1- Aşağıdakilerden hangisi 16 ve 17. yyda İspanya nın zenginliğinin kaynaklarından değildir?

Transkript

1 1- Aşağıdakilerden hangisi 16 ve 17. yyda İspanya nın zenginliğinin kaynaklarından değildir? a) Müslümanlardan devraldığı gelişmiş bahçe tarımı b) Yeni Dünya dan akan altın ve gümüş c) Gelişmiş demir ve kumaş sanayiileri d) Etkin vergi sistemi ve devlet yönetimi e) Avrupa da hükümran olduğu bölgelerin zenginlikleri yy sonu ve 17. yy başı ile birlikte İspanya nın yaşadığı ekonomik düşüşün sebepleri nelerdir kısaca yazınız 3- Aşağıdakilerden hangisi 16. yy sonu ve 17. yy başı ile birlikte İspanya nın yaşadığı ekonomik düşüşün sebeplerinden değildir? a) Yöneticilerin yanlış ekonomi politika ve uygulamaları b) Vergi dağılımının adaletsizliği c) Tahıl üretimi ve kumaş sanayiine ilişkin olarak benimsenen uzun dönemli ekonomik politikalar d) Olağan bir uygulama haline gelen dış borçlanmalar e) Yönetimin mali ihtiyaçlardan kaynaklı müdahaleleri f) İspanya krallarının Hristiyan Avrupa yı birleştirmek adına giriştikleri savaşlar 4- İspanya krallarının Hristiyan Avrupa yı birleştirmek adına giriştikleri savaşların İspanya nın ekonomik gerilemesine olan etkilerini kısaca yazınız. 5- İspanyol krallarının benimsedikleri dini politikaların ekonomi üzerindeki etkisini kısaca açıklayınız. 6- Aşağıdakilerden hangisi İspanya Devleti nin Amerika daki koloni ve sömürgelerine ilişkin politikaları yönetmek amacıyla teşkil ettiği devlet örgütüdür? a) Casa de Contratacion b) Casa di St. Georgio c) Soranzo d) Medici e) Colonia del Negro 7- Gordon Childe ın Kendini Yaratan İnsan eserinde insan ile mamut karşılaştırmasıyla açıklanan belirli çevre koşullarına aşırı uyum sorunsalından hareketle İtalya nın 15 ve 16.yy deniz taşımacılığında yaşanan gelişmeleri açıklayınız. 8- Aşağıdakilerden hangisi 16. yy da İtalyan ekonomisinin karşı karşıya olduğu sorunlardan değildir? a) İtalyan tüccarlarının baharat ticaretindeki rolünün azalması

2 b) Otuz yıl savaşları ile Alman pazarlarında yaşanan daralma c) Mısır da Memlük yönetiminin son bulması d) Portekiz in Asya ile doğrudan bir ticari ilişkiler geliştirmesi e) Osmanlı nın yükselişi ve Bizans ın düşüşü 9- Aşağıdakilerden hangisi 16. yy da İtalyan ekonomisinin yaşanan sorunlara rağmen büyük bir güçlükle karşılaşmamasının nedenidir? a)16. yy ın sonuna kadar uluslararası pazarlarda genişleme eğiliminin devam etmesi b) İtalyan ekonomisinin yeni teknolojik gelişmelere uyum sağlayabilmesi c) İtalyanların gemi inşa alnında ucuz hammaddeye ulaşma imkanına sahip olması d) İtalyanların yeni ölçeklerde ve yeni yöntemlerle üretimlerini geliştirmeleri e) Amerika dan kıymetli maden ithallerinin azalma dönemine girmesi 10- Aşağıdakilerden hangisi 17. yy da İtalyan ekonomisinin karşı karşıya olduğu sorunlardan değildir? a) Otuz yıl savaşlarının Orta Avrupa da neden olduğu yıkım b) Amerika dan kıymetli maden ithalinin azalması c) Celali İsyanları ve Fiyat İhtilali ile Osmanlı pazarlarında yaşanan daralma d) Hollandalı, Fransız ve İngilizlerin İtalyan ürünlerini hem yurt içi hem yurt dışı pazarlardan kovması e) Osmanlıların Suriye ve Mısır ın dış ticareti üzerinde kurduğu denetimin İtalyan şehir devletlerinin dış ticareti üzerindeki sınırlandırıcı etkisi 11- İngiliz, Hollandalı ve Fransız mal ve hizmetleri daha düşük fiyatlarla arz edilebilirken İtalyan mal ve hizmetlerinin maliyetlerinin düşürülememesinin nedenleri nelerdir kısaca yazınız. 12- Aşağıdakilerden hangisi İtalyanların mal ve hizmet üretimi konusunda rakiplerinin aksine maliyet düşüşü sağlayamamalarının nedenlerinden değildir? a) Lonca düzenlemelerinin neden olduğu ilkel üretim teknikleri b) İtalyan ihracatının emek yoğun ürünlerde yoğunlaşması c) Lonca teşkilatının ücretlerin düşmesini engelleme yönlü baskıları d) İtalyan işçisinin rakip ülke işçisine göre daha düşük verimlilikle üretim yapması e) Vergi baskısının yüksekliği 13- Aşağıdakilerden hangisi 16 ve 17. yy Hollanda ekonomisi için söylenemez? a) 15. yy ile 16. yyın ilk yarısı boyunca Antwerp baharatlar, İngiliz kumaşları, İtalyan ipeklileri, Alman gümüşü gibi değerli mallarda en parlak uluslararası finans ve ticaret merkeziydi

3 b) İspanya ile yaptığı savaşa rağmen Hollanda, Avrupa nın en dinamik, en gelişmiş ve en rekabetçi ekonomisi hâline geldi. c) Kuzey Hollanda nın bu ekonomik canlılığında en önemli rolü, Güney Hollanda dan kaçarak Kuzey Hollanda ya sığınan insanlar oynadı. d) Hollandalıların tarım, ticaret ve sanayi alanındaki başarılarının bir başkası kok kömürü ve rüzgar gibi iki cansız enerji kaynağından büyük ölçüde yararlanarak enerji darboğazını aşmalarıydı. geldi. e) Amsterdam tüm dünyadan gelmiş malların bulunabileceği uluslararası bir pazar hâline 14- Aşağıdakilerden hangisi Hollanda da üretilen ve yük taşıma kapasitesini maksimize edip taşıma maliyetlerini asgari düzeye düşüren gemilere verilen isim değildir? a) Cogg b) Soranzo c) Fluyt d) Galleon e) Galley 15- Hollandalıların ekonomik başarılarının temelini, dünyanın her yerinde her şeyi diğer ülkelerin tüccarlarından daha ucuza satabilmeleri oluşturuyordu. Peki Hollandalılar böyle bir maliyet avantajını nasıl sağlıyordu? 16- Aşağıdakilerden hangileri Sanayi Devrimi öncesi İngiliz ekonomisi için söylenemez? a) İngiltere 15. yüzyılın sonunda İtalya, Hollanda, Fransa ve Güney Almanya gibi o zamanın gelişmiş ülkeleri ile karşılaştırıldığında geri kalmış ve nüfus olarak küçük bir ülkeydi. b) İngiltere, küçük bir ada devleti olması nedeniyle Kıta Avrupası ndaki yüksek maliyetli yıkıcı savaşların dışında kalabilmişti. c) İngiltere, Avrupa nın en iyi pamuk yetiştiricisiydi. d) İngiliz malları Baltık pazarlarına ihraç ediliyor, oradan kıtanın diğer kısımlarına dağılıyordu. e) İngiltere nin ekonomik büyümesinin en önemli nedeni dış ticaretinde görülen büyük genişlemeydi f) 17. yüzyılın sonunda İngiltere, İspanya dan sonra kişi başına dış ticaret değeri en yüksek olan ülkeydi. g) İtalyan üretimi, savaş ve onu izleyen salgın ve kıtlık gibi felâketler nedeniyle düşünce, İngiliz ihracatı için bir altın çağ başladı. h) Bu dönemde İngiltere nin önemli özelliklerinden biri, kapılarını dünyanın her tarafından gelmiş sermaye ve teşebbüse açmış olmasıydı. 17- Aşağıdakilerden hangisi Sanayi Devrimi öncesinde İngiliz dış ticaretinde görülen gelişmenin nedenlerinden değildir?

4 a) Avrupa dışında yürütülen ticaret ile reeksport ticaretinin öneminin giderek artması c) İngilizlerin ticari ve askeri filolar arasında işbölümüne gitmeleri böylelikle korsanlık faaliyetlerine karşı filolarını korumaları d) Tüccar sınıfının isteklerine karşı duyarlı bir yönetimin varlığı ve krallık deniz gücünün rakip ülkeler karşısındaki üstünlüğü e) Bu dönemde İngiltere nin kapılarını dünyanın her tarafından gelmiş sermaye ve teşebbüse açmış olmasıydı. f) de aşırı askerî harcamaların finansmanı için İngiliz parasının değerinin düşürülmesinin İngiltere den gerçekleştirilecek ihracatı teşvik etmesi. 18 On Yedinci yy da İngiltere nin içine düştüğü yakıt sıkıntısının nedenleri nelerdir? İngiliz ekonomisi bu krize nasıl tepki vermiş ve uygulanan politikaların sonucu ne olmuştur? 19- Sanayi Devrimi nin neden olduğu gelişmeler açısından R.T. Malthus un nüfus kuramını açıklayınız. 20- Aşağıdakilerden hangisi İngiliz sanayileşme tecrübesinin özelliklerindendir? a) Sermaye akışı şeklinde gerçekleşmesi b) Teknoloji transferi itici güç sağlamıştır c) Hükümet desteği sayesinde hızlanmıştır. d) Dış yardım yolu ile ülkenin sermaye birikimi desteklenmiştir e) Hür teşebbüs ekonomisi olarak ortaya çıkmıştır 21- Sanayi Devrimi nin açıklamalarını maddeleyerek kısaca yazınız. 22- Aşağıdakilerden hangisi Joel Mokyr e göre Sanayi Devrimi ni ortaya çıkartan en önemli gelişmedir? a) Bazı zihni özelliklerin özel nitelikteki maddi kaynaklarla bir araya gelmiş olması b) Yatırımları teşvik eden düşük faiz oranları c) Tesadüfi kazançlar sağlayan kar enflasyonu d) 17. yy daki Bilim Devrimi ve 18. yy daki Aydınlanma e) Sosyal davranışlarda ortaya çıkan köklü değişmeler yy da İngiltere de ekonomik faaliyetlerin çerçevesini oluşturan kurumsal yapının özelliklerini maddeler halinde yazınız. 24- Sanayi Devrimi nin zamanına ilişkin aşağıdaki görüşlerden hangisi doğru verilmemiştir? a) Arnold Toynbee ye göre 1750 lerde İngiliz ekonomisinde köklü bir değişim başladı ve bunu 1850 lere doğru tamamlanan hızlı ve genel bir sanayileşme süreci izledi.

5 b) John U. Nef tarihte devamlılığın esas olduğunu belirterek, büyük ölçekli sanayinin ve teknolojik değişmenin başlangıçlarının 16 ve 17. yüzyıllara kadar götürülebileceğini savunmaktadır. c) J. H. Clapham ise 1850 lerde henüz sanayileşmenin pamuklu dokuma ve demir sanayileri ile sınırlı olduğunu; genel bir sanayileşmenin çok daha ileri tarihlerde tamamlandığını ileri sürmüştür. d) W. Rostow Sanayi Devrimi ni uzun bir süreçten çok, anî ve hızlı bir değişme olarak görmüş ve onu gibi kısa bir döneme sıkıştıran bir teori geliştirmiştir. e) John U. Nef tarihte devamlılığın esas olduğunu belirterek, sanayileşmenin Ortaçağ da Batı Avrupa da ortaya çıkan yeniliklerin birikimli bir uzantısı olduğunu savunmaktadır ve 18. yy da İngiltere de malikane ilişkilerinde ortaya çıkan önemli değişmeler hakkında bilgi veriniz yy da İngiltere tarımında ortaya çıkan teknik gelişmeler hakkında bilgi veriniz. 27- Aşağıdakilerden hangisi Sanayi Devrimi öncesinde İngiliz tarımında verimlilik artışı sağlayan gelişmelerden değildir? a) Sık nadas uygulamaları terk edilerek baklagillerin de yer aldığı çeşitli rotasyon şekilleri benimsendi b) Çiftçilik Ortaçağ ın ortak yararlanılan açık tarlaları yerine küçük ölçekli işletmelerde yapılmaya başlandı c) Rotherham ın üçgen sabanı, geleneksel ve yavaş dörtgen sabanın yerini aldı. d) Tohum ekme makinesi 1700 de yapıldı ve 1730 ların başında yaygın hâle geldi. e) Aynı topraklardan sırasıyla tarla ve çayır olarak yararlanıldı 28- Sanayi Devrimi öncesinde tarım sektöründe meydana gelen gelişmelerin sanayileşmeye yaptığı katkıları maddeleyerek yazınız. 29- Buluşun yeniliğe dönüşmesini sağlayan unsurlar nelerdir maddeleyerek belirtiniz. 30- Sanayi Devrimi sürecinde yeniliklerin yaygınlaşmasını engelleyen etkenler nelerdir maddeleyerek belirtiniz. 31- Aşağıdakilerden hangisi icadı ve geliştirilmesi tamamen bilimsel bir temele dayanan ilk teknolojik yeniliktir? a) Fordist üretim bandı b) Buharlı makine c) Çıkrık d) Kok kömürü ile demirin eritilmesi e) Tekerlek 32- Buhar motorunun gelişim sürecindeki icatları ve buhar motorunun geniş bir alanda uygulama imkanı bulması ile ortaya çıkan gelişmeleri açıklayınız.

6 33- Buhar motorunun demografik etkilerini kısaca açıklayınız. 34- Rostow un ilk kalkışta sürükleyici sektör ve Schumpeter in sanayileşmenin tek indirgenebilir sektörü olarak ifade ettiği üretim alanı aşağıdakilerden hangisidir? a) İplik yapımı b) Demir eritme c) Buhar motorunun icadı d) Pamuklu dokuma e) Demiryolu 35- İngiliz ekonomisinde pamuklu dokuma sanayinin yünün yerini alması süreci hakkında bilgi veriniz 36- Aşağıdakilerden hangisi pamuklu dokuma alanında yapılan icatlardan değildir? a) John Kay uçan mekik b) James Hargreaves iplik yapma makinesi c) Newcommen çırçır makinesi d) Samuel Crompton çıkrık makinesi e) Richard Arkwright pamuk ipliği makinesi yy sonu ve 19. yy da pamuk dokuma alanında fabrika tipi üretime geçişin temel nedeni nedir? 38- Samuel Crompton un icat ettiği çıkrık makinesinin pamuklu dokuma alanında çalışan işgücünün niteliğinde neden olduğu değişim nedir? 39- Aşağıdakilerden hangisi modern anlamda ilk büyüme sanayiidir? a) Rüzgar değirmeni b) Yün c) İpek d) Demir e) Pamuk 40- Aşağıdakilerden hangisi yy da İngiliz dokuma sanayiinin özelliklerinden değildir? a) Sanayi Devrimi öncesinde önem kazanan dokuma sanayii putting-out sistemi çerçevesinde organize edilmişti. b) 18. yy ın ortasında pamuklu sanayii yünlü kumaş sanayiine göre çok önemsiz bir sanayi koluydu c) İngiliz pamuk ipliği çok dayanıksız olduğundan keten ipliği ile yeterli sağlamlık elde ediliyordu.

7 d) Pamuklu dokuma sanayii kıt ve pahalı bir hammaddenin yerine ucuz, bol ve yerli bir hammaddeye dayalı olarak kurulmuştu. e) Pamuklu dokuma yeni ve önemsiz bir sanayi kolu olduğundan, diğer sanayilerdeki sınırlayıcı düzenlemeler ve lonca kontrollerine daha az bağımlıydı 41- Aşağıdakilerden hangisi İngiltere de pamuklu dokuma sanayiin kurulması sürecinde ortaya çıkan sonuçlardan değildir? a) Pamuklu dokuma sanayii daha etkin beyazlatma malzemelerine, iplik makinelerine ve dokuma tezgâhlarına talep yaratarak kimya ve makine sanayilerinin gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur. b) ABD nin güney bölgeleri İngiliz pamuklu sanayiine en çok ham pamuk sağlayan bölge olmuştur. c) 1870 lerde İngiltere, Hindistan dan gelen elle imal edilmiş pamuklu ürünlerin ithal ikamesi sürecini tamamlamıştır. d) Pamuklu ürünlerin fiyatlarındaki büyük düşüşler, yünlü ve keten kumaş sanayilerinin talebini etkileyerek onlarda da teknolojik gelişmeleri teşvik etmiştir. e) Fabrika üretimi yeni pamuklu dokuma ürünleri en düşük gelirli grupların alabileceği kadar ucuz olmasa da zenginlerin de talep edebileceği kadar kaliteliydi 42- İngiltere de sanayi devrimi sürecinde demir sanayii ile pamuklu dokuma sanayiin farkları nelerdir? 43- Aşağıdakilerden hangisi demirin kok kömürü kullanılarak eritilmesinin neden olduğu sonuçlardan değildir? a) Abraham Darby nin kok kömürü ile demiri eritmeyi başardığı 1775 ten sonra odun kömürüyle işleyen tek bir ocak inşa edilmemiştir. b) İngiltere, demir üretimi için azalan odun kömürü arzına bağımlı olmaktan kurtulmuştur c) Bir bütün olarak demir sanayiinin İngiliz millî geliri içindeki payı %6 ya yükselmiştir. Bu rakam 1760 larda %1 ya da 2 civarındadır. d) Darby nin tekniğinin yaygınlaşmasıyla demir, daha ucuz olarak üretilmeye başlanmıştır. e) 1780 lerde büyük miktarlarda yumuşak demir üretme imkânı doğmuştur. 44- Uluslararası ticaretin Sanayi Devrimi ne olan katkılarını maddeleyerek yazınız. 45- Aşağıdakilerden hangisi dış ticaretin İngiltere de ortaya çıkan sanayi devrimine olan katkılarından değildir? a) Amsterdam, Antwerp, Brugge gibi şehirlerin gelişmesini sağlayarak büyük ölçekli yatırımları doğrudan teşvik etmiştir. b) Yoksul ve azgelişmiş ülkelere İngiliz mallarını satın alma gücünü sağlamıştır. c) Ülke içi ticaretin de gelişmesinde etkili olan kurumsal yapı ve iş ahlâkının doğmasına yardımcı olmuştur. d) Büyük şehirlerin ve sanayi merkezlerinin gelişmesinin ana nedeni uluslararası ticarettir. e) İngiliz ekonomisini kaynak sınırlamalarından kurtararak ve sanayi için gerekli girdi fiyatlarının yükselmesine engel olarak sürekli iktisadî büyümeyi sağlamıştır. 46- Sanayi Devrimi nin sonuçlarını maddeleyerek yazınız. 47- Sanayi Devrimi nin gelir ve servet dağılımı üzerindeki etkilerini açıklayınız.