Bu stratejilerden bazıları öğrenci bazıları öğretmen merkezlidir. Hedefler, seçilebilecek stratejinin türünü belirlemede kaynaklık eder.

Transkript

1

2

3 Bu stratejilerden bazıları öğrenci bazıları öğretmen merkezlidir. Hedefler, seçilebilecek stratejinin türünü belirlemede kaynaklık eder. Öğretmen merkezli stratejilerde öğretim, öğrenmeyi sağlamada; öğrenci merkezli stratejilerde ise öğrenmeye kılavuzluk etme olarak ifade edilir. Stratejileri belirlemede en önemli ölçüt, ulaşılacak hedeftir. Öğretmen öğretimi planlarken ulaşılması istenen hedeflere uygun öğretim stratejilerini de seçer. Öğretim stratejileri 3 ana başlık altında gruplanmaktadır. 1- Sunuş Stratejisi 2-Buluş Stratejisi 3.Araştırma İnceleme Stratejisi

4 Bilişsel kurama dayalı olarak Ausubel tarafından ortaya atılmıştır. Tüm bilgilerin öğretmen tarafından aktarılmasıyla kavram ve genellemelerin öğretildiği bir öğretme yoludur. Bu stratejide öğretmen bilgiyi düzenler, organize eder,ve öğrenciye hazır olarak alacağı içerikte sunar. Dersin giriş ya da açıklamaların gerek olduğu kısımlarında kullanılır. Ausubel e göre bilgilerin yaşama aktarılması için öğrenmenin anlamlı ve kalıcı olması gerekir. Açıklanmanın gerektiği her durumda kullanılabilir. Daha çok kavram,ilke ve genellemelerin öğretiminde uygundur.

5 Bütünden parçaya (genelden özele) doğru bilgi sunumu olduğundan tümdengelim kullanılır. Bilişsel alanın bilgi basamağındaki davranışların kazandırılması amacı ile kullanılır. Öğretmen merkezlidir. Öğrenmeyi kolaylaştırıcı görsel-işitsel öğelerin kullanılması, bol örnek verilmesi, karşılaştırmaların yapılması öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştıracaktır. Fazla zaman almaz, maliyeti düşüktür. Kalabalık sınıflarda uygulanır. İlköğretim 5. sınıftan sonraki eğitim kademeleri içine uygundur.(soyut düşünebilme gerekli)

6 Planlanması Öğrenciden beklenen davranışlar belirlenir. İşlenecek konu belirlenir. Hedef ve içeriğe uygun biçimde örnekler seçilir ve hazırlanır. Uygulanması Aşamalar Öğretmen Öğrenci 1.Kavramları,tanımları ve terimleri netleştirir 2.Diğer kavramlarla ilişkilerini kurar 3.Olumlu ya da olumsuz örnekler verir 4.Öğretmenin eklediği olumlu ya da olumsuz örnekleri sınıflar ve açıklar 5.Ek örnekler sağlar.

7 Örgütleyiciler Konu başında mutlaka ön örgütleyiciler (organize ediciler) kullanılmalıdır. Örgütleyiciler dersin genel yapısını öğrencilere gösterdiği için anlamlı öğrenmeyi sağlar. i) Açıklayıcı Örgütleyiciler: Dersin genel yapısını gösteren sonradan öğrenilecek konuların içine yerleştireceği genel yapılardır. Öğrenciler karşılaştıkları bu yapı sayesinde önceki bilgilerini organize ederler, sonradan öğreneceklerini ise doğru yerlere kaydeder. ii) Karşılaştırıcı Örgütleyiciler: Öğrenilenler arasındaki benzerlik ve farklılıkların anlaşılmasını sağlamak amacıyla kullanılır. Bu örgütleyiciler, daha önce öğrenilmiş(bilinen) bir konuyu, bilinmeyen bir konuyla karşılaştırır, ilişki kurar.

8 Kavram Haritaları: Novak ve Gowin tarafından, Ausubel in anlamlı öğrenme kuramından yola çıkarak geliştirilmiştir. Daha geniş bir başlık altındaki kavramların birbirleriyle ilişkilerini gösteren iki boyutlu şemalardır. Kavramlar arasındaki ilişkilerin şematize edilmesiyle bilgilerin zihinde somut ve görsel olarak düzenlenmesini sağlar.

9 Kavram Haritaları:

10 Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisinde Kullanılan Öğretim İlke ve Yöntemleri Anlatım Soru-Cevap Gösteri Sempozyum Panel Seminer vb. Anahtar Kelimeler: Tümdengelim, anlamlı öğrenme, öğretmen merkezli, kavram haritaları, soyut konuların öğretimi, dersin giriş kısmı, anlatım, aktarım, açıklama

11

12 Bruner tarafından ortaya atılmıştır. Öğretme problemle başlar. Öğretmen bu probleme ilişkin kaynak önerir, ön bilgiler ve örnekler verir. Öğrenci ise problemle ilgili verileri toplayıp, analiz ederek soyutlamalara, ilke-kavram ve genellemelere ulaşır. Öğrenci aktif bir role sahiptir. Geleneksel öğretim yöntemlerinde öğrenciye bilgi, tanım ve genellemeler hazır olarak verildiği için öğrenci pasiftir. Buluş yoluyla öğrenme yaklaşımında ise, öğrenci çözebileceği ve üstesinden gelebileceği problemlerle karşı karşıya getirilir. Düşünce yeteneğini geliştirmede kullanılır. Öğrenci merkezlidir. Dersin etkinlikler (gelişme)kısmında kullanmak için uygun bir stratejidir.

13 Problem çözme becerisini, aşağıdaki problem çözme aşamalarını izleyerek bu öğretim stratejisi ile kazanır. Problemi hissetme Problemi tanımlama Çözüm seçeneklerini belirleme Bilgi (veri) toplama Bilgilerin (verilerin)analizi (çözümleme-değerlendirme) Genelleme ulaşma

14 Buluş Stratejisinin Uygulanması Öğretmen Öğretmen örneği sunar Öğretmen ek örneği sunar Öğretmen örnek olmayanı sunar Öğrencilerin ilişkileri keşfetmesine yardım eder Daha fazla örnek ister Öğrenci Öğrenciler örneği tanımlar Öğrenciler ek örneği tanımlar ve örnekleri karşılaştırır Öğrenciler örnek olanla olmayanı karşılaştırır ve örnek olmayanı belirler. Öğrenciler tanımı yapar, ilke ve genellemelere ulaşır Öğrenciler yeni örnekler verir

15 Öğretmen bu süreçte gerekli gördüğü, yerlerde, sorularla öğrencilerin buluşuna rehberlik eder. Öğrenciyi yönlendirirken merakı canlandırmak olayın en önemli basamağıdır. Ancak öğrenci tam bir belirsizliğin içine itilmemeli, gerilimi arttırmamalıdır. Somut konuların öğretiminde, özellikle okul öncesi eğitim kademesinde sıklıkla kullanılabilir. Çok kalabalık sınıflar için uygun olmayabilir. Fazla zaman alabilen maliyeti yüksek bir stratejidir. Bireysel farklılıklar süreci olumsuz etkileyebilir. Bilişsel alanın kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır.

16 Buluş Stratejisinde Kullanılan Öğretim İlke-Yöntemleri Tartışma Örnek olay Deney Soru-cevap Bilgisayar Destekli Öğretim Yansıtıcı düşünme Anahtar Kelimeler: Merak, keşif, sezgi, tümevarım, örneklerden hareket etme, ilke-tanım ve genellemelere ulaşma, somut konuların öğretimi

17

18 Dewey tarafından geliştirilen bu stratejide öğrencinin problem çözme becerisini kullanarak, araştırma-inceleme yoluyla öğrenmesi söz konusudur. Bu stratejide öğretmen ön bilgi ve örnekler vermez. Öğrenci tümüyle etkin, öğretmen yol gösterici ve rehberdir. Öğrenciye üst düzey beceriler kazanır ve alternatif düşünceyi öğrenir. Öğrenci bu stratejiyi kullanırken bilimsel problem çözme basamaklarını öğrenir ve uygular. Bu yüzden bilimsellik ön plandadır. Bu tür çalışmalar okul ile gerçek yaşam arasında ilişki kurulmasını sağlar. Bu strateji sınıf dışında uzun süreli araştırma çalışmaları şeklinde olabileceği gibi, öğretmenin gerçek bir problemi sınıfa getirerek öğrencilerin katılımıyla çözüme ulaşması şeklinde de olabilir. Uygulaması zaman alabilen masraflı bir stratejidir. Aynı zamanda farklı bakış açıları ile bakma becerisini de kazandırmakla beraber, problemin sınırları iyi çizilmezse öğretim etkinliği amacından sapabilir. Bilişsel alanın uygulama ve daha üst düzeydeki davranışlarının kazandırılmasında yararlanılır.

19 Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisinde Kullanılan Öğretim İlke ve Yöntemleri Problem çözme Laboratuar Örnek olay Gezi- gözlem Deney, benzetim Yaratıcı, eleştirel düşünme Gösterip yaptırma Anahtar kelimeler: Problem çözme, bilimsellik, tümevarım ve tümdengelim, üst düzey beceriler, araştırma, inceleme

20 Hem buluş hem de araştırma-inceleme stratejisi problem çözme içerdiğinden zaman zaman karıştırılmaktadır. Buluş yoluyla öğretimde öğrencinin var olan bir bilgiye öğretmenin rehberliğinde ulaşarak problem çözmeyi öğrenmesi beklenir. (Tümevarım) Araştırma yoluyla öğretimde ise problem çözme becerisini kullanarak araştırma, sorgulama, rapor hazırlama becerilerini öğrenmesi yani bilimsel yöntemi benimsenmesi önemsenir. (Hem tümevarım hem tümdengelim)

21

22 ANLATMA (ANLATIM) Öğretmenin olay,olgu ve ilkeleri sözel olarak sunduğu,daha çok sunuş yoluyla öğretim stratejisinde kullanılan bir tekniktir. Soyut Kavramların aktarılmasında etkilidir. Daha çok dersin başlangıç ve bitiş kısımlarında öğrencilere ortak altyapı oluşturmada kullanılır.öğrencilerin pasif olduğu,öğretmen merkezli bir yöntemdir.işiterek öğrenme temellidir. Aynı anda çok sayıda öğrenciye bilgi aktarıldığı için ekonomiktir. Not alma becerisini ve dinleme alışkanlığını kazandırır. Laf saltasını önlemek için planlama iyi yapılmalıdır. Anlaşılması güç konuların tekrarlanmasında kullanılır. Telkin yapmada ve fikir empoze etmede en etkili yöntemdir. Mizahtan yararlanmalı, dikkat tazeleyici önlemler alınmalıdır. Anlatım süresi iyi ayarlanmalı, beden dili ve ses tonu etkili kullanmalıdır.

23 Sınırlılıkları Öğrencilerin öğretmenle fikir alışverişi yapma şansı yoktur. Ezbere teşvik eder. Sadece bilgi düzeyindeki hedef davranışların kazanılmasında etkilidir. Derli toplu yapılmazsa; öğretmen ortama hakim olmazsa hedeften sapılır, konu dağılır. İyi anlaşılmayan noktalar açığa çıkarılamaz. Bireysel farklılıkları dikkate almaz. Dönüt-düzeltme yapmak için uygun değildir, her zaman yapılamayabilir. İşiterek öğrenme güçlüğü çekenler için uygun değildir.

24 Anlatım ve sunuş stratejisi çoğu zaman aynı kavrammış gibi algılanır. Anlatım, bilgilerin sözel sembollerle ifade edildiği bir yöntemdir. Sunuş stratejisi ise anlatımıda içine almakla beraber araç-gereç ve kavramların haritalarının da kullanılabildiği, farklı teknikleri de içeren bir stratejidir.

25 Bir konu ya da problemle ilgili olarak öğrencileri düşünmeye yönlendirmek, anlaşılması güç olan konuları açıklamak verilen bilgileri pekiştirmek amacı ile kullanılan bir yöntemdir. Tartışma yöntemi öğrenci merkezli bir sınıf ortamının oluştuğu, öğrencilerin kendilerini rahatça ifade edebildiklerini, düşünme, eleştirme, başkalarının görüşlerine saygı duyma(demokratik tutum),iletişim kurma becerilerini geliştiren yöntemdir. Bu yöntem kullanılması öğrenmenin kalıcılığı açısından önemlidir. Çünkü öğrendiklerini konuşarak uygulamaya dönüştüren öğrenciler daha kalıcı bir öğrenme elde ederler.

26 Buluş yoluyla öğretim stratejisinde ve kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılabilir. Öğrenci merkezlidir. Etkileşim önemlidir. Öğrenci öğretmenden öğretmen öğrenciden etkilenir. Temel bilgiye sahip olunmalıdır Anlaşılmayan noktaları ortaya çıkarmak ve bilgiyi pekiştirmek için kullanılır. Rahat bir ortam oluşturulması önemlidir. Tartışmanın bilimsel olmasına dikkat edilmelidir. Işiterek ve söyleyerek öğrenme temellidir. Şakalar ve diğer öğretmen müdahaleleri ortamın gerilmesini engeller Merkezde olan öğrencidir. Arkadaşlarının görüşlerine saygı duymayı öğretir. (demokratik tutum)

27 Büyük Grup Tartışması: Tüm sınıfın katıldığı,tüm sınıfın etkin olarak öğrenme sürecine katılmasına olanak sağlayan yöntemdir.tek başına kullanılabileceği gibi diğer yöntemlerle de kullanılabilir. Küçük Grup Tartışması: Büyük grupların küçük gruplara bölünmesi ile oluşturulur Vızıltı grubu olarak ta adlandırılabilir. Panel: Küçük bir grubun belli bir konuyu izleyicilerin karşısında tartıştıkları bir tekniktir.

28 Zıt Panel: Konuları tekrar etme gözden geçirme amacı ile kullanılan bir tekniktir. Sempozyum: Bir konu ile ilgili iki ya da daha fazla kişinin katıldığı grup tartışma tekniğidir. Sempozyuma katılan konuşmacılar konularına hâkim olmalıdır. Oturumlar şeklinde gerçekleşir. Bildiri ya da tebliğ sunulur. Resmi bir havada gerçekleşir. Bilimsellik son derece önemlidir.

29 Kolokyum: Panele oldukça benzeyen ancak paneldekinin aksine 2 farklı panel grubunun yer aldığı tekniktir. Birinci grup uzmanlardan ikinci grup ise öğrencilerden oluşur. Öğrenci grubu konuyu sunar ve uzman gruba sorularını yöneltir. Münazara: İki farklı düşünceyi savunan grubun diğer öğrenciler karşısında konuyu savunmalarına dayalı olarak uygulanan tekniktir.

30 Beyin Fırtınası: Eleştiri ve yargılama olmaksızın bir konu üzerinde düşüncelerin söylenmesine, yaratıcı düşüncelerin ortaya çıkarılmasına yarayan bir tekniktir. Görüş Geliştirme Tekniği: Belirgin çelişkiler ve kutuplaşmış tutumlar içeren konuların öğretiminde kullanılan bir tartışma tekniğidir.

31 Forum: Değişik görüşlere sahip iki ya da daha fazla konuşmacının belli bir konuda geniş bir kitleye uzman bilgisi aktarması ve daha sonrada dinleyicilerden gelecek sorulara cevap vermesidir. Açık Oturum: 3-5 kişilik bir grubun bir başkan yönetiminde belli konularda fikri ve görüşlerini sırayla dinleyicilere aktardıkları tekniktir.

32 Vızıltı Grupları: Vızıltı grupları çeşitli şekillerde oluşturulur. Örneğin vızıltı 22 de iki öğrenci bir konu üzerinde ikişer dakika konuşur.vızıltı 66 da ise,altı öğrenci aynı konu üzerinde altışar dakika tartışır. Vızıltı gruplarında önemli olan belli bir öğrencinin belirli bir süre bir konu üzerinde tartışması ve sonunda varılan kararların açıklanmasıdır. Bu tür grup tartışması 4 le 36 dakika arasında sürebileceği için vızıltı gruplarına kısa süreli tartışma grupları da denilmektedir. Fikir Taraması: Kısa süreli tartışma grupları türünden olan fikir taramasında 4-9 kişiden oluşan gruplarda belli bir konu üzerinde 5-10 dakika konuşulur. Burada önemli olan husus yaratıcı düşünce ve soruna değişik çözümler getirmedir.

33 Brifing: Resmi ya da özel kurumlarda yöneticilere yada dinleyicilere kurum ve işletme ile ilgili verdikleri özel bilgi sunumudur. Workshop (Çalıştay yönetimi): Küçük bir grubun belli bir yerde kısa bir sürede toplanarak belli konular üzerinde çalışarak, tartışarak problemlere çözüm ürettikleri veya ortak karar aldıkları bir tekniktir.

34 Çember: Bir başkan, bir sekreter ve bir süre ayarlayıcısı belirlendikten sonra herkese 1 dakika süre verilerek çember şeklinde oturtulmuş 15 kişinin sırayla söz alması esasına dayanır. Akvaryum: Çember tekniğinin iç içe iki çemberle uygulanmasıdır. İçteki çemberdekiler tartışır, dıştakiler onları izler. Zaman zaman dıştakiler içtekilere soru da sorar. Bu teknik dıştaki öğrencilerle içtekilerin yer değiştirmesine de olanak tanır.

35 Bir grubun samimi havada derinlemesine bilgi verdikten sonra dinleyicilerin sorunlarını yanıtlaması paneldir. Sadece soru sorulan kısmı sorulacak olursa bu forumdur. Bazı kaynaklara göre ise kolokyum ile zıt panel aynı şeydir. Aslında ortak noktalar çoktur. Her ikisinde de iki grup vardır. Kolokyumda sınıfın önündeki gruplardan biri öğrencilerden diğeri uzmanlardan oluşur, öğrencilerden oluşan grup uzmanlardan oluşan gruba soru sorar. Zıt panelde sınıf ikiye ayrılır.bir grup soru sorar diğeri yanıt verir.

36 Örnek olay yöntemi, yaşamda karşılaşılmış ya da karşılaşılması olası sorun niteliğindeki olaylara öğrencilerin katılımı ile çözüm yolları arayarak gerçekleşir. Kullanımı Örnek olay, gerçek yaşamda karşılaşılan bir olay, durum ya da konunun içindeki problemlerin sınıf ortamında tartışarak çözülmesi yoluyla öğrenimin sağlanması ve problem çözme becerisinin kazandırılmasında kullanılır. Öğrencilere bir konuyu ya da beceriyi kazandırmak ve o konuda uygulama yaptırmak amacıyla kullanılır. Böylelikle önceki öğrencilerin transferi de sağlanır.bu yöntem, daha çok buluş yoluyla öğretmede ve kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır. Öğrencilerin ya da öğretmenin belirledikleri, dersin hedeflerine hizmet eden örnek olay, bütün sınıfın katılımı ile incelenebileceği gibi; sınıf, küçük gruplara ayrılarak her gruba farklı ya da aynı örnek olay, çalışma konusu olarak verilebilir.

37 Özellikleri Öğrenci merkezlidir. Öğrenciler, öğrendikleri bildiklerini ve kavradıklarını gerçek bir durumda kullanma ve uygulama şansı bulurlar. Bir problem çözmeyi öğretir(bir sorunu çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı öğretir.) Görerek, işiterek ve söyleyerek öğrenmeye olanak tanır. Yararları Öğrencilerin konuyla ilgili olarak bilgileri uygulamada kullanabilme yeterliliği geliştirmelerini sağlar. Öğrencilerde eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme becerisi gelişir. Öğrencilerin çevrelerinde süregelen olaylara karşı duyarlılıkları da gelişir. Öğrencilere öğrendiklerini kullanma ve bir problemi çözmeyi öğretir.

38 Sınırlılıkları Dersin hedefleri çerçevesi dışına çıkılabilir (Böyle bir durumda öğretmen hedeften sapılması önlemeli ve konunun dışına çıkılmamasına özen göstermelidir). Öğrenciler temel bilgilere sahip değilse çözüm üretemezler. Kalabalık gruplarda etkili olarak kullanılamaz.(kalabalık sınıflarda öğrenciler gruplara ayrılmalıdır). Öğrenci mevcudunun fazla olduğu durumlarda tüm sınıfın katılımıyla örnek olay yöntemini uygulamak zordur. Böyle bir durumda öğrenciler dört ya da beş kişilik gruplara ayrılarak örnek olay uygulaması yapılır.

39 Öğrenciye ne yapılacağının söylenmesinin yetersiz kaldığı,nasıl yapılacağını da gösterilmesi gerektiği durumlarda Bir işlemin uygulanmasını, bir sürecin işleyişini, bir araç gerecin çalıştırılmasını önce gösterip açıklama (açıklayarak gösterme) sonrada öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırarak öğretme yoludur. Kullanımı Bir konuya ilişkin bilgilerin beceriye dönüştürülmesi için gerekli uygulamaların yapılması aşamasında kullanılır. Bir yöntem daha çok uygulama düzeyindeki davranışların ve psikomotor becerilerin kazandırılmasında kullanılır. Öğrenci katılımının zorunlu olduğu durumlarda kullanılır.

40 Gösterip yaptırma yönteminde kazandırılacak beceriler(bir işlemin uygulanması, bir araç gerecin çalıştırılması)öncelikle öğretmen tarafından gösterip açıklanmasıdır. Bu aşamadan sonra öğrenciye yeterli zaman ve tekrar olanağı verilmelidir. Kullanılacak araç-gereçler ve materyaller önceden öğretmen tarafından hazırlanmalıdır. Öğrencilerin hepsinin gösteriyi görüp izleyebilecekleri bir ortam hazırlanmalıdır. Gösteriler sırayla ve aşamalı olarak gerçekleştirilmeli, bir beceri tam anlaşılmadan diğerine geçilmemelidir. Öğretmen öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırarak öğretirken öğrencilerin hataları anında düzeltilmelidir.

41 Özellikleri İşlemin uygulanmasını, bir araç gerecin çalıştırılmasını gösterme ve açıklama öğretmen merkezli; alıştırma ve uygulama yapma işlemi öğrenci merkezlidir(hem öğretmen hem öğrenci merkezlidir. İlk aşamada [açıklayarak gösterme]öğretmen, ikinci aşamada [öğrencinin uygulama yapması]öğrenci merkezlidir.). Daha çok devinişsel (psiko-motor)becerilerin ve uygulama düzeyindeki davranışların kazanılmasında etkilidir. Yaparak yaşayarak öğrenme temellidir. Tıp fakültesinde yaraya dikiş atma hedefine ulaşmak isteyen bir öğretim üyesinin sınıfa bir kadavra getirip bir yarayı kendisi öğrencilerin önünde dikerken öğrencilere nasıl dikiş atıldığını anlatarak açıklaması ardından da öğrencilerden diğer yaraları dikmelerini istemesi bu yöntemin uygulanmasına örnektir..

42 Yararları Yaparak yaşayarak öğrenme temelli olduğu için kalıcı öğrenmeler gerçekleşir. Öğrenciler birçok duyu organını kullanma olanağı bulur.bu nedenle etkili öğrenmeler gerçekleşir.çünkü öğrenci ne kadar çok duyu organı ile öğrenmeöğretme sürecine katılırsa öğrenmeler o kadar etkili ve kalıcı olur. Psikomotor (devinişsel)becerilerin ve uygulama düzeyindeki davranışların kazanılmasında en uygun yöntemdir Sınırlılıkları Çoğu zaman araç-gereç kullanımı zorunludur. Maliyetlidir. Zaman alıcıdır. Her bir öğrencinin uygulama yapması gerekliliğinden kalabalık gruplarda etkili olarak kullanılamaz.

43 Bir problemin öğrenciler tarafından çözümüyle gerçekleşir. Problem çözme bir yandan kuramsal bilgilerin uygulanmasını gerektirirken, diğer yandan öğrencilerde problem çözme becerilerinin gelişmesini sağlayan öğrenci merkezli bir yöntemdir.(probleme dayalı öğrenme yaklaşımına dayanır.) Öğretmen, hemen her konuda öğrencileri problem çözme yaklaşımı ile çalıştırabilir. Okulda, çevrede, ülkede yaşanan herhangi bir soruna bu yaklaşım ile çözümler bulunabilir. Çözümler aranırken problem çözmenin aşamaları izlenir. Problem çözme aşamaları: Problemin farkına varma/tanıma Problemi tanımlama, Problemin çözüm seçeneklerini belirleme/hipotezler ya da denenceler oluşturma, Veri toplama, Verileri değerlendirme /çözümleme, Genellemelere ve sonuçlara ulaşma.

44 Kullanımı Problem çözme yöntemi bir problemin çözümünde, genelleme ve sentez yapmada kullanılır. Araştırma yoluyla ve buluş yoluyla öğretim yaklaşımlarında, bilişsel alanın uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır. Problem çözme, öğretmen danışmanlığı ile bir problemin çözülmesinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yaklaşımda öğretmen, öğrencilerin kendi kendilerine öğrenebilecekleri ortamlar yaratır. Problem çözme yönteminde öğretmenin dikkat etmesi gereken önemli noktalar, öğrencinin araştırması, tartışması ve böylece kendi kendine öğrenmesi için zamana ihtiyaç duyması ve öğretmenin öğretmeye çalışmak yerine öğrenciye öğrenmesi için destek vermesi gerektiğidir.

45 Kullanımı Araştırma yoluyla öğretimde ve üst düzey davranışların kazandırılmasında Bir konunun öğretiminde doğrudan bir uygulama olarak değil ancak bu öğretime destek amacıyla Bireysel ve grupla öğrenmeye ve okul ile gerçek hayat arasında bağ kurulmasına önem verildiğinde Disiplinler arası çalışmalarda Süreç boyunca çalışmalar önemli görüldüğünde Özellikleri Sınıf içinde ve dışında yürütülür. Öğrenciler bireysel ya da gruplar halinde kendi ilgi ve isteklerine göre konu seçerler. Öğretmenin rehberliğinde serbest çalışmalar yapılır. Araştırma, iş birliği içinde çalışma ve üst düzey düşünme becerilerini geliştirir. Problem çözme sürecini ve bilimsel yöntemi kullanarak konular üzerinde çalışılır

46 Kullanımı Araştırma yoluyla öğretime uygun durumlarda Bilişsel alanın uygulama, analiz ve sentez basamaklarındaki davranışların kazandırılmasında Öğrenci kendi başına bir konuyu öğrenmek istediğinde veya kendi başına çalışma yapmak istediğinde Bireyin konuyu yaparak yaşayarak öğrenmesinde Özellikleri Öğrenci merkezlidir. Öğrenci, yaparak ve yaşayarak öğrenir. Öğrenciler öğrenme durumlarını kendilerine göre ayarlar. Öğretim, öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine uygun olarak gerçekleşir.

47

48 Eleştirel düşünmeyi, başka görüşlere saygıyı, ikna yeteneğini geliştirmeyi, görüşlerini değiştirebilme becerilerini kazandırmayı amaçlar. Öğrenci merkezli olup bir tartışma çeşididir. Kullanımı İki zıt kutup seçilir. Evet ya da hayır cevabını alacak şekilde sorular hazırlanır. İkiden fazla seçenek de sunulabilir. Tıpkı araştırma ölçeklerinde olduğu gibi evet, fikrim yok, hayır ya da tamamen katılıyorum, katılıyorum, kararsızım, katılmıyorum, kesinlikle katılmıyorum seçeneklerinden oluşabilir. Öğrencinin farklı görüşlerini ifade edebileceği konuya ilişkin sorular sorulur. Öğrenci soruya ilişkin seçtiği seçeneği söyler ve neden bu seçimi yaptığını açıklar. Diğer öğrenciler saygıyla dinleyerek katılıp katılmadıklarını ifade ederler ve fikirlerini değiştirebilirler.

49 Sistematik düşünme, farklı yönleri görme, düşünme ve doğru karar verme becerilerini geliştirmek adına gerçekleştirilen bir tekniktir. Özellikleri -Öğrencilerin aynı konuya farklı açılardan bakmalarını sağlar. -Öğrenciler düşüncelerini;duygularını,mantığını,bilgisini,yaratıcılığını şapkanın rengine göre biçimlendirirler. -Tekniğin uygulanmasından önce şapkaların anlamları ve tekniğin nasıl uygulanacağının somut örneklerle sınıfa anlatılması gerekmektedir.

50 1.Beyaz Şapka: Tarafsızlığı ve objektifliği anlatır. Objektiflik bilgiler ve sayılar ile ilgilidir. Tartışmasız kabul edilen bilgileri temsil eder. Hangi bilgilere sahibiz? Hangi bilgiler eksik? İhtiyacımız olan bilgiyi nasıl elde ederiz? 2.Kırmızı Şapka: Tutkuları, duyguları, sezgileri temsil eder. Kırmızı şapka düşünceye duygusallık katar. Bu olay, durum, öneri, sorun vb. hakkında neler hissediyorum?

51 3.Siyah Şapka: Siyah renk, olumsuzlukları ve karamsarlıkları çağrıştırır. Bir kararın alınması durumunda tehlikeleri temsil eder. Siyah şapka kötümserdir. Negatiflik taşır. Bu önerinin bize zararları neler olabilir? 4.Sarı Şapka: Sarı renk güneşi çağrıştırır, aydınlıktır. Olumlulukları, avantajları, o kararın alınması durumunda sağlanacak yararları ve fırsatları temsil eder. Sarı şapka iyimserdir; pozitiflik taşır. Bu olayın bize sağlayacağı çıkarlar(yararlar) neler olabilir?

52 5.Yeşil Şapka: Yeşil renk, çimen, bitki ve bereketi akla getirir. Yeni fikirler, yaratıcılık ve üretkenliği temsil eder. Bir kararın alınması durumunda daha farklı nelerin yapılacağını temsil eder. Bu konudaki değişik önerilerimiz neler olabilir? 6.Mavi Şapka: Mavi her şeyin üstündeki gökyüzünün rengidir.mavi,tarafsızlığı,sakinliği ve hakim olmayı akla getirir.mavi şapka düşünme sürecinin düzenlenmesi ve kontrolüyle ilgilidir.serinkanlı bir biçimde karar vermeyi temsil eder. Ne oldu? (geçmiş) Ne oluyor? (şimdi) Sonra neler olmalı? (gelecek)

53 Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Uygulanması Konu belirlenir. Öğrenciler U yarım daire ya da çember biçiminde oturtulur. Şapkalar öğrencilere temsil ettiği fikirlerle belirtilerek dağıtılır ya da tahtaya yazılır. Öğrenciler şapkanın temsil ettiği fikir doğrultusunda konuyu işler. Her öğrencinin her şapkaya göre görüş belirtmesi gerekir.

54 Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Yararları -Öğrencilerin bilimsel düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirir. -Yaratıcı düşüncelerin ortaya çıkmasını sağlar. -Etkili bir iletişim ortamı yaratır. -Çok yönlü düşünmeyi sağlar. -Konuşma ve dinlenme becerisini geliştirir. -Öğrencilerin etkin katılımını ve etkin öğrenmelerini sağlar. -Öğrenci giydiği şapkanın gerektirdiği biçimde düşünce üretmeye çalıştığı için düşünceleri sadeleştirebilir. -Uygulanma sırasında şapkaların değiştirilmesi başka bir düşünce biçimine geçişi sağlar. -Karar verme sürecini hızlandırır. -Tartışmalardan kaçınmayı sağlar. -Empatiyi geliştirir.

55 Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Sınırlılıkları -Konu iyi seçilmezse yöntem etkin kullanılamaz. -Öğrenci ve öğretmen tarafından iyi anlaşılmaz ise, amacına ulaşamaz. -Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur.

56 Anlatım tekniğini daha etkili bir şekilde gerçekleştirmek amacıyla görsel materyallerden faydalanma durumudur. Ayrıca büyük gruplara kısa sürede çok bilgi aktarmak ve uygulamaları göstermek için de faydalıdır. Gösteri tekniği uygun araç gereçlerle bizzat uygulamanın gerçekleştirilmesi ile kullanılabildiği gibi önceden yapılmış bir uygulamanın video görüntülerinin izletilmesi ile de gerçekleştirilebilir. Özellikleri Öğretmen merkezlidir. Duyarak ve görerek öğrenme temellidir. Becerilerin öğretiminde etkilidir. Kısa zamanda çok kişiye eğitim vermede kolaylık sağlar.

57 Yararları Öğrenme süresini kısaltır. Öğretimin verimliliğini artırır. Öğrenmeye güdüler. Konuyla ilgili bilgiyi ya da olguyu gerçek durumu ile görmeye yarar. Sınırlılıkları İyi planlanmazsa etkili olmaz. Tüm öğrencilerin gösterimi görmesi mümkün olmayabilir. Katılım olmadığı için gösterip yaptırma ya da benzetim kadar kalıcı öğrenme gerçekleşmeyebilir.

58 Öğrencilerin bildiklerini ve bilmediklerini ortaya çıkarmak, Düşünme ve konuşma alışkanlığı kazandırmak, Karşılıklı etkileşim sürecini başlatmak, Öğrencilerin derse katılımı sağlamak, Önemli olan noktayı vurgulamak, Pekiştireç vermek, Konuyu tekrar etmek ve Anlaşılmayan noktaları ortaya çıkarmak için kullanılır. Dikkat Edilmesi Gerekenler Soru öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyine uygun olmalı Herkesin cevabı bulmak için düşünebilmesi sağlanmalı, daha sonra cevaplayacak kişi seçilmeli. Gönüllü öğrencilere öncelik verilmeli, sorular tüm sınıfa adil bir şekilde yöneltilmeli. Doğru cevapların verilebilmesi için ipuçları kullanılmalı, doğru cevaplar pekiştirilmelidir. Sorular açık,net ve anlaşılır olmalı.bir defada bir soru sorulmalı ve sorular mantıklı bir sıra ile sorulmalıdır.

59 Bilişsel Alan Sınıflama Yöntemine Göre Kullanılabilecek Soru Tipleri Bilişsel Bellek Soruları: En alt düşünce düzeyinde çağrışım ve hatırlama ile sınırlı olan sorulardır. Örnek: Hayvancılığın en yoğun olduğu bölge hangisidir? Birleştirme Soruları: Kişinin düşüncelerini birleştirici ya da birbirine yakınlaştırıcı nitelikte sorular içerir. Örnek: Yunanistan ve Türk kültürlerinin benzer ve farklı olan özelliklerini karşılaştırın. Genişletme Soruları: Tahmin etme etkinliklerini içeren, genelde öğrencileri düşünmeye zorlayarak cevap vermede özgürlük tanıyan soru tipidir. Örnek: Ülkemizin istihdamla ilgili sorunları hangileridir? Değerlendirme Soruları: Kişisel düşüncelerin ortaya konmasını sağlayan öğrencileri içsel düşünce ve mevcut bilgilerini organize etme doğrultusunda zorlayan soru tipidir. Örnek: Küresel ısınmanın zararlı etkilerini sizce nasıl azaltabiliriz?

60 Bu yöntemin sözlü sınavlarla hiçbir ilişkisi yoktur. Birinde amaç değerlendirme diğerinde ise düşündürmektir.

61 Görüşleri, duyguları anlamaya yardımcı olmak ve empati duygusunu geliştirmek amacıyla kullanılır. Özellikleri Bütün öğretim kademelerinde kullanılabilir. Öğrenci merkezlidir. Öğrencilerin gerçek yaşamdaki insan rollerini yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağlar. Yaparak yaşayarak öğrenme temellidir. Yararları Öğrencilerin sosyalleşmesine katkı sağlar. Öğrenme ortamını eğlenceli kılar. Öğrencileri tanıma fırsatı verir. Etkin katılımı üst düzeye çıkarır. Bireyin kendi duygularını keşfetmesini sağlar. Problem çözme becerilerini geliştirir. Farklı çözümleri görmelerini sağlar. Empati ve grup iletişimi gibi becerileri geliştirir.

62 Sınırlılıkları Zaman alıcıdır. Bazen sınıf kontrolü zor olabilir. Aynı öğrenciler gönüllü olabilir, bazı öğrencilerin isteksizliği söz konusu olabilir.

63 Sosyal hayat içinde ortaya çıkabilecek çeşitli durumları öğrencilerin oyuncu olarak katıldıkları çeşitli sahneler ile ortaya koydukları bir yöntemdir. Yaratıcılığı geliştirmek için uygulanır. Drama tekniği doğal ve biçimsel olmak üzere ikiye ayrılır. 1) Doğal Drama: Doğal olmayı vurgulayan oyuncuların dilediği gibi davranabildiği serbest konuşma şeklinde gerçekleşen dramadır. En belirgin örneği yaratıcı dramadır. 2) Biçimsel Drama: Oynanacak oyun ya da hikaye oyuncular tarafından daha önce paylaşılmış, ezberlenmiş ve muhtemelen provası yapılmıştır. Yetişkin eğitiminde kullanılır. Özellikleri Bu teknik tek taraflı olmayıp hem izleyiciye hem de oyuncuya yöneliktir. Drama tekniği ile öğrenciler hangi durumda nasıl davranmaları gerektiğini yaşayarak öğrenirler. Bir olayı ya da durumu canlandırma esasına dayanır. Öğrenci merkezlidir. Yararları Sosyalleşmeyi artırır. Yaratıcılığı, problem çözme ve iletişim kurma yeteneğini artırır. Özgüveni geliştirir, dile hâkim olmayı, akıcı konuşmayı sağlar. Bilgileri eğlenceli bir biçimde öğrenme fırsatı sunar. İzleyici açısından etkili ve dikkatli dinleme yeteneğini geliştirir. Sınırlılıkları Hedeften sapma ve kontrolü sağlayamama söz konusu olabilir. Sosyal becerile gelişmemiş öğrencileri öğretime katmak zor olur ve bu durum dramanın etkinliğini azaltır.

64 Rol oynama ile drama arasındaki en önemli fark; rol oynamada bireyin başka birinin kimliğine bürünerek başkasının penceresinden bakmaya çalışması söz konusu iken dramada bireyin gelecekte ya da başka ortamlarda karşılaşabileceği durumlara, oynayarak, muhtemel çözüm yollarını bulması söz konusudur.

65 Gerçeğinin tehlikeli veya imkansız olduğu durumlarda yapay ortamlar düzenleyerek öğrenciye deneyim kazandırmak ve öğrenmeyi soyutluktan kurtarmak için kullanılır. Özellikleri Benzetim bir olayı gerçekmiş gibi ortam düzenleyip öğrencilerin üzerinde çalışma yapmalarını sağlayan bir öğretim tekniğidir. Tehlikeli ya da maliyetli durumlar için kullanılır. Paraşütçü, astronot, dalgıç, sürücü ve pilot eğitiminde kullanılır. Öğrenci merkezlidir. Beceri öğretiminde (psikomotor) kullanımı uygundur. Yararları Kavramları ve ilkeleri yaşama geçirebilmeyi kolaylaştırır. Güdüyü artırır, analiz ve sentez gücünü geliştirir. Bireyin kendini güven duygusunu geliştirmesine katkı sağlar. Maliyetli olmakla birlikte gerçek ortama göre maliyeti azdır. Sınırlılıkları Teknik olarak maliyetli bir tekniktir. İyi hazırlanmayan benzetim ortamları gerçeğini yansıtmayabilir.

66 Benzetim tekniği zaman zaman analog (analoji) tekniği ile de karıştırılmaktadır. Analog tekniğinde daha önce öğrenilenlere benzetme varken (beynin cevize, kan hücrelerinin nar tanelerine benzemesi vb.) benzetim tekniğinde ortamı gerçeğine benzetmek ve gerçeğine uygun bir ortam yaratmak söz konusudur.

67 Deneyim kazandırmak, eleştirel ve yansıtıcı düşünme becerileri geliştirmek, özellikle öğretmen adaylarına hizmet öncesi eğitimde uygulama yapma olanağı sağlamak için kullanılır. Uygulanışı Bir mikro ders planlanır / hazırlanır. Mikro ders gerçekleştirilirken kayda alınır. ( 5-20 dk) Alınan kayıtlar tüm sınıfın katılımıyla izlenip, incelenir. Böylelikle deşifre edilip dönüt elde edilir. Dönütler ışığında mikro ders yeniden düzenlenir ve tekrar mikro ders gerçekleşir. Düzeltme ve iyileştirmelerle birlikte mikro dersin son biçimi kaydedilerek tekrar dönüt alınır. Bilinmesi Gerekenler Öğrenci merkezlidir. Mesleki deneyim kazandırma ve uygulama olanağı sağlar. Uygulamayı yapan hem yansıtıcı hem de eleştirel düşünme becerilerini geliştirir. Uygulamayı değerlendiren ise ölçüte göre değerlendirme yaparak eleştirel düşünme becerisi kazanır.

68 Öğrenilen bilgileri pekiştirmek ve bu bilgilerin rahat ve neşeli bir ortamda tekrarını sağlamak amacıyla kullanılır. Bu sayede sınıf içi çalışmalar monotonluktan kurtarılarak daha ilgi çekici hale getirilir. Bilinmesi Gerekenler Öğrenci merkezlidir. Öğretmenin ortamı değiştirmesi ve neşeli hale getirmesi esastır. Öğretmen öğrencilere danışma hizmeti verir, gerekirse hakem olur.

69 Bilimsel bir gerçeği kanıtlamak veya öğrencilere göstermek amacıyla kullanılmaktadır. Bir varsayımı sınamak amacıyla yapılan eyleme deney denir. Bilinmesi Gerekenler Bilimsel düşünceyi kazandırmak amaçlanır. Öğrenci merkezlidir. Deney öğrenciler tarafından bireysel olarak, mümkün değilse gruplar halinde yapılmalıdır. Araştırma uygulama becerilerini geliştirir. Gerekli tedbirler alınmazsa tehlikeli olabilir. İyi bir planlama yapılmazsa amacına ulaşmaz.

70 Yarım bırakılan bir işi tamamlamak, önceden yapılan işleri ileri götürmek, etkinlik zenginliği sağlamak ve bir ürün oraya çıkarmayı öğretmek için kullanılır. Kullanımı Sınıfın önünde üç ila beş masa aralıklı biçimde yerleştirilir. Her masa bir istasyondur. Yapılacak etkinliğe göre istasyonlara isim verilir. Afiş hazırlama, öykü, şiir, slogan vb. Oluşturulan gruplar bu masalara geçerek belirlenen işi yapmaya başlar. Yaklaşık 10 dakika sonra o masadaki işi yarım bırakarak sıraya göre diğer masaya geçerler ve orada yarım bırakılan işe devam ederler. En sonunda her grup her masayı dolaştıktan sonra en son geldikleri masadaki işi tamamlarlar.

71 Özellikleri Öğrenci merkezlidir. Tüm sınıfın katılımını gerektirir. Öğrencilere birlikte çalışma olanağı tanır. Yararları Öğrencilere birbirlerini tanıma fırsatı verir. Başlanmış bir işe katkı getirmeyi ve yarım kalan bir işi bitirmeyi öğretir. İlgi ve güdülenmeyi artırır. Çekingen öğrencilerin de öğretim sürecine aktif katılmasını sağlar. Özgüven duygusunu geliştirir.