Kotor Körfezi nin Masallar

Transkript

1 BD OCAK 2012 Gezdikçe Gördükçe zlen fien Toker Kotor Körfezi nin Masallar Dilden dile, nesilden nesile anlat lan ola anüstü bir masal anlatma f rsat m olsayd e er, bu masal n Karada daki Kotor körfezinde geçmesini isterdim. Masalda Adriyatik denizi k y s ndaki ülkenin ad Karada Cumhuriyeti de il, Yeflilda Cumhuriyeti; bu ülkedeki Kotor körfezi de haritadaki görüntüsüne benzer flekilde Kelebek Körfezi olabilirdi. K 94 örfez k y s ndaki her kentin ayr bir masal olurdu belki. Kotor da da dan denize do ru uçmak isteyen gelincik çiçe inin, Perast ta adalara gidip gelenlerin konuflmalar n dinleyip ezberleyen sandal n, Risan da denize düflen ya mur damlalar n sayabilen genç

2 BD OCAK 2013 Kotor eski kent k z n masal anlat l rd. Herzeg-Novi de sevimli bir çocu a dönüflen mimoza a ac n n, Tivat ta karfl daki yar madaya geçmeyi düflleyip baflaran bir evin masal gülümsetebilirdi onlar dinleyen çocuklar n yüzlerini. Kotor körfezi k y s ndaki tüm kentler; May s ay ndaki sessiz ve sakin halleriyle, mutlu sonla biten masallar gibi yüzleri gülümsetiyor. Adriyatik denizi, yüzy llar boyunca nehirlerin etkisiyle neredeyse 30 km. derinli inde ana karan n içine girmifl; etraf ndaki dik yamaçl da lar n aras nda, birbiriyle dans eden kelebekler fleklindeki Kotor körfezini oluflturmufl. Kotor körfezi 4 küçük körfezden olufluyor asl nda, Herceg-Novi, Tivat, Risan ve Kotor. Bu körfezlerin k y s ndaki kentlerden en ünlüsü UNESCO Kültür Miras listesinde olan Kotor. Kotor körfezinin en dar koyunda yer 95

3 BD OCAK 2013 Kotor un eski kent sokaklar ndan biri alan bu kent, Lovcen da lar n n eteklerinde Gurdic ve Skurda nehirleri aras ndaki üçgen alanda kurulmufl. 12. yüzy lda yerleflimin bafllad bu Ortaça kenti, geçirdi i birçok depreme ra men yenilenerek korunmay baflarm fl. Kentin üç girifl kap s ndan biri olan Venedik döneminde yap lm fl Deniz Kap s n n önündeyim. Arkam büyük yolcu gemilerinin ve lüks yatlar n yanaflt limana dönüp, kap ya yüzy lda yerleflimin bafllad bu Ortaça kenti, geçirdi i birçok depreme ra men yenilenerek korunmay baflarm fl. do ru bakt mda, kentin etraf n çevreleyen tafl duvarlar n da a t rman p, yaklafl k 300 metre yükseklikteki St. John Kalesi ne kadar gitti ini görüyorum. Sol taraf mdaki küçük turizm ofisinden ald m Eski Kent haritas nda iflaretlenmifl; kap lar, kaleler, manast rlar, kiliseler, saraylar ve binalardan oluflan tam 60 tarihi yer var. Eski Kenti köprülerle yeni kente Kuzey ve Güney kap lar ba l yor. Ana kap olan Deniz Kap s, Kotorlular n önünde buluflmak için sözlefltikleri Saat Kulesi nin bulundu u meydana aç l yor. Rengârenk giyinmifl gençler, çocuklu aileler, turist gruplar burada buluflup meydandaki kafelerde oturuyor ya da dar sokaklarda gözden kayboluyorlar. Kent duvarlar aras nda bir örümcek a ym fl gibi birbirine ba lanan sokaklar; ahflap pancurlu, balkonlar çiçekli tafl binalar, kiliseleri ve meydanlar birlefltiriyor. Bak ml binalarda insanlar, oteller, lokantalar ve ma azalar varken, terkedilmifl binalar n içine de incir a açlar yerleflmifl. Eski Kent te Saat Kulesi ne ek

4 olarak St.Tripun Katedrali, 9. yüzy ldan kalan denizcilik aletleri ve Kotor tarihi ile ilgili belgelerin sergilendi i Gregorin saray ndaki Denizcilik Müzesi, Luke meydan ndaki St. Nicholas Kilisesi ve Eski Kent çeflmesi de görülebilecek yerler aras nda. Y ürürken Barok pencereler, yüksek duvarlar, süslü kemerler, duvarlarda aslan, ejderha ve y lan figürleri size efllik ediyor olacak. Kotor da baz sokaklar sadece tafl merdivenlerden olufluyor. Bazen de evler sokaklar n üzerinden geçen kemerlerin üzerinde birlefliyor, kucaklafl yor birbiriyle. Kuzey kap s na yak n merdivenlerden da a do ru ç kan yol neredeyse 2 saat süren zorlu bir yürüyüflle var lan St. John Kalesi ne gidiyor. Yürümeye devam edip, yukar ya ç kt kça evlerin kiremitlerle kapl çat lar, daha da yukar ç kt kça Adriyatik denizinin masmavi görüntüsü beliriyor afla da. Bir sa- a, bir sola dönen yolda yürümeye devam ettikçe kiliselerin kuleleri ve binalar n kubbeleri de afla da kal yor. Kenar ndan gelinciklerin ç kt kale duvarlar n n yan ndan yürüdükçe iyice küçülüyor evler, dev selvi a açlar bile afla da kal yor. Eski kenti çevreleyerek ona üçgen bir görüntü veren deniz ve nehir net Kotor da baz sokaklar sadece tafl merdivenlerden olufluyor. BD OCAK 2013 bir flekilde görünüyor flimdi. Yol tafl dar bir merdivene dönüfltü ünde küçük bir kiliseye geliniyor. Kotor körfezinin ve karfl k y daki dik yamaçl da lar n, Eski Kent in ve çevresinin kuflbak fl görünümü tüm bu yorgunlu a de iyor. Afla inip, kuzey kap s önündeki birkaç a ac n ve bank n oldu u küçük meydanda oturup dinleniyorum biraz. Sonra tafl köprüden geçip, yeni kente do ru, sahile yürüyorum. Deniz göl gibi durgun, bir grup genç ahflap bir teknede kürek çekiyor. Herceg-Novi eski kent girişi

5 BD OCAK 2013 Herceg-Novi'den körfezin görünümü Kotor da ayr ca sahildeki otellerin minik çak l tafll plajlar nda ya da Kotor yak nlar ndaki Dobrota ve di er küçük yerleflim yerlerinde denize girmek de mümkün. Kotor dan Risan a do ru deniz k y s ndan ilerleyen yol, Risan körfezinin bafllad burunda Perast tan geçiyor. 873 metre yüksekli indeki St. Elijah tepesinin eteklerinde, deniz k - y s ndaki bu sakin kasaba, özenle yap lm fl Barok binalar yla çok güzel görünüyor. Binalar n aras ndaki çam a açlar, palmiyeler, sarmafl k ve çiçekler tafl binalar ve balkonlar n daha da güzellefltiriyor. Tarih boyunca denizcili i ve yetifltirdi i denizcilerle ünlü Perast dan denize bak nca tam karfl da iki ada görünüyor. A açlar aras ndaki St. George kilisesinin oldu- u do al ada ile Gospa od Skrpelja isimli Barok kilisenin oldu u yapay 98 ada birbirine yak n. K y daki kafenin sazlardan yap lm fl gölgeliklerinin aras ndan günefl fl klar ince ince süzülürken, Perastl lar gezmek isteyenleri sandallar yla adalara götürüyor. Böylece hem kiliselerdeki tablolar ve ikonlar, hem de adalardan Perast n muhteflem görüntüsünü görme flans - n z oluyor. Kilisesinin saat kulesi, en tepede kalesi, s ra s ra yamaca dizili evleriyle denizi seyreden kasaban n önünden büyük bir yolcu gemisi geçiyor sonra. Etraf ndaki tekneler, adalar, hatta Perast bile küçücük kal yor yan nda. D eniz k y s ndaki yoldan devam edince Kotor Körfezi nin en eski yerleflim yeri olan Risan a geliniyor. M. Ö. 3. yüzy ldan itibaren denizcilikle u raflan halk n yaflad Risan da çok sessiz ve sakin. Romal lar n gelifliyle yap lan mermer evlerin zeminleri mo-

6 zaiklerle, içleri heykellerle süslenmifl. fiimdiyse bu evlerin kal nt lar o günleri hat rlamaya çal fl p da hat rlayamaz gibi. Adriyatik Denizi ne do ru ilerleyen yol, bazen denize çok yak n, dar ve suya dokunacakm fl gibi oluyor; bazen de da lara do ru yükselip, a açlar n aras nda kayboluyor. K y daki küçük yerleflim yerleri geride kal p Adriyatik Denizi ne aç lan bo az görününce Herceg-Novi körfezindeki Herzeg-Novi kentine de var lm fl oluyor. Denizden biraz yüksekteki Herceg-Novi nin Eski Kent bölümü de giriflindeki saat kulesi, kilise ve havuzlu çeflmenin oldu u meydan ve tafl binalar n s raland sokaklar yla ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. spanyollar- dan, Osmanl lardan ve Kuzey Afrikal lardan kalma kaleleri ve yap lar yemyeflil a açlar ve tropik çiçekler renklendiriyor. Kanli Kula isimli Kanl Kule anlam na gelen Osmanl lardan kalan kalenin içi art k konser ve gösteri alan olarak kullan - l yor. Buradaki zindan, duvar resimleri ve yaz lar yla ne kadar hüzünlüyse, kalenin körfezin Adriyatik denizine aç ld bölgeye hakim manzaras da o kadar etkileyici. Kenti saran mimoza a açlar Ocak ay sonunda buras n n ne kadar güzel bir kokuya büründü ünü anlat r gibi. Müzik okulundan BD OCAK 2013 duyulan piyano sesleriyle u urluyor beni Herceg-Novi. K Perast ve adalardaki kiliseler örfezin en dar yeri olan Verige kanal k y s ndaki Kamenari de feribotu beklerken, Perast a do ru giden bir yelkenli geçiyor önümüzden. Beyaz yelkenleriyle körfeze, büyük yolcu gemilerinden daha çok yak fl yor. Kamenari den Lepetani ye 10 dakikal k yolculukla ulaflan arabal feribotlar, Risan ve Kotor körfezleri etraf ndan dolaflmadan Herceg-Novi den Tivat a kolayca ulafl lmas n sa l yor. Kotor körfezinin ortas ndaki yar madada bulunan Tivat, körfezin en yeni kenti. Yatlarla dolu marinas, havaalan, palmiye a açlar, plajlar, otel ve restoranlar yla tam bir tatil kenti görünümünde. Kotor körfezi k y s ndaki yerleflimlerin her biri farkl güzellikte; körfezi dönen k y yolu farkl manzaralarla dolu. Denizin çeflitli mavi tonlar n tafl yan sahiller; k y lara sarkan yüksek da lar, bulutlar, k y da yaln z bir ev ya da kilise Her biri farkl güzellikteki masallar gibi izlensen@butundunya.com.tr 99