EGE NİN İNCİSİ: İZMİR İZMİR VE TARIM SEKTÖRÜ

Transkript

1

2

3 EGE NİN İNCİSİ: İZMİR Türkiye nin üçüncü büyük şehri olan İzmir; çağdaş, gelişmiş, aynı zamanda işlek bir ticaret merkezidir. Batısında nefis denizi, plajları ve termal merkezleriyle Çeşme Yarımadası uzanır. Antik çağların en ünlü kentlerinden Efes ve Bergama, İzmir turizminin sürükleyici merkezleri arasında ilk sıralarda yer alır. Ilıman bir iklime sahip olan İzmir, yaz aylarında denizden gelen taze bir serinlik olarak tanımlanan imbat rüzgarı ile adeta özdeşleşmiştir. Sultan Abdülhamid döneminde yaptırılan tarihi Saat Kulesi ve ünlü Kordonboyu, İzmir in en çok bilinen iki sembolüdür. Uluslararası İzmir Fuarı ve İzmir Uluslararası Sanat Festivali, kentin kültür ve sanat yaşamının en önemli ögeleri olarak öne çıkmaktadır. Kent, İstanbul dan sonra Türkiye nin ikinci büyük ihracat limanına sahiptir. İZMİR VE TARIM SEKTÖRÜ Tarım sektörü ve tarıma dayalı sanayi İzmir ekonomisi için büyük önem taşımaktadır. İzmir ve çevresinde bulunan Batı Anadolu illerinin sahip olduğu geniş tarım hinterlandı Türkiye nin en geniş tarımsal ürün desenine sahip bölgesidir. İzmir in sınırları içerisinde sadece Türkiye nin değil, dünyanın da en verimli topraklarına sahip üç tarım havzası (Küçük Menderes, Bakırçay ve Gediz) yer almaktadır. İzmir, 344 bin hektar tarım alanı ile Türkiye tarım alanlarının yüzde 1,4 üne sahip olmasına rağmen toplam tarımsal üretim değerinin yaklaşık yüzde 4 ünü gerçekleştirmektedir. Tarımsal üretimin yüzde 48 ini bitkisel üretim, yüzde 47 sini hayvansal üretim, yüzde 5 ini de su ürünleri üretimi oluşturmaktadır. Modern ve bilinçli üretim teknikleri uygulanan İzmir de, tarımsal verimlilik oldukça yüksektir. Türkiye tarım ve gıda ürünleri ihracatının yaklaşık yüzde 15 i İzmir den gerçekleştirilmektedir. -1-

4 TARİHÇE Türkiye de ticaret borsacılığı, 1891 yılında "İzmir Ticaret ve Sanayi Borsası" adıyla günümüzdeki İzmir Ticaret Borsası nın kurulmasıyla başlamıştır. İzmir Ticaret Borsası nın temeli, 1891 yılında Nişli Hacı Ali Efendi ve onun etrafında toplanan bir avuç tüccarın çabaları ile atıldı. XIX. Yüzyıl ın ikinci yarısında, İzmir ilinin ticaret hacminin genişlemesi, bir takım sorunları beraberinde getirmişti. Nakliye, depolama gibi sorunlara çözüm üretilebilirken, ürünlerin pazara çıkma koşullarındaki sağlıksız ortam ticari yaşamı olumsuz etkiliyordu. İzmir de ticari hayatın hareketli olması nedeniyle, 1891 den önce de alıcı ve satıcıların bir araya geldiği, pazarlık yapılarak çeşitli ürünlerin alım satımının gerçekleştiği mekanların olmasına karşın, bunlar modern anlamda borsa tanımı içinde değerlendirilebilecek yerler değildi. İzmir de hukuki statüye sahip, belirli esaslar dahilinde işleyen modern bir Borsa kurma tartışmaları ancak 1890 lı yılların başlarında başladı. Bu tartışmalar sürerken, Arabyan Karabet Efendi ve Nişli Hacı Ali Efendi İzmir de ayrı ayrı Borsa kurma yolunda çalışmalara başladılar. Bugünkü İzmir Ticaret Borsası nın temeli sayılan Nişli Hacı Efendi nin borsası ise 14 Aralık 1891 Pazartesi günü açıldı. -2-

5 TÜRKİYE DE TİCARET BORSALARI Ticaret Borsaları; kotasyonunda bulunan tarımsal ürünlerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatların tespit, tescil ve ilânını gerçekleştirmek üzere kurulan, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı na bağlı tüzel kişiliğe haiz kamu kurumlarıdır. Üst kuruluşu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) olan ticaret borsaları, ticari ihtiyaçların gerekli kıldığı illerde, TOBB un olumlu görüşü ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın onayı ile kurulur. -3-

6 TİCARET BORSALARININ GÖREVLERİ 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanun a göre ticaret borsalarının bazı önemli görevleri şöyledir: Borsaya dahil maddelerin, borsada alım satımını düzenlemek ve tescil etmek, Borsaya dahil maddelerin borsada oluşan günlük fiyatlarını usulüne göre tespit ve ilân etmek, Alıcı ve satıcının, teslim ve teslim alma ile ödeme bakımından yükümlülüklerini, işlemlerin tasfiye şartlarını, fiyatlar üzerinde etkili şartları ve anlaşmazlık durumunda ihtiyari tahkim usullerini gösteren ve TOBB un onayıyla yürürlüğe girecek genel düzenlemeler yapmak, Yurt içi ve yurt dışı borsa ve piyasaları takip ederek fiyat haberleşmesi yapmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek, Borsaya dahil maddelerin tiplerini ve vasıflarını tespit etmek üzere laboratuvar ve teknik bürolar kurmak veya iştirak etmek, Bölgeleri içindeki borsaya ilişkin örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak ve ilân etmek, Borsa faaliyetlerine ait konularda ilgili resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak; üyelerinin tamamı veya bir kesiminin menfaati olduğu takdirde bu üyeleri adına veya kendi adına dava açmak, Rekabeti bozucu etkileri olabilecek anlaşma, karar ve uyumlu eylem niteliğindeki uygulamaları izlemek ve tespiti halinde ilgili makamlara bildirmek, Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak, Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak. -4-

7 İZMİR TİCARET BORSASI NIN TİCARET BORSALARI İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ Türkiye de 113 adet Ticaret Borsası bulunmaktadır yılında kurulan İzmir Ticaret Borsası Türkiye nin ilk borsasıdır. İzmir Ticaret Borsası kurulduğu yıldan bu yana tarımsal üretim, ticaret ve borsacılık kültürünün gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. İzmir Ticaret Borsası günümüzde "gerçek borsa kurallarının uygulandığı, önemli tarımsal ürünlerin işlem gördüğü, deneyimi ve projeleriyle Türkiye nin öncü Ticaret Borsalarının başında gelmektedir. İzmir Ticaret Borsası; temel borsacılık hizmetlerinin yanı sıra gerçekleştirmiş olduğu yerel ve ulusal projeler ile de diğer borsalar içerisinde önemli ve saygın bir yer edinmiştir. İzmir Ticaret Borsası pamuk ve kuru üzüm salon işlemleri ülkemizin en eski ve en iyi işleyen spot piyasa örnekleridir. İzmir Ticaret Borsası tarafından açıklanan pamuk, kuru üzüm ve yağlı tohumlar fiyatları ilgili piyasalar için referans fiyat özelliği taşımaktadır. İzmir Ticaret Borsası işlem hacmi açısından ülkemizde ilk üç borsa arasında yer almaktadır. Ticaret borsaları toplam işlem hacmi içerisindeki payı yüzde beş seviyesindedir. -5-

8 KURUMSAL VE İDARİ YAPI İzmir Ticaret Borsası nın kurumsal ve idari yapısı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesinde 5174 sayılı kanun çerçevesinde şekillenmiştir. İzmir Ticaret Borsası üyeleri, faaliyet alanlarına göre ondokuz meslek grubundan birisinde yer almaktadır. Meslek grupları dört yılda bir yapılan seçimler ile meslek komitelerini oluşturmaktadır. Meslek komiteleri kendi içlerinde yapılan seçim ile Borsa meclisini oluşturur. İzmir Ticaret Borsası Meclisi, elliüç üyeden oluşmaktadır. Borsanın en üst karar ve denetim organı olan meclisin görev süresi dört yıldır. İzmir Ticaret Borsası Meclisi içinden görev süresi dört yıl olan onbir kişilik Yönetim Kurulu seçilir. Yönetim Kurulu ve Meclis için birer başkan, bir veya iki başkan yardımcısı, yönetim kurulundan bir sayman üye ve meclisten de bir kâtip üye seçilir. Ayrıca, meclis tarafından dört yıl için borsa üyeleri arasından seçilen ve altı kişiden oluşan Disiplin Kurulu bulunmaktadır. İzmir Ticaret Borsası nda, Genel Sekreterlik, bir Genel Sekreter ve iki Genel Sekreter Yardımcısından oluşmaktadır. Genel Sekreterliğe bağlı olarak; Üyelik İşlemleri ve Kararlar, Mali İşler, Araştırma ve Geliştirme, Tescil ve Kontrol, Laboratuvar, Kurumsal İletişim ve İnsan Kaynakları Müdürlükleri bulunmaktadır. Borsa organizasyonu kapsamında, Başkanlık ve Sağlık danışmanları kadroları da yer almaktadır. Ayrıca dışarıdan hukuk, basın ve mali danışmanlık hizmetleri ile birlikte, güvenlik ve temizlik hizmetleri de satın alınmaktadır. -6-

9 İZMİR TİCARET BORSASI TARAFINDAN SUNULAN HİZMETLER Salon Hizmetleri İzmir Ticaret Borsası, serbest pazar kurallarının işlediği şeffaf bir piyasadır. Pamuk ve kuru üzüm işlem salonlarında düzenli olarak her iş günü alım satım yapılmaktadır. İşlem salonlarında borsa üyesi olan alıcı ve satıcılar ya da bu kesimlerin temsilcisi olan borsa üyesi ajan ve simsarlar aracılığı ile işlemler gerçekleştirilmektedir. Pamuk İşlemleri ve Korbey Sistemi: "Korbey" adı verilen ve bir anfide alıcılarla satıcıların karşı karşıya gelerek yüksek sesle pamuk alım-satım işlemlerini gerçekleştirdikleri sistem, temelinde güven unsuruna dayalı özelliği ile bir ticari ahlak örneği sergilemektedir. 130 kişinin oturarak yüksek sesle alım-satım yapabildiği Korbey, hafta içi her gün ile arasındaki 10 dakikalık zaman dilimi içinde gerçekleştirilir. Zamanın kısa oluşu, konuşmaların öz ve kesin olması geleneğini de beraberinde getirmiştir. Korbey de (7 metre çapında mini bir anfi) yalnızca lif pamuk ve pamuğun bütün tipleri ile pamuk çekirdeği işlem görür. 12:30 da sona eren Korbey seansının ardından numune üzerinden yapılan pamuk alım-satımları salonda saat 13:30 a kadar pazarlık usulüne göre devam etmekte, alım satımlar sonunda gerçekleşen fiili işlemlere göre tespit edilen fiyatlar günlük kapanış fiyatları olarak ilan edilmektedir. -7-

10 Kuru Üzüm İşlem Salonu: Kuru üzüm işlem salonunda alım satım işlemleri borsa üyesi ajan ve simsarlar aracılığı ile pazarlık usulüne göre yapılmaktadır. Üretim bölgelerinden gönderilen ürün numuneleri tiplerine göre sergilenmekte, satıcı ve alıcı ajan/simsarlar arasında numuneler üzerinden pazarlık yapılarak işlemler gerçekleştirilmektedir. Kuru üzüm işlem salonunda seanslar her gün 12:00-13:30 saatleri arasında yapılmaktadır. Seans sonunda gerçekleşen işlemlere göre tespit edilen fiyatlar günlük kapanış fiyatları olarak ilan edilmektedir. Tahkim (Arbitrasyon) Hizmetleri Borsaya dahil bir maddenin alım satımından doğan anlaşmazlıkların çözümlenmesi için Borsa tarafından hakem heyetleri oluşturulmaktadır. İzmir Ticaret Borsası, Türkiye de tahkimi en iyi çalıştıran kurumların başında gelmektedir. Alınan tahkim kararları Asliye Ticaret Mahkemeleri tarafından onaylanmaktadır. Bu şekilde anlaşmazlıklar kısa süre içinde çözüme kavuşturulmaktadır. İzmir Ticaret Borsası, pamuk dış ticareti yapan üyelerden gelen talep üzerine, dünyada pamuk tahkimi konusunda otorite sayılan kuruluşların oluşturduğu Pamuk Birlikleri Uluslararası İşbirliği Komitesi ne (CICCA) 2000 yılında üye olmuştur. -8-

11 Enformasyon Hizmetleri Borsada gerçekleşen tescil işlemlerinde oluşan fiyatlar web sitesinde her gün düzenli olarak tescil bültenleri adı ile ilan edilmektedir. Ayrıca, pamuk ve kuru üzüm salonlarında oluşan kapanış fiyatları her gün, yağlı tohumlar kapanış fiyatları Perşembe ve Salı günleri, et, bağırsak ve deri kapanış fiyatları ise pazartesi günleri ilan edilmektedir. Bu hizmete ek olarak İzmir Ticaret Borsası, genel ekonomi ve tarım sektörüne ilişkin veri tabanları oluşturmaktadır. Bu veriler, talep edilmesi durumunda üyelerin, araştırmacıların, akademisyenlerin, öğrencilerin ve diğer ilgili kurumların hizmetine sunulmaktadır. Ayrıca, üyelerimizin faaliyet alanlarıyla ilgili konulardaki mevzuat düzenlemeleri, dış ekonomik ilişkiler faaliyetleri, fuar organizasyonları ile seminer ve toplantı duyuruları da bültenler aracılığı ile duyurulmaktadır. Laboratuvar Hizmetleri Borsada alım-satıma konu olan bazı ürünlerin fiziksel ve kimyasal analizlerinin gerçekleştirildiği ve Borsa üyelerine hizmet veren bir laboratuvar bulunmaktadır. Ayrıca, İzmir Ticaret Borsası tarafından 2013 yılında İzmir Ticaret Borsası Laboratuvar, Arge ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. (İZLADAŞ) kurulmuştur. İZLADAŞ, öncelikli olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma, Faaliyet ve Denetimi Hakkında Yönetmelik kapsamında pamuk konusunda Yetkili Sınıflandırıcı lisansı alarak pamuk lisanslı depolarına analiz desteği vermektedir. Sosyal Hizmetler ve Yardımlar İzmir Ticaret Borsası, tarih boyunca, kanunda yazılı görevlerinin yanısıra, sosyal sorumluluklarının da bilincinde olan bir kurum olmuştur. Eğitimin en büyük yatırım olduğu inancından hareketle, 1985 yılında İzmir, Bayraklı da Borsa İlköğretim Okulu yaptırılmıştır. Okulun ihtiyaçları günümüzde de İzmir Ticaret Borsası tarafından karşılanmaya devam edilmektedir. Bunun yanı sıra İzmir ili Selçuk ilçesi Belevi köyünde bir köy kütüphanesi oluşturulmuş olup çeşitli eğitim kurumlarından gelen fiziksel ve kütüphane ihtiyaçlarının karşılanması talepleri de bütçe imkanları ölçüsünde desteklenmeye çalışılmaktadır. Ayrıca, belirli sayıda lise ve üniversite öğrencilerine de her yıl düzenli olarak burs verilmektedir. -9-

12 -10- ÖNEMLİ ÖNEMLİ PROJELER

13 Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. (VOB) İzmir Ticaret Borsası, Türkiye ekonomisi ve tarım sektörü açısından büyük bir eksiklik olduğuna inandığı Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası nın (VOB) kuruluşu ile ilgili çalışmalara 1990 lı yıllarda başlamıştır. Uzun soluklu çalışmalar sonucunda, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, önemli finans kuruluşları ve İzmir Ticaret Borsası ortaklığında Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş. kurulmuş ve 2005 yılında faaliyetine başlamıştır. Kısa zamanda büyük bir başarı yakalayan VOB, 2013 yılında yapılan mevzuat değişikliği sonucunda Borsa İstanbul A.Ş. ye (BİST) devredilmiştir. Bu devir sonucunda İzmir Ticaret Borsası da BİST hissedarları arasında yer almıştır. Ege Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş. (ELİDAŞ) Ege Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş. İzmir Ticaret Borsası önderliğinde, 19 ortaklı olarak 2011 yılında kurulmuş ve 2013 yılında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ndan faaliyet izni almıştır. ELİDAŞ, Türkiye de pamukta lisanslı depoculuk sistemini ve lisanslı depolar içerisinde de depolanan ürünler için elektronik ürün senedi uygulamasını başlatan ilk şirkettir. ELİDAŞ başlangıçta pamuk depolama faaliyeti gerçekleştirecek, gelişmelere göre başka tarımsal ürünler içinde çalışmalar yapacaktır. İzmir Ticaret Borsası Laboratuvar, Arge ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. (İZLADAŞ) İzmir Ticaret Borsası Laboratuvar, Arge ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. (İZLADAŞ), Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın izni ile 2013 yılında yüzde yüz İzmir Ticaret Borsası sermayesi ile kurulmuştur. İZLADAŞ, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma, Faaliyet ve Denetimi Hakkında Yönetmelik kapsamında pamuk konusunda Yetkili Sınıflandırıcı lisansı alarak, Türkiye deki ilk ve tek pamuk yetkili sınıflandırıcı şirketi olmuştur. İZLADAŞ Lif analiz laboratuarı pamuk lisanslı deposu olan ELİDAŞ a, İzmir Ticaret Borsası üyelerine ve pamuk analizi yaptırmak isteyen özel kişilere Uster HVI 1000 cihazı ile hizmet vermektedir. -11-

14 İzmir Ticaret Borsası Elektronik Platformu (İZBEP) İzmir Ticaret Borsası Elektronik Platformu (İZBEP), İzmir Ticaret Borsası ile sözleşme imzalayan lisanslı depolar tarafından depoya giren ürünler için oluşturulan elektronik ürün senetlerinin (ELÜS) alım-satım işlemlerinin yapıldığı işlem platformdur. İZBEP, 2013 yılında ELİDAŞ ile birlikte faaliyete başlamıştır. İZBEP, tarım ürünlerinin pazarlanmasında yeni bir dönemin başlangıcıdır. Lisanslı depolar tarafından depolanan tarımsal ürünler fiziki olarak yer değiştirmeden elektronik ortamda üretici, tüccar, sanayici ve tarımsal ürün yatırımcıları tarafından internet ile uzaktan erişim sağlanarak alınıp satılabilmektedir. Bu sistem ile tarım ürünleri bütün ekonomik aktörler için bir yatırım aracına dönüşmüştür. E-Commodity Bazaar Emtia Alım Satım Portalı E-Commodity Bazaar, tarım ve gıda ürünleri ticaretinin geliştirilmesi amacıyla İzmir Ticaret Borsası tarafından oluşturulmuş elektronik bir pazaryeridir. İzmir Ticaret Borsası nın 120 yılı aşan süredir tarım ürünleri borsacılığı alanında edinmiş olduğu önemli tecrübe ve bilgi birikimi, bilişim teknolojileri ve internetin sağladığı imkanlar ile birleştirilerek ilgili tarafların hizmetine sunulmuştur. E-Commodity Bazaar ın misyonu, tarım ve gıda ürünlerinin ticaretini uluslararası boyutta arttırmak ve elektronik ticaretin sağladığı imkânlardan üyelerinin faydalanmasını sağlamaktır. E-Commodity Bazaar, üye firmaların ürünlerini sergilemelerine ve bu ürünler ile ilgili alım-satım ihaleleri açmalarına imkân sağlamaktadır. Site, alım satımlar için taraflara bir garantörlük sunmamakta alıcı ve satıcı tarafları buluşturmaktadır. Sitenin mobil platformlarda çalışan uygulamaları da (ios ve android) bulunmaktadır. -12-

15 Rekolte Tahmin Çalışmaları Tarımsal üretim tahminleri, üreticiler, ticari kesim, sanayiciler ve tarım politikalarını oluşturan kamu birimleri açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, bölge ekonomisi için önemli olan pamuk, kuru incir, kuru üzüm ile zeytin ve zeytinyağı rekolte tahmin çalışmaları İzmir Ticaret Borsası tarafından gerçekleştirilmektedir. Pamukta rekolte tahmin çalışmasında ekim alanlarının tespiti diğer ürünlerden farklı olarak 2000/01 sezonundan bu yana uydu görüntüleri kullanılarak yapılmaktadır. Türkiye de ürün rekoltesi tahmin çalışmalarında uydu görüntülerinin kullanılmasına ilk kez İzmir Ticaret Borsası tarafından başlanmıştır. Coğrafi İşaret Tescilleri Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleriyle kökeninin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işarettir. İzmir Ticaret Borsası, İzmir ve Ege Bölgesi için büyük önem taşıyan ve kaliteleri dünyaca kabul edilmiş pamuk, sarılop inciri ve çekirdeksiz sultaniye üzümüne coğrafi işaret tescilini 2003 yılında yaptırmıştır. Tescil başvuruları sonucunda; pamuk Ege Pamuğu, sultaniye üzümü Ege Sultani Üzümü, kurutmalık sarılop inciri de Ege İnciri ibareleri ile menşe adı olarak tescil edilmiştir. GMO FREE Etiketleme Projesi Dünya pamuk üretiminin büyük bölümü GDO lu (genetiği değiştirilmiş organizma) tohumlar ile gerçekleştirilmektedir. Türkiye de ise diğer tarımsal ürünlerde olduğu gibi pamuk üretiminde de GDO suz tohumlar kullanılmaktadır. Bu nedenle GDO suz Türk pamuğu hem pamuk piyasaları hem de tekstil-konfeksiyon sanayi için önemli bir pazarlama fırsatı oluşturmaktadır. Bu fırsatın harekete geçirilmesi amacıyla, İzmir Ticaret Borsası, Ulusal Pamuk Konseyi ile birlikte pamuk balyalarından başlamak üzere pamuktan mamul tüm tekstil ve konfeksiyon ürünlerine GMO FREE (GDO İÇERMEZ) ibaresinin etiket olarak yazılmasına imkan sağlayacak projeyi tamamlamıştır. -13-

16 Çekirdeksiz Kuru Üzümde Verim, Kalite ve Gıda Güvenliğinin Artırılması Projesi Türkiye, dünya çekirdeksiz kuru üzüm üretiminde ikinci sırada (yüzde pay), dünya ihracatında ise birinci sırada (yüzde pay) yer almaktadır. Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatı tarih boyunca Türkiye açısından büyük önem taşımış ve geleneksel ihraç ürünlerimizden birisi olarak ifade edilmiştir. Bu proje ile kuru üzüm üretiminde kalite, sağlık ve verimli üretimin sağlanması hedeflenmiştir yılında başlayan proje ile başta kuru üzüm üreticileri olmak üzere, zirai ilaç satan bayiler, zirai ilaç reçetesi yazanlar, danışmanlar vb. sektör temsilcilerinin bilinçlendirilmesi amacıyla eğitim çalışmaları gerçekleştirilmekte ve sezon sonunda gelişmeler önceki yıllara göre değerlendirilmektedir. -14-

17 Zeytinyağı Tadım Paneli Oluşturulması Projesi Yurtiçi ve yurtdışı tüketici tercihlerindeki değişimler, uluslararası ticaretteki gelişmeler, zeytinyağının ulusal ve uluslararası kalite standartlarında ve bu standartların tespit yöntemlerinde de değişim ve gelişime neden olmaktadır. Zeytinyağı kalitesini belirleyen önemli kriterlerden biriside duyusal özellikleridir. Bu proje ile Türkiye zeytinyağı ihracatının yarısından fazlasının gerçekleştirildiği İzmir ilinde İzmir Ticaret Borsası Zeytinyağı Tadım Paneli oluşturulması amaçlanmıştır. Oluşturulacak panel grubu adayları İTB çalışanları ve üyeleri arasından ve T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Zeytincilik Araştırma Enstitüsü uzmanlarından seçilmiştir. İzmir Ticaret Borsası Ar-Ge ve İnovasyon Kapasitesi Durum Analizi Projesi İzmir Ticaret Borsası ve Ege Üniversitesi Bilim-Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (EBİLTEM-TTO) arasında imzalanan işbirliği protokolü kapsamında İzmir Ticaret Borsası na üye firmaların Ar-Ge ve inovasyon yeteneklerini, üniversite ile işbirliği yapma becerilerini, ulusal ve uluslararası desteklerden yararlanma olanaklarını artırmak amacı ile bir proje gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında, Borsa üyelerine yönelik eğitim düzenlenmiş ve Borsaya üye firmaların inovasyon, proje geliştirme, sınai mülkiyet hakları vb. konulardaki mevcut durumunun ortaya konulması amacıyla 63 imalatçı firma ile şahsen görüşülerek anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar ise İzmir Ticaret Borsası Ar-Ge ve İnovasyon Kapasitesi Durum Analizi isimli yayın ile yayınlanmıştır. İzmir ve Manisa İli Sultani Çekirdeksiz Bağlarında Sürgün Kurumaları, Uyanma Bozukluğu ve Ölümlere Yol Açan Fungal Nedenlerin Araştırılması Projesi İzmir Ticaret Borsası ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü ortaklığında, Ege Bölgesi sultani çekirdeksiz üzüm bağlarında bulunan asmalardaki sürgün ve odunsu dokularda fungal kaynaklı kuruma ve ölümlerin nedenlerinin araştırılması amacıyla bir proje çalışması gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında, üzüm bağlarında farklı bağlar kontrol edilerek kuruma ve ölümlerin yaygınlığı, bu hastalıkların çıkış oranları ortaya koyulmuş ve belirtilere konu olan fungal etmenler araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda; hastalıkları gösteren ve mücadele yöntemlerini anlatan 3 ayrı afiş bastırılarak dağıtımı yapılmış ve üretici bilgilendirme toplantıları gerçekleştirilmiştir. -15-

18 İZMİR TİCARET BORSASI KRONOLOJİSİ 1891; İzmir Ticaret Borsası açılmıştır. 1924; Kuru üzüm Borsa da işlem görmeye başlamıştır. 1925; Kuru incir Borsa da işlem görmeye başlamıştır. 1928; Bugünkü Borsa binası açılmıştır. 1928; Borsa laboratuvarı kurulmuştur. 1940; Pamuk işlemlerinde bugünde devam eden KORBEY sistemine geçilmiştir. 1985; İzmir Ticaret Borsası İlköğretim Okulu açılmıştır. 2000; Rekolte tahmin çalışmalarında uydu görüntüleri, pamuk rekoltesi ile Türkiye de ilk kez İzmir Ticaret Borsası tarafından kullanılmaya başlanmıştır. 2002; İzmir Ticaret Borsası öncülüğünde Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. (VOB) kurulmuştur. 2005; VOB faaliyete başlamıştır. 2011; Türkiye nin ikinci ve pamuk alanındaki ilk lisanslı deposu olan Ege Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş. (ELİDAŞ) İzmir Ticaret Borsası öncülüğünde kurulmuştur. 2013; ELİDAŞ Türkiye de ilk kez Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) üretebilen lisanslı depo olarak faaliyetine başlamıştır. 2013; Lisanslı depolar tarafından depoya giren ürünler için oluşturulan ELÜS lerin işlem göreceği, Türk tarım piyasalarının ilk elektronik platformu olan İzmir Ticaret Borsası Elektronik Platformu (İZBEP) açılmıştır. 2013; İzmir Ticaret Borsası Laboratuvar, Ar-Ge ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. (İZLADAŞ) kurulmuştur. 2014; Bakanlar Kurulu Kararı ile VOB un kapatılarak Borsa İstanbul a devredilmesi ile birlikte İzmir Ticaret Borsası, Borsa İstanbul un ortaklarından birisi olmuştur. 2015; Tarım ve gıda ürünleri için elektronik pazaryeri olarak hizmet verecek E-Commodity Bazaar emtia portalı hizmete açılmıştır. -16-

19

20 İzmir Ticaret Borsası Gazi Bulvarı N.2 Konak-İZMİR Tel : Faks : /izmirticborsasi /izmirticaretborsasi /izmirticaretborsasi