SEYYİT GARİP MUSA SULTAN İLE İLGİLİ BİR YENİ BELGE DOLAYISIYLA

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SEYYİT GARİP MUSA SULTAN İLE İLGİLİ BİR YENİ BELGE DOLAYISIYLA"

Mehmed Demir
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 SEYYİT GARİP MUSA SULTAN İLE İLGİLİ BİR YENİ BELGE DOLAYISIYLA Musa KARAKAŞ Seyyit Garip Musa Sultan Kültür ve Tanıtma Derneği Başkanı ÖZET Bu yazıda, Seyyit Garip Musa ya ait şecerenin yanında; Seyyit Garip Musa Kültür ve ve Tanıtma Derneği nin çalışmaları, Garip Musa Taliplerinin ve Ocaklarının bulunduğu yerler hakkında bilgi verilmiştir. ABSTRACT In this article, you can see not only the lineage belongs to Seyyid Garip Musa, but also the works of Seyyid Garip Musa Culture and Presentation Society.In addition to this, you can find some information where Garip Musa and his followers were locacated and lived. Bugüne kadar Garip Musa Sultan la ilgili olarak elimizde sadece sözlü gelenekten gelen bazı bilgiler bulunuyordu. Sultan Abdülmecit Han ın ve Mahmut oğlu Abdülaziz Han ın verdiği fermanlarda ve Hünkar Hacı Bektaş Dergâhındaki postnişinlerin verdiği icazetnamelerde sadece bu belgelerin verildiği zatların Garip Musa Evlatları olduğunu beyan etmekte, Garip Musa hakkında fazla bir bilgi vermemektedir. Bazı araştırmacılar kaynağı olmayan kulaktan dolma duyumları gerçekmiş gibi yazarak Seyyid Garip Musa hakkında gereksiz menkıbeler üretmişlerdir. 30 Kasım 1995 tarihinde Seyyid Garip Musa Kültür ve Tanıtma Derneğini kurduktan sonra Seyit Garip Musa Sultan hakkında bazı bilgi ve belgelere ulaştık ve bunları basın organlarında yayınladık. Ailenin bir başka kolunun bizden habersiz olarak çalışmalar yaptığını Tarih ve Toplum Dergisi nin Ocak 1989 tarihinde yayınlanan sayılarında Necdet Sakaoğlu imzalı yazılardan anladık ve Dr. Hasan Erdoğan a ulaştık. Osmanlı padişahı Abdulaziz in Garip Musa Evlatlarından Seyyid Zülfikar Dede ye 24 Muharrem 1279 tarihli, Sivas Valisi Zeki Paşa ve Divriği Kadısı Ahmet Efendi ye yazmış olduğu fermanı temin ettik. Bu fermanı Orta Doğu Üniversitesinde Tarih profesörü Murat Uluğtekin hocaya çevirisini yaptırdık. Çeviride Seyyid Garip Musa Sultan ın Divriği Alan adlı yörede yattığını, Sadat-ı Kiram dan (Hz. Hüseyin soyundan) olduğunu yazmaktadır. Ayrıca Hacı Bektaş Dergâhı ndan 1217 yılının Şaban ayında Garip Musa Evlatlarından Mustafa Çelebi ye 23 Muharrem 1252 tarihinde Garip Musa evlatlarından Seyyid Safi Çelebi ye verilen icazetnamenin orijinali Hüseyin Şengül dedir. 11 Recep 1274 tarihinde Garip Musa evlâtlarından İsmail Baba ya 11 Rabiü l Ahır 1303 tarihinde İsmail Dede mahdumu Ali Dede ye bu iki icazetnamenin orijinali Gazi Kalkan Dede de, 12 Zilhicce 1315 te ise Garip Musa evlatlarından İsmail Halife bin Abdulaziz Halife ye verilen icazetnamenin orijinali ise torunu Kutluay Erdoğan da bulunmaktadır. Yukarıda belirtmiş olduğumuz icazetnamelerin Türkçe tercümesi Araştırmacı Yazar Nüvit Yüksel

2 tarafından yapılmıştır. Mevcut bulunan ferman ve icazetnameleri Genç Erenler Dergisi 1997 Aralık ayı 27. sayısında, Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Dergisi Kış 98\8 sayısı sayfalarında, CEM Vakfı Cem Dergisi yayını sayısında Seyyid Garip Musa Sultan ve Garip Musalılar hakkında temin ettiğimiz belge ve bilgileri araştırmacı yazar Kutluay Bey tarafından yayınlandı. Ayrıca TÜKSEV in yapmış olduğu Ekim 2001 tarihindeki uluslararası Türk Dünyası İnanç Önderleri Kongresine Bildiri olarak bilgi ve belgeleri sayfa de sunduk. Okuyuculara sunduğumuz bu belgelerin dışında şimdi ise bir menakıpnameden öğrendiğimiz bir bilgiyi sizlerle paylaşmak istedik. Bu güne kadar ocaklar hakkındaki bilgileri çeşitli menakıpnamelerden öğrendik. Seyyid Garip Musa nın soy şeceresini de böyle bir menakıpnameden öğrenmiş bulunuyoruz. Bu menakıpname araştırmacı yazar Baki Yaşa Altınok ta bulunmaktadır. Bu menakıpname yıllarında yaşayan, Hacı Bektaş dergahında postnişinlik yapmış Yusuf Çelebi oğlu Hacı Zülfikar Çelebi nin el yazması defterinden yıllarında Hacı Bektaş Dergâhı nda Postnişin El Hac Ali Turabi Dedebaba tarafından yeniden yazılmış olup mevcut elde bulunan menakıpnamede birçok ocaklar ve uygulanan erkan hakkında bilgi verirken Seyyid Garip Musa Sultan hakkında şöyle açıklama bulunmaktadır: Garip Musa Horasani Horasan diyarı Nişabur un Niş şehrinde doğan daha sonra Nişabur dan kalkan İbrahim Sani Oğlu Mustafa Menteş Sivas iline geldi. Haramiler ona orada şehitlik şerbeti içirdiler. Bir oğlancığı kaldı, Haktan mâda kimseciği yok idi. Hünkârın ulu dergahına getirdiler. Nasibini Hünkardan alıp Sivas ta kaim oldu. Adına Garip Musa derler. Bu duruma göre Seyyit Garip Musa Sultan ın soy şeceresini şöyle gösterebiliriz: SEYYİD GARİP MUSA SULTAN SOY SECERESİ İMAM MUSA YI KAZIM SEYYİD MÜKERREM MÜCAP SEYYİD HASAN SEYYİD MUHAMMED SANİ SEYYİD MEHDİ

3 SEYYİD İBRAHİM SEYYİD MUHAMMED SEYYİD İSHAK SEYYİD MUSA SEYYİD İBRAHİM SANİ SEYYİD MUHAMMED (HACI BEKTAŞ) HIZIR LALE CÜVAN SULTAN SEYYİD MUSTAFA MENTEŞ SEYYİD GARİP MUSA SULTAN SEYYİD MEHMET GÜNEŞ Bugüne kadar büyüklerimizden duyduğumuz söylemleri doğrulamaktadır. Seyyid Garip Musa nın 7. İmam Musa yı Kazım evlatları soyundan geldiği, Hacı Bektaş Veli den kısmet aldığı Horasan Alp Ereni olduğu aile içinde ağızdan ağza nakledilmekteydi. Mevcut olan bu menakıpname halk dilindeki bu söylemleri doğrulamaktadır. Ayrıca ocaklar arasında El Ele El Hakka sıralamasında halk dilinde söylenen Şah İbrahim, Dede Kargın a Dede Kargın Garip Musa ya bağlı (yani el almış) denilmektedir. Gazi Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Güz 2001 sayısında yayımlanan Fethi Erdoğan Dede nin vermiş olduğu Ali Abbas ocağına ait 1155 tarihli belgede bu deyimi doğruladığı gibi Seyyid Garip Musa nın ise Hacı Bektaş ın oğlu Hızır Lala dan el aldığı yazılıdır. Bu belge ile de Garip Musa ocakları Hacı Bektaş Dergâhından nasip ve el aldığını teyit etmektedir. Garip Musa evlatları ve Garip Musa ya gönül verenlere Seyyid Garip Musa ve soyundan gelenlere verilen ferman, icazetname ve menkıbeleri Seyyid Garip Musa şeceresini tekrar hatırlatmak amacıyla elimizde bulunan belgeleri yayımlamayı uygun bulduk. 31 Ağustos 2002 de Seyyid Garip Musa türbesinin restorasyonunun tamamlanmasıyla Kültür Merkezinin açılışı yapılmış olup bundan böyle her yıl Haziran ın 2. haftası Seyyid Garip Musa etkinliklerinin yapılmasına genel kurulda karar alınmıştır. Bu tarihi Seyyid Garip Musa ya gönül verenlerin hatırlamasını diliyoruz. Seyit Garip Musa Sultan ın Divriğ Alan Mezdası ndaki dergâhının onarılması ve törenle sevenlerine açılmasından sonra artık daha fazla ziyaretçinin geleceğini, biliyoruz. Ona gönül vermiş insanların ziyaretçi defterine

4 yazdıkları, duygu ve dilekleri kendisinin ruh yüceliğinin bir göstergesidir. Burada ziyaretçi defterinden bütün insanları kucaklayan bazı dilekleri buraya alarak okuyucularımızla paylaşıyoruz: Hüseyin, Ayten, Hasan ve Ayfer ilk defa Garip Musa yı ziyaret ediyoruz. Tüm dostlara tüm insanlara sağlık, mutluluk ve huzur dileğimiz, samimiyet, dürüstlük, namusluluk tüm insanların pusulası olsun. Tüm sevgi ve saygılarımızla Hüseyin Çulha, Ayten Çulha, Esin Ayfer Çulha, Hasan Alper Çulha. Erenimiz Garip Musa Senin kutsal kabrini ziyaret etmek için geldik. Ziyaretim ilk fakat türbeni görünce itikadım arttı. Senden bir dileğim var. Ablam ve ben üniversiteyi kazanırsak sana bir kurban keseceğim.yalnız bu kurban benim kazandığım kendi paramla alınmadı. Bu yüzden kurbanı ancak bir meslek sahibi olduktan sonra keseceğim. Dileğimi kabul etsen de etmesen de ziyaret etmek güzeldi. İnsanlar inşallah bir gün savaşsız tabiata saygılı ve güven dolu yaşamayı öğrenirler. Nalan Murat Salı Garip Musa Taliplerinin ve Ocaklarının Bulunduğu Yerler: Sivas Merkez Akpınar, Karaçayır, Pınarlı Sivas Kangal Dışlık Sivas Divriği Güneş, Dumluca, Pengürt, Karaağaçlı, Eğrisu (Anzahar), Ödek, Mursal, Güneyevler (Erşin) Körküsü, Meliköy, Yağbasan, Kuluncak Sivas Gürün Çatkara, Yuva, Kervan mağara, Külaflı Sivas Hafik Emreköyü Sivas Şarkışla Ortaköy K. Maraş Elbistan Keçemağara Yıldızeli Yuvalıçayır, Karaleylek, Akçakale, Sarıkaya, Ortaklar Çorum Alaca Büyükcamili, Kızılkır, Koçhisar Çorum Merkez Mislerovacık

5 Yozgat Kışla (Deremahal) Darıcı, Derenum Yozgat Akdağmadeni Bozhöyük köyü Malatya Merkez Malatya Arguvan İsaköy Urfa Kısas Beldesi Gaziantep Merkez Köleli, Çapak, Kazıklı, Bostancık Köyleri Kars Selim Karacaören-Hacıhalil Akpınar, Karaçayır, Dölbentli, Cavlak, Alisofu, Iğdır, Süpanazat, Aşağı Kotanlı, Yukarı Kotanlı Ağyar, Sipkor, Karnıağız, Tiknis, Molla Mustafa Sarıkamış Ardahan Kağızman Asbuğa, Boyalı, Aşağı Salat, Yukarı Salat Saskara, Piklop, Aşağı Hanak, Yukarı Hanak Kömürlü Paslı, Yalnızağaç, Aşağı Gündeş, Yukarı Gündeş, Seyitören, Çimliçayır Erzurum Şenkaya Kevenk, Zuvart, Mişek, Armişen, Kahız, Beşpınarlar Erzurum Hasankale Badıcivan, Endek, Müşgi, Homigi Ankara Mamak,Altındağ,Etimesgut, Sincan, K.ören (Saracalar Köyü), Y.mahalle Çankaya Kırıkkale Sulakyurt Akkuyu, Çayoba, Hamzalı, Faraşlı, Kıyıkavurgalı Ankara Kalecik Avşar, Elmapınar, Hançılı, Karatepe, Eskişehir Merkez Yahnikapan, Karatepe, Topkaya, Koşmat Sarıkavak Eskişehir Mahmudiye Yeşilyurt, Harmandalı, Çağlayan İstanbul Merkez İlçeleri İzmir Merkez İlçeleri Kırşehir Merkez İliç Köyü Çankırı Şabanözü Çapar

Benzer belgeler

Balım Sultan. Kendisinden önceki ve sonraki Postnişin'ler sırası ile ; YUSUF BALA BABA EFENDİ MAHMUT BABA EFENDİ İSKENDER BABA EFENDİ

Balım Sultan. Kendisinden önceki ve sonraki Postnişin'ler sırası ile ; YUSUF BALA BABA EFENDİ MAHMUT BABA EFENDİ İSKENDER BABA EFENDİ Balım Sultan Bektaşiliği kurumlaştıran önder olarak bilinen Balım Sultan; Hacı Bektaş Veli'nin ilk öncülülerinden Dimetoka tekkesinin posnişini Seyit Ali Sultan'in torunlarindan olup, doğumu 1462 dir.