğin içine sıkıştırılmış basınçlı havanın dışarı kaçmasını önler. Araç lastiklerin özellikleri Tablo 3. de detaylı olarak verilmiştir. Tablo 3. de verilen rakamlardan da anlaşılacağı gibi atık lastiğin ortalama % 95 i geri dönüştürülebilen ürünlerden oluşmaktadır. Tablo 3. Lastiklerin Özellikleri Ürün Cinsi Kamyon Lastikleri Araba Lastikleri Kauçuk % 70 % 70 Çelik % 27 % 15 Lif ve Diğer Atıklar % 3 % 15 Yetkili taşıyıcılar ve ulusal atık taşıma formu ile getirilen ömrünü tamamlamış lastiklerin üretim ünitesinde işlenmesinden önce geçici depolamanın yapılacağı alan olarak planlanmıştır. Geçici depolama alanının kapasitesi 36m X 20m X 5m olmak üzere; m 3 olup, alan zeminine her türlü sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Geçici Depolama Alanının belirlenmesinde aşağıdaki teknik özellikler dikkate alınmıştır. Depolama alanının zemini sıkıştırılmış kil ile kaplanarak sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Sahanın etrafı en az 1,5 metre yüksekliğinde yapı malzemesi ile çevrilecektir. Yağmur suyu drenaj kanalları yapılarak yağmur sularının birikmesi ve tesise girmesi engellenecektir. Sahada yangın ihtimaline karşı gerekli tedbirler alınacaktır. Depolama alanı yakınında dakikada 2500 litre suyu 6 saat boyunca sağlayabilecek bir su kaynağı hazırda bulundurulacaktır. Lastiklerin istiflenmesi ve depolanmasında 4/12/1973 tarihli ve 7/7583 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kararlaştırılan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün ilgili hükümleri doğrultusunda uygulama yapılacaktır. Forklift yardımıyla sıralı şekilde depolanacak lastiklerin duraylılığı yetkili personel tarafından dikkatle denetlenip gerekli tedbirler alınacaktır. Lastik yığınları ile depolama sahası sınırı arasında koruma hattı ve lastik yığınları arasında iç yangın yolları bırakılacaktır. Elektrik, aydınlatma direkleri tesisatı ve teçhizatı ile topraklama ilgili mevzuata göre yapılacaktır. Yıldırım tehlikesine karşı TS 622 ye uygun bir paratoner sistemi kurulacaktır. Malkara Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü nden yangın tedbirlerinin yeterli olduğuna dair belge alınacaktır. İdari binalar, araç park alanı, yanıcı malzemeler dahil her türlü yangına açık maddeler, lastik yığınlarından uzakta olacaktır. Lastik yığınlarının 300 metreden daha yakınında açık alanda ateş yakılmasına ve yakınında ise kaynak veya başka ısı üreten cihazların çalıştırılmasına izin verilmeyecektir. Sahada çalışan bütün motorlu araçlarda yangın söndürme cihazları bulunacaktır.. 22 / 254

24 Lastik yığınlarının üzeri ve çevresi, sivrisinek, fare gibi zararlıların ürememesi için düzenli olarak ilaçlanacaktır. Tesiste kullanılacak hammadde ton/yıl ömrünü tamamlamış lastiktir. Tesiste hammadde olarak kullanılacak ömrünü tamamlamış lastik işletmenin ilk yıllarında yetkili taşıyıcılar ile tesis alanına getirilecektir Proje Kapsamında Her Bir Ünitede Gerçekleştirilecek İşlemler, Proses Akım Şeması (Kirletici Kaynaklarının Gösterilmesi), Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Proses Yöntemleri ile Teknolojiler, Atık Besleme Prosesi, Piroliz Teknolojisi, Geri Dönüşüm Verimi, (Üretimde Yer Alacak Tüm Girdi-Çıktılar ile Üretim Akım Şemasının Detaylı Olarak Hazırlanması), Projede Uyulacak Ulusal ve Uluslararası Standartlar, Faaliyet Üniteleri Dışındaki Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler, Tesiste son teknoloji ile donatılmış makine ve ekipman kullanılacaktır. Söz konusu proje kapsamında lastik geri kazanımı ve enerji üretimi gerçekleştirilecek olup lastik geri kazanım 5 ana bölümden oluşacaktır. Bu bölümler genel hatları ile aşağıda verilmiştir: A) LASTİK GERİ KAZANIMI Geçici Depolama Alanı Yetkili taşıyıcılar ve ulusal atık taşıma formu ile getirilen ömrünü tamamlamış lastiklerin üretim ünitesinde işlenmesinden önce geçici depolamanın yapılacağı alan olarak planlanmıştır. Geçici depolama alanının kapasitesi 36m X 20m X 5m olmak üzere; m 3 olup, alan zeminine her türlü sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Geçici Depolama Alanının belirlenmesinde aşağıdaki teknik özellikler dikkate alınmıştır. Depolama alanının zemini sıkıştırılmış kil ile kaplanarak sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Sahanın etrafı en az 1,5 metre yüksekliğinde yapı malzemesi ile çevrilecektir. Yağmur suyu drenaj kanalları yapılarak yağmur sularının birikmesi ve tesise girmesi engellenecektir. Sahada yangın ihtimaline karşı gerekli tedbirler alınacaktır. Depolama alanı yakınında dakikada 2500 litre suyu 6 saat boyunca sağlayabilecek bir su kaynağı hazırda bulundurulacaktır. Lastiklerin istiflenmesi ve depolanmasında 4/12/1973 tarihli ve 7/7583 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kararlaştırılan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün ilgili hükümleri doğrultusunda uygulama yapılacaktır. Forklift yardımıyla sıralı şekilde depolanacak lastiklerin duraylılığı yetkili personel tarafından dikkatle denetlenip gerekli tedbirler alınacaktır. Lastik yığınları ile depolama sahası sınırı arasında koruma hattı ve lastik yığınları arasında iç yangın yolları bırakılacaktır. Elektrik, aydınlatma direkleri tesisatı ve teçhizatı ile topraklama ilgili mevzuata göre yapılacaktır. Yıldırım tehlikesine karşı TS 622 ye uygun bir paratoner sistemi kurulacaktır. Malkara Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü nden yangın tedbirlerinin yeterli olduğuna dair belge alınacaktır. İdari binalar, araç park alanı, yanıcı malzemeler dahil her türlü yangına açık maddeler, lastik yığınlarından uzakta olacaktır. 23 / 254

25 Lastik yığınlarının 300 metreden daha yakınında açık alanda ateş yakılmasına ve yakınında ise kaynak veya başka ısı üreten cihazların çalıştırılmasına izin verilmeyecektir. Sahada çalışan bütün motorlu araçlarda yangın söndürme cihazları bulunacaktır.. Lastik yığınlarının üzeri ve çevresi, sivrisinek, fare gibi zararlıların ürememesi için düzenli olarak ilaçlanacaktır. ÖTL depolama alanının etrafı beton duvar ile çevrilerek tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği Madde 11 de belirtilen şartlara uygun olacaktır. Granül Kırma Ünitesi Granüllü kırma ünitesi 3 ana birim ve taşıyıcı bantlardan oluşacaktır. Tel Çekme Lastiklerinin topuk telleri alınmadan işlenmesi, işletme maliyetlerini artırması sebebiyle tercih edilmeyen bir yöntemdir. Bu sebeple; Tır, Kamyon ve küçük araç lastiklerinin topuk tellerini çeken hidrolik çift yönlü tel çekme makinesi ile topuk telleri alındıktan sonra parçalayıcıya alınır. Tesiste kullanılması planlanan tel çekici 4 m x 3 m x 1 m ebatlarında olacaktır. Shredder (Parçalayıcı) Topuk telleri alınmış bütün haldeki lastikler 2-4 mm. boyutlarına kadar küçülterek içerisindeki tel, lif ve kort bezi ayrılacak, piroliz işlemine bu şekilde girecektir. Sistemde lastiklerin istenilen büyüklüğe getirilmesi için elek sisteminden parçalayıcıya geri dönüş hattı eklenmiştir. Proje kapsamında yer alan parçalayıcı 13 m x 2,38 m x 4,6 m ebatlarında ve 3 ton/saat kapasiteli olarak planlanmıştır. Taşıyıcı ve Yükleyici Konveyörler Lastiklerin işlemeye alınması ile birlikte, tel çekici, parçalayıcı ve piroliz reaktörleri arasında transfer görevi görecektir. Proje kapsamında toplam 6 adet konveyör yer alması planlanmaktadır. Reaktör ünitesi Tesis sahsındaki geçici depolama alanındaki iş makinası lastikleri bütün olarak, otomobil, kamyon ve TIR gibi araçların lastikleri de, hidrolik çift yönlü lastik parçalama marinasında parçalandıktan sonra, kauçuk bantlı çift yönlü konveyör ile tamamen kapalı sistemden oluşan 2 adet Üniversal Piroliz reaktörün bulunduğu üniteye aktarılacaktır. Reaktörler yarı kesikli ve 24 saatte tek besleme ile çalışmakta olup, toplam kapasite 60 ton/gün şeklinde olacaktır. Reaktör ünitesinde 2 adet sızdırmazlığı sağlanmış ve yüksek güvenlikli (otomasyon kontrollü) üniversal piroliz reaktörü olacaktır. Reaktörlerde termal parçalama işlemine girecek lastiklerin oksijensiz ortamda ısıtılarak gazlaşması sağlanacak ve bu gaz, su ile soğutulan çiller yoğunlaştırma (kondenser) ünitesinden geçerek yoğunlaşacaktır. Böylelikle pirolitik yağ ve proses sonunda katı ürün olarak ta karbon siyahı elde edilecektir. 24 / 254

26 Karbon Ünitesi Karbon siyahı yüksek devirli santrifüj ünitesinde mikronize edilerek istenilen ebatlara indirgenecek ve yine istenilen miktarlarda paketlenerek satışa hazır hale getirilecektir. Paketleme ünitesi ve depolama alanı 300 m 2 olarak planlanmıştır. Karbon siyahı ünitesi; kapalı konveyörler ile karbon siyahını mikronize edecek yüksek devirli santfrüj sistemi ve paketleme ünitesi ile paketlenmiş karbon siyahı silosundan müteşekkil ünite olarak planlanmıştır. Tüm ünitelerin sızdırmazlığı sağlanacak ve sirkülasyon hatları mevcut olacaktır. Ortamda karbon siyahı tozu kesinlikle olmayacak ve tüm sistem kapalı devre çalışacaktır. Mikronize edilmiş ve belli pazar kalitesi ile elde edilen karbon siyahı otomatik dolum makinelerinde, 25 kg lık Kraft torbalarda paketlenerek uygun sektörlere satışa sunulacaktır. Yüksek devirli santfrüj sistem değirmenine gönderilen karbon siyahı 5-40 mikron çapında öğütülecektir. Tüm bu işlemler sızdırmaz ekipmanlarda gerçekleşecek ve ortama toz sızması önlenecektir. Toz tutucu siklonlarda biriken karbon siyahı, kullanılmak üzere değirmene gönderilecek ve kayıp oluşması önlenecektir. Böylece istenen standartta elde edilen ticari karbon siyahı 25 kg lık Kraft torbalarda paketlenerek sevk edilecektir. Gaz Toplama, Yoğunlaştırma ve Depolama Ünitesi (Yardımcı Sistem) Sistemde oluşan gazın temizlenmesi amacıyla planlanmıştır. Gaz yıkama sisteminden (scrubber) geçirilen yoğunlaşmamış gazın, gaz depo tankına sıkıştırılması amacı ile pompa, blower, kompresör vb. transfer ekipmanları sistemde yer alacaktır. Gaz depo tankından kontrollü bir debi ile piroliz reaktörü gaz brülörüne verilen gaz, sistemde her gün üretim miktarının tamamı tüketilen enerji kaynağı olarak kullanılacaktır. Proje kapsamında yer alan gaz, ebatları 2 adet 3 m³ olarak planlanmış olan depolama ünitesinde kullanılmak üzere depolanacaktır. Sistemde elde edilecek gazın kalorifik değeri doğalgazdan yüksektir. Soğutma Ünitesi Sistemde piroliz reaktöründen elde edilen ve yoğunlaştıracak gazın soğutulması amacı ile kullanılan suyun soğutulması, su kulesi ve chiller ile sağlanacaktır. Piroliz reaktöründe elde edilen gazın, hızlı şekilde soğutulması ile yoğunlaştırılması sağlanacaktır. Sistem içindeki su, devir daim yapılarak kullanılacak olup, azalan su tamamlanarak proses devam ettirilecektir. Soğutma ünitesi kapsamında yer alacak soğutma kulesi Çiller Eşanjör soğutma kcal/saat kapasiteli ve 2 adet 70 m3/s kapasiteli santrifüj pompa ile iklim şatlarına göre -5 0 C ye kadar soğutma özelliğine sahip olarak projelendirilmiştir. Soğutma takviye ve sirkülasyon havuzuna ise 2 m³ su alınacak, sıcaklık nedeniyle yaşanacak kayıplar için sisteme otomatik rezervuar sistemi ile su ilave edilerek, sistem kapalı bir ortamda sürekli çalıştırılacaktır. Projedeki yöntem ve geri kazanım süreci, doğaya zarar vermeden ve herhangi bir kirliliğe neden olmadan ömrünü tamamlamış lastiklerin geri kazanıldığı bir işlem olacaktır. Geri Kazanım Prosesi Planlanan proje kapsamında ömrünü tamamlamış lastiklerin piroliz yöntemiyle geri kazanımı sağlanılması planlanmaktadır. Piroliz işlemi oksijensiz ortamda ısıl işlem uygulanarak hidrokarbonlar arasındaki bağların kopartılarak, yerine yeni daha küçük molekül ağırlığına sahip bileşiklerin oluşması işlemi olarak özetlenebilir. Brülör vasıtası ile elde edilen ısı 800 derece civarında reaktörün etrafında dolaştırılıp reaktörün derecelere ısıtılması sağlanacaktır. 25 / 254

27 Proje kapsamında yılda 312 gün, günde 24 saat 3 vardiya şeklinde çalışması planlanmaktadır. Soğuma ve dolum süreleri hesaba katıldığında piroliz fırını 24 saatte 2 reaksiyon yapabilmektedir. Projeye konu olan proseste, tesise getirilen ömrünü tamamlamış lastikler l topuk tellerini çeken hidrolik çift yönlü tel çekme makinesi ile topuk telleri alındıktan sonra 3 ton/saat kapasiteli shredder makinesi ile dilimleme ünitesinde parçalanacaktır. Kesme ünitesinde 4 eşit parçaya bölünen ömrünü tamamlamış lastikler bant sistemi ile reaktöre beslenecektir. Reaktör içindeki hava süpürülüp yerine inert olan nitrojen gazı alınacaktır. Brülör vasıtası ile elde edilen ısı 800 o C civarında reaktörün etrafında dolaştırılıp reaktörün oc ısıtılması sağlanacaktır. 2 adet 450 m 3 /h debili vakum pompası vasıtası ile reaktörü ısıtan hava çekilip bacadan dışarı atılacaktır. Piroliz işlemi sırasınca oluşan gaz fazındaki ürün yoğuşturma ünitesine borular vasıtasıyla iletimi sağlanacaktır. Reaktörün içinde gazlaşmanın başlaması ile oluşan gaz kendi 1 atm civarı basıncı ile yoğuşturma ünitesine yönlendirilecek burada su soğutmalı eşanşör ile yoğuşturulacaktır. Daha büyük yoğunluğa sahip olan yağ ve yoğunlaştırılamayan gaz tekrar piroliz fırınına beslenerek burada yakıt olarak kullanılacaktır. Daha az yoğunluğa sahip pirolitik yağ ise elektrik üretiminde kullanılacak olup, 3,5 MW lık elektrik üretilecektir. Ortalama 12 saat sonunda reaksiyonun bitmesi ve reaktörün soğuması ile reaktörün kapağı açılmadan bunker vasıtası ile soğumuş bulunan karbon siyahı pnomatik olarak çekilerek taşınacaktır. İç ortamın havası tavan hava kanalları vasıtası ile toplanıp yine bu filtreden geçirilip dış ortama verilecek yerine taze hava sirkülâsyonu sağlanacaktır. İç ortamda kullanılacak fanlar hepsi TSE standartlarında rulman yataklı ve balansı alınmış olarak üretilecektir. Dolayısı ile ciddi bir gürültü kirliliği söz konusu olmayacaktır. Titreşim ihtimali olan tüm makinelerin ayakları vibro-proof (titreşim emniyetli) yaylı kauçuk takozlarla beslenecek dolayısı ile titreşimin ve olası gürültü kaynaklarının önüne geçilmiş olacaktır. Tüm sistem gaz ve karbon siyahı kapalı borularda taşınıp yine kapalı kaplarda muhafaza edileceği için koku oluşma ihtimalinin önüne geçilecektir. Hem emniyet hem de koku açısından taşımalar inert bir gaz olan nitrojen gazı ile yapılacağından ve tüm sıvı depolama tanklarının üstü nitrojen gazı ile battaniyeleneceği için koku ve parlama, patlama, yangın riskinin önüne geçilmiş olacaktır. Yine sistemde kullanılacak olan tüm elektrik panoları, transmitterlar, transdüserler, duyucular ve termokuplar eksproof olacaklardır. Sistem de basınç ve ısı emniyeti için ölçümlemede hem mekanik gliserinli göstergeler hem de ikizi olarak elektronik duyucular kullanılacaktır. Bu duyucular Emko esm-4450 smart I/O modül proses kontrol cihazları olacak her birinde iki adet harici alarm ve kontrol modülü bulunacak ve rs 485 seri haberleşme birimi ile özel yazılım programı ESM-wiever ile bilgisayar haberleşmesi data logger oluşumu ve uzaktan kumanda ve kontrol imkanı da sağlanacaktır. Bu dijital logic emniyet ve kontrol sisteminin yanı sıra tüm sistemde basınç ayarlı emniyet ventiller de bulunacaktır. Kullanılacak tüm tank, reaktör, eşanjör vs tüm makineler emniyet katsayılı olarak basınç testinden geçirilecek ve üzerlerinde basınç test etiketleri mevcut olacaktır. Piroliz işlemi sonrasında fırının soğuması ile fırın içerisinde kalacak olan karbon siyahı bilyalı değirmene beslenecek, burada uygun boyuta getirilen karbon siyahı granül sistemine aktarılarak burada granül haline getirilen ürün paketlenerek satışa sunulacaktır. Piroliz işlemi sonrasında kalan hurda çelik tel ise insan gücü ile alınarak bölgede bulunan lisanslı firmalara satılacaktır. Piroliz işleminde oksijensiz ortamda karbonlu tüm bileşiklerin bozundurularak gaz haline getirilmesi sebebiyle, piroliz fırınından alınan çelik 26 / 254

28 teller üzerinde herhangi bir kalıntı kalmayacaktır. Projenin iş akım şeması Şekil 4. de verilmiştir. Tesisinin işleticisi lisans almadan önce, tesiste yakılacak atığı analiz etmek, atık besleme hızına bağlı olarak ortaya çıkacak emisyon ve atık sularla ilgili standartları sağladığını ispat etmek amacıyla sürekli ölçüm cihazı ile üç ay süreyle deneme yakması yapmakla yükümlüdür. B) ELEKTRİK ÜRETİM PROSESİ Jeneratörler ulusal ve uluslararası standartlara göre dizayn edilmiş kw lık jeneratörlerdir. Bu tesiste jeneratörlerin yakıtları üretilecektir. Atık lastiklerin geri kazanımı prosesinden elde edilen pirolitik yağ distilasyon kolonlarında jeneratör yakıtı özelliklerine sahip aralıkta ayrılarak jeneratörlerde yakıt olarak kullanılacaktır. Bu yakıtın alt ve üst kalorifik değerleri dizel yakıt için verilen değerlere eşdeğer olarak kabul edilmektedir. Sistem olabildiğince sürekli enerji üretimine göre planlanmakta ise de jeneratörler paket olduğu için istendiği zaman durdurulabilir ve çalıştırılabilir. Üretilecek enerjiyi toplayıp dağıtımını yapacak şalt sahası kapalı olarak elektrik üretim binasının içerisinde yer alacaktır. Üretilecek elektrik nakil hattı ile Türkiye Elektrik Kurumunun göstereceği trafodan ulusal nakil hattına bağlanacaktır. Şalt sahası ve nakil işlemleri ayrıca değerlendirilecek olup gerekli izinler alınacaktır. Geri dönüşüm verimi : Kurulması planlanan tesiste hammadde olarak kullanılacak ÖTL yaklaşık % 95 verimle geri dönüştürülecektir. Projede uyulacak ulusal ve uluslararası standartlar: ÖTL geri kazanımı sonucu elde edilen ürünlerin herhangi bir ulusal veya uluslararası standardı yoktur. Ancak elde edilecek yağ bir hidrokarbon karışımıdır. Piroliz reaktöründe uygulanacak sıcaklık ve zaman programına göre bu ürünlerin karbon sayıları değişmektedir. Bu uygulamada hedef, alınan C20-C40 karbon sayılı ürünleri ağırlıklı olarak almaktır. Bu sayılarda jeneratör yakıtı için uygun değerlerdir. İşletilmesi planlanan geri kazanım tesisinden elde edilecek ürün tehlikeli atık içermeyeceği gibi PCB (Poliklorlubifeniller) parametresi I. Kategori atık yağlar için belirlenen sınır değeri (Max 10 ppm ) aşmayacaktır. Faaliyet üniteleri dışındaki diğer ünitelerde sunulacak hizmetler: Faaliyet üniteleri dışında tesise getirilecek hammadde lisanslı araçların kiralanması, ürünün taşınması da yine kiralama yolu ile yaptırılacaktır. Tesis alanı içerisinde bulunan idari bina, tesis çalışanların sosyal ihtiyaçlarının giderilmesi ve tesisin sevk ve idaresi için kullanılacaktır. 27 / 254

29 Şekil 4. Prosese Ait İş Akım Şeması 28 / 254

30 KAPASİTELERİ A) LASTİK GERİ KAZANIMI Söz konusu faaliyet kapsamında yılda ton Ömrünü tamamlamış lastiğin işleme tabi tutulması planlanmaktadır. Yılda Çalışılacak Ay Sayısı Ayda Çalışılacak Gün Sayısı Yılda Çalışacak Gün Sayısı Günde Çalışılacak Saat = 12 ay/yıl = 26 gün/ay = 312 gün/yıl = 24 saat/gün (üç vardiya) Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm projesi kapsamında yukarıda verilen çalışma şartları kapsamında zaman bağlı üretim değerleri ton olarak Tablo 4. de verilmektedir. ÜRETİM SÜRESİ İŞLEME TABİ TUTULACAK ÖTL MİKTARI (Ton) Tablo 4. Zamana Bağlı Üretim Değerleri ELDE EDİLECEK ÜRÜN MİKTARI (TON) PROLİTİK YAĞ ÇELİK TEL KARBON SİYAHI Yıllık (12 ay) Aylık (26 gün) Gün (24saat) Saatlik 2,5 1 0,25 1 0,25 GAZ B) ELEKTRİK ÜRETİMİ Piroliz prosesinden arta kalan (elektrik eldesine uygun) günlük yağ miktarı takribi kg dır. Piroliz Yağının Isıl Kapasitesi Toplam Günlük Isıl Değer = 10 kcal/gr = kg yağ x 10 kcal/gr x 1000 gr/kg = kcal Elektrik enerjisi üretim çevrim verimi %30 olarak kabul edilirse; Elektriğe Çevrilen Enerji = kcal x 0,30 = kcal 1 kwh = 8,6 x cal 1 kwh = 8,6 x 100 kcal kcal / 8,6 x 100 kcal/kwh = kwh Elektriğe Çevrilen Enerji = 1 kwh = 3,6 x joule kwh/gün x (3,6 x joule/1 kwh) x (gün/24 saat) x (saat/60 dak) x (dakika/60 saniye)= joule/sn = watt watt / = 3,48 MW Yukarıdaki hesaplamadan da anlaşılacağı üzere tek bir reaktör ile 24 saatlik piroliz reaksiyonu sonucu oluşan kg yağ ile kwh elektrik enerjisi üretmek mümkündür. Bu da 3,48 MW lık yaklaşık 3,5 MW lık bir güce karşılık gelmektedir. 29 / 254

31 Üretilen elektrik iletim hattı ile Organize Sanayi Bölgesi trafosuna bağlanacaktır. Söz konusu prolitik yağın, elektrik üretiminde kullanımına ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ndan gerekli izinler alınacaktır Üretilen Ürünlerin Özellikleri, Tür ve Miktarları, Ürünlerdeki Kirletici Parametreleri ve Limit Değerleri, Tür ve Miktarları, Ne Şekilde ve Hangi Mevzuata Göre Değerlendirileceği, Depolama Yönetimi, Nereye, Nasıl ve Ne Şekilde Pazarlanacağı, Söz konusu proje kapsamında yılık ton ömrünü tamamlamış lastiğin tel çıkartma, kırma ve proliz işlemlerine tabi tutularak bertaraf edilmesi ve ürün olarak yıllık ton karbon siyahı, ton çelik tel ve ton prolitik yağı ile birlikte 3,5 MW elektrik enerjisi üretimi planlanmıştır. Prolitik Yağ Ömrünü tamamlamış lastiklerin piroliz işlemine tabi tutulması neticesinde elde edilen bir petrol türevidir. Piroliz işlemi sonucunda geri dönüştürülen lastiğin cinsine göre lastik miktarının 35% - 40% i oranında pirolitik yağ elde edilir. Lastik parçalarının piroliz reaktöründe oksijensiz ortamda 550 ºC ısıl isleme tabi tutulması ile oluşan buhar, borular vasıtası ile soğutma ünitesine taşınarak sıvılaştırma kolonlarına alınacaktır. Buhar burada soğutularak pirolitik yağa dönüştürülecek ve yine borular yardımı ile pirolitik yağ depolama tanklarında stoklanacaktır. Şekil 5. Pirolitik Yağ Söz konusu proje kapsamında saatte 1 ton, günde 24 ton ve ayda 624 ton olmak üzere yıllık ton pirolitik yağ üretimi planlanmıştır. Pirolitik yağ mazot eşdeğeri bir üründür. Yakıt olarak, elektrik enerjisi üretimi için jeneratör yakıtı olarak kullanılacaktır. 30 / 254

32 Pirolitik yağların tesis içinde depolanması, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilecektir. Karbon Siyahı Gaz veya sıvı haldeki karbonlu hidrojenlerden kısmi yanma veya termik parçalanma veya her iki türlü elde edilen ince dağılmış yapısal olarak grafite benzeyen karbon tanelerine karbon siyahı adı verilir. Halk dilinde İs Karası da denilmektedir. Karbon siyahı kauçuk eşya, tekerlek lastiği (iç ve dış), kablo, konveyör bandı ve hortum imalatında kullanılmaktadır. Kauçuk endüstrisinde katkı maddesi olarak kullanılan karbon siyahı otomobil lastiği, makine parçaları, kablo, taşıyıcı bantlar, hortum, topuk ve taban lastiği yapımında; boya maddesi olarak kullanılan karbon siyahı ise renk verici olarak siyahlığı sağlamak amacıyla vernik, plastikler, matbaa mürekkebi, boya siyah kağıt, kaplamalar litografik ve klişe mürekkepleri, daktilo şeridi ve karbon kağıdı yapımında kullanılmaktadır. Şekil 6. Karbon Siyahı Siyah karbon öğütüldükten ve soğutulduktan sonra paketleme makinesine kapalı bantlarla gidecektir. Daha sonra kg lık Kraft torba kağıtlarıyla ambalajlanacak. Elde edilecek paketlenmiş karbon siyahı 400 m 2 lik karbon ünitesi alanı içerisinde 100 m 2 lik bölümde satışa sunulması için depolanacaktır. Söz konusu proje kapsamında saatte 1 ton, günde 24 ton ve ayda 624 ton olmak üzere yıllık ton karbon siyahı üretimi planlanmıştır. Çelik Tel Ömrünü tamamlamış lastiklerin cinsine bağlı olarak pirolize giren lastik ağırlığının % 10 miktarı kadar hurda çelik tel elde edilmektedir. Piroliz işlemi uygulanacak lastikler, Tel çekici adı verilen bir cihaza sokulurlar. Burada, hidrolik pistonlara bağlı iki kanca, lastiklerin yanak kenarlarından çekerek içerdikleri çember tellerinin lastiği yırtarak çıkmasını sağlarlar. Piroliz reaktöründe oluşan metal ve karbon siyahı karışımı metal paletli konveyörle karbon silosuna alınır. Burada isleme sıcaklığına soğuyan katı mallar manyetik ayırıcıdan geçirilerek içlerindeki çelik teller alınır. 31 / 254

33 Şekil 7. Çelik Tel Bu teller tel silosuna dökülürler ve buradan aralıklarla alınarak genel kullanım amacı doğrultusunda hurdacılara ve/veya haddehanelere satışı planlanmaktadır. Hurda tellerin metal, çivi, çit sanayinde vb. alanlarda kullanılması mümkündür. Çelik tel, tesis alanı içerisinde piroliz tesisi yakınında açık bir alanda depolanacaktır. Söz konusu proje kapsamında saatte 0,25 ton, günde 6 ton ve ayda 156 ton olmak üzere yıllık ton hurda çelik tel üretimi planlanmıştır. Piroltik Gaz Yanıcı gaz Piroliz işlemi sonrasında sistemde gerçekleştirilen soğutma işleminde yoğunlaştırılamayan gaz olup temiz bir enerji kaynağıdır. Sistemde gerçekleştirilen piroliz işlemi ile %10 oranında yanıcı gaz elde edilmesi beklenmektedir. Pirolitik gazın kalorifik değeri doğal gazdan daha üstündür. Yapısında Hidrojen, CO 2, Metan, Ethan, Propan, Propen, Bütan ve diğer Hidrokarbonları barındırır. Kalorifik değer (10.058Kcal.) olarak doğal gazdan daha üstündür. Uygun şartlarda depolanabilmesi halinde doğal gaz ve LPG yerine kullanılabilir. Isı üretmek amacıyla brülörlerde yakılabilir. Çevre ve havayı kirletmeyen özellikteki bu gazın tamamı piroliz işlemini gerçekleştirmek üzere reaktörü ısıtmak amacıyla cehennemliklerde yakıt amaçlı olarak kullanılacaktır Proje Kapsamında Geri Kazanılacak ve Bertaraf Edilecek Atık Çeşitleri, Fiziksel ve Kimyasal Özellikler, Karakterizasyonu, Atık Kodları, Miktarları Proseste hammadde olarak 60 ton/gün ömrünü tamamlamış lastik kullanılacaktır. Kullanılacak atık lastikler, lastik üreticileri, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünden lisans alarak geçici depolama tesisi işletmecileri, lastik tamirhaneleri, kaplamacılar, perakende satış noktaları, oto sanayi gibi yerlerden temin edilerek ulusal atık taşıma formuna sahip yetkili taşıyıcılar ile geçici depolama alanına oradan da tesis alanına getirilecektir. Ömrünü tamamlamış lastikler piyasadan tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği ile yayımlanan Ömrünü tamamlamış Lastiklerin Kontrolü 32 / 254

34 Yönetmeliği ne uygun olarak temin edilecektir. Proje kapsamında ayrıca iş makinelerinde kullanılan, ömrünü tamamlamış lastiklerin geri dönüşümü de planlanmaktadır. Tesiste kauçuk içermeyen hiçbir ürün veya atığın geri kazanımı veya işlenmesi söz konusu olmayacaktır. Projenin temel amacı; Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin hem çevresel hem de ekonomik açıdan değerlendirilmeleri ve esasen önemli bir hammadde kaynağı olan atık lastiklerin çevreye zarar vermeyen bir yöntemle geri kazanılmasıdır. Lastik, karma bir ürün olup bir araya gelişi büyük bir kesinlik gerektiren farklı özelliklerdeki mamuller bütünlüğüdür. Kullanıldıktan sonra ömrünü tamamlayan lastikler ağırlığında yaklaşık % 10 kayıpla araçlardan çıkar. Ancak kimyasında bir değişme olmaz. Isıl değerleri 28,000 kw/kg ile 35,000 kw/kg arasında değişen atık lastik karakterizasyonu Tablo 5. de verilmiştir. Kurulması planlanan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Geri Kazanımı Tesisi projesinin adından da anlaşılacağı gibi ana hammaddesi kullanılmış lastiklerdir. Tesis ömrünü tamamlamış lastikleri piroliz yöntemi ile yeniden kullanılabilir, formlara dönüştürmektedir. Tablo 5. Araç Lastiği Karakterizasyonu Kauçuk % Dolgu Maddesi % Yumuşatıcı Yağlar % 3-13 Kuşaklar (Çelik, Tekstil) % Karbon % Hidrojen % 7-8 Çinko oksit % 1,2 Kükürt % 1,3 Demir % 15 Isıl Değeri Özgül Ağırlık Binek Arabası Lastik Ağırlığı kj/kg 1,2 gr/cm3 Hammadde olarak kullanılacak atık kodlu Ömrünü Tamamlamış Lastikler 6 bölümden oluşmaktadır. Lastik bölümleri; 8 kg Gövde(kat bezleri) Sırt (taban) Yanak Topuk Omuz Lastik yapısına göre kuşak ve darbe katlarıdır. Söz konusu faaliyet kapsamında yılda ton Ömrünü tamamlamış lastiğin işleme tabi tutulması planlanmaktadır. Yılda Çalışılacak Ay Sayısı Ayda Çalışılacak Gün Sayısı Yılda Çalışacak Gün Sayısı Günde Çalışılacak Saat = 12 ay/yıl = 26 gün/ay = 312 gün/yıl = 24 saat/gün (üç vardiya) 33 / 254

35 Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm projesi kapsamında yukarıda verilen çalışma şartları kapsamında zaman bağlı üretim değerleri ton olarak Tablo 6. da verilmektedir. ÜRETİM SÜRESİ İŞLEME TABİ TUTULACAK ÖTL MİKTARI (Ton) Tablo 6. Zamana Bağlı Üretim Değerleri ELDE EDİLECEK ÜRÜN MİKTARI (TON) PROLİTİK YAĞ ÇELİK TEL KARBON SİYAHI Yıllık (12 ay) Aylık (26 gün) Gün (24saat) Saatlik 2,5 1 0,25 1 0,25 Karbon Siyahı : Gaz veya sıvı haldeki karbonlu hidrojenlerden kısmi yanma veya termik parçalanma veya her iki türlü elde edilen ince dağılmış yapısal olarak grafite benzeyen karbon tanelerine karbon siyahı adı verilir. Halk dilinde İs Karası da denilmektedir. Karbon siyahı kauçuk eşya, tekerlek lastiği (iç ve dış), kablo, konveyör bandı ve hortum imalatında kullanılmaktadır. Kauçuk endüstrisinde katkı maddesi olarak kullanılan karbon siyahı otomobil lastiği, makine parçaları, kablo, taşıyıcı bantlar, hortum, topuk ve taban lastiği yapımında; boya maddesi olarak kullanılan karbon siyahı ise renk verici olarak siyahlığı sağlamak amacıyla vernik, plastikler, matbaa mürekkebi, boya siyah kağıt, kaplamalar litografik ve klişe mürekkepleri, daktilo şeridi ve karbon kağıdı yapımında kullanılmaktadır. Siyah karbon öğütüldükten ve soğutulduktan sonra paketleme makinesine kapalı bantlarla gidecektir. Daha sonra kg lık Kraft torba kağıtlarıyla ambalajlandıktan sonra forkliftler vasıtasıyla buradan depoya götürülecektir. Laboratuvarda yapılan analizler sonucunda, karbon siyahının içerisinde herhangi bir kirletici parametre olmadığı görülmüştür. Pirolitik Yağ : Ömrünü tamamlamış lastiklerin piroliz işlemine tabi tutulması neticesinde elde edilen bir petrol türevidir. Piroliz işlemi sonucunda geri dönüştürülen lastiğin cinsine göre lastik miktarının %40-45 i oranında pirolitik yağ elde edilir. Prolitik yağ, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Atık yağların Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen Atık Yağ 1 tanımlaması içerisinde yer almaktadır. Ancak söz konusu ürünün, atık yağ kategorisinin tespit edilip buna göre değerlendirilmesi amacı ile elde edilecek pirolitik yağ ile ilgili olarak gerekli analiz çalışması yaptırılacaktır. Pirolitik Yağın Laboratuvarda, Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Ek-1 Atık Yağ Kategorileri ve Müsaade Edilen Kirletici Parametre Sınır Değerleri Tablosuna göre analizi yapılmış, analiz sonuçları aşağıda verilmiştir. Pirolitik yağın yapılan analizine göre I. Kategori Yağ olduğu belirlenmiştir. I. kategori olan yağlarda PCB, toplam halojen ve ağır metal gibi kirleticiler aşağıdaki sınır değerlerin altındadır. Bu kategorideki atık yağlar 21 nci maddede belirtilen koşullar nedeniyle enerji geri kazanımı amacıyla kullanılabilir. EK-1 ATIK YAĞ KATAGORİLERİ VE MÜSAADE EDİLEN KİRLETİCİ PARAMETRE SINIR DEĞERLERİ I.KATEGORİ ATIK YAĞ: Atık yağlardaki PCB, toplam halojen ve ağır metal gibi kirleticiler aşağıdaki tabloda verilen sınır değerlerin altındadır. Bu kategorideki atık yağlar rafinasyon ve rejenerasyon yolu ile geri kazanıma veya Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanıma uygun atıklardır. II.KATEGORİ ATIK YAĞ: Atık yağlardaki ağır metaller aşağıdaki tabloda verilen sınır değerlerin altındadır. Klorür ile toplam halojenler ppm, PCB ise ppm GAZ 34 / 254

36 arasındadır. Bu kategorideki atık yağlar Başkanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanıma uygun atıklardır. III.KATEGORİ ATIK YAĞ: Atık yağlardaki ağır metaller aşağıdaki tabloda verilen sınır değerlerin üzerindedir. Klorür ile toplam halojenler 2000 ppm in, PCB ise 50 ppm in üzerindedir. Rafinasyona uygun olmayan, yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık yakma tesislerinde yakılarak zararsız hale getirilmesi gereken atık yağlardır. Parametreler Analiz Sonucu (ppm) I. Kategori (ppm) II. Kategori (ppm) III. Kategori (ppm) Analiz Metodu Arsenik (As) 1,14 <5 Max. 5 >5 EPA 200.7: 1994 Kadmiyum (Cd) <1,25 <2 Max. 2 >2 EPA 200.7: 1994 Krom (Cr) <6,25 <10 Max. 10 >10 EPA 200.7: 1994 Kurşun (Pb) <6,25 <100 Max. 100 >100 EPA 200.7: 1994 Klorür 146,03 Max. 200 Max >2000 EPA 5050: 1994 EPA 9056A: 2007 Toplam Halojenler 153,63 Max. 200 Max >2000 EPA 505D: 1994 EPA 9056A: 2007 PCB 2,24 Max. 10 Max. 50 >50 TS EN : 2003 TS EN : 2004 Parlama Noktası, C 40 Min. 38 Min. 38 TS EN ISO 2592: 2006 Analiz Metodu: ISO: International Standart Organization, EPA: US Environmental Protection Agency, TS: Türk Standardı, EN: European North. Hurda Tel : Bir araba lastiğinde yaklaşık 1,14 kg çelik bant ve şerit bulunur. Bu madde 2,750 MN/m 2 lik nominal gerilme kuvvetine sahip yüksek karbonlu çelikten yapılmıştır. Kullanılmış dış lastiğin yapısında bulunan ve araç lastiğinin yaklaşık %18 ini oluşturan bölümü, tel veya hurda tel olarak tanımlanabilir. Kullanılmış dış lastiğin piroliz sonucunda lastiğin yapısındaki tel, çelik özelliğine sahip olacaktır. Kullanım alanları ise; kullanılmış dış lastiğin piroliz sonucunda yaklaşık &10 oranında elde edilecek bu ürünün genel kullanım amacı doğrultusunda hurdacılara ve/veya haddehanelere satışa sunulması planlanmaktadır. Hurda tellerin metal, çivi, çit sanayinde vb. alanlarda da kullanılması mümkündür. Prolitik Gaz : Proliz işlemi sonrasında sistemde gerçekleştirilen soğutma işleminde yoğunlaşıtırılan gazdır. Sistemde gerçekleştirilen piroliz işlemi ile %10 oranında Pirolitik gaz elde edilmesi planlanmaktadır. Kalorifik değer olarak gazdan daha üstün ve uygun şartlarda depolanabilmesi halinde doğal gaz ve propan yerine kullanılabilen pirolitik gazlar yapısında Hidrojen, CO 2, Metan, Ethan, Propan, Propen, Bütan ve Diğer Hidrokarbonları barındırır. Üretilecek Prolitik gazlar sisteme ısı sağlamada kullanılacaktır Ünitelerde Kullanılacak Makine ve Teçhizatın Adet ve Özellikleri, Bakım ve Temizlik Çalışmaları, Tesis dört ana fonksiyon içerecektir. Bunlar; lastik hazırlama, yağ üretimi, yağ iyileştirme ve karbon işleme ve tel ayıklama fonksiyonlarıdır. Ana ünitelerin dışında, prosesin oluşturduğu atık gaz ve dip yağı için bir yağ ve gaz depolama sisteminden oluşacaktır. Proje kapsamında kullanılacak makine ekipman listesi Tablo 7. de verilmiştir. 35 / 254

37 Tablo 7. Proje Kapsamında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi TANIM AÇIKLAMA ADET Tel Çekme Hidrolik Çift Yönlü 1 Shredder Lastik Parçalama 3ton/saat kapasiteli imalat 1 Konveyör Kauçuk Bantlı Konveyör 1 Silo Silindirik Konik Tabanlı Load-Cell (50-60 m 3 ) 1 Konveyör Kauçuk Bantlı Konveyör Çift Yönlü 1 Reaktör Üniversal Piroliz Reaktörü 2 Tozsuzlaştırma Ünitesi Dikey Toz Tutma Sistemi 2 Kondanser 80m 2 Yatay Kondanser 2 Akış Gözetleme Q200 Cam Gözetleme İmalatı 2 Reseparator Silindirik Seviye Kontrol 150 lt 2 Toplama Tankı Dikey Silindirik Seviye Camlı Menhollü 4 Yağ Pompası Santrifüj Mekanik Salmastra Gücüm Yağ Pompası 10m 3 2 Yağ Deposu Dikey Bir Taraf Bembelli 60m 3 Kapasiteli 2 Karbon Boşaltma Çelik Bantlı Kapalı Konveyör 2 Manyetik Bant Manyetik Çelik Ayırma Sistemi 1 Öğütücü Ön Silosu Silindirik Alt Taban Konik 12 m 3 1 Öğütücü Besleme Sistemi Kapasite Kontrollü Öğütücü Besleme Ünitesi 1 Öğütücü Karbon Soğutma İmalatı 1 Öğütücü Tahliye Helezon Tip Vidalı İmalat Taşıyıcı 1 Elek Ünitesi Vibrasyonlu Çift Ürün Çıkışlı Elek Ünitesi 1 Geri Dönüş Vidası Elek Üstü Geri Dönüş Vidası 1 Elek Ürün Çıkış Vidası Elek Altı Karbon Boşaltma Helezon Vidası 1 Karbon Silosu Silindirik Konik Tabanlı Silo 1 Karbon Dolum Karbon Paketleme Ünitesi 1 Yağ Sevkiyat Pompası Santrafüj Mekanik Salmastra 30m 3 /h kapasiteli 2 Vakum Pompası 2 adet 450 m 3 /h kapasiteli 2 Vakum Emniyet Tankı Pompa Sistem Emniyet Tankı 1 Vakum Su Soğutma Tankı Dikey Silindirik Soğutuculu gaz emniyet sistemi 2m 3 1 Su Soğutma Kule Kcal Soğutma Kule Suyu Sirkülasyon Pompası Çiller Eşanjör Soğutma 70 m 3 /h kapasiteli Santrifüj Tip Pompa 2 Fırın Isıtma Gaz Üretim Sistemi Kcal/h kapasiteli 1 Reaktör Soğutma Piroliz Reaktör hava soğutma sistemi 2 Gaz Tankı Çıkan Gaz Kompresör Yıkama ve Depolama 1 Mekanik Tesisatlar Vakum Ürün Soğutma Basınçlı hava ve gaz Tesisatları Set Kontrol Kumanda Sistem kontrol ve kumanda sistemi sıcaklık vakum set 1 Çelik Platform Sistem Çelik Taşıyıcı Konsol Platformlar 1 İzolasyon Reaktör + Soğuk Sıcak Gaz Hat İzolasyonları Set 1 PLC İzleme ve Monitoring Sistemi 1 Yönetim Yazılımı Üretim Yönetim ve Atık Takip Yazılımı 1 Laboratuar Proses Laboratuvar Ekipmanları Set Hassas Terazi, Kaba Terazi, Sıcak Tabla, Isıtıcılı Manyetik Karıştırıcı, Santrifüj, Viskozimetre, Kalorimetre, Yoğunluk Tayin Cihazı, Flash Point Tayin Cihazı, ve diğer küçük ekipmanlar Jeneratör / 254

38 Tüm tesiste kullanılacak makine ekipmanların bakım ve onarımları periyodik olarak yetkili servis aracılığı ile uzman kişilere yaptırılacak olup herhangi bir arıza olması durumunda ise bakım, temizlik ve onarımları zaman kaybedilmeden yaptırılacaktır. Piroliz ünitesinde temizlik çalışmaları özellikle toz ayırıcı seperatörlerde gerçekleşirilecek olup, ayda bir defa temizlik ve bakım yapılması planlanmaktadır. Temizlenen seperatörden çıkan atık tozlar, karbon siyahı hattına verilecek ve iyileştirme sonrasında satışa sunulacaktır Proseste Kullanılacak Enerji Türü ve Miktarı ile Üretilecek Enerji Miktarı ve Kullanımı Tesis işletme aşamasında proses işlemlerinin gerçekleşmesi için sistemden elde edilen pirolitik gazın tamamı yakılacaktır. Bu işlem sonucu hava emisyonu oluşacaktır. Piroliz sonucu elde edilecek pirolitik gaz elektrik elde etmek amacı ile kullanılmayacaktır. Sistem başlangıcında yakıt olarak doğalgaz kullanılacaktır. Kullanılacak olan doğalgaz miktarı ihmal edilebilecek düzeyde olacaktır. ELEKTRİK ÜRETİM MİKTARI Piroliz prosesinden arta kalan (elektrik eldesine uygun) günlük yağ miktarı takribi kg dır. Piroliz Yağının Isıl Kapasitesi Toplam Günlük Isıl Değer = 10 kcal/gr = kg yağ x 10 kcal/gr x 1000 gr/kg = kcal Elektrik enerjisi üretim çevrim verimi %30 olarak kabul edilirse; Elektriğe Çevrilen Enerji = kcal x 0,30 = kcal 1 kwh = 8,6 x cal 1 kwh = 8,6 x 100 kcal kcal / 8,6 x 100 kcal/kwh = kwh Elektriğe Çevrilen Enerji = 1 kwh = 3,6 x joule kwh/gün x (3,6 x joule/1 kwh) x (gün/24 saat) x (saat/60 dak) x (dakika/60 saniye)= joule/sn = watt watt / = 3,48 MW Yukarıdaki hesaplamadan da anlaşılacağı üzere tek bir reaktör ile 24 saatlik piroliz reaksiyonu sonucu oluşan kg yağ ile kwh elektrik enerjisi üretmek mümkündür. Bu da 3,48 MW lık yaklaşık 3,5 MW lık bir güce karşılık gelmektedir. Üretilen elektrik iletim hattı ile Organize Sanayi Bölgesi trafosuna bağlanacaktır. Söz konusu prolitik yağın, elektrik üretiminde kullanımına ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ndan gerekli izinler alınacaktır. 37 / 254

39 Hammadde ve Ürünlerin Taşınmasında Kullanılacak Araçların Özellikleri, Kapasite ve Miktarları, Araçların Bakım ve Temizliği Proje kapsamında tesiste kullanılacak ÖTL ler tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede revize edilmiş olan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği Madde 11(b) fıkrasında tarif edildiği gibi, yetkili taşıyıcılar ve ulusal atık taşıma formuyla getirilecek atık lastiklerdir. Bu sebeple söz konusu ÖTL ler piyasadan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği ilgili hükümlerine uygun olarak tesisimize intikal ettirilecektir. Piyasadan temin edilecek ÖTV lerin taşınmasında kullanacağı araçlar sürekli temiz, aracın trafiğe çıkma ve tehlikeli madde taşıması konusunda uygunluğunu gösteren periyodik araç muayenesi ve yola elverişlilik muayene hizmeti veren ve Ulaştırma Bakanlığınca yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlarca düzenlenen uygunluk belgesi olan ve Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı ATIK TAŞIMA TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı; 05/07/2008 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-IV atık listesinde yer alan atıkların karayolu ile taşınmasına dair esaslara ilişkin tebliğde bu konuya yönelik hükümlere gerekli özen ve hassasiyete tam anlamıyla dikkat edilen araçlarla olacaktır. Uygun özellikte araçları ile taşıtılmasına yönelik gerekli hassasiyet ve özen gösterilecektir. Ayrıca ÖTL taşıyan araçların ulusal atık taşıma formu bulundurma zorunluluğunun yanı sıra 14. Madde hükmüne uygunluğu da mevcut olacaktır. MADDE 14 (1) Taşıma araçlarının normal kasa ve ağ veya branda ile kapatılmış olması, kasanın her iki yüzünde beyaz zemin üzerine kırmızı renkte, dikey yüksekliği en az 20 cm olan "Ömrünü Tamamlamış Lastik Taşıma Aracı" ifadesinin yer aldığı sabit veya seyyar uyarı levhalarının bulundurulması zorunludur. Araçlarda 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekmektedir. Ayrıca taşıma esnasında araçlarda İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerinden temin edilecek ulusal atık taşıma formu bulundurulması zorunludur. Proje kapsamında tesiste oluşacak çelik teller tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Bazı Tehlikesiz ve İnert Atıkların Geri Kazanımı tebliği kapsamında firmanın anlaşmalı olduğu geri kazanım tesisine anlaşmalı firma veya firmaların kendi araçlarıyla alınacaktır. Proje kapsamında elde edilecek atık yağ tesis içerisinde enerji üretiminde kullanılacak olup nakliyesi söz konusu değildir. Üretim sonucu üretilecek karbon siyahı ise 25kg lık Kraft torbalarla piyasaya sunulacak olup yine ürünün alıcısı tarafından temin edilecek araçlarla ilgili firmaya taşınacaktır. Söz konusu nakliye işlemleri sırasında anlaşmalı firmalar tarafında gerçekleştirileceği için hammadde ve ürünlerin taşınmasında kullanılacak araçların bakım ve temizliği söz konusu olmayacaktır. Tesiste oluşacak pirolitik gaz ise brülörde enerji kaynağı olarak kullanılacak olup satışı söz konusu değildir Projeye İlişkin Akademik Personel Tarafından Hazırlanacak Fizibilite Raporu Söz konusu proje kapsamında Akademik Personel Tarafından fizibilite raporu hazırlama çalışmaları başlamış olup henüz tamamlanmamıştır. Söz konusu fizibilite çalışmasının bitmesine müteakip Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na başvuru yapılarak olumlu yazı alınacak olup olumlu yazı alınmadan ise faaliyete başlanılmayacaktır. Bu başlık altındaki alt başlıklarla ilgili bilgiler aşağıda yer almaktadır. 38 / 254

40 Tesis yer seçimi, yerleşim planı ve zemin geçirimsizlik sistemi önerileri, Tesis Yer Seçimi Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Söz konusu proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde yer almaktadır. Söz konusu proje alanı ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ye tahsis edilmiş olup konu ile ilgili olarak Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu nun yazısı Ek-1 de verilmiştir. Ayrıca proje alanında üzerinde yer aldığı 1.6/000 ölçekli Malkara Organize Sanayi Yerleşim Planı Ek-2 de verilmiş olup Organize Sanayi içerisinde elektrik, su ve kanalizasyon şebekeleri mevcuttur. Proje alanı İstanbul G18-a1 paftasında bulunmakta olup faaliyet alanını gösterir 1/ ölçekli topografik harita Ek-6 da, 1/5.000 ölçekli topoğrafik harita Ek-7 de, 1/2.000 ölçekli nazım imar planı Ek-10 da, 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı Ek-11 de ve yerleşim planı Ek-8 de verilmiştir. Tesisin yer seçimi endüstrinin yoğun olduğu ve ana ulaşım yollarına yakınlık nedeniyle, gerek hammadde temini gerekse ürünlerin satışı açısından uygun olması sebebiyle tercih edilmiştir. Ancak bunun yanı sıra tesisin bulunduğu bölgede, taşkın, heyelan, deprem, çığ ve erozyon riskinin olmamasının da etkisi vardır. Yerleşim Planı Ömrünü Tamamlamış Lastik geçici depolama alanı, çevre binalar arasında mesafe olacak şekilde konumlandırılıp etrafı 1,5 metre yükseklikte yapı malzemesiyle çevrelenecektir. Ayrıca depolama alanına getirilecek olan lastikler düzgün ve aralarından geçilmesi mümkün olacak şekilde istiflenecektir. Ömrünü Tamamlamış Lastik depolama alanı içerisinde yangın söndürücüler ve yangın anında acil müdahale imkânı sağlayacak su deposu ve hortum sistemleri yer alacaktır. Belirli aralıklarla ilaçlama yapılarak zararlı haşere ve böceklerin üremelerine engel olunacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastik depolama alanlarının yakınında açık ateş yakılmayacak ve tesis içerisinde tüm araçlarda yangın söndürücü tüpler bulundurulacaktır. Pirolitik yağ depolama alanı betonarme tabana oturtulmuş çelik bir tanktan ibaret olacaktır. Piroliz ünitesine çelik borularla bağlanacak olan depolama tankı üretim binasının dışında bulunacaktır. Depolama tankın çevresinde ateş yakılması kesin suretle engellenecek olup çalışanları uyaracak levhalar asılacaktır. Çelik tel depolama sahası üstü açık bir alana inşa edilecek olup çevresi çitle kapatılacaktır. Çelik tel toplayıcıların rahatlıkla yükleme boşaltma işlemlerini yapabilmeleri için tesis çıkış tarafına yakın inşa edilecektir. Karbon siyahı depolama alanı kırılıp paketlenen karbonun depolandığı alanlar olup, üretim binasının içinde yer alacaktır. Tozlanmayı engellemek için filtre sistemleri yerleştirilecek ünitede ateş ve yanıcı maddelerin kullanımı yasaklanacaktır. 39 / 254

41 Zemin Geçirimsizlik Sistemi Önerileri Tesis bünyesinde yer alan tüm açık ve kapalı alanların tamamı betonarme zemindir. Bununla beraber, epoksi boya, jeomembran filtre vb. geçirimsizlik alternatifleri düşünülmemiştir. Tesis ile ilgili depolama alanı tasarlanırken, Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği madde 16(a) bendi gereğince, aşağıda belirtilen düzenlemeler yapılacaktır. Zemin asfalt beton sıkıştırılmış kil veya yangına meydan vermeyen buna benzer maddelerle kaplanarak sızdırmazlık koşulları sağlanacak olup yağmur suyu birikintilerinin oluşmasını önleyecek şekilde zemine şekil verilerek, depo çevresinde yağmur suyu drenaj kanalları oluşturulacaktır. Tesisin tüm zemini vakumla sıkıştırılmış 15cm lik beton atılarak sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Ayrıca ünitelerin zemini tekrardan vakumla sıkıştırılmış 10 cm lik beton atılarak sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır Proseste kullanılması gereken makine, teçhizatlar Tesis dört ana fonksiyon içerecektir. Bunlar; lastik hazırlama, yağ üretimi, yağ iyileştirme ve karbon işleme ve tel ayıklama fonksiyonlarıdır. Ana ünitelerin dışında, prosesin oluşturduğu atık gaz ve dip yağı için bir yağ ve gaz depolama sisteminden oluşacaktır. Proje kapsamında kullanılacak makine ekipman listesi Tablo 8. de verilmiştir. Tablo 8. Proje Kapsamında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi TANIM AÇIKLAMA ADET Tel Çekme Hidrolik Çift Yönlü 1 Shredder Lastik Parçalama 3ton/saat kapasiteli imalat 1 Konveyör Kauçuk Bantlı Konveyör 1 Silo Silindirik Konik Tabanlı Load-Cell (50-60 m 3 ) 1 Konveyör Kauçuk Bantlı Konveyör Çift Yönlü 1 Reaktör Üniversal Piroliz Reaktörü 2 Tozsuzlaştırma Ünitesi Dikey Toz Tutma Sistemi 2 Kondanser 80m 2 Yatay Kondanser 2 Akış Gözetleme Q200 Cam Gözetleme İmalatı 2 Reseparator Silindirik Seviye Kontrol 150 lt 2 Toplama Tankı Dikey Silindirik Seviye Camlı Menhollü 4 Yağ Pompası Santrifüj Mekanik Salmastra Gücüm Yağ Pompası 10m 3 2 Yağ Deposu Dikey Bir Taraf Bembelli 60m 3 Kapasiteli 2 Karbon Boşaltma Çelik Bantlı Kapalı Konveyör 2 Manyetik Bant Manyetik Çelik Ayırma Sistemi 1 Öğütücü Ön Silosu Silindirik Alt Taban Konik 12 m 3 1 Öğütücü Besleme Sistemi Kapasite Kontrollü Öğütücü Besleme Ünitesi 1 Öğütücü Karbon Soğutma İmalatı 1 Öğütücü Tahliye Helezon Tip Vidalı İmalat Taşıyıcı 1 Elek Ünitesi Vibrasyonlu Çift Ürün Çıkışlı Elek Ünitesi 1 Geri Dönüş Vidası Elek Üstü Geri Dönüş Vidası 1 Elek Ürün Çıkış Vidası Elek Altı Karbon Boşaltma Helezon Vidası 1 Karbon Silosu Silindirik Konik Tabanlı Silo 1 Karbon Dolum Karbon Paketleme Ünitesi 1 40 / 254

42 Yağ Sevkiyat Pompası Santrafüj Mekanik Salmastra 30m 3 /h kapasiteli 2 Vakum Pompası 2 adet 450 m 3 /h kapasiteli 2 Vakum Emniyet Tankı Pompa Sistem Emniyet Tankı 1 Vakum Su Soğutma Tankı Dikey Silindirik Soğutuculu gaz emniyet sistemi 2m 3 1 Su Soğutma Kule Kcal Soğutma Kule Suyu Sirkülasyon Pompası Çiller Eşanjör Soğutma 70 m 3 /h kapasiteli Santrifüj Tip Pompa 2 Fırın Isıtma Gaz Üretim Sistemi Kcal/h kapasiteli 1 Reaktör Soğutma Piroliz Reaktör hava soğutma sistemi 2 Gaz Tankı Çıkan Gaz Kompresör Yıkama ve Depolama 1 Mekanik Tesisatlar Vakum Ürün Soğutma Basınçlı hava ve gaz Tesisatları Set Kontrol Kumanda Sistem kontrol ve kumanda sistemi sıcaklık vakum set 1 Çelik Platform Sistem Çelik Taşıyıcı Konsol Platformlar 1 İzolasyon Reaktör + Soğuk Sıcak Gaz Hat İzolasyonları Set 1 PLC İzleme ve Monitoring Sistemi 1 Yönetim Yazılımı Üretim Yönetim ve Atık Takip Yazılımı 1 Laboratuar Proses Laboratuvar Ekipmanları Set Hassas Terazi, Kaba Terazi, Sıcak Tabla, Isıtıcılı Manyetik Karıştırıcı, Santrifüj, Viskozimetre, Kalorimetre, Yoğunluk Tayin Cihazı, Flash Point Tayin Cihazı, ve diğer küçük ekipmanlar Jeneratör Depolama alanları teknik özellikleri (hammadde ve ürün depoları) Geçici Depolama Alanı Ömrünü Tamamlamış Lastik Taşıma Aracı ile tesise getirilen ömrünü tamamlamış lastikler, üretim ünitesinde işlenmesinden önce Geçici Depolama Alanında depolanacaktır. Geçici Depolama Alanının belirlenmesinde aşağıdaki teknik özellikler dikkate alınmıştır. Depolama alanının zemini sıkıştırılmış kil ile kaplanarak sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Yağmur suyu drenaj kanalları yapılarak yağmur sularının birikmesi ve tesise girmesi engellenecektir. Sahada yangın ihtimaline karsı gerekli tedbirler alınacaktır. Depolama alanının 2000 m 3 ü geçmesi halinde dakikada 2500 litre suyu 6 saat boyunca sağlayabilecek bir su kaynağı hazırda bulundurulacaktır. Lastiklerin istiflenmesi ve depolanmasında 4/12/1973 tarihli ve 7/7583 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kararlaştırılan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün ilgili hükümleri doğrultusunda uygulama yapılacaktır. Lastik yığınları ile depolama sahası sınırı arasında koruma hattı ve lastik yığınları arasında iç yangın yolları bırakılacaktır. Bağlı Olduğu Belediye İtfaiye Müdürlüğü nden yangın tedbirlerinin yeterli olduğuna dair belge alınacaktır. Sahanın etrafı en az 1,5 metre yüksekliğinde yapı malzemesi ile çevrilecektir. Elektrik, aydınlatma direkleri tesisatı ve teçhizatı ile topraklama ilgili mevzuata göre yapılacaktır. Yıldırım tehlikesine karsı TS 622 ye uygun bir paratoner sistemi kurulacaktır. İdari binalar, araç park alanı, yanıcı malzemeler dahil her türlü yangına açık maddeler, lastik yığınlarından en az 45 m uzaklıkta olacaktır. 41 / 254

43 Sahada çalışan bütün motorlu araçlarda yangın söndürme cihazları bulunacaktır. Tesise kabul edilen ve çıkısı yapılan ömrünü tamamlamış lastik miktarlarının tespiti için kantar bulundurulacak, kayıtların tutulması ve kayıt tutulmasından sorumlu en az bir teknik personel tesiste bulundurulacaktır. Lastik yığınlarının üzeri ve çevresi, sivrisinek, fare gibi zararlıların ürememesi için düzenli olarak ilaçlanacaktır. Lastiklerin kapladığı alanın en aza indirilmesi ve taşıma kolaylığının sağlanması amacıyla, çevre kirliliği yaratmayacak şekilde lastik kırma ve parçalama ünitesi kurulacaktır. Lastik yığınlarının 300 metreden daha yakınında açık alanda ateş yakılmasına ve 60 metreden daha yakınında ise kaynak veya başka ısı üreten cihazların çalıştırılmasına izin verilmeyecektir. Tablo 9. Hammadde ve Mamul Madde Depolarının Kapasiteleri ve Özellikleri TANIM AÇIKLAMA ADET Geçici Depolama Alanı Depolama Ünitesi m 2, Sızdırmasız, sıkıştırılmış kil ile kaplı. Etrafı 1,5 m yüksekliğinde yapı malzemesiyle çevrili. Gaz Tankı Çıkan gaz kompresör yıkama ve depolama seti 1 Yağ Deposu Dikey bir tarafı konik kapaklı 60 m 3 kapasiteli 1 1 Ömrünü Tamamlamış Lastik geçici depolama alanı, çevre binalar ile arada mesafede olacak şekilde konumlandırılıp etrafı 1,5 metre yükseklikte yapı malzemesiyle çevrelenecektir. Ayrıca depolama alanına getirilecek olan lastikler düzgün ve aralarından geçilmesi mümkün olacak şekilde istiflenecektir. Ömrünü Tamamlamış Lastik depolama alanı içerisinde yangın söndürücüler ve yangın anında acil müdahale imkânı sağlayacak su deposu ve hortum sistemleri yer alacaktır. Belirli aralıklarla ilaçlama yapılarak zararlı haşere ve böceklerin üremelerine engel olunacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastik depolama alanlarının yakınında açık ateş yakılmayacak ve tesis içerisinde tüm araçlarda yangın söndürücü tüpler bulundurulacaktır. Pirolitik yağ depolama alanı betonarme tabana oturtulmuş çelik bir tanktan ibaret olacaktır. Piroliz ünitesine çelik borularla bağlanacak olan depolama tankı üretim binasının dışında bulunacaktır. Depolama tankın çevresinde ateş yakılması kesin suretle engellenecek olup çalışanları uyaracak levhalar asılacaktır. Çelik tel depolama sahası üstü açık bir alana inşa edilecek olup çevresi çitle kapatılacaktır. Çelik tel toplayıcıların rahatlıkla yükleme boşaltma işlemlerini yapabilmeleri için tesis çıkış tarafına yakın inşa edilecektir. Karbon siyahı depolama alanı kırılıp paketlenen karbonun depolandığı alanlar olup, üretim binasının içinde yer alacaktır. Tozlanmayı engellemek için filtre sistemleri yerleştirilecek ünitede ateş ve yanıcı maddelerin kullanımı yasaklanacaktır Çevresel Tedbirler - Prosesten kaynaklanan baca gazı ve iç ortam emisyonları ve alınacak önlemler Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Kazanım ve Enerji Üretim Tesisinde işletme aşamasında oluşacak emisyonlar aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir. 42 / 254

44 1. Pirolitik Gaz Yanma Emisyonu Tesis işletme aşamasında proses işlemlerinin gerçekleşmesi için sistemden elde edilen pirolitik gazın tamamı yakılacaktır. Bu işlem sonucu hava emisyonu oluşacaktır. Piroliz sonucu elde edilecek pirolitik gaz elektrik elde etmek amacı ile kullanılmayacaktır. Sistem başlangıcında yakıt olarak doğalgaz kullanılacaktır. Kullanılacak olan doğalgaz miktarı ihmal edilebilecek düzeyde olacaktır. Tesisin ısı enerjisini sağlayabilmek için yakıt olarak prosesten kaynaklanan ve kompozisyonu genellikle hidrokarbonlar ve hidrojenden oluşan atık gaz yakılacaktır. Üretilen gazın tamamı piroliz tesisini ısıtma da sistemde tekrar kullanılacaktır. Ancak yanmadan kaynaklı bir baca gazı oluşumu söz konusu olacaktır. Tesiste 60 ton/gün ömrünü tamamlamış lastik geri kazanılırken 6 ton/gün pirolitik gaz oluşacaktır. Pirolitik gazın yoğunluğu 0,76 kg/m 3 olarak belirlenmiş olup, günde yakılacak pirolitik gaz hacimsel olarak 7.894,736 m 3 /gün (328,94 m 3 /sa) olarak hesaplanmıştır. Ünitenin Yakıt (Anma) Isıl Gücü: = Yaklaşık Tüketim (kg/saat) x Yaklaşık Isıl Değer (kcal/kg) x 4,18 (J/kcal) saniye/saat = 250 kg/saat x kcal/kg x 4,18 J/kcal =2,21 MW olacaktır saniye/saat Piroliz, ısıl işleme tabi tutulacak malzemenin hava ve oksijen gibi reaktif gaz ilavesi olmadan kendi ısı enerjisi ile oluşan endotermik bir prosestir. Piroliz sonucu oluşacak gaz özellik itibarı ile doğalgaz ve LPG karışımı olup yaklaşık karışım oranları aşağıda Tablo- 10. da verilmiştir. Tablo 10. Gaz kompozisyonu Metan %50 Etan %10 Propan %25 Bütan %25 Metan ağırlıklı gazın yanması ile; CH 4 + 2O 2 CO H 2 O reaksiyonu oluşacaktır. Piroliz aşamasında bir reaksiyonun yaklaşık 12 saatte tamamlanacağı kabul edilmiştir. Piroliz fırınında günde 2 reaksiyon yapılacak olmasından dolayı, günde 12 saatlik bir reaksiyon meydana gelecektir. Dolayısıyla saatlik pirolitik gaz kullanımı aşağıdaki gibi hesaplanır: Günlük oluşacak Pirolitik gaz miktarı : kg/gün Pirolitik gaz yoğunluğu : 0,76 kg/m 3 Günlük çalışma süresi : 24 saat Saatlik Kullanılan Pirolitik gaz miktarı : kg/gün x 1/0,76 kg/m 3 x 1 gün/ 24 saat : 328,9 m 3 /saat 43 / 254

45 Doğalgazın yanması sonucu oluşacak emisyonların hesabında US EPA AP 42 de verilen emisyon faktörleri kullanılmış ve Emisyon Faktörleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Yakıt SO 2 Ib/10 6 scf Tablo 11. Doğalgaz Emisyon Faktörleri NO x b Ib/10 6 scf CO Ib/10 6 scf PM Ib/10 6 scf Doğalgaz 0, ,6 a Doğalgazın kükürt miktarı: 4600 g/10 6 Nm 3 b NO x : NO 2 cinsinden Ib/10 6 scf 16 = kg/10 6 m 3 Pirolitik gazın yanması sonucu oluşacak emisyon debisinin hesabı ve Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek 2 Tablo 2.1 de verilen sınır değerler ile karşılaştırması aşağıdaki tabloda verilmiştir. Emisyon Faktörleri (Ib/10 6 scf) Emisyon Faktörleri (kg/10 6 m 3 ) Emisyon Debisi (kg/sa) SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1. Kütlesel Debiler (kg/sa) Tablo 12. Pirolitik Gazın Yanma Emisyonu Hesabı SO 2 NO x (NO 2 ) CO PM 0, ,6 9,6 (9,6*16) 3, (9,6/10 6 *328,9) 4480 (280*16) 1,473 (4.480/10 6 *328,9) 1344 (84*16) 0,442 (1.344/10 6 *328,9) 121,6 (7,6*16) 0,04 (121,6/10 6 *328,9) Tabloda hesaplanan emisyon debisi değerleri, yönetmelikte verilen kütlesel debi sınır değerlerinin oldukça altındadır. Bu nedenle, tesis etki alanında emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değerinin (HKKD) saatlik, günlük, aylık ve yıllık olarak hesaplanmasına gerek yoktur. Yukarıda hesaplama yolu ile elde edilen emisyon değerlerine sahip olacak egzoz gazı atmosfere direkt olarak verilmeyecek olup, önce egzoz gazı yıkama ve filtre ünitesinden geçirilerek ve daha sonra atmosfere verilecektir. Proje kapsamında oluşacak egzoz gazındaki emisyonların yanında bir diğer problem de kokudur. Depolama alanında ve üretim çalışmalarında ortaya çıkacak koku için tesis içinde gerekli noktalara koku emici filtreler yerleştirilecektir. Değiştirilecek filtreler lisanslı firmalar tarafından bertaraf edilecektir. Ayrıca tarih, sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kokuya Sebep Olan Emisyonların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Özetle; piroliz işlemi havasız ortamda yapılan termik parçalanma işlemidir. Burada kullanılacak reaktörler tamamen kapalı ve vakum altında çalışacaktır. Reaktörde oluşan hidrokarbonlar buharlaşmış olarak reaktörü terk edeceklerdir. Reaktör çıkışı ısı değiştiricilerinde buhar soğutularak yoğunlaştırılacak ve sıvı faz ham pirolitik yağ olarak alınıp işlenecektir. Isı değiştiricilerde 1-4 karbonlu gazlar sıvılaşmayan gaz olarak alınacak ve tesisin enerji ihtiyacı için yakılarak değerlendirilecektir. Bu gazlar doğal gaz ile LPG (mutfak gazı) karışımıdır. 44 / 254

46 2. Pirolitik Yağ Yanma Emisyonu Açığa çıkan yoğunlaştırılacak gazlar ise, toz tutucu kolondan geçirilerek su soğutmalı kondensere yollanırlar. Burada, oda sıcaklığında sıvı olan maddeler sıvılaşarak alta çökerler ve vakum altındaki toplama tanklarına alınırlar. Oluşacak bu sıvı pirolitik yağdır. 2 Reaksiyon sonrası günlük kg oluşacak pirolitik yağ elektrik üretiminde kullanılacaktır. Pirolitik yağ özellikleri bakımından Fuel oil-6 yakıtının özellikleriyle benzerlik göstermektedir. Fuel oilin yanması sonucu oluşacak emisyonların hesabında US EPA Emisyon- AP 42 de verilen emisyon faktörleri kullanılmış ve emisyon faktörleri Tablo 13. de verilmiştir. KİRLETİCİLER EMİSYON FAKTÖRLERİ Tablo 13. EPA Emisyon Faktörleri (KG/KG) SO 2 0, NO X 0, CO 0, PM 0,00024 Buna göre piroliz fırınında günlük kg (1.000 kg/saat) kullanılacak olan pirolitik yağın emisyon miktarlar aşağıda hesaplanmıştır. Emisyon Faktörleri (kg/kg) Emisyon Debisi (kg/sa) SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1. Kütlesel Debiler (kg/sa) Tablo 14. Pirolitik Yağın Yanma Emisyonu Hesabı SO 2 NO x CO PM 0, , , , ,96 (0,026961*1.000) 2,39 (0,002397*1.000) 0,59 (0,000599*1.000) 0,24 (0,00024*1.000) Piroliz fırınında yakıt olarak kullanılacak olan pirolitik gaz ve pirolitik yağın yanmasından kaynaklanacak emisyonları için tek baca kullanılacak olup, gerekli filtrasyon işlemlerinin ardından atmosfere verilecektir. Dolayısıyla piroliz gazı ve pirolitik yapın yanmasından kaynaklanacak toplam emisyon miktarları Tablo 15. de verilmiştir. Kirletici Tablo 15. Emisyon Miktarları ve Yönetmelik Sınır Değerleri (prolitik gaz ve prolitik yağ) Piroliz Gazı Yanma Emisyonları (kg/saat) Pirolitik Yağ Yanma Emisyonları (kg/saat) Toplam Emisyon Miktarları (kg/saat) Normal İşletme Şartlarında ve Haftalık İş Günlerindeki İşlet Saatleri İçin Kütlesel Debiler (kg/saat) Bacadan Baca Dışındaki Bacadan Baca Dışındaki SO 2 0, ,96 26, NO X 1,453 2,39 3, CO 0,442 0,59 1, PM 0,04 0,24 0, Piroliz reaksiyonu ile elde edilecek pirolitik yağın elektrik enerjisi üretimi amacıyla jeneratörlerde kullanılması halinde normal araçların egzoz gazına eşdeğer bir baca gazı oluşacaktır. Bu baca gazının içindeki CO 2 i de tutmak için doygun kireç (Ca(OH) 2 kullanacak bir filtre yapılması planlanmaktadır. Bu filtrede absorpsiyon sonunda Kireç taşı 45 / 254

47 (CaCO 3 ) oluşacak ve filtre altından alınıp kurutulduktan sonra kireç ocaklarına saf kireçtaşı olarak verilecektir. Egzoz gazı içerisinde oluşacak CO in tutulması içinde araçlarda kullanılan filtrelerin aynı absorbanı kullanılarak oluşturulacak debisi yüksek filtreler kullanılacaktır. Jeneratör üretici firmalarla yapılan görüşmelerde filtrelerin var olduğu ve kullanıldığı tespit edilmiştir. Ömrünü tamamlamış filtreler yenisi ile değiştirilmek üzere filtre üretici firmaya iade edilecektir. Tesiste oluşacak emisyon miktarları tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: tarih ve sayılı Resmi Gazete ) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği tablo 2.1 de verilen sınır değerlerin altında kalmaktadır. Tesis işletmeye geçtikten sonra tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: tarih ve sayılı Resmi Gazete) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin gereğince emisyon izin belgesi alınacaktır. Proje kapsamında kullanılacak yakma tesisi dizayn çalışmaları devam etmekte olup tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: tarih ve sayılı Resmi Gazete.) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin (SKHKKY) Ek-4 ünde İzne Tabi Tesislerde Baca Yüksekliği ve Hızının Tespiti başlığı altında (500 kw ın üzerindeki tesisler için, gazların bacadan çıkış hızları en az 4 m/s olmalıdır.) verildiği üzere en az 4 m/s olacaktır. Tesiste yakma sistemleri tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik Ek-4 te belirlenen hava emisyonu limit değerleri aşılmayacak şekilde tasarlanacak ve işletilecektir. Bakanlıkça onaylanan deneme yakması planı doğrultusunda, bu Yönetmelikte yer alan standartlar ve esasların sağlandığının ispatı amacıyla Bakanlık veya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü temsilcilerinin gözetiminde üç ay süre ile deneme yakması gerçekleştirilecek, yapılan deneme yakması sonunda bir rapor hazırlanarak onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilecektir. 3. Toz Emisyonu Telinden ayrılan karbon bir titreşimli değirmende öğütülür ve istenilen büyüklüğe elenir. Elek altı paketlenmek üzere karbon silosuna gönderilirken, elek üstü, tekrar elenmek üzere değirmene iade edilir. Karbon silosundaki karbon, standart paketleme makinesinde çimento torbası benzeri paketlerde ambalajlanır. Karbonun işlendiği kısımlar tamamen kapalı oldukları gibi tüm işlem boyunca bu kısımlar ufak bir negatif basınç altında tutulurlar. Bu şekilde sistemden dışarı hava ve bu hava ile karbon tozu çıkmasına izin verilmez. Ortamdan emilen hava Jet Pulse torbalı filtreden geçirilerek içindeki tozlar temizlenir ve atmosfere iade edilir. Jet-Puls Torbalı Filtreler Basınç veya vakumdaki tozlu hava veya gaz, filtre gövdesinin altından sisteme girer. Havanın (gaz) hareketi filtre torbaları istikametinde olup taşıdığı toz partiküllerini torbanın dış yüzeyine bırakır. Torba kafesinin iç bölümüne geçen temiz hava venturi bölümünü geçerek filtre ünitesi temiz bölmesine erişir, buradan egzoz sistemi sayesinde üniteyi terk eder. Toz tutma operasyonu safhasında tozlar filtre elemanının dış yüzeyinde toplanırlar, dolayısıyla filtre elemanının geçirgenliği (porozitesi) düşer. Filtrenin temiz ve kirli gaz bölümleri arasındaki diferansiyel basınç kontrolü ve artısının takibi ve basınçlı hava ters temizleme sistemi devreye girerek diferansiyel basınç farkı düşürülür ve torba geçirgenliği devamlı limitler içinde tutulur. 46 / 254

48 Elektronik timer devresinden gelen periyodik sinyaller ile selenoid valflar 0.1 sn. gibi ayarlanabilen çok kısa süreler ile enerjilendirilir ve yüksek basınçlı hava darbe valfları vasıtasıyla üfleme borularına gönderilir. Üfleme boruları üzerindeki deliklerden basınçlı hava çok yüksek hızda ventürilerin içinde püskürtülür. Yüksek hızlı basınçlı hava venturiden geçerken kendi hacimlerinin birkaç misli büyüklükte sekonder bir hava meydana getirir. Diğer bir deyişle venturi üzerinden çok yüksek basınç ve hızla püskürtülen basınçlı hava, temiz hava bölmesindeki havayla birlikte torba içine pompalanır. Bu iki hava sisteminin birleşik tesiri ile filtre silindiri temiz bölümü içinde çok ani ve kısa basınç artısı meydana gelir. Bu da filtre elemanının lifleri arasında ters yönde hava akımını dolayısıyla yeterli temizlenmesine sebep olur. Toplam filtre alanının yalnızca çok az bir kısmı çok kısa süreli temizleme işlemine maruz kaldığından hesap edilen dizayn debisinin filtre grubundan devamlı geçişi temin edilmiş olur. Bu noktadan sonra verimli filtrasyon işlemini torba yüzeyindeki toz keki sağlamaktadır. Torba temizleme işlemi torba yüzeyindeki ince kek tabakasının temizlenmesine neden olmamalıdır. Filtrasyon verimliliği % 99,99 gibi değerlere ulaşabilmekte ve filtre edilmiş gazdaki toz miktarı ise metreküpte 10 mg ın altına düşebilmektedir. Çalısma Prensibi Filtre torbası, genelde yün, orlon veya polyester iğneli keçeden olup, silindir seklindeki torba kafesi çevresini saran torbaya iskelet vazifesi görür. Torba, kafes ve venturi komple bir ünite olarak delikli plaka üzerindeki yine venturi seklinde olan ve plakaya perçinli parça üzerine otururlar. Üfleme boruları ve borular üzerindeki üfleme delikleri her sıra torba grubunun üzerine monte edilmiştir. Üfleme delikleri venturi boğazına gelecek şekilde her venturi üzerinde merkezlenmiştir. Tozlu gaz veya hava filtre içine, vakum ve basınç ile girdiğinde temizleme sistemi aşağıdaki gibi çalışır. Elektronik program ünitesi timer (normalde kapalı) pilot selonoid valfa enerji sinyalini gönderir ve açılmasını temin eder. Diyafram valf içindeki basınçlı hava pilot valfın açılması sonucu boşalır. Çok kısa süreli çalışma ile 7kg/cm² basınçlı hava ani olarak basınçlı hava tüpünden üfleme borusuna ve oradan da üfleme deliklerinden venturiler boğazına ve torbalara geçer. Venturiden geçiş sırasında sekonder havayı da beraberinde sürükler. Böylece o sıradaki bütün torbalar tamamıyla temizlenmiş olur. Filtre gövdesi tamamıyla toz sızdırmaz olup delikli plaka tarafından alt ve üst olmak üzere 2 bölmeye ayrılmıştır. Alt bölme filtre silindirleri ile dolu olup tozlu hava bölümünü biriktirme ve boşaltma hoperiden ibarettir. Hoper altında hava kilidi vazifesi gören rotary valf, çiftli flap gibi sızdırmazlık temin edecek ünite bulunur. Üst gövde üfleme borularını muhafaza eder, selonoid ve diyafram valfları taşır ve filtrenin temizlenmiş gaz egzoz çıkısı bu bölmedir. Difüzör yüksek hızlı top partiküllerinin darbe tesirini absorbe eder, giriş hava veya gazının dağıtılmasını temin eder. 47 / 254

49 Şekil 8. Jet Puls Torba Filtre İşletme aşamasında toz emisyonunu en aza indirebilmek için; Tesis alanı asfalt veya betonla kaplanacak, tesis içi yollar düzenli olarak temizlenecek, Tozumanın olmaması için belli aralıklarla yollarda sulama yapılacak, Üretim esnasında oluşacak tozlar, torbalı filtrede toplanacak, filtrede toplanan tozların boşaltılmasında toz emisyonunu önlemek için toz, kapalı sistemle boşaltılacak veya boşaltma sırasında nemlendirilecektir. 48 / 254

50 Tesiste işletme aşamasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-1 de verilen Hava Emisyonu ve Sınır Değerlerine uyulacaktır. Yönetmelik Ek-5 Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon Sınırları A) Birinci Grup Tesisler Yakma Tesisleri ve B) _kinci Grup Tesisler Atıkların Ortadan Kaldırıldığı Tesisler Maddesinde belirtilen hükümlerine uygun olarak emisyonlar atmosfere verilecektir. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek - 2 İzne Tabi Tesislerde Baca Yüksekliği ve Hızının Tespiti nde belirtilen esaslara göre baca yüksekliği ve hızı dizayn edilecektir. İnşaat ve işletme aşamasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. - Üretim sürecinde oluşacak gürültü-titreşim kaynakları, düzeyi ve alınacak önlemler Projenin inşaat aşaması ve işletme döneminde tesiste çalışacak makine ve ekipmandan kaynaklı gürültü olacaktır. Söz konusu faaliyet için tarih ve sayılı(değişik: tarih 28027sayılı) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik gereğince gürültü izni muafiyeti getirilmemiş olup tarih sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin ilgili maddelerinde belirtilen esaslar sağlanacak ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Tesisten kaynaklanacak gürültü miktarları ile ilgili ayrıntılı çalışmalar Ek-19 da Akustik Raporunda verilmiştir. - Üretim sürecinde koku problemi oluşum kaynakları ve alınacak önlemler Üretim sürecinde üretilen gaz ve yağ tamamen kapalı devre olarak sirküle edildiğinden ve havaya herhangi bir salınım söz konusu olmadığından koku problemlerinin asgari düzeyde oluşacağı öngörülmektedir. Tesiste faaliyet kapsamında herhangi bir sebeple koku oluşması durumunda koku tutucu filtreler kullanılacaktır. Ayrıca tesiste 4/12/1973 tarihli ve 7/7583 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kararlaştırılan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü gereğince havalandırma ve filtre sistemi kurulacaktır. Tesiste tarih ve sayılı Kokuya Sebep Olan Emisyonların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır Tesis Güvenlik Kontrol Parametreleri - Sızdırmazlık Testleri (kaynak, röntgen seçimi vb.) Reaktör imalatı sürecinde testli ve sertifikalı kaynakçı kullanılacak ve kaynaklar röntgen testinden geçirilecektir. Tüm imalat bittikten sonra montajın ardından devreye alınmadan su testine tabi tutulup kullanıma alınacaktır. Hidrolik su testinde 4 Bar işletme basıncının 4 katı basınç tatbik edilecektir. Sızdırmazlık ve basınç kayıpları kontrol edilecektir. Maksimum 6 bar basınç altında çalışan kondenselerde bu değerin 1,4 katı basınç uygulanarak test edilecektir. - Reaktör ve diğer ünitelerde malzeme seçim kriterleri Isıl ve basınçlı kap imalatına uygun malzemeden imalat yapılıp iç gerginlikler için normalizasyon tavına tabi tutulan ham mamuller satın alınacaktır. 49 / 254

51 Reaktör ve diğer ünitelerin seçiminde çevreyle dost en güvenilir ve emniyetli malzemeler seçilecektir. - Su kullanım parametreleri ve soğutma sisteminin özellikleri Tesiste chiller tipi su soğutma kulesi kullanılarak piroliz reaktöründe elde edilen gazın, hızlı şekilde soğutulması ile yoğunlaştırılması sağlanacaktır. Sistem içindeki su, devir daim yapılarak kullanılacak olup, günlük 1,5 m 3 /gün azalan su takviyesinin söz konusu olacağı öngörülmektedir. Ünite kapsamında yer alacak chiller ise kcal/saat kapasiteli olacaktır. Soğutma takviye ve sikülasyon havuzu ise; 3m x 6m x 1,5m ölçülerinde olup soğutma sistemine ilk etapta 30 ton su alınacak, sıcaklık nedeniyle yaşanacak kayıplar için sisteme su ilave edilerek, sistem kapalı olarak sürekli çalıştırılacaktır. Yangın hidrantında da springt sisteminde ise 14 ton depolanmış su kullanımı planlanmaktadır. - Proseste kesintisiz çalışmayı sağlayan güç kaynakları Piroliz sonrası açığa çıkan gaz reaktör cehennemliklerinde yakılacak ve proje kapsamında ayrıca bir yakıt kullanımı söz konusu olmayacaktır. MCC panosu içinde UPS (kesintisiz güç kaynağı) bulunmakta sistem döngüsü kesintiye uğramamaktadır. 25 KW jeneratör 20 saniyelik gecikmeyle otomatik olarak devreye girmektedir. Jeneratörün devreye girme gecikmesi proses açısından kabul edilebilir bir süredir. Proses akışını etkilememektedir. - Yakma, yakıcılar ve yanma gazı tahliye sistemleri Ortamda iki adet piezzo nitelikli metan ve solvent buharlarına duyarlı dedektörle kontrol sağlayacak olup start up yakıt hattında seloneidli kesiciye kontrol etmektedir. Üretimden oluşan yanıcı gaz içinde seloneid bulunmakta bina dışına acil durum gasfree hattı yapılacaktır. - Minimum otomasyon seviyesi (operatör ve alarm) MCC kontrol panosunda Siemens S7 300 PLC kontroller kullanılacak olup görsel olarak da KTP100 operatör panelinden takip edilecektir. Yangın algısı, basınç algısı, sistem arıza bilgisi gibi temel bütün işlevler insan insiyatifi dışında kontrol edilecektir. Tesiste herhangi bir gaz kaçağına karşılık; gaz kaçak sensörleri, gaz emniyet ventilleri, acil gaz yakma ünitesi (Flare), oksijen sensörü, dijital basınç ölçüm sistemi, dijital manometre, dijital ve mekanik termometre ve ölçüm ekipmanları bulunacaktır. Proje kapsamında kurulacak tesisin tamamı gaz, alev ve duman algılayıcı dedektörler ile donatılmış otomatik yangın söndürme sistemi olacaktır. - Tesiste proses vb. ünitelerde kullanılan elektrik sistemlerinin özellikler Tesiste kullanılacak elektrik OSB nin mevcut trafosundan temin edilecek olup Gaz depolama elektrifikasyonu exproof tur ana gövde ve hatların metal kısımları topraklanacaktır. 50 / 254

52 Ağır Fraksiyon Malzemelerinin Kullanım Alanlarının Belirlenmesi Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Kazanım ve Elektrik Üretim Tesisinin faaliyeti geri kazanım ürünleri olan Çelik Tel, Karbon Siyahı, Pirolitik Yağ (Dizel) ve Pirolitik Gaz; ülkemizde birçok sektörde oldukça fazla miktarlarda kullanılan hammaddelerdir. Bu hammaddelerin yeniden kullanımına olanak tanıyan Geri Kazanım projesinin hayata geçmesiyle birlikte; gelişmekte olan Türk Sanayisine ve Endüstrisine büyük faydalar sağlayacağı açıkça görülmektedir. Tesiste üretilecek ürün ve hizmetlerle ilgili olarak aşağıda verilen pazar segmentleri dikkate alınmıştır. Ürün Adı Karbon Siyahı Pirolitik Yağ Çelik Tel Yanıcı Gazlar Kullanım Alanları Lastik Üreticileri Kimyasal Madde Üreticileri Boya Sanayi Toner Üreticileri Enerji Tüketicileri Enerji Kuruluşları Rafineriler Çelik Piyasası Çelik İzabe Tesisleri Enerji Üretimi İşletme Enerji Kaynakları Tesis çok yeni bir teknoloji getirdiğinden bazı ürünlerin üretiminde arz piyasası oluşmamıştır. Ancak projenin esas üretim konusu enerjiye yönelik olduğundan talep açısından yeterli talep mevcuttur. Bir başka deyişle üretim miktarları taleple karşılaştırıldığında talebin çok küçük bir fraksiyonunu karşılamaya yöneliktir. Buna göre arz ve talep dengesini ürünler bazında aşağıda görebiliriz. Karbon Siyahı Türkiye de karbon siyahı kullanımı ton/yıl seviyesindedir. Sürdürülebilir enerji stratejileri ve küresel iklim değişikliği açısından bakıldığında üretim miktarı toplam piyasaya oranla çok düşük seviyelerde kalmaktadır. Türkiye'nin 2008 yılı verilerine göre yıllık karbondioksit salınımının toplam 420 milyon ton olduğunu dikkate aldığımızda üretim çok küçük bir seviyeyi işaret eder. Diğer açıdan, bio-karbon bir yenilenebilir ve temiz enerji kaynağı olarak her zaman alternatif bir kullanım alanına sahiptir. Pirolitik Yağ Pirolitik yağı yenilenebilir, temiz bir enerji kaynağıdır. Enerji üretiminde doğrudan kullanılabileceği gibi rafinasyon prosesi ile ayrıştırılarak daha hafif ve değerli yakıtlara dönüştürülebilir. Dolayısı ile proje kapsamında elde edilecek Prolitik yağ proje kapsamında elektrik üretiminde kullanılacak olup elektrik üretiminde kullanılmaması durumunda piyasaya satışa sunulacaktır. Çelik Tel Demir Çelik piyasasında kullanılır. 51 / 254

53 Yanıcı Gazlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Kazanım Tesisinde gerekli enerjiyi sağlamak için kullanılacaktır. Tesisin ürettiği enerji maddeleri küresel piyasalarla doğrudan ilişkilidir. Türkiye elektrik enerjisinin % 50 'den fazlasını ithal doğal gaz kaynaklarından temin etmektedir. Kullandığı ham petrolün %95 'i ithal edilmektedir. Bu bakımdan enerjide yaratılan her birim marjinal kapasite ihracat veya diğer açıdan bakıldığında her birim marjinal tüketim ithalat olarak değerlendirilebilir. İhracat ve ithalat açılarından enerji ayrı bir kategoride ele alınabilir yani ithal enerji kaynaklarını ikame etmektedir. Kurulacak tesis çevre ile tamamen uyumlu olup çevreye zarar veren ömrünü tamamlamış lastik atıklarının ortadan kaldırılarak çevrenin temizlenmesini sağlamakta, bunun yanında atıklardan enerji üretmektedir. Üretilen Karbon Siyahı ile daha önce atmosfere atılmış olan karbondioksit gazının geri dönüştürülmesiyle küresel iklim değişikliğinin azaltılması sağlanacaktır Üründe kirletici parametreler ve limitler Proje kapsamında üretimi gerçekleştirilecek olan gaz, tesiste reaktör cehennemliklerinde yakıt olarak kullanılacak olup ürün olarak enerji üretimi için veya piyasaya sunulacak olan pirolitik yağın (enerji amaçlı kullanılmaması durumunda) ve karbon siyahının kirletici parametrelerine ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir. Pirolitik Yağ Pirolitik Yağın Laboratuvarda, Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Ek-1 Atık Yağ Kategorileri ve Müsaade Edilen Kirletici Parametre Sınır Değerleri Tablosuna göre analizi yapılmış, analiz sonuçları aşağıda verilmiştir. Pirolitik yağın yapılan analizine göre I. Kategori Yağ olduğu belirlenmiştir. I. kategori olan yağlarda PCB, toplam halojen ve ağır metal gibi kirleticiler aşağıdaki sınır değerlerin altındadır. Bu kategorideki atık yağlar 21 nci maddede belirtilen koşullar nedeniyle enerji geri kazanımı amacıyla kullanılabilir. EK-1 ATIK YAĞ KATAGORİLERİ VE MÜSAADE EDİLEN KİRLETİCİ PARAMETRE SINIR DEĞERLERİ I.KATEGORİ ATIK YAĞ: Atık yağlardaki PCB, toplam halojen ve ağır metal gibi kirleticiler aşağıdaki tabloda verilen sınır değerlerin altındadır. Bu kategorideki atık yağlar rafinasyon ve rejenerasyon yolu ile geri kazanıma veya Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanıma uygun atıklardır. II.KATEGORİ ATIK YAĞ: Atık yağlardaki ağır metaller aşağıdaki tabloda verilen sınır değerlerin altındadır. Klorür ile toplam halojenler ppm, PCB ise ppm arasındadır. Bu kategorideki atık yağlar Başkanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanıma uygun atıklardır. III.KATEGORİ ATIK YAĞ: Atık yağlardaki ağır metaller aşağıdaki tabloda verilen sınır değerlerin üzerindedir. Klorür ile toplam halojenler 2000 ppm in, PCB ise 50 ppm in üzerindedir. Rafinasyona uygun olmayan, yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık yakma tesislerinde yakılarak zararsız hale getirilmesi gereken atık yağlardır. 52 / 254

54 Tablo 16. Atık Pirolitik Yağ Numunesinin Kirletici Parametreleri ve Limit Değerleri Analiz Sonuçları Parametreler Analiz Sonucu (ppm) I. Kategori (ppm) II. Kategori (ppm) III. Kategori (ppm) Analiz Metodu Arsenik (As) 1,14 <5 Max. 5 >5 EPA 200.7: 1994 Kadmiyum (Cd) <1,25 <2 Max. 2 >2 EPA 200.7: 1994 Krom (Cr) <6,25 <10 Max. 10 >10 EPA 200.7: 1994 Kurşun (Pb) <6,25 <100 Max. 100 >100 EPA 200.7: 1994 Klorür 146,03 Max. 200 Max >2000 EPA 5050: 1994 EPA 9056A: 2007 Toplam Halojenler 153,63 Max. 200 Max >2000 EPA 505D: 1994 EPA 9056A: 2007 PCB 2,24 Max. 10 Max. 50 >50 TS EN : 2003 TS EN : 2004 Parlama Noktası, C 40 Min. 38 Min. 38 TS EN ISO 2592: 2006 Analiz Metodu: ISO: International Standart Organization, EPA: US Environmental Protection Agency, TS: Türk Standardı, EN: European North. Karbon Siyahı Laboratuvarda yapılan analizler sonucunda, karbon siyahının içerisinde herhangi bir kirletici parametre olmadığı görülmüştür Yangın, Kıvılcımsızlık ve kaza tedbirleri Yangın Görülmesi olası yangın riskine karşı önceden alınacak tedbirler aşağıda verilmiştir; En az 2 şer veya 3 er kişiden oluşan söndürme ekibi oluşturulacaktır. Acil durum ekiplerine yangından korunma, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardım faaliyetleri, itfaiye ile işbirliği ve organizasyon sağlanması konularında, yetkili firma ve şahıslar veya mahalli itfaiye teşkilatı tarafından eğitim verilecek ve tatbikatlar yapılacaktır. Ekip personeli ile tesisteki diğer görevliler, yangın söndürme alet ve malzemelerinin nasıl kullanılacağı ve en kısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaşılacağı konularında tatbikî eğitimden geçirilecektir tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında gerekli malzeme ve ekipmanlar bulundurulacaktır. Yangında patlamaya neden olabilecek riskli bölgeler tespit edilecek, tedbirler bu yerlere öncelik verecek şekilde alınacaktır. Yanıcı, parlayıcı ve çabuk tutuşan kimyasal maddeler önceden belirlenen özel yerlerde muhafaza edilecek, ağzı açık kimyasal bırakılmayacaktır. Riskli bölgelerde, sigara içilmesini ve buralara ateşle yaklaşılmasını önlemek için uyarıcı levhalar bulunacaktır. Depolama işlemleri, yangın sırasında yangın ekiplerinin çalışmasını engellemeyecek şekilde yapılacaktır. 53 / 254

55 Yangın söndürme cihazları görünür ve kolay ulaşılabilir yerlerde bulunacaktır. Yangın söndürme tüplerinin kontrolleri ve değişimleri düzenli olarak yapılacaktır. Yangın Sırasında Yapılacaklar: 1. Yangını ilk fark eden kişi, yangının küçük çaplı olması durumunda en yakın söndürme cihazıyla müdahale ederek yangını söndürecektir. Eğer yangın kişisel çabayla söndürülemeyecek derecede ise en yakın alarm düğmesine basarak alarm sistemini harekete geçirecektir. 2. İlgili merciler yangından haberdar edilecek ve yangın söndürme ekipleri hemen harekete geçecektir. 3. Yangınla mücadele ekipleri, görevli olmayan personeli yangın yerinden uzaklaştıracaktır. 4. Tesisteki tüm faaliyetler durdurulacak ve parlayıcı özellikte olan sıvı ve gaz maddelerin boru hatları kapatılacaktır. Yangının söndürme sistemi devreye alınacaktır. 5. Görevliler tesise giriş ve çıkışları kontrol altına alacak ve tesis içinde bulunan araçların çıkışını sağlayacaktır. Bu arada itfaiyenin kullanacağı yolları açık tutmaya çalışacaktır. 6. Yangının büyümü durumuna göre yayılma riskine karşı çevredeki diğer tesislere haber verilecektir. 7. Yangınla mücadele ekipleri, önce yangında mahsur kalan personeli kurtaracak daha sonra da kurtarılması gereken evrakları, makineleri kurtarma çalışmalarına başlayacaktır. 8. Yaralılar tespit edilerek, ilkyardım ekipleri tarafından gerekli müdahaleler yapıldıktan sonra en yakın sağlık merkezine ulaşılacaktır. 9. Tesiste genel durumun güvenli olduğu görüldüğünde, oluşan hasarlar tespit edilecek ve rapor hazırlanacaktır. 10. Sahada çalışacak bütün motorlu araçlarda yangın söndürme cihazı bulunacaktır Gaz tahliyesi tedbirleri Ortamda; Nippon piezzo sensörlü iki adet ortam algılayıcısı, bu sistemle kontrol edilecek iki adet gaz seloneidi ve sesli alarmı üretimden elde edilen yanıcı gaz için bina dışına, ucunda yoğuşturucusu olan gas free hattı olacaktır Malzeme doldurma boşaltma tedbirleri Hammadde Doldurma Tedbirleri Proje kapsamında malzeme dolum işlemlerinde tesise gelen küçük araç lastikleri ( kamyon, tır vb.) öncelikle göbek teli çıkartma bölümüne gelerek lastiğin her iki tarafındaki göbek teli alınacak ve buradan parçalayıcıya aktarılacaktır. Buradan da 1-3 mm ebatlarında içerisindeki tel, lif ve kort bezinden ayrılacak. Kauçuk içerisinden ayrılan metal 54 / 254

56 preslenmek üzere preslemeye yönlendirilecek. İçerisindeki tel, lifi ve kort bezinden ayrılmış kauçuk reaktöre yönlendirilmek üzere toplama bunkerine nakledilecektir. Parçalanmış lastikler taşıma bandı ile reaktör içine operatör gözetiminde doldurulacaktır. Doluma müteakip kapak kapatılıp sızdırmazlığı son kez kontrol edildikten sonra piroliz başlamaktadır. Ürün Boşaltma Tedbirleri Pirolitik dönüştürme sürecinde yoğunlaşmayan gaz, gaz depolama tanklarına gaz yıkama sisteminden geçirilerek pompa, kompresör vb. gibi ekipmanlar aracılığıyla aktarılacaktır. Yoğunlaşan gazlar ise chiller sistemi vasıtasıyla gaz yoğunlaştırma ünitesinde yoğunlaştırılarak pirolitik yağ depolarında toplanacak ve elektrik üretimde kullanılacak. Elektrik üretiminde kullanılmaması durumunda ise lisanslı firmaların kendi özel araçlarına doldurularak gönderilecektir. Piroliz işleminin bittiği, basınç ve gelen sıvıdan anlaşılmakta ve tedbiren 30 dakika daha pirolize devam edilmektedir. Basıncın yükselmediğinden emin olunduktan sonra soğutma periyoduna geçilir. Reaktör alt kapağı açılarak karbon siyahı boşaltılır. Karbon siyahının içerisinde bulunan %1 lik çelik tel, manyetik ayırıcıdan geçirilerek ayrılır. Karbon siyahı daha sonra kapalı sistem konveyörlerle santrifüjlü mikronize değirmene iletilecek ve sektörün talebine bağlı olarak 5-40 mikron arasında boyutlandırılarak karbon siyahı paketleme ünitesine yine kapalı sistem konveyörler vasıtasıyla aktarılacak ve burada 25kg Kraft torbalara dolum yapılarak piyasaya sevk edilmek üzere depolama alanına aktarılacaktır. Tüm bu işlemler kapalı sistem içerisinde gerçekleştirilecektir Paketleme ünitesi ve ambalaj malzemesi seçimi Paketleme Makinesi Tesiste üretilen toz ürünler, paketleme makinelerinde Kraft torbalara doldurulurlar. Bu makineler standart imalattır ve piyasada çimento, alçı, kömür tozu gibi birçok maddenin paketlenmesinde kullanılmaktadır. Kraft torba, ağzı kapalı olarak hazır gelir. Sadece bir köşesinde, doldurma makinesinin enjeksiyon ağzının gireceği kadar bir açıklık bulunur. Operatör torbayı enjeksiyon ağzına takar ve pedala basar. Makine torbayı doldurmaya başlar. Torba ağırlığı önceden kararlaştırılmış düzeye gelince torba aşağıya iner ve dolum tamamlanır. Karbon paketleme ünitesinde, karbonun islendiği kısımlar tamamen kapalı oldukları gibi tüm işlem boyunca bu kısımlar ufak bir negatif basınç altında tutulurlar. Bu şekilde sistemden dışarı hava ve bu hava ile karbon tozu çıkmasına izin verilmez. Ortamdan emilen hava Jet Pulse torbalı filtreden geçirilerek içindeki tozlar temizlenir ve atmosfere iade edilir. Piroliz işlemi sonucunda elde edilen pirolitik yağ ise proje kapsamında elektrik üretiminde kullanılacaktır. Prolitik yağın elektrik üretiminde kullanılmaması durumunda ise satış yapılacak lisanslı firmaların kendi araçlarıyla alınacaktır. 55 / 254

57 Tesiste bulunması gereken ölçüm ve kayıt ekipmanları (baca gazı ölçüm, proses kontrol, ph vs on-line) Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeliğinin 10. Maddesinin 3. bendinde; (3) Yakma tesisinin her bir hattı en az bir yedek brülör ile donatılmalıdır. Yanma havasının en son enjeksiyonundan sonra yanma gazlarının sıcaklığı 850 C veya duruma göre 1100 C nin altına düşerse, bu brülör otomatik olarak devreye girer. Başlama ve kapatma faaliyetleri sırasında ve yanmamış atığın yanma odasında bulunduğu süre boyunca sıcaklığı 850 C veya halojenli bileşikler için 1100 C de muhafaza edilmesini temin etmek amacıyla, bu brülör, tesisin başlama ve kapatma faaliyetlerinde de kullanılır. İfadesi yer almakta olup, tesiste otomatik kontrollü bir brülör sistemi bulundurulacaktır. Yine aynı Yönetmeliğin 14. Maddesinin 3. Bendinde; (3) Atıkların yakılması sonucunda havaya, suya verilen emisyon ve kirletici parametreler için sürekli izleme sistemi kurulur ve işletilmesi, yıllık gözetim testleri ile denetlenir. Söz konusu sistemin kalibrasyonu, TS EN Sabit Kaynak Emisyonları - Otomatik Ölçüm Sistemlerinin Kalite Güvencesi standardına göre yapılır. İfadesi yer almaktadır. Tesiste; sürekli ölçüm cihazı ile söz konusu Yönetmelik koşullarına göre azot oksitler (NO x ), karbonmonoksit (CO), toplam toz (PM), toplam organik karbon (TOK), hidroklorik asit (HCl), hidrojen florür (HF) ve kükürtdioksit (SO 2 ) parametreleri izlenecektir Yatırım ve İşletme Maliyetlerini İçeren Fizibilite Çalışması Proje Maliyetleri Yatırım Maliyeti Projenin toplam sınai yatırım maliyeti TL dir. Maliyet dağılımı ise şöyledir. Arsa, inşaat maliyeti Proliz tesisi makine ve ekipmanı Demirbaşlar ve Araçlar yaklaşık Proje,izin vb. işlemlerin maliyeti Elektrik Trafosu maliyeti Öngörülmeyen Giderler USD USD USD USD USD USD Bugüne kadar, proje ile ilgili yapılmış olan harcamalar da özetle şöyle; Arsa alımı ve Danışmanlık Fabrika tasarım, imalat ve makineler Genel yönetim giderleri TL USD TL Bugüne kadar yapılmış olan harcamaların karşılığı yaklaşık USD dır. Tüm bu harcamalar öz kaynaktan karşılanmış/karşılanacak olup, işletmenin faaliyete geçebilmesini teminen gerekli yabancı kaynak USD dır. 56 / 254

58 YATIRIM YERİ KALEM ADI BİRİM FİYAT ADET USD TUTAR IT ALTYAPI GİDERLERİ TERMİNAL USD USD IT ALTYAPI GİDERLERİ SERVER USD USD IT ALTYAPI GİDERLERİ BİLG. SİSTEMİ 850 USD USD IT ALTYAPI GİDERLERİ PRINTER 150 USD USD IT ALTYAPI GİDERLERİ İRSALİYE PRİNTER 700 USD USD IT ALTYAPI GİDERLERİ UPS 500 USD USD IT ALTYAPI GİDERLERİ ADSL MODEM 250 USD USD IT ALTYAPI GİDERLERİ ADSL 50 USD 1 50 USD PERSONEL GİDERLERİ KIYAFET 65 USD USD ARAÇ GİDERLERİ FORKLİFT USD USD ARAÇ GİDERLERİ ARAÇ GİDERLERİ TOPLAM SABİT MALİYETLER OTOMOBİL(FORD FOCUS TDCI) OTOMOBİL(PALİO MULTİJET) USD USD USD USD USD Üretim Maliyeti: Tesisin faaliyeti ile ilgili olarak, istihdam edilecek personel ücret maliyetleri (işveren hissesi dahil olup, %22 olarak belirlenmiştir), hammadde tedariki için oluşacak nakliye giderleri ve ödenecek taşıt vergileri ile diğer değişken maliyetler aylık olarak aşağıda belirtilmiştir. Tablo 17. Değişken ve Diğer Maliyet Kalemleri Detayı PERSONEL BİRİM MALİYET PARA BİRİMİADET USD TUTARI GENEL MÜDÜR TL TL USD GENEL MÜDÜR YARDIMCISI TL TL USD İŞLETME MÜDÜRÜ TL TL USD MUHASEBECİ TL TL USD PAZARLAMA SORUMLUSU TL TL USD VARDİYA AMİRİ TL TL USD KONTROL TEKNİSYENİ TL TL USD VARDİYA İŞÇİSİ TL TL USD LASTİK HAZIRLAMA İŞÇİSİ TL TL USD PAKETLEME VE AMBAR İŞÇİSİ TL TL USD GÜVENLİK TL TL USD YEMEK 200 TL TL USD ELEKTRİK 0,2145 TL TL USD TELEFON 500 TL TL USD KIRTASİYE 600 TL TL USD SU 500 TL TL USD NAKLİYE GİDERİ 200 TL TL USD MTV 325 TL TL USD AKARYAKIT 170 TL TL USD ÖNGÖRÜLEMEYEN GİDERLER TOPLAM DEĞİŞKEN MALİYETLERİ USD USD USD 57 / 254

59 Karbon Siyahı Üretim Kapasitesi Tablo 18. Kapasite ve Üretim Miktarlarını Gösterir Tablo ton Kapasite Kullanım Oranı % Karbon Siyahı Üretimi ton Karbon Siyahı Stok ton Karbon Siyahı Satış Tonajı ton Karbon Siyahı Satış Fiyatı USD Pirolitik Yağ Üretim Kapasitesi ton Kapasite Kullanım Oranı % Pirolitik Yağ Üretimi ton Pirolitik Yağ Stok ton Elektrik Üretimi MW 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Elektrik Satış Fiyatı USD Çelik Tel Üretim Kapasitesi ton Kapasite Kullanım Oranı % Çelik Tel Üretimi ton Çelik Tel Stok ton Çelik Tel Satış Tonaj ton Çelik Tel Satış Fiyatı USD Karbon Siyahı Elektrik Üretimi Çelik Tel Toplam Satış Geliri (USD) Proje için seçilen yer ve kullanılan teknoloji alternatiflerinin değerlendirilmesi Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Projenin gerçekleştirilmesi için drenaj yollarının, sızdırmaz zemin şartlarının ve yangın tertibatının sağlanması ve hammadde depo sahasının tarih ve 26357sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede revize edilen Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olması gerekir. Bu sebeple proje alanının OSB de yer alması, tesisin yer seçiminde etkili olmuştur. Ayrıca proje alanının endüstrinin yoğun olduğu ve ana ulaşım yollarına yakın bir bölgede olması sebebiyle, gerek hammadde temini gerekse ürünlerin satışı açısından uygun olacağı öngörülmüş ve bu nedenlerle proje alanı için alternatif aranmamıştır. Proje alanı sanayi bölgesinde yer alması, ulaşım kolaylığı, taşkın riski yüksek olmayan, heyelan, erozyon bölgeleri olmaması, yangın riski taşımaması, tarım ve orman arazisi, meskûn mahal alanı, yüksek gerilim hatları altında olmaması gibi özellikleri nedeniyle seçilmiştir. 58 / 254

60 Planlanan faaliyetin her aşamasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve meri mevzuatlar çerçevesinde yürürlükte olan tüm kanun, yönetmelik, tebliğ ve genelgelerde yer alan hususlara uyularak gerekli izinler alınacaktır Proje Kapsamında planlanan ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri Tesiste inşaat aşamasında 40 kişi, işletme aşamasında 3 vardiya olarak 60 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. Çalışacak personelin konaklama ihtiyaçları yakın yerleşimlerde karşılanacaktır. Fabrikada çalışanların vardiya sistemine göre servislerle taşınması sağlanacaktır. Projenin çeşitli aşamalarında gerek duyulacak personel istihdamının yöreden temin edilecek olması bölgenin istihdam olanaklarının arttırılması açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, fabrikanın işletmeye geçmesi ile personel ulaşımı, yemek, bahçe düzenleme ve temizlik gibi hizmet sektöründe doğacak gereksinimlerin bu bölgeden sağlanacak olması, bölgedeki ticari ve ekonomik yaşantıya büyük canlılık getirecektir. Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Kazanım ve Elektrik Üretim Tesisinin Malkara Organize Sanayi Bölgesinde yer alması nedeniyle proje kapsamında yer alan alt yapı faaliyeti bulunmamaktadır Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve Söz Konusu Proje ile İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması Proje kapsamında bu aşamaya kadar yer tahsis izin belgesi ve parsel tahsis belgesi çalışmaları tamamlanmış olup söz konusu izinler alınmış ve ilgili belgeler Ek-5 de verilmiştir Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) ÇED sürecinin olumlu sonuçlanmasıyla, Çevre İzni ve Lisansı, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı alınacaktır Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Zamanlama Tablosu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yürürlükte bulunan mevzuatı gereği geri dönüştürülebilir atıkların geri kazanılması esastır. Projenin mevcut verilere göre ekonomik işletme süresinin 50 yıl olması planlanmaktadır. Projeye başlandıktan sonra ekonomik ve teknolojik gelişmelere göre mevzuatlar kapsamında yapılacak değişiklikler ile projenin devamlılığı sağlanabilecektir. Tesis için ÇED Yönetmeliği hükümlerinin yerine getirilmesini müteakip yürürlükte bulunan mevzuat kapsamında yasal diğer izin ve ruhsatlar alınacaktır. Projeye ait zamanlama tablosu aşağıda yer almaktadır. 59 / 254

61 Tablo 19. Projenin Gerçekleşmesi ile İlgili Zamanlama Tablosu 1. YIL 2. YIL Faaliyetler Etüd-proje Müh. Hiz. ÇED, Lisans ve Teşvik belgelerinin Alınması Makine Ekipmanın Alınması ve Montaj Ham Madde Temini Geçici Faaliyet Belgesinin Alınması Çevre İzin ve Lisans İçin Başvuru Yapılması İşletmeye Geçiş 60 / 254

62 Proje Alanına İlişkin Mahalli Çevre Kurulu Kararı tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeli ğinin 6. Maddesinde (1) Yakma tesisi kurmak isteyen özel ve tüzel kişiler; yakma tesisi kurmak üzere seçtikleri yer için meri mevzuat çerçevesinde, Mahalli Çevre Kurulu kararı ve Bakanlığın uygun görüşü ile mahallin en büyük mülki idare amirinden izin almak ve imar planına işletmek zorundadır. İbaresi yer almaktadır. Malkara Organize Sanayi Bölgesi sınırları içerisinde kurulması planlanan Tesis, Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeliğin 6. Maddesi gereği faaliyete başlamadan önce Mahalli Çevre Kurulu Kararını alacağını taahhüt etmektedir. 61 / 254

63 ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ÖMRÜNÜ TAMAMALAMIŞ LASTİK GERİ DÖNÜŞÜM VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ TEKİRDAĞ İLİ, MALKARA İlçesi, MALKARA OSB, 105 ADA, 105 NOLU PARSEL BÖLÜM 2. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 62 / 254

64 BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 2.1. Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının, Sanayi Alanlarının, Sağlık Kuruluşlarının, Ulaşım Ağının (köprü, yol, demiryolu, vb.), Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların, Planlanmakta Olan Projelerin, Tarım Alanları vb. Alanların Üst Ölçekli Topografik Harita Üzerine İşlenmesi, Mesafelerin Verilmesi, Proje Alanının ve Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Söz konusu proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde yer almakta olup söz konusu proje alanı ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ye tahsis edilmiş olup konu ile ilgili olarak Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu nun yazısı Ek-1 de verilmiştir. Ayrıca proje alanında üzerinde yer aldığı 1/6.000 ölçekli Malkara Organize Sanayi Yerleşim Planı Ek-2 de verilmiş olup Organize Sanayi içerisinde elektrik, su ve kanalizasyon şebekeleri mevcuttur. Proje alanı İstanbul G18-a1 paftasında bulunmakta olup faaliyet alanını gösterir 1/ ölçekli topografik harita Ek-6 da, 1/5.000 ölçekli topoğrafik harita Ek-7 de, 1/2.000 ölçekli nazım imar planı Ek-10 da, 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı Ek-11 de ve yerleşim planı Ek-8 de verilmiştir. Proje alanı 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı na göre Organize Sanayi Bölgesi nde kalmakta olup çevre düzeni planı Ek-12 de verilmiştir. Kurulması ve işletilmesi planlanan Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanına en yakın yerleşim birimi 870 m mesafede ve tesis alanının güney doğusunda bulunan Kuyucu köyünde yer alan konuttur. Faaliyet alanının yerleşim birimlerine uzaklıkları; en yakın yerleşim birimine ve faaliyetin en yakın noktasına göre belirlenmiştir, yerleşim yerleri ve uzaklıkları aşağıda tabloda verilmiştir. Tablo 20. Yakın Yerleşim Yerlerini ve Mesafelerinin Gösterir Tablo Yerleşim Yeri Mesafe (Şehir Merkezi) Mesafe (En Yakın Konut) Kuyucu Köyü m 870 m Küçükhıdır Köyü m m Alaybey Köyü m m Çavuşköy m m Malkara İlçesi m m 63 / 254

65 TESİS ALANI m 870 m Şekil 9. Yakın Yerleşim Yerlerini ve Mesafelerinin Gösterir Google Earth Resmi Proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesinde yer aldığından yakın çevresinde faaliyetten etkilenebilecek okul, hastane, yurt, kreş vb. gibi hassas yerleşimler bulunmamaktadır. Proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesinde yer aldığından orman ve mera alanlarının elden çıkarılması söz konusu değildir. Proje alanı etrafında planlı alan ve su yüzeyi bulunmamaktadır. Ayıca Projenin Türkiye deki yerini ve ulaşım yollarını gösterir yer bulduru haritası Ek-15 de proje alanına ait fotoğraflar Ek-16 da, Google Earth Fotoğrafları ise Ek-17 de verilmiştir Proje Alanına İlişkin Planlama Bilgileri, Lejand ve Plan Notlarının da Yer Aldığı Onaylı Çevre Düzeni Planı nın Orijinal Plan Paftası, 1/5.000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (aslının aynıdır onaylı) veya Plan Teklifleri ile Projenin Bu planlar Üzerinde Gösterimi, Proje Alanının Hangi Kullanımda Olduğunun Belirtilmesi, Sağlık Koruma Bandının Bu Planlarda Gösterilmesi Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Proje alanı İstanbul G18-a1 paftasında bulunmakta olup faaliyet alanını gösterir 1/ ölçekli topografik harita Ek-6 da, 1/5.000 ölçekli topoğrafik harita Ek-7 de, 1/2.000 ölçekli nazım imar planı Ek-10 da, 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı Ek-11 de ve yerleşim planı Ek-8 de verilmiştir. Proje alanı 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı na göre Organize Sanayi Bölgesi nde kalmakta olup çevre düzeni planı Ek-12 de verilmiştir. 64 / 254

66 Faaliyet sahası çevresinde tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin Madde Mülga fıkra: 19/03/ /11882 S.Yön./10. md.( Sağlık Koruma Bandı ) daki hükümler ve T.C Sağlık Bakanlığı tarafından tarih ve 6359 sayılı Çevre ve Toplum Sağlığını Olumsuz Etkileyebilecek Gayrisıhhi Müesseselerin Etrafında Bırakılacak Sağlık Koruma Bandı Mesafesinin Belirlenmesi Hakkındaki Yönerge doğrultusunda hareket edilerek yetkili makamca belirlenecek mesafelere göre onaylı sağlık koruma bandı imar planına işlenecek ve bu mesafeler ilgili imar müdürlüğü veya ilgili kurumca korunacaktır Proje Alanının Mülkiyetine İlişkin Belgeler Söz konusu proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde yer almakta olup söz konusu proje alanı ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ye tahsis edilmiş olup konu ile ilgili olarak Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu nun yazısı Ek-1 de verilmiştir. Ayrıca proje alanında üzerinde yer aldığı 1/6.000 ölçekli Malkara Organize Sanayi Yerleşim Planı Ek-2 de verilmiş 2.4. Proje Alanının Mevcut Arazi Kullanım Durumu ( İnşaat ve işletme aşamasında kullanılacak arazi miktarı ve alanın coğrafik tanımlaması) Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Söz konusu proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde yer almakta olup söz konusu proje alanı ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ye tahsis edilmiş olup konu ile ilgili olarak Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu nun yazısı Ek-1 de verilmiştir. Ayrıca proje alanında üzerinde yer aldığı 1/6.000 ölçekli Malkara Organize Sanayi Yerleşim Planı Ek-2 de verilmiş Tesis alanına ilişkin koordinatlar Tablo 21. de verilmiştir. Tablo 21. Proje Alanına Ait Koordinatları Nokta No UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Koor. Sırası Sağa- Yukarı Koor. Sırası Enlem-Boylam Datum ED-50 Datum WGS-84 Türü UTM Türü Coğrafik D.O.M. 27 D.O.M. - Zon 35 Zon - Ölçek Faktörü 6 derecelik Ölçek Faktörü - y x Enlem (K) Boylam(B) Alan m 2 Toplam olarak m 2 alan üzerinde, m 2 hammaddelerin konulacağı açık depolama alanı yer alacak olup diğer ünitelere ait alan bilgileri ise Bölüm 1.2. de detaylı olarak verilmektedir. 90 m 2 taban alanına sahip 3 katlı yöneticilerin bulunduğu ve personelin sosyal ihtiyaçlarını gidereceği idari bina yer alacaktır. 65 / 254

67 2.5. İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yollar, Kullanılacak Yolların 1/ Ölçekli Haritada Gösterilesi, Proje Yeri ve İlgili Tesislerin Hangi Karayoluna Ne Kadar Uzaklıkta Olduğu, Bağlantı Yolu ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılmayacağı Tesisin yer seçimi, endüstrinin yoğun olduğu ve ana ulaşım yollarına yakınlık nedeniyle, gerek hammadde temini gerekse ürünlerin satışı açısından uygun görülen Malkara Organize Sanayi Bölgesi içerisinde seçilmiştir. Malkara Organize Sanayi Bölgesi içerisindeki yollar parke taşı ile yapılmıştır. Malkara Organize Sanayinde Tekirdağ-İspala Karayoluna bağlantı yolu bulunmakta olup asfaltlama ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Tesis alanına ulaşım için herhangi bir ulaşım altyapısı yapılmayacaktır. Tekirdağ-İpsala Kara Yolundan tesis alanına ulaşım m olup Şekil 10. da gösterilmiştir. Ayrıca ulaşım yolu Ek-6 da yer alan 1/ ölçekli topoğrafik harita üzerinde de gösterilmiştir. TESİS ALANI m lik yol Tekirdağ-İpsala Karayolu Şekil 10. Ulaşım Yollarını Gösterir Google Earth Resmi Hammadde ve üretilen ürünlerin nakliyesini gerçekleştirecek araçlardan kaynaklanacak trafik yükleri Bölüm de verilmiştir. 66 / 254

68 ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ÖMRÜNÜ TAMAMALAMIŞ LASTİK GERİ DÖNÜŞÜM VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ TEKİRDAĞ İLİ, MALKARA İlçesi, MALKARA OSB, 105 ADA, 105 NOLU PARSEL BÖLÜM 3. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL VE SOSYAL-EKONOMİK ÖZELLİKLERİ 67 / 254

69 BÖLÜM 3: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL VE SOSYAL- EKONOMİK ÖZELLİKLERİ 3.1. Proje Etki Alanının Tanımlanması ve Neye Göre Belirlendiğinin Açıklanması, Proje Alanı ve Etki Alanının 1/ Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Gösterimi Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Proje kapsamında en yakın yerleşim birimi 870 m mesafede ve tesis alanının güney doğusunda bulunan Kuyucu köyünde yer alan konut olup Kuyucu köyüne göre değerlendirme yapılabilmesi amacıyla etki alanı 870 m olarak alınmıştır. Söz konusu 870 m lik etki mesafesi içerisinde tarım arazileri ve kuru dereler yer almaktadır. Ayrıca söz konusu proje alanı Malkara OSB sınırları içerisinde yer almakta olup Malkara OSB İçerisinde 3 tesis kurulu durumda olup 1 tesisin ise inşaat aşaması devam etmektedir. Söz konusu tesislere ait bilgiler ise aşağıda verilmiştir. Astand tasarım (faaliyet halinde) Proje alanının güneydoğu bitişiğinde yer almakta olup m 2 alanın içinde m 2 kapalı alan olarak faaliyet göstermektedir. Tesis CNC makinalarıyla üretim gerçekleştirmekte olup LCD sehpa, ünite, Portmanto, Ray Dolap, Masa, Ayakkabılık Dolabı imalatı gerçekleştirmektedir. Kubale Ahşap Ltd. Şti. (faaliyet halinde) Proje alanının 350 m güneybatısında yer almakta olup m 2 alanın içinde m 2 kapalı alan olarak faaliyet göstermektedir. Tesis dolap kapağı imalatı gerçekleştirmektedir. Doğuş Teknik (faaliyet halinde) Proje alanının 430 m güneybatısında yer almakta olup yaklaşık m 2 alanda faaliyet göstermektedir. Tesis menfez ve panjur imalatı gerçekleştirmektedir. Sular Tarım Proje alanının 700 m güneyinde yer almakta olup m 2 alanda inşaatı devam etmektedir. Tesiste tamburlu sulama makineleri üretilecektir. Etki alanı Ek-13 de Proje Alanı ve Etki Alanlarını Gösterir Harita da gösterilmiştir Proje Alanı ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükü Proje alanında hava, su, toprak kirliliği yaratacak herhangi bir kirletici kaynak halihazır da mevcut değildir ve proje kapsamında gerçekleştirilecek faaliyet kapsamında herhangi bir kalıcı kirlilik oluşumu söz konusu değildir. Proje alanı ve yakın çevresi için yapılmış herhangi bir etüt, analiz vs bulunmamaktadır. 68 / 254

70 3.3. Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri Bölgesel Jeoloji (çalışma alanının işaretlendiği 1/ ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir) Proje alanı ve çevresinin 1/ ölçekli Jeoloji haritası Ek-9 da olup aşağıda Tekirdağ İli jeolojik bilgileri verilmiştir. Tekirdağ İlinde jeolojik yapı oldukça gençtir. I.zamanda İl alanı denizlerle kaplıydı. Bu zamanda aşınmalar nedeniyle denizlerin dibinde karasal kökenli tortular oluşarak, II.zamanda yükselme-alçalma hareketleri başladığından İl alanı su altında kalmış, III.zamanın ilk yarısında Alp kıvrımlaşmasının etkisiyle, Kuzey Anadolu Dağları ile birlikte Tekir Dağları oluşmuştur. Tekirdağ İli, günümüzdeki görüntüsünü IV.zamanda almıştır. Anadolu ve Trakya yükselirken Ege, Marmara ve Karadeniz havzaları alçalmıştır. Tekirdağ İlinde bu zamanda ortaya çıkan Marmara Çukuru ve Ganos Körfezi arasında, Muratlı ve Çorlu dan başlayarak güneybatıya uzanan üç kırık çizgi oluşmuştur. Bu nedenle Tekirdağ Türkiye nin depreme duyarlı bölgelerindendir. Jeomorfolojik Yapı ve Stratigrafi Jeomorfolojik Yapı: Tekirdağ İlinde jeolojik yapı oldukça gençtir. I.zamanda İl alanı denizlerle kaplıydı. Bu zamanda aşınmalar nedeniyle denizlerin dibinde karasal kökenli tortular oluşarak, II.zamanda yükselme-alçalma hareketleri başladığından İl alanı su altında kalmış, III.zamanın ilk yarısında Alp kıvrımlaşmasının etkisiyle, Kuzey Anadolu Dağları ile birlikte Tekir Dağları oluşmuştur. Daha önceden kıvrılmış ve sertleşmiş olan eski temel ve tortul tabakalar da yer yer kırılmış, kıvrılmıştır. III.zamanın sonunda, Neojende Tekirdağ yeniden alçalmış ve düzleşmiştir. Bu dönemde Ganos, Gölcük ve Koru Dağının kuzeyinde uzanan platoda Gre ve Marnlar birikmiştir. Dirençsiz kesimler boyunca yüzeye çıkan lavlar, Muratlı İlçesinin Deregündüzlü Köyü çevresindeki Bazaltları ve Yağcı Köyü çevresindeki Trakeitleri oluşturmuştur. En kısa jeolojik dönem olmasına karşın, İlin yapısının belirlenmesi açısından en önemli jeolojik dönem IV.zamandır. Tekirdağ İli, günümüzdeki görüntüsünü IV.zamanda almıştır. Anadolu ve Trakya yükselirken Ege, Marmara ve Karadeniz havzaları alçalmıştır. Tekirdağ İlinde bu zamanda ortaya çıkan Marmara Çukuru ve Ganos Körfezi arasında, Muratlı ve Çorlu dan başlayarak güneybatıya uzanan üç kırık çizgi oluşmuştur. Bu nedenle Tekirdağ Türkiye nin depreme duyarlı bölgelerindendir. Tekirdağ İl sınırları içerisinde kuzeydoğuda Palezoyik yaşlı metamonfitler, güneydoğuda ise Üst Kretase yaşlı Yeniköy Karışığı yüzeylemektedir. Bu temel kayalar üzerine Orta Easenden günümüze değin benzer özellikler sunan çökel kayalar yüzeylenmektedir. Stratigrafi: Trakya Havzası Kuzey Anadolu kıvrımlarının batı uzantısı olan Istranca kıvrımları ile Ege kıvrımları arasında yer alır. En derin kısmında 5000 metreden fazla kalın olan Tersiyer dolgusu Eosen, Oligosen ve Miyosen yaşlı denizel ve lagüner serilerden oluşmuştur. Trakya havzası güneyi Gelibolu Yarımadası nda Yeniköy Karışığı (oluşmuş ve/veya) kıta üzerine yerleşmiştir. Güney kenarda görülen Mesozoik Üst Kretase ve Paleosen çökelleri ile yeşil kayaçların havzaya doğru nereye kadar devam ettikleri belli değildir. Oluşan veya mevcut platform üzerine ise karbonatlı Lört Formasyonu çökelmiştir. Trakya havzasına Eosen transgressiyonu, Gelibolu Yarımadası yöresinden ve Alt Eosen de başlamış, Orta Eosen de Trakya havzası doğu bölümüne ulaşmış, Üst Eosen de ise tüm havzayı kaplamıştır. Havzanın güney kenarında da resifal Eosen kireçtaşı 69 / 254

71 gelişmiştir. Ancak sakin kuzey kenarına nazaran havzanın güney kenarı tektonik yönden daha hareketli olduğundan, güneyde devamlı bir resif birikmemiştir. Eosen kireçtaşları havzaya doğru önce fazla kumlu olan flişe ve havzanın ortasına doğru monoton marn ve şeyllere geçer. Oligosen ve Miyosen serilerinde de kumlu bir kenar fasiyesi ve marnlı şeylli bir havzasal fasiyes ayrılabilir. Çeşitli yaştaki fliş, marn ve şeyl serileri arasında önemli litolojik farkların bulunmamasından, fakirleşmiş tuzlumsu ve gölsel faunaların da birbirine benzemesinden dolayı klastik Tersiyer serilerinin sınıflanması güçtür. Yayönü havza özellikli Tersiyer havzası Eosen de transgressif, Oligosen ve sonrası regressif özellikli çökellerle doldurulmuştur. Bölgede bulunmuş olan Paleojen kemirici topluluklarının hepsi Orta Oligosen yaşlıdır. Kemirici toplulukları Orta Oligosen de nemli, ormanlık bir biyotopu gösterir. Oligosen de havza dolmaya başlamış ve havzanın güneyi ile kuzeyi hızla delta çökellerinden lagün-akarsu fasiyeslerine geçerken, Çatalca yükseliminin kuzey ve kuzeydoğusunda denizel Oligosen çökelimi sürmüştür. Oligosen sonunda tüm bölge karasal fasiyesler altında kalmıştır. Miyosen de kısa bir denizel transgressiyondan (Saroz yöresi) sonra Miyosen göl ve akarsu fasiyeslerinin egemen olduğu karasal çökellerle temsil edilmiştir. Tekirdağ ve yakın çevresinde yukarıda oluşum koşulları anlatılan formasyonlar hakkında kısa bilgiler yaşlıdan gence aşağıda verilmiş ve Genelleştirilmiş Stratigrafi Kesiti nde gösterilmiştir. 70 / 254

72 Şekil 11. Genelleştirilmiş Stratigrafi Kesiti Yeniköy Karışığı: Serpantinit, mavişist, diyorit, porfirik altere dasit, fillit, glokofan lavsonit şist, grafitşist, serisit aktinolit klorit şist, metadolerit, spilit, metaçört, rekristalize kireçtaşı bloklarından oluşmuştur. Yeniköy Karışığını oluşturan bloklar, olasılıkla bir matriksten yoksun olarak yan yana bulunmaktadır. Bloklar birbirleri ile tektonik ilişkiler göstermektedir. Saroz Körfezi-Gaziköy Fayı güneyinde yer almaktadır. Yeniköy Karışığının tabanı gözlenmez. Metamorfitler genellikle yamaç molozu şeklindedir ve Lört 71 / 254

73 Formasyonu altında yer almaktadır. Yeniköy Karışığı kesin olarak Lütesiyen ve olasılıkla Maestrihtiyen öncesi yaşta olmalıdır. Tekedere Formasyonu: Bölgenin temelini oluşturan formasyon, Saray kuzeydoğusunda yüzeylenmekteolup, biotitli şist, granatlı şist, kalk şist mercekleri, kuvars şist, amfibolit, biotitli gnays, alkali granit ile bukayaları kesen aplit ve pegmatitten oluşmaktadır. Birim üzerine olasılı uyumsuzlukla Kızılağaçmetagraniti gelmektedir. Permiyen yaşlı birim gnaysik özellikte olup yer yer kuvars ve aplit daykları ile kesilmiştir. İslambeyli Formasyonu: Çakıltaşı ve Kumtaşı ile başlayan birim üste doğru gastropod kavkılı kireçtaşına dönüşmektedir. Birim Orta-Üst Eosen yaşlı olup Saray doğusunda yüzeylenmektedir. Gaziköy Formasyonu: Şeylin egemen olduğu, yer yer çok ince taneli kumtaşı ve tüf katkılı havza düzlüğü çökellerinden oluşur. Gaziköy Formasyonunun Güney Trakya bölgesinde alt dokanağı izlenememiştir. Olasılıkla alt dokanağına yakın yerlerden yanal atılımlı büyük bir fayın geçmesi bu ilişkiyi ötelemiş olabilir. Varsayım olarak Tersiyer öncesi birimler üzerine uyumsuz olarak gelmektedir. Gaziköy Formasyonunda 637 m. kalınlık ölçülmüştür. Ortalama kalınlığı m. arasında değişmektedir. Üst düzeylere doğru kumtaşı katkısı artar ve yanal olarak ise üstteki birim Korudağ Formasyonuna geçmektedir. Birimden derlenen örneklerde saptanan nannoplanktonlara göre formasyon Orta-Üst Eosen yaştadır. Keşan Formasyonu: Kumtaşı-kiltaşı ardalanmasıyla, bunların arasında yer alan mercek şeklinde çakıltaşı ve volkanik katkıdan oluşan denizaltı orta yelpaze çökelidir. Keşan Formasyonu alttaki Korudağ Formasyonu ile dereceli geçiş gösterir. Birim m. arasında kalınlıklarda gözlenir. Keşan Formasyonu gerek altındaki, gerek üstündeki birimlerle düşey yönde dereceli geçiş gösterdiği gibi, yanal yönde özellikle uzak mesafeler boyunca geçiş göstermektedir. Formasyon, Gelibolu Yarımadası, Işıklar Dağı ve Keşan çevresi yüzeylemelerinden derlenen örneklerinde saptanan nannoplanktonlara göre Üst Eosen yaşındadır. Volkanik Üye; Keşan Formasyonunun çeşitli seviyelerinde farklı kalınlıklarda volkanik yüzeylemeler izlenmiştir. Bu volkanik seviyeler Keşan yöresinde yoğun olup, diğer bölgelerde azdır. Andezit, riyolit ve bunların piroklastiklerinden oluşur. Korudağ Formasyonu: Kumtaşı-kiltaşı ardalanmasıyla, bunlar arsında yer alan çakıltaşlarından oluşan denizaltı dış yelpaze ürünüdür. Kayaçlar yanal olarak birbiri içerisinde kaybolurlar. Gelibolu Yarımadasında alt dokanağı Burgaz Formasyonu, Şarköy yöresinde Soğucak kireçtaşı, Saroz Fayının kuzeyinde ise Gaziköy Formasyonu ile uyumlu ve dereceli bir geçiş gösterir. Korudağ Formasyonu m. arası kalınlıklarda gözlenir. Çengelli Üyesi; Eriklice kuzeyinde ve Balıkdere içinde Soğucak kireçtaşı üzerine gelen yeşil renkli kumtaşı ve çakıltaşından oluşmuş, yerel gelişmiş bir birimdir. Korudağ Formasyonu ile yanal ve düşey geçişlidir. 350 m. kalınlığındadır. Stratigrafik olarak Üst Eosen yaştadır. Yenimuhacır Formasyonu: Kiltaşı ve miltaşının egemen olduğu ve içerisinde yer yer kum taşının kümelendiği delta ilerisi, delta yamacı çökellerinden oluşur. Formasyon içerisinde yer yer kümelenen kumtaşları üye olarak ayırtlanmıştır. Teslim Üyesi; Yeni Muhacır Formasyonu içinde kahverengimsi veya yeşilimsi gri, iri ve orta taneli, kalkerli, ince tabakalı ve laminalı kum taşıdır. Yer yer masif tabakalıdır. Çapraz tabakalar, ripılmarklar egemendir. Karbonlu materyal oldukça yaygındır. Danişmen Formasyonu: Kuzey Trakya da koyu sarımsı turuncu, sarımsı gri, gri, kahvemsi gri mikalı kumtaşı ve onlarla ardalanmalı gri, masif kiltaşı-silttaşı, nadiren çakıltaşı ve linyit damarlarından oluşur. Çakıltaşları çoğu kanal dolgusudur. Çakıltaşları ve kumtaşları mercek şeklinde olup, kiltaşı-silttaşı içinde kamalanmaktadır. Kumtaşları orta 72 / 254

74 tabakalı olup, m. ye kadar kalınlık verebilir. Kaba kum boyutunda ve bitki/yaprak izlidirler. Beyaz-kırmızılı alacalı killer ise laminalıdır. Formasyon yer yer konjeryalı ince seviyeler, gastropod, balık, bitki fosilleri içerir. Kömür ocaklarında ise omurgalı fosilleri olağandır. Mikalı kumtaşları büyük ölçekli teknemsi ve tablamsı çapraz katmanlıdır. Kiltaşı; Yeşil, koyu yeşil, nefti renkli, sıkı-çok sıkı tutturulmuş, eklem sistemi gelişmemiş, ince tabakalı, genellikle 8-10 derece ile kuzey, kuzeydoğu ve kuzeybatı eğimlidir. Yer yer kömür bantları içermekte olan kiltaşı, üste doğru düşey ve yanal dereceli olarak silttaşına geçmektedir. Oldukça kalın olan (100 m.) üzerinde cm. toprak örtüsü gelmiştir. Sıkı tutturulmuş, sert eklemsiz ve kırılgan olmayan birim yol yarması, temel kazısı ve benzeri bir nedenle herhangi bir şekilde yüzeylendiğinde, yağış sularını bünyesine alarak şişmekte, fiziki şartlardan çok çabuk etkilenmekte, çatlaklar oluşmakta, rengi açılmakta ve kırılgan kaya haline dönüşmektedir. Silttaşı; Gri, koyu gri, boz renkli, ince tabakalı, sıkıçok sıkı tutturulmuş olup, eklem ve çatlak sistemi gelişmemiştir. Çoğunlukla silttaşından oluşan birim, yer yer çok ince taneli kiltaşı ile temsil edilmektedir. Altta dereceli olarak kiltaşına, üstte dereceli olarak Ergene Formasyonuna geçmektedir. Çoğunlukla ince olan (1-5 m.) birim en fazla 30 m. kalınlığa ulaşmaktadır. Birim üzerinde cm. toprak örtüsü gelişmiştir. Silttaşının eğimide kiltaşında olduğu gibidir. Silttaşıda herhangi bir şekilde yüzeylediğinde kiltaşı gibi fiziki şartlardan etkilenerek kolaylıkla aşınmakta, eklemler, çatlaklar oluşmakta ve ufalanmaktadır. Çakıl Üyesi; Genel olarak sarımsı gri, kahverenkli, muhtelif tane boyutunda kuvarsit, granit, gnays, kristalin şist, çört, bazalt, serpantin çakıllı, iyi yuvarlanmış, sert-sıkı tutturulmuş çakıltaşından ve kısmen kumtaşından oluşur. Ferhadanlı Tüf Üyesi; Beyaz, kirli beyaz, açık gri renkte, tüf ve aglomeralardan oluşmuştur. Danişmen Formasyonu içinde m. kalınlıktadır. Oligosen yaşlı tüm tüfler Ferhadanlı Tüf Üyesi olarak adlanmıştır. Karansilli Kireçtaşı Üyesi; Kirli beyaz renkli, masif ve kalın katmanlı, bol kabuk parçaları içeren sert kireçtaşından oluşur. Danişmen Formasyonunun killi kumtaşlarıyla dereceli geçişlidir. Ergene Formasyonu: Trakya Havzasında ve Gelibolu Yarımadasında ayrı ayrı gelişim gösterir. Beyaz, sarımsı beyaz, kirli sarı renkli, iyi gözenekli, orta-iyi boylanmalı, tane boyu alttan üste doğru incelen, aşınma tabanlı, çapraz katmanlı, gevşek tutturulmuş çakıl-kum üzerine, asıltıdan durulma yeşil renkli kil, çakıl ve kil içerikli, renkli çamurtaşı ve az tutturulmuş miltaşından oluşur. Trakya Formasyonu: Kırmızı, kahve, açık kahvemsi sarı, yer kirli beyaz, yer yer tabakalı ve çapraz katmanlı, kötü boylanmalı, kırmızımsı kil-silt hamurlu, tutturulmamış, çoğunlukla kuvars-kuvarsit, çakılkaba çakıllı, nadiren şist-gnays, metagranit ve volkanik çakıllı çakıltaşı ve çakıllı kaba kumtaşları ve kıt çamurtaşlarından oluşur. Birimin tabanında ve içinde yer yer killer bulunur. Genelde sırt ve tepelerde yaygın olarak gözlenir. Yer yer silisleşmiş ağaç parçaları gözlenir. Lört Formasyonu: Kırmızımsı, şarabi, yeşil, yeşilimsi kül renkli, ince ve orta tabakalı, genellikle pelajik kireçtaşı özelliğindedir. Üst kesimleri yer yer glokonili ve kuvars kumlu kireçtaşı şeklindedir. Yer yerde pelajik kireçtaşları çok sert özellikle ve aralarında ince tabakalı başkalaşmaya başlamış yeşil şeyl bantları taşımaktadır. Mikroskobik tanımlara göre vaketaşı özelliğindedir. Lört Formasyonu en kalın 150 m. dolayındadır. Üst Senoniyen-Paleosen arasında fauna içerir. Genelde Üst Senoniyen (Maestrihtiyen) yaş verilmiştir. Birim sığ-derin deniz-fasiyes özelliği gösterir. Karaağaç Limanı Formasyonu: Birbirleriyle yanal ve düşey geçişli miltaşı, kiltaşı, kumtaşı ardalanması ile bunların arasında yer alan çakıltaşı merceklerinden oluşmaktadır. Tabanında çok yersel gelişmiş, kireçtaşı bulunur. Karaağaç Limanı Formasyonu gri-siyah renkli masif çamurtaşı, üste doğru kabalaşan ve kalınlaşan türbiditik kumtaşı dizileri ve kanal dolgusu çökellerinden oluşmaktadır. Birim üste doğru sığlaşan ve sonunda delta çökellerine geçen denizaltı yelpaze çökelleri olarak yorumlanmıştır. 73 / 254

75 Koyun Limanı Formasyonu: Yerel olarak gelişmiş, dar yayılımlıdır. Formasyon tabanda gri, açık gri, üste doğru siyah, killi, siltli, masif çamurtaşı ile başlar. Üste doğru ince-orta taneli, ripıllı kumtaşı ve çamurtaşına geçer. Formasyonun en üst düzeyi masif, çapraz tabakalı, orta-iri taneli kumtaşı, organik bakımından zengin çamurtaşları tarafından örtülür. Genel olarak yukarıya kabalaşan bir istif özelliği gösterir. Koyun Limanı Formasyonunda yaş verebilecek fosil bulunamamıştır. Alttaki Karaağaç Limanı Formasyonu ile yanal ve düşey geçişli olması göz önünde bulundurulduğunda birimin yaşının Lütesiyen (Alt) olması büyük olasıdır. Fıçıtepe Formasyonu: Genel olarak üste doğru tane boyu küçülmesi gösteren, çakıltaşıkumtaşı fasiyesi ile bunlarla ardalanmalı çamurtaşı (silttaşı, kiltaşı) ve çok ince taneli kumtaşı fasiyesinden oluşur. Birim kırmızı ve şarabi rengiyle ayırtmandır. Fıçıtepe Formasyonu alt dokanağı Koyun Limanı Formasyonu ile dereceli geçişlidir. Formasyonun kalınlığı m. arasında değişmektedir. Üstündeki birim, üzerine transgressif gelir. Menderesli akarsu kökenli birimde fosil bulunamamıştır. Alttaki birimle geçişli olduğundan Lütesiyen yaşta olduğu söylenebilir. Soğucak Kireçtaşı: Beyaz, grimsi beyaz, yer yer sarımsı beyaz, kumlu ve killi seviyeli, değişme rengi gri-açık gri, orta-kalın katmanlı, genelde hafif eğilimli, sert, kavkılı ve fosilli olduğu kesimler erime boşluklu ve kovuklu, alt kesimlerde killi-kumlu ve tekçe mercanlı, bol mercanlı ve mikro ile makrofosilli yer yer yama resifli Soğucak Kireçtaşı, resif gerisi, resif ve resif ilerisi karbonatlarından oluşur. Soğucak Kireçtaşından derlenen fosiller Orta (Üst) Lütesiyen ve Priaboniyen yaşlarını vermiştir. Birim kuzey şelfin doğusunda, Orta Lütesiyenle başlamakta, Üst Lütesiyende doğudan batıya ilerlemiş ve Üst Eosende tüm şelfte çökelmeye devam etmiştir. Birimde doğudan batıya bir gençleşme olmakta ve birim Oligosene çıkmaktadır. Soğucak Kireçtaşı Lütesiyen (Üst) Priaboniyen yaşta kabul edilmiştir. Soğucak Kireçtaşı sığ neritik bölge resifal karbonat platformu kayaçlarıdır. Resifler genelde yama resifi, bir görüşe göre de set resifleridir. Gelibolu Bölgesinde birim üzerinde yer alan marnlar kireçtaşı olistolitlidir. Çantaköy Tüfiti: Çok az gözlenebilen blok-iri çakıl boyutlu tüf çakılları, genelde çakılçakılcık-kum boyutlu tüf kırıntılarından oluşmuştur. Birim genelde kirli beyaz-gri-bej renkli tüfit, tüflü killi silttaşı ile büyük ölçekli çapraz tabakalı, dereceli taneli kum-silt-tüfitlerden oluşur. Alt kesimlerde yer yer yeşilimsi kiltaşı merceklidir. Karatepe Bazaltları: Bazaltlar Trakya da iki farklı özellikte bulunurlar. Bunlardan yaygın olanı tepeler oluşturan koyu gri-siyah-kırmızımsı siyah renkli, sert, yer yer karbonat veya zeolit dolmuş amigdoidal boşluklu, çatlaklı, bazalt ve bazalt aglomeralı volkan bacalarıdır. Diğer bir bazalt türüde koyu bej veya kahverengimsi, yer yer sütun yapıları veren ve diğer türdekinin aksine fazla yükseltiler oluşturmayan, fakat geniş yayılma gösteren örtü bazaltlarıdır. Örtü (akıntı) bazaltları üzerine Üst Miyosen yaşlı Ergene Grubu sedimanları gelmektedir. Diğer tip bazaltlar ise Yenimuhacır ve Danişmen Formasyonlarını keser durumdadır. Karatepe bazaltlarından volkan bacaları şeklinde olanlarının yaşının Pleistosen veya daha genç olabileceği ancak akıntı bazaltlarının olasılıkla Üst Miyosen veya daha yaşlı olması gerektiği, eski çalışmalarda belirtilmiştir. Fakat son yıllarda yapılan radyoaktif yaş ölçümleri sonucu Karatepe Bazaltları Geç Üst Miyosen ve Erken Pliyosen yaşlı iki grup üründen oluştuğu kabul görmüştür. Kuvaterner Çökelleri: Denizel Şekiller; Güney Trakya da Marmara Ereğlisi yöresinde rastlanılmaktadır. Gri renkli kireçtaşı, kumtaşı, sarı-beyaz renkli gevşek kumlardan oluşmuştur. Kireçtaşları kavkı yığınağı şeklinde bol fosilli olup, yanal olarak kumtaşı ve gevşek kumlara geçer. Kumlarda bol lamelli ve gastropodludur. Birim, alttaki birim üzerine uyumsuz olarak oturur ve birkaç metre kalınlıktadır. Birime Marmara Ereğlisi Formasyonu 74 / 254

76 adı verilmiştir. Bulunan fosillere göre Pleistosen düzlükleri oluşturmuştur. Alüvyon; Kil boyundan çakıl boyuna kadar malzeme içerir. Kül renkli, yer yer sarımsı kül renklidir. Büzülme çatlaklı taşkın ovası çökelleri oldukça sık yüzeylemektedir. Keşan ve Enez yöreleri göl ve akarsu kökenli alüvyonların birlikte depolandığı alanlardır. Trakya Havzası içinde Ergene Nehri ve kolları geniş alüvyon düzlükleri oluşturmuştur. Hisarlıdağ Volkanitleri: Enez-Tekirdağ arasında yer yer yüzeyleyen birim, riyodonitlik tüfler, andozit, andezitik tüf, kırmızımsı ve yeşilimsi tüflerle başlayıp bazalt, bozaltik aglamera ve ignimbiritlere devam eder. Metamorfizma ve Magmatizma Metamorfitler Eurese köyünden başlayıp, Bolayır a kadar Tersiyer birimleri altında kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan küçük eksen alçalmalarıyla üç ayrı yerde mastra verirler. Kristalin şistlerden ibaret olup, üzerine üst Kretase yaşlı kumtaşı ve marnlar gelir. Gölcük köyü bölgesinde, kuzeyden kalın bir Tersiyer yaşlı fliş zonu ve güneyden de genç Tersiyer yaşlı Şarköy Zonu ile sınırlanan Doluca Zonu adı altında incelenmiştir. Palaosen-Eosen Yaşlı Birimler: Eosen yaşlı birimler genellikle havzanın kenarlarında mastra verirler. Altta ipresiyen yaşlı fosiller bulunduran marn ve kumtaşları, üstte de tütesiyen yaşlı kireçtaşlarından oluşurlar. Oligosen Yaşlı Birimler: Trakya Ergene havzası boyunca görülür Bu fliş, kumtaşı, marn, tüf, kanflomeradan oluşur, Birimin tabanında üst oligasen yaşını veren, Cinnamamum scheuchzeri Neer, Daphne Pratagea Etting, Leguminosites sp Fosilleri bulunmuştur. Birimin en üstünde yer alan kırmızı kireçtaşlarından Akitaniyen yaşlı Helix sp.cf.phrygomysica Oppenheim, Helixasculum Thomae fosilleri bulunmuştur. Kömürlü Denizel Oligosen Birimleri: Tekirdağ İlinin güneyinden uzanan denizel oligosen yaşlı birimin alt kısmında marn ve şeyller, üst kesiminde ise Linyitli kumtaşları görülür, Linyitli kumtaşlarında Sannorsiyen-Akitaniyen yaşlı fosiller bulunmuştur. Polinolojik çalışmalar sonucu 50 kadar yeni polen cinsi bulunarak Tekirdağ civarındaki denizel oligosen yaşlı birimlerin sannoisiyen katına ait olduğu belirtilmiştir. Pliosen Yaşlı Birimler: Saray civarındaki birimler alttan üste doğru üç seviyeye ayırtlanmıştır. Alt Congeria lı tabakalar, konglomera, kumtaşı, kireçtaşı, pizolitik mangan, kumlu kireçtaşı, Sarmasiyen yaşlıdır. Balıklı tabakalar, kil, kumtaşı, marn, mangan. Üst Congeria lı tabakalar, kil, kum, kumtaşı, Pensiyen yaşlı fosiller bulunmuştur. Denizel Miyoses: Tekirdağ dan Silivri ye kadar olan bölgede küçük mastralar halinde görülürler. Mürefte-Şarköy civarında denizel miyasen birimleri, Ilia Dağının güney doğusundan, Mürefte nin kuzey batısında derin vadilerde izlenir. Birimin yaşı üst miyosen dir. Ayrılmamış Karasal Miyosen: Ergene Havzasında yaygın olan ayrılmamış karasal miyosen çökelleri, bazı yerlerde denizel ve kömürlü oligasen, diğer yerlerde de denizel miyosen birimleri üzerine diskordom olarak gelirler. Bu çökeller üst miyosen yaşındadır. Karasal Pliyosen: Trakya Ergene Havzasında karasal pliyosen tepelerde, yamaçlarda 100 m. den fazla kalınlıkta çakıl, kum ve marnlardan oluşurlar. Marnlar içinde, Sivatherium giganteum fosili bulunmuştur. 75 / 254

77 Tektonik ve Paleocoğrafya Tektonik: Tekirdağ İl sınırları içerisinde depreme neden olabilecek faylar, Saroz-Gaziköy fayı ile Marmara Denizinde bulunan çukurların kenarlarında yer alan fay(segment) parçalarıdır km. uzunluğunda olan Kuzey Anadolu Fayının batı uzantısı Marmara Denizi boyunca Saroz Körfezine ulaşmaktadır. Saroz-Gaziköy Fayı, yaklaşık 50 km. boyunda, sağ yönlü doğrultu atımlı fay olup, Kavak, Yeniköy, Gölcük, Yayaköy, Güzelköy ve Gaziköy gibi yerleşim yerlerinden geçmektedir. Tarihi devirlerde pek çok depreme neden olan fay son olarak ta tarihinde 7.3 büyüklüğünde (Magnitüd) depreme neden olmuştur. Herhangi bir bölgenin depremselliği irdelenirken, depreme neden olabilecek olan fayın özellikleri (kaya, cinsi, niteliği, doğrultusu) fayın neden olduğu deprem periyotları, depremselliği araştırılan bölgenin faya uzaklığı ve söz konusu bölgenin zemin özellikleri birlikte değerlendirilmektedir. Bir depremde yırtılan fay(segment) uzunluğu ile depremin büyüklüğü arasında doğru orantı vardır. Bu kuram Kuzey Anadolu Fayı gibi doğrultu atımlı faylar için geçerlidir. Bu bağlamda Saroz-Gaziköy fayı büyüklüğündeki (Magnitüd) depremlere neden olabilir. Alüviyal gibi tutturulmuş veya gevşek tutturulmuş birimlerin kalınlığı (20 m. veya daha kalın) Liteolojik yapısı, yeraltı suyunun yüzeye yakınlığı gibi özellikler gösteren zayıf zeminler büyük depremlerde şiddet arttırıcı rol oynarlar. Çalışma alanında yukarıda adları geçen köylerin yanında, Şarköy İlçesi, Mürefte Beldesi ile Tekirdağ kentinin bir bölümü ve Marmara Ereğlisi zayıf zemin özelliği sunan birimler üzerinde kurulmuştur. Paleo Tektonik Dönem: Havza önemli doğu batı yönlü faylar boyunca kuzey kesimden güneye doğru basamaklar şeklinde alçalmaktadır. Ayrıca burada birçok kuzey güney doğrultulu faylarda gelişmiştir. Bütün bu arızalar havza tabanını ve Tersiyeri Oligosen serilerine kadar kesmekte fakat Miyosen serilerine dokunmamaktadır. Yani hareketler Miyosenden önce durmuştur. Boyuna faylarla sınırlanmış olan bir sırt Havsa civarından Silivri ile Tekirdağ arasında Marmara Denizine kadar uzanmaktadır. Sırtın her iki tarafında önemli tektonik depresyonlar meydana gelmiştir. Havzanın güneybatı bölümünde önemli bir KB-GD yönlü fay şeridi yaklaşık Tekirdağ-Uzunköprü hattı boyunca uzanmaktadır. Bu hattın güneyinde bulunan kesimde havzanın oldukça sığ olduğu tahmin edilmektedir. Trakya Havzasında saptanmış olan ve beklenebilen yapılar orojenik kökenli yapılardan ziyade, kısmen ters eğimli faylarla çevrilmiş fay bloklarından ve gömülü (morfolojik) taban yükselimlerinden meydana gelmiş olmalıdır. Neotektonik Dönem: Türkiye neotektoniğinin başlangıcı olarak genellikle Kuzey Anadolu Fayı (KAF) ın oluşumu olarak kabul edilmektedir. Kuzey Anadolu Fayının oluşum yaşı ise çoğunlukla Orta Miyosen (portlandiyen) olarak kabul edilmektedir. Sismik veriler Ergene Havzasında temelin kuzey güneyde oluşan normal faylarla havza ortasına doğru alçalmış olduğunu göstermektedir. Tektonik kökenli olan Marmara Denizi çukurluğu, Kuzey Anadolu Fayı ile bağlantılıdır. Kuzey Anadolu Fayının batı uzantılarından olan Saroz- Gaziköy fayı, Marmara Denizi çukurluğu ile çöküntü çukurluğu olan Saroz Körfezinin ilişkisini sağlamaktadır. Tekirdağ ın güney güneybatısında Işıklar Dağının güneyi Saroz- Gaziköy fayı ile sınırlı olup, burada yer alan jeolojik birimler kuzeye eğimlidir. Faya yakın birimlerde eğimler 30º-40º olmalarına karşın faydan uzaklaştıkça eğimlerde azalmaktadır. Paleocoğrafya: Tetis Denizinin, Anadolu da ana mesiflere ayrılmış Pontid ve Torit olmak üzere iki kolu vardır. Pontid çukurunun batı uzantısı aşağı Sakarya doğusunda iki kola ayrılarak, biri Boğaziçi ve Istıranca masiflerinin kuzeyinden ön balkan bölgesine doğru devam eder. Diğeri ise İznik ile Bilecik arasında devam ederek jeantiklinaller ile ayrılan birçok kollara bölünür. Tektonik bölümünde anlatılan çağın dip kıvrımlarının çekirdeği eski temeli meydana getirirler. Temeli oluşturan kayaçlar çoğunlukla bantlı gnayslardı. Kata ve mesozon gnaysları kendi egizonal örtü şistlerinden diskordeusla ayrılmışlardır. Bunların kaledoniyen ve bazılarının da kaledaniyen ancesi kıvrıldıkları sanılmaktadır. Bölgedeki mevcut gnays çekirdeklerinin, eş yaşlı kabul edildiğinde, rekrisdolizasyon ve tektonik 76 / 254

78 deformasyolarının en geç Alt Orda Biyende yani erken Kaledoniyen oraöenezi ile meydana gelmiş olmaları gerekir. Üst Paleozoik yaşlı batı-kuzeybatı yönlü bir seriklinaryumun Türkiye den Ukrayna, Balkanlar, Anadolu da geçtiği saptanmıştır. Paleozoyik veya daha yaşlı birimler Trias devrinde aralıklı olarak transgresyona uğramış ve deniz giderek Litanal ve Lagüner ortamlı bir deniz haline dönüşmüştür. Bu deniz Orta ve Üst Triyasta da sığ deniz karakterini devam ettirmiştir. Juna başlarında, Istıranca larda öjensinklinal, Kocaeli ve Marmara nın güney ve doğusunda sığ deniz fasiyesinde, Trakya da karasal fasiyes halindedir. Üst Juna-Alt Kratase devri Menderes Masifi kuzeyinden Marmara denizine kadar karbonat fasiyesindedir. Üst kretase denizi önce kıyı fasiyesi ve sonra da derin deniz fasiyesi özellikleri gösterir. Ofiyolitlerle ilgili bazik ve ultrabazik kayaçlar radyolaritler, çamurtaşları, pelajik kireçtaşları çeşitli boyutlarda bloklar halinde üst kretase yaşlı melanjı oluştururlar. Paleasende, Silivri-Edirne hattı ile Çanakkale Boğazı civarında sığ karakterde bir deniz kaplar. Orta Eosen de Marmara denizi güneyi kıyı dağları ve Edremit kuzeyi bölgelerinde çökme ve transgresyon olmuştur. Trakya da Eosen denizi İstanbul un batısından itibaren Çatalca ve Istıranca masiflerini, Gelibolu yarımadası boyunca uzanan masifleri transgresif olarak örtmekte ve gittikçe derinleşen denizin izleri görülmektedir. Oligosende Çatalca yarımadasının doğu kısmı, ayrıca Çanakkale Boğazı, kara konumundaydı. Bu iki karanın arası, Trakya da denizel fasiyesler, Istırancalarda ise gel-git arası gölsel fasiyes özelliğindedir. Alt miyosen denizinin Trakya da yapılan sondajlar ile K.Çekmece, Çorlu, Tekirdağ kuzeyinde yayıldığı saptanmıştır. Pliyasen devrinde Ergene Havzası ve Gelibolu yarımadasında göl ve akarsu rejimi hakim olmuştur. Pliyasen devrinin sonunda başlayan yeni tektonik hareketler ile Pliyosen yaşlı çökeller, Vallakiyen hareketleri ile kıvrılmış, nehirler de gençleşmiştir. Bu zamanda, Trakya da belirli yerlerde omurgalıların yaşamına uygun şartlar oluşmuştur. (Kaynak: Şentük ve Okay 1984; Umut ve Diğ.,1984; Sümengen ve Diğ.,1987 ; Şentürk ve karaköse, 1988 ; Umut,1988 ; Umut, 1988a ; Yurtsever ve Diğ.,1991; Aktimur ve Diğ., Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi ( inceleme alanına ait 1/5.000 varsa 1/1.000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve inceleme alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır) Tekirdağ ili jeolojik olarak Trakya bölgesini doğudan batıya kat eden Ergene Nehri nin hem kuzeyinde hem de güneyindeki birimleri kapsamaktadır. Genel olarak ilin kuzeydoğusunda paleozoik yaşlı metamorfitler, güneybatısında ise Üst Kretase yaşlı Yeniköy karışığı yüzeylemektedir. Bu temel kayalar üzerine Orta Eosen den günümüze kadar benzer özellikler sunan çökel kayalar yüzeylemektedir. Paleozoyik yaşlı birimler daha çok ilin kuzeyinde yer alıp, Istranca masifinin doğu kısmını oluştururlar. Permiyen-Triyas yaş aralığında oluşmuş bu birimler Saray ilçesi kuzeydoğusunda yüzeyler. En yaşlı birim Tekedere Formasyonu olup, birim biyotitli şist, granatlı şist, kalk şist mercekleri, kuvars şist, amfibolit, biyotitli gnays, alkali granit ile bu kayaları kesen aplit ve pegmatitlerden oluşur. Bu birimin üzerine ise gnaysik karakterde Kızılağaç metagraniti gelmektedir. Permiyen yaşlı olan birimi yer yer kuvars ve aplit daykları kesmektedir. Kızılağaç metagraniti üzerine ise uyumsuz olarak Şermet kuvarsiti yüzeyler. Birim kuvars, az mika ve feldspattan oluşur. Mesozoyik yaşlı birimler ise ilin kuzeydoğu ve güneybatısında yüzeyler. Bunlardan Yeniköy karışığı Üst Kretase yaşlı olup Şarköy civarında yüzeyler. Birbirleriyle tektonik ilişkili olan serpantinit, metadolerit, metaçört, serizit-aktinolit-klorit şist, glokofan lavsonit şist ve diyorit bloklarından oluşan Yeniköy karışığı üzerine, Üst Kretase yaşlı pelajik kireçtaşlarından oluşan Lört formasyonu gelir. Birimin üst kesimleri ise glokonili ve kuvars kumlu kireçtaşı şeklindedir. İlin kuzeydoğusunda ise Triyas yaşlı Mahya şist takımı yüzeylemekte olup birim granatlı şist, killi şist, kalk şist, grafitli şist, mika şist ten oluşmuştur. 77 / 254

79 Senozoyik yaşlı birimler ilin kuzeydoğu ve güneybatısında yüzeyler. İlin kuzeydoğusunda Saray ilçesi civarında Orta-Üst Eosen yaşlı çakıltaşı ve kumtaşı ile başlayan birim üste doğru gastropot kavkılı kireçtaşına dönüşmekte olan İslambeyli formasyonu görülmektedir. İlin güneybatısında Şarköy dolaylarında yüzeyleyen en yaşlı birim yine Orta-Üst Eosen yaşlı kumlu ve çakıllı kireçtaşı ile başlayan Soğucak formasyonu genellikle nümmülitli kireçtaşından oluşmuştur. Bu birimin üzerine uyumsuz olarak Gaziköy formasyonu gelmekte olup genellikle şeylli, yer yer çok ince taneli kumtaşı ve tüf içermektedir. Üst Eosen yaşlı kumtaşı, kiltaşı ardalanmasıyla bunlar arasındaki çakıltaşlarını içeren Korudağ formasyonuna geçiş yapar. Korudağ ile Işıklar Dağı arasında Keşan formasyonu yüzeylemekte olup, kumtaşı ve kiltaşından oluşan ve yer yer volkanik kaya çakıltaşı içermektedir. Tekirdağ - Keşan arasında yüzeyleyen kiltaşı ve kumtaşından oluşan Yenimuhacir formasyonuna dereceli geçiş yapmaktadır. Malkara-Marmara Ereğlisi arasında yüzeyleyen Orta Oligosen yaşlı Danişmen formasyonu kumtaşı, miltaşı, çakıltaşı ve linyitli ara düzeylerinden oluşan, gnays, granit,şist, serpantin, kireçtaşı, kuvars, radyolarit ve volkanik gereçlerden oluşan çakıltaşı, kumtaşı ve kiltaşı içermektedir. Enez-Tekirdağ arasında yer yer yüzeyleyen Hisarlıdağ Volkanitleri, riyodasitik tüfler, andezit, andezitik tüf, kırmızımsı ve yeşilimsi tüflerle başlayıp riyolitik tüf, riyodasit, andezit, bazalt, bazaltik aglomera ve ignimbritlerle devam etmektedir. Neojen çökelleri, Trakya'nın yarısından fazlasını kaplayan Ergene grubu adı altında toplanmıştır. Alttan üste doğru çakıltaşı, miltaşı, kumtaşı, kiltaşı ve kireçtaşından oluşan Çanakkale grubu Orta-Geç Miyosen yaşlı olup altındaki ve üstündeki birimlerle uyumsuzdur. Genellikle Ergene nehri kuzeyinde yüzeyleyen Üst Miyosen- Pliyosen yaşlı ve çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşından oluşan çoğunlukla tutturulmamış veya çok gevşek tutturulmuş olan Trakya formasyonuna geçiş yapar. Çakıllar genellikle kuvars, kuvarsit ve gnays kökenlidir. Bazik lav ve aglomeralardan oluşan Bazalt birimi Miyosen yaşlıdır. Genellikle akarsu yamaçlarındaki düzlükleri oluşturan akarsu sekisi çakıltaşı ve kumtaşından oluşmakta olup çok az tutturulmuştur. Deniz kıyılarında ve yakınlarında yüzeyleyen denizel seki çakıltaşı ve kumtaşından ibaret olup çoğunlukla iyi tutturulmuştur. Çakıltaşı, kum, kil, mil ve çamur karışımından ibaret olan alüvyon geniş vadi tabanlarında yüzeylemektedir. 78 / 254

80 Şekil 12. Çalışma Alanına Ait 1/1000 Ölçekli Jeoloji Haritası (Kaynak MTA) 79 / 254

81 Bölgenin stratigrafisi Şekil 13. Tekirdağ Malkara Civarı Genelleştirilmiş Dikme Kesiti (MTA_TJVT, Şentürk ve Diğerleri 1998) 80 / 254

82 Koruköy Gnays Takımı (Pzk): Alt seviyeleri biyotitli gnays ve şist, üst seviyeleri kıt biyotitli, beyaz. mikah kuvarsofeldispatik şist ve/veya gnayslardan oluşur. Yer yer bol epidot ve kloritil çok kıvrımcıkhdır. Petrografik tanımlar; kuvars serisit klorit şist, kuvars muskovit biyotit şist, kuvars K-feldispat plajioklaz biyotit, milonitik gnays tanımlıdır. Üst seviyelere doğru epidotlu, blastomilonitik, yer yer kirli beyaz-açık gri kloritli gnays/şistlere geçer. Birim genelde çok kıvrımlı kuvarsofeldispatik şist/gnaystan oluşur. Kuvars+poıfıroblastik mikrokliıı+beyaz mikah olup milonitleşmiştir. Bazı örnekler de metakumtaşı tanımlıdır. Yer yer beyaz mikah, çok ince taneli, yemden krist a İlenmiş kuvars taneieriyle granitik görünüm kazanmış milonitik gnays ve şisttir. Evciler kuzeyinde tektonik zona doğru Komköy Gnays Takımı; feldıspatlann kataklazmanm etkisi altında giderek kaybolmasıyla önce milonit şiste ve tektonik zonda miionit kuvarsite dönüşür. Komköy Gnays Takımı, Evciler Gnaysı'yla dereceli geçişlidir. Kırklareli Üstakımı'yİa çoğun tektonik ilişkilidir. Koruköy Gnays Takımı üzerine Kocabayır Metakınntılı Takımı diskordan olarak gelmektedir. Kızılağaç Metagraniti (Pk)-.Pembemsi gri-turunculu beyaz renkli, seyrek K- feldispat iri kristalli ve porfıroblastik K-feldispatlı, kaba şistoziteli, kataklastik kesimlerde çok şisti, Şeytandere Metagranit Takımı benzeri olup Yıldız Dağları'nın doğu bölümünde yüzeyler. Pembe renkli K-feİdispat kristallerinin az veya çok oluşu kayacın rengim belirler. Biyotitlerin yoğunlaştığı yerlerde renk yeşilimsi siyah bantlı bir görünümdedir. Kızılağaç Metagraniti yer yer gnaysik lökogranit özelliği gösterir. Kayaçta pertitik mikroklinler ayrışmamış porfıroblast olarak kuvars, kıt biyotit ve beyaz mika gözlenir. Genelde 0.5 cm. seyrek 1-2 cm boyutunda pembe K-feldispat porfıroblastlan içeren kayaçta kataklastik kesimlerde tane bo}aı incelmekte ve yer yer milonit gnays ile milonit şiste geçiş gözlenmektedir. Kızılağaç Metagraniti, Şeytandere Metagranit Takımımdan dokusal farklılığı ile ayrılmaktadır. Şeytandere Metagranit Takımımdan göreceli olarak daha üst stratigrafik seviyede ve daha genç olmalıdır. Kızılağaç Metagraniti genelde kuzey dokanaklarında Istranca Grubu üzerine az veya çok yürümelidir. Kızılağaç Metagraniti üzerine Istranca Grubu'nun temelini oluşturan Şermat Kuvarsiti ve/veya Kocabayır Metakınntılı Takımı açısal uyumsuzlukla gelmektedir. Şeytandere Metagranit Takımı üzerine Istranca Grubu kayaçlanmn doğrudan çökeldiği dokanaklar gözlenmez. Dokanakları tektoniktir. Şeytandere Metagranit Takımıma göre nisbeten daha sığ yerleşmiş Kızılağaç Metagraniti üzerine Şermat Kuvarsiti ve Kocabayır Metakınntılı Takımı açısal diskordansla gelmektedir. Şermat Kuvarsiti üzerine yürümeli olduğu kesimlerde Şermat Kuvarsitinin kataklastik ezilmesiyle kuvars kumlan oluşmuştur. Şermat Kuvarsiti (PTRş):Beyaz, açık gri, kirli beyaz renkli, değişme rengi gri, kıt beyaz mikah ve feldispath, ince kayma yüzeylerinde beyaz mikah. masif, kataklastik kesimlerde şistleşip kolay ufalanabilir tanesel dağıimah kuvarsitlerdir. Şermat Kuvarsiti alüvyon yelpazesi fasiyesii Kocabayır Metakınntılı Takımımın doğuya yanal devamı olup, plaj veya sığ sahil ortamlarında çökelmiştir. Şermat Kuvarsiti kendinden yaştı Tekedere Üstakımı, Sivriler Metagraıütoyit Takımı ile Kırklareli Üstakımı'mn Kızılağaç Metagraniti üzerine açısal uyumsuzlukla gelmektedir. Kalınlığı 3 m İla 50 m nadiren 100 m arasında değişkendir. Şermat Kuvarsiti üstten alacalı kuvars şistlerden oluşan Çiftlik Kuvars Şisti'ne dereceli geçişlidir. Çiftlik Kuvars Şisti veya Rampana Kuvars Şisti'nin ayırtlanamadıgi kesimlerde kuvars oranjmn 81 / 254

83 giderek azalmasıyla yeşilimsi gri klorit-serisit-kuvars şistli Mahya Şist Takımı'na dereceli geçer. Şermat Kuvarsiti, üzerine Kızılağaç Metagraniti'nin yürümesiyle oluşmuş bindirme zonlannda kuvarsitin şistleşmesi ve kuvarsların ufalanmasıyla kumsu dağıtmalıdır. Bu zonlarda tanelerin dağılmasıyla Eosen veya daha genç yaşlı alüvyon yelpazelerinde kuvars kumlarının oluşmasına neden olmuştur. Şermat Kuvarsiti kataklazmaya uğramadığı yerlerde masif, tanesiz görünümlü, açık yeşil veya açık gri, plaketimsidir. Şermat Kuvarsiti, Permiyen yaşlı Kırklareli Üstakımı üzerine geldiğinden Permiyen'den genç, Alt Jııra (Liyas) yaşlı Dolapdere Formasyonu Çukurpmar Kalkşist Üyesi altına geldiğinden olası Triyas (Alt?) yaşlı olmalıdır. Pınarhisar Formasyonu (Tp):Gri-boz renkli, ince-orta tabakalı, bol miktarda yuvarlak kuvars ve kireçtaşı çakıllı kongolomeralar üzerine; beyaz-bej renkli, oolitli, çakıllı, orta tabakalı, bol konjeryah, gastropod ve iamelli kavkılı ve iç-dış kalıplı kireçtaşlanyla devam eden formasyonun; üst kısımlarında mangan içeren çakıltaşlan yer alır. Manganlı kumtaşı, ooütik kireçtaşı ve konjeryalı kireçtaşının çökelmediği kesimlerde birimi Süloğlu Formasyonu tabanında ince bir manganlı kumtaşı ve konjeryalı manganlı kumtaşı temsil eder. Çakıltaşlannda ve çakıllı kireçtaşlannda yer yer köpek balığı dişleri bulunur. Pınarhisar Formasyonu'nun tipik kayacı konjeryalı kireçtaşlandır. Pınarhisar Formasyonu Trakya havzası doğu kesiminde (înceğiz yöresi) balık dişli manganlı kumtaşlanyla ve manganlarla temsil edilir. Bu lokasyonlann dışında Pınarhisar Formasyonu konjeryalı çakıltaşı-kireçtaşı veya manganlı kumtaşlanyla izlenir. Genelde beyazımsı gri, kahvemsi gri, sarımsı krem renkli kumtaşı, çakılcıklı kumtaşı, çakıltaşı, oolitli kireçtaşı, konjeryalı kireçtaşı ve killi kireçtaşmdan oluşan Pınarhisar Formasyonu; denizin regressif karakter kazandığı kuzey kıyıda. Soğucak Kireçtaşı üzerine diskordan olarak çökelmiştir. Pınarhisar Formasyonu üst dokanağı Süloğlu Formasyonu ile çoğunlukla geçişli olduğu, bir yerde diskordan olduğu bildirilmiştir. Pınarhisar Formasyonu kalınlığı yaklaşık 5-80 m arasında değişmektedir. Pınarhisar Formasyonunda yer yer denizel fosiller bulunmakta ve bunlara Üst Eosen?-Alt Oligosen yaşı verilmektedir. Bulunan İamelli, ostrakod ve köpek balığı dişleri Oligosen (Ait) yaşını vermiştir. Birim genelde Alt-Orta Oligosen olarak yaşlandırılınıştır. Birimin Alt-Orta Miyosen (Badeniyen) yaşında olduğu da belirtilmiştir. Soğucak Kireçtaşı (Ts): Beyaz, grimsi beyaz, yer yer sarımsı beyaz, kumlu ve killi seviyeli, değişme rengi gri - açık gri, orta - kaim katmanlı, genelde hafif eğimli, sert, kavkılı ve fosilli olduğu kesimler erime boşluklu ve kovuldu, alt kesimlerde killi - kumlu ve tekçe mercanh, bol mercanh ve mikro ile makrofosüli, yer yer yama resifti Soğucak Kireçtaşı; resif gerisi, resif ve resif ilerisi karbonatlarından oluşur. Soğucak Kireçtaşı, İslambeyü Formasyonu üzerine yanal ve düşey dereceli geçişle gelir. Yer yer transgressif aşmayla doğrudan başkalaşım kayaçları üzerine oturmuştur. Gelibolu ve Güney Trakya'da temel üzerine uyumsuz, Fıçıtepe Formasyonu üzerine belirsiz bir uyumsuzlukla gelmektedir. Yanal olarakta Korudağ Formasyonu ile geçişlidir. Soğucak Kireçtaşı üzerine havza kuzeyinde İnsaniye Formasyonu yanal ve düşey geçişli, Pınarhisar Formasyonu ise uyumsuz olarak gelir. Gelibolu bölgesinde Burgaz Formasyonu ile geçişlidir. Soğucak Kireçtaşı ölçülü kesitlerde en çok 90 m ölçülmüş, 150 m'ye varan kalınlıkta olduğu kabul edilmiş, havza içinde ise 10 m ile 300 m arasında olduğu belirtilmiştir. Havza içinde Ceylan Formasyonu'na geçtiği ve resiflerin set resifi olduğu belirtilmiştir. Gelibolu ve Güney Trakya'da kalınlığı genelde m arasındadır. 82 / 254

84 Soğucak Kireçtaşı'ndan derlenen fosiller Orta ( Üst ) Lütesiyen ve Priaboniyen yaşlarını vermiştir. Birim kuzey şelfin doğusunda, Orta Lütesiyen'le başlamakta, Üst Lütesiyen'de doğudan batıya ilerlemiş ve Üst Eosen'de tüm şelfte çökelmeye devam etmiştir. Birimde doğudan batıya bir gençleşme olmakta ve birim Oligosen'e çıknıaktadir. Soğucak Kireçtaşı Lütesiyen ( Üst) - Priaboniyen yaşta kabul edilmiştir. Soğucak Kireçtaşı sığ neritik bölge resifal karbonat platformu kayaçlandır. Resifler genelde yama resifi bir görüşe görede set resifleridir. Gelibolu bölgesinde birim üzerinde yer alan marnlar kireçtaşı olistolitlidir. Alüvyon (Qal): Kil boyundan çakıl boyuna kadar malzeme içerir. Külrenkli, yer yer sarımsı kül renklidir. Büzülme çatlaklı taşkın ovası çökeileri oldukça sık yüzeyi emektedir. Keşan ve Enez yöreleri göl ve akarsu kökenli alüvyonların birlikte depolandığı alanlardır. Trakya havzası içinde Ergene Nehri ve kollan geniş alüvyon düzlükleri oluşturmuştur. Trakya havzasının doğusunda Büyükçekmece ve Terkos Gölü mansap kesimleri geniş alüvyonlar oluşturur Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası rapora eklenmelidir) Söz konusu proje ile ilgili olarak jeolojik etüt çalışması henüz yapılmamıştır. Jeolojik Etüt çalışmalarında; jeolojik birimlerin litolojilerinin ve tektoniğinin ayrıntılı verileceği, birimlerdeki süreksizliklerin yönlerinin aralık ve açıklıklarının ayrıntılı olarak verileceği, ayrıca yapılan sondajların yerlerinin 1/5.000 ölçekli harita üzerinde gösterileceği, sondajlarda ve laboratuvarda yapılan deney ve sonuçlarında verileceği, sonuçta bu çalışmalar sonucunda çıkabilecek olumsuzlukların giderilmesine yönelik olarak alınacak önlemlerinde belirtilerek inşaat çalışmalarından önce hazırlanacak bu jeolojik ve jeoteknik etüt raporuna uyulacağını taahhüt ederiz Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, su baskını, çığ, kaya düşmesi vb. afet riskleri hakkında bilgi verilmelidir. ) Heyelan ve çığ Tekirdağ yerleşim alanı, gerek topoğrafik yapısı içerisinde ve gerekse de iklim koşulları içerisinde, çığ olayının oluşmasına imkân tanımayan bir konumda olması yanı sıra, Marmara Denizi kıyı şeridi içerisinde sahip olduğu kıyıdan yüksek bölgelerdeki dik yamaçlarda üst tabakası bitkisel toprak, orta tabakası gevşek killi kum taşı, alt tabakası silt, mika ve çok az kil ihtiva eden jeolojik yapıya sahip alanlarda, şiddetli yağmurlar sonucunda kayma ve oturmaların olduğu tespit edilmiş olup, bu alanlarda imar yasağı olmasına rağmen yer yer inşaatların yapılaşması dikkat çekmektedir. Yapılan araştırma ve gözlemler sonucunda, bölge içerisinde bugüne dek can ve mal kaybına dönük heyelan olayına rastlanmamıştır. Danişmen Formasyonu kil taşları örtülü olduğu zaman sert kaya özelliği göstermektedir. Ancak bu birim yüzeylendiğinde yüzey suları (yağmur vb.) ve fiziki koşullarda, suyu da bünyesine alarak hacmi genişlemektedir. Aynı zamanda suyu geçirmediğinden kayma yüzeyi oluşturmakta ve üzerinde yer alan silt taşları ile Ergene Formasyonunda heyelanlara sebep olmaktadır. Kiltaşları bünyesine su alarak çabucak şişmekte, birimde eklem ve çatlaklar oluşarak rengi, fiziki özellikleri değişmekte ve 83 / 254

85 heyelana katılmaktadır. Bu durum özellikle yamaç eğimi ile tabakalanmanın aynı yönde olduğu yörelerde izlenmektedir. Yamaç eğimi ile tabakalanma eğiliminin aynı yönde olduğu ve yamaç eğiminin de %20 dolayında olduğu kesimlerde eski ve yeni heyelanlar ile potansiyel heyelan sahaları vardır. Ayrıca yamaç eğimi ile tabakalanma eğimi ters yönde (yamaç eğimi %35 ve daha fazla) olduğunda küçük çaplı heyelanlar oluşmaktadır. Sel Tekirdağ İli yerleşim bölgesini teşkil eden topraklarına yüzey şekilleri geniş düzlüklerden oluşmuş olup, dik eğilimli yüksek dağ ve tepelere bağlı olarak vadi görümünde arazi şekillenmesi bulunmamaktadır. Bu itibarla, İl yöresinde yağan yağmur ve eriyen kar sularının büyük bir bölümü toprak tarafından emildikten sonra, toprak doyum noktası üzerine taşan sular yüzeysel toplanmalara dönerek zamana bağlı olarak yok olmaktadır. Bölge içersinde şiddetli yağışların az olması yanı sıra, bu tür yağışlar sonucunda direkt olarak akışa geçecek alanlar Şarköy, Malkara İlçeleri ile, kent merkezinin bazı bölgelerinde şiddetli yağışlar sonucunda sel görünümlü su baskınlarının oluşumunu görüntülemektedir. Tekirdağ kent merkezinin yerleşimi, kuzey yükseltiden güney sahil alçaltısına doğru bir eğim içersinde yer alması sonucunda, bahar ve yaz ayları başında yağan şiddetli yağışlarda şehir içi su yükseltilerinin hissedilir düzeyde oluşumu zaman zaman görülmektedir. Bu olumsuzlukların oluşmasında en büyük etken, kent içi yağmur ve yüzeysel suları toplayacak alt yapı sisteminin yetersizliği olup,sistemin yenilenmesi ve geliştirilmesinde büyük meblağlarda maddi kaynaklara ihtiyaç göstermesidir tarihinde Malkara İlçesi, Sağlamtaş Beldesinde yine aşırı yağışlar sonucunda 3 adet orta hasarlı, 551 adet az hasarlı bina ve 552 adette afetten etkilenen bina olduğu belirlenmiştir Deprem Durumu (inceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların faaliyet alanına uzaklıkları, etkileri, geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremlerden kısaca bilgi verilerek, Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına, diri fay haritasına ve uyulacak yönetmeliklere atıfta bulunulmalıdır.) İnceleme alanı; Bakanlar Kurulunun 18.04/1996 tarih ve 96/8109 sayılı kararı ile geçerli kılınan Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında proje alanı 2.ve 3.Derece Deprem Bölgesi sınırları içinde kalmakta olup 2. Derece Deprem Bölgesi içinde yer almaktadır. Marmara denizindeki faya yakınlığı nedeniyle 1. Derece Deprem Bölgesi alınarak Ao: 0,40 alınması önerilir. Projelendirmelerde Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik de belirtilen esaslara uyulması gerekli görülmektedir. 84 / 254

86 Şekil 14. Tekirdağ İli Depremsellik Haritası Aktif Tektonizma Durumu: Aktif Tektonik Kuzey Anadolu Fayı, Marmara bölgesinde geniş bir alanda, de Ms:7,4 olan ve odak derinliği 18 km. olan bir deprem oluşturmuştur. 85 / 254

87 Doğrultu atımlı sağ yönlü fay olan ve Batı Anadolu bölgesi boyunca bölgeyi yaklaşık olarak D-B doğrultulu kat eden bu fay yüzeyde izlenen önemli bir yüzey kırığı oluşturmuştur. Tarihsel Neojen döneminde yüzey kırığında daha fazla yer değiştirme oluşmuştur depremi ile tam olarak ikincil yüzey kırığının izlenemediği bu alanda, önümüzdeki yıllarda muhtemel Marmara Denizi depreminde tetiklenmesi veya kırılması mümkündür (Herece,1999). Tekirdağ İli yerleşim alanı II.derece deprem kuşağında yer almakla beraber, İl içerisindeki Barbaros, Ballı, Şarköy ve Mürefte yerleşim alanları I.derece deprem kuşağında bulunmaktadır yılından bu yana yapılan araştırmalar içerisinde bölge dahilinde meydana gelen deprem olaylarında önemli boyutlarda hasar görülmemesi yanı sıra, Şarköy yerleşim alanında can kaybı olmayan, bazı konutların yıkımı ile sonuçlanan depremler gözlenmiştir Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri İl sınırları içerisinde yer altı suyu işletmesinde elverişli kesim, Çorlu-Muratlı- Hayrabolu ilçeleri güzergahı boyunca NW-SE uzanımlı yaklaşık 30 km enindeki bir zon içerisindeki Ergene formasyonudur. Bu alan dışında kalan Muratlı-Balabanlı Köyünde yer altı suyu zengin olmayıp düşük debili kuyulardan temin edilmektedir. Su kaynakları potansiyeli açısından değerlendirildiğinde yerüstü suyu 713 hm³/yıl, yeraltı suyu 170m³/yıl, toplam su potansiyeli l883 hm³/yıl ve yeraltı suyu fiili tahsis miktarı 167,80 hm³/yıldır Yer altı suyu bakımından zengin olduğunu belirten Ergene formasyonu gevşek tutturulmuş kumlarda oluşturmakta olup, yer altı beslenmesi yağışlardan süzülme ve Yıldız Dağlarından yüzey yanal akışlardan beslenmektedir. Bazı derelerde kuru dere şeklinde izlenen boşalımlar göz ardı edilebilecek durumdadır. Tesis sahası yakınlarında kuru dereler mevcuttur. Son yıllarda özellikle sanayileşmenin bölgedeki gelişim etkisi ile artan su ihtiyacının karşılanması için kontrolsüz olarak kuyu açılımları gözlenmektedir. Ancak bu durumun önlenmesi için DSİ Bölge Müdürlüğü kuyu açılımlarını kısıtlama yoluna gitmiştir. Yerleşim birimlerinde, sanayi ve endüstri sulama amacıyla suni olarak açılan çok sayıda kuyu mevcuttur. Son yıllarda özellikle sanayileşmenin bölgedeki gelişim etkisi ile artan su ihtiyacının karşılanması için kontrolsüz olarak kuyu açılımları gözlenmektedir. Ancak bu durumun önlenmesi için DSİ Bölge Müdürlüğü kuyu açılımlarını kısıtlama yoluna gitmiştir li yıllarda 10-30mt olan yer altı suyu tablası seviyesi günümüzde metre seviyesine inmiştir. Bölge genelinde yer altı suları, içme, kullanma ve tarım sulama amacı ile yararlanılmakta olup, su kalitesi açısından WILCOX değerlendirmesine göre çok iyi, iyi, Fransız Sertlik derecesine göre toplam sertlik 10 ila 40 aralığındadır. Bölge içersinde litolojik ve yapısal özellikleri açısından ayrıntılı olarak ele alınan tüm birimler, boşluk bulundurma, boşlukların boyutları, boşluklar arası ilişkiler ve bu ilişkilerin derecesi gibi yeraltı suyu geçirebilme ve iletebilme kapasitelerini belirten özelliklerine göre farklı hidrojeolojik özelliklere sahip olan ortamlara ayrılmıştır. Bu hidrojeolojik ortamlar geçirimli kaya ortam, geçirimli taneli ortam, yerel geçirimli ortam ve geçirimsiz ortam olarak dört farklı grupta incelenmiştir. 86 / 254

88 Geçirimli Taneli Ortam Orta-Üst Miyosen yaşlı gevşek tutturulmuş kumtaşı, çakıltaşı ve kiltaşının ardalanmasından oluşan ve Bölge genelinde çakıltaşı ve kumtaşı boyutunda malzemenin ağırlıklı olduğu birimlerin oluşturduğu Ergene formasyonu geçirimli taneli ortam olarak tanımlanmıştır. Birimin ince taneli kesiminden alındığı göz önüne alınırsa birim geçirimli taneli ortam olarak kabul edilebilir. Ayrıca Çorlu civarındaki Ergene formasyonuna ait birimler üzerinde yapılan deneylerde permeabilite 3.E-3 m/sn olarak bulunmuştur. Bölge içersinde yer alan Kuvaterner yaşlı alüvyon örtü geçirimli taneli ortam olarak isimlendirilmiştir. Bölgenin taban kısımlarında 30 metreye varan kalınlığa ulaşabilen alüvyon jeoloji haritasında Qa olarak simgelenmiştir. Bölgedeki alüvyonla ilgili veri olmadığından potansiyeli tam olarak belirlenememiştir. Ortam geçirimlilik özelliği; esas olarak çimentosuz, gevşek ve serbest halde olan malzemenin elemanları arasındaki, taneler arası boşlukların açık ve bağlantısız olmasıyla kazanmıştır. Boşluklar arasının silt ve kil gibi malzeme ile doldurulmasına bağlı olarak ortamın su geçirme özelliğinde değişiklikler gözlenebilir. Çimentolanma göstermeyen, dağılgan karakterli, taneler arası boşluk boyutunun geniş olduğu bu dolgu malzemelerinin litolojik özellikleri açısından geçirimli taneli ortam olarak nitelendirilir. Geçirimli Taneli Ortam olarak temsil edilen geçirimli taneli ortam; sahip oldukları yüksek geçirimlilik, iletimlilik ve depolama katsayıları nedeniyle de ekonomik olarak yer altı suyu sağlamak için birinci dereceden bulunması istenen hidrojeolojik ortamlardır. Bölgedeki ovaların bulunduğu bölgeler çakıl, kum, silt ve bunların aralarındaki kilden oluşmaktadır. Geçirimli Kaya Ortam Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı Karatepe Bazaltları Geçirimli kaya ortamı olarak değerlendirilmiştir. Çatlaklı blokları ve altere olmuş, ayrışmış kısımları ile yer yer gözenekli kısımları sebebiyle geçirimli kaya ortam olarak kabul edilmiştir. Yerel Geçirimli Ortam Bölgede bulunan Orta-Üst Oligosen yaşlı ekonomik kömür seviyeleri içeren, kiltaşı, kumtaşı ve silttaşı ardalanmaları ve bunların arasında yer yer çakıltaşı kamalanmaları gösteren formasyon yerel geçirimli ortam olarak adlandırılmıştır. Formasyonun içerisinde çakıltaşı ve kumtaşı litolojisinin hakim olduğu bölgelerde akifer özelliği iyi olan birimin ince taneli kumtaşları ve kilin hakim olduğu bölgelerde bu özelliğini kaybettiği gözlenmektedir. Geçirimsiz Ortam Bölgedeki Üst Eosen yaşlı birimlerden oluşan ve litolojisinde ince taneli ve ince tabakalı kumtaşı, masif çamurtaşı ardalanması ve kumlu, çakıllı kanal dolgusu çökellerinden oluşan formasyon geçirimsiz ortam olarak adlandırılmıştır. Özellikle kil katmanlarının büyük ölçeklerde yaygınlık göstermesi birimin geçirimsiz hale gelmesini sağlamıştır. Yeraltısuyunun Akış Yönü ve Hidrolik Eğimi Bölgede yer alan kaynaklar ve adi kuyularda ölçülen yer altı su seviyesi derinlikleri ve kuyuların ağız kotları baz alınarak eş yeraltı su düzeyi eğrilerine dik olarak çizilen oklarla yeraltı suyu akış yönünün GD ya doğru olduğu belirlenmiştir. Eş yeraltı su seviyesi eğrilerinin sıklıklarına bakılarak farklı geçirimlilik niteliği taşıyan bölgeler saptanmıştır. Buna göre Orta-Üst Oligosen yaşlı kumtaşı, kiltaşı ve yer yer kama şeklinde çakıltaşı içerir. Yeraltı suyu akış yönünde (GD) geçirimliliğin azaldığını göstermektedir. Tüm bu 87 / 254

89 bilgilere bakılarak killi seviyelerde geçirimliliğin azaldığı, tane boyunun artığı ve kumtaşlarının bulunduğu bölgelerde geçirimliliğin artmakta olduğu bilgisini vermektedir. Bunun yanı sıra killi seviyelerden dolayı eş yeraltı suyu seviyeleri doğru olarak çizilememektedir Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrolojik Özellikleri ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri, 1/ lik Topografik Haritada Gösterimi Tekirdağ, Ergene havzasında yer almakla birlikte, bitki örtüsü, yağış, jeolojik yapının yetersizliği nedeniyle seyrek ve az akarsu ağına sahiptir. Akarsuların debi ve rejimleri düzensiz olup, yağış miktarı ve rejimiyle orantılıdır. Yazın, suları azalarak kurumakta, kışın ise yağış ve kar erimeleriyle çoğalmakta, hatta taşmaktadır. İl akarsuları Saroz Körfezi, Marmara Denizi ve Karadeniz'e dökülür. İlin önemli akarsuları Ergene Irmağı ile Çorlu, Hayrabolu, Işıklar, Olukbaşı ve Gölcük dereleridir. Çalışma sahası civarında kuru dereler mevcuttur. Ayrıca açılmış kuyu yoktur. Faaliyetin kuyulara ve yer altı suyuna etkileri olmayacaktır. Yeraltı Su Kaynakları İl sınırları içerisinde yer altı suyu işletmesinde elverişli kesim, Çorlu-Muratlı- Hayrabolu ilçeleri güzergahı boyunca NW-SE uzanımlı yaklaşık 30 km enindeki bir zon içerisindeki Ergene formasyonudur. Bu alan dışında kalan kuzey ve güneydeki sahalarda yer altı suyu zengin olmayıp düşük debili kuyulardan temin edilmektedir. Su kaynakları potansiyeli açısından değerlendirildiğinde yerüstü suyu 713 hm³/yıl, yeraltı suyu 170m³/yıl, toplam su potansiyeli l883 hm³/yıl ve yeraltı suyu fiili tahsis miktarı 167,80 hm³/yıldır. Yer altı suyu bakımından zengin olduğunu belirten Ergene formasyonu gevşek tutturulmuş kumlardan oluşturmakta olup, yer altı beslenmesi yağışlardan süzülme ve Yıldız Dağlarından yüzey yanal akışlardan beslenmektedir. Formasyon ahilerinde yeraltı suyu boşalımı izlenmektedir. Bazı derelerde küçük kaynaklar şeklinde izlenen boşalımlar göz ardı edilebilecek durumdadır. Yerleşim birimlerinde, sanayi ve endüstri sulama amacıyla suni olarak açılan çok sayıda kuyu mevcuttur. Son yıllarda özellikle sanayileşmenin bölgedeki gelişim etkisi ile artan su ihtiyacının karşılanması için kontrolsüz olarak kuyu açılımları gözlenmektedir. Ancak bu durumun önlenmesi için DSİ Bölge Müdürlüğü kuyu açılımlarını kısıtlama yoluna gitmiştir. Akarsular Tekirdağ İlinin yerüstü su potansiyeli hm³/yıl dır. Akarsular, içme ve kullanma açısından olumsuz bir yapıya sahiptir. Bunun en önemli nedeni yörede bulunan sanayi kuruluşları deşarjlarının kirliliği sonucu, akarsuların doğal yapısının bozulmasıdır. Bunlara ek olarak, akarsu havzalarında bulunan yerleşim birimlerinin evsel atık sularının da direkt deşarj edilmesi ikinci bir etkendir. Bu nedenle, yöre içerisinde yer alan akarsuların, gerek tarım açısından kullanılmasında ve gerekse de toplumun piknik yeri olarak akarsu çevresinden istifade edebilmesi mümkün olmamaktadır. Tekirdağ İli sınırları içerisinde bulunan yüzeysel suların kirlilik durumlarının tespit edilebilmesi, bölgemizde bulunan sanayi kuruluşlarının yüzeysel suların kalitesine olan etkilerinin boyutlarının belirlenebilmesi ve bu konuda alınacak önlemlerin uygulanabilmesi amacıyla, kirlenme riski yüksek bölgelerdeki akarsularımızın kirlilik portresi çıkartılmıştır. İl sınırları içerisinde sanayi kuruluşlarının atık sularını deşarj ettikleri derelerden alınan numunelerin incelenmesi sonucunda; Çorlu İlçesi, Seymen Köyü Mevkiinden Sultanköy Beldesine gelerek Marmara Denizine dökülen Kınıklı Deresinin iki noktasından alınan numunenin sonuçları derenin en iç kesiminde (fabrika atık sularının henüz dereye karışmadığı noktada) kirlilik yükünün sınır değerlere oldukça yakın değerlerde olduğu, aşağılara doğru 88 / 254

90 inildikçe Değirmenköy Mevkiindeki fabrikaların ve Tekirdağ İl sınırları içerisinde kalan sanayi tesislerinin atık suları bu dereye karışmakta ve suda gözle görülür derecede renk değişimi ve fiziksel kirlilik gözlenmektedir. Ayrıca bugüne kadar alınan numuneler arasında yapılan karşılaştırma sonucu KOI, TAKM ve Kurşun parametrelerinin iki katına ulaştığı gözlenmiş, diğer ağır metal ihtivalarının da eski analizlerde belirlenen değerlere yakın değerlerde bulunduğu görülmüş olup, bu dereye deşarj edilen atık su miktarı derenin kendi debisine oranla oldukça fazla olması nedeniyle alınan numunelerin analiz sonuçları sınıf değerlerin oldukça üstünde olduğu tespit edilmiştir. Çerkezköy İlçesinden başlayıp; Kızılpınar, Yulaflı üzerinden Çorlu ya ulaşan Çorlu Deresi ve kollarından alınan numuneler sonucunda; Veliköy, Velimeşe, Yulaflı Mevkiinde kurulmuş olan tekstil ağırlıklı birçok fabrikanın atık sularının bu dereye karışması nedeniyle dere suyunun özelliğinin bozularak sınır değerlerin çok üzerinde olduğu gözlenmiştir. Numune sonuçları itibarı ile KOI ve toplam fosfor değerlerinin dere suyunda çok yüksek değerlere ulaştığı tespit edilmiştir. Çerkezköy bölgesinde bulunan iki adet sanayi bölgesinin atık suları da merkezi ve münferit arıtma tesislerinde arıtıldıktan sonra bu dereye deşarj edilmektedir. Ayrıca Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi Merkezi Arıtma Tesisinde de her ne kadar arıtılmışta olsa kirlilik yükünü olumsuz yönde etkileyecek ve hedef değerlerin üzerinde kirlilik yükünü taşıyan yaklaşık m³/gün debili bir atık su bu dereye karışmaktadır. Bunun yanında dereye sürekli atık su deşarjı olması nedeniyle ağır metal ihtivası göstermekte olup, dere suyunun kimyasal içeriğini olumsuz yönde etkilemekte ve boyutları giderek artmaktadır. Çorlu İlçesi Sağlık Mahallesi nden, Çorlu ya oradan da Balabanlı, Kepenekli Köyleri yakınından Muratlı İlçesine ulaşan Çorlu Deresi ve kollarından alınan numuneler sonucu; bölgedeki deri sanayicilerinin atık sularının dereye karıştığı noktalarda kirlilik yükünün, (toplam fosfor, TAKM) bazı değerlerinin sınır değerlerinin üzerinde olduğu, (yağ, gres, KOI) bazı değerlerinin de sınır değerlere oldukça yaklaştığı, ayrıca Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinde giderilmesi istenmeyen renk parametresinin bu derelerde son derece kötü bir görüntü kirliliğine sebebiyet verdiği sonucuna varılmıştır. Bunun yanında mevsim koşulları itibariyle havanın ısınması, son derece kötü kokuların oluşarak çevrede olumsuz etki yarattığı görülmektedir. Çorlu İlçesi, Ulaş, Vakıflar, Kırkgöz ve Sevindikli Köyleri civarından geçerek Muratlı nın Ballıhoca Mevkiinde Çorlu Deresi ile birleşen Ergene Nehri ve kollarından alınan numuneler sonucunda; dere suyunun içeriği sınır değerlerin altında kalmaktadır. Çeşme Deresi adı ile anılan Ballıhoca Mevkiindeki dereden alınan numunede, BOI-5, KOI, TAKM, Toplam Fosfor ve ph değerlerinin yüksek olması, kirlilik yükünün sınır değerlerinin ne kadar üzerinde olduğunu göstermektedir. Muratlı İlçesi Ballıhoca Köyü Mevkiinde kirlilik taşıyan bir diğer unsur da, bölgedeki yerleşim merkezlerinin evsel nitelikteki atık suları ile Kırklareli İl sınırı içerisinde kalan çeşitli sektörlerdeki fabrikaların atık sularıdır. Çorlu İlçesi, Saray İlçesi Beyazköy civarından Çorlu Deresi ile birleşen ana dereden iki ayrı noktadan alınan numuneler sonucu; dere suyunun içeriği sınır değerlerin altında kaldığı tespit edilmiştir. Bu bölgede fabrika sayısının az olması çıkan sonuçların sınır değerlerin altında çıkmasının en büyük etmenidir. Çalışmalar sırasında hiçbir şekilde dere yataklarının akış rejimini bozacak çalışmalar yapılmayacak ve bu konuda personele gerekli uyarılar yapılacaktır. Dereye kesinlikle herhangi bir atık bırakılmayacak ve dere yatağından malzeme alınmayacaktır. 89 / 254

91 Akarsuyun Adı Ergene Nehri Çorlu Deresi Hayrabolu Deresi Beşiktepe Deresi Muzalı Deresi Toplam Uzunluğu (km) İl Sınırları İçindeki Uzunluğu (km) Tablo 22. Tekirdağ İli Başlıca Akarsuları Toplam Uzunluğu Oranı (%) Debisi (m 3 /sn) İl Sınırları İçinde Başlangıç ve Bitiş Noktaları Çanakpınartepe- Saray-Kartaltepe- Muratlı Demiraltı Mevkii ÇerkezköyErgene Nehri Yılanlı-Malkara- Ergene Nehri Güveşli-İnecik- K.Karakarlı- Hayrabolu Demircili-Malkara- Karasatı-Keşan K olu Olduğu Akarsu Ergene Nehri Ergene Nehri Ergene Nehri Ergene Nehri Özellikleri Meriç Nehri - Tekirdağ İlinin yeraltı su potansiyeli fiili tahsis toplamı 170,0 hm³/yıl olup, bu su potansiyelinin 12,30 hm³ ü sulamaya, hm³ ü içme, kullanma ve sanayiye tahsis edilmiştir. Kalan yeraltı suyu rezervi 2.20 hm³ olup, toplam yer altı su potansiyeli de 170 hm³/yıl dır. Tablo 23. İşletmede Olan Yeraltı Su Kaynakları (YAS) Kooperatifleri Sıra No Adı Kuyu (Adet) Fayda (ha) İşletmeye Açılış Tarihi 1 Çorlu-İğneler Köyü ha (brüt) Çorlu-Pınarbaşı Köyü ha (brüt) Çorlu-Velimeşe Beldesi ha (brüt) Saray-Sofular Köyü ha (brüt) Hayrabolu-Şalgamlı Köyü ha (brüt) Muratlı-İnanlı Köyü ha (brüt) 1989 Tablo 24. İnşaat Halinde Olan Yeraltı Su Kaynakları (YAS) Kooperatifleri Sıra No Adı Kuyu (Ad) Fayda (ha) 1 Muratlı- Arzulu ha (brüt) 2 Saray-Osmanlı ha (brüt) 3 Saray-Kadıköy ha (brüt) 4 Malkara-Kozyörük 1 30 ha (brüt) TOPLAM ha (brüt) Genel Bilgiler Yıllık Ortalama Yağış : 611 mm. Ortalama Akış Verimi : 3.68 lt/km²s Ortalama Akış/Yağış Oranı : 0.19 DSİ Tarafından Gerçekleştirilen Çalışmaların Sonucu Etüd Edilen Arazi : ha Sulamaya Elverişli Arazi : ha Ekonomik Olarak Sulanan Arazi : ha DSİ Sulamaları : ha Sulama Alanları Cazibe : ha Pompaj : 1410 ha Toplam : / 254

92 Tekirdağ İli nin Su Kaynakları Potansiyeli Yerüstü Suyu Yeraltı Suyu Toplam Su Potansiyeli Yeraltı Suyu Fiili Tahsis Miktarı : 713 hm³/yıl : 170m³/yıl : 883 hm³/yıl : 167,80 hm³/yıl Sulama Planlama Programında Olan : 191 ha Küçük Su Projeleri : 141 ha Saray-Ayvacık Göleti ve Sulaması : 50 ha Tekirdağ İli İçme Suyu Projesi Naip Barajı : 21 hm 3 Tekirdağ-Saray Yoncalı Barajı Ç.O.S.B. Su Temin : 40 hm 3 Planlaması Tamamlanan: 3181 ha Büyük Su Projeleri Dedecik Barajı ve Sulaması İnecik Barajı ve Sulaması : 3181 ha : 2131 ha : 1050 ha İnşaat Halinde Olan: 680 ha Büyük Su Projeleri : - Küçük Su Projeleri : 680 ha Malkara - Karacahalil Göleti ve Sulaması : 130 ha Kooperatif (YAS) : 550 ha Muratlı - Arzulu Köyü : 150 ha 4 kuyu Saray - Osmanlı Köyü : 120 ha 2 kuyu Saray - Kadıköy Köyü : 250 ha 6 kuyu Malkara - Kozyörük Köyü : 30 ha 1 kuyu İçme ve Kullanma Suyu Projeleri İşletmede olan Şarköy Göleti Türkmenli Göleti Ön İncelemesi Tamamlanan Saray-Ayvacık Göleti (Çerkezköy İçme Suyu) : 2.05 hm 3 /yıl : 0.75 hm³/yıl : 1.30 hm 3 /yıl : 5 hm 3 /yıl : 5 hm³/yıl Tekirdağ İli sınırları içerisinde sulama, taşkın koruma ve arazi ıslahı konularında meydana getirilen tesisler şöyle özetlenebilir. a) 1970 yılından itibaren muhtelif yıllarda işletmeye açılmış olan Saray- Güneçkaya Regülatörü ve Sulaması, Hayrabolu-Karaidemir Barajı ve Sulaması, Muratlı-İnanlı Göleti ve Sulaması, Çorlu-Ulaş Göleti ve Sulaması, Hayrabolu- Bayramşah Göleti ve Sulaması, Merkez-Bıyıkali Göleti ve Sulaması, Hayrabolu- Temrezli Göleti ve Sulaması sadece sulama amaçlıdır. Saray-Ayvacık Göleti, Şarköy Merkez Göleti ve Marmara Ereğlisi- Türkmenli Göleti Tesisleri ile İlçenin kısmi olarak içme suyu ihtiyacı temin edilmektedir. Malkara Balabancık Beldesi nde His göleti bulunmaktadır. b) Yeraltı sularının zengin olduğu Çorlu ve Saray İlçeleri sınırları içinde yapılan Derinkuyu sondajları ile yeraltı suyu Toprak ve Su Kooperatifleri vasıtası ile (6 adet) hizmete sokulmuş ve 34 adet kuyu ile toplam 1410 ha arazi sulu ziraat olanağına kavuşturulmuştur. c) Toprak aşınma ve taşınmaları ile kısmi feyezanların önüne geçilmesi amacıyla meskün arazilerde toplu ve münferit olarak 70 adet taşkın koruma tesisi ile toplam ha arazi taşkınları korunmuştur. d) Baraj ve göletlerin balıklandırılması tamamlanmış olup, faydalanılmak üzere mevcut yasalar çerçevesinde kiraya verilmektedir. 91 / 254

93 Göller, Göletler ve Rezervuarlar Tekirdağ İli topoğrafik yapısı içeresinde tabii göllerden yoksun bir konumdadır. Bölge arazisinin düz ve engebeli olması, mevcut akarsu ve yağmur sularının dere yatakları ile direkt olarak akışa geçmeleri nedeni ile doğal arazi üzerinde su birikiminin oluşması ancak gölet ve baraj yapımıyla mümkün olmaktadır. Bu itibarla bölge genelinde içme ve kullanma suyu temin etmek amacıyla baraj ve gölet yapımının önemi büyük ölçüde artmaktadır. İhmal edilmiş bulunan baraj ve göletler genel olarak tarım arazisini sulama amacıyla yapılmış olup, yer yer çevre köy gruplarının da içme suyu ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik amaçları da taşımaktadır. İçme suyu ihtiyacını karşılayan baraj ve göletler yeraltı su seviyesinin düşük olduğu batı bölge içerisinde bulunan bazı köyleri kapsamaktadır. Gölet in Adı Tablo 25. Tekirdağ İli Sulama Göletleri Yüksekliği (m) Bürüt Su Hacmindeki (Yüzey Alanı) Bürüt Hacmi (m 3 ) Hayrabolu-Dambaslar Hayrabolu-Büyükkarakali Hayrabolu-Susuzmüsellim Hayrabolu-Merkez Çorlu-Merkez Hayrabolu-Soylu Malkara-Doluköy Hayrabolu-Örey Malkara-Karacagür Merkez-Kaşıkçı Malkara- Yenidibek Hayrabolu- Çerkezmüsellim Tekirdağ-Merkez- Karacakılavuz Hayrabolu-Karakavak Muratlı- Çerkezmüsellim Malkara Yaylıgöne Hayrabolu- Parmaksız Tekirdağ-Merkez-Osmanlı Çitmedere Malkara-Müstecep-Deliller Muratlı- Kırkkepenekli Muratlı-Hanoğlu Tekirdağ-Merkez- Yazır-Naip Tekirdağ- Merkez-Nusratlı Hayrabolu-Karababa Hayrabolu- Hedeyli Hayrabolu- Övenler Malkara- Küçükhıdır Malkara-Ortaca Malkara- Sırtbey Malkara- Çınaraltı Hayrabolu-Karayahşi Bölge arazisinin sulanması amacıyla yapılan baraj ve göletlerin kanalları klasik ve kanalet tip olarak yapımlarıyla 1996 yılı itibariyle toplam 565,4 km. uzunluğundadır. Bu kanalların 100 km lik bölümü ayaklı kanalet tipinde inşa edilmiştir. İl genelinde mevcut 92 / 254

94 baraj ve göletlerde balık üretiminin yapılması da büyük ölçüde hızlandırılmış durumdadır. Kadıköy ve Karaidemir barajlarına ek olarak 48 adet gölette de aynalı sazan üretimi önemli ölçüde geliştirilmiş durumdadır. Balık üretimine dönük çalışmalar, mevcut durum itibarıyla çevre avlanmasına dönük olarak faaliyet göstermekle beraber, iç pazar ekonomisinde vasat bir gelir sağlamaktadır. DSİ 113. Şube Müdürlüğünün Faaliyet Alanındaki Baraj, Gölet ve Yer altı Sulamaları; YERİ KARAİDEMİR TİPİ Homojen Toprak Dolgu Tablo 26. İşletmeye Açılan Baraj YÜKSEKLİK (m.) DEPOLAMA HACMİ (m³) GÖL ALANI (ha.) SULAMA SAHASI (ha.net) YERİ ÇORLU-ULAŞ HAYRABOLU- BAYRAMŞAH MURATLI- İNANLI ŞARKÖY- MERKEZ TEKİRDAĞ- BIYIKALİ SARAY- GÜNEŞKAYA REGÜLATÖRÜ HAYRABOLU- TEMREZLİ M.EREĞLİSİ- TÜRKMENLİ MALKARA- BALABANCIK Tablo 27. İşletmeye Açılan Göletler ve Regülatör Sulaması TİPİ Homojen Toprak Dolgu Homojen Toprak Dolgu Homojen Toprak Dolgu Homojen Toprak Dolgu Homojen Toprak Dolgu YÜKSEKLİK (m.) DEPOLAMA HACMİ (m³) SULAMASAHASI (ha.net) Regülatör Zonlu Toprak Dolgu Toprak Dolgu Homojen Toprak Dolgu Proje sahası içerisinde herhangi bir göl, gölet, baraj bulunmamaktadır. 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanunu gereğince kanuna uygun hareket edilecek olup sahadaki faaliyetlerden ve yüzeysel kirlenmeden meydana gelebilecek kirleticilerin yeraltı suyuna sızmaması için gerekli önlemler alınacaktır. İçme, Kullanma, Sulama Amaçlı Kullanım Durumları Tekirdağ İl yerleşim alanı içerisinde içme suyu temini genel olarak yeraltı suyundan karşılanmakta olup, doğal yapıda göl olmamakla beraber, mevcut doğal akarsu kaynakları da sanayi bölgelerinden kaynaklanan kirlilik nedeniyle içme suyu olarak kullanımı mümkün kılmamaktadır. Bu durum itibari ile İl Merkezi ve İlçelerine içme suyu temini bölge dahilinde açılmış bulunan sondaj kuyularından temin edilmektedir. Su Kaynaklarının Kullanımı Tekirdağ İlinin yıllık yağış ortalaması 611 mm. dolayındadır. Bu değer hacimsel olarak 3.82 km³ suya denktir. Düşen yağışın, çok büyük bir bölümü toprak-bitki-su yüzey 93 / 254

95 sistemlerinden buharlaşarak atmosfere geri dönmekte, diğer bir önemli kısmı da yeraltı su depolarını beslemektedir. Sadece km³ ü (%17,9) ise akarsular-dereler aracılığıyla deniz ve kapalı havzalara boşalım için yüzey akışa geçmektedir. Yani Tekirdağ İlinde sulama amaçlı olarak kullanılabilecek yerüstü su miktarı km³/yıl dır. (713 hm³) Türkiye genelindeki 26 büyük havzadan birisi olan Ergene Havzası içinde kalan Tekirdağ İlinin güvenli şekilde çekip kullanabileceği yıllık yer altı su miktarı da km³ tür. Tekirdağ İlinde her yıl kullanılabilir toplam su potansiyeli km³ tür. (883hm³) Yapılan çalışmalar sonucunda İl tarım arazisinin topoğrafik yapısı ve toprak özellikleri bakımından yarıdan fazlasının sulamaya müsait olduğu belirlenmiştir. Ancak sahip olunan su potansiyeli ile sulamaya uygun arazinin bir arada bulunması gerekliliği sulanabilecek arazi miktarını sınırlandırmaktadır. İlde 2009 yılı itibariyle toplam sulanan alan ha. dır. Bu alanın ( ha) Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü, ( ha) Devlet Su İşleri ve ( ha) halk sulamasına ait alanlar oluşturmaktadır. Tablo 28. Türkiye de ve Tekirdağ İlinde Sulanan Arazi Varlığı ve Sulama Yapısı SULAMA YAPISI TEKİRDAĞ ha Köy Hizmetleri Sulaması D.S.İ. Sulaması Halk Sulaması Toplam Sul.Alan Top.Tarım Alanı ,7 Sul.Alanı/Tarım Alanı - Bölge arazisinin sulanması amacıyla yapılan baraj ve göletlerin sulama kanalları klasik ve kanalet tip olarak yapımları ile toplam 565,4 km. uzunluğundadır. Bu kanalların 155 km lik bölümü ayaklı kanalet tipinde inşa edilmiştir. DSİ tarafından inşa edilen kanal ve kanalet yapımları 2009 yılı itibariyle 268,4km olup, İl Özel İdaresi Köy Hizmetleri Müdürlüğü tarafından ise 297 km lik bir kanal inşa edilmiştir. İl genelinde mevcut bulunan baraj ve göletlerde balık üretiminin yapılması da büyük ölçüde hızlandırılmış durumdadır. Yaklaşık 48 adet gölette aynalı sazan balık üretimi önemli ölçüde geliştirilmiş durumdadır. Balık üretimine yönelik çalışmalar, mevcut durum itibariyle çevre avlanmasına dönük olarak faaliyet göstermekle beraber, iç pazar ekonomisine de gelir sağlamaktadır yılı sonu itibariyle İlde sulama yapabilecek durumda olan sulama şebekesi varlığı ve kurumlara göre dağılımı aşağıdaki gibidir. Sulama Kaynağı Türü Tablo 29. Köy Hizmetleri Sulama Alanlarına Ait Bilgiler Sulama Göleti Yer Üstü Suları Yer Altı Suları Yılı (ha) Toplam / 254

96 İlçe Adı MALKARA Karaidemir Barajı HAYRABOLU Temrezli Göleti HAYRABOLU Bayramşah Göleti ŞARKÖY Şarköy Göleti MERKEZ Bıyıkali Göleti ÇORLU Ulaş Göleti MURATLI İnanlı Göleti M.EREĞLİSİ Türkmenli Göleti SARAY Güneşkaya Regülatörü Kaynak Cinsi Poğaça Deresi Suluca Deresi Sinekli Deresi Karadeğirmen Deresi Değirmenler Deresi Ayıtepe Deresi Tablo 30. Devlet Su İşleri Sulama Alanlarına Ait Bilgiler Su ebisi (m 3 /sn) Kaynak Alanı (km 2 ) Sulanan Alan (ha) Sulama Yeterli Değilse Gerekçeleri Sulanab. Halde Sulanm. Alan ( ha ) 8, Yeterli ,264 5, Yeterli 69 0,28 18, Yeterli 82 0,176 15, , Yeterli 113 0,290 3,66 19, ,133 5, Kumdere 4,250 93,1 345 Yeterli 67 Ergene TOPLAM 8686, Sulanmayan Alanların Sulanamama Gerekçeleri Sulu tarıma geçilememesi Sulu tarıma geçilememesi Sulu tarıma geçilememesi İçme Kullanma Suyu Sulu tarıma geçilememesi Hayvan Sulama Göleti Sulu tarıma geçilememesi Tablo 30. da kaynak bazında sulanmama gerekçeleri kısaca belirtilmekle beraber, asıl nedenlerin başında ürün planlaması, örgütlenme ve pazarlama organizasyonu olmamasıdır. (Kaynak: Tekirdağ İl Çevre Durum Raporu 2009) İşletmedeki Barajlar Karaidemir Barajı Tablo 31. Karaidemir Barajı Barajın Yeri Akarsuyu Amacı Tekirdağ İli Malkara İlçesinin 10 km kuzeydoğusunda Poğaça (Karaidemir)Deresi Sulama+ Taşkın Koruma İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Toprak dolgu Gövde hacmi 1,72 hm 3 Yükseklik (talvegden) Normal su kotunda göl hacmi 29,8 m 111,60 hm 3 Normal su kotunda göl alanı 14,76 km 2 Sulama alanı ha 95 / 254

97 Tablo 32. İşletmedeki Göletler Sıra No Göletin Adı 1 Bıyıkali Göleti 2 Ulaş Göleti 3 Türkmenli Göleti 4 Bayramşah Göleti 5 Temrezli Göleti 6 Şarköy Merkez Göleti 7 İnanlı Göleti 8 Balabancık Göleti 9 Karacahalil Göleti 10 Güneşkaya Regülatörü Çorlu-Ulaş Göleti Merkez-Bıyıkali Göleti Hayrabolu-Bayramşah Göleti Akarsuyu Amacı Göletin Yeri Tekirdağ İli Çorlu İlçesi Ulaş Beldesinin 4 km kuzeydoğusunda Aytepe Deresi Sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Depolama hacmi Aktif Hacim Ölü Hacim Yükseklik (talvegden) Yükseklik (temelden) Sulama Alanı Homojen toprak dolgu 0,287 hm3 0,260 hm3 0,027 hm3 10,6 m 13,6 m 24 ha Proje rantabilitesi 1,05 Akarsuyu Amacı Göletin Yeri Tekirdağ İli Merkez İlçesi Bıyıkali Köyünün 1,5 km doğusunda Değirmenler Deresi Sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Homojen toprak dolgu Depolama hacmi 3,589 hm 3 Aktif Hacim 3,165 hm 3 Ölü Hacim 0,424 hm 3 Yükseklik (talvegden) Yükseklik (temelden) Sulama Alanı 21,7 m 23,2 m 302 ha Proje rantabilitesi 2,12 Akarsuyu Amacı Göletin Yeri Tekirdağ İli Hayrabolu İlçesi Bayramşah Köyünün 500 m güneyinde Sinekli Deresi Sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Homojen toprak dolgu Depolama hacmi 1,911 hm 3 Aktif Hacim 1,639 hm 3 Ölü Hacim 0,272 hm 3 Yükseklik (talvegden) Yükseklik (temelden) Sulama Alanı 15,5 m 18,5 m 145 ha Proje rantabilitesi 1,97 96 / 254

98 Şarköy-Merkez Göleti Muratlı-İnanlı Göleti Malkara-Balabancık Göleti Malkara-KaracahalilGöleti Akarsuyu Amacı Göletin Yeri Tekirdağ İli Şarköy İlçesinin 3 km kuzeybatısında Karadeğirmen Deresi İçme suyu İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Homojen toprak dolgu Depolama hacmi 0,928 hm 3 Aktif Hacim 0,775 hm 3 Ölü Hacim 0,153 hm 3 Yükseklik (talvegden) Yükseklik (temelden) İçme suyuna verilen 19,2 m 25,85 m 1,53 hm 3 /yıl Proje rantabilitesi 1,13 Akarsuyu Amacı Göletin Yeri Tekirdağ İli Muratlı İlçesine 3 km uzaklıkta Ulaz Deresi Sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Homojen toprak dolgu Depolama hacmi 0,612 hm 3 Aktif Hacim 0,525 hm 3 Ölü Hacim 0,087 hm 3 Yükseklik (talvegden) Yükseklik (temelden) Sulama Alanı 16 m 21,1 m 53 ha Proje rantabilitesi 1,70 Akarsuyu Amacı Göletin Yeri Tekirdağ İli Malkara İlçesi Balabancık Beldesinin 500 m kuzeydoğusunda Kuru Dere Hayvan sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Homojen toprak dolgu Depolama hacmi 0,100 hm 3 Aktif Hacim 0,100 hm 3 Ölü Hacim - Yükseklik (talvegden) Yükseklik (temelden) 7,25 m 9,25 m Sulama Alanı - Proje rantabilitesi 2,79 Akarsuyu Amacı Göletin Yeri Tekirdağ İli Malkara İlçesi Karacahalil Köyünün kuzeydoğusu Ezberli Dere Sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Zonlu toprak dolgu Depolama hacmi 0,74 hm 3 Aktif Hacim 0,67 hm 3 Ölü Hacim 0,07 hm 3 Yükseklik (talvegden) Yükseklik (temelden) Sulama Alanı Proje rantabilitesi 24,6 m 26,6 m 130 ha 2,56 97 / 254

99 Saray-Güneşkaya Regülatörü Regülatörün Yeri Tekirdağ Saray İlçesi Çorlu-Türkmenli Göleti Akarsuyu Amacı Ergene Deresi Sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Zonlu toprak dolgu Depolama hacmi - Aktif Hacim - Ölü Hacim - Yükseklik (talvegden) - Yükseklik (temelden) - Sulama Alanı 222 ha Proje rantabilitesi 3,74 Akarsuyu Amacı Göletin Yeri Tekirdağ İli Çorlu İlçesi Yeniçiftlik Beldesinin 1km kuzeyinde Kum Dere Sulama+İçme Suyu İnşaatın (başlama-bitiş) yılı Gövde dolgu tipi Homojen toprak dolgu Depolama hacmi 15,29 hm 3 Aktif Hacim 14,24 hm 3 Ölü Hacim 1,16 hm 3 Yükseklik (talvegden) Yükseklik (temelden) Sulama Alanı 26,8 m 29,8 m 515 ha Proje rantabilitesi 1,49 Tesisin Adı HAYRABOLU SULAMASI İşletmeye Girdiği Yıl Tablo 33. İşletmedeki Sulama Tesisleri Cazibe Sulama ( ha ) Pompajlı Sulama ( ha ) Toplam Sulama Alanı ( ha ) Brüt Net Brüt Net Brüt Net Tablo 34. İşletmedeki İçme Suyu Tesisleri Proje Adı Verilen Yer Tekirdağ (hm3/yıl) Şarköy Göleti Şarköy İlçesi 1,53 Türkmenli Göleti Marmara Ereğlisi 1,30 TOPLAM 2,83 Kaynak: Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Yapımı Planlanan Projeye Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü Malkaranın yer aldığı Trakya bölgesi, Akdeniz ve Karadeniz iklimlerinin geçiş bölgesinde bulunmaktadır. Bu durumun iklime etkisi büyüktür. Yörede yarı karasal iklim hakim durumdadır. Kış aylarında balkanlar üzerinden gelen soğuk ve yağışlı hava bölgede etkilidir. Zaman zamanda kış, kuru ve dondurucu soğuklar şeklinde geçer. Yazlar da, genellikle sıcak ve kuraktır. İlkbahar ve sonbahar yağışlı geçer. 98 / 254

100 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Söz konusu faaliyet Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi içerisinde yer almaktadır. Malkara Meteoroloji istasyonu verileri kullanılmıştır. Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü nden alınmış olan yılları arasına ait Malkara Meteorolojik verilerinden yararlanılmıştır. (Bkz. Ek-18). Basınç yılları arasında Malkara Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama basıncın en yüksek olduğu ay Ocak (995,4hPa), en düşük olduğu ay Temmuz (989,5 hpa), maksimum basınç yıllık 1015,9 hpa ile Ocak ayında, minimum basınç ise 964,2 hpa ile yine Ocak ayında ölçülmüştür. Malkara İlçesi aylara göre basınç değişimleri Tablo 35. de verilmiştir. Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonu Basınç Değerleri Parametre Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Ölçülen Basınç Değerleri Grafiği Sıcaklık yılları arasında Malkara Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama sıcaklık 13,34 o C, dır. Maksimum sıcaklık 39 o C ile Ağustos Ayında, minimum sıcaklık -14,4 o C ile Şubat ayında ölçülmüştür. 99 / 254

101 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sıcaklık Değerleri Parametre Ortalama Sıcaklık ( C) Maksimum Sıcaklık ( C) Minimum Sıcaklık ( C) 3,6 4 6,8 11,8 16,7 21,4 23,7 23,5 19,5 14,4 9,2 5,5 18,7 20,8 25,4 32,5 35, ,1 35,3 26,5 22,9-13,5-14,4-13,4-3,3 2 6,7 10 9,5 6,1-4,2-7,6-13,6 İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, Şekil yılları arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sıcaklık Grafiği Yağış Malkara Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yılları arası yıllık ortalama yağış miktarı 658,3 mm dir. Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Yağış Değerleri Parametre Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) 72,7 62,8 70,1 47,6 41,2 38,8 23,8 9, ,8 102,1 56,8 45,5 98,5 40,3 54,5 69,2 74,9 33,8 113,5 84,6 105,2 115,1 İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, / 254

102 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Yağış Değerleri Nem Malkara Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yılları arası yıllık ortalama nem miktarı % 70,2 dir. Malkara İlçesine ait nem durumu Tablo 38. de verilmiştir. Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Nem Değerleri Parametre Ortalama Nem (%) 78,9 75,6 72,9 69,3 67,2 63,3 60,2 60,9 65,1 72,5 77,2 79,6 70,2 Minimum Nem (%) İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, / 254

103 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Nem Değerleri Sayılı Günler Dağılım Malkara Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yılları arasında yıllık ortalama sisli günler sayısı, yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı, yıllık ortalama karla örtülü günler sayısı, yıllık ortalama dolulu günler sayısı, yıllık ortalama kırağılı günler sayısı ve yıllık ortalama orajlı günler sayısı aşağıda tablo olarak verilmiştir. Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sayılı Günler Dağılımı Parametre Kar Yağışlı Günler Sayısı 4,3 3,6 2,5 0,3 0,8 3 Kar Örtülü Günler Sayısı 5,9 5,6 2,6 0,1 0,4 4,3 Sisli Günler Sayısı Ortalaması 3,9 2,4 1,5 0,8 0,7 0,3 0,3 0,7 1,2 2,4 4 3,5 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0,1 0, ,1 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması 4,5 3,6 3,4 0,6 0,2 2,8 3,3 Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 0,2 0,2 0,1 0, ,6 0,4 0,4 0,4 0,3 0,2 İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, / 254

104 Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sayılı Günler Dağılımı-1 Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Sayılı Günler Dağılımı-2 Maksimum Kar Kalınlığı Malkara Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre bölgenin yılları arası en yüksek kar örtüsü kalınlığı 71 cm olarak Aralık ayında ölçülmüştür. 103 / 254

105 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen En Yüksek Kar Örtüsü Kalınlığı Değerleri Parametre Maksimum Kar Kalınlığı (cm) İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Kar Kalınlığı Dağılımı Buharlaşma Malkara Meteoroloji İstasyonu yılları arası gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama açık yüzey buharlaşması 1157,6 mm, aylık ortalama en yüksek açık yüzey buharlaşma 228 mm ile Ağustos ayında, günlük maksimum açık yüzey buharlaşma ise 33,8 mm ile Ağustos ayında görülmektedir. Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Buharlaşma Değerleri Parametre Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm) ,4 151,8 187,7 231, ,5 85,3 18,4 0,2 1157,6 Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) ,3 10,4 14,4 14,4 33,8 9,9 9,6 6,2 1 33,8 İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, / 254

106 Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Buharlaşma Dağılımı Rüzgar Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Dağılımı Rüzgar: Malkara Meteoroloji İstasyonu yılları arası gözlem kayıtlarına göre 1.hakim rüzgar yönü NNE, 2.hakim rüzgar yönü NNW, 3.hakim rüzgar yön ENE dir. Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Yönlere Göre Aylık Rüzgâr Esme Sayıları N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW / 254

107 WSW W WNW NW NNW İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, Şekil 23. Esme Sayıları Toplamına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Tablo Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Mevsimlik Rüzgar Esme Sayıları Parametre Kış İlkbahar Aralık Ocak Şubat Toplam Mart Nisan Mayıs Toplam N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW / 254

108 Yaz Sonbahar Parametre Haziran Temmuz Ağustos Toplam Eylül Ekim Kasım Toplam N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Mevsimlik Rüzgâr Esme Sayıları 107 / 254

109 108 / 254

110 Şekil Yılları Arasında Malkara Meteoroloji İstasyonunda Gözlemlenen Aylık Rüzgâr Esme Sayıları 109 / 254

111 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ort ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Yönlere Göre Rüzgâr Hızı: Tablo 44. Malkara Meteoroloji İstasyonu Yılları Arasında Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı Parametre N 2,4 2,7 2,5 2,1 2,1 2 2,4 2,4 2,2 2,3 2,3 2,5 2,3 NNE 3 3,1 3 2,7 2,6 2,5 2,9 3,1 2,7 3 2,7 2,9 2,9 NE 2,4 2,5 2,9 2,4 2,5 2,3 2,8 3 2,6 2,5 2,3 2,4 2,6 ENE 2,1 2,4 2,8 2,5 2,5 2,5 3 3,1 2,7 2,5 2,2 2 2,5 E 1,2 1,6 1,8 1,6 1,8 1,8 2,1 2,3 1,9 1,5 1,3 1,2 1,7 ESE 1,4 1,7 1,7 1,8 1,7 1,7 1,6 1,9 1,6 1,5 1,5 1,6 1,6 SE 1,7 2,1 1,9 1,8 1,7 1,5 1,6 1,6 1,5 1,5 1,7 2,1 1,7 SSE 2,3 2,5 2,8 2, ,8 1,6 1,8 1,7 2,2 2,5 2,1 S 2,2 2,5 2,5 1,9 1,7 1,6 1,2 1,3 1,6 1,5 2,2 2,3 1,9 SSW 3,1 3,4 3,4 3 2,5 2,4 1,9 1,8 2,3 2,7 3 3,3 2,7 SW 3 3,1 3,3 3,1 2,5 2,1 1,8 2,1 2,2 2,5 2,8 3,3 2,7 WSW 3,1 3,1 3,4 3,3 2,8 2,4 1,9 2,1 2,3 2,6 2,8 3,4 2,8 W 2,4 2,3 2,3 2,3 2,2 2 1,8 1,8 1,8 1,9 1,8 2,3 2,1 WNW 2,1 2 2,2 2,1 2,1 2,2 2,1 1,8 2 1,6 1,7 2 2,0 NW 1,7 2 2,3 1,8 1,8 1,8 1,9 1,8 1,8 1,7 1,9 2,2 1,9 NNW 2,8 3 2,9 2,5 2,3 2,3 2,5 2,6 2,4 2,7 2,8 3,1 2,7 İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, Şekil 25. Malkara Meteoroloji İstasyonu ( ) Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı Diyagramı Ortalama Rüzgâr Hızı: Malkara Meteoroloji İstasyonu yılları arası gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama rüzgâr hızı 2,2 m/s dir. 110 / 254

112 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ort ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Parametre Tablo 45. Malkara Meteoroloji İstasyonu ( ) Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı ve Grafiği Grafik N 2,3 NNE 2,9 NE 2,6 ENE 2,5 E 1,7 ESE 1,6 SE 1,7 SSE 2,1 S 1,9 SSW 2,7 SW 2,7 WSW 2,8 W 2,1 WNW 2 NW 1,9 NNW 2,7 İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü: Malkara Meteoroloji İstasyonu yılları arası gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgâr hızı 29,6 m/sec ile SSE yönünde Aralık ve Şubat aylarında gözlemiştir. Tablo 46. Malkara Meteoroloji İstasyonu( ) Maksimum Rüzgâr Hızı, Yönü ve Grafiği Parametre Maksimum Rüzgar Hızı Maksimum Rüzgar Yönü 27 29,6 28,4 28,9 23,6 28,6 22, ,2 23,6 24,6 29,6 29,6 SSW SSW SSE SSW NNW SSE SSE NE NE SSE SSW SSW SSE İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, / 254

113 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı: Malkara Meteoroloji İstasyonu yılları arası gözlem kayıtlarına göre; ortalama fırtınalı gün sayısı yıllık 2,2, ortalama kuvvetli rüzgârlı gün sayısı yıllık 35,5 dir. Tablo 47. Malkara Meteoroloji İstasyonu( ) Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı ve Grafiği Parametre Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması 2,1 2,1 2 1,2 0,4 0,3 0,2 0,2 0,3 0,7 1,6 2,4 13,5 7 7,6 8,7 7,5 5,3 4,7 6,5 6,7 5,7 7,1 7,1 8,6 82,5 İstasyon Adı: Malkara, Yükseklik 283, Enlem:40 o, Boylam:26 0, Proje Alanı ve Etki Alanındaki Flora/Fauna Türleri ve Yaşam Alanları (Arazi çalışmalarının vejetasyon dönemi dikkate alınarak hangi dönemde yapıldığının belirtilmesi ve literatür çalışmalarında güncel kaynakların kullanılması gerekmektedir.) Bitki Örtüsü-Vejetasyon Hakkında Genel Bilgi Bitki Örtüsü İlçenin sahip olduğu toprakların büyük bir kısmı tarıma elverişli olduğu için, karakteristik bitki örtüsünü belirleyecek geniş alanlar fazla yoktur. Ancak, buna rağmen bitki türü görünümünden zengin bir çeşitlilik gösterir. Odunsu bitki türlerinden kızılcam, karaçam, meşe, gürgen, karaağaç, söğüt, kayak, ıhlamur, ceviz, kestane ve fındık sayılabilir. Yıllık yağış miktarlarının az, havanın nispi rutubetinin de düşük olması nedeni ile İlçe bitki örtüsü bakımından pek zengin değildir. Yıllık yakacak odun üretimi ster, yıllık kereste üretimi m3 civarındadır. Bozuk orman alanlarında ağaçlandırma çalışmaları hızla devam etmektedir. Otsu bitkilerden ayrık otu, üçgül otu, yalancı fiy, yabani bakla, kanyaş, sarmaşık, yabani hububat türleri olarak görülmektedir. 112 / 254

114 Vejetasyon Otsu bitkilerle örtülü alanlar olarak tanımlanan step ve çayır ekosistemleri Türkiye de çok geniş alanları kaplar. Özellikle İç Anadolu, Ege ve Akdeniz Bölgelerinin yüksek dağ katları ve Doğu Anadolu nun büyük bir kısmında yayılış gösterir. Step ekosisteminin en karakteristik özelliği bir veya çok yıllık otsu bitkilerin baskın olmasıdır Proje Sahası ve Etki Alanında Flora ve Yaşam Alanları (Arazide Gözlem, Anket ve Görüşme Sonucu Tespit E dilen Türler ile Literatürden Alınan Türlerin Ayrı Ayrı Belirtilmesi, Alanda Bulunan Bitki Türlerinin Tehlike Kategorileri, Endemizm Durumları, Nispi Bolluk Derecelerinin Verilmesi, UICN ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı Tehlike Kategorilerine Göre Değerlendirme Yapılması, Literatür çalışmalarında adresinde bulunan güncel olan Türkiye Bitkileri Veri Servisinin kullanılması gerekmektedir. ) FLORA Proje alanı ve çevresinin florasını belirlemek için literatür çalışması yapılmıştır. Yapılan literatür taraması sonucu faaliyet alanı ve yakın çevresinde tespit edilen türler aşağıdaki listede verilmiştir. Bu çalışmada, türlerin endemizm durumu, tehlike sınıfları, hangi fitocoğrafik bölge elementi oldukları belirtilmiştir. Bitkilerin Türkçe karşılıkları ise Türkçe Bitki Adları Sözcüğü (Baytop, 1994) adlı eserden yararlanılarak verilmiştir. 113 / 254

115 FAMİLYA AMARANTHA CEAE APİACEAE APİACEAE ASTERACEAE ASTERACEAE ASTERACEAE ASTERACEAE ASTERACEAE ASTERACEAE ASTERACEAE ASTERACEAE ASTERACEAE TÜR Amaranthus deflexus L. Bupleurum flavum FORSSK. Bupleurum odontites L. Achillea millefolium L. subs p. pannonica (SCHEE LE) HAYEK Anthemis austriaca JACQ. Anthemis tinctoria L. var. tinct oria L. Artemisia marschalliana SPR ENGEL Carthamus lanatus L. Centaurea diffusa LAM. Centaurea salonitana VIS. Eryngium creticum LAM. Jurinea consanguinea DC. TÜRKÇ E İSİM YÖRE SEL İSİM Tablo 48. Proje Alanı ve Çevresinde Belirlenen Flora Türleri FİTOCOĞ RAFİK BÖLGE LOKA LİTE BER N'E GÖR E BİTKİ NİN TESPİ T ŞEKLİ L - - D.Akdeniz L L Beyaz civanpe rçemi - Avrupa- Sibirya L L Yavşan Otu L L L Zerdali Dikeni - - Göz dikeni - Akdeniz L Avrupa- Sibirya L - D. Akdeniz L L HABİTAT ÖRTÜŞ BOLLUK END. L L B Y X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X TEHL İKE SINIF I X - X x - ASTERACEAE Lagoecia - - Akdeniz L X X X - X / 254

116 cuminoides L. BORAGİNACE AE BORAGİNACE AE BORAGİNACE AE BORAGİNACE AE BRASSİCACE AE BRASSİCACE AE CAMPANULA CEAE FABACEAE FABACEAE GERANİACEA E LAMİACEAE MALVACEAE Anchusa azurea MILLER var. azurea MILLER Echium plantagineum L. Myosotis ramosissima ROCHEL EX SCHULTES subsp. ramosissima ROC HEL EX SCHULTES Myosotis stricta LINK EX ROEMER ET SCHULTES Eruca sativa MILLER Sinapis arvensis L. Ecballium elaterium (L.) A. RICH. Chamaecytisus supinus (L.) LINK Psoralea bituminosa L. Geranium molle L. subsp. mol le L. Ziziphora capitata L. Malva neglecta WALLR. Güriz L - - Akdeniz L L - - Avrupa- Sibirya L Roka L Hardal otu Eşek hıyarı - - Katran yoncası L - Akdeniz L Avrupa- Sibirya L Akdeniz L L - - Küçük ebe İran Turan L L X X X - X X X - X X - X X - X X - X X - X X - X X X - X X X - X X - X X - X X / 254

117 MALVACEAE Malva sylvestris L. PAPAVERACE AE PAPAVERACE AE POACEAE Glaucium corniculatum (L.) RUD. subsp. cornic ulatum (L.) RUD. gümeci Büyük ebe gümeci Boynuzl u gelincik L L Papaver rhoeas L. Gelincik L Adonis flammea JACQ. Çin lalesi L POACEAE Bromus rubens L L X X X X X X X X X X X X X X X X POACEAE POACEAE POACEAE RUBİACEAE RUBİACEAE Lolium multiflorum LAM. Lolium rigidum GAUDIN v ar. rigidum GAUDIN Molineriella minuta (L.) ROUY Asperula arvensis L. Asperula tenella HAUFFEL EX DEGEN Kaynak: Türkiye Bitkileri Veri Servisi(TÜBİVES) Baytop T., 2007: Türkçe Bitki Adları Sözlüğü TDK, ANKARA 2000: Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, ANKARA L L L - - Akdeniz 3 L X L X X X X X X X X X X X X X X X / 254

118 Habitat Sınıfları : Örtüş- Bolluk Dereceleri: Bitki Tespitinin Nasıl Yapıldığı: 1. Orman 1. Çok Nadir * :Arazi Çalışması Sonucu 2. Maki 2. Nadir L : Literatür Çalışması Sonucu 3. Frigana 3. Orta Derecede Bol *L :Arazi Çalışması ve Literatür Taraması 4. Kültür alanları 4. Bol Lokalite : Bitkinin Tam Adresi ve Yüksekliği 5. Mera 5. Çok Bol veya Saf Popülasyon Oluşturmakta 6. Nemli Çayır 7. Step 8. Kayalık Tehlike Sınıfları End. (Endemizm) Ex : Tükenmiş- Extinct Endemik Türler(Tükenmiş) L : Lokal Endemik EW : Doğada Yok Olmuş Endemik Türler(Doğada Tükenmiş) B : Bölgesel Endemik CR : Kritik Olarak Tehlikede Olan Endemik türler Y : Yaygın Endemik EN : Tehlike Altında Endemik Olmayan Türler(Tehlikede) VU : Hasar Görebilir türler LR : Düşük Riskli Bitkiler (Az Tehdit Altında) Cd : Yukarıdaki Katgorilerin Herhangi Birine Gelmeyen Fakat Bunun Yanında Taksona Özgü veya Habitata Özgü kurma Programı Olan Bitkiler (Koruma Önemli Gerektiren) Nt :Tehdit Alanına Girebilir. Ic :En Az Endişe Verici(Herhangi Bir Koruma Gerektirmeyen Ve Tehdit Altında Olmayan) DD : Bitkilerin Tehdit altında olmasından çok bitki halkında daha fazla bilgi toplanması gerekli bitkiler NE : Değerlendirilmeyen 117 / 254

119 Yukarıdaki listede belirtilen türlerden endemik ve nesli tehlikede olan bitki türlerini belirlemek için Red Data Book Of Turkısh Plants Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi 2000 adlı yayın taranmış ve nesli tehlikede olan bir bitki türüne rastlanmamıştır. Ayrıca ulusal ve uluslar arası sözleşmelere göre koruma altına alınmış bir tür de bulunmamaktadır. Faaliyetten sonra, bitkisel toprak üzerinde yer alan bitki örtüsü, bitkisel toprakta mevcut olan, tohum, rizom, soğan vb. vejetatif organlar vasıtasıyla tekrar önceki mevcut örtüyü oluşturacaktır. Aşağıda verilen fauna listesinde yer alan ve Bern Sözleşmesi ile koruma altına alınan türler ve diğer yaban hayati türleri üzerine faaliyetle beraber hiçbir ticari kaygı güdülmeyeceğinden bu türlerin avlanması, kasıtlı olarak öldürülmesi veya alıkonması, yumurtalarına zarar verilmesi gibi etkiler söz konusu olmayacaktır. Söz konusu faaliyetle birlikte bu türler üzerine zararlı herhangi bir etki söz konusu olmayacaktır. Proje kapsamında Bern sözleşmesine ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararlarına uyulacaktır. Ayrıca kurallara uyulduğu ve gerekli önlemler alındığı takdirde proje için seçilen yer ve etki alanı içerisinde bulunan flora ve fauna türlerine olabilecek olumsuz etkiler en aza indirilecektir. Proje alanı çevresindeki diğer memeli ve kuş türleri Türkiye'nin hemen her yerinde bulunabilen türler olduğundan herhangi bir risk faktörü görülmemektedir. Tespit edilen diğer türler özel yasama koşullarına ihtiyaç göstermeyen ve Türkiye'nin hemen her bölgesinde rastlanabilen türlerdir. Bern Sözleşmesi ile Koruma Altına Alınan Türler: Bern Sözleşmesi ne göre fauna elemanları iki ek liste halinde koruma altına alınmışlardır. Liste II Liste III Kesin koruma altına alınan fauna türleri Korunan fauna türleri Madde 6 Her Âkit Taraf, II no.lu ek listede belirtilen yabani fauna türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu türler için özellikle aşağıdaki hususlar yasaklanacaktır: a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri; b) Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek; c) Yabani faunayı, bu Sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde, özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek; d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak; e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiş hayvanlar ve hayvandan elde edilmiş kolayca tanınabilir herhangi bir kısım 118 / 254

120 veya bunun kullanıldığı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti. Madde 7 1 Her Âkit Taraf, III no.lu ek listede belirtilen yabani faunanın korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. 2 III no.lu ek listede belirtilen yabani faunanın her türlü işletme şekli, 2. maddenin şartları göz önünde tutularak, popülasyonlarının varlığını tehlikeye düşürmeyecek şekilde düzenlenmiş olacaktır. 3 Alınacak önlemler; a) Kapalı av mevsimlerini ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları, b) Yabani faunayı yeterli popülasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda, işletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını, c) Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde düzenlenmesi hususlarını, kapsayacaktır Proje Sahası ve Etki Alanındaki Fauna ve Yaşam Alanları (Arazide Gözlem, Anket ve Görüşme Sonucu Tespit Edilen Türler ile Literatürden Alınan Türlerin Ayrı Ayrı Belirtilmesi, Alanda Bulunan Fauna Türlerinin tehlike kategorileri, endemiklik durumları, nispi bolluk derecelerinin verilmesi, Koruma Statüleri nin RDB (Kırmızı Listesi)/Bern Sözleşmesi tür listeleri baz alınarak belirlenmesi, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu Karalarına göre irdeleme yapılması gerekmektedir.) Faaliyet alanının faunası, literatür araştırması sonucunda belirlenmiştir. Faaliyet alanının dâhil olduğu bölgede yaşaması muhtemel tespit edilen yaban hayatı grupları aşağıdaki listelerde belirtilmiştir. 119 / 254

121 Latince Adı AVES TAKIM :ACCİPİTRİFORMES FAM :ACCİPİTRİDAE Türkçe Adı KUŞLAR Yırtıcıkuşlar Yırtıcıkuşlar Tablo 49. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Belirlenen Kuş Türleri İngilizce Adı Fİ FD EVRDB IUCN END BERN Sözleşmesi Sp: Buteo buteo Şahin A.3 LR(lc) - Ek-II Ek Liste-I L Sp : Buteo rufinus Kızıl şahin Sp: Circaetus gallicus TAKIM: FALCONİFORMES FAM: FALCONİDAE Yılan kartalı Yırtıcı kuşlar Doğangiller Buteo bannermani Short-toed Snakeeagle MAK ( ) KAYNAK - - A.2 E - Ek-II Ek Liste-I L - - A.1.2 LR(lc) - Ek-II Ek Liste-I L Sp: Falco columbarius Boz doğan Merlin - - B.2 LR(lc) - Ek-II Ek Liste-I L Sp: Falco vespertinus (LİNNAEUS, 1766) Aladoğan, Kızılayak kerkenez Red-footed Falcon FI : Faaliyet Alanı ve Çevresindeki Popülasyon Yoğunluğu FD : Faaliyet Alanı ve Çevresi Dışındaki Popülasyon Yoğunluğu EVRDB : European Vertabrate Red Data Book MAK ( ) : Merkez Av Komisyonu Kararı END : Endemik KAYNAK : A : Anket (Yöre Halkından Alınan Bilgiler) G : Gözlem H : Habitat Uygunluğu L : Literatür - - A.2 NT - Ek-II Ek Liste-I L 120 / 254

122 Tablo 50. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Belirlenen Sürüngenler, İkiyaşamlılar ve Memeliler Tür Listesi Latince Adı Türkçe Adı ERL END IUCN MAMMALİA MEMELİLER TAKIM :CARNİVORA Yarasalar FAM : CANİDAE Kurtlar ve köpekler CİNS : Canis Köpekler, kurtlar BERN Sözleşmesi MAK ( ) Sp : Canis lupus Kurt V (R) - LC Ek-II Ek Liste-I L TAKIM :CARNİVORA Yarasalar FAM : CANİDAE Kurtlar ve köpekler CİNS : Canis Köpekler, kurtlar Sp : Vulpes vulpes Tilki NT - LC - Ek Liste-III L TAKIM :RODENTİA ALT TAKIM : MYOMORPHA Fare Benzeri Kemiriciler FAM : CRİCETİDAE Hamsterler CİNS : Microtus Kırfareleri Sp : Microtus guentheri - Nt - LC - - L TAKIM :RODENTİA ALT TAKIM : SCİUROMORPHA Sincaplar FAM : SCİURİDAE Sincaplar CİNS : Citellus Sp : Spermophilus citellus Gelengi Nt - VU EK-II Ek Liste-I L REPTİLİA SÜRÜNGENLER TAKIM : SQUAMATA Kertenkeleler ALT TAKIM : LACERTİLİA FAM: Gekkonidae Kertenkeleler Ev kelerleri KAYNAK HABİTAT Ormanlık step, açık arazi, ormanlar ve kovuklar Çalılık, Ormanlık, açık arazi, step Otluk ve kültür yapılan stepler, kurak yerler Açık araziler, tarım arazileri Gözlerm İstasyonu / 254

123 Cins: Hemidactylus - Sp : Hemidactylus turcicus turcicus Geniş Parmaklı Keler Nt - LC Ek-III Ek Liste-I L TAKIM : SQUAMATA Kertenkeleler ALT TAKIM : SERPENTES Yılanlar FAM : COLUBRİDAE Köryılanlar CİNS : Coluber Sp : Coluber ravergieri nummifer Kör yılan Nt - - Ek-III Ek Liste-I L TAKIM : SQUAMATA Kertenkeleler ALT TAKIM : SERPENTES Yılanlar FAM : TYPHLOPİDAE Köryılanlar CİNS : Typhlops Sp : Typhlops vermicularis Kör yılan Nt - - Ek-III Ek Liste-I L AMPHIBIA TAKIM : ANURA ALT TAKIM : PROCOELA AMFİBİLER Kuyruksuz kurbağalar FAM : BUFONİDAE Karakurbağaları CİNS : Bufo Taş altı, kayalar arası ve evler Bitkisi az olan kurak yerler Nemli toprak içi ve taşlar altında Sp : Bufo bufo bufo Kara kurbağası Nt - LC Ek-III - L Taş altı, toprak içi - AMPHIBIA TAKIM : ANURA ALT TAKIM : PROCOELA AMFİBİLER Kuyruksuz kurbağalar FAM : BUFONİDAE Karakurbağaları CİNS : Bufo Sp : Bufo viridis Gece Kurbağası Nt - LC Ek-II - L Taş altı, toprak içi - AMPHIBIA TAKIM : ANURA ALT TAKIM : ANOMOCOELA AMFİBİLER Kuyruksuz kurbağalar / 254

124 FAM : PELOBATİDAE Sarmısaklıkurbağalar CİNS : Pelobates Sarmısaklıkurbağalar Sp : Pelobates syriacus Toprak Kurbağası Nt - LC Ek-III - L Kurak alanlar - Gözlem İstasyonu : Faaliyet Alanı ve Çevresinde Yapılan Arazi Çalışmalarında Türlerin Tespit Edildiği Noktalar veya Alanlar HABİTAT : Tespit edilen Türün Yaşadığı Alan Özelliği ERL : European Red. List 123 / 254

125 Ex E V R I K O nt EW CN EN VU LR Prof.Dr.Ali Demirsoy a göre Red Data Book Kategorileri: LR(cd) LR(nt) LR(lc) Tükenmiş türler (Extinct) Tehlikede olan türler(endangered) Zarar görebilir türler(vulnerable) Nadir Türler(Rare) IUCN Risk Sınıfları: Meçhul türler(indeteminate) Yetersizce bilinen türler(insuffuciently Known) Tehlike dışı türler(out of danger) Nadir veya tehdit altında olmayan türler Vahşi hayatta nesli tükenmiş Ciddi tehlike altında Tehlike altında Hassas Düşük risk Korumaya bağımlı Yakın tehdit altında En az endişe verici Kuşlar için risk sınıflaması Red Data Book-(Kiziroğlu 1993) e bağlı kalınmıştır. Bu sınıflar: A.1 Nesli tükenmiş yada tükenmek üzere olan A.1.1 A.1.2 Doğada nesli tükenmiş türler Gözlemlere göre birey sayısı 1-25 çift arasında olan türler A.2 Birey sayıları çeşitli bölgelerde yapılan gözlemlere göre çift arasında olan türler A.3 Belirli bölgelerde yoğunlaşmış, ancak yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bulunmayan türler B Geçici olarak Türkiye ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk altına girecek olan türler B.1 Anadolu yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu da üremeyen türler B.2-B.3 Y G K KZ Anadolu dan transit olarak geçen veya Anadolu yu kışlak olarak kullanan ve risk derecesi daha düşük olan türler Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, transit göç yolu olarak kullanan türler Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türlerdir. 124 / 254

126 3.9. Koruma Alanları (Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiat Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanununa Göre Koruma Altına Alınan Alanlar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, İçme ve Kullanma Su Kaynakları İle İlgili Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar), Bunların Faaliyet Alanına Mesafeleri, Olası Etkileri, Alınacak Önlemler, Bu Alanların 1/ Ölçekli Harita Üzerinde Gösterilmesi Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Projenin gerçekleştirileceği yer Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesinde yer almakta olup proje alanı ve proje etki alanı içerisinde Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin EK-V Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak yapılan değerlendirme aşağıdaki gibidir. Ülkemiz Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2. Maddesinde Tanımlanan ve Bu Kanunun 3. Maddesi Uyarınca Belirlenen Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları ve Tabiat Koruma Alanları Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı içerisinde Milli Park, Tabiat Parkı, Tabiat Anıtı ve Tabiat Koruma Alanı bulunmamaktadır Sayılı Kara Avcılığı Kanunu Uyarınca Orman ve Su İşleri Bakanlığı nca Belirlenen Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayatı Yerleştirme Alanları içerisinde yer almamaktadır Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 2. Maddesinin a - Tanımlar Bendinin 1.,2.,3. ve 5. Alt Bentlerinde Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanı Olarak Tanımlanan ve Aynı Kanun ile 3386 Sayılı Kanunun (2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) İlgili Maddeleri Uyarınca Tespiti ve Tescili Yapılan Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanında yer altı ve yerüstü kültür ve tabiat varlıkları bulunmamaktadır. Bu nedenle projenin, bu tür varlıklar üzerinde herhangi bir etkisinin olması beklenmemektedir. 125 / 254

127 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu Kapsamında Olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları içerisinde yer almamaktadır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 17.,18.,19. ve 20. Maddelerinde Tanımlanan Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 17.,18.,19. ve 20. Maddelerinde tanımlanan alanlar içerisinde bulunmamaktadır Sayılı Çevre Kanunu nun 9. Maddesi Uyarınca Bakanlar Kurulu Tarafından Özel Çevre Koruma Bölgeleri Olarak Tespit ve İlan Edilen Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı, Özel Çevre Koruma Bölgeleri içerisinde yer almamaktadır Sayılı Boğaziçi Kanunu na Göre Koruma Altına Alınan Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı, Boğaziçi Kanununa göre koruma altına alınan alanlar içerisinde yer almamaktadır Sayılı Orman Kanunu Gereğince Orman Alanı Sayılan Yerler Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı orman alanı sayılan alanlar içerisinde yer almamaktadır Sayılı Kıyı Kanunu Gereğince Yapı Yasağı Getirilen Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı, 3621 Sayılı Kıyı Kanunu Gereğince Yapı Yasağı Getirilen Alanlar içerisinde yer almamaktadır Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda Belirtilen Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı içerisinde bu tür alanlar bulunmamaktadır Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde Belirtilen Alanlar Söz konusu Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı sulak alan içerisinde yer almamaktadır. 126 / 254

128 Ülkemizin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar 20/2/1984 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yasama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (BERN Sözleşmesi) Uyarınca Koruma Altına Alınmış Alanlardan Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları nda Belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, Akdeniz Foku Yasama ve Üreme Alanları Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı içerisinde bu tür alanlar yer almamaktadır. 12/6/1981 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi (Barcelona Sözleşmesi) Uyarınca Korumaya Alınan Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır. 23/10/1988 Tarihli ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol Gereği Ülkemizde Özel Koruma Alanı Olarak Belirlenmiş Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır. 13/9/1985 Tarihli Cenova Bildirgesi Gereği Seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı Tarafından Yayımlanmış Olan Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Listesinde Yer Alan Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır. Cenova Deklerasyonu nun 17. Maddesinde Yer Alan Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin Yaşama ve Beslenme Ortamı Olan Kıyısal Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır. 14/2/1983 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi nin 1. ve 2. Maddeleri Gereğince Kültür ve Turizm Bakanlığı Tarafından Koruma Altına Alınan Kültürel Miras ve Doğal Miras Statüsü Verilen Kültürel, Tarihi ve Doğal Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır. 17/05/1994 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi (RAMSAR Sözleşmesi) Uyarınca Koruma Altına Alınmış Alanlar 127 / 254

129 Söz konusu Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı sulak alan içerisinde yer almamaktadır. Korunması Gereken Alanlar Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, Mevcut Özellikleri Korunacak Alan Olarak Tespit Edilen ve Yapılaşma Yasağı Getirilen Alanlar (Tabii Karakteri Korunacak Alan, Biogenetik Rezerv Alanları, Jeotermal Alanlar vb.) Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır. Tarım Alanları: Tarımsal Kalkınma Alanları, Sulanan, Sulanması Mümkün ve Arazi Kullanma Kabiliyet Sınıfları I, II, III ve IV Olan Alanlar, Yağışa Bağlı Tarımda Kullanılan I. ve II. Sınıf ile Özel Mahsul Plantasyon Alanlarının Tamamı Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır. Sulak Alanlar: Doğal veya Yapay, Devamlı veya Geçici, Suların Durgun veya Akıntılı, Tatlı, Acı veya Tuzlu, Denizlerin Gel-Git Hareketinin Çekilme Devresinde 6 Metreyi Geçmeyen Derinlikleri Kapsayan, Başta Su Kuşları Olmak Üzere Canlıların Yaşama Ortamı Olarak Önem Taşıyan Bütün Sular, Bataklık Sazlık ve Turbiyeler ile Bu Alanların Kıyı Kenar Çizgisinden İtibaren Kara Tarafına Doğru Ekolojik Açıdan Sulak Alan Kalan Yerler Söz konusu Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı sulak alan içerisinde yer almamaktadır. Bilimsel Araştırmalar İçin Önem Arz eden ve/veya Nesli Tehlikeye Düşmüş veya Düşebilir Türler ve Ülkemiz İçin Endemik Olan Türlerin Yaşama Ortamı Olan Alanlar, Biyosfer Rezervi, Biyotoplar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Benzersiz Özelliklerdeki Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır. Mesire Yerleri; 6831 Sayılı Orman Kanununa Tabi Alanlarda Halkın Rekrasyonel Kullanımını Düzenleyip, Kullanımının Doğal Yapının Tahribine Neden Olmadan Yönlendirilmesini Sağlamak Üzere Ayrılan Alanlar Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanı bu tür alanlar içerisinde yer almamaktadır Proje Alanı Etrafındaki Tarım Alanları ve Tarımsal Faaliyetler Tekirdağ İli nde ağırlıklı olarak tarımı yapılmakta olan buğdayın tohumluk ihtiyacının önemli bir kısmı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Ziraat Odaları gibi ilgili kuruluşlarca karşılanmıştır. İlde toplam tarla ürünleri üretim alanları yıllara göre değişmekle birlikte % 60 ında tahıl ekilmektedir. Tekirdağ buğday ekiliş sahasında yıllara göre fazlaca bir değişiklik olmamasına karşın verimden kaynaklanan üretim farklılıkları gözlenmektedir. 128 / 254

130 Ülkemiz buğday verim ortalamasının 200 kg/da civarında olduğu dikkate alınırsa Tekirdağ İli nde uygulanmakta olan üretim tekniğinin gelişmişlik derecesi daha da belirginleşmektedir. Zira İlde güzlük olarak ekimi yapılmakta olan buğday için kullanılan tohumluklar çiftçiler tarafından sık aralıklarla değiştirilmekte ve bölge koşullarına adaptasyon derecesi yüksek, bol verimli tohumluluk arayışı devam etmektedir. Dağıtımı yapılan buğday tohumlukları içerisinde en yüksek payı alan çeşitler, 1996 da Fatıma-2, 1997 de Pehlivan, 1998 te Golia, 1999 da Pehlivan ve yılında Flamura-85 tir. Dağıtılan tohumluk çeşitlerinde her sene büyük farklılıklar oluşmakta ve piyasaya yeni çeşitler girmektedir. Ayrıca üretimi yapılan çeşitlerin tamamı yabancı menşeili olup ekmeklik çeşitlerdir. İlde makarnalık buğday üretimi yok denecek kadar azdır, buğday üretiminin ülkemiz toplam buğday üretimi içindeki payının fazlalığı yukarıda da ifade edildiği gibi Türkiye ortalama veriminin üstünde bir verime sahip olunmasından kaynaklanmaktadır. Bunu sağlayan hususların başında ise uygun girdi kullanımı yanında modern üretim teknolojisini kullanmak ve ekolojik koşulların uygunluğu gelmektedir. Tarla alanlarının %37,78 ünde tarımı yapılan ayçiçeği üretimin de Tekirdağ İli, ülke üretiminde önemli bir paya sahip bulunmaktadır. Türkiye ayçiçeği üretiminin yaklaşık olarak 1/3 ü Tekirdağ da üretilmektedir. İlde ayçiçeği üretiminin yoğunlaşma nedenleri arasında, başta üretimde tamamen hibrit tohum kullanılması, ürünün destekleme alımları politikası kapsamında olması yanında bölgede yağ sanayiinin gelişmesi, pazar garantisinin varlığı ve yetiştirici alışkanlıkları sayılabilir Tekirdağ İli tarımında buğdaydan sonra en önemli yeri teşkil eden ayçiçeğinde ise yıllık tohumluk ihtiyacı 600 ton civarındadır. Bunun %100 e yakını hibrit geriye kalan çok küçük bir bölümü ise yerli çeşitlerden karşılanmaktadır yılı Genel Tarım Sayımı sonuçlarına göre İlde çiftçi ailesinin % 8,8 i 5 dekar ve daha küçük toprağa sahip bulunmaktadır dekar arazisi olan küçük işletmelerin oranı ise % 31,78 olup; toplam işlenen arazi varlığındaki payı sadece % 8,10 dur dekar arazisi olan orta ölçekli tarımsal işletmelerin oranı da % 55 olup, toplam arazi varlığında da % 53,54 dolaylarındadır. Büyük işletmeler olarak nitelendirilebilecek 500 dekar ve fazlası araziye sahip işletmelerin İl geneline oranı sadece %1,18 dır. Bu işletmelerin sahip olduğu arazi varlığı ise dekar olup, İl içindeki oranı % 8,48 dır yılında gerçekleştirilen Köy genel bilgi envanterine ilişkin veriler ilçe merkezlerini kapsamadığı sadece köylerdeki işletmeleri ele aldığı için tarımsal işletmeler konusundaki gelişmeleri izleyebilmek amacıyla burada kullanılmamıştır. Kamu İşletmeleri Bağcılık Araştırma Enstitüsü: Eski Tekirdağ-Malkara yolu üzerinde Solak Çeşme Mevkiinde 1930 yılında kurulmuştur. Amerikan Asma Fidanlık Müdürlüğü altında kurulan müessesinin yıllar içerisinde zaman zaman ismi de değişikliğe uğramıştır yılında Deneme İstasyonu, 1965 yılında Bağcılık İstasyonu, 1971 yılında Zirai Araştırma İstasyonu, 1974 yılında Bağcılık Araştırma Enstitüsü adını almıştır. Enstitü 1900 lü yılların başından itibaren Floksera zararlısının bölge bağlarını süratle tahribi sonucu yeni bağcılığa geçiş için Cumhuriyetin ilk yıllarında Amerikan Asma Fidanı üretip yetiştiricilere dağıtmak amacı ile kurulmuştur yılında yürürlüğe giren Bağcılık Araştırmaları Ülkesel Projesi ile de Bağcılığın Yetiştirme Tekniği, ıslahı ve fizyoloji, üzüm muhafaza, şarap kalitesi ve fidan üretimi konularında araştırma ve çalışmaları yapmak ve yapılan diğer çalışmaları koordine etmekle de görevlendirilmiştir. 129 / 254

131 Tekirdağ İli nin en eski kuruluşlarından olan Bağcılık Araştırma Enstitüsünün kuruluşundan bugüne arazi varlığı 90 dekardan dekara çıkarılmıştır. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün arazi kullanımı, araştırma ve damızlık bağları 130 dekar, Amerikan asma anaçlıkları 150 dekar, damızlık ve uygulama meyve bahçeleri 57 dekar, fidan üretim alanı dekar (4 lü münavebeye göre), Yerleşim sahası ve parklar 80 dekar, yollar ve drenaj kanalları 74 dekar olmak üzere toplam dekardır. Enstitüde halen 15 ziraat mühendisi, 8 ziraat teknisyeni, 5 idari ve yardımcı personel, 16 daimi işçi ve 20 mevsimlik işçi görev yapmaktadır. Müessese, hizmetin gerektirdiği bina ve tesislerin birçoğuna sahip olup, bunlar; İdare binası, toprak-teknoloji ve fizyoloji laboratuvarlarını kapsayan 3 laboratuvar, kütüphane, toplam 1720 m² lik alanı kapsayan 4 sera, 500 m³ lük hava deposu, asılı asma fidanı çimlendirme tesisi, çelik kesimi ve fidan tasnif hangarı, sosyal tesis ve misafirhane, atölye ve garaj binasıdır. Bağcılık Araştırma Enstitüsü, 1998 yılı sonuna kadar 42 araştırma projesi sonuçlandırmıştır. Ülkemizde yetişen 1000 adet yerli üzüm çeşidinin Milli Koleksiyon Bağı adı altında koleksiyonu yapılmış ve genetik stok olarak muhafazaya alınmıştır. Islah çalışmaları ile 1 i çekirdekli, 4 ü çekirdeksiz 5 yeni sofralık üzüm çeşidini ülke bağcılığına kazandırılmıştır. Enstitüde kuruluşundan bu yana 37 milyon asma fidanı, 400 bin adet muhtelif meyve fidanı üretilerek dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Bununla dekar yeni bağ sahasının meydana getirildiği hesaplanmıştır. Tüm Trakya ve Marmara Bölgesindeki bağların yanında diğer bölgelerinde asma fidanı ihtiyacı karşılanmaktadır. Bağcılık Araştırma Enstitüsünde, yılda adet aşılı, adet köklü Amerikan asma fidanı üretiminin yanında, 130 ton yaş üzüm üretimi, 100 ton buğday, 50 ton ayçiçeği ve 30 ton muhtelif meyve üretimi gerçekleştirmektedir. Enstitü bugüne kadar 154 adet seminer, araştırma notu ve sonuç raporu ile pratik bağcılık adlı kitabı ve Türkiye standart üzüm çeşitlerini içeren renkli bir çeşit kataloğu yayınlamıştır. Bölgede yetiştirilen ve ekonomik değer taşıyan 14 sofralık ve şaraplık üzüm çeşidinde ve anaçlarda uzun yıllarda yapılan Klon Seleksiyonu çalışmaları ile ismine doğru ve sağlıklı elit materyalin üretimine kaynaklık edecek damızlıklar oluşturmuştur. İnanlı Tarım İşletmesi Müdürlüğü: Padişah II.Selim in vakıflarından olan arazi üzerinde İnanlı Çiftliği adı altında kurulmuştur. Çiftlik sonraları Yeniçeri ağalarından Çelebi Ağa ya intikal etmiştir. Çelebi Ağa nın ölümünden sonra oğlu Abdi Bey aşar vergisini zamanında ödeyemediği için satılığa çıkartılmıştır de Sultan Abdülhamit in ikinci mabeyincisi Ragıp Paşa tarafından alınan çiftlik, Ragıp Paşanın ölümü üzerine varislerinden Şakir Bey tarafından İktisat Vekaletine satılmıştır yılında İktisat Vekaletine bağlı İnanlı Aygır Deposu ve İnekhane adıyla yeni bir müessese kurulmuştur. Bölge çiftçisini eğitmek ve ülke hayvancılığını ıslah etmek maksadıyla yapılan kuruluş çalışmaları devam ederken, II.Dünya Savaşı nedeniyle 1940 yılında Trakya nın tahliyesi ile birlikte 4 yıl çalışmalara ara verilmiştir. Bölge hayvancılığının ıslah edilmesi ve yetiştiriciye damızlık hayvan tedariki faaliyetlerine İnanlı Aygır Deposu, İnanlı İnekhanesi, İnanlı Veteriner Zooteknik Araştırma Enstitüsü adları altında Genel Bütçe ve Döner Sermaye olarak 1984 yılına kadar devam etmiştir tarihinde çıkarılan 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İktisadi Devlet Teşekkülü statüsüne kavuşturularak İnanlı Tarım İşletmesi olarak faaliyetlerine devam etmiş olup; özelleştirme kapsamında özel sektöre satılmıştır. İşletmenin Arazi Varlığı: Tarla arazisi 5175 dekar, mera orman, yollar, dereler 4407 dekar, bahçe 300 dekar, gölet alanı 616 dekar, olmak üzere toplam dekardır. İşletme bünyesinde 616 dekar alanı kapsayan bir gölet ve bunun çevresinde 500 dekar 130 / 254

132 kadar ormanlık ve piknik alanı mevcuttur. Tabii olarak muhafaza edilmiştir. Gelecekte doğal park olarak düzenlenmesi mümkündür. Özel İşletmeler Tarımsal üretimle uğraşan çiftçilere doğrudan gelir desteği yapılması ve kayıt sisteminin oluşturulması amacıyla uygulamanın başlatılmasına ilişkin tarih ve 2000/2172 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 5.maddesi gereğince 99/13759 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile oluşturulan Tarımda Yeniden Yapılandırma ve Destekleme Kurulu nun önerileri sonucu tespit edilen yönteme göre, tarımda mevcut destekleme politikalarının değiştirilerek, çiftçi kayıt sisteminin oluşturulması ve tarımsal üretimle iştigal eden çiftçilere doğrudan gelir desteği (DGD) yapılması kararlaştırılmış bulunmaktadır. İlde 1990 yılı tarım sayımına göre adet tarımsal işletme bulunmaktadır. Bu sayının doğrudan gelir desteği çalışmaları ile olduğu tespit edilmiştir. İlki 1927 yılında yapılan Genel Tarım Sayımı çalışmalarının yedincisi Tekirdağ İli kapsamında tamamlanmıştır. Devlet İstatistik Enstitüsü (D.İ.E.) ile Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri elemanlarının birlikteliğinde yürütülen çalışmalar başarılı bir şekilde tamamlanmıştır. Genel Tarım Sayımı, İlde tarihinde başlatılmış ve belirlenen takvim izlenerek tarihinde de tamamlanmıştır. Gerçekleştirilen Genel Tarım Sayımı ile, tarımsal işletmelerin büyüklükleri, tipleri, arazi tasarruf şekli, arazi parça sayısı, kimyasal gübre ve zirai mücadele ilacı kullanımı, hane halkı kompozisyonu gibi bilgilerin derlenmesi yanında; ara yıllarda yapılacak çalışmalara temel oluşturması amaçlanmış, ayrıca Avrupa Birliği ne uyum çalışmaları kapsamında ihtiyaç duyulan tarımsal istatistikler de derlenmiştir. Yapılan çalışma ile cari istatistikler yenilenmiş, ekiliş, üretim ve verim değerlerinde yeni bilgilere ulaşılmıştır. Ayrıca çiftçilerin sahip oldukları alet-makine varlıkları da tespit edilmiştir. Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü Tekirdağ İli nde kuru tarımda kullanılan toplam hektar arazinin %11,06 sı düz, %49,61 i hafif, %31,35 i orta, %7,98 i dik eğimlidir. Yaklaşık %74,5 i derin, %21,69 u orta derin, %3,58 i sığ, %0,23 ü çok sığdır. Toprakların %59,66 sında erozyon hafif veya hiç yok. %37,99 unda orta erozyon, %2,35 inde erozyon şiddetlidir. Kuru tarım arazilerinin 2538 hektarında yaşlık problemi vardır. Tekirdağ ili kuru tarım arazilerinde nadaslı ziraat yapılmamaktadır. Kuru tarım arazilerinin %1,09 u sürüme elverişli olmayan VI. Ve VII. sınıf araziler olup ekim yapılmaması gerekir. Sulu tarım yapılan hektar arazinin %83,99 u düz ve düze yakın, %13,76 sı hafif, %1,59 u orta, %0,66 sı dik eğimlidir. Bu arazilerin topraklarının %93,39 u derin, %5,46 sı orta derin ve %1,15 i sığdır. Arazilerin %98,12 sinde erozyon sorunu olmayıp, %3,88 inde orta erozyon vardır. Sulu tarımda kullanılan arazilerin %2,4 ünde yaşlık sorunu vardır hektar tutan bağ-bahçe arazilerinin %60,78 i derin, %32,36 sı orta derin, %6,86 sı sığ topraklıdır. 32,37 sinde hiç veya hafif erozyon, %60,75 inde orta ve %6,86 sında şiddetli erozyon hüküm sürmektedir. Bu arazilerin %3,51 inde yaşlık problemi mevcuttur. Bağ-bahçe arazilerinin %9,79 u düz, %27,6 sı hafif, %31,08 i orta, %31,53 ü dik eğime sahiptir. Bağ-bahçe arazilerinin %5,11 ini I. sınıf, %32,28 ini II. sınıf, %31,08 ini III. sınıf, %16,59 unu IV. sınıf araziler oluşturmaktadır. Muratlı İlçesi ndeki toplam hektar arazinin hektarında yani %81,36 sında kuru tarım yapılmaktadır. Kuru tarım yapılan bu arazilerin %65,65 i I ve II. sınıf diğer kısmı III. ve IV sınıftır, %65,65 inde meyil düz ve hafif, %26,41 inde orta diğer kısmında diktir. Bu arazilerin %99,97 sinde derin ve orta derin olup tamamı hafif ve orta derecede su erozyonu etkisi altındadır. 131 / 254

133 Tekirdağ ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. Sulu tarım yapılan 2216 hektar arazi tarım arazilerinin %6,75 ini teşkil etmektedir. Tamamı I. ve II. sınıftır, %84,92 sinin meyli düz diğer kısmi hafif meyillidir. Derin topraklı olup hiç veya hafif erozyona maruzdurlar. Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları İldeki en önemli tarla bitkisi buğdaydır yılı buğday üretimimiz 430 kg/da. verim ile ton civarında olmuştur. Türkiye nin buğday verim ortalaması 200 kg/da. dır. İlde uygulanan gelişmiş üretim teknikleri, çiftçinin bilinçli olması, bölge koşullarına adaptasyonu yüksek çeşitler kullanılması buğday üretimindeki başarıyı olumlu yönde etkileyen etmenler olmuştur. İlde üretimi yapılan çeşitlerin tamamı yabancı menşeli olup ekmeklik çeşitlerdir, makarnalık buğday üretimi çok azdır. Tarla alanlarının yaklaşık %37,98 inde ayçiçeği üretimi yapılan Tekirdağ İli, Türkiye ayçiçeği üretiminin yaklaşık olarak %25 ini karşılamaktadır. İlin ayçiçeği üretimindeki bu başarısında hibrit kullanılması ürünün destekleme alımları politikası kapsamında olması, bölgede yağ sanayiinin gelişmiş olması pazar garantisinin olması ile yetiştirici alışkanlıkları sayılabilir. İlin bitkisel üretim konularından biride bağcılık olup daha ziyade Şarköy, Malkara ve Merkez ilçelerinde yaygındır. Meyveciliğin çoğu bu bağların içinde yapılmaktadır. Üretimi en fazla olan meyveler de erik, elma, armut, ayva, kiraz ve cevizdir. Meyvelerin tamamı iç tüketimde kullanılmakta olup, az bir kısmı pazarlarda değerlendirilmektedir. Zeytin üretimi ise sadece Şarköy ilçemizde yapılmaktadır yılı itibariyle Şarköy İlçesinde 7287,70 ton zeytin elde edilmiştir. İldeki çiftçi ailelerinin tarla ziraatı ile geçimlerine yetecek miktarda gelir elde etmelerinden dolayı sebze tarımı sınırlı kalmıştır. İlde en fazla üretilen sebzeler: karpuz, domates, pırasa, biber, kavun, salatalık, lahanadır. Tekirdağ İlinin tarla ürünleri ekim alanları ve üretim miktarları yönünden inceleyecek olursak Tablo 51. de tarihleri arasına ait tarım alanı bilgileri verilmiş olup Tablo 52. de ise 2012 yılına ait Tekirdağ İlçelerinin tarım alanı bilgileri verilmiştir. Tablo 53. de Tekirdağ İlinde üretilen baklagillere, endüstriyel bitkilere, tahıllara, yağlı tohumlara, yem bitkilerine ve yumru bitkilerine ait veriler yer almaktadır. İl Adı Yıl Tablo 51. Tekirdağ İlinin Yılları Arasına Ait Tarım Alanı Bilgileri Toplam Alan(Dekar) Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı(Dekar) Nadas Alanı (Dekar) Sebze Bahçeleri Alanı(Dekar) Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı(Dekar) Süs Bitkileri Alanı (Dekar) , , , , , , , , , , , , , , , ,00 34, , , , ,00 16,71 Kaynak: / 254

134 İlçe Adı Toplam Alan(dekar) Tablo 52. Tekirdağ İlçelerinin 2012 Yılına Ait Tarım Alanı Bilgileri Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen alanı (dekar) Nadas alanı (dekar) Sebze bahçeleri alanı (dekar) Meyveler, içecek ve baharat bitkilerinin alanı (dekar) Süs Bitkileri Alanı (Dekar) Merkez , , , ,00 0 Çerkezköy , , Çorlu , , , ,00 15,4 Hayrabolu , , , ,00 0,81 Malkara , , , ,00 0,5 M.Ereğlisi , , , ,00 0 Muratlı , , ,00 0 Saray , , , Şarköy , , , ,00 0 Kaynak: Grup adı Parfümeri-Eczacılık Vb.Bitkiler- Sekerpancarı Ve Yem Bitkileri Tohumları Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök Ve Yumrular Saman Ve Ot Şeker İmalatında Kullanılan Bitkiler Tahıllar Tablo 53. Tekirdağ İli 2012 yıl Bitkisel Ekim Alanları ve Üretimi Ürün adı Ekilen alan(dekar) Hasat edilen alan(dekar) Üretim(ton) Verim(kg/da) Fiğ (Dane) Bakla (Yemeklik) Börülce Fasulye (Kuru) Mercimek (Yeşil) Nohut Patates (Diğer) Fiğ (Yeşil Ot) Hayvan Pancarı Korunga (Yeşil Ot) Mısır (Hasıl) Mısır (Silajlık) Sorgum (Yeşil Ot) Tritikale (Yeşil Ot) Yem Şalgamı Yonca (Yeşil Ot) Yulaf (Yeşil Ot) Şekerpancarı Arpa (Diğer) Buğday (Diğer) Buğday / 254

135 Yağlı Tohumlar Kaynak: (Durum) Çavdar Çeltik Darı Kuşyemi Mısır (Dane) Tritikale (Dane) Yulaf (Dane) Aspir Ayçiçeği (Yağlık) Kolza (Kanola) Proje alanımızın da içerisinde yer aldığı Malkara İlçesini tarla ürünleri ekim alanları ve üretim miktarları yönünden inceleyecek olursak tahıllara, saman ve ot bitkilerine önem verilmektedir (Tablo 54.). Malkara İlçesinde tahıllardan buğday üretimine önem verilmekte olup ton üretim gerçekleştirilmiştir. Saman ve ot üretiminden ise silajlık mısır üretimine önem verilmekte olup 2012 yılında ton üretim gerçekleşmiştir. Grup adı Tahıllar Yağlı Tohumlar Şeker İmalatında Kullanılan Bitkiler Saman ve Ot Tablo 54. Malkara İlçesi 2012 yıl Bitkisel Ekim Alanları ve Üretimi Ürün adı Ekilen alan(dekar) Buğday (Durum) 0 Hasat edilen alan(dekar) Üretim(ton) Verim(kg/da) Buğday (Diğer) Mısır (Dane) Çeltik Arpa (Diğer) Çavdar Tritikale (Dane) Ayçiçeği (Yağlık) Kolza (Kanola) Şekerpancarı Fiğ (Yeşil Ot) Yonca (Yeşil Ot) Korunga (Yeşil Ot) Yulaf (Yeşil Ot) Tritikale (Yeşil Ot) Mısır (Silajlık) Hayvan Pancarı Tekirdağ ili sınırları içerisinde yer alan sebze üretiminin 2012 yılı verileri Tablo 55. de verilmiştir. Tablodan da görüleceği Tekirdağ İli sınırları içerisinde kuru soğan ve karpuz üretimine önem verilmektedir. 134 / 254

136 Tablo 55. Tekirdağ İli Sebze Üretim Miktarları (2012) Grup adı Ürün adı Ekilen Alan(Dekar) Üretim(Ton) Kök ve Yumru Sebzeler Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış) Kaynak: Soğan (Taze) Soğan (Kuru) Sarımsak (Taze) Sarımsak (Kuru) Pırasa Havuç Kereviz (Kök) 5 8 Turp (Bayır) Turp (Kırmızı) Domates (Sofralık) Domates (Salçalık) Hıyar (Sofralık) Hıyar (Turşuluk) Biber (Salçalık) Biber (Dolmalık) Biber (Sivri) Bamya Patlıcan Kabak (Sakız) Balkabağı Kabak (Çerezlik) Bezelye (Taze) Fasulye (Taze) Bakla (Taze) Barbunya Fasulye (Taze) Kavun Karpuz Karnıbahar Brokoli 4 6 Lahana (Beyaz) Lahana (Kırmızı) Lahana (Karayaprak) Marul (Kıvırcık) Marul (Göbekli) Ispanak Semizotu Maydanoz Roka Dereotu 5 4 Proje alanımızın da içerisinde yer aldığı Malkara İlçesini sebze üretim miktarları yönünden inceleyecek olursak kuru soğan üretimine önem verilmektedir (Tablo 56.). Malkara İlçesinde üretilen sebzelerden kuru soğan üretimi 2012 yıllında ton dur. 135 / 254

137 Tablo 56. Malkara İlçesi Sebze Ürünleri (2012) Grup adı Ürün adı Ekilen Alan(Dekar) Üretim(Ton) Kök ve Yumru Sebzeler Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış) Kaynak: Soğan (Taze) Soğan (Kuru) Sarımsak (Taze) Sarımsak (Kuru) Domates (Sofralık) Domates (Salçalık) Hıyar (Sofralık) Biber (Salçalık) Biber (Dolmalık) Biber (Sivri) Balkabağı Kabak (Çerezlik) Fasulye (Taze) Bakla (Taze) 14 3 Kavun Karpuz Lahana (Beyaz) Marul (Kıvırcık) Marul (Göbekli) 8 16 Ispanak Maydanoz Tekirdağ İlini meyve alanları ve üretim miktarları yönünden inceleyecek olursak 2012 yılında dekar alan meyve alanı olarak kullanılarak ton meyve üretimi gerçekleştirilmiştir (Bkz. Tablo 57.). Malkara İlçesini meyve alanları ve üretim miktarları yönünden inceleyecek olursak 2012 yılında dekar alan meyve alanı olarak kullanılarak ton meyve üretimi gerçekleştirilmiştir (Bkz. Tablo 58.). Grup adı Tablo 57. Malkara İli Meyve Üretim Miktarları (2012) Ürün adı Toplu meyveliklerin alanı(dekar) Üretim(ton) Üzüm Üzüm (Sofralık-Çekirdekli) Üzüm (Diğer) Üzüm (Şaraplık) Muz-İncir-Avokado-Kivi Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler Kivi 9 22 İncir Elma (Golden) Elma (Starking) Elma (Amasya) Elma (Grannysmith) Elma (Diğer) Armut Ayva Muşmula 2 48 Şeftali (Nektarin) Şeftali (Diğer) Erik / 254

138 Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular Kaynak: Kayısı Zerdali 0 21 Kiraz Vişne Kızılcık 0 8 İğde 0 25 Çilek 6 4 Dut Nar Trabzon Hurması 2 6 Zeytin (Sofralık) Zeytin (Yağlık) Badem Ceviz Grup adı Üzüm Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler Ve Yumuşak Çekirdekliler Zeytin Ve Diğer Sert Kabuklular Kaynak: Tablo 58. Malkara İlçesi Meyve Ürünleri (2012) Ürün adı Toplu meyveliklerin alanı(dekar) Üretim(ton) Üzüm (Sofralık- Çekirdekli) Elma (Golden) Elma (Starking) 0 14 Elma (Diğer) Armut Ayva 0 42 Şeftali (Diğer) Kiraz Badem Ceviz Söz konusu proje alanı ise Malkara Organize Sanayi Bölgesi sınırları içerisinde kalmaktadır Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi Tekirdağ İli dahilindeki arazi genellikle Fojen Devrine ait Eosen filişlerinden oluşmaktadır. Üst Eosen, alt Oligosen filişlerinden başka Gre, Puding ve Marnlar mevcuttur. Ayrıca, Olivenbanalt, serpantin ve anfibolit bulunmaktadır. Arazinin önemli jeolojik temeli filişlerdir. Bu formasyonda kalsiyum karbonatı itibariyle şistli kum taşları hakimdir. Bunların kolayca ayrışmasından meydana gelen derin topraklar bilhassa dikkati çekmektedir. Bu da müsait su ekonomisi şartlarıyla besin maddelerince de zenginliği sağlamaktadır. Marmara İklimi etkisi altında olan Tekirdağ İlinde nispeten hafif yaz sıcaklığı, oldukça soğuk kışlar, normal bir kar yağışı, daha sık donlu günler görülmektedir. Tekirdağ İlinin iklim özellikleri ve toprak yapısının orman alanlarının azalması ve çoğalması yönündeki etkileri konusunda herhangi bir çalışma elde edilememiştir. Ancak, toprağın derin ve verimli oluşu il dahilindeki ormanların oranının da ülke genelinin altında bulunması insan müdahaleleriyle tarımsal alan kazanma çalışmalarının olduğu tahmin edilmektedir. 137 / 254

139 Karaçam, kızılçam, kayın, meşe, gürgen, dişbudak, akçaağaç, kocayemiş, erik gibi ağaç ve ağaççıkların yaygın olarak bulunduğu ormanlarda yabani bitki ve hayvan çeşitliliklerinde de zenginlik söz konusudur. Tablo 59. Tekirdağ İlinin Orman Varlığı Ormanın Özelliği Kapladığı alan Oran (%) Koru Ormanı ,46 Baltalık ,54 Toplam Orman Alanı ,85 Açık alan (Orman Dışı) ,15 Toplam Ormanlık alanlar Tekirdağ daki toplam alanın %16,85 ini oluşturmaktadır. Bu oran, %20 olan Türkiye ortalamasının altındadır. Tekirdağ daki orman alanları güneybatı bölümündeki Merkez, Şarköy ve Malkara ile Kuzeydoğu bölümünde yer alan Saray, Çerkezköy bölgesinde yer almaktadır. Yöre ormanlarının %61 i meşe baltalığı olup, %39 u çam, kayın, koru ormanları ve ağaçlandırma sahalarıdır. Tekirdağ İli ormanlarında 10 yılda bir yenilenen amenajman plânlarına uygun olarak yıllık ortalama, koru ormanlarında m³ tomruk, direk, sanayi odunu, baltalıklarda ise ster yakacak odun ürünü alınarak işletilmektedir. İl de yenilenen orman amenajman plânlarına göre ha. ağaçlandırma alanı bulunmaktadır. Şimdiye dek ha. alan ağaçlandırılmıştır. Bunun dışında Tekirdağ Valiliğinin önderliğinde Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ile birlikte köy koruları ve köy ağaçlandırmalarına da başlanılmış ve yılda ortalama 80 bin fidan devlet vatandaş işbirliğiyle dikilmiştir. Ağaçlandırmalarda yanan orman alanlarına halkın piknik yeri ihtiyacını karşılayacak alanlara öncelik verilmektedir. Tekirdağ İl ve İlçelerindeki tüm ormancılık faaliyetlerini Tekirdağ Orman İşletme Müdürlüğü yürütmektedir. Tekirdağ Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı Bahçeköy, Malkara, Çerkezköy ve Saray Şefliklerinde 4 adet orman satış deposu, bulunmaktadır. İşletme Müdürlüğü dahilinde ha. olan ibreli ağaçlandırma alanları olup 1.derecede yangına hassas bölgedir. Orman yangınları ile mücadele amacıyla Şarköy Helvatepe, Malkara Karacahalil ve Tekirdağ Merkez de 1 er yangın ilk müdahale ekip binası ve Şarköy şefliğinde 3, Malkara da 2 adet yangın gözetleme kulesi kurulmuştur. Tekirdağ İli nde Orman Genel Müdürlüğü tarafından işletilmekte olan devlet ormanlarından üretilip kullanıma sunulan belli başlı orman ürünleri; tomruk, maden direği, sanayi odunu, yakacak odun, kağıtlık odun, ıhlamurdur. Orman Kadastro ve Mülkiyet Konuları Son durum itibariyle; yıl içerisinde orman kadastro çalışmalarıyla ilgili programa 1 adet köy alınmış olup; gerçekleşme miktarı 3500 Ha dır. İlde kadastrosu tamamlanmış orman alanı miktarı Ha dır. Yıl içerisinde 2/B ile orman sınırı dışına çıkarılan alan bulunmamaktadır. Şimdiye kadar 2/B ile orman sınırı dışına çıkarılan alan 2085,145 Ha dır. Tescili yapılmış ve tahsise alınan orman alanı miktarı Ha dır. Yıl içerisinde yapılan tapulu kesim miktarı 17 Ha alanda gerçekleştirilmiştir. 138 / 254

140 Tekirdağ İli nde 5,5 Ha alanında özel orman mevcut olup; buralarda %6 lık yapılaşma bulunmamaktadır sayılı Orman Kanunu nun 16, 17 ve 18. maddelerine göre toplam 125 adet, 809,004 Ha orman alanına izin verilmiştir. Söz konusu proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesi içerisinde yer almakta olup en yakın orman proje alanının güneybatısında ve 5 km mesafedir. PROJE ALANI 5 KM BALTALIK ORMAN ARAZİSİ Şekil 26. Proje Alanına Yakın orman Arazisini Gösterir Harita Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu ( Toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik özellikleri, arazi kullanım kabiliyet sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı) Toprak Özellikleri Tekirdağ da çoğunlukla kireçli çökeller üzerinde yer alan miosen denizel (marin) ve özellikle sahil kesiminde deniz şekilleri üzerinde inceptisol ordosundan xerept alt ordosu yaklaşık ha. alanda, tipik kambik B horizonları ile yer almıştır. Kireç içermeyen veya az kireç içerip dekalsifikasyona uğrayan pliosen ve özellikle kireçsiz miosen karasal çökeller üzerinde argillic horizonlarını içeren xeralf alt ordosuna giren topraklar yaklaşık ha. alanda yayılım göstermektedir. Yüksek oranda smektit killerince zengin killi tekstür sınıfında kireçli veya kireçsiz özellikle miosen denizel veya karasal çökellerin üzerlerinde oluşan ve çoğu kez oldukça derin A horizonlarından kurulu vertisol ordosundan, xerert alt ordosuna giren topraklar yaklaşık ha. alanda bulunmaktadır. Bu toprakları çoğu kez sığ profil gelişmesi gösteren ve B horizonlarını içermeyen; orthent alt ordosundaki araziler yaklaşık ha. ile izlemektedir. Ayrıca 139 / 254

141 entisol ordosunda nehir yataklarında, eski nehir şekillerinde ve yan dere ağızlarında yer alan fluvent alt ordosundaki topraklar ile mollisol ordosuna giren xeroll alt ordosundaki topraklar sırasıyla yaklaşık ha. ve ha. arazide yer almaktadır. Bu toprakları 250 ha. Altında izleyen aquent alt ordosundaki topraklar izlemektedir. Tuzluluk ve Alkalilik (Çoraklık); Çoraklık sorunu, işlenen tarım arazilerinde kayıtlara geçmemiştir. Ancak tuzlu ve tuzlu-alkali topraklar V-VI ve VII.sınıf topraklarda toplam 368 ha. alan kapsamaktadır. Türkiye jeoloji haritasına göre, Tekirdağ ın doğusunda ve batısında Oligosen denizel ve kuzeyinde de Miosen e ait marin (denizel) formasyonlar; gre, kumtaşı, marn ve killi tabakaları içerirler. Bu tabakalarda bulunan veya bu tabakalardan geçen yer altı suları tuzluluk özelliği taşıyabilirler. Özellikle sulama, yer altı suyu ile yapıldığında; toprakların tuzlulaşmasını önlemek amacıyla mutlaka su analizlerinin yapılması ve buna göre bilinçli sulama uygulanması gereklidir. Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı Tekirdağ ilinde iklim, topoğrafya, ana madde farklılıkları nedeniyle çeşitli büyük toprak grupları oluşmuştur. Bölgede bulunan büyük toprak grupları Aluvyal Topraklar: Bu topraklar, akarsular tarafından taşınıp depolanan materyaller üzerinde oluşan genç topraklardır. Mineral bileşimleri akarsu havzasının litolojik bileşimi ile jeolojik periyotlarda yer alan toprak gelişimi sırasındaki erozyon ve birikme devirlerine bağlı olup heterojendir. Profillerinde horizonlaşma ve hiç yok ya da çok az belirgindir. Buna karşılık değişik özellikte katlar görülür. Çoğu yukarı arazilerden yıkanan kireçce zengindir. Aluvyal topraklar, bünyelerine veya bulundukları bölgelere yahut evrim devrelerine göre sınıflandırılırlar. Bunlarda üst toprak alt toprağa belirsiz olarak geçiş yapar. İnce bünyeli ve taban suyu yüksek olanlarda düşey geçirgenlik azdır. Yüzey nemli ve organik maddece zengindir. Alt toprakta hafif seyreden bir indirgenme olayı hüküm sürer. Kaba bünyeliler iyi drene olduğundan yüzey katları çabuk kurur. Üzerlerindeki bitki örtüsü iklime bağlıdır. Bulundukları iklime uyabilen her türlü kültür bitkisinin yetiştirilmesine elverişli ve üretken topraklardır. Alüvyal topraklar, Tekirdağ ilinde daha çok Ergene nehri ve Hayrabolu deresi boyunca uzanmaktadır. Toplam alanları hektardır. Bunun hektarı I. sınıf 6820 hektarı II. sınıftır. Hidromorfik Alüvyal Topraklar: Hidromorfik Alüvyallar, oluşumlarını su etkisi altında sürdüren interzonal topraklardır. Topografyaları düz veya çukur olduğundan taban suyu yüksektir. Hatta bazı mevsimlerde su satha kadar çıkabilir. Taban suyu seviyesinin düştüğü durumlarda bile alt katları sürekli olarak yaştır. Taban suyu seviyesindeki yükselip alçalmalar, su seviyesinin üstünde kalan katlarda, ard arda gelen yükseltgenme ve indirgenme olaylarına yol açar. Dolayısı ile bu katlarda mavimsi gri indirgenme ve kırmızımsı yükseltgenme (oksitlenme, pas) lekeleri oluşur. Taban suyu düzeyinin altındaki katlar tümüyle gleyleşmiş olup içlerinde bitki köklerinin çürümesinden oluşan siyah lekeler görülür. Derinlikleri fazla ise de gleyleşmiş katlar bitki kök bölgesini sınırlandırmaktadır. Doğal bitki örtüleri çayır ve mera otları ile saz, kamış veya suyu seven diğer bazı 140 / 254

142 bitkilerden oluşmaktadır. Basit drenaj önlemleri alınması halinde yem bitkileri ve suya dayanıklı bazı ağaç türleri yetiştirilebilir. Tekirdağ da bu tür topraklar Çorlunun güneyinde değirmen derenin denize döküldüğü kesimlerde bulunmaktadır. Toplam alanları 218 hektar olup arazi kullanma kabiliyet sınıfları V dir. Alüvyal Sahil Bataklıkları: Göl ve deniz kıyılarında yer alan göllerin ve yüzey akışların etkisiyle devamlı veya yılın büyük bir bölümünde yaş yada bataklık durumda olan topraklardır. Tuzlu ve sodikliğin her tür ve derecesinde olabilirler. Çoğunlukta tarımsal değerleri olmayan bu araziler av hayvanları barınağı ve eğlence alanı olarak kullanılabildiği gibi üzerinde yetişen sazlardan da yararlanılabilir. Tekirdağ da bu tür topraklar Şarköy ilçesinin batı kesiminde yer almaktadır. Toplam alanları 16 hektar olup arazi kullanma kabiliyet sınıfları VII dir. Tuzlu Sodik Çorak Topraklar: Tuzlu toprakların saturasyon ekstraktındaki elektriki kondaktivite değerleri 4milim hosdan fazladır. Sodyum %15 den fazladır. Bunlar genellikle buharlaşmanın fazla olduğu ve drenaj problemi olan arid iklimlerde görülürler. Solonetz ve Soloncak olanlar belirli profil karakterleri ile tanınırlar. Esas olarak çorak formasyonuna sahip olan topraklar bu grup altında toplanır. Bu grup topraklara Çorlu ilçesinin güneyinde değirmen derenin denize döküldüğü kesimde rastlanmaktadır. Tamamı 150 hektar olup arazi kullanma kabiliyet sınıfları VI dır. Kahverengi Orman Toprakları: Kahverengi orman toprakları kiraççe zengin ana madde üzerinde oluşur. Profilleri A,B,C Şeklinde olup horizonlar birbirine tedricen geçiş yapar. A horizonu çok gelişmiş olduğundan iyice belirgindir, koyu kahverengi ve dağılandır. Gözenekli veya granüler bir yapıya sahiptir. Reaksiyonu genellikle kalavi bazanda nötrdür. B horizonunun rengi açık kahverengi ile kırmızı arasında değişir. Reaksiyonu A horizonundaki gibidir. Yapı granüler veya yuvarlak köşeli bloktur. Çok az miktarda kil birikmesi olabilir. Hozizonun aşağı kısımlarında CaCO 3 bulunur. Kahverengi Orman Toprakları genellikle geniş yapraklı orman örtüsü altında oluşur. Bunlarda etkil olan toprak oluşum işlemleri kalsifikasyon ve birazda podzollaşmadır. Drenajları iyidir. Çoğunlukla orman ve otlak olarak kullanılırlar. Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları: A (B) C profilli topraklardır. A horizonu iyi oluşmuştur ve gözenekli bir yapısı vardır. (B) horizonu zayıf oluşmuştur. Kahverengi veya koyu kahverengi, granüler veya yuvarlak köşeli blok yapıdadır. (B) horizonunda kil birikimi yok veya çok azdır. Horizon sınırları geçişli ve tedricidir. Kireçsiz kahverengi orman toprakları genellikle yaprağını döken orman örtüsü altında oluşur. Tekirdağ İli nde bu topraklara yaygın olarak Malkara ve Hayrabolu İlçelerinin batı kesimlerinde, Çerkezköy İlçesi nin doğu kesimlerinde rastlanmaktadır. Toplam alanları hektardır. Tüm arazi sınıflarına dağılmış olmakla beraber genellikle II. Ve III. sınıf arazilerdir. 141 / 254

143 Kireçsiz Kahverengi Topraklar: A (B) C profilli topraklardır. A horizonu kahverengi kırmızımsı kahverengi, grimsi kahverengi, yumuşak kıvamda veya biraz sıkıdır. B horizonu daha ağır bünyeli daha sert, kahverengi veya kırmızımsı kahverengidir. B horizonunun normal olarak kireci yıkanmıştır. Fakat reaksiyon nötr veya kalevidir. A dan B ye geçiş tedricidir. Kireçsiz kahverengi topraklar asit ana madde üzerinde olduğu kadar, kireç taşı üzerinde oluşabilir. Doğal bitki örtüsü çalı ve otlar ile yaprağını döken ormandır. Doğal drenajları iyidir. Bu topraklar Tekirdağ İli nde genellikle Hayrabolu, Çerkezköy ve Çorlu ilçelerinde yaygın olarak yer almaktadırlar. Toplam alanları hektardır. Arazi kullanma kabiliyet sınıfları I., II., III. ve IV. tür. genellikle kuru tarım alanları olup ikinci büyük kullanma alanı meradır. Vertisol Topraklar: AC profilli topraklardır. A horizonu kalın koyu renkli fakat organik madde miktarı düşüktür. Ve kalsiyum karbonat ihtiva edebilir. A horizonunun yukarı kısımları kuru iken granüler yapıda ve çoğu halde çatlaklıdır. Alt kısımları prizmatik yapı gösterir. Bariz olarak yıkanma ve birikme horizonları yoktur. Vertisoller ağır bünyeli topraklardır. Kil fraksiyonunda %30 dan fazla şişme büzülme kabiliyetine sahip killer bulunduğundan ıslanma kurumalarla şişer veya büzülür. Bu olaylar sonucu bu toprakların çoğunun yüzeyinde karakteristik olarak tabii malç denilen gevşek granüler yapı ile gilgai denilen ve daha ziyade düz ve düze yakın meyillerdeki birçok ufak kabartı ve çöküntüler meydana gelir. Kireç konkresyonları mevcut olup, bunlar muhtelif derinliklerde yer alır. Ayrıca profilin alt kısımlarında tuz bulunabilir. Ana madde çok kireçli kil, marn, zeytini kil taşı, yumuşak tebeşirimsi kireç taşı ara tabakalı killer ve deniz, göl, ırmak oluşumlu kalkerli ince bünyeli materyaller ile marn, tebeşir, kireçtaşı ve kalkerli kil taşlarının ayrışmış olanlarıdır. Tabii vejetasyon çeşitlidir. Bu topraklar Tekirdağ İli nde genellikle Çorlu İlçesi nin kuzeyinde ve batısında yer almaktadırlar. Toplam alanları hektar olup il topraklarının %19,45 ini oluştururlar. Arazi kullanma kabiliyet sınıfları genellikle II. ve III. sınıftır. Büyük bir kısmın kuru tarım altında olup ikinci büyük kullanım alanı meradır. Sahil Kumulları Herhangi bir toprak devolopmanı bulunmayan ve bu sebeple arazi tipi olarak mutalaa edilen denizlerin ve göllerin sahillerinde esas olarak rüzgar olmak üzere, kısmen de dalga hareketleri ile taşınarak muayyen sahalarda depo edilmiş kumlardan ibarettir. Topografya ondulalı veya tepeliktir. Fazla rüzgara maruz kalmaları sebebi ile kumlar hareket ettiğinden sabit ve vejetasyon görülmediği gibi bilhassa iklimin (yağış ısı) kıfayetsiz olduğu yerlerde ziraate müsait değildirler. Bununla beraber mikro iklim alanlarında ziraate uygun olabilirler. Bazı kumullarda bilhassa deniz ve göl yakınlarındaki çukurluklarda yer alanlarda taban suyu bulunduğu gibi bunun neticesi olarak kuvvetli bir vejetasyonda görülebilir. Tekirdağ ili nde sahil kumulları toplam olarak 110 hektar alan kaplarlar ve il yüzölçümünün %0,01 ini oluştururlar. 142 / 254

144 Irmak Taşkın Yatakları: Akarsuların normal yatakları dışında fezeyan halinde iken yayıldıkları alanlardır. Genellikle kumlu çakıllı ve molozlu malzeme ile kaplıdırlar. Taşkın suları ile sık sık yıkanmaya maruz kaldıklarından toprak materyali ihtiva etmezler. Bu nedenle arazi tipi olarak nitelendirilirler. Tarıma elverişli olmadıkları gibi üzerlerinde doğal bitki örtüsü yoktur. Tekirdağ ili nde bu arazilerin toplam alanları 170 hektar olup, il genel yüzölçümünün %0,02 sini meydana getiriler. Arazi Sınıfları ve Kullanma Durumu Tekirdağ İlindeki arazi varlığını, arazi kullanım yetenek sınıfları açısından değerlendirirsek; toplam ha. arazinin ha. amacı doğrultusunda kullanılan bölümü oluştururken, ha. arazi, yanlış ve amaç dışı kullanılan arazileri oluşturmaktadır. İl arazisinin yaklaşık %18 i tarım arazilerinde ve tarım dışı arazilerde, sektörler arasında yanlış ve amaç dışında kullanılmaktadır. İyi nitelikli ve yörenin en mahsuldar topraklarını I., II. ve III. arazi kullanım yetenek sınıfına giren araziler oluşturmaktadır. Bu arazilerin dikkatle ve özenle korunması gerekmektedir. Ancak I. arazi kullanım yetenek grubundaki arazilerin %2.6 sı, II. arazi kullanım yetenek grubundaki arazilerin %14.3 ve III. arazi kullanım yetenek grubundaki arazilerin %20 si yanlış değerlendirilmektedir. IV. arazi kullanım yetenek grubundaki araziler, arazi kullanım planlama çalışmaları sonunda tarım arazisi veya mera arazisi veya özel plantasyon sınıfında da %46.1 oranında yanlış kullanım mevcuttur. Bu değerlendirmelerin yanında VI. ve VII. arazi kullanım yetenek sınıfına giren arazilerde işlemeli tarım yapılmaması gerekmektedir. Buna karşın yaklaşık ha. arazi, VI. arazi kullanım yetenek sınıfında ve ha. arazide, VII. arazi kullanım yetenek sınıfına giren arazilerde yanlış değerlendirilmekte, üzerlerinde tarım yapılmaktadır. Topraklar, teknik sınıflandırmaya göre; ayrıcalıklı alanların farklı sorunlarına ve şartlarına bağlı kalarak, toprakların değişik amaçlı kullanımlarına göre gruplandırılır. Bunların önemlileri: 1-Arazi kullanma yetenek grupları, 2-Sulanabilme grupları, 3-Drenaj grupları, 4-Farklı ürünlere uygunluk grupları ve 5-Erozyondan zarar görme ve korunum gruplarıdır. Bu gruplandırmalardan en önemlilerinden biri, tarımsal kullanmaya uygunluk derecelerine ve mahsuldarlığının devamı için gerekli toprak idaresine göre yapılan Arazi Kullanma Yetenek sınıflamasıdır. Arazi Kullanma Yetenek Sınıflaması, üç esas bölüm içinde yapılar Bunlar; 1- Yetenek Sınıfı, 2- Yetenek alt sınıfı, 3- Yetenek ünitesi dir. Sekiz tane yetenek sınıfı vardır. Bu sınıflardan ilk dördü, tarım arazileri olarak işlemeye elverişlidir. Özellikle I., II. ve III. yetenek sınıflarına giren araziler işlemeli tarım dışında, çok zorunlu olmadıkça diğer amaçlarla kesinlikle kullanılmamalıdır. Kullanma kabiliyet sınıflamasında en geniş kategoriyi oluşturan kabiliyet sınıfları sekiz adet olup toprak zarar ve sınırlandırmaları I. sınıfları VIII. sınıfa doğru artmaktadır. İlk dört sınıftaki arazi iyi bir toprak idaresi altında, yöreye adapte olmuş tarla bitkileri ile orman, mera ve çayır bitkilerini iyi bir şekilde yetiştirme yeteneğine sahiptir. V., VI. Ve VII. 143 / 254

145 sınıflar bulundukları yöreye adapte olmuş yerli bitkilerin yetişmesine elverişlidir. Bunlardan V. ve VI. Sınıflarda, toprak ve su koruma önlemleri alınması koşulu ile bazı özel bitkiler yetiştirilebilir. VIII. sınıf arazi, çok etkin ve pahalı ıslah çalışmaları ile üretime alınabilirse de mevcut piyasa koşullarında, elde edilecek ürün yatırım harcamalarını karşılayamaz. Sınıf I toprakların kullanımları kısıtlayan, hafif derecede bir veya iki sınırlandırması olabilir. Topografyaları hemen hemen düzdür. Su ve rüzgar erozyonu zararı yok veya çok azdır. Toprak derinliği fazla, drenajları iyidir. Tuzluluk, sodiklik (alkalilik) ve taşlılık gibi sorunları yoktur. Su tutma kapasiteleri yüksek ve verimlilikleri iyidir, gübrelere iyi cevap verirler. Çok üretken olup geniş bir bitki seçim aralığına sahiptirler. Kültür bitkileri yetiştirilmesinde olduğu kadar, çayır mera ve orman için de güvenli olarak kullanılabilirler. Toprakları kolay işlenmekte olup gübreleme, kireçleme, örtü ve yeşil gübre bitkileri yetiştirilmesi, bitki artıkları ve hayvan gübrelerinin korunması, adapte olmuş bitkilerin münavebeye alınması gibi olağan amenajman işlemlerinde bir veya bir kaçının uygulanmasına ihtiyaç gösterirler. Tekirdağ İli nde I. sınıf arazilerin yayılma alanı toplam hektardır. İl yüzölçümünün %8,9 unu teşkil etmektedirler. Bu sınıf arazilerin %78,1 ini alüvyal topraklar, %0,3 ünü kahverengi orman toprakları, %2,8 ini kireçsiz kahverengi orman toprakları, %18,8 ini kireçsiz kahverengi topraklar oluşturmaktadır. Hemen hepsi %2 den daha az eğimlidir. %96,3 ü derin, %3,7 si orta derindir hektarında kuru tarım, hektarında sulu tarım yapılmakta, 301 hektarında da bağ bahçe ziraati yapılmaktadır, kalan hektarın 329 hektarı çayır, mera örtüsü altında olup hektarında yerleşik alan haline gelmiş bulunmaktadır. Sınıf II Bu sınıftaki topraklar kötüleşmeyi önlemek veya toprak işleme sırasında hava ve su ilişkilerini iyileştirmek için yapılan koruma uygulamalarını içeren dikkatli bir toprak idaresi gerektiri. Sınırlandırmalar az ve uygulamaca kolaydır. Bu topraklar kültür bitkileri çayır, mera ve orman için kullanılabilir. Bu sınıftaki toprakların sınırlandırmaları (1) hafif eğim, (2) orta derecede su ve rüzgar erozyonuna maruzluk veya geçmişteki erozyonun orta derecede olumsuz etkileri, (3) idealden daha az toprak derinliği, (4) biraz elverişsiz toprak yapısı ve işlenebilirliği, (5) hafiften ortaya kadar değişen, kolayca düzeltilebilen fakat yinede görülebilir tuzluluk veya sodiklik, (6) arasıra görülen taşkın zararı, (7) drenajla düzeltilebilir. Fakat sürekli olarak orta derecede bir sınırlandırma şeklinde var olan yaşlık ve (8) toprak kullanma ve idaresi üzerindeki hafif iklimsel sınırlandırmaların tek tek veya kombinasyon halindeki etkilerini içerir. Bu sınıftaki topraklar gerek bitki türü gerekse amenajman uygulamaları bakımından birinci sınıf topraklarda daha az serbestlik sağlar. Bu grup topraklar özel toprak koruyucu bitki yetiştirme sistemleri toprak koruma uygulamaları, su kontrol yapıları veya kültür bitkileri için kullanıldıklarında uygun işleme yöntemleri gerektirirler. Tekirdağ İli nde II. sınıf araziler hektarlık yüzölçümleri ile yüzölçümünün %45 ini teşkil etmektedirler. Bu arazilerin %2,4 ünü alüvyal topraklar, %7,5 ini kahverengi orman toprakları, %15,6 sını kireçsiz kahverengi orman toprakları, %42,8 ini kireçsiz kahverengi topraklar, %31,7 sini vertisol topraklar oluşturmaktadır. Bu arazilerin %9,2 sinde eğim %0,2, %90,9 unda eğim %2-6 arasındadır. %91,7 si derin, %8,1 i orta derin, %0,2 si sığdır hektarında kuru tarım, hektarında sulu tarım, hektarında kuru bağ, 420 hektarı çayır, hektarı mera, hektarı orman, 307 hektarı funda, hektarı tarım dışı arazidir. Büyük bir kısmında hafif veya orta derecede erozyon hüküm sürmektedir. Bu sınıfın %1,6 sında drenaj yetersizliği vardır. 144 / 254

146 Bu sınıfın alt sınıflara dağılımı şöyledir; II e ha %65,6 II s ha %32,6 IIse 474 ha %0,2 II w ha %1,6 Sınıf III Bu sınıftaki topraklar II. sınıftakilerden daha fazla sınırlandırmalara sahiptir. Kültür bitkileri tarımına alınabilecekleri gibi çayır, mera ve orman arazisi olarak ta kullanılabilirler. Fakat sınırlandırmalar bitki seçimini, ekim, dikim hasat zamanı ve ürün miktarını etkiler. III. sınıf arazilerde şu sınırlandırmaların bir veya bir kaçı bulunabilir; (1) orta derecede eğim, (2) şiddetli su veya rüzgar erozyonuna maruzluk veya geçmişteki erozyonun olumsuz etkileri, (3) ürüne zarar veren sık taşkınlar, (4) alt topraktaki çok yavaş geçirgenlik, (5) drenajdan sonraki yaşlık veya bir süre devam eden göllenme, (6) sığ kök bölgesi, (7) düşük rutubet tutma kapasitesi, (8) kolayca düzeltilemeyen düşük verimlilik ve (9) orta derecede tuzluluk veya sodiklik. Bu sınıftaki yaş veya yavaş geçirgen, fakat hemen hemen düz toprakların çoğu işlendiğinde drenaj ve toprağın yapısı ile işlenebilirliğini sürdürecek bir ürün yetiştirme sistemini gerektirir. Balçıklaşmayı önlemek ve geçirgenliği düzeltmek için, böyle topraklara organik madde ilave etmek ve yaş olduklarında işlemeden kaçınmak gerekir. Sulanan alanlardaki III. sınıf arazi topraklarının bir kısmı yüksek taban suyu, yavaş geçirgenlik, tuz veya sodyum birikmesinden dolayı sınırlı olarak kullanılabilmektedir. Üçüncü sınıf araziler hektarlık toplam alanlarıyla Tekirdağ İli nin %27,3 ünü teşkil ederler. Bu arazilerin %27,3 ünü kahverengi orman toprakları, %22,3 ünü kireçsiz kahverengi orman toprakları, %32,2 sini kireçsiz kahverengi topraklar, %18,2 sini vertisol topraklar oluşturmaktadırlar. Çoğu orta eğime sahiptir. %0,6 sı düz, %1,5 i hafif eğimlerde yer almaktadır. %58,1 inde toprak derin, %37,9 unda orta derin, %4 ünde sığdır. %1,1 i hafif, %98 i orta, %0,9 u şiddetli erozyona maruzdur. Bu sınıfın alt sınıflara dağılımı şöyledir; IIIe ha %78,9 IIIes ha %2,9 IIIs ha %0,9 IIIse ha %17,3 III. sınıf arazilerin ildeki kullanım durumları şöyledir; hektarı kuru tarım, hektarı sulu tarım, hektarı kuru bağ, hektarı mera, hektarı orman funda, hektarı ise yerleşim alanıdır. Sınıf IV Bu sınıfta, toprakların kullanılmasındaki kısıtlamalar III. sınıftakinden daha fazla ve bitki seçimi daha sınırlıdır. İşlendiklerinde daha dikkatli bir idare gerektirirler. Koruma önlemlerinin alınması ve muhafazası daha zordur. Çayır, mera ve orman için kullanılabilecekleri gibi, gerekli önlemlerin alınması halinde, iklimi adapte olmuş tarla ve bahçe bitkilerinin bazıları içinde kullanılabilirler. Aslında IV. sınıf arazi topraklarında (1) dik eğim, (2) şiddetli su ve rüzgar erozyonuna maruzluk, (3) geçmişteki erozyonun şiddetli olumsuz etkileri, (4) sığ toprak, 145 / 254

147 (5) düşük su tutma kapasitesi, (6) ürüne zarar veren sık taşkınlar, (7) uzun süren göllenme veya yaşlık ve (8) şiddetli tuzluluk ve sodiklik gibi özelliklerden bir veya birkaçını sürekli etkilemesi sonucu kültür bitkileri için kullanım çok sınırlıdır. Tekirdağ ili nde IV. sınıf araziler hektarlık yüzölçümleri ile il topraklarının %8,6 sına sahiptirler. IV. sınıf arazilerin %41,3 ünü kahverengi orman toprakları, %27,5 ini kireçsiz kahverengi orman toprakları, %2,7 sini ise vertisol topraklar oluşturmaktadır. Bu sınıf arazilerin %0,2 lik kısmı hafif, %6,9 u orta, %92,9 u dik ve daha fazla eğime sahiptirler. Toprakların %21,8 i derin, %69,5 i orta derin, %8,7 si sığdır. Erozyon ise; arazinin %95,8 inde orta, %4,2 sinde şiddetlidir. IV. sınıf arazilerin yaşlık ve çoraklık sorunları yoktur. Bu sınıf arazilerin alt sınıflara dağılımı şöyledir: IVe %91,2 IVes 3085 %5,8 IVse 1586 %3,0 Dördüncü sınıf arazilerin ildeki kullanım durumları şöyledir; hektarında kuru tarım, 228 hektarında sulu tarım, 976 hektarında kuru bağ uygulanmaktadır hektarı mera olup, hektarı orman ve funda ile kaplıdır. 571 hektarı ise yerleşik alan haline gelmiştir. Sınıf V Beşinci sınıf araziler, yetişecek bitki cinsini kısıtlayan ve kültür bitkilerinin normal gelişmesini önleyen sınırlandırmalara sahiptir. Bunlarda topoğrafya hemen hemen düzdür. Toprakları ya sık sık sel basması nedeniyle sürekli olarak yaş ya da çok taşlı veya kayalıdır. Sık sık taşkınlara maruz kalan taban arazilerle düz-düze yakın eğime sahip çok taşlı veya orta derecede kayalı araziler, ya da drenaj bakımından kültür bitkileri tarımına elverişli olmayan, fakat suyu seven ot ve ağaçların yetişmesine uygun göllenme alanları bu sınıfa örnek olarak gösterilebilir. Tarla ve bahçe bitkileri kültürüne uygun olmamakla birlikte çayır ıslahı yapmak veya iyi bir idare ile uygun ağaç türleri yetiştirmek suretiyle bu arazilerden kazanç sağlanabilir. Bu araziler Tekirdağ ili nde 218 hektarlık yüzölçümleri ile il topraklarının %0,03 üne sahiptirler. V.sınıf arazilerin tümü hidromorfik alüvyal topraklar oluşturmaktadır. Düz ve düze yakın eğime sahiptirler. Derin toprak profilleri vardır. Erozyon sorunu yoktur. Bu sınıfın alt sınıflara dağılımı şöyledir; Vws 218ha %100 Bu sınıf arazilerin tamamı çayır kullanımı altındadır. Sınıf VI Bu sınıfa giren toprakların fiziksel koşulları, gerektiğinde tohumlama kireçleme, gübreleme ve kontur karıkları, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları ile su kontrolü gibi çayır veya mera iyileştirmelerinin uygulanmasını pratik kılar. Bu sınıftaki toprakların (1) dik eğimi, (2) ciddi erozyon zararı, (3) geçmişteki erozyonun olumsuz etkileri, (4) taşlılık, (5) sığ kök bölgesi, (6) aşırı yaşlık veya taşkın, (7) düşük rutubet kapasitesi yahut(8) tuzluluk veya sodiklik gibi düzeltilemeyecek sürekli 146 / 254

148 sınırları vardır. Bu sınırlandırmaların bir veya birden fazlasının bulunduğu topraklarda kültür bitkilerinin yetiştirilmesi uygun değildir, Ancak çayır-mera ve orman için kullanılabilirler. Tekirdağ ili nde VI. sınıf araziler hektarlık yüzölçümleri ile il topraklarının %4,76 sına sahiptirler. VI. sınıf arazilerin %40,19 ını kahverengi orman toprakları, %56.30 ını kireçsiz kahverengi topraklar ve %0,50 sini tuzlu sodik çorak topraklar oluşturmaktadırlar. Bu sınıf arazilerin %0,50 lik kısmı düz, %3,29 orta, %96,21 dik ve daha fazla eğime sahiptirler. Toprakların %0,50 si derin, %11,90 ı orta derin, %85,20 si sığ, %2,4 ü çok sığdır. Erozyon ise VI. sınıf arazilerin %13,19 ünde hafif, %86,81 inde şiddetlidir. VI. sınıf arazilerin sadece %0,73 ünde çoraklık sorunu vardır. Bu sınıf arazilerin alt sınıflara dağılımı şöyledir; VIe 3.504Ha. %11,83 VIes Ha. %84,84 VIse 838Ha. %2,83 VIsw 150Ha. %0,50 VI sınıf arazilerin hektarında kuru tarım yapılmaktadır. 475 hektarı (kuru) bağ, hektarı mera, hektarı orman, hektarı funda, 498 hektarı da az yoğun yerleşim alanı halindedir. Sınıf VII Bu sınıfa giren topraklar (1) çok eğim, (2) erozyon, (3) toprak sığlığı, (4) taşlılık, (5) yaşlılık, (6) tuzluluk sodiklik gibi kültür bitkilerinin yetiştirilmesini engelleyen çok çeşitli sınırlandırmalara sahiptirler. Fiziksel özellikleri tohumlama ve kireçleme yapmak, kontur tankları, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları tesis etmek gibi iyileştirme koruma ve kontur uygulamalarına elverişli olmadığından, çayır ve mera ıslahı için kullanılma olanakları da oldukça sınırlıdır. Toprak muhafaza önlemleri almak veya alttaki arazileri korumak için ağaç dikimi veya ot tohumu aşılması yapıldığı hatta istisnai bazı hallerde kültür bitkileri bile yetiştirildiği olursa da, bu durumlar VII. sınıf araziler için genel bir özellik sayılamaz. Tekirdağ ili nde bu araziler hektarlık yüz ölçümleri ile il topraklarının %4.67 sine sahiptir. VII. sınıf arazilerin %10.39 u kahverengi orman toprakları, %0,05 i de alüvyal sahil bataklıkları oluşturmaktadırlar. Bu sınıf arazilerin %0,50 i düz %99,95 i de dik ve çok dik eğimli topraklar oluşturmaktadırlar. Toprakların %0,05 i derin, %95,7 si sığ, %4,25 i çok sığdr. Erozyon ise VII. sınıf arazilerin %0,05 i de hafif, %99,95 i de şiddetlidir. VII. sınıf arazilerin %0,05 inde çoraklık sorunu vardır. Bu sınıf arazilerin alt sınıflara ayrılmaları şöyledir; VIIes 29040Ha %99,95 VIIws 16Ha %0,05 Bu sınıf arazilerin hektarında kuru tarım yapılmaktadır. 404 hektarı bağ (kuru), 982 hektarı mera, hektarı orman, 3.222hektarı funda, 99 hektarı da az yoğun yerleşim alanı halindedir. 147 / 254

149 Sınıf VIII Bu sınıf araziler (1) erozyon, (2) yaşlık, (3) taşlılık, (4) kayalık, (5) düşük rutubet kapasitesi, (6) tuzluluk ve sodiklik gibi kısıtlayıcılardan bir veya bir kaçının, önlenemeyecek derecedeki sınırlandırmaları nedeniyle, ot, ağaç ve kültür bitkilerinin, yetiştirilmesine elverişli değildir. Çok aşınmış araziler, kumsallar, kayalıklar, ırmak yatakları maden işletmesi yapılan eski ocak ve artık alanları bu sınıfa girerler. Bu sınıf alt sınıflara ayrılmamıştır. Bitki yetiştirilmesine elverişli olmasalar da yaban hayatı için ve dinlenme yerleri olarak kullanılabilirler. VIII. sınıf araziler Tekirdağ ili nde 289 hektarlık alanları ile %0,045 bir oran oluştururlar. Bu sınıf arazilerin 110 hektarlık sahil kumulları, 179 hektarı da ırmak yatağı olarak haritalanmıştır. Tekirdağ ili nde sınıflandırılması yapılan tüm arazi tipleri dışında hektar su yüzeyi bulunmaktadır hektar tutan orman ve funda alanlarının %18,58 ini II. sınıf, %20,53 ünü III. sınıf, %18,62 sini IV. sınıf, %42,27 sini ise VI ve VII sınıf araziler oluşturmaktadır. Bu arazilerin %19,95 düz, düze yakın ve hafif meyillidir. %33,63 ü derin, %23,40 ı orta derin, %42,97 si sığ ve çok sığdır. Orman funda alanlarının %17,08 inde hiç veya hafif erozyon, %40,89 unda orta %42,02 sinde şiddetli ve çok şiddetli erozyon problemi vardır. Bu arazilerde yaşlık veya çoraklık sorunları yoktur. Toplam hektar olan orman funda arazilerinin hektarı orman, hektarı ise fundalık arazidir. Tarım dışı araziler hektar olup %79,90, yoğun ve az yoğun yerleşim alanı %1,75 i turistik alan, %10,53 ü sanayi alanı %7,80 i askeri alan olarak kullanım altındadır. Tarım dışında kullanılan bu arazilerin %85,04 ünü tarım yapmaya elverişli (I-II sınıf) araziler oluşturmaktadır. İlin değişik kıyı yerlerinde 75 hektar arazi sahil kumulları, değişik yerlerinde 179 hektar arazi ırmak yatakları ve hektar arazide su yüzeyi olarak haritalanmıştır. Büyük çoğunluğunu II., III., IV. sınıf arazilerin oluşturduğu çayır-meraların alanı hektar olup sadece 139 hektarı çayır kullanımı altındadır. Meralar tüm meyillerde yer almakta olup derin ve orta derin topraklara sahiptirler. 1/ Ölçekli Arazi Varlığı Haritasından da (Bkz. Ek-14) görüleceği gibi tesis alanının toprak durumu; U9-2 N III e U 9 : Kireçsiz Kahverengi Topraklar, derin (90+), %6-12 eğim 2 : Orta Su Erozyonu, N : Kuru Tarım III : III. Sınıf Toprak Özelliği e : Toprak Yetersizliği a) Yamaç Stabilitesi Tekirdağ yerleşim alanı, gerek topoğrafik yapısı içerisinde ve gerekse de iklim koşulları içerisinde, çığ olayının oluşmasına imkân tanımayan bir konumda olması yanı sıra, Marmara Denizi kıyı şeridi içerisinde sahip olduğu kıyıdan yüksek bölgelerdeki dik yamaçlarda üst tabakası bitkisel toprak, orta tabakası gevşek killi kum taşı, alt tabakası 148 / 254

150 silt, mika ve çok az kil ihtiva eden jeolojik yapıya sahip alanlarda, şiddetli yağmurlar sonucunda kayma ve oturmaların olduğu tespit edilmiş olup, bu alanlarda imar yasağı olmasına rağmen yer yer inşaatların yapılaşması dikkat çekmektedir. Yapılan araştırma ve gözlemler sonucunda, bölge içerisinde bugüne dek can ve mal kaybına dönük heyelan olayına rastlanmamıştır. Danişmen Formasyonu kil taşları örtülü olduğu zaman sert kaya özelliği göstermektedir. Ancak bu birim yüzeylendiğinde yüzey suları (yağmur vb.) ve fiziki koşullarda, suyu da bünyesine alarak hacmi genişlemektedir. Aynı zamanda suyu geçirmediğinden kayma yüzeyi oluşturmakta ve üzerinde yer alan silt taşları ile Ergene Formasyonunda heyelanlara sebep olmaktadır. Kiltaşları bünyesine su alarak çabucak şişmekte, birimde eklem ve çatlaklar oluşarak rengi, fiziki özellikleri değişmekte ve heyelana katılmaktadır. Bu durum özellikle yamaç eğimi ile tabakalanmanın aynı yönde olduğu yörelerde izlenmektedir. Yamaç eğimi ile tabakalanma eğiliminin aynı yönde olduğu ve yamaç eğiminin de %20 dolayında olduğu kesimlerde eski ve yeni heyelanlar ile potansiyel heyelan sahaları vardır. Ayrıca yamaç eğimi ile tabakalanma eğimi ters yönde (yamaç eğimi %35 ve daha fazla) olduğunda küçük çaplı heyelanlar oluşmaktadır. b) Doğal Bitki Örtüsü Olarak Kullanılan Mera, Çayır vb. Tekirdağ İli nin çayır ve meraların asıl amacının otlak olarak kullanılmasıdır. Bunun haricinde dere yataklarında zamanla orman dışına çıkarılan bölgelerde, ya da hidromorfik, alüvyal, bataklık tuzlu ve sidikli arazilerde arazilerle, taşlı, toprak derinliği az ya da taşlı olan arazilerde zorunlu olarak (kültür arazileri olarak kullanılması olanaksız olduğu için) çayır ve mera varlığı olarak bırakılan arazi oranı azdır. Tekirdağ İli Toprak Kaynakları Potansiyeli: - Toplam yüzölçümü: ha. - Tarıma uygun arazi: ha % 76 - Çayır-Mera: ha % 5 - Orman-Fundalık: ha % 17 - Diğer araziler: ha % 2 - Toplam su yüzeyi: 2774 ha Şekil 27. Tekirdağ İli Toprak Kaynakları Potansiyeli Meraların bitki örtüsü, yöreden yöreye, toprak ve topoğrafik özelliklere, iklim koşullarına, meranın kullanım durumuna bağlı olarak, cins, nitelik ve nicelik yönünden değişmektedir. Örnek Karadeniz havzasındaki meraların bitki örtüsü ile Meriç-Ergene havzasındaki meraların bitki örtüsü ve Marmara Havzasındaki meraların bitki örtüsü farklıdır. Yöre meraların otlatma durumları, toprak yapıları, meraların bitki örtülerini etkilemektedir. Ancak genelde, köpek dişi, koyun yumağı, kır kekliği, çayır sazı ve çok 149 / 254

151 yıllık geniş yapraklı çoğalıcı bitkilerin hakimiyeti vardır. Bunun yanında adi otlak ayrığı, tarla ayrığı, brom, az miktarda gazal boynuzu, üçgül vs. gibi çoğalıcı bitkiler vardır. Tüm meralarda birinci öncelik otlatma amacını taşımaktadır. Bazı meyil, taşlılık, toprak verimliliği gibi çeşitli sorunlar nedeniyle zorunlu olarak mera olarak bırakılan kısımlarda zaman zaman otlatma yapılmaktadır. Bu tür meralar daha çok Ganos Dağları yamaçları ile Istıranca Dağları yamaç ve eteklerinde yer almaktadır. Toprak koruma amacıyla özel olarak tahsis edilen mera hemen hemen yoktur. Civarda mera ıslah projesi uygulanmış olan çok azdır. Sadece Mülga Topraksu Teşkilatınca Tekirdağ-Merkez Kaşıkçı Köyü merasının ıslah edildiği, yine Şarköy başta olmak üzere bazı bölgelerde meralık arazilerde toprak koruma çalışmaları yaptığı belirlenebilmiştir. Bunun yanında asıl amaç otlatma da olsa meraların erozyona karşı koruyucu etkileri, zeminin stabilitesini sağlaması yüksek intensiteli yağışlarda pik debilerini geciktirmesi, yüzey akışların hızlarını keserek taşkınları azaltma ve toprağın daha çok emmesine olanak sağlaması gibi doğal faydaları vardır. Tekirdağ daki meraların büyük çoğunluğu (28.291ha.) I. II. ve III. sınıf araziler üzerinde bulunmaktadır. Özellikle Meriç Ergene havzasındaki meralar bu özelliktedir. Bölge kültür ırkı sığırcılığa geçmiştir. Meralarda otlatma oranı düşmüştür. Buna karşılık sözü edilen mera vasıflı arazilerin kültür arazilerine (ekili-dikili arazilerine) çevrilmesi amacı ile meralara yapılan zararlar artmıştır. Meraların korunması yönünden de bir çaba gösterilmemektedir. Toprak işlemeye müsait araziler, yeni ekim ve dikim yapılmaya elverişli araziler I., II., III. ve IV.sınıf arazilerdir. Diğer sınıflarda toprak verimliliği elverdiği sürece toprak koruma önlemleri alınarak (örneğin çeşitli tip şekilleme v.s.) ve özel ürün yetiştirmek üzere (fındık, zeytin, bazı meyve cinsleri vs.) ekim ve dikim yapılabilir. Toplam hektar olan çayır-mera arazilerinin 777 hektarı çayır, hektarı meradır. Çayır-mera olarak kullanılan hektar arazinin %8,30 u düz ve düze yakın, %38,17 si hafif, %30,86 sı orta, %22,67 si dik eğimlidir. Bu arazilerin sınıflara göre dağılımı %1,03 I.sınıf %44,13 ü II. sınıf, %30,37 si III. sınıf, %13,69 u IV. sınıf, %0,68 ini V. Sınıf, %10,10 unu VI ve VII sınıf araziler oluşturmaktadır. Çayır-mera arazileri %65,91 i derin %23,56 sı orta derin, %10,53 ü ise sığ ve çok sığ topraklardan meydana gelmektedir. Çayır-mera arazilerinin %46,38 inde hiç veya hafif erozyon, %44,24 ünde orta erozyon, %9,38 inde şiddetli ve çok şiddetli erozyon hüküm sürmektedir. Bu arazilerin %2,52 sinde yaşlık, %1.21 inde çoraklık sorunları vardır Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları) Tekirdağ; verimli toprakları ile bölge sanayisine sağladığı hammadde katkısı, sahip olduğu 4 adet OSB ve ASB si, ulaşım ve kaliteli işgücü imkânları, hızla gelişen sınaî yatırımlarıyla bütün sektörlerde ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. Tekirdağ, bir bölgenin yatırım için tercih nedenleri olan; doğal kaynaklar açısından sahip olduğu yüksek kömür, gaz ve yer altı suyu rezervi, pazar ve finans merkezi açısından bir dünya kenti olan İstanbul a yakınlığı, ulaşım açısından halen faal olan hava ve deniz limanlarını sanayi bölgelerine ve Avrupa ya bağlayan demiryolu, otoban ve duble yolları ile yatırımlar için 150 / 254

152 cazip bir bölge olma özelliğini fazlasıyla taşımaktadır. Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi, Çorlu Deri Organize Sanayi Bölgesi, Avrupa Serbest Sanayi Bölgesi ile Çorlu- Çerkezköy bölgesinde yerleşen 1200 den fazla sanayi kuruluşu; teknik alt yapı, hammadde, yan sanayi vb. imkanlar nedeniyle, bir sanayi merkezinin tüm özelliklerine haizdir. Ayrıca Hayrabolu İlçesinde alt yapısı tamamlanmış ve Malkara İlçesinde ise faaliyete geçmek üzere olan Organize Sanayi Bölgeleri seçkin yatırımcılarımızı taleplerine hazırdır. Bu özellikleri ile Tekirdağ İli, sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından ülkemizde 7. sırayı yakalamış bulunmaktadır. Tekirdağ gelişim bileşenleri açısından dikkate değer bir düzeydedir. İlde Merkez, Malkara, Çorlu, Çerkezköy ve Hayrabolu ilçelerinde olmak üzere toplam 5 adet Ticaret ve Sanayi Odası bulunmaktadır. Ayrıca ilimizde; Merkez, Hayrabolu, Çorlu ve Malkara ilçelerinde olmak üzere 4 adet Ticaret Borsası mevcuttur. İl genelinde bulunan 13 adet küçük sanayi sitesinin 7 si faaliyet göstermekte olup, toplam iş yeri sayısı dür. İlde sanayi kuruluşları ağırlıklı olarak Çorlu ve Çerkezköy ilçelerinde bulunmaktadır. Sektörel ağırlık itibariyle en önde gelen sektör tekstil sektörüdür. Tekstili ağırlık sırasına göre, deri, gıda, makine-metal, metal eşya, tarım aletleri ve enerji sektörleri izlemektedir. İlde genellikle tekstil sanayi ürünleri, deri sanayi ürünleri, demir, şarap, ayçiçeği yağı gibi ürünler ihracata konu olmaktadır. Yapılan ithalat, başta tekstil makine ve yedek parçaları ile ham deri, tekstil ve deri sanayinde kullanılan kimyevi maddeler ve sanayi maddeleri ile yağlık ay çekirdeğini kapsamaktadır. Tekirdağ ilinde 2010 yılında USD tutarında ihracat, USD tutarında ise ithalat gerçekleştirilmiştir. Türkiye'nin yağlık Ayçiçek ve buğday üretiminin büyük bölümünü karşılar. Tekirdağ ilinin batısında Malkara ve Hayrabolu ilçelerinde tarım ve hayvancılığın ekonomi değeri çok yüksektir. Tekirdağ ilinin doğusu, Çorlu ve Çerkezköy ilçeleri bölgesinde sanayi, endüstri ve tarım ekonomisi çok yüksektir. Özellikle Çorlu ve Çerkezköy ilçeleri burada bulunan yüzlerce ve yapılmakta olan onlarca (2008 yılında: adet fabrika) fabrika nedeniyle çok göç almakta nüfusu çok hızlı artmaktadır. Türkiye'nin en hızlı sanayileşen 1inci ilidir. Tekirdağ ilinin önemli bir işletmesi "İnanlı Tarım İşletmesi" Muratlı ilçesinde bulunmaktadır. İnanlı Tarım İşletmesi ilçenin 3 km batısında dekar arazi üzerinde kurulmuştur. İşletmede ağırlıklı olarak buğday ve ayçiçeği ekimi yapılır. Bu ürünlerin yanında silajlık mısır ve fiğ ekilmektedir. İşletmede 650 dekar sulu ziraat sahası mevcuttur. Ayrıca işletmede buğday ve fiğ tohumculuğu yapılmaktadır. İnanlı Tarım İşletmesi" İnanlı İnekhanesi " olarak 1930 yılında kurulmuştur. Bu faaliyet ve araştırmalar bugün de devam etmekte olup uzun yıllar işletmede küçük ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılagelmektedir. İşletmede tavukçuluk, bıldırcın, sülün, keklik ve tavşan yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Gerek merkezde gerekse köylerde kayda değer bir konut sorunu yoktur. İlçe sosyal yaşantı yönünden ülke geneline göre değişik ve ileri bir karakter gösterir. Devlet-halk ilişkileri örnek bir düzeydedir Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri, göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler) Faaliyet alanının bulunduğu Tekirdağ İlinin; yerleşim durumu itibariyle nüfus çoğunluğunun il ve ilçe merkezlerinde yaşadığı Tekirdağ ın nüfusu 2012 yılı TÜİK adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonucuna göre dur. Merkezi nin nüfusu ise olarak sayılmıştır. 151 / 254

153 TUİK in ülke genelinde yürütmekte olduğu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) çalışmaları kapsamında yapılan adrese dayalı tespit ve eşleştirme çalışmaları sonuçlarına göre ülkedeki nüfusun % 1,12 sı Tekirdağ da yaşamaktadır. Tekirdağ İli nin; şehir, belde ve köy nüfusu Tablo 60. da, Tekirdağ İl/ilçe Merkezi ve belde/köy nüfusu Tablo 61. de, Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, belde/köy nüfusu Tablo 62. de verilmiştir. Tablo 60. İllere Göre İl/İlçe Merkezi ve Belde/Köy Nüfusu İL/İLÇE MERKEZİ BELDE/KÖY TOPLAM Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Türkiye Tekirdağ Tablo 61. Tekirdağ İl/İlçe Merkezi ve Belde/Köy Nüfusu İl/İlçe merkezi Belde/Köy Toplam Tekirdağ Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Merkez Çerkezköy Çorlu Hayrabolu Malkara Marmara Ereğlisi Muratlı Saray Şarköy Toplam Malkara Tablo 62. Tekirdağ ili, Malkara İlçesi, Belde ve Köy Nüfusları Toplam Erkek Kadı Şehir Ahmetpaşa Allıışık Çavuşköy Danişment Deveci Elmalı Gönence Gözsüz Halıç Merkez Hasköy Izgar İshakça Kadıköy Karacahalil Sarıpolat Teteköy Yaylagöne Yaylaköy Yenidibek / 254

154 Ballı Şahin Yörük Bucak toplamı Aksakal Alaybey (B) Balabancık Ballı Ballısüle Çınarlıdere Çimendere Deliller Emirali Esendik Kalaycı Kavakçeşme Müstecep (B) Sağlamtaş Sırtbey Vakıfiğdemir Bucak toplamı Bağpınarı Batkın Bayramtepe Çınaraltı Davuteli Demircili Doğanköy Dolu Güneşli Hemit İbrice Karacagür Kiremitlik (B) Kozyörük Kürtüllü Mestanlar Pirinççeşme Sarıyar Sarnıç Şahin Tekkeköy Yılanlı Yörücek Bucak toplamı Ahievren Dereköy Develi Evrenbey / 254

155 Hacısungur Hereke İbribey Karaiğdemir Karamurat Kermeyan Kırıkali Kuyucu Küçükhıdır Yenice Yürük Bucak toplamı İlçe toplamı Proje alnımıza yakın yerleşim yerlerinden Alaybey Köyünde 208 i erkek 219 u kadın olmak üzere 427 kişi, Kuyucu Köyünde 20 si erkek 22 si kadın olmak üzere 42 kişi ve Küçükhıdır Köyünde ise 95 i erkek 102 si kadın olmak üzere 197 kişi yaşamaktadır. Projenin gerçekleşeceği Tekirdağ İli Malkara İlçesi 2012 yılı nüfusuna ait yaş grubu ve cinsiyete göre sınıflandırmaları Tablo 63. de ve hane halkı nüfusu, hane halkı sayısı ve ortalama hane halkı büyüklüğü Tablo 64. de, verilmiştir. Tablo 63. Malkara İlçesi Nüfusu Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Sınıflandırmaları 2010 İlçe Yaş grubu Toplam Erkek Kadın Malkara '0-4' '5-9' '10-14' '15-19' '20-24' '25-29' '30-34' '35-39' '40-44' '45-49' '50-54' '55-59' '60-64' '65-69' '70-74' '75-79' '80-84' '85-89' '90+' Toplam / 254

156 Yer Tablo 64. Hane halkı Nüfusu, Hane halkı Sayısı ve Ortalama Hane halkı Büyüklüğü Hane halkı Nüfusu Toplam Hane halkı Sayısı Ortalama Hane halkı Büyüklüğü Hane halkı Nüfusu İl ve ilçe merkezleri Hane halkı Sayısı Yerleşim yeri Ortalama Hane halkı Büyüklüğü Hane halkı Nüfusu Bucak ve köyler Hane halkı Sayısı Ortalama Hane halkı Büyüklüğü Türkiye , , ,19 Tekirdağ , , ,04 Faaliyet alanın bulunduğu Malkara İlçesinin Adres Kayıt Sistemine göre köyler dahil toplam nüfusu dir. Bu nüfusun i İlçe merkezinde, i köylerde oturmaktadır. İlçedeki toplam erkek sayısı , toplam kadın sayısı dir. Toplam nüfusun %46,63 ü kırsal kesimde yaşamakta olup, %53,35 i ise İlçe Merkezinde yaşamaktadır. Yaz aylarında ilçe merkezinde köylere doğru, kış mevsiminde ise ilçe merkezine doğru ikamet amacıyla bir dönüşüm olmaktadır Yaratılacak İstihdam İmkanları ve İşsizlik 2000 Genel Nüfus Sayımında uluslararası tanımlar esas alınarak işsizlik bilgileri derlenmiştir. Buna göre Tekirdağ İlinde işsizlik oranı %6.3 tür. Bu oran erkek nüfusta %6.2 iken, kadın nüfusta %6.5 tir. İşsizlik oranı İl merkezinde İlçe merkezlerinden daha yüksektir. İl merkezinde %13.3 olan işsizlik oranı İlçe merkezlerinde %11.5 tir. Köylerde ise %0.8 dir. İl merkezi ve İlçe merkezlerinde kadınların işsizlik oranı, erkeklerin işsizlik oranından daha yüksek iken, köylerde erkeklerin işsizlik oranı kadınlardan daha yüksektir. İl merkezinde işsizlik oranı kadınlarda %22.3, erkeklerde %10.8 ve İlçe merkezlerinde kadınlarda %17.1, erkeklerde %9.8 iken, köylerde bu oran kadınlarda %0.7, erkeklerde ise %0.9 dur. İşsiz nüfusun büyük çoğunluğunu genç nüfus oluşturmaktadır. İşsiz nüfusun %58 i 30 yaşından küçüktür. Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasının 6 ayda bitirilmesi planlanmakta olup 40 personelin çalıştırılması planlanmaktadır. İşletme aşamasında ise 52 si mavi yakalı 8 i ise beyaz yakalı olmak üzere 60 personelin çalıştırılması planlanmaktadır. Çalıştırılacak personelin tercihinde ise yöre halkının tercih edilmesinde öncelik tanınacak olup yöre halkının göç etmesinin önüne geçilmesi düşünülmüştür Beklenen Sosyo-Ekonomik Değişiklikler Faaliyetin sağlayacağı istihdam Küçükhıdır, Kuyucu ve Alaybey Köyleri için olumlu sosyo ekonomik katkı sağlayacağı gibi atık maddeden kullanılabilir ürün elde etmek sureti ile de ülke ekonomisine olumlu katkı sağlayacaktır. Kurulması planlanan tesis için tarih ve sayılı (Değişiklik: tarihli ve sayılı R.G.) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik" gereği izin ve lisans ile tarih ve 2005/9207 sayılı (Değişiklik: tarihli ve sayılı R.G.)" İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik" gereği ruhsat alınacaktır. Söz konusu tesisle ilgili olarak lisans ve işletme aşamalarında mevzuat hükümlerine uyulacaktır. 155 / 254

157 ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ÖMRÜNÜ TAMAMALAMIŞ LASTİK GERİ DÖNÜŞÜM VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ TEKİRDAĞ İLİ, MALKARA İlçesi, MALKARA OSB, 105 ADA, 105 NOLU PARSEL BÖLÜM 4. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 156 / 254

158 BÖLÜM 4: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 4.1. Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb. Maddelerin Nerelere Taşınacağı, Nasıl Depolanacağı, Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları ( İnşaat sırasında ortaya çıkacak hafriyatın döküleceği sahalar vaziyet planına koordinatlı olarak işlenmelidir.) Proje alanında yapılması planlanan inşaat çalışmaları sırasında temel kazıları esnasında toplam hafriyat yapılacak alanlar hakkında detaylı bilgi aşağıda verilmiştir; Ünite Adı Tablo 65. Proje Alanı İçerisinde Yapılacak Temel Kazı Hafriyat Miktarı Kazı Yapılacak Alan (m 2 ) Kazı Derinliği (m) Hafriyat Miktarı (m 3 ) Hafriyat Miktarı (ton) Giriş Bölümü , Lastik Geçici Depolama Alanı , Kapalı Tesis Alanı , İdari Bina Toplam Proje kapsamında hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının çevre ve insan sağlığına yönelik olumsuz etkilerini, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlayacaktır. Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının oluşumu, taşınması ve depolanması aşamalarında gerekli izinleri ve onayları alacaktır. Faaliyetleri sırasında hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarını bileşenlerine göre ayrı toplayacak, geri kazanacak, biriktirecek ve atığın içinde zararlı, tehlikeli ve yabancı madde bulundurmayacaktır. Atıkların oluşumu, taşınması ve depolanması aşamalarında meydana gelebilecek kazalarda oluşacak zararı tazmin edecek ve kaza sonucu oluşacak kirliliği giderecektir. Hafriyat toprağının çıkartılması sırasında gürültü ve görüntü kirliliği ile toz emisyonlarını azaltacak tedbirler alınacak ve faaliyet alanının çevresi kapatılacaktır. Hafriyat işlemleri sırasında kazıdan çıkacak toprak miktarı ile dolgu hacimleri eşitlenecek şekilde planlama yapılmaya çalışılacak ve hafriyat toprağının öncelikle faaliyet alanı içerisinde değerlendirilmesi sağlanacaktır. Hafriyat toprağının çıkartılması sırasında doğal drenaj sistemleri korunacak ve olabilecek erozyona karşı önlem alınacaktır. Faaliyet sahibi hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının çevre ve insan sağlığına yönelik olumsuz etkilerini, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlayacaktır. Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının oluşumu, taşınması ve depolanması aşamalarında gerekli izinler ve onaylar alınacaktır. Faaliyetler sırasında hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları bileşenlerine göre ayrı toplanacaktır. Atıklar geri kazanım veya depolama tesisi dışındaki yerlere dökülmeyecektir. Atıkların yönetimi amacıyla yapılacak harcamalar karşılanacaktır. Atıkların oluşumu, taşınması ve depolanması aşamalarında meydana gelebilecek kazalarda oluşacak zarar tazmin edilecek ve kaza sonucu oluşacak kirlilik giderilecektir. 157 / 254

159 Hafriyat işlemleri sırasında kazıdan çıkacak toprak miktarı ile dolgu hacimleri eşitlenecek şekilde planlama yapılmaya çalışılacak ve hafriyat toprağının öncelikle faaliyet alanı içerisinde değerlendirilmesi sağlanacaktır. Hafriyat toprağının çıkartılması sırasında doğal drenaj sistemleri korunacak ve olabilecek erozyona karşı önlem alınacaktır. Hafriyat alanı yanında bina, doğal drenaj, enerji ve telekomünikasyon tesisleri/sistemleri, kaldırım ve yol kaplaması gibi yapılar mevcut olursa bunlar korunacak, olabilecek hasar ve erozyona karşı önlem alınacaktır Bitkisel toprak dışındaki hafriyat toprağı ise öncelikle dolgu, rekreasyon ve benzeri amaçla kullanılacak, tekrar kullanımlarının mümkün olmaması durumunda ise OSB nin göstereceği alanda iletilerek bertaraf edilecektir. Proje alanından kaynaklanan hafriyat atıkları ile ilgili hususlarda Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 14. madde de Hafriyat Sırasında Alınacak Önlemler başlığı altında belirtilen hususlar ile 26. madde de Hafriyat Toprağının Tekrar Kullanılması ve Geri Kazanılması başlığı altında belirtilen hususlara uyulacaktır. Proje kapsamında oluşacak olan hafriyatın ortalama %10 u bitkisel toprak olup bitkisel toprak ve hafriyat ayrı ayrı depolanacaktır. Arazi hazırlanması aşamasında ortalama 413 m 3 bitkisel toprak, oluşacaktır. Bitkisel toprak inşaat aşaması sonrasında çevre düzenlemesinde kullanılacaktır. Ayrı toplanan bitkisel toprak bahçe, yeşil alan, ve benzeri çalışmalarda tekrar üst toprak olarak kullanılacak ve depolama sahalarına kesinlikle gönderilmeyecektir İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği (bu kapsamda alınacak izinler ile protokollerin ve su ihtiyacının yüzey suyu, yeraltı suyu ve kaynak sularından karşılanması durumunda gerekli izin belgelerinin rapora ilave edilmesi), Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları (Faaliyet kapsamında kullanılacak su miktarları tüm üniteler için saatlik, günlük ve yıllık bazlarda ayrı ayrı hesaplanmalı ve suyun kullanıldığı ünite-kullanım amacı- kullanım kaynağı- kullanım miktarı (saatlik, günlük ve yıllık) parametrelerini gösteren bir tablo şeklinde sunulmalıdır.) Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Faaliyet sırasında kullanılacak doğal kaynaklardan olan su; çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan içme-kullanma suyu ve inşaat aşamasında faaliyet alanının tozlanmasını engellemek amacıyla kullanılacak sudur. Çalışacak personel için gerekli olacak su miktarı; Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında 40 kişi çalışacaktır. Kişi başına gerekli su miktarı Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamalarında (İTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 150 lt/gün olarak belirtilmiş olup söz konu projede tüm olasılıklar ve maksimum gereksinimlere göre değerlendirilme yapılmıştır. Bu nedenle kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketimi 200 lt olarak düşünülmüştür. Buna göre; Toplam Su İhtiyacı = İşçi Sayısı x Kişi başı kullanılacak su miktarı Çalışacak İşçi Sayısı = 40 kişi Kişi başı kullanılacak su miktarı = 200 lt/kişi-gün = 0,2 m 3 /kişi-gün Toplam Su İhtiyacı = 0,2 m 3 /kişi-gün x 40 kişi = 8,0 m 3 /gün 158 / 254

160 Tozumayı engellemek için gerekli olacak su miktarı; İnşaat aşamasında hafriyattan ve diğer işlemelerden dolayı ortaya çıkacak olan tozu indirgemek amacıyla, spreyleme suyuna ihtiyaç duyulacaktır. Spreyleme suyu sadece tesis inşaat alanındaki hafriyat sırasında ve alan üzerindeki araçların hareketleri sırasında yollardan kaynaklanacak olan tozlanmayı engellemek amacıyla kullanılacaktır. Bu işlemler için bir adet arazöz kullanılacak olup, gün içinde yaklaşık olarak 7 m 3 /gün civarında spreyleme suyu kullanılacaktır. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak toplam su miktarı ve nerden temin edileceği aşağıda tablo olarak verilmiştir. Kullanım Alanı Personel İçin Gerekli Toplam Su İhtiyacı Tozuma İçin Gerekli Toplam Su Miktarı Tablo 66. İnşaat Aşamasında Su Kullanımı Miktarı (m 3 ) Günlük Aylık (26 gün) Yıllık (6 ay) Temin Edileceği Yer OSB + Damacana OSB Toplam Söz konusu proje kapsamında personelin ihtiyacı olan içme suyu piyasadan damacanalar ile tedarik edilmesi planlanmaktadır. Ayrıca çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan kullanma suyu ve inşaat aşamasında faaliyet alanının tozlanmasını engellemek amacıyla kullanılacak su ise Malkara Organize Sanayi Bölgesinden sağlanacak olup Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulunun konu ile ilgili yazısı eklerde verilmiştir (Bkz. Ek-3). İşletme Aşaması İşletme aşamasında kullanılacak olan su; çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan içme-kullanma suyu, ve proses suyu olarak kullanılacak soğutma suyudur. Çalışacak personel için gerekli olacak su miktarı; İşletme aşamasında 60 kişi çalışacaktır. Kişi başına gerekli su miktarı Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamalarında (İTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 150 lt/gün olarak belirtilmiş olup söz konu projede tüm olasılıklar ve maksimum gereksinimlere göre değerlendirilme yapılmıştır. Bu nedenle kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketimi 200 lt olarak düşünülmüştür. Buna göre; Toplam Su İhtiyacı = İşçi Sayısı x Kişi başı kullanılacak su miktarı Çalışacak İşçi Sayısı = 60 kişi Kişi başı kullanılacak su miktarı = 200 lt/kişi-gün = 0,2 m 3 /kişi-gün Toplam Su İhtiyacı = 0,2 m 3 /kişi-gün x 60 kişi = 12 m 3 /gün Proses Suyu a) Soğutma Suyu Tesiste chiller tipi su soğutma kulesi kullanılarak piroliz reaktöründe elde edilen gazın, hızlı şekilde soğutulması ile yoğunlaştırılması sağlanacaktır. Sistem içindeki su, devir daim yapılarak kullanılacak olup, günlük 1,5 m 3 /gün azalan su takviyesinin söz 159 / 254

161 konusu olacağı öngörülmektedir. Ünite kapsamında yer alacak chiller ise kcal/saat kapasiteli olacaktır. Soğutma takviye ve sikülasyon havuzu ise; 3m x 6m x 1,5m ölçülerinde olup soğutma sistemine ilk etapta 30 ton su alınacak, sıcaklık nedeniyle yaşanacak kayıplar için sisteme su ilave edilerek, sistem kapalı olarak sürekli çalıştırılacaktır. b) Yangın Müdahale Suyu Yangın hidrantında da springt sisteminde ise 14 ton depolanmış su kullanımı planlanmaktadır. c) Gaz Yıkama ve Filtre Ünitesi Proje kapsamında su tüketimi olarak göz önüne alınabilecek bir diğer ünitesi ise gaz yıkama ve filtre ünitesidir. Bu sistem kapalı devre olarak çalışacak olup ayda bir kere boşaltılması planlanmakta olup kullanılacak su miktarı ayda 1,5 ton kadardır. İşletme aşamasında kullanılacak toplam su miktarı ve nerden temin edileceği aşağıda tablo olarak verilmiştir. Kullanım Alanı Personel İçin Gerekli Toplam Su İhtiyacı Tablo 67. İşletme Aşamasında Su Kullanımı Tesisin Devreye Alınmasında Gerekli Su Miktarı (m 3 ) Tesisin Devreye Alınmasından Sonra Kullanılacak Su Miktarı (m 3 ) Günlük Aylık (26 gün) Yıllık (12 ay) Temin Edileceği Yer OSB + Damacana Soğutma Suyu 30 1, OSB Yangın Suyu OSB Gaz Yıkama ve Filtre Ünitesi 1,5-1,5 18 OSB Toplam 45,5 13,5 352, Söz konusu proje kapsamında personelin ihtiyacı olan içme suyu piyasadan damacanalar ile tedarik edilmesi planlanmaktadır. Ayrıca işletme aşamasında çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan kullanma suyu ve işletme aşamasında ve proses suyu olarak kullanılacak su Malkara Organize Sanayi Bölgesinden sağlanacak olup Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulunun konu ile ilgili yazısı eklerde verilmiştir (Bkz. Ek-3) Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Sıvı Atıklar Sıvı Atıkların Cinsi Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Faaliyetin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak doğal kaynaklardan olan su; çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan içme-kullanma suyu ve inşaat aşamasında faaliyet alanının tozlanmasını engellemek amacıyla kullanılacak su olup alışacak atıksu cinsleri aşağıda başlıklar halinde verilmiştir. 160 / 254

162 Çalışacak personelden kaynaklı olacak atıksu cinsi; Söz konusu proje kapsamında personelden kaynaklı oluşacak atık su evsel nitelikli atık su olup özellikleri aşağıda verilmiştir. Tablo 68. Tipik Evsel Atık Su Kirleticileri ve Ortalama Konsantrasyonları PARAMETRE Kaynak: Benefield, L. And Randall, C., 1980 Tozumayı engellemek için kullanılacak sudan kaynaklı olacak atıksu cinsi; İnşaat aşamasında hafriyattan ve diğer işlemelerden dolayı ortaya çıkacak olan tozu indirgemek amacıyla arazöz ile nemlendirme işlemi yapılacak olup, kullanılacak su buharlaşarak kaybolacağı için atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır. İşletme Aşaması İşletme aşamasında kullanılacak olan su; çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan içme-kullanma suyu, ve proses suyu olarak kullanılacak soğutma suyu olup alışacak atıksu cinsleri aşağıda başlıklar halinde verilmiştir. Çalışacak personelden kaynaklı olacak atıksu cinsi; Söz konusu proje kapsamında personelden kaynaklı oluşacak atık su evsel nitelikli atık su olup özellikleri Tablo 68. de verilmiştir. Prosesten Kaynaklı Oluşacak Atıksu Cinsi a) Soğutma Suyu Tesiste chiller tipi su soğutma kulesi kullanılarak piroliz reaktöründe elde edilen gazın, hızlı şekilde soğutulması ile yoğunlaştırılması sağlanacaktır. Sistem içindeki su, devir daim yapılarak kullanılacak olup, günlük 1,5 m 3 /gün azalan su takviyesinin söz konusu olacağı öngörülmektedir. Ünite kapsamında yer alacak chiller ise kcal/saat kapasiteli olacaktır. Soğutma takviye ve sikülasyon havuzu ise; 3m x 6m x 1,5m ölçülerinde olup soğutma sistemine ilk etapta 30 ton su alınacak, sıcaklık nedeniyle yaşanacak kayıplar için sisteme su ilave edilerek, sistem kapalı olarak sürekli çalıştırılacaktır. Proses suyu devir daim olarak geri dönüşümlü kullanılacağı için bu sudan atık su oluşmayacak, azaldıkça seviye şamandıra sistemi ile otomatik olarak takviye edilecektir. b) Yangın Müdahale Suyu KONSANTRASYON ph 6-9 AKM BOİ5 KOİ Toplam Azot Toplam Fosfor 200 mg/l 200 mg/l 500 mg/l 40 mg/l 10 mg/l Yangın hidrantında da springt sisteminde ise 14 ton depolanmış su kullanımı planlanmaktadır. Söz konusu su yangın müdahalesi için bulundurulacak olup herhangi bir atıksu oluşumuna neden olmayacaktır. 161 / 254

163 c) Gaz Yıkama ve Filtre Ünitesi Proje kapsamında su tüketimi olarak göz önüne alınabilecek bir diğer ünitesi ise gaz yıkama ve filtre ünitesidir. Bu sistem kapalı devre olarak çalışacak olup sürekli bir atık su oluşumu söz konusu değildir. Söz konusu ünitenin ayda bir kere boşaltılması planlanmakta olup oluşacak atık su miktarı ayda 1,5 ton kadardır. Tesiste gaz yıkama ve filtre ünitesinin temizlik çalışmalarının neticesinde oluşacak atık suyun (OSB nin arıtma sistemine uygun olmaması halinde) arıtımında kostik (NaOH) kullanılacak olması sebebiyle kimyasal arıtma uygulanacaktır Sıvı Atıkların Miktarı (her atıksu kaynağı için ayrı ayrı hesaplanmalıdır.) Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Faaliyetin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak doğal kaynaklardan olan su; çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan içme-kullanma suyu ve inşaat aşamasında faaliyet alanının tozlanmasını engellemek amacıyla kullanılacak su olup alışacak atıksu miktarları aşağıda başlıklar halinde verilmiştir. Çalışacak personelden kaynaklı olacak atıksu miktarı; Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında 40 kişi çalışacaktır. Kişi başına gerekli su miktarı Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamalarında (İTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 150 lt/gün olarak belirtilmiş olup söz konu projede tüm olasılıklar ve maksimum gereksinimlere göre değerlendirilme yapılmıştır. Bu nedenle kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketimi 200 lt olarak düşünülmüştür. Buna göre; Q (Atıksu) = N (Kişi sayısı) x Qn (Kişi başına kullanılan su debisi) Q (Atıksu) = 40 N x 200 lt/gün/kişi = lt/gün N Q (Atıksu) = 8,0 m 3 /gün olacaktır. Tozumayı engellemek için kullanılacak sudan kaynaklı olacak atıksu miktarı; İnşaat aşamasında hafriyattan ve diğer işlemelerden dolayı ortaya çıkacak olan tozu indirgemek amacıyla arazöz ile nemlendirme işlemi yapılacak olup, kullanılacak su buharlaşarak kaybolacağı için atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır. İşletme Aşaması İşletme aşamasında kullanılacak olan su; çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan içme-kullanma suyu, ve proses suyu olarak kullanılacak soğutma suyu olup alışacak atıksu miktarları aşağıda başlıklar halinde verilmiştir. Çalışacak personelden kaynaklı olacak atıksu miktarı; Projenin işletme aşamasında 60 kişi çalışacaktır. Kişi başına gerekli su miktarı Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamalarında (İTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 150 lt/gün olarak belirtilmiş olup söz konu projede tüm olasılıklar ve maksimum gereksinimlere göre değerlendirilme yapılmıştır. Bu nedenle kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketimi 200 lt olarak düşünülmüştür. Buna göre; 162 / 254

164 Q (Atıksu) = N (Kişi sayısı) x Qn (Kişi başına kullanılan su debisi) Q (Atıksu) = 60 N x 200 lt/gün/kişi = lt/gün N Q (Atıksu) = 12 m 3 /gün olacaktır. Prosesten Kaynaklı Oluşacak Atıksu Miktarı a) Soğutma Suyu Tesiste chiller tipi su soğutma kulesi kullanılarak piroliz reaktöründe elde edilen gazın, hızlı şekilde soğutulması ile yoğunlaştırılması sağlanacaktır. Sistem içindeki su, devir daim yapılarak kullanılacak olup, günlük 1,5 m 3 /gün azalan su takviyesinin söz konusu olacağı öngörülmektedir. Ünite kapsamında yer alacak chiller ise kcal/saat kapasiteli olacaktır. Soğutma takviye ve sikülasyon havuzu ise; 3m x 6m x 1,5m ölçülerinde olup soğutma sistemine ilk etapta 30 ton su alınacak, sıcaklık nedeniyle yaşanacak kayıplar için sisteme su ilave edilerek, sistem kapalı olarak sürekli çalıştırılacaktır. Proses suyu devir daim olarak geri dönüşümlü kullanılacağı için bu sudan atık su oluşmayacak, azaldıkça seviye şamandıra sistemi ile otomatik olarak takviye edilecektir. b) Yangın Müdahale Suyu Yangın hidrantında da springt sisteminde ise 14 ton depolanmış su kullanımı planlanmaktadır. Söz konusu su yangın müdahalesi için bulundurulacak olup herhangi bir atıksu oluşumuna neden olmayacaktır. c) Gaz Yıkama ve Filtre Ünitesi Proje kapsamında su tüketimi olarak göz önüne alınabilecek bir diğer ünitesi ise gaz yıkama ve filtre ünitesidir. Bu sistem kapalı devre olarak çalışacak olup sürekli bir atık su oluşumu söz konusu değildir. Söz konusu ünitenin ayda bir kere boşaltılması planlanmakta olup oluşacak atık su miktarı ayda 1,5 ton kadardır. Tesiste gaz yıkama ve filtre ünitesinin temizlik çalışmalarının neticesinde oluşacak atık suyun (OSB nin arıtma sistemine uygun olmaması halinde) arıtımında kostik (NaOH) kullanılacak olması sebebiyle kimyasal arıtma uygulanacaktır Sıvı Atıkların Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar (gerekli izinlerin alınarak izin belgelerinin rapora eklenmesi) Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Faaliyetin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak doğal kaynaklardan olan su; çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan içme-kullanma suyu ve inşaat aşamasında faaliyet alanının tozlanmasını engellemek amacıyla kullanılacak su olup alışacak atıksu miktarları aşağıda başlıklar halinde verilmiştir. Çalışacak personelden kaynaklı olacak atıksu miktarı; Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında 40 kişi çalışacaktır. Kişi başına gerekli su miktarı Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamalarında (İTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 150 lt/gün olarak belirtilmiş olup söz konu projede tüm olasılıklar ve maksimum gereksinimlere göre değerlendirilme 163 / 254

165 yapılmıştır. Bu nedenle kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketimi 200 lt olarak düşünülmüştür. Buna göre personelden kaynaklı oluşacak günlük 8,0 m 3 atık su Malkara Organize Sanayi içerisinde yer alan kanalizasyon sistemine deşarj edilmesi planlanmakta olup Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulunun konu ile ilgili yazısı eklerde verilmiştir (Bkz. Ek-3). Tozumayı engellemek için kullanılacak sudan kaynaklı olacak atıksu miktarı; İnşaat aşamasında hafriyattan ve diğer işlemelerden dolayı ortaya çıkacak olan tozu indirgemek amacıyla arazöz ile nemlendirme işlemi yapılacak olup, kullanılacak su buharlaşarak kaybolacağı için atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır. İşletme Aşaması İşletme aşamasında kullanılacak olan su; çalışacak personelin ihtiyacından kaynaklanan içme-kullanma suyu, ve proses suyu olarak kullanılacak soğutma suyu olup alışacak atıksu miktarları aşağıda başlıklar halinde verilmiştir. Çalışacak personelden kaynaklı olacak atıksu miktarı; Projenin işletme aşamasında 60 kişi çalışacaktır. Kişi başına gerekli su miktarı Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamalarında (İTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 150 lt/gün olarak belirtilmiş olup söz konu projede tüm olasılıklar ve maksimum gereksinimlere göre değerlendirilme yapılmıştır. Bu nedenle kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketimi 200 lt olarak düşünülmüştür. Buna göre; Buna göre personelden kaynaklı oluşacak günlük 12 m 3 atık su Malkara Organize Sanayi içerisinde yer alan kanalizasyon sistemine deşarj edilmesi planlanmakta olup Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulunun konu ile ilgili yazısı eklerde verilmiştir (Bkz. Ek-3). Prosesten Kaynaklı Oluşacak Atıksu Miktarı d) Soğutma Suyu Tesiste chiller tipi su soğutma kulesi kullanılarak piroliz reaktöründe elde edilen gazın, hızlı şekilde soğutulması ile yoğunlaştırılması sağlanacaktır. Sistem içindeki su, devir daim yapılarak kullanılacak olup, günlük 1,5 m 3 /gün azalan su takviyesinin söz konusu olacağı öngörülmektedir. Ünite kapsamında yer alacak chiller ise kcal/saat kapasiteli olacaktır. Soğutma takviye ve sikülasyon havuzu ise; 3m x 6m x 1,5m ölçülerinde olup soğutma sistemine ilk etapta 30 ton su alınacak, sıcaklık nedeniyle yaşanacak kayıplar için sisteme su ilave edilerek, sistem kapalı olarak sürekli çalıştırılacaktır. Proses suyu devir daim olarak geri dönüşümlü kullanılacağı için bu sudan atık su oluşmayacak, azaldıkça seviye şamandıra sistemi ile otomatik olarak takviye edilecektir. 164 / 254

166 e) Yangın Müdahale Suyu Yangın hidrantında da springt sisteminde ise 14 ton depolanmış su kullanımı planlanmaktadır. Söz konusu su yangın müdahalesi için bulundurulacak olup herhangi bir atıksu oluşumuna neden olmayacaktır. f) Gaz Yıkama ve Filtre Ünitesi Proje kapsamında su tüketimi olarak göz önüne alınabilecek bir diğer ünitesi ise gaz yıkama ve filtre ünitesidir. Bu sistem kapalı devre olarak çalışacak olup sürekli bir atık su oluşumu söz konusu değildir. Söz konusu ünitenin ayda bir kere boşaltılması planlanmakta olup oluşacak atık su miktarı ayda 1,5 ton kadardır. Tesiste gaz yıkama ve filtre ünitesinin temizlik çalışmalarının neticesinde oluşacak atık suyun (OSB nin arıtma sistemine uygun olmaması halinde) arıtımında kostik (NaOH) kullanılacak olması sebebiyle kimyasal arıtma uygulanacaktır. Proje kapsamında oluşacak atık sular OSB nin kanalizasyon sisteme verilecek olup tarih ve sayılı Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkındaki Yönetmeliğin ilgili maddeleri uyarınca arıtılacak ve yeraltı suyu kirletmemek için gerekli tedbirler alınacaktır. Projenin inşaat ve işletme dönemlerinde hiçbir şekilde atık suyun araziye, derelere, sulama ve drenaj kanallarına deşarj edilmeyecek, deşarj edilmesi durumunda ise DSİ Bölge Müdürlüğünden görüş ve izinler alınacaktır. Tesiste,167 sayılı Yeraltı suları Kanunu, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği tarih ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren, tarih ve sayılı R.G. ile revize edilen Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik in ilgili hükümlerine uyulacaktır Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıklar Katı Atıkların Cinsi (evsel nitelikli katı atıklar, tehlikeli atıklar, inşaat ve yıkıntı atıkları, ambalaj atığı, tıbbi atıklar vb.) Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasında oluşması muhtemel (evsel nitelikli katı atıklar, tehlikeli atıklar, inşaat ve yıkıntı atıkları, ambalaj atığı, tıbbi atıklar vb.) atıkların cinsleri aşağıda başlıklar halinde aşağıda verilmiştir a. Evsel Nitelikli Katı Atık Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişiden kaynaklı tehlikeli ve zararlı atık kavramına girmeyen evsel nitelikli katı atıkların oluşması beklenmektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atıkların miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir. 165 / 254

167 İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişiden kaynaklı tehlikeli ve zararlı atık kavramına girmeyen evsel nitelikli katı atıkların oluşması beklenmektedir. Proje kapsamında prosesten kaynaklı herhangi bir katı atık oluşumu söz konusu değildir. Ömrünü tamamlamış lastiklerden pirolitik yağ, karbon siyahı, çelik tel ve pirolitik gaz elde edilecektir. Sisteme giren ürünlerden neredeyse %100 oranında çıktı alınacağı düşünülmektedir. Ortaya çıkan tüm ürünler daha önceki bölümlerde de değinildiği üzere farklı sektörlerde değerlendirilecektir. Bu noktada prosesten kaynaklı katı atık oluşumu gerçekleşmeyecektir. İşletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atıkların miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir b. Ambalaj Atıkları Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak inşaat malzemelerinden ve çalışacak 40 kişiden kaynaklı katı atıklardan geri dönüşümü mümkün olan katı atıkların (plastik, kağıt, karton, metal, cam, ahşap), oluşması beklenmektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak ambalaj miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişiden kaynaklı katı atıklardan geri dönüşümü mümkün olan katı atıkların (plastik, kağıt, karton, metal, cam, ahşap) oluşması beklenmektedir. Ayrıca söz konusu proje kapsamında ürün olarak oluşacak karbon siyahı Kraft torba kağıtlarıyla paketlenip piyasaya sürüleceğinden ötürü ambalaj atığı oluşması beklenmektedir. İşletme aşamasında oluşacak ambalaj atıkların miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir c. Tehlikeli Atıkları Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında inşaat işleri çalışmaları sırasında boya işlemleri sonucu, ortaya çıkacak tehlikeli atık ambalaj malzemeleri (boya, çözücü, vernik ve solvent vb. kutular) oluşması muhtemeldir. Personele ait kişisel koruyucu donanımlar (tulum, eldiven vb.), üstüpü bezleri, temizlikte kullanılacak absorbanslar vb. kontamine atıklar tesisten kaynaklanabilecek tehlikeli atıklardır. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak tehlikeli atık miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir. 166 / 254

168 İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar personele ait kişisel koruyucu donanımlar (tulum, eldiven vb.), üstüpü bezleri, temizlikte kullanılacak absorbanslar vb. kontamine atıklar tesisten kaynaklanabilecek tehlikeli atıklardır. Tesiste gaz yıkama ve filtre ünitesinde yapılacak aylık temizlikler esnasında kullanılacak suyun kurulacak olan OSB arıtma tesisinin standartlarına uygun olmaması durumunda, tesiste kimyasal arıtma yöntemi uygulanan arıtma tesisi kurulacak olup arıtılacak su OSB nin arıtma tesisine gönderilecek, arıtma işlemi sonucu oluşacak kostik içerikli arıtma çamurunun ise analizi yaptırılacaktır. Oluşacak arıtma çamurunun tehlikeli atık sınıfında yer alması ihtimali bulunmaktadır. İşletme aşamasında oluşacak tehlikeli atık miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir d. Atık Yağ Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak iş makineleri ve binek araçların yağ, filtre değişimi, akaryakıt transferi gibi işlemler proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu işlemlerin inşaat alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle atık yağ oluşması beklenmemektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak ağır iş makinelerinin yağ değişimlerinin proje alanının içerisinde yapılması mecburiyeti olursa oluşacak atık yağ miktarı ve Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Faaliyetin işletme aşamasında, tesisten kaynaklanması muhtemel atık yağlar, makine ekipmanlarının düzenli bakımları sırasında çıkabilecek olan atık yağlardır. İşletme aşamasında oluşacak atık yağ miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir e. Bitkisel Atık Yağ Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişinin yemek ihtiyaçları dışarından tabldot olarak getirilecek olup; proje alanı içerisinde bitkisel atık yağ oluşması beklenmemektedir. Proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşamasında bitkisel atığın oluşması durumunda ise bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişinin yemek ihtiyaçları dışarından tabldot olarak getirilecek olup; proje alanı içerisinde bitkisel atık yağ oluşması beklenmemektedir. 167 / 254

169 Proje kapsamında işletme aşamasında bitkisel atığın oluşması durumunda ise bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir f. Tıbbi Atık Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişi için olası bir kaza durumunda sahada ilk müdahalenin yapılabilmesi amacıyla şantiye sahasında bir ilk yardım dolabı bulundurulacaktır. Dolayısı ile arazi hazırlık ve inşaat aşamasında olası bir kaza durumunda kullanılacak ilk yardım dolabından kaynaklı tıbbi atığın oluşması muhtemeldir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak tıbbi atığın miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişi için olası bir kaza durumunda sahada ilk müdahalenin yapılabilmesi amacıyla idari binada bir ilk yardım dolabı bulundurulacaktır. Dolayısı ile işletme aşamasında olası bir kaza durumunda kullanılacak ilk yardım dolabından kaynaklı tıbbi atığın oluşması muhtemeldir. İşletme aşamasında oluşacak tıbbi atığın miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir g. Atık Pil ve Akümülatör Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak iş makineleri ve binek araçların akü değişimleri proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu işlemlerin inşaat alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle akü oluşması beklenmemektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak ağır iş makinelerinin akü değişimlerinin proje alanının içerisinde yapılması mecburiyeti olursa oluşacak atık akü miktarı ve Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir. Söz konusu proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşamasında 40 personel çalıştırılması planlanmakta olup arazi hazırlık ve inşaat aşaması için şantiye sahası kurulacak olup kullanılacak saat, radyo, el lambası vs. gibi ekipmanlardan kaynaklı atık pil oluşması muhtemel olup oluşacak atık pil miktarı ve Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında kullanılacak binek araçların akü değişimleri proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu işlemlerin proje alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle akü oluşması beklenmemektedir. 168 / 254

170 Söz konusu proje kapsamında işletme aşamasında 60 personel çalıştırılması planlanmakta olup işletme aşamasında idari binada kullanılacak saat, radyo, el lambası vs. gibi ekipmanlardan kaynaklı atık pil oluşması muhtemel olup oluşacak atık pil miktarı ve Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir h. Hafriyat ve İnşaat Atıkları Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak hafriyat miktarı ve bertaraf yöntemi Bölüm 4.1. de verilmiştir. Projenin inşaatı sırasında bina iç tesisatlarının yapılması ve bina içi isçiliklerin yapılması sırasında sıva artıkları, fayans artıkları, plastik boru artıkları, beton ve sıva katkı malzemelerinin ambalajları, çimento ambalajları gibi katı atıklar oluşacaktır. Arazi Hazırlık ve İnşaat aşamasında oluşacak inşaat atıklarının miktarı Bölüm de bertaraf yöntemi ise Bölüm de verilmiştir Katı Atıkların Miktarı ve Özellikleri Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasında oluşması muhtemel (evsel nitelikli katı atıklar, tehlikeli atıklar, inşaat ve yıkıntı atıkları, ambalaj atığı, tıbbi atıklar vb.) atıkların miktarları aşağıda başlıklar halinde aşağıda verilmiştir a. Evsel Nitelikli Katı Atık Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişiden kaynaklı tehlikeli ve zararlı atık kavramına girmeyen evsel nitelikli katı atıkların oluşması beklenmektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklanan evsel nitelikli katı atık miktarı kişi başına günlük 1,15 kilogram atık kabulü ile aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: (Kaynak: Belediye Katı Atık Sonuçları, TUİK, 2008) M evsel-katı : (q B ) (N) Burada; M evsel-katı q B N M evsel-katı : Evsel nitelikli katı atık miktarı (kg/gün), : Evsel nitelikli katı atık birim üretim hızı (kg/kişi.gün) : Kişi sayısı olmak üzere; : 40 kişi x 1,15 kg/kişi. gün = 46 kg/gün dür. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak günlük 46 kg evsel nitelikli katı atığın bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişiden kaynaklı tehlikeli ve zararlı atık kavramına girmeyen evsel nitelikli katı atıkların oluşması beklenmektedir. 169 / 254

171 İşletme aşamasında çalışacak personelden kaynaklanan evsel nitelikli katı atık miktarı kişi başına günlük 1,15 kilogram atık kabulü ile aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: (Kaynak: Belediye Katı Atık Sonuçları, TUİK, 2008) M evsel-katı : (q B ) (N) Burada; M evsel-katı q B N M evsel-katı : Evsel nitelikli katı atık miktarı (kg/gün), : Evsel nitelikli katı atık birim üretim hızı (kg/kişi.gün) : Kişi sayısı olmak üzere; : 60 kişi x 1,15 kg/kişi. gün = 69 kg/gün dür. işletme aşamasında oluşacak günlük 69 kg evsel nitelikli katı atığın bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. Proje kapsamında prosesten kaynaklı herhangi bir katı atık oluşumu söz konusu değildir. Ömrünü tamamlamış lastiklerden pirolitik yağ, karbon siyahı, çelik tel ve pirolitik gaz elde edilecektir. Sisteme giren ürünlerden neredeyse %100 oranında çıktı alınacağı düşünülmektedir. Ortaya çıkan tüm ürünler daha önceki bölümlerde de değinildiği üzere farklı sektörlerde değerlendirilecektir. Bu noktada prosesten kaynaklı katı atık oluşumu gerçekleşmeyecektir. İşletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atıkların bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir b. Ambalaj Atıkları Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak inşaat malzemelerinden ve çalışacak 40 kişiden kaynaklı katı atıklardan geri dönüşümü mümkün olan katı atıkların (plastik, kağıt, karton, metal, cam, ahşap), oluşması beklenmekte olup miktarı bilinmemektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak ambalaj atığının bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişiden kaynaklı katı atıklardan geri dönüşümü mümkün olan katı atıkların (plastik, kağıt, karton, metal, cam, ahşap) oluşması beklenmekte olup miktarı bilinmemektedir. Ayrıca söz konusu proje kapsamında ürün olarak oluşacak karbon siyahı Kraft torba kağıtlarıyla paketlenip piyasaya sürüleceğinden ötürü miktarı bilinmemekle birlikte ambalaj atığı oluşması beklenmektedir. İşletme aşamasında oluşacak ambalaj atıkların bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. 170 / 254

172 4.4.2.c. Tehlikeli Atıkları Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında inşaat işleri çalışmaları sırasında boya işlemleri sonucu, ortaya çıkacak tehlikeli atık ambalaj malzemeleri (boya, çözücü, vernik ve solvent vb. kutular) oluşması muhtemel olup miktarı bilinmemektedir. Personele ait kişisel koruyucu donanımlar (tulum, eldiven vb.), üstüpü bezleri, temizlikte kullanılacak absorbanslar vb. kontamine atıklar tesisten kaynaklanabilecek tehlikeli atıklar olup miktarı bilinmemektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak tehlikeli atıkların bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar personele ait kişisel koruyucu donanımlar (tulum, eldiven vb.), üstüpü bezleri, temizlikte kullanılacak absorbanslar vb. kontamine atıklar tesisten kaynaklanabilecek tehlikeli atıklar olup miktarı bilinmemektedir. Tesiste gaz yıkama ve filtre ünitesinde yapılacak aylık temizlikler esnasında kullanılacak suyun kurulacak olan OSB arıtma tesisinin standartlarına uygun olmaması durumunda, tesiste kimyasal arıtma yöntemi uygulanan arıtma tesisi kurulacak olup arıtılacak su OSB nin arıtma tesisine gönderilecek, arıtma işlemi sonucu oluşacak kostik içerikli arıtma çamurunun ise analizi yaptırılacaktır. Oluşacak arıtma çamurunun tehlikeli atık sınıfında yer alması ihtimali bulunmakta olup miktarı bilinmemektedir. İşletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıkların bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir d. Atık Yağ Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak iş makineleri ve binek araçların yağ, filtre değişimi, akaryakıt transferi gibi işlemler proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu işlemlerin inşaat alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle atık yağ oluşması beklenmemektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak ağır iş makinelerinin yağ değişimlerinin proje alanının içerisinde yapılması mecburiyeti olursa oluşacak atık yağ miktarı bilinmemekle birlikte bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Faaliyetin işletme aşamasında, tesisten kaynaklanması muhtemel atık yağlar, makine ekipmanlarının düzenli bakımları sırasında çıkabilecek olan atık yağlardır. İşletme aşamasında oluşacak atık yağ miktarı bilinmemekle birlikte bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. 171 / 254

173 4.4.2.e. Bitkisel Atık Yağ Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişinin yemek ihtiyaçları dışarından tabldot olarak getirilecek olup; proje alanı içerisinde bitkisel atık yağ oluşması beklenmemektedir. Proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşamasında bitkisel atığın oluşması durumunda ise bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişinin yemek ihtiyaçları dışarından tabldot olarak getirilecek olup; proje alanı içerisinde bitkisel atık yağ oluşması beklenmemektedir. Proje kapsamında işletme aşamasında bitkisel atığın oluşması durumunda ise bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir f. Tıbbi Atık Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişi için olası bir kaza durumunda sahada ilk müdahalenin yapılabilmesi amacıyla şantiye sahasında bir ilk yardım dolabı bulundurulacaktır. Dolayısı ile arazi hazırlık ve inşaat aşamasında olası bir kaza durumunda kullanılacak ilk yardım dolabından kaynaklı miktarı bilinmemekle birlikte tıbbi atığın oluşması muhtemeldir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak tıbbi atığın bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişi için olası bir kaza durumunda sahada ilk müdahalenin yapılabilmesi amacıyla idari binada bir ilk yardım dolabı bulundurulacaktır. Dolayısı ile işletme aşamasında olası bir kaza durumunda kullanılacak ilk yardım dolabından kaynaklı miktarı bilinmemekle birlikte tıbbi atığın oluşması muhtemeldir. İşletme aşamasında oluşacak tıbbi atığın bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir g. Atık Pil ve Akümülatör Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak iş makineleri ve binek araçların akü değişimleri proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu 172 / 254

174 işlemlerin inşaat alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle akü oluşması beklenmemektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak ağır iş makinelerinin akü değişimlerinin proje alanının içerisinde yapılması mecburiyeti olursa oluşacak atık akü miktarı bilinmemekle birlikte bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. Söz konusu proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşamasında 40 personel çalıştırılması planlanmakta olup arazi hazırlık ve inşaat aşaması için şantiye sahası kurulacak olup kullanılacak saat, radyo, el lambası vs. gibi ekipmanlardan kaynaklı miktarı bilinmemekle birlikte atık pil oluşması muhtemel olup bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında kullanılacak binek araçların akü değişimleri proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu işlemlerin proje alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle akü oluşması beklenmemektedir. Söz konusu proje kapsamında işletme aşamasında 60 personel çalıştırılması planlanmakta olup işletme aşamasında idari binada kullanılacak saat, radyo, el lambası vs. gibi ekipmanlardan kaynaklı miktarı bilinmemekle birlikte atık pil oluşması muhtemel olup bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir h. Hafriyat ve İnşaat Atıkları Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak hafriyat miktarı ve bertaraf yöntemi Bölüm 4.1. de verilmiştir. Projenin inşaatı sırasında bina iç tesisatlarının yapılması ve bina içi isçiliklerin yapılması sırasında miktarı bilinmemekle birlikte sıva artıkları, fayans artıkları, plastik boru artıkları, beton ve sıva katkı malzemelerinin ambalajları, çimento ambalajları gibi katı atıklar olusacaktır. Arazi Hazırlık ve İnşaat aşamasında oluşacak inşaat atıklarının bertaraf yöntemi Bölüm de verilmiştir Katı Atıkların Bertaraf Yöntemleri (bu bölümde varsa geçici depolama alanı hakkında bilgi verilerek vaziyet planında gösterilmesi, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacağı ve ne şekilde değerlendirileceği, alınacak izinler, evsel nitelikli atıkların ilgili idaresince toplanacağına dair belge rapora eklenmelidir.) Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasında oluşması muhtemel (evsel nitelikli katı atıklar, tehlikeli atıklar, inşaat ve yıkıntı atıkları, ambalaj atığı, tıbbi atıklar vb.) atıkların bertaraf yöntemleri başlıklar halinde aşağıda verilmiştir a. Evsel Nitelikli Katı Atık Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişiden kaynaklı günlük 46 kg evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. 173 / 254

175 Söz konusu proje kapsamında oluşacak evsel nitelikli katı atıklar şantiye alanı içerisinde Katı Atıkların kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda çöp bidonlarında görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı biçimde muhafaza edilecek toplanacak ve Malkara Belediyesi tarafından bertaraf edilecektir. Konu ile ilgili olarak Malkara Organize Sanayi Bölgesi ile Malkara Belediyesi arasında yapılan protokol yazısı Ek-4 de verilmiştir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişiden kaynaklı günlük 69 kg evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. Söz konusu proje kapsamında oluşacak evsel nitelikli katı atıklar şantiye alanı içerisinde Katı Atıkların kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda çöp bidonlarında görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı biçimde muhafaza edilecek toplanacak ve Malkara Belediyesi tarafından bertaraf edilecektir. Konu ile ilgili olarak Malkara Organize Sanayi Bölgesi ile Malkara Belediyesi arasında yapılan protokol yazısı Ek-4 de verilmiştir. Proje kapsamında prosesten kaynaklı herhangi bir katı atık oluşumu söz konusu değildir. Ömrünü tamamlamış lastiklerden pirolitik yağ, karbon siyahı, çelik tel ve pirolitik gaz elde edilecektir. Sisteme giren ürünlerden neredeyse %100 oranında çıktı alınacağı düşünülmektedir. Ortaya çıkan tüm ürünler daha önceki bölümlerde de değinildiği üzere farklı sektörlerde değerlendirilecektir. Bu noktada prosesten kaynaklı katı atık oluşumu gerçekleşmeyecektir b. Ambalaj Atıkları Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak inşaat malzemelerinden ve çalışacak 40 kişiden kaynaklı katı atıklardan geri dönüşümü mümkün olan katı atıklar (plastik, kağıt, karton, metal, cam, ahşap) tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği yayımlanan Ambalaj ve Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda; Ambalaj ve Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 26 kapsamında ambalaj atıkları diğer atıklardan ayrı olarak istiflenecek ve diğer atıklardan ayrı biriktirilecek ve lisanslı firmalara verilecektir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişiden kaynaklı katı atıklardan geri dönüşümü mümkün olan katı atıklar (plastik, kağıt, karton, metal, cam, ahşap) ve proje kapsamında ürün olarak oluşacak karbon siyahı Kraft torba kağıtlarıyla paketlenip piyasaya sürüleceğinden ötürü oluşacak ambalaj atıkları tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği yayımlanan Ambalaj ve Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda; Ambalaj ve Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 26 kapsamında ambalaj atıkları diğer atıklardan ayrı olarak istiflenecek ve diğer atıklardan ayrı biriktirilecek ve lisanslı firmalara verilecektir. 174 / 254

176 4.4.2.c. Tehlikeli Atıkları Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında inşaat işleri çalışmaları sırasında boya işlemleri sonucu, ortaya çıkacak tehlikeli atık ambalaj malzemeleri (boya, çözücü, vernik ve solvent vb. kutular) ve personele ait kişisel koruyucu donanımlar (tulum, eldiven vb.), üstüpü bezleri, temizlikte kullanılacak absorbanslar vb. kontamine atıklar; tarih ve sayılı (Değişiklik: tarih ve sayılı R.G) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine uygun tesis sınırları içinde beton zemin üzerine yerleştirilecek sağlam, sızdırmasız, emniyetli ve uluslar arası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar üzerinde içerisinde olarak muhafaza edilecek, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer verilecek, depolanacak maddenin miktarı ve depolama tarihi konteynırlar üzerinde belirtilecektir. İşletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar tesis sahası içerisinde tarih ve sayılı (Değişiklik: tarih ve sayılı R.G) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak depolanarak yönetmelik hükümleri doğrultusunda lisanslı bertaraf tesislerine gönderilerek bertaraf edilecektir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nden konu ile ilgili gerekli izinler alınacaktır Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar personele ait kişisel koruyucu donanımlar (tulum, eldiven vb.), üstüpü bezleri, temizlikte kullanılacak absorbanslar vb. kontamine atıklar ve kostik içerikli arıtma çamuru olup; tarih ve sayılı (Değişiklik: tarih ve sayılı R.G) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine uygun tesis sınırları içinde beton zemin üzerine yerleştirilecek sağlam, sızdırmasız, emniyetli ve uluslar arası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar üzerinde içerisinde olarak muhafaza edilecek, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer verilecek, depolanacak maddenin miktarı ve depolama tarihi konteynırlar üzerinde belirtilecektir. İşletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar tesis sahası içerisinde tarih ve sayılı (Değişiklik: tarih ve sayılı R.G) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak depolanarak yönetmelik hükümleri doğrultusunda lisanslı bertaraf tesislerine gönderilerek bertaraf edilecektir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nden konu ile ilgili gerekli izinler alınacaktır Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 175 / 254

177 Tesiste gaz yıkama ve filtre ünitesinde yapılacak aylık temizlikler esnasında kullanılacak suyun kurulacak olan OSB arıtma tesisinin standartlarına uygun olmaması durumunda, tesiste kimyasal arıtma yöntemi uygulanan arıtma tesisi kurulacak olup arıtılacak su OSB nin arıtma tesisine gönderilecek, arıtma işlemi sonucu oluşacak kostik içerikli arıtma çamurunun ise analizi yaptırılacaktır. Oluşacak arıtma çamurunun tehlikeli atık sınıfında yer alması durumunda ise Tehlikeli Atıkların kontrolü Yönetmeliğine uygun olarak lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerine gönderilecektir d. Atık Yağ Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak iş makineleri ve binek araçların yağ, filtre değişimi, akaryakıt transferi gibi işlemler proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu işlemlerin inşaat alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle atık yağ oluşması beklenmemektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak ağır iş makinelerinin yağ değişimlerinin proje alanının içerisinde yapılması mecburiyeti olursa oluşacak atık yağlar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanmış ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği ile yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği n de belirtildiği şekilde; Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 20 kapsamında kalınlığı en az 25 cm olan betonarme zeminin ve havuzlama yan duvarlar içlerinin, dökülmelere karşı geçirimsizliğini sağlamak amacıyla epoksi boya, geomembran ve benzeri tecrit malzemesi ile kaplanacak ve atık kabul alanının yağmura karşı korunması için gerekli önlemler alınacaktır. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 18 kapsamında atık yağlar geçirimsiz zemin üzerine yerleştirilmiş tanklar/konteynerler içerisinde toparlanacak. Söz konusu tanklar/konteynerler işaretlenecek yere kadar doldurulacak, hiçbir zaman tam doldurulmayacak, kolayca boşaltılabilir ve doldurulabilir olarak tercih edilecek ve diplerinde oluşacak çökeltinin alınabilmesi için gerekli düzenek sağlanacaktır. Ayrıca tanklar/konteynerler kırmızı renkli seçilerek üzerinde Atık Yağ ibaresi bulunacak ve içerlerine su, benzin, fuel-oil, boya, deterjan, solvent, antifiriz ve motorin gibi herhangi yabancı bir madde karıştırılmayacaktır. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 9 kapsamında atık yağların taşıma lisansı almış taşıyıcılar vasıtasıyla çevre lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesi sağlanacaktır. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 9 kapsamında atık yağ beyan formu oluşturulacak ve en az beş yıl süreyle muhafaza edilecek. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 9 kapsamında bertaraf tesisi işletmecisi arasında uyuşmazlık çıkması halinde, bu uyuşmazlık giderilemezse on beş gün içinde uyuşmazlık Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bildirilecek, bu süre içinde uyuşmazlığa konu olan atık yağlar kendi depolarında muhafaza altına alınacaktır. İşletme Aşaması Faaliyetin işletme aşamasında, tesisten kaynaklanması muhtemel atık yağlar, makine ekipmanlarının düzenli bakımları sırasında çıkabilecek olan atık yağlar olup oluşacak atık yağlar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanmış ve 176 / 254

178 tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği ile yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği n de belirtildiği şekilde; Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 20 kapsamında kalınlığı en az 25 cm olan betonarme zeminin ve havuzlama yan duvarlar içlerinin, dökülmelere karşı geçirimsizliğini sağlamak amacıyla epoksi boya, geomembran ve benzeri tecrit malzemesi ile kaplanacak ve atık kabul alanının yağmura karşı korunması için gerekli önlemler alınacaktır. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 18 kapsamında atık yağlar geçirimsiz zemin üzerine yerleştirilmiş tanklar/konteynerler içerisinde toparlanacak. Söz konusu tanklar/konteynerler işaretlenecek yere kadar doldurulacak, hiçbir zaman tam doldurulmayacak, kolayca boşaltılabilir ve doldurulabilir olarak tercih edilecek ve diplerinde oluşacak çökeltinin alınabilmesi için gerekli düzenek sağlanacaktır. Ayrıca tanklar/konteynerler kırmızı renkli seçilerek üzerinde Atık Yağ ibaresi bulunacak ve içerlerine su, benzin, fuel-oil, boya, deterjan, solvent, antifiriz ve motorin gibi herhangi yabancı bir madde karıştırılmayacaktır. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 9 kapsamında atık yağların taşıma lisansı almış taşıyıcılar vasıtasıyla çevre lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesi sağlanacaktır. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 9 kapsamında atık yağ beyan formu oluşturulacak ve en az beş yıl süreyle muhafaza edilecek. Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 9 kapsamında bertaraf tesisi işletmecisi arasında uyuşmazlık çıkması halinde, bu uyuşmazlık giderilemezse on beş gün içinde uyuşmazlık Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bildirilecek, bu süre içinde uyuşmazlığa konu olan atık yağlar kendi depolarında muhafaza altına alınacaktır e. Bitkisel Atık Yağ Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişinin yemek ihtiyaçları dışarından tabldot olarak getirilecek olup; proje alanı içerisinde bitkisel atık yağ oluşması beklenmemektedir. Proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşamasında bitkisel atığın oluşması durumunda ise; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih sayılı Resmi Gazete de değişikliği ile yayımlanan Bitkisel Atık Yağların kontrolü Yönetmeliği ne göre Bitkisel Atık Yağların kontrolü Yönetmeliği Madde 10 kapsamında oluşacak bitkisel atık yağlar diğer atık madde ve çöplerden ayrı olarak sızdırmasız, iç ve dış yüzeyleri korozyona dayanıklı bidonlarda toparlanacak ve çevre lisanslı taşıcılarla lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine gönderilecektir. Bitkisel Atık Yağların kontrolü Yönetmeliği Madde 10 kapsamında geri kazanım veya bertaraf tesisleriyle olabilecek uyuşmazlıklar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bildirilecek ve uyuşmazlık giderilinceye kadar bitkisel atık yağlar tesis içerisinde muhafaza edilecektir. 177 / 254

179 İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişinin yemek ihtiyaçları dışarından tabldot olarak getirilecek olup; proje alanı içerisinde bitkisel atık yağ oluşması beklenmemektedir. Proje kapsamında işletme aşamasında bitkisel atığın oluşması durumunda ise; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih sayılı Resmi Gazete de değişikliği ile yayımlanan Bitkisel Atık Yağların kontrolü Yönetmeliği ne göre Bitkisel Atık Yağların kontrolü Yönetmeliği Madde 10 kapsamında oluşacak bitkisel atık yağlar diğer atık madde ve çöplerden ayrı olarak sızdırmasız, iç ve dış yüzeyleri korozyona dayanıklı bidonlarda toparlanacak ve çevre lisanslı taşıcılarla lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine gönderilecektir. Bitkisel Atık Yağların kontrolü Yönetmeliği Madde 10 kapsamında geri kazanım veya bertaraf tesisleriyle olabilecek uyuşmazlıklar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bildirilecek ve uyuşmazlık giderilinceye kadar bitkisel atık yağlar tesis içerisinde muhafaza edilecektir f. Tıbbi Atık Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 40 kişi için olası bir kaza durumunda sahada ilk müdahalenin yapılabilmesi amacıyla şantiye sahasında bir ilk yardım dolabı bulundurulacaktır. Dolayısı ile arazi hazırlık ve inşaat aşamasında olası bir kaza durumunda kullanılacak ilk yardım dolabından kaynaklı miktarı bilinmemekle birlikte tıbbi atık oluşacak olup bertarafı konusunda tarih ve sayılı R.G. de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete değişikliği ile yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne göre Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 8 kapsamında tıbbi atıklar en aza indirgenecek ve tehlikeli, evsel nitelikli atıklar ile ambalaj atıkları ile karıştırılmayacak ve ayrı olarak toparlanacak. Kesici ve delici tıbbi atıkların biriktirildiği kaplar konusunda yönetmelikte belirtilen torbalar ve kaplar dikkate alınacak. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 8 kapsamında tıbbi atıklar ayrı bir araçla en yakındaki geçici atık deposuna/konteynerine götürülerek toplama aracına bırakılacaktır. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 8 kapsamında tıbbi atık yönetimiyle görevli personelin eğitimi sağlanacak ve özel giysiler tedarik edilecektir. Ayrıca oluşacak tıbbi atık miktarları ile ilgili bilgiler kayıt altına alınarak yıl sonu itibari ile Valiliğe gönderilecek ve bu bilgiler tesis içerisinde en az 3 yıl süre ile muhafaza edilecektir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında çalışacak 60 kişi için olası bir kaza durumunda sahada ilk müdahalenin yapılabilmesi amacıyla idari binada bir ilk yardım dolabı bulundurulacaktır. 178 / 254

180 Dolayısı ile işletme aşamasında olası bir kaza durumunda kullanılacak ilk yardım dolabından kaynaklı miktarı bilinmemekle birlikte tıbbi atık oluşacak olup bertarafı konusunda tarih ve sayılı R.G. de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete değişikliği ile yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne göre Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 8 kapsamında tıbbi atıklar en aza indirgenecek ve tehlikeli, evsel nitelikli atıklar ile ambalaj atıkları ile karıştırılmayacak ve ayrı olarak toparlanacak. Kesici ve delici tıbbi atıkların biriktirildiği kaplar konusunda yönetmelikte belirtilen torbalar ve kaplar dikkate alınacak. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 8 kapsamında tıbbi atıklar ayrı bir araçla en yakındaki geçici atık deposuna/konteynerine götürülerek toplama aracına bırakılacaktır. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 8 kapsamında tıbbi atık yönetimiyle görevli personelin eğitimi sağlanacak ve özel giysiler tedarik edilecektir. Ayrıca oluşacak tıbbi atık miktarları ile ilgili bilgiler kayıt altına alınarak yıl sonu itibari ile Valiliğe gönderilecek ve bu bilgiler tesis içerisinde en az 3 yıl süre ile muhafaza edilecektir g. Atık Pil ve Akümülatör Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında kullanılacak iş makineleri ve binek araçların akü değişimleri proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu işlemlerin inşaat alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle akü oluşması beklenmemektedir. Arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak ağır iş makinelerinin akü değişimlerinin proje alanının içerisinde yapılması mecburiyeti olursa oluşacak atık akü ve kullanılacak saat, radyo, el lambası vs. gibi ekipmanlardan kaynaklı oluşacak atık pillerin bertarafı tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete ile tarih sayılı Resmi Gazete de değişikliği ile yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ne göre Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Madde 13 kapsamında proje alanda oluşacak atık piller üzerinde atık pil yazacak şekilde ayrı bir kapta biriktirilecek ve atık pil toplama noktalarına teslim edilecektir. Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Madde 13 kapsamında proje alanında değiştirilecek akümülatörler, akümülatör depo alanlarına teslim edilecektir. İşletme Aşaması Söz konusu projenin işletme aşamasında kullanılacak binek araçların akü değişimleri proje alanı içerisinde gerçekleştirilmeyecektir ve bu işlemlerin proje alanında gerçekleştirilmeyeceği nedeniyle akü oluşması beklenmemektedir. Söz konusu proje kapsamında işletme aşamasında 60 personel çalıştırılması planlanmakta olup işletme aşamasında idari binada kullanılacak saat, radyo, el lambası vs. gibi ekipmanlardan kaynaklı miktarı bilinmemekle birlikte atık pil oluşması muhtemel olup bertaraf tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe 179 / 254

181 girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete ile tarih sayılı Resmi Gazete de değişikliği ile yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ne göre Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Madde 13 kapsamında proje alanda oluşacak atık piller üzerinde atık pil yazacak şekilde ayrı bir kapta biriktirilecek ve atık pil toplama noktalarına teslim edilecektir h. Hafriyat ve İnşaat Atıkları Söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşacak hafriyat miktarı ve bertaraf yöntemi Bölüm 4.1. de verilmiştir. Projenin inşaatı sırasında bina iç tesisatlarının yapılması ve bina içi isçiliklerin yapılması sırasında miktarı bilinmemekle birlikte sıva artıkları, fayans artıkları, plastik boru artıkları, beton ve sıva katkı malzemelerinin ambalajları, çimento ambalajları gibi katı atıklar olusacaktır. Oluşacak inşaat atıkları ise ruhsatlı bir hafriyat döküm alanına belirli periyotlarla nakledilerek nihai bertarafı sağlanacaktır. Hafriyat işlemlerinde tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır Proje Kapsamında Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültünün Kaynakları ve Seviyesi, Gürültü Hesabı, Gürültüyü Azaltmak İçin Alınacak Önlemler, (Akustik Rapor Hazırlanması) Projenin inşaat aşaması ve işletme döneminde tesiste çalışacak makine ve ekipmandan kaynaklı gürültü olacaktır. Söz konusu faaliyet için tarih ve sayılı(değişik: tarih 28027sayılı) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik gereğince gürültü izni muafiyeti getirilmemiş olup tarih sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin ilgili maddelerinde belirtilen esaslar sağlanacak ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Tesisten kaynaklanacak gürültü miktarları ile ilgili ayrıntılı çalışmalar Ek-19 da Akustik Raporunda verilmiştir Proje Kapsamında Kullanılacak Yakıtların Türleri, Tüketim Miktarları, Yakma Sistemleri ve Prosesten Oluşacak Emisyonlar, (Gaz,Toz vb.), Bu Emisyonların Kaynak, Miktar ve Özellikleri, Bertaraf Metotları, Kullanılacak Emisyon Kontrol Teknolojileri, Kullanılacak Filtrasyon Sistemlerinin Detaylı Özellikleri, Kapasiteleri, Çalışma Verimleri, Sağlanması Gereken Emisyon Limitleri, Bölgenin Mevcut Hava Kalitesi de Dikkate Alınarak Oluşma Beklenen Emisyon Miktarları ve Oluşacak Ek Yükün Etkileri, İlgili Yönetmelikler Kapsamında Yapılacak Değerlendirmeler Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Kazanım ve Enerji Üretim Tesisinde işletme aşamasında oluşacak emisyonlar aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir. Pirolitik Gaz Yanma Emisyonu Tesis işletme aşamasında proses işlemlerinin gerçekleşmesi için sistemden elde edilen pirolitik gazın tamamı yakılacaktır. Bu işlem sonucu hava emisyonu oluşacaktır. Piroliz sonucu elde edilecek pirolitik gaz elektrik elde etmek amacı ile kullanılmayacaktır. 180 / 254

182 Sistem başlangıcında yakıt olarak doğalgaz kullanılacaktır. Kullanılacak olan doğalgaz miktarı ihmal edilebilecek düzeyde olacaktır. Tesisin ısı enerjisini sağlayabilmek için yakıt olarak prosesten kaynaklanan ve kompozisyonu genellikle hidrokarbonlar ve hidrojenden oluşan atık gaz yakılacaktır. Üretilen gazın tamamı piroliz tesisini ısıtma da sistemde tekrar kullanılacaktır. Ancak yanmadan kaynaklı bir baca gazı oluşumu söz konusu olacaktır. Tesiste 60 ton/gün ömrünü tamamlamış lastik geri kazanılırken 6 ton/gün pirolitik gaz oluşacaktır. Pirolitik gazın yoğunluğu 0,76 kg/m 3 olarak belirlenmiş olup, günde yakılacak pirolitik gaz hacimsel olarak 7.894,736 m 3 /gün (328,94 m 3 /sa) olarak hesaplanmıştır. Ünitenin Yakıt (Anma) Isıl Gücü: = Yaklaşık Tüketim (kg/saat) x Yaklaşık Isıl Değer (kcal/kg) x 4,18 (J/kcal) saniye/saat = 250 kg/saat x kcal/kg x 4,18 J/kcal =2,21 MW olacaktır saniye/saat Piroliz, ısıl işleme tabi tutulacak malzemenin hava ve oksijen gibi reaktif gaz ilavesi olmadan kendi ısı enerjisi ile oluşan endotermik bir prosestir. Piroliz sonucu oluşacak gaz özellik itibarı ile doğalgaz ve LPG karışımı olup yaklaşık karışım oranları aşağıda Tablo- 69. da verilmiştir. Tablo 69. Gaz kompozisyonu Metan %50 Etan %10 Propan %25 Bütan %25 Metan ağırlıklı gazın yanması ile; CH 4 + 2O 2 CO H 2 O reaksiyonu oluşacaktır. Piroliz aşamasında bir reaksiyonun yaklaşık 12 saatte tamamlanacağı kabul edilmiştir. Piroliz fırınında günde 2 reaksiyon yapılacak olmasından dolayı, günde 12 saatlik bir reaksiyon meydana gelecektir. Dolayısıyla saatlik pirolitik gaz kullanımı aşağıdaki gibi hesaplanır: Günlük oluşacak Pirolitik gaz miktarı : kg/gün Pirolitik gaz yoğunluğu : 0,76 kg/m 3 Günlük çalışma süresi : 24 saat Saatlik Kullanılan Pirolitik gaz miktarı : kg/gün x 1/0,76 kg/m 3 x 1 gün/ 24 saat : 328,9 m 3 /saat Doğalgazın yanması sonucu oluşacak emisyonların hesabında US EPA AP 42 de verilen emisyon faktörleri kullanılmış ve Emisyon Faktörleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. 181 / 254

183 Yakıt SO 2 Ib/10 6 scf Tablo 70. Doğalgaz Emisyon Faktörleri NO x b Ib/10 6 scf CO Ib/10 6 scf PM Ib/10 6 scf Doğalgaz 0, ,6 a Doğalgazın kükürt miktarı: 4600 g/10 6 Nm 3 b NO x : NO 2 cinsinden Ib/10 6 scf 16 = kg/10 6 m 3 Pirolitik gazın yanması sonucu oluşacak emisyon debisinin hesabı ve Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek 2 Tablo 2.1 de verilen sınır değerler ile karşılaştırması aşağıdaki tabloda verilmiştir. Emisyon Faktörleri (Ib/10 6 scf) Emisyon Faktörleri (kg/10 6 m 3 ) Emisyon Debisi (kg/sa) SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1. Kütlesel Debiler (kg/sa) Tablo 71. Pirolitik Gazın Yanma Emisyonu Hesabı SO 2 NO x (NO 2 ) CO PM 0, ,6 9,6 (9,6*16) 3, (9,6/10 6 *328,9) 4480 (280*16) 1,473 (4.480/10 6 *328,9) 1344 (84*16) 0,442 (1.344/10 6 *328,9) 121,6 (7,6*16) 0,04 (121,6/10 6 *328,9) Tabloda hesaplanan emisyon debisi değerleri, yönetmelikte verilen kütlesel debi sınır değerlerinin oldukça altındadır. Bu nedenle, tesis etki alanında emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değerinin (HKKD) saatlik, günlük, aylık ve yıllık olarak hesaplanmasına gerek yoktur. Yukarıda hesaplama yolu ile elde edilen emisyon değerlerine sahip olacak egzoz gazı atmosfere direkt olarak verilmeyecek olup, önce egzoz gazı yıkama ve filtre ünitesinden geçirilerek ve daha sonra atmosfere verilecektir. Proje kapsamında oluşacak egzoz gazındaki emisyonların yanında bir diğer problem de kokudur. Depolama alanında ve üretim çalışmalarında ortaya çıkacak koku için tesis içinde gerekli noktalara koku emici filtreler yerleştirilecektir. Değiştirilecek filtreler lisanslı firmalar tarafından bertaraf edilecektir. Ayrıca tarih, sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kokuya Sebep Olan Emisyonların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Özetle; piroliz işlemi havasız ortamda yapılan termik parçalanma işlemidir. Burada kullanılacak reaktörler tamamen kapalı ve vakum altında çalışacaktır. Reaktörde oluşan hidrokarbonlar buharlaşmış olarak reaktörü terk edeceklerdir. Reaktör çıkışı ısı değiştiricilerinde buhar soğutularak yoğunlaştırılacak ve sıvı faz ham pirolitik yağ olarak alınıp işlenecektir. Isı değiştiricilerde 1-4 karbonlu gazlar sıvılaşmayan gaz olarak alınacak ve tesisin enerji ihtiyacı için yakılarak değerlendirilecektir. Bu gazlar doğal gaz ile LPG (mutfak gazı) karışımıdır. Pirolitik Yağ Yanma Emisyonu Açığa çıkan yoğunlaştırılacak gazlar ise, toz tutucu kolondan geçirilerek su soğutmalı kondensere yollanırlar. Burada, oda sıcaklığında sıvı olan maddeler sıvılaşarak alta çökerler ve vakum altındaki toplama tanklarına alınırlar. Oluşacak bu sıvı pirolitik 182 / 254

184 yağdır. 2 Reaksiyon sonrası günlük kg oluşacak pirolitik yağ elektrik üretiminde kullanılacaktır. Pirolitik yağ özellikleri bakımından Fuel oil-6 yakıtının özellikleriyle benzerlik göstermektedir. Fuel oilin yanması sonucu oluşacak emisyonların hesabında US EPA Emisyon- AP 42 de verilen emisyon faktörleri kullanılmış ve emisyon faktörleri Tablo 72. de verilmiştir. KİRLETİCİLER EMİSYON FAKTÖRLERİ Tablo 72. EPA Emisyon Faktörleri (KG/KG) SO 2 0, NO X 0, CO 0, PM 0,00024 Buna göre piroliz fırınında günlük kg (1.000 kg/saat) kullanılacak olan pirolitik yağın emisyon miktarlar aşağıda hesaplanmıştır. Emisyon Faktörleri (kg/kg) Emisyon Debisi (kg/sa) SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1. Kütlesel Debiler (kg/sa) Tablo 73. Pirolitik Yağın Yanma Emisyonu Hesabı SO 2 NO x CO PM 0, , , , ,96 (0,026961*1.000) 2,39 (0,002397*1.000) 0,59 (0,000599*1.000) 0,24 (0,00024*1.000) Piroliz fırınında yakıt olarak kullanılacak olan pirolitik gaz ve pirolitik yağın yanmasından kaynaklanacak emisyonları için tek baca kullanılacak olup, gerekli filtrasyon işlemlerinin ardından atmosfere verilecektir. Dolayısıyla piroliz gazı ve pirolitik yapın yanmasından kaynaklanacak toplam emisyon miktarları Tablo 74. de verilmiştir. Kirletici Tablo 74. Emisyon Miktarları ve Yönetmelik Sınır Değerleri (prolitik gaz ve prolitik yağ) Piroliz Gazı Yanma Emisyonları (kg/saat) Pirolitik Yağ Yanma Emisyonları (kg/saat) Toplam Emisyon Miktarları (kg/saat) Normal İşletme Şartlarında ve Haftalık İş Günlerindeki İşlet Saatleri İçin Kütlesel Debiler (kg/saat) Bacadan Baca Dışındaki Bacadan Baca Dışındaki SO 2 0, ,96 26, NO X 1,453 2,39 3, CO 0,442 0,59 1, PM 0,04 0,24 0, Piroliz reaksiyonu ile elde edilecek pirolitik yağın elektrik enerjisi üretimi amacıyla jeneratörlerde kullanılması halinde normal araçların egzoz gazına eşdeğer bir baca gazı oluşacaktır. Bu baca gazının içindeki CO 2 i de tutmak için doygun kireç (Ca(OH) 2 kullanacak bir filtre yapılması planlanmaktadır. Bu filtrede absorpsiyon sonunda Kireç taşı (CaCO 3 ) oluşacak ve filtre altından alınıp kurutulduktan sonra kireç ocaklarına saf kireçtaşı olarak verilecektir. Egzoz gazı içerisinde oluşacak CO in tutulması içinde araçlarda kullanılan filtrelerin aynı absorbanı kullanılarak oluşturulacak debisi yüksek filtreler kullanılacaktır. Jeneratör üretici firmalarla yapılan görüşmelerde filtrelerin var 183 / 254

185 olduğu ve kullanıldığı tespit edilmiştir. Ömrünü tamamlamış filtreler yenisi ile değiştirilmek üzere filtre üretici firmaya iade edilecektir. Tesiste oluşacak emisyon miktarları tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: tarih ve sayılı Resmi Gazete ) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği tablo 2.1 de verilen sınır değerlerin altında kalmaktadır. Tesis işletmeye geçtikten sonra tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: tarih ve sayılı Resmi Gazete) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin gereğince emisyon izin belgesi alınacaktır. Proje kapsamında kullanılacak yakma tesisi dizayn çalışmaları devam etmekte olup tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: tarih ve sayılı Resmi Gazete.) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin (SKHKKY) Ek-4 ünde İzne Tabi Tesislerde Baca Yüksekliği ve Hızının Tespiti başlığı altında (500 kw ın üzerindeki tesisler için, gazların bacadan çıkış hızları en az 4 m/s olmalıdır.) verildiği üzere en az 4 m/s olacaktır. Tesiste yakma sistemleri tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik Ek-4 te belirlenen hava emisyonu limit değerleri aşılmayacak şekilde tasarlanacak ve işletilecektir. Bakanlıkça onaylanan deneme yakması planı doğrultusunda, bu Yönetmelikte yer alan standartlar ve esasların sağlandığının ispatı amacıyla Bakanlık veya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü temsilcilerinin gözetiminde üç ay süre ile deneme yakması gerçekleştirilecek, yapılan deneme yakması sonunda bir rapor hazırlanarak onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilecektir. Toz Emisyonu Telinden ayrılan karbon bir titreşimli değirmende öğütülür ve istenilen büyüklüğe elenir. Elek altı paketlenmek üzere karbon silosuna gönderilirken, elek üstü, tekrar elenmek üzere değirmene iade edilir. Karbon silosundaki karbon, standart paketleme makinesinde çimento torbası benzeri paketlerde ambalajlanır. Karbonun işlendiği kısımlar tamamen kapalı oldukları gibi tüm işlem boyunca bu kısımlar ufak bir negatif basınç altında tutulurlar. Bu şekilde sistemden dışarı hava ve bu hava ile karbon tozu çıkmasına izin verilmez. Ortamdan emilen hava Jet Pulse torbalı filtreden geçirilerek içindeki tozlar temizlenir ve atmosfere iade edilir. Jet-Puls Torbalı Filtreler Basınç veya vakumdaki tozlu hava veya gaz, filtre gövdesinin altından sisteme girer. Havanın (gaz) hareketi filtre torbaları istikametinde olup taşıdığı toz partiküllerini torbanın dış yüzeyine bırakır. Torba kafesinin iç bölümüne geçen temiz hava venturi bölümünü geçerek filtre ünitesi temiz bölmesine erişir, buradan egzoz sistemi sayesinde üniteyi terk eder. Toz tutma operasyonu safhasında tozlar filtre elemanının dış yüzeyinde toplanırlar, dolayısıyla filtre elemanının geçirgenliği (porozitesi) düşer. Filtrenin temiz ve kirli gaz bölümleri arasındaki diferansiyel basınç kontrolü ve artısının takibi ve basınçlı hava ters temizleme sistemi devreye girerek diferansiyel basınç farkı düşürülür ve torba geçirgenliği devamlı limitler içinde tutulur. Elektronik timer devresinden gelen periyodik sinyaller ile selenoid valflar 0.1 sn. gibi ayarlanabilen çok kısa süreler ile enerjilendirilir ve yüksek basınçlı hava darbe valfları 184 / 254

186 vasıtasıyla üfleme borularına gönderilir. Üfleme boruları üzerindeki deliklerden basınçlı hava çok yüksek hızda ventürilerin içinde püskürtülür. Yüksek hızlı basınçlı hava venturiden geçerken kendi hacimlerinin birkaç misli büyüklükte sekonder bir hava meydana getirir. Diğer bir deyişle venturi üzerinden çok yüksek basınç ve hızla püskürtülen basınçlı hava, temiz hava bölmesindeki havayla birlikte torba içine pompalanır. Bu iki hava sisteminin birleşik tesiri ile filtre silindiri temiz bölümü içinde çok ani ve kısa basınç artısı meydana gelir. Bu da filtre elemanının lifleri arasında ters yönde hava akımını dolayısıyla yeterli temizlenmesine sebep olur. Toplam filtre alanının yalnızca çok az bir kısmı çok kısa süreli temizleme işlemine maruz kaldığından hesap edilen dizayn debisinin filtre grubundan devamlı geçişi temin edilmiş olur. Bu noktadan sonra verimli filtrasyon işlemini torba yüzeyindeki toz keki sağlamaktadır. Torba temizleme işlemi torba yüzeyindeki ince kek tabakasının temizlenmesine neden olmamalıdır. Filtrasyon verimliliği % 99,99 gibi değerlere ulaşabilmekte ve filtre edilmiş gazdaki toz miktarı ise metreküpte 10 mg ın altına düşebilmektedir. Çalısma Prensibi Filtre torbası, genelde yün, orlon veya polyester iğneli keçeden olup, silindir seklindeki torba kafesi çevresini saran torbaya iskelet vazifesi görür. Torba, kafes ve venturi komple bir ünite olarak delikli plaka üzerindeki yine venturi seklinde olan ve plakaya perçinli parça üzerine otururlar. Üfleme boruları ve borular üzerindeki üfleme delikleri her sıra torba grubunun üzerine monte edilmiştir. Üfleme delikleri venturi boğazına gelecek şekilde her venturi üzerinde merkezlenmiştir. Tozlu gaz veya hava filtre içine, vakum ve basınç ile girdiğinde temizleme sistemi aşağıdaki gibi çalışır. Elektronik program ünitesi timer (normalde kapalı) pilot selonoid valfa enerji sinyalini gönderir ve açılmasını temin eder. Diyafram valf içindeki basınçlı hava pilot valfın açılması sonucu boşalır. Çok kısa süreli çalışma ile 7kg/cm² basınçlı hava ani olarak basınçlı hava tüpünden üfleme borusuna ve oradan da üfleme deliklerinden venturiler boğazına ve torbalara geçer. Venturiden geçiş sırasında sekonder havayı da beraberinde sürükler. Böylece o sıradaki bütün torbalar tamamıyla temizlenmiş olur. Filtre gövdesi tamamıyla toz sızdırmaz olup delikli plaka tarafından alt ve üst olmak üzere 2 bölmeye ayrılmıştır. Alt bölme filtre silindirleri ile dolu olup tozlu hava bölümünü biriktirme ve boşaltma hoperiden ibarettir. Hoper altında hava kilidi vazifesi gören rotary valf, çiftli flap gibi sızdırmazlık temin edecek ünite bulunur. Üst gövde üfleme borularını muhafaza eder, selonoid ve diyafram valfları taşır ve filtrenin temizlenmiş gaz egzoz çıkısı bu bölmedir. Difüzör yüksek hızlı top partiküllerinin darbe tesirini absorbe eder, giriş hava veya gazının dağıtılmasını temin eder. 185 / 254

187 Şekil 28. Jet Puls Torba Filtre İşletme aşamasında toz emisyonunu en aza indirebilmek için; Tesis alanı asfalt veya betonla kaplanacak, tesis içi yollar düzenli olarak temizlenecek, Tozumanın olmaması için belli aralıklarla yollarda sulama yapılacak, Üretim esnasında oluşacak tozlar, torbalı filtrede toplanacak, filtrede toplanan tozların boşaltılmasında toz emisyonunu önlemek için toz, kapalı sistemle boşaltılacak veya boşaltma sırasında nemlendirilecektir. 186 / 254

188 Tesiste işletme aşamasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-1 de verilen Hava Emisyonu ve Sınır Değerlerine uyulacaktır. Yönetmelik Ek-5 Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon Sınırları A) Birinci Grup Tesisler Yakma Tesisleri ve B) _kinci Grup Tesisler Atıkların Ortadan Kaldırıldığı Tesisler Maddesinde belirtilen hükümlerine uygun olarak emisyonlar atmosfere verilecektir. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek - 2 İzne Tabi Tesislerde Baca Yüksekliği ve Hızının Tespiti nde belirtilen esaslara göre baca yüksekliği ve hızı dizayn edilecektir. İnşaat ve işletme aşamasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır Tüm Ünitelerde Zemin Sızdırmazlığının Sağlanması İçin Yapılacak İşlemler Tesisin tüm zemini vakumla sıkıştırılmış 15cm lik beton atılarak sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Ayrıca ünitelerin zemini tekrardan vakumla sıkıştırılmış 10 cm lik beton atılarak sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Ömrünü tamamlamış lastikler, geçici depolama alanında balyalanmış şekilde depolanacak olup, zemin betonla sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Yağmur suyu birikintilerinin oluşmasını önleyecek şekilde zemine şekil verilecek ve depo çevresinde yağmur suyu drenaj kanalları bulundurulacaktır. Sahada yangına karşı gerekli tedbirler alınacaktır. Lastik yığınları ile depolama sahası sınırı arasında koruma hattı ve lastik yığınları arasında iç yangın yolları bırakılacaktır. Sahanın etrafı en az 1,5 metre yüksekliğinde yapı malzemesi ile çevrilecektir Proje Kapsamında Kullanılacak Hammadde ve Tehlikeli Kimyasalların Listesi, Risk Durumları, Yıllık Kullanım Miktarları, Depolama, Bertaraf Yöntemleri ve Güvenlik Önlemleri, Güvenlik Bilgi Formları Proje kapsamında tesiste tehlikeli kimyasalların kullanılması söz konusu değildir. Tesiste oksijensiz ortamda termal parçalama, yani proliz yöntemiyle ayrıştırma işlemi gerçekleşecek olup, bu süreçte hiç bir şekilde tehlikeli ya da tehlikesiz herhangi bir kimyasal kullanılmayacaktır. Tesiste ilk yanmanın gerçekleştirilmesi esnasında yakıt olarak doğalgaz kullanılacaktır. Tesis üretime geçtikten sonra üreteceği gaz ile yakıt ihtiyacını karşılayacaktır. Tesiste hammadde olarak kullanılacak ömrünü tamamlamış lastikler tesise; normal kasa ve üzeri branda ile kapatılmış olan, kasanın her iki yüzünde beyaz zemin üzerine kırmızı renkte, dikey yüksekliği en az 20 cm olan "Ömrünü Tamamlamış Lastik Taşıma Aracı" ifadesinin yer aldığı sabit veya seyyar uyarı levhaları bulundurulan kamyonlarla getirilecektir. Araçlarda, tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince yangın söndürme cihazları bulundurulacaktır. Ayrıca taşıma esnasında araçlarda İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerinden temin edilecek ulusal atık taşıma formu bulundurulacaktır. Ömrünü tamamlamış lastikler, geçici depolama alanında balyalanmış şekilde depolanacak olup, zemin betonla sızdırmazlık koşulları sağlanacaktır. Yağmur suyu birikintilerinin oluşmasını önleyecek şekilde zemine şekil verilecek ve depo çevresinde yağmur suyu drenaj kanalları bulundurulacaktır. Sahada yangına karşı gerekli tedbirler alınacaktır. Lastik yığınları ile depolama sahası sınırı arasında koruma hattı ve 187 / 254

189 lastik yığınları arasında iç yangın yolları bırakılacaktır. Sahanın etrafı en az 1,5 metre yüksekliğinde yapı malzemesi ile çevrilecektir. Proje kapsamında tesiste Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin piroliz yöntemiyle geri kazanımı sağlanacaktır. Tesiste yılda 312 gün, günde 24 saat olmak üzere kesintisiz 3 vardiya şeklinde çalışılması planlanmaktadır. Proje kapsamında tesiste 60 ton/gün OTL nin piroliz yöntemiyle geri dönüşümü sağlanacaktır. Elektrik, aydınlatma direkleri tesisatı ve teçhizatı ile topraklama ilgili mevzuata göre yapılacak, yıldırım tehlikesine karşı TS 622 ye uygun bir paratoner sistemi kurulacaktır. İdari binalar, araç park alanı, yanıcı malzemeler dahil her türlü yangına açık maddeler, lastik yığınlarından en az 60 metre uzaklıkta olacaktır. Sahada çalışan bütün motorlu araçlarda yangın söndürme cihazı bulundurulacaktır. Lastik yığınlarının 300 metreden daha yakınında açık alanda ateş yakılmasına ve 60 metreden daha yakınında ise kaynak veya başka ısı üreten cihazların çalıştırılmasına izin verilmeyecektir. Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren; Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasa Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik, Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik, Tehlikeli Maddeler ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında Yönetmelik, Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların, Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik şartlarına uyulacaktır Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılacak Maddelerden, Parlayıcı, Patlayıcı Tehlikeli ve Toksik Olanları, Taşınmaları, Depolanmaları ve Kullanımları, Bu İşler İçin Kullanılacak Aletler ve Makineler, Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler Proje kapsamında arazi hazırlık ve inşaat aşamasında herhangi bir parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve toksik madde kullanılmayacaktır. Tesisin işletiminde ise oksijensiz ortamda termal parçalama, yani proliz yöntemiyle ayrıştırma iyemi gerçekleştirilecek olduğundan, bu süreçte tehlikeli ya da tehlikesiz herhangi bir kimyasal kullanılması söz konusu olmayacaktır. Projede hammadde olarak kullanılacak Ömrünü Tamamlamış Lastikler Özel İşleme Tabi Atıklar olup, bu atıklar tesise karayolu ile getirilip geçici depolama alanında depolanacaktır. Daha sonra fabrika binasına parçalama işleminden piroliz ünitesine alınarak buradan ekonomik değeri olan ürünlere dönüştürülecektir. Lastik stokları en fazla yükseklik olan 6 m yi geçmeyecektir. Dış lastiklerin ortalama ebat ve ağırlıklarından gidilerek; Depolama alanının zeminine 0,10 m lik beton dökülerek sızdırmazlık temin edilecektir. Yağmur sularının bu alanda birikmesini önlemek için gerekli eğimler verilecektir. Yağmur suları yapılacak drenaj kanalı ile belediyenin yağmur suyu drenaj sistemine bağlanacaktır. Hem emniyet hem de koku açısından taşımalar inert bir gaz olan nitrojen gazı ile yapılacağından ve tüm sıvı depolama tanklarının üstü nitrojen gazı ile battaniyeleneceği için koku ve parlama, patlama, yangın riskinin önüne geçilmiş olacaktır. Yine sistemde kullanılacak olan tüm elektrik panoları, transmitterlar, duyucular eksproof olacaklardır. Yangına karşı gerekli tüm tedbirler alınacak, depolama alanının uygun yerlerine ve tesis çevresine uygun ebatlarda yangın tüpleri yerleştirilecektir. Depolama alanlarında haşerat oluşumunu önlemek için gerekli ilaçlama yapılacak, periyodik bakım ve denetim sağlanacaktır. 188 / 254

190 Proje kapsamında oluşan atık suyun kurulacak olan OSB arıtma tesisi standartlarını sağlamaması durumunda, kurulması planlanan arıtma tesisinde atık suyun arıtımında kostik kullanılacak olup tesiste kullanılması muhtemel tek kimyasal olacaktır. Tesiste kullanılması muhtemel kostik ve urun olarak piyasaya sürülecek çelik telin, pirolitik yağın (enerji amaçlı kullanılmaması durumunda) ve karbon siyahının taşınması, depolanması ve kullanılması sırasında; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen Atık Yağların Kontrolü Yonetmeliği, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren, tarih ve sayılı Resmi Gazete ile tarih ve sayılı Resmi Gazete ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen Tehlikeli Atıkların kontrolü Yönetmeliği ve ilgili tüm hükümlerine uyulacaktır Üretim Sonucunda İstenilen Özellikte Ürünlerin Elde Edilememesi Durumunda Oluşan Ürünün Ne Amaçla, Nasıl Kullanılacağı ya da Nasıl Bertaraf Edileceği Söz konusu faaliyet kapsamında yılda ton Ömrünü tamamlamış lastiğin işleme tabi tutulması planlanmaktadır. Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm projesi kapsamında yukarıda verilen çalışma şartları kapsamında zaman bağlı üretim değerleri ton olarak Tablo 75. de verilmektedir. Tablo 75. Zamana Bağlı Üretim Değerleri ÜRETİM SÜRESİ İŞLEME TABİ TUTULACAK ÖTL MİKTARI (Ton) ELDE EDİLECEK ÜRÜN MİKTARI (TON) PROLİTİK YAĞ ÇELİK TEL KARBON SİYAHI Yıllık (12 ay) Aylık (26 gün) Gün (24saat) Saatlik 2,5 1 0,25 1 0,25 Söz konusu proje oksijensiz ortamda termal parçalama, yani proliz yöntemiyle ayrıştırma işlemi gerçekleştiren bir işletme olduğundan reaktörün sürekli olarak brülör vasıtası ile elde edilen ısı 800 derece civarında reaktörün etrafında dolaştırılıp reaktörün C ısı altında çalışır durumda faaliyet gösterecektir. Proje kapsamında kullanılması planlanan makine-teçhizat ve proses, %100 üretim verimliliğine göre planlanmıştır. Ancak herhangi bir sebeple istenilen kriterlerde ürünün elde edilememesi durumunda ürün tekrar piroliz ünitesine gönderilerek piroliz işlemine tabi tutulacaktır. İstenilen kriterlerin tekrar sağlanamaması halinde ise tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren, tarih ve sayılı Resmi Gazete, tarih ve sayılı Resmi Gazete ile tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda lisanslı araçlar ile lisanslı bertaraf tesislerine gönderilecektir. Söz konusu proje kapsamında istenilen özellikte ürünlerin elde edilememesi beklenmemekte olup olması durumunda tesis, üretim kriterlerine en uygun biçimde üretimlerinin gerçekleştirileceği süreye kadar ara verebilecektir. GAZ 189 / 254

191 4.11. Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Bu Planının Uygulanması İçin Yapılacak İşlemler ve Kullanılacak Malzemeler, Enerji Nakil Hatlarının Geçirileceği Yerler ve Trafoların Yerleri, Bunların Güçleri Proje alanı Organize Sanayi Bölgesi içerisinde yer aldığından elektrik hattı mevcut olup, herhangi bir elektrifikasyon çalışması yapılmayacaktır. Ayrıca projenin amacının ömrünü tamamlamış lastiğin geri dönüşümü ile elektrik üretimi olması sebebiyle işletme aşamasında oluşacak elektrik ihtiyacı tesiste oluşacak elektrikten karşılanacaktır. Tesiste elektrik ile çalışan makine ve ekipmanlar için gerekli elektrik dağıtım panolarının bulunduğu elektrik sistemi mevcut olacak ve elektrik birimlerin kontrolü, tek bir kontrol merkezinden ve pano üzerinden yapılacaktır. Ayrıca, ihtiyaç duyulduğunda elle kontrol için ana akım hatlarında manuel vanalar ve elektrik motorları yakınında açmakapama kumandaları olacaktır. Tesisin kurulacağı arsa ve alandan Enerji Nakil Hattı geçmemektedir. Bu hat arsa alanının dışından ve uzak noktasından geçmektedir. OSB içerisinde uygun biçimde dağıtımları ve kurulumları yapılmış uygun kapasitelere sahip yüksek akım trafoları vardır. O nedenle tesis için yeni trafo kurulmasına gereksinim yoktur. Sadece mevcut ve en yakın trafo noktasından tesise alınacak elektrik için yine yeterli özelliklere sahip düşürücü trafo aparatı veya sistemi konularak, tesisin elektrik gereksinimi bu şekilde karşılanmış olacaktır Projenin Yol Açacağı Bitkisel Toprak Kaybı, Projenin Peyzaj Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler Proje kapsamında oluşacak olan hafriyat miktarı Bölüm 4.1. de m 3 olarak hesaplanmıştır m 3 hafriyat toprağının ortalama %10 u bitkisel toprak olup bitkisel toprak ve hafriyat ayrı ayrı depolanacaktır. Arazi hazırlanması aşamasında ortalama 413 m 3 bitkisel toprak, oluşacaktır. Bitkisel toprak inşaat aşaması sonrasında çevre düzenlemesinde kullanılacaktır. Ayrı toplanan bitkisel toprak bahçe, yeşil alan, ve benzeri çalışmalarda tekrar üst toprak olarak kullanılacak ve depolama sahalarına kesinlikle gönderilmeyecektir. Bitkisel toprağın depolanmasında Hafriyat sırasında bitkisel toprak alt topraktan ayrı olarak toplanacaktır. Bitkisel toprak, derinliğine ve yapısına bağlı olarak kazılarak yeniden kullanılmak üzere bekletilecektir. Bitkisel toprağın depolanacağı yer % 5 den fazla eğimli olmayacaktır. Bitkisel toprağın saklanma sürecinde olabilecek kayıplar önlenecek ve toprağın kalitesi korunacaktır. Bitkisel toprak uzun süre açıkta bırakılacak olursa yüzeyinin çabuk gelişen bitkiler ile örtülmesi temin edilecektir. Söz konusu çevre düzenlemesinde kullanılacak bitkisel toprak üzerine yöreye uygun fidanlar dikilerek ve bitkilendirilerek Dışardan görünüm için görüntü kirliliğini en aza indirilmesi Tesisten kaynaklı oluşacak gürültünün absorbe edilmesi Tesis çevresinde ekolojik peyzaj oluşturulması sağlanacaktır. 190 / 254

192 4.13. Proje Kapsamında Proje Sahası Etki Alanındaki Tarım Alanlarına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler Proje Malkara Organize Sanayi Bölgesinde yer alması sebebiyle proje alanı sanayi alanı olarak planlanan ve bu kapsamda yapılaşma gösteren bir bölgede olmaktadır. Ancak söz konusu proje kapsamında nakliye yolu tarım arazileri içerisinden geçmekte olup araçlardan kaynaklanacak egzoz gazı emisyonu en düşük düzeyde tutabilmek için nakliye araçlarının kontrolü düzenli olarak yaptırılacaktır. Ayrıca işletme aşamasında sıvı ve katı atıkların kontrolsüz deşarjı önlenerek su ve toprak kirlenmesi engellenecek, peyzaj çalışmaları yapılacak inşaat ve işletme aşamasında oluşacak atıklar ilgili yönetmeliklere uygun olarak bertaraf edilerek çevredeki tarım arazileri üzerinde olabilecek etkiler önlenmeye çalışılacaktır. Tesis kaynaklı toprak kirliliğinin önlenebilmesi için tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır Proje Kapsamında Flora, Fauna, Biyolojik Çeşitlilik, Habitat Kaybı Üzerine Etkiler ve Mevcut Türlerin Korunması İçin Alınacak Önlemler Proje alanının Malkara organize sanayi bölgesi içerisinde yer alması sebebiyle OSB kurulum aşamasında OSB nin yer seçimi ile ilgili söz konusu flora, fauna, biyolojik çeşitlilik, habitat kaybı vb. konulara dikkat edilerek yer seçimi yapılmıştır. Proje kapsamında yapılan çalışmalarda tespit edilen flora ve fauna türleri Bölüm 3.8. de verilmiş olup; Bölüm de verilen flora listesinde belirtilen türlerden endemik ve nesli tehlikede olan bitki türlerini belirlemek için Red Data Book Of Turkısh Plants Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi 2000 adlı yayın taranmış ve nesli tehlikede olan bir bitki türüne rastlanmamıştır. Ayrıca ulusal ve uluslararası sözleşmelere göre koruma altına alınmış bir tür de bulunmamaktadır. Faaliyetten sonra, bitkisel toprak üzerinde yer alan bitki örtüsü, bitkisel toprakta mevcut olan, tohum, rizom, soğan vb. vejetatif organlar vasıtasıyla tekrar önceki mevcut örtüyü oluşturacaktır. Aşağıda verilen fauna listesinde yer alan ve Bern Sözleşmesi ile koruma altına alınan türler ve diğer yaban hayati türleri üzerine faaliyetle beraber hiçbir ticari kaygı güdülmeyeceğinden bu türlerin avlanması, kasıtlı olarak öldürülmesi veya alıkonması, yumurtalarına zarar verilmesi gibi etkiler söz konusu olmayacaktır. Söz konusu faaliyetle birlikte bu türler üzerine zararlı herhangi bir etki söz konusu olmayacaktır. Proje kapsamında Bern sözleşmesine ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararlarına uyulacaktır. Ayrıca kurallara uyulduğu ve gerekli önlemler alındığı takdirde proje için seçilen yer ve etki alanı içerisinde bulunan flora ve fauna türlerine olabilecek olumsuz etkiler en aza indirilecektir. 191 / 254

193 Proje alanı çevresindeki diğer memeli ve kuş türleri Türkiye'nin hemen her yerinde bulunabilen türler olduğundan herhangi bir risk faktörü görülmemektedir. Tespit edilen diğer türler özel yasama koşullarına ihtiyaç göstermeyen ve Türkiye'nin hemen her bölgesinde rastlanabilen türlerdir. Her Âkit Taraf, II no.lu ek listede belirtilen yabani fauna türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu türler için özellikle aşağıdaki hususlar yasaklanacaktır: a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri; b) Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek; c) Yabani faunayı, bu Sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde, özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek; d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak; e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiş hayvanlar ve hayvandan elde edilmiş kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya bunun kullanıldığı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti. f) Kapalı av mevsimlerini ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları, g) Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda, işletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını, h) Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde düzenlenmesi hususlarını, kapsayacaktır. Proje alanının Malkara organize sanayi bölgesi içerisinde yer alması sebebiyle Malkara organize sanayi bölgesi alanında etkiler sebebiyle bölgede faaliyet göstermesi muhtemel flora ve fauna türleri bölgeden uzaklaşmış veya yok olmuşlardır. Proje alanının organize sanayi bölgesinde yer alması sebebiyle doğal habitat kaybını oluşmayacağı öngörülmektedir. Projenin inşaat ve işletme dönemlerinde Doğa Koruma Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından belirlenerek Resmi Gazetede yayımlanmış olan Merkez Av Komisyonu Kararlarına, Bern Sözleşmesi Hükümlerine titizlikle uyulacaktır. Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler nedeni ile flora ve faunanın en az etkilenebilmesi için araç trafiği belirli bir güzergâhtan yapılacak, kirlenmeden dolayı habitat üzerine olabilecek etkiyi azaltabilmek için katı ve sıvı atıklar kontrolsüz deşarj edilmeyecek, sızıntılardan kaynaklanabilecek kirlenmenin önlenmesi, gürültü ve araçlardan kaynaklanacak PM ve egzoz emisyonlarının en az düzeyde tutulması için mobil araçlar ve diğer bütün vasıtalar düzenli olarak kontrol edilecek ve bakıma alınacak. İnşaat çalışmaları için sıyrılacak bitkisel toprak sıyrılarak alınacak ve inşaat aşamasının bitmesi ile peyzaj çalışmaları kapsamında tekrar kullanılacak olup peyzaj kapsamında yöreye uygun fidan ve bitkiler kullanılarak floranın yeniden oluşması sağlanacaktır. 192 / 254

194 4.15. Projenin, İnşaat ve İşletme Aşamasında Etrafında Bulunan ve Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Yatırımlara ve Yerleşim Yerlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. tarafından ikincil hammadde haline getirilmek üzere (proliz yağı, çelik tel, karbon siyahı) ve elektrik üretimi sağlamak üzere Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Söz konusu proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesi, 105 ada, 3 nolu parselde yer almakta olup söz konusu proje alanı ECOSAVE ÇEVRE VE ENERJİ SAN. TİC. A.Ş. ye tahsis edilmiş olup konu ile ilgili olarak Malkara Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu nun yazısı Ek-1 de verilmiştir. Ayrıca proje alanında üzerinde yer aldığı 1/6.000 ölçekli Malkara Organize Sanayi Yerleşim Planı Ek-2 de verilmiş olup Organize Sanayi içerisinde elektrik, su ve kanalizasyon şebekeleri mevcuttur. Projeye konu Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Pirolizi Yöntemiyle Geri Kazanımı Tesisinin Malkara Organize Sanayi Bölgesinde kurulması planlanmaktadır. Seçilen proje alanının organize sanayi alanı içerisinde yer alması sebebiyle elden çıkarılan tarım, orman vb. vasıflı alanlar yer almamaktadır. Ayrıca söz konusu Malkara OSB İçerisinde 3 tesis kurulu durumda olup 1 tesisin ise inşaat aşaması devam etmektedir. Söz konusu tesislere ait bilgiler ise aşağıda verilmiştir. Projenin söz konusu tesislere olumsuz etkisi olması beklenmemekte olup projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasında özellikle proje alanının bitişiğinde bulunana Asand Tasarım ile koordinasyon sağlanacaktır.. Astand tasarım (faaliyet halinde) Proje alanının güneydoğu bitişiğinde yer almakta olup m 2 alanın içinde m 2 kapalı alan olarak faaliyet göstermektedir. Tesis CNC makinalarıyla üretim gerçekleştirmekte olup LCD sehpa, ünite, Portmanto, Ray Dolap, Masa, Ayakkabılık Dolabı imalatı gerçekleştirmektedir. Kubale Ahşap Ltd. Şti. (faaliyet halinde) Proje alanının 350 m güneybatısında yer almakta olup m 2 alanın içinde m 2 kapalı alan olarak faaliyet göstermektedir. Tesis dolap kapağı imalatı gerçekleştirmektedir. Doğuş Teknik (faaliyet halinde) Proje alanının 430 m güneybatısında yer almakta olup yaklaşık m 2 alanda faaliyet göstermektedir. Tesis menfez ve panjur imalatı gerçekleştirmektedir. Sular Tarım Proje alanının 700 m güneyinde yer almakta olup m 2 alanda inşaatı devam etmektedir. Tesiste tamburlu sulama makineleri üretilecektir. 193 / 254

195 Kurulması ve işletilmesi planlanan Ömrünü Tamamlamış Lastik Geri Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisi proje alanına en yakın yerleşim birimi 870 m mesafede ve tesis alanının güney doğusunda bulunan Kuyucu köyünde yer alan konuttur. Faaliyet alanının yerleşim birimlerine uzaklıkları; en yakın yerleşim birimine ve faaliyetin en yakın noktasına göre belirlenmiştir, yerleşim yerleri ve uzaklıkları aşağıda tabloda verilmiştir. Tablo 76. Yakın Yerleşim Yerlerini ve Mesafelerinin Gösterir Tablo Yerleşim Yeri Mesafe (Şehir Merkezi) Mesafe (En Yakın Konut) Kuyucu Köyü m 870 m Küçükhıdır Köyü m m Alaybey Köyü m m Çavuşköy m m Malkara İlçesi m m TESİS ALANI m 870 m Şekil 29. Yakın Yerleşim Yerlerini ve Mesafelerinin Gösterir Google Earth Resmi Proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesinde yer aldığından yakın çevresinde faaliyetten etkilenebilecek okul, hastane, yurt, kreş vb. gibi hassas yerleşimler bulunmamaktadır. Proje kapsamında olunacak sıvı atıkların cinsi, miktarı ve bertaraf yöntemleri Bölüm 4.3 de, katı atıkların cinsi, miktarı ve bertaraf yöntemleri Bölüm 4.4. de, gürültü ile ilgili hesaplamalar Bölüm 4.5. de ve emisyon ile ilgili bilgiler Bölüm 4.6. da detaylı olarak verilmiş olup yakın yerleşim yerlerine göre ise değerlendirmeleri yapılmıştır. Söz konusu proje kapsamında hammadde, kullanılan teknoloji, oluşacak ürünler ve proje kapsamında çevresel etkilere karşı alınacak önlemler değerlendirildiğinde proje alanına yakın yerleşim herhangi bir olumsuz etkisinin oluşmayacağı düşünülmektedir. Personel temininin öncelikle yakın yerleşim yerlerinden karşılanacak olması ve araç bakımı ve yakıt alımının mümkün olduğunca yerel tedarikçiden sağlayarak getireceği ekonomik kazanç faaliyetin sağlayacağı olumlu sosyal etkisi olarak görülebilir. 194 / 254

196 Ayrıca söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak yayımlanmış yönetmelik hükümlerine uyulacak ve meri mevzuat gereğince yürüklükte olan diğer ilgili mevzuatlara, kurum görüşlerine uyulacak ve ilgili kurumlardan gerekli tüm izinler alınacaktır Projenin Orman Alanlarına Olan Etkileri Mesafeye Bağlı Olarak Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler Proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesinde kalması sebebiyle proje alanında ve çevresinde herhangi orman alanlarının elden çıkarılması söz konusu değildir. Ayrıca en yakın orman proje alanının güneybatısında ve 5 km mesafedir (Bkz. Şekil 30.). Söz konusu proje kapsamında tesis içinde yangına karşı alınacak önlemler Bölüm de verilmiş olup 5 km mesafede bulunan orman alanına herhangi bir olumsuz etkisi olması beklenmemektedir. PROJE ALANI 5 KM BALTALIK ORMAN ARAZİSİ Şekil 30. Proje Alanına Yakın Orman Arazisini Gösterir Harita Projenin Orman Alanlarına Mesafesine Bağlı Olarak Muhtemel Olumsuz Etkileri ve Alınacak Etki Azaltıcı Tedbirler Proje alanı Malkara Organize Sanayi Bölgesinde kalması sebebiyle proje alanında ve çevresinde herhangi orman alanlarının elden çıkarılması söz konusu değildir. Ayrıca en yakın orman proje alanının güneybatısında ve 5 km mesafedir (Bkz. Şekil 30.). 195 / 254