HABER BÜLTENİ. Haber Özetleri. Irak. 3 Kasım 2008

Transkript

1 HABER BÜLTENİ 3 Kasım 2008 Haber Özetleri Irak Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Washington yönetimiyle yapılacak güvenlik anlaşmasının, ABD'nin Irak'ın komşularına sınır ötesi operasyon düzenlemesini engellemek için önemli olduğunu söyledi. Celal Talabani, Irak Devlet Televizyonu'na yaptığı açıklamada, güvenlik anlaşmasının "kendi istedikleri biçimde" kabul edilmesi durumunda, ülkesinin, ABD'nin geçen hafta Suriye'ye düzenlediği türden saldırıları durdurabileceğini bildirdi. Ancak Irak hava sahasının kontrolünün şu an için Bağdat yönetiminde olmadığını ifade eden Talabani, eğer hava sahasının kontrolü kendi ellerinde olsaydı, ABD'nin sınır ötesi operasyonunu engelleyebileceklerini kaydetti. (CNNTÜRK) Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani El-Şarkiye TV ye vermiş olduğu bir demeçte, Irak hükümetinin onayı olmadan ABD güçlerinin Irak ın kuzeyindeki bölgede kalmasının mümkün olmadığını, Irak ın kuzeyindeki bölgenin Irak ın bir parçası olduğunu ve bu bölgede Irak ın anayasal düzenlemelerinin geçerli olduğunu beyan etti. ( Irak Parlamentosu milletvekili Emin Ferhan Cecco (Yezidi) Kürt gruplarının Yezidilerin Kürt olduğu hususundaki ısrarlı iddialarının altında Yezidilerin topraklarına el koyma ve oylarını Kürt grupları lehine kullandırma gerçeğinin yattığını beyan etti. Cecco bu uğraşların arkasında siyasi hedeflerin olduğunu ve Yezidilerin yarım milyon nüfuslarıyla Irak ta önemli bir azınlık olduklarını sözlerine ekledi. (EL-IRAQ EL-AN) İçişleri Bakanlığı sözcüsü Abdülkerim Halef, Suriye sınırına bazı polis güçleri birimlerinin gönderildiğini doğruladı. Halef, bunun yabancı silahlı grupların Suriye den Irak topraklarına sızmalarının engellenmesi amacıyla yapıldığını bildirdi. Bu bağlamda Halef, Irak Suriye - Türkiye sınır üçgeninde başlayacak ve uzunluğu 200 km olan bir hendeğin kazılmasına başlandığını ve sınırda yeni gözetleme noktalarının tesis edildiğini sözlerine ekledi. (SAWA RADYOSU) Irak Parlamentosu milletvekili Halit Şivani parlamentonun Kerkük te gerçekleri inceleme komisyonu kurduğunu ve Türkmen oluşumunun komisyonda üyelik için adayını hâlâ belirlemediğini bildirdi. ( Irak Uzlaşma Cephesi Milletvekili Taha El-Luheybi Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin lideri Mesut Barzani nin bölgelerinde ABD nin askeri üsler kurma konusundaki açıklamasını eleştirerek, bu gibi açıklamaların anayasaya açık bir 1

2 şekilde aykırı olduğunu, bunun Irak ın egemenliğini ihlal anlamına geldiğini ve Irak taki tüm siyasi oluşumlar tarafından uygun görülmemekte olduğunu beyan etti. El-Luheybi bu bağlamda Irak Anayasasının Irak federe hükümeti ve parlamentosunun izni olmadan Irak topraklarında askeri üslerin kurulmasına müsaade etmediğini dile getirdi. (HEVARAT GAZETESİ) Irak ın anlaşmada yapılmasını istediği değişiklikler konusunda Amerika dan haftaya cevap vermesini beklediği açıklandı. Irak ta yayımlanan El-Sabah gazetesi, ABD ile yapılması düşünülen anlaşmada değişiklik yapılmasını isteyen Irak hükümetinin Washington dan cevap beklediğini belirterek, Amerikalıların Irak ın istediği değişiklikler konusunda haftaya açıklama yapmasını umduklarını yazdı. Irak Parlamentosu Güvenlik ve Savunma Komisyonu Üyesi Abbas Beyati, Amerikalıların anlaşmada değişiklik içeren cevabını haftaya Irak hükümetine sunacağına ilişkin bilgi aldıklarını söyledi. Irak hükümetinin, Amerika dan yapılması istenen değişiklikler konusunda olumlu bir cevap vermesini umduklarını belirten Beyati, Irak taki siyasi grupların Washington un Irak hükümetiyle eşit şartlarda bir anlaşma imzalamaya eğilimli olduğunu gösteren sinyaller aldıklarını açıkladı. ABD Başkanı George W. Bush un BM nin Irak taki yabancı askerlerle ilgili süresinin dolmakta olduğunu düşünerek Irak hükümetinin değişiklik taleplerine olumlu yaklaştığı yönünde sinyaller aldıklarını belirten Beyati, Irak halkının ve siyasi liderlerinin istemediği bir anlaşmayı imzalamayacaklarını söyledi. ( Irak Uzlaşma Cephesi Başkanı Adnan Duleymi, ABD ile Irak arasında yapılması gündemde olan güvenlik anlaşmasının Irak için gerekli olduğunu; ancak anlaşmada Irak ın ulusal egemenliğinin korunmasına dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Amerika nın Arapça yayın yapan radyo kuruluşu Radyo Sawa ya demeç veren Adnan Duleymi, Irak la ABD arasında yapılması düşünülen güvenlik anlaşmasının önemli olduğunu belirterek bu anlaşmanın imzalanması gerekiyor; ancak anlaşmada Irak ın ulusal egemenliğine de riayet edilmeli, dedi. Anlaşmayla ilgili önerilerini Irak hükümetine ilettiklerini belirten Duleymi, Washington un anlaşma konusunda Irak hükümetine baskı yaptığını bunun da Amerika nın Irak tan kolay vazgeçmeyeceğini gösterdiğini söyledi. ( Irak Parlamentosundaki en büyük siyasi grup olan Irak İslam Yüksek Konseyi, ABD ile yapılması düşünülen anlaşmayla ilgili beş şart ileri sürdüğünü açıkladı. Irak ta yayınlanan El-Adale gazetesi, Irak İslam Yüksek Konseyi Başkan Yardımcısı Ammar El-Hekim in ABD ile yapılması düşünülen güvenlik anlaşmasıyla ilgili olarak beş şart öngördüklerini söylediğini duyurdu. Anlaşmanın Irak ın ulusal egemenliğini ihlal etmemesinin ilk şart olduğunu belirten Ammar El- Hekim, başkanı olduğu Mihrap Şehidi kurumunun bürosunda yapılan toplantıda anlaşmanın şeffaf olmasının ve tüm maddelerinin halka açıklanmasının kendileri açısından ikinci şart olduğunu ifade etti. Anlaşmanın Irak ı ve tüm Irak halkını ilgilendirdiğini belirten Ammar El-Hekim, anlaşmanın tüm Iraklılar ve Irak taki tüm siyasi gruplar tarafından kabul edilmesinin de üçüncü şart olduğunu söyledi. Ammar El-Hekim, anlaşmayla ilgili dördüncü şartlarının bu anlaşmanın Irak meclisi tarafından kabul edilmesi, beşinci şartlarının da bu anlaşmanın komşu ülkelere zarar vermeyecek bir şekilde düzenlenmesi olduğunu söyledi. Bağdat ın tüm 2

3 Ortadoğu komşularıyla ilişkilerini geliştirmek istediğini belirten Ammar El-Hekim, Irak ın komşularına zarar veren bir anlaşmanın Irak a da zarar vereceğini ifade etti. ( Iraklı bir muhalefet milletvekili, ülkesinde binlerce kişinin, resmi cezaevi sistemi dışındaki yüzlerce gözaltı merkezinde kötü muamele gördüğünü ileri sürdü. Sünni milletvekili Muhammed El Daini, İsviçre nin Cenevre kentinde gazetecilere yaptığı açıklamada, Irak ta hükümetin ve paramiliter grupların kontrolü altında, insanların yasal gerekçe olmadan tutulduğu 420 gayriresmi gözaltı merkezi bulunduğunu söyledi. El Daini, bu gizli merkezlerden 13 üne girmeyi başardığını ve gizli gözaltı ağının varlığını doğrulayan bir hükümet raporunu da ele geçirdiğini bildirdi. Bu merkezlerde tutulanların işkence gördüğünü belirten El Daini, bu konudaki kanıtlarını BM insan hakları ve Uluslararası Kızılhaç yetkililerine kanıt olarak sunacağını kaydetti. Irak hükümeti tarafından iddialarla ilgili henüz bir açıklama yapılmadı. BM nin bir raporunda, Irak ta geçen yıl sonunda ABD ve Irak hükümet güçleri tarafından gözaltına alınanların sayısının yaklaşık 51 bin olduğu kaydedilmişti. Raporda, gözaltına alınanların, resmi gözaltı tesislerine nakledilmeden önce tutuldukları, varlığı bilinmeyen yerlerde kötü muamele gördüğü ifade edilmişti. (NTV) Irak taki Amerikan kuvvetlerinin eski komutanı Orgeneral David Petraeus, Amerikan Merkez Kuvvetleri Komutanlığı nı devraldı. Ortadoğu, Doğu Afrika ve Orta Asya daki tüm Amerikan birlikleri Katar da bulunan Merkez Komutanlığına bağlı. Orgeneral Petraeus, yeni görevinde, Amerika nın Afganistan stratejisinde önemli değişiklikler yapmayı planlıyor. (VOANEWS) Filistinli Hamas örgütü, El Fetih'in Batı Şeria'da kendilerine yönelik "tutuklama ve baskıları" durdurmaması durumunda Filistinli gruplar arasında Mısır'da yapılması planlanan görüşmeleri boykot edeceğini açıkladı. Hamas'ın siyasi büro üyelerinden İzzet El Risk, görüşmelere katılmak için Batı Şeria'daki hapishanelerde tek bir Hamaslı nın bile tutuklu kalmaması gerektiğini söyledi. Kahire toplantısının tarihi yaklaştıkça Hamas'a yönelik baskıların arttığını savunan İzzet El Risk, Mısır'ın hazırladığı anlaşma taslağı üzerinde değişiklikler yapılmasını da istedi. Rakip Filistinli gruplar arasında Mısır'ın arabuluculuğundaki uzlaşma görüşmelerinin, 9 Kasımda Kahire'de yapılması planlanıyor. (TRT) Şam hükümeti Amerikan helikopterlerinin bir Suriye köyüne yönelik bombardımanıyla ilgili Beyaz Saray'ın resmi bir açıklama yapmaması durumunda bu ülkeye karşı daha "acı" önlemler alabileceğini bildirdi. Suriye hükümetinden yapılan açıklamada, Şam'daki Amerikan okulu ve kültür merkezinin kapatılması önlemlerinin "başlangıç" olduğu belirtilerek, Amerikan helikopterlerinin saldırısına verilecek tepkinin artırılabileceği uyarısında bulunuldu. Amerika Birleşik Devletleri, Irak sınırındaki bir Suriye köyüne geçen pazar günü hava saldırısı düzenlemiş, Suriyeli yetkililer, saldırıda 8 sivilin öldüğünü açıklamışlardı. (TRT) 3

4 Lübnan Başbakanı Fuad Sinyora, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın davetlisi olarak bugün Türkiye'ye geliyor. Erdoğan ve Sinyora iki ülke ilişkilerinin yanı sıra bölgesel ve uluslararası konularda da görüşmelerde bulunacak. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından da kabul edilecek olan Sinyora, yarın İstanbul'da Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK) temsilcileriyle bir araya gelecek. DEİK'ten yapılan açıklamaya göre, Türk-Lübnan İş Konseyi yarın Sinyora onuruna çalışma yemeği düzenleyecek. Türk ve Lübnanlı iş adamlarının yer alacağı toplantıda, bölgede gerçekleştirilebilecek iş birliği olanaklarının görüşülmesi bekleniyor. Sinyora'ya resmi ziyaretinde, Lübnan Dışişleri ve Göçmenler Bakanı Favzi Salloukh, Sağlık Bakanı Dr. Muhammad Javad Khalife ve Maliye Bakanı Dr. Muhamad Chatah eşlik edecek. (CNNTÜRK) Kafkasya ve Orta Asya Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın, 20 yıldır Ermeni işgali altında bulunan Yukarı Karabağ konusunu görüşmek üzere dün Moskova'da bir araya geldiği ve görüşmelerin yoğunlaştırılması kararı aldıkları bildirildi. Kremlin'den yapılan açıklamada, Aliyev ve Sarkisyan'ın önce baş başa görüştüğü, ardından görüşmeye Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev'in de katıldığı kaydedildi. Medvedev'in yabancı konuklarını kabul ettiği, Moskova'ya 20 kilometre uzaklıktaki "Meiendorf Şatosu"nda yapılan ve 3 saatten fazla süren görüşmelerin ardından yapılan ortak açıklamada, Aliyev ve Sarkisyan'ın iki ülke dışişleri bakanlarına müzakere sürecini yoğunlaştırması talimatı vermesi konusunda anlaştığı vurgulandı. Rus haber ajansı RİA Novosti, 3 liderin görüşmenin ardından Yukarı Karabağ sorununun barışçıl yollarla çözülmesini öngören bir deklarasyona imza attığını duyurdu. (AA) Dünya Basını İngiltere'de yayımlanan gazetelerin hepsinde ABD'deki başkanlık yarışıyla ilgili haberlere geniş yer veriliyor. Guardian gazetesi, seçimlere bir gün kala kamuoyu yoklamalarındaki son durumu şöyle aktarıyor: "Obama kampanyası, geleneksel olarak Cumhuriyetçi eyaletleri kazanarak Amerikan siyasetinin yerleşik çizgisini kırabileceğini tahmin ediyor. Son yapılan bir kamuoyu yoklaması, Obama'nın yüzde 50, rakibi McCain'in ise yüzde 43 oy alacağını öngörüyor. Eğer yarınki seçimde araları bu kadar açılırsa, Obama'nın açık farkla zaferi anlamına gelir." Independent gazetesinde bir diğer kamuoyu yoklamasının sonuçlarına yer veriliyor. Buna göre de Obama'nın yüzde 47, McCain'in yüzde 44 oy alacağı tahmin ediliyor. Gazetenin yazarlarından Johann Hari, "Obama'nın zamanı geldi." diyor. "Eğer yapılan kamuoyu yoklamaları doğruysa, Obama 1964'ten bu yana beyaz seçmenlerin çoğunluğunun desteğini alan ilk Demokrat aday olacak yılına gelindiğinde, beyazlar ABD'de azınlık haline gelecekler. ABD, giderek dünyanın her kesiminden gelen ve anayasanın etrafında birleşen insanların barındığı, evrensel bir devlet olacak. Genç Amerikalılar 4

5 bundan korkmuyor. 30 yaşın altındakiler nezdinde, Obama McCain'in 47 puan ilerisinde görünüyor." 'Yarınki seçimler Afganistan ve Pakistan'ın güvenliğinden, Çin'le yapılan ticarete ve Moskova'yla ilişkilere değin her şeyi etkileyecek' diye yazan Guardian, yapılan kamuoyu yoklamalarına göre eğer dünya genelinde herkesin oy kullanma hakkı olsaydı Barack Obama'nın ezici bir zafer kazanacağını belirtiyor. Guardian, dokuz şehirden Beyaz Saray yarışıyla ilgili kamuoyu görüşlerini de yansıtıyor sayfalarına. İşte bazıları: "Haftalık Kabil gazetesinin editörü Fehim Daşti, 'ABD'de kim iş başına gelecekse, Afganistan'a yeni bir yönetim getirmesi gerek.' diyor. Fransız bir düşünce kuruluşunda çalışan Amerikalı Charlotte Lepri, 'Fransa'nın Amerikan rüyasını yansıtan siyah bir aday herkesi heyecanlandırıyor.' görüşünde. Tahran'dan eski bir devrim muhafızı hangi aday seçilirse seçilsin, İran için çok fazla bir değişiklik olmayacağını söylüyor. Bağdat'tan bir görüş ise, 'Amerikalıların başladıkları işi bitirmesi gerektiği' yönünde." Financial Times, Obama'nın vaatlerini özgürce gerçekleştirebilmesi için Senato seçimlerinin kilit önem taşıdığını yazıyor. "Cumhuriyetçiler, Obama'nın başarısının Senato seçimlerine bağlı olacağını söylüyor. Bu seçimler, ya Demokratlarının gündeminin engelsizce hayata geçirilmesinin önünü açacak ya da Obama'yı -vergi artırımından sağlık sistemi reformlarına, küresel ısınmadan Irak savaşına son vermeye kadar- yapmak istediği değişikliklerde tavize zorlayacak." Daily Telegraph'da yazan Janet Daley ise Obama zaferinin gerek Amerikan firmaları gerekse dünya ekonomisi açısından yüksek maliyetli olacağı görüşünde. "ABD, son derece büyük bir uluslararası risk ve istikrarsızlık döneminde en deneyimsiz, en denenmemiş ve hakkında en az şey bilinen adayı başkan seçmek üzere." Beyaz Saray yarışıyla ilgili son görüş Times'dan: "Yarışı kim kazanırsa kazansın, Amerikan ekonomisi sosyalist bir yola girecek" diyor gazete. Guardian gazetesi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki gelişmelerle ilgili olarak İngiltere ve Fransa'nın yaptığı uyarıyı manşetine çekmiş. "İngiltere ve Fransa, Kongo'nun doğusundaki şiddet olaylarının devam etmesi halinde bundan sorumlu tutulacaklarını söyleyerek Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Ruanda'nın liderlerini uyardı. Böylece, 1945'ten bu yana görülen en büyük şiddet olaylarını sona erdirecek bir barış sürecinin ana hatları oluşmaya başladı." Independent gazetesi, Kongo'ya götürülen yardımın güvenliğini sağlamak üzere İngiliz askerlerin görevlendirilebileceğini yazıyor. Gazete, isyancıların insanî yardım girişine izin verdiklerini ve yardım taşıyan Birleşmiş Milletler konvoyunun Goma'ya girmek üzere olduğunu belirtiyor. Guardian'da yer alan bir haberde, Almanya'da 37 yıldır yayımlanan Tatort isimli polisiye dizide ilk kez Türk bir kahramana yer verildiğine dikkat çekiliyor. Haberde, Berlin-Brandenburg Türkiye Toplumu sözcüsü Çınar Safter'in şu 5

6 sözleri aktarılıyor: "Nihayet, bir zorba ya da bir uyuşturucu taciri değil, zeki bir dedektif olan Türk kökenli Alman bir karakter görüyoruz. Bu kesinlikle iyi bir gelişme. Ancak çok da gecikmeli." Haberde, Türk toplumunun Alman televizyonlarında yeterince temsil edilmediği ve Alman medyasının ülkenin imajını olduğundan çok daha "sarışın" yansıttığı belirtiliyor. 6