YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ STATÜSÜ (AEO) Hüseyin CÖNE Gümrük Müşaviri

Transkript

1

2 YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ STATÜSÜ (AEO) Hüseyin CÖNE Gümrük Müşaviri

3 AJANDA Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (AEO) Nedir? Avantajları Nelerdir? Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsünde Gümrük İşlemleri Yetkilendirilmiş Yükümlü Statü Belgesi İçin Gerekli Şartlar ve Evraklar Başvuru Süreci İhracat ve İthalat İşlemlerinde Yerinde Gümrükleme İşlemi Onaylanmış Kişi Statüsü Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü Belgesi Karşılaştırılması Geçiş Hükümleri

4 YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ STATÜSÜ (YYS) Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü, yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli ve izlenebilir olan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen güvenilir firmalara Gümrük İşlemlerinde Basitlik ve/veya Güvenlikle ilgili Gümrük Denetimlerinde kolaylık sağlayan uluslar arası bir statüdür. YYS, araç/konteyner yükleme ve mühürlenmesinin izin verilen tesislerde ve izin verilen kişiler tarafından yapılmasını ve konteyner güvenliğini esas olarak ilk hareket noktasında sağlamayı öngören bir sistemdir. Yetkilendirilmiş bir yükümlü,türkiye Gümrük Bölgesinde yaptığı gümrük işlemleri çerçevesinde güvene layık yükümlü olarak tanımlanabilir. Yetkilendirilmiş yükümlü olmak zorunlu değildir.

5 YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ (AEO) STATÜSÜNÜN SAĞLAYACAĞI DOĞRUDAN HAKLAR Daha Fazla Basitleştirme Emniyet ve Güvenlik Kontrollerinin Kolaylaştırılması İzlenebilir Kayıt Düzeni Uluslararası Geçerlilik/Tanınırlık İzlenebilir Kayıt Düzeni Özel Logo Kullanma Süresiz Sertifika

6 YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ(AEO) STATÜSÜNÜN SAĞLAYACAĞI DOLAYLI FAYDALAR Hırsızlık ve Firelerde Azalma Sevkiyat Gecikmelerinde Azalma İyileştirilmiş Planlama Müşteri Sadakatinde İyileşme Çalışan Sadakatinde İyileşme Tedarikçilerin Denetleme Masraflarında Azalma Ve İşbirliğinde Artış Suç ve Mala Zarar Verme Olaylarında Azalma Çalışanların Tanınması Yoluyla Problemlerde Azalma Arz Zinciri Ortakları Arasında Emniyet ve İletişimde İyileşme

7 (İhracat) Gümrük Gümrük Müşaviri İhracatçı Depolama Yeri Uçak Taşıyıcı Gemi Gümrük Gümrük Müşaviri (İthalat) Depolama Yeri Uçak İthalatçı Taşıyıcı Gemi

8 KARŞILIKLI TANIMA Aralarında Karşılıklı Tanıma Anlaşması Bulunan Başlıca Ülkeler ABD Japonya Kanada Güney Kore Avrupa Birliği Güney Kore Kanada Japonya Ürdün Yeni Zelanda Avrupa Birliği Avrupa Birliği Kanada Singapur Yeni Zelanda ABD Singapur Güney Kore ABD Japonya Singapur Güney Kore ABD Japonya Kanada Türkiye İsviçre Norveç ABD Japonya Karşılıklı tanıma Anlaşması İçin Görüşmelere Devam Eden Ülkeler Japonya Çin Singapur İsviçre Avrupa Birliği Malezya Güney Kore Çin Güney Kore Singapur Yeni Zelanda ABD Norveç Andora San Marino Çin Dünyada Toplam 46 ülkede Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması bulunmaktadır.

9 İsviçre Norveç İmzalandı Malezya Japonya Andorra Görüşmelere devam Güney Kore AB Kanada San Marino Çin Singapur ABD Ürdün Yeni Zelanda

10 GÜMRÜKLEME İŞLEMİ - YYS YYS sahibi olmayan firmaların; İthalat-İhracat eşyası mutlaka gümrük idaresine sunulmaktadır. Eşyanın araca yüklenmesi ihracatçıların fabrikasında yada geçici depolama/antrepoda yapılmakta, aracın/konteynerin mühürleme işlemi Gümrük memurlarınca gerçekleştirilmektedir. İthalat eşyasında mührün kırılması ve eşyanın boşaltılması antrepo ya da geçici depolama yerlerinde YGM yada gümrük memurları nezaretinde yapılmaktadır. Herhangi bir yetkilendirme söz konusu değildir. YYS sahip İhracatçı/ithalatçı ve Taşımacıların Yerinde Gümrükleme İzni,İzinli Alıcı ve İzinli Gönderici Yetkisi sahibi almaları halinde ihracat eşyasının; Yükleme, Mühürleme ve Sevk işlemleri kendi tesislerinde kendileri tarafından yapılacaktır. Aynı şekilde ithalat eşyasının boşaltma ve ithalat işlemleri ithalatçının yada taşımacının kendi tesisinde yapılacaktır.

11 KİMLER YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ OLABİLİR? Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik, en az 3 yıldır faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişiler, Kamu kuruluşları, Yetkilendirilmiş Yükümlü olabilir.

12 YYS İÇİN TEMEL KOŞULLAR NELERDİR? 1.Güvenilirlik Koşulu 2.Ticari Kayıtların Güvenilir ve İzlenebilir Olması Koşulu 3.Mali Yeterlilik Koşulu 4.Emniyet ve Güvenlik Koşulu

13 BİNA VE KİŞİLERİN TAM GÜVENLİĞİ+ OTO KONTROL Hassas pozisyonlardaki çalışanları hakkında periyodik olarak güvenlik araştırması yapıyor olması Binaların, sevkiyat sahalarının ve kargo bölümlerinin izinsiz giriş ve sızmaları önleyecek nitelikte olması EMNİYET VE GÜVENLİK STANDARDI KOŞULU Birlikte çalıştığı kişi ve kuruluşların nasıl iş yaptıklarını kontrol ediyor olması, Eşyaya ve taşıma araçlarına izinsiz müdahaleleri önleyecek tedbirleri almış olması Kendi oto kontrolünü sağlıyor olması

14 TALEBE BAĞLI OLAN VE OLMAYAN KOLAYLIKLAR NELERDİR? EK ŞARTLARA BAĞLI OLMAKSIZIN BÜTÜN YY LERİN YARARLANDIĞI KOLAYLIKLAR TALEBE VE EK ŞARTLARA BAĞLI OLARAK YY LERİN YARARLANABİLDİĞİ KOLAYLIKLAR Daha Az ve Öncelikli belge kontrolü ve muayene tabi olma Eksik belge ile beyanda bulunabilme Kısmı teminat uygulaması Eşya türüne göre sınırlandırma olmadan araç üstü (supalan) işlem yapılabilmesi Yeşil Hattan (taşıt üstü dahil) yararlanabilme İhracatta yerinde gümrükleme uygulaması kapsamında ihracat yapabilme Götürü Teminat uygulaması ATR Dolaşım Belgesi düzenleyebilme Fatura Beyanı ve EURMED Fatura Beyanı düzenleyebilme İthalatta yerinde gümrükleme izni (Eşyayı gümrük idaresine sunmadan kendi deposunda ithalat yapabilme)

15 BAŞVURU İÇİN GEREKLİ BELGELER Başvuru Formu (EK-1/A) Soru Formu (EK-2) Adli Sicil Belgeleri / beyan formları Borcu Yoktur Belgeleri Mali durumu gösterir YMM Raporu ISO 9001 (2008) ve ISO (2005) Sertifikaları YYS Onaylı Kapasite Raporu, Kullandığı Makinaların toplan gücü (BG), işçi sayısı ve üretim miktarı bilgilerini içerir Ekspertiz Raporu 500 bin EUR teminat İTHALATTA YERİNDE GÜMRÜKLEME Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından alınmış Uluslararası Taşımacı Yetki Belgesi 1 milyon EUR teminat (İZİNLİ ALICI için) İZİNLİ ALICI veya GÖNDERİCİ

16 ISO 9001 VE BELGE KAPSAMLARI ISO 9001 SERTİFİKASI KAPSAMI ISO SERTİFİKASI KAPSAMI Dış ticaret, Gümrükleme, Yönetim İdari organizasyon faaliyetleri Bu faaliyetlerle ilişkili işlemleri Bunlara bağlı üretim ve hizmet sunumları ISO sertifikalarının Avrupa Akreditasyon Birliği üyesi ülke akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca verilmiş olması gerekmektedir.. İthalat, İhracat, Transit, Gümrükleme gibi gümrük ve dış ticaret işlemleri Bu işlemlere ilişkin; Lojistik, Depolama, Muhasebe, Finans Bilgi işlem Gibi faaliyetlerinin elektronik bilgi varlıkları ile bu varlıkları korumak amacıyla kullandığı bilişim güvenliği

17 BAŞVURU VE SÜREÇ Başvuru sayılan belgelerle birlikte Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü ne yapılır. Başvuru hazırlık aşamasında; - Koşullar değerlendirilir, - Gerekli belgeler hazırlanır. Başvuru ve Değerlendirme: 1. Ön inceleme (Bölge Müdürlüğü-Genel Müdürlük) (Gerekli Belgeler ve sayısal veriler) 2. Yerinde inceleme (Gümrük Müfettişleri) (Emniyet ve Güvenlik ) 3. Değerlendirme (Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü) (Kabul/Red ) 4. Belge Düzenleme Aşamalarından oluşmaktadır. Bu süreç normal koşullarda başvuruyla birlikte 3 aylık bir süreyi kapsamaktadır.

18 YERİNDE İNCELEMENİN KAPSAMI Başvuru sahibinin Gümrük ve Dış Ticaret ile ilgili tüm tesis ve birimleri incelenir. Bu incelemeyi Gümrük Müfettişleri yapar. İhracatta / İthalatta yerinde gümrükleme izni, İzinli gönderici/ Alıcı yetkisi kapsamında işlem yapılacak tüm tesisler incelenir (Üretim, Depolama,Yükleme, Lojistik vb. tesislerinden bütünü temsil eden bir kısmına bakabilir. a)bu tesislerin emniyet ve güvenlik yönünden gerekli koşulları taşıyıp taşımadıkları, b)gerekli teçhizat ve donanımın bulunup bulunmadığı, c) Bu tesislerin uygun güvenli alana/güvenli park alanına ya da güvenli depolama alanına sahip olup olmadıkları. İncelenir.

19 YYS BELGESİNİN DÜZENLENMESİ VE SÜRESİ Sertifika; 1. Başvurunun, yapılan Ön İnceleme ve Yerinde İnceleme sonucunda uygun görülmesi üzerine hak sahibine verilmek üzere Bölge Müdürlüğünce düzenlenir. 2. Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası düzenlendiği tarihten sonraki ilk iş gününde geçerli hale gelir. 3. Askıya alınması, geri alınması ve iptal halleri hariç yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası süresiz olarak geçerlidir.

20 İHRACATTA YERİNDE GÜMRÜKLEME İZNİ YYS en önemli avantajlarından birisi İhracatta yerinde gümrükleme işlemi yapılmasıdır. İhracatta yerinde gümrükleme eşyanın ihracata yönelik gümrük işlemlerinin; firmanın kendi tesislerinden yapılarak, ihracat eşyasının ihracat (iç) gümrük müdürlüğüne getirilmeden, aracın firmanın tesislerinde mühürlenerek doğrudan çıkış (sınır) gümrük idaresine sevk edilmesi esasına dayanır. Bu uygulamanın en büyük avantajı, ihracatın daha hızlı ve az maliyetle yapılması, siparişlerin gecikmeksizin teslimidir. İhracatta aynı işlem yetki sahibi taşıyıcının yapılabilir. tesislerinde de

21 Aracı kendi tesislerinde mühürleme Eşyayı ihracat (iç) gümrük idaresine sunmaksızın işlemlerini kendi tesislerinde yapabilme

22 YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ SERTİFİKASI VE İHRACATTA YERİNDE GÜMRÜKLEME İZNİNE SAHİP İHRACATÇININ TESİSLERİ GÜVENLİ TESİS GÜVENLİ TESİS İÇİNDE İHRACAT EŞYASININ YÜKLEME,MUAYENE VE SEVKİYAT İÇİN BEKLETİLECEĞİ GÜVENLİ ALAN(AÇIK-KAPALI) AĞIR VE HAVELELİ EŞYA İLE MUEYENE EDİLMEK ÜZERE EŞYANIN ARAÇTA BEKLETİLECEĞİ GÜVENLİ PARK ALANI (AÇIK-KAPALI)

23 İHRACATTA YERİNDE GÜMRÜKLEME İŞ AKIŞI Eşya güvenli depolama/park alanına alınır Eşyanın çıkışa hazır olduğu gümrüğe bildirilir Gümrük tarafından risk analizi yapılır Riskli durum varsa, muayene yapılır. Riskli durum yoksa aracın çıkışına izin verilir. Muayene sonrası aracın çıkışına izin verilir

24 İTHALATTA YERİNDE GÜMRÜKLEME İZNİ İthalatta yerinde gümrükleme: Eşyanın ithalat gümrük idaresine getirilmeden giriş gümrük idaresinden doğrudan firmanın kendi tesislerine sevk edilmesi ve ithal işlemlerinin firmanın kendi tesislerinde basitleştirilmiş usul çerçevesinde yapılmasını ifade eder.

25 İTHALATTA YERİNDE GÜMRÜKLEME İŞ AKIŞI Eşya güvenli depolama/park alanına alınır İthalat için gümrük beyannamesi elektronik ortamda tescil edilir. Gümrük tarafından risk analizi yapılır Riskli durum varsa, muayene yapılır. Riskli durum yoksa vergilen yatırılmasına/eşyanın çıkışına izin verilir. Muayene sonrası vergilerin yatırılması eşyanın çıkışına izin verilir

26 YEŞİL HAT UYGULAMASI Yeşil hat: Eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattı ifade eder. Uzun yıllardır yolcular için uygulanan bu muayene hattı ticari eşya içinde uygulanacaktır.

27 ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜSÜ / YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ STATÜSÜ Onaylanmış Kişi Statüsü; Gümrük işlemlerinde güvenirliğini kanıtlamış, Belirli bir dış ticaret hacmine sahip, Belirli bir sabit sermaye yatırımına sahip, Mali yeterliliği tasdik edilmiş, Kayıtları izlenebilir olan Kişilere tanınan ve gümrük ve dış ticaret işlemlerinde belli kolaylıklar ve mali avantajlar sağlayan bir statüdür.

28 ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜSÜ Onaylanmış kişi statü belgesi (OKSB), onaylanmış kişi statüsü tanınmış kişilere verilen bir sertifikadır Onaylanmış Kişi Statü belgeleri sınıf olarak üçe ayrılmaktadır; A Sınıfı B Sınıfı C Sınıfı tarihi itibariyle tüm sınıflar kaldırılarak «Onaylanmış Kişi Statü «belgesi haline gelecektir.

29 OKSB / YYS KARŞILAŞTIRILMASI (GENEL KOŞULLAR) Koşullar A.Sıınıfı B.Sınıfı C.Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü ( den itibaren) Yetkilendirilmiş Yükümlü Adli Sicil Belgeleri Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Vergi Borcu olmadığına dair yazı SGK Prim borcu olmadığına dair yazı YYM Raporu Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Gerekli Geriye doğru 2 yıl için Geriye doğru 2 yıl için Geriye doğru 2 yıl için Geriye doğru 2 yıl için Geriye doğru 3 yıl için ISO 9001/2008 Gerekli Değil Gerekli Değil Gerekli Değil Gerekli Değil Gerekli ISO 27001/2005 Gerekli Değil Gerekli Değil Gerekli Değil Gerekli Değil Gerekli İmalatçı olması (DTŞ,Grup ithalatçısı ihracatçısı hariç) Gerekli Gerekli Gerekli Değil Kolaylıklardan yararlanabilmek için gerekli Yerinde İthalat izni alacak ithalatçılar için gerekli

30 OKSB / YYS KARŞILAŞTIRILMASI (ÖZEL KOŞULLAR) Koşullar A.Sınıfı B.Sınıfı C.Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü ( den itibaren) Yetkilendirilmiş Yükümlü Faaliyet Süresi 2 yıl 2 yıl 2 yıl 2 Yıl 3 yıl Çalışan Sayısı En az 250 kişi En az 100 kişi En az 15 kişi En az 15 kişi Aranmamaktadır Dış Ticaret Hacmi (Performansı) İthalat ihracat 100 milyon USD İthalat ihracat 20 milyon USD -İhracat FOB 1 Milyon USD -İthalat ihracat 6 milyon USD -İhracat Fob 1 Milyon USD -İthalat ihracat 6 milyon USD İhracatta/ İthalatta yerinde gümrükleme izni için gerekli Ticari Kayıtların Güvenilir ve İzlenebilir Olması Belirlenen bir kriter yok Belirlenen bir kriter yok Belirlenen bir kriter yok Belirlenen bir kriter yok Gerekli koşullar sağlanmalıdır Emniyet ve Güvenlik Koşulu Belirlenen bir kriter yok Belirlenen bir kriter yok Belirlenen bir kriter yok Belirlenen bir kriter yok Gerekli koşullar sağlanmalıdır

31 OKSB / YYS YARARLANILAN KOLAYLIKLAR (TALEBE BAĞLI OLMADAN) Yararlanılan Kolaylıklar A:Sınıfı B:Sınıfı C.Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü ( den itibaren) Yetkilendirilmiş Yükümlü Eksik belgeyle beyanda bulunabilme Eşya özelliğine bağlı olmadan taşıt üstü uygulaması (Supalan) Tahlile tabi bazı eşyanın tahlil sonucu alınmadan teslim alabilme Dökme eşyalarda Tahlil Raporunun 6 ay süre ile geçerli olması Kısmi Teminattan Faydalanabilme Evet evet Evet Evet Evet Evet evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet evet Evet Evet Evet Mavi Hattan Yararlanabilme Evet Evet Yalnızca 1000 rejim kodlu ihracat beyannameler için İhracatta Evet Evet (YEŞİL HAT)

32 OKSB / YYS YARARLANILAN KOLAYLIKLAR (TALEBE BAĞLI OLMADAN) Yararlanılan Kolaylıklar A:Sınıfı B:Sınıfı C.Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü ( den itibaren) Yetkilendirilmiş Yükümlü Götürü Teminattan Yararlanma Ayniyet tespitinde farklı uygulama Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Taahhütname karşılığı konşimento ibrazından önce petrol ve türevleri cinsi eşyanın alıcıya teslimi İhracatta mavi hatta işlem gören beyannameye belge eklenmemesi, Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet (Yeşil Hat )

33 OKSB / YYS YARARLANILAN KOLAYLIKLAR (TALEBE VE EK ŞARTLARA BAĞLI OLAN) Yararlanılan Kolaylıklar A:Sınıfı B:Sınıfı C.Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü ( den itibaren) Yetkilendirilmiş Yükümlü Fatura Beyanı ve EUR-MED fatura beyanı İhracatta yerinde gümrükleme İzni Evet Evet Hayır Evet Evet Hayır Hayır Hayır Hayır Evet (Evet (yıllık 5 milyon dolar tutarınca ihracat veya 20 milyon dolar tutarınca ithalat ve ihracat yapmış olma ile imalatçı olma koşullarını karşılamaları halinde) İzinli Gönderici Hayır Hayır Hayır Hayır Evet İthalatta yerinde gümrükleme İzni Hayır Hayır Hayır Hayır Evet 1- Asgari yirmi milyon ABD doları tutarında toplam ihracat ve ithalat yapmış olmak, 2) Asgari beş milyon ABD doları tutarında ihracat yapmış olmak, 3) Asgari yirmi milyon ABD doları tutarında toplam ithalat yapmış olmak.

34 OKSB / YYS YARARLANILAN KOLAYLAIKLAR (TALEBE VE EK ŞARTLARA BAĞLI OLAN) Yararlanılan Kolaylıklar A:Sınıfı B:Sınıfı C.Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü ( den itibaren) Yetkilendirilmiş Yükümlü İzinli Alıcı Yetkisi Hayır Hayır Hayır Hayır Evet İzin almak için teminat verilmesi Dahilde işleme rejimi kapsamındaki eşyanın ihracatında da mavi hat uygulamasından yararlanma Hayır Hayır Hayır Hayır Evet (İthalatta yerinde gümrükleme izni için AVRO, İzinli alıcı için AVRO) Evet Evet Hayır Evet (yıllık 5 milyon dolar tutarınca ihracat veya 20 milyon dolar tutarınca ithalat ve ihracat yapmış olma ile imalatçı olma koşullarını karşılamaları halinde) Evet (Yeşil Hat)

35 GEÇİŞ HÜKÜMLERİ tarihi itibariyle A. ve B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgeleri sona erecektir. Bu tarihten sonra A. ve B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgeleri sahibi firmalar ya YY Belgesi almak için süreci başlatacaklar yada tercihlerini «Onaylanmış Kişi Statü «belgesi alınması yönünde yapacaklardır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre 44 firma YYS almış durumdadır. Bu firmalardan 10 adedi ihracatta yerinde gümrükleme iznine,10 adet izinli gönderici yetkisine sahiptir..

36 Teşekkürler