Hipertansiyonda Farkındalık ve Hemşirenin Rolü
|
|
- Su Uygun
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Derleme / Review TAF Prev Med Bull 2013;12(6): Hipertansiyonda Farkındalık ve Hemşirenin Rolü [Hypertension Awareness and Role of the Nurse] ÖZET Hipertansiyon kardiyovasküler kökenli hastalıkların ve dünyada meydana gelen ölümlerin en önemlilerinden biri olduğu için halk sağlığı yönünden önceliği olan bir hastalıktır. Hipertansiyonun oluşumunda sigara alkol kullanımı, hareketsiz yaşam, obezite gibi bireysel yaşam faktörleri ciddi rol oynamaktadır. Sağlıklı yaşam biçimi alışkanlığı kazandırılmasında eğitim, danışmanlık, rehberlik gibi rolleri ile önemli bir görev üstlenen hemşireler bireylerin sağlığının korunması geliştirilmesi ve sürdürülmesinde sağlık hizmetlerinin değerli bir üyesidir. Özellikle birinci basamak hizmetlerle hipertansiyon farkındalığının oluşturulmasında ve bireylerin sağlıklı yaşama alışkanlığı geliştirmesinde önemli işlevler üstlenebilirler. SUMMARY Hypertension is a priority disease for public health since its being one of the significant cause of cardiovascular conditions and one of the important reasons of mortality. In the existence of hypertension, individual life factors such as cigarette smoking, alcohol consumption, sedantery life style and obesity play a serious role. Nurses -who are on duty of encouragement to people for accomplishment of healthy life style act in association with education, consultation, guidance- are valuable member of health service in order to protect and develop and maintain the health of individuals. They may also have the role especially on the awareness of hypertension and development of healthy life style for individuals. Filiz Taş Mehmet Akif Büyükbeşe Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu Hemşirelik Bölümü, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Kahramanmaraş Anahtar Kelimeler: Hipertansiyon, Farkındalık, Hemşire, Sağlıklı Yaşam Key Words: Hypertension, Awareness, Nurses, Healthy Life Sorumlu yazar/ Corresponding author: Filiz Taş, Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu Hemşirelik Bölümü, Kahramanmaraş Filiztas@ksu.edu.tr Gönderme Tarihi/Date of Submission: , Kabul Tarihi/Date of Acceptance: DOI: /pmb GİRİŞ Hipertansiyon özellikle son yıllarda, dünya nüfusunun %25 ini etkilemektedir. Mortalite, morbidite, yaşam kalitesinde azalma ile birlikte birçok hastalığı beraberinde getirdiği için halk sağlığı yönünden öncelik taşıyan kronik bir hastalıktır. Kardiyovasküler hastalıklar ve hedef organ hasarına neden olan, miyokard enfarktüsü (MI), kalp yetersizliği, inme (stroke) ve böbrek hastaları için risk faktörüdür (1,2). Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) raporunda, hipertansiyonun dünyada en önde gelen ölüm nedenlerinden, iskemik kalp hastalıklarının yarısından inme vakalarının üçte ikisinden sorumlu olduğu belirtilmektedir (3-5) yılında dünyadaki erişkin nüfusun erkeklerde %26,6 sı, kadınlarda %26,1 i hipertansiyon hastası olarak belirtilmiş ve 2025 yılında erkeklerin %29 unun, kadınların %29,5 inin hipertansiyonlu olacağı öngörülmüştür. Dünyadaki hipertansiyon prevalans tahminleri yaklaşık bir milyar insana yaklaşmaktadır ve her yıl yaklaşık 7,1 milyon kişinin ölümünün hipertansiyona bağlı olduğu düşünülmektedir (2,5,6,7). Son yüzyıl boyunca elde edilen gelişmelerin sonuçları, kardiyovasküler kökenli hastalıkların küresel hastalık yüküne en önemli katkılardan birini yaptığını ortaya koymuştur. Kardiyovasküler hastalıkların bütün dünyadaki ölüm vakalarının %30 undan sorumlu olduğu bilinmektedir (2). Sistolik kan basıncındaki her 20 mmhg lık ve diyastolik kan basıncındaki her 10 mmhg lık artış, hem koroner kalp hastalığı (KKH) hem de inmeye bağlı ölüm oranlarını iki katına çıkarmaktadır. Sistolik ve diyastolik hipertansiyonun kontrol altına alınması ile ölümcül olan ve olmayan inme riskinde yaklaşık %40, akut koroner olay riskinde ise %15 düzeyinde azalma sağlanmaktadır. Kan basıncı yüksek olan bireylerde KKH açısından risk 729
2 faktörlerinin (diyabet, insülin direnci, dislipidemi) ve farklı derecelerdeki hedef organ hasarının daha sık ortaya çıktığı gösterilmiştir (2,5,6,8). ABD de kronik hastalıklara, ulusal sağlık harcamalarının %75 den fazlası ayrılmakta ve ölümlerin %70 i kronik hastalığa ek olarak gerçekleşmektedir. Yine ABD de 90 milyonun üzerinde insan bir kronik hastalıkla mücadele etmektedir (9,10). Kronik hastalıklar ülkemiz açısından da büyük önem taşımaktadır. Ulusal Hastalık Yükü-Maliyet Etkinlik (UHY-ME) çalışmasında Türkiye de 2000 yılı için hipertansif kalp hastalığının bütün ölümlerin %3 ünü oluşturduğu ve ulusal düzeyde ölüme neden olan hastalıklar içerisinde 6. sıraya yerleştiği görülmektedir. Yine bu çalışmaya göre hesaplanan ölümün yaklaşık olarak %71 i kronik hastalıklar nedeniyle gerçekleşmektedir (2,11,12). Ülkemizde oldukça yaygın bir sorun olan hipertansiyon, erişkin her üç kişiden birinde görülmektedir yılı nüfus verilerine göre ülkemizde yaklaşık 15 milyon hipertansif birey vardır ve kadınlarda hipertansiyon sıklığı erkeklerden daha yüksek olarak görülmektedir (erkeklerde %26,0, kadınlarda %34,1) (2,6). Türkiye Sağlık Araştırması 2010 verilerine göre ise 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin %13,2 si hipertansiyon ile karşı karşıyadır (13). Yine ülkemizde hipertansiflerin önemli bir kısmı (%53), ekonomik olarak üretken çağ kabul edilen orta yaş grubundadır. Ülkemizde otuz yaş altında görülen hipertansiyon sıklığı %12 dir ve ihmal edilmeyecek düzeydedir. Elli yaşından sonra keskin bir biçimde yükselmekte ve hastalık, bu popülâsyonun %45-50 sini etkilemektedir (14). Altmış yaşından sonra hipertansiyon prevalansı %60-80 lere kadar yükselmektedir. Bu durumda yaş arttıkça, tedaviye ve takiplere uyumsuzluk ile birlikte sağlıklı yaşama biçimi davranışları olumsuz olarak etkilenebilmektedir (15). HİPERTANSİYONDA FARKINDALIK Tüm dünyada hipertansiyon hastalarının önemli bir bölümünün farkındalığın, düzenli tedavi alma ve kontrol altına alınma oranlarının düşük olduğu ve yine ülkeler arasında önemli farklılıklar bulunduğu bilinmektedir (15, 16). Dünyada şu anda hipertansiyonu olan bireylerin ancak %50 si hipertansif olduğunun farkına varmakta ve bunların %50 si antihipertansif tedavi almakta, antihipertansif tedavi alanların ise ancak %50 sinde hipertansiyon kontrol altına alınabilmektedir (2). Hipertansiyonu kontrol etme noktasında ABD %32 lik, Fransa%33 lük kontrol oranları ile en iyi konumda bulunurken, Batı Avrupa da bu oran %15-25, İngiltere de %5-9, Doğu Avrupa da ise %5-6 civarındadır ( 17). Hipertansiyon hastaları ile yapılan Türkiye den hastanın değerlendirildiği çalışmada hipertansiyon farkındalığı %40,7 ve Finlandiya da kişide gerçekleştirilen çalışmada hipertansiyon farkındalığı %68 olarak saptanmış ve bu hastalardan ülkemizde %20,7 sinin, Finlandiya da %37 sinin kan basıncı kontrol altına alınabilmiştir (18,19). Hipertansiyona ilişkin farkındalık oranı; ABD de hipertansiyonu olan kişilerde %50 den %70 e ulaşmış bulunmaktadır. Buna paralel olarak tedavi alan hipertansif hastaların oranı da %31 den %59 a yükselmiştir. Avrupa daki rakamlar da benzer düzeydedir. Ne var ki, hipertansiyonun kontrol altına alınma oranları kabul edilebilir düzeyde değildir. Bundan 20 yıl önce ABD de hipertansiyonun kontrol altına alınma oranı %29 iken, bugün ancak %34 e ulaşmıştır. Avrupa daki hipertansiyon tedavi oranları ABD dekinden de düşüktür. Avrupa daki hipertansif hastaların sadece %8 inin hipertansiyonu kontrol altındadır (2). Hipertansiyon kontrolü bakımından ülkemizdeki oranlar da oldukça düşüktür. Ülkemizde hipertansiyon konusunda farkındalık, tedavi ve kontrol oranları ile ilgili çok sayıda çalışma yapılmış ve ülkemizde hipertansiyonun durumu iyi bir şekilde ortaya konmuştur lı yıllardan bu yana hipertansiyon sıklığını araştıran çalışmalar bölgesel veya daha geniş çapta yapılmaktadır. Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) hipertansiyonun sıklığı, dağılımı, farkındalığı, tedavi ve kontrol oranları konusunda en güncel ve kapsamlı bilgilere erişmek amacıyla gerçekleştirilmiş ilk çalışmalardan biridir. Bu çalışmada hipertansiyon ile ilişkili demografik veriler, yaşam stili özellikleri, eşlik eden risk faktörleri, hipertansiyonun yarattığı toplumsal yük araştırılmıştır (20). Bu çalışmaların öncüsü sayılabilecek diğer bir çalışma olan TEKHARF çalışması (Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalığı ve Risk Faktörleri) Türk halkında KKH risk faktörlerini belirlemeye yönelik olarak planlanmıştır yılından beri sürdürülmekte olan çalışmada ülke genelinde hipertansiyon sıklığı %33,7 olarak belirlenmiştir (21-23). EURIKA çalışması (Epidemiological study of European cardiovascular risk patients: Disease prevention and management in usual daily practice), 730
3 ülkemizin de içinde bulunduğu 17 Avrupa ülkesinde, kardiyovasküler risk faktörlerinin günlük klinik uygulamada nasıl yönetildiğini ve potansiyel iyileştirme alanlarını belirlemeyi hedefler. Bu çalışma Avrupa ülkeleri arasında karşılaştırmalar yapmaya olanak veren birçok merkezden yönetilen ve birçok ülkeyi kapsayan, bilinen kardiyovasküler hastalığı olmayan kişiler üzerinde araştırma yapan kesitsel bir çalışmadır. Bu çalışmaya göre Türkiye için hipertansiyon %66,5 ile en önemli risk faktörü görülmüştür. Çalışmaya katılan diğer Avrupa ülkelerinin hemen hepsinde en sık risk faktörü yine hipertansiyon olmuş ve Avrupa ortalaması %71,9 bulunmuştur. Tedavi almakta olan hipertansiflerdeki kan basıncı kontrol oranı ülkemizde %40,3, birçok Avrupa ülkesinde de yine yaklaşık %40 olarak belirlenmiştir (24). Türkiye de hipertansiyon yeterince tedavi edilmeyen bir sağlık sorunu olarak görülmektedir. Hipertansiyon sıklığı 2003 yılı için %31,8, farkındalık oranı %40, tedavi alma %31, kontrol oranı %8 ve antihipertansif tedavi almakta olanlarda kontrol oranı %21 iken, 2007 verilerine göre hipertansiyon kontrol oranı %14, antihipertansif tedavi alanların oranı ise %27 bulunmuştur (2,19,24). Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (TÜİK-ADNKS) 2010 verilerine göre Türkiye de hipertansiyonlu nüfus oranı %26,5 ( ) kişi olarak belirlenmiştir. 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin yaşamları süresince tansiyon ölçümünü en az bir kez yaptırma oranı %47,6 dır. Bütün grupta daha önce hiç kan basıncı ölçtürmemiş kişi oranı %32,2 dir. Bu oran yaş grubunda %51,3 e kadar yükselmektedir. Hipertansiyon farkındalığının az olmasının önemli nedenlerinden birisinin kan basıncının yeterince ölçülmemesi olduğu belirtilmektedir. (16,17,18,25) Tansiyon ölçümünde kırsal bölgelerde yaşayan bireylerin ölçüm yaptırma oranı daha yüksek, kentsel ve kırsal kesimde yaşayan kadınların ölçüm yaptırma oranlarının erkeklerden yüksek olduğu belirlenmiştir (13). Hipertansiyon kontrol oranı ve tedavi alanların oranının artmasına rağmen bu oranlar halen ülkemiz açısından yetersizdir. Bu oranların düşük olmasında, bireylerin farkındalık düzeyinin düşük olması, sağlıklı yaşama biçimi davranışlarının yetersiz olması, hastalara yeterli tedavi verilmemesi ya da etkili hemşirelik hizmetleri verilmemesi olduğu düşünülmektedir. HİPERTANSİYONDA HEMŞİRENİN ROLÜ Bir hastalığın toplum için önemli olması, toplumda görülme sıklığı, neden olduğu iş göremezlik durumu ve sebep olduğu ölümlerle ilgilidir (4). Hipertansiyon arter içi kan basıncının artması ile karakterize genetik, edinsel etmenler ve metabolik bozuklukların birlikte rol oynadığı ömür boyu devam eden, tıbbi ve yaşam biçimi değişiklikleri ile tedavi edilen kronik bir hastalık olduğu için hem dünyada hem de ülkemizde farkındalık ve kontrol altına alınma oranları düşüktür (2,26) Kronik hastalığa bağlı olarak fiziksel ve zihinsel sınırlılıklar, sakatlıklar bireyin bağımsızlığını azaltmakta, uzun süreli bakım gereksinimini arttırmakta, sağlığın algılanmasını ve sosyal etkinlikleri kısıtlamaktadır. Ayrıca kronik bir hastalığın olması, hastalıkla beraber yaşama süresini artırarak uyumu bozmakta, fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik sorunların ortaya çıkmasına neden olmakta ve tüm bu değişiklikler nedeniyle de bireyin ve ailenin yaşam kalitesi olumsuz etkilenmektedir (27). Kronik hastalıkların çoğu birinci basamakta yönetilmektedir. Ancak hipertansiyon, diyabet, astım ve depresyon gibi kronik hastalığı olanların büyük çoğunluğu yeterince tedavi edilememektedir (18). Her gün genellikle birden çok ilaç kullanılması, bu ilaçların günün değişik saatlerinde alınması, hasta popülasyonunun yaş ortalamasının artması tedaviye uyumu olumsuz yönde etkilemektedir. Hipertansiyon asemptomatik olduğundan, hastaların tedavi arama ya da sürdürme konusunda çok az motivasyonları vardır (2). Marmara Bölgesinde yapılan TEKHARF çalışmasında 1990 yılı verileri ile 1997 yılı verileri kıyaslandığında sistolik kan basıncının her iki cinste 4-5 mmhg yükseldiği, diyastolik basıncın ise erkeklerde net olarak sabit kalırken kadınlarda 3mmHg arttığı belirlenmiştir (28). Birinci basamakta hemşirelik uygulamaları birey, aile ve toplum sağlığını koruma, sürdürme, geliştirme ve hastalıkların önlenmesi üzerinde yoğunlaşmaktadır (29). Bireyleri sağlıklı yaşam biçimi değişiklikleri konusunda bilgilendirme gerekliliği günümüzde hemşirelere önemli eğitim, rehberlik ve danışmanlık rolleri yüklemektedir. Endüstrileşme, kronik hastalıkların giderek artması ve beklenen yaşam süresinin uzaması ile birlikte insanlar için kaliteli yaşam önem kazanmıştır. Eğitim bireyin davranışlarında değişiklik meydana getirme sürecidir, davranışlarını değiştirerek yaşam biçiminde belirgin değişiklikler yapmayı hiç düşünmemiş bireyler, 731
4 hastalığın gelecekte ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerine karşı ve bireysel yaşam üzerinde pozitif etki sağlamanın önemine ilişkin eğitilmelidirler. Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının geliştirilmesi ve sürdürülmesi uzun süreli destek ve danışmanlığı gerektirir (27). Hipertansiyona neden olan en önemli risk faktörleri olarak obezite, sigara ve alkol kullanımı, besinlerle alınan sodyum ve hareketsiz yaşam sayılabilir. Kahramanmaraş ta kullanılan Maraş Otu (dumansız tütün) adı verilen ağızotu kullanımı ile ilgili yapılan çalışmaların sigarayla eşdeğerde kalp parametreleri üzerine olumsuz etkileri olduğu tespit edilmiştir (30). Davranışsal değişikliklerin yaşama geçirilerek kalıcı olabilmesi için uzun süreye ihtiyaç vardır. Bu nedenle sağlıklı yaşam biçimi alışkanlığı geliştirme ve hipertansiyondan korunma için bireylere hemşireler tarafından verilen eğitim ve danışmanlık hizmetlerinde süreklilik önemli yer tutmaktadır (27). Yapılan çalışmalarda hemşireler tarafından hipertansif bireylere verilen sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilaca uyumunu artırmaya yönelik eğitimler sonrasında bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarında olumlu yönde değişikliklerin olduğu ve hastaların ilaçlarını önerildiği şekilde düzenli kullandıkları bildirilmiştir (31). Hipertansiyon hastalarında kan basıncını kontrol altında tutmanın faydaları bilinmesine karşın, birinci basamak dâhil tüm sağlık kuruluşlarında hipertansiyonun kontrolü hala istenilen düzeyde değildir. Kan basıncı kontrolündeki temel amaç, sistolik kan basıncını 140 mmhg nın, diyastolik kan basıncını ise 90 mmhg nın altına düşürmektir (17). Hipertansiyon hastasının yüksek kan basıncını etkili bir şekilde düzenleyebilmesi için pratik açık ve uygulanabilir rehberlik bilgilerine ihtiyacı vardır. Bu bilgiler hastalığının kronik ve ciddi sonuçlarından korunmak için hastanın hastalık hakkındaki bilgisini ve hastalıkla baş edebilmesini sağlayan rehberlik bilgilerini içermelidir (32). Yapılan çalışmalar hipertansif hastalara halk sağlığı hemşireleri tarafından verilen eğitim ve yapılan ziyaretler sonucunda hipertansiflerin %71 inde normal kan basıncı değerlerine ulaşıldığı, hemşirelerin kan basıncını düşürmek için yaptıkları girişimlerin sonucunda hastaların kan basıncı düzeylerinde düşme olduğu belirlenmiştir (17). Bireylerin sağlıklarının korunmasında, hastalık halinde en kısa zamanda sağlığına kavuşturulmasında önemli roller üstlenen hemşirelerin hipertansiyon farkındalığı ile ilgili rolleri sadece kan basıncının ölçülmesi ile sınırlı değildir. Hemşireye, sahada bilinmeyen hipertansiyon olgularının teşhisinde, izlenmesinde ve tedavisinde önemli sorumluluklar düşmektedir (4). Hemşireler hipertansiyonun olası sonuçları ve hastalığın altında yatan problemleri anlayabilen sağlık profesyonelleridir. Hemşire eğiticiler hasta ile sık aralıklarla görüşerek iletişimi kuvvetlendirebilir, eğitimlerinde kan basıncı kontrolünü etkileyen, değiştirilebilen alışkanlıkların önemini öğretebilir ve hastaların ilaçların yan etkilerini anlaması ve başa çıkmasına yardım edebilir. Hemşireler hastanın kan basıncını düzenli aralıklarla izler ve bu izlemler hastanın ilaca uyumunu artırmada ve kan basıncını kontrol altında sürdürmesinde hemşireye yardımcı olur. Hemşireler hipertansiyonun tanısıyla ilgili yöntemleri dikkate almalı ve bu konuda bilgili olmalıdır. Hipertansiyonun erken tanısını kolaylaştırmak için yetişkinlerin kan basınçlarını her fırsatta doğru teknik kullanarak değerlendirmelidir. Yine hemşireler hipertansiyonun izlenmesi ve değerlendirilmesinde uygun araç ve tekniklerle evde kendi kendine kan basıncını izlemeleri ve hedeflenen kan basıncını sağlama ve devam ettirme konusunda hastaları eğitmelidir (1,17). SONUÇ Dünyada ve ülkemizde hipertansiyon, epidemi boyutlarında yaygın bir sorun olarak görülmektedir. Ancak bu sorunun yeterince farkında olunmadığı ve tedavi edilemediği görülmektedir. Yapılması gereken hipertansiyon konusunda toplumsal bilincin artırılması yolu ile farkındalığın oluşturulmasıdır. Hemşirenin hipertansiyon ile ilgili farkındalık alanları: 1- Hemşireler hipertansiyonun saptanması ve değerlendirmesinde rol alırlar. 2- Erken tanıyı kolaylaştırırlar. 3- Evde kendi kendine kan basıncı ölçümünü öğretebilirler. 4- İzlemi yapar ve değerlendirirler. 5- Doğru teknik kullanımı sağlarlar. 6- Yaşam şekli değişikliğine yardımcıdırlar. 7- Diyet, kilo verme, tütün kullanımı konusunda katkı sağlarlar. 8- Stresle baş etmede yardımcıdırlar. 9- Tedavi ve hedeflere ulaşmada destekleyicidirler. 10- Doğru ve düzenli ilaç kullanımını sağlayabilirler. 11- Hasta takibi ve koordinasyonunda başroldedirler
5 KAYNAKLAR 1. Casey G, Hypertension Nurses quide to management, Nursing Standart Essentials Guide, 2004; 18(31): Çakmak HA, Arslan E, Erdine S, Hipertansiyonda karşılanmamış gereksinimler. Türk Kardiyoloji Derneği Arş 2009;37(7): Global Status Report on Noncommunicable Diseases World Health Organization, April (Erişim tarihi: ) 4. Hacıhasanoğlu R, Hipertansiyonda tedaviye uyumu etkileyen faktörler.taf Preventive Medicine Bulletin. 2009; 8(2): Kayıhan G, Ersöz G, Hipertansiyon ve egzersiz. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2009; 7(3): Yurdakul S, Aytekin S, Kadınlarda hipertansiyon. Türk Kardiyoloji Derneği Arş. 2010;38(1) : Acehan O, Hipertansiyon kontrolünde hastalık algısı ve grup görüşmelerinin etkisi. Çukurova Üniversitesi tıp fakültesi aile hekimliği anabilim dalı, Uzmanlık Tezi, Adana, 2010; Büyükbeşe MA, Çetinkaya A, Kantarçeken B ve ark. Blood presure assessment of people attending diabetes public awareness meeting, 10 th Scıentific Meeting Of The Easd Hypertension in Diabetes Hıd Study Group, 31 Mart- 2 Nisan 2005, Sözlü Sunum. 9. Living well with chronic illness: A call for public health action. Committee on Living Well with Chronic Disease: Public Health Action to Reduce Disability and Improve Functioning and Quality of Life; Institute of Medicine, The National Academies Press, Washington, D.C., Illness2012. (Erişim tarihi: ) 10. Wheelock C, Savageau JA, Silk H, Lee S. Improving the health of diabetic patients through resident- initiated group visits.fam Med. 2009; 41(2): T.C.Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Başkent Üniversitesi. Ulusal Hastalık Yükü Ve Maliyet-Etkililik Projesi Hastalık Yükü Final Rapor. 2004: Göçgeldi E, Babayiğit MA, Hassoy H, Açıkel CH, Taşçı İ, Ceylan S, Hipertansiyon tanısı almış hastaların algıladıkları yaşam kalitesi düzeyinin ve etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi. 2008; 50: Türkiye Sağlık Araştırması 2010, (Erişim Tarihi; ) 14. Hipertansiyon, T.C. Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberi. 2003; Çöl M, Özdemir O, Ocaktan ME, Park Sağlık Ocağı bölgesindeki 35 yaş üstü hipertansiflerde tedavi-kontrol durumları ve davranışsal faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2006; 59: Abacı A, Oğuz A, Kozan Ö, Toprak N, Şenocak H, Değer N, Şahin M, Sur H, Fici F, Erol C: Treatment and control of hypertension in Turkish population: a survey on high blood pressure in primary care (the TURKSAHA study), J Hum Hypertens 2006; 20: Hacıhasanoğlu R, Hipertansiyon yönetiminde hemşirenin sorumlulukları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2009; 4(12) : Kalan M.K, Hipertansiyon hastalarında antihipertansif ilaç değişimleri, bu değişimlerin nedenleri ve ilaç değişimleri ile hedef tedavi değerlerine ulaşma oranlarının incelenmesi. Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, Uzmanlık Tezi. 2007; Altun B, Arıcı M, Nergizoğlu G, Derici U, Karatan O, Turgan C, ve ark. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the PatenT study) in J Hypertension. 2005; 23(10): Arıcıl M, Altun B, Erdem Y. ve ark. ve Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği. Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması, Erişim Tarihi: Ural E, Onat A, Sansoy V ve ark. TEKHARF Çalışması Marmara Bölgesi Kohortunun 7 Yıllık Takibinde Ölüm ve Yeni Koroner Olayların Oranı. Türk Kardiyoloji Derneği Arş. 1998; 26: Onat A, Dursunoğlu D, Kahraman G ve Ark. Türk erişkinlerinde ölüm ve koroner olaylar: Tek harf çalışma kohortunun 5 yıllık takibi, Türk Kardiyoloji Derneği Arş. 1996; 24: Kalp yetersizliği, akut koroner sendromlar, Hipertansiyon hemşirelik bakım kılavuzu, Türk Kardiyoloji Derneği, 2.baskı, 2007; Abacı A, Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki durumu. Türk Kardiyoloji Derneği Arş. 2011; 39( 4): TURDEP-II Çalışma Grubu, TURDEP-II sonuçlarının özeti. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, (Erişim Tarihi ) 26. Zungur M, Yıldız A, Hipertansif hastaya yaklaşım. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2004; 13 (8): Özpancar N, Fesci H,Hipertansiyon ve yaşam kalitesi, Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 2008; (Erişim Tarihi ) 733
6 28. Onat A, Ural D, Keleş İ, Büyükbeşe MA ve Ark. Marmara Bölgesi halkında kanda kolesterol iyi seyrederken, kan basıncı yükselme eğiliminde. Türk Kardiyoloji Derneği Arş. 1998; 26: Kıray Vural B, Sağlık riskinin belirlenmesi ve hemşirelik için önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1998; 2 (2): Güven, A., Köksal, N., Büyükbeşe, M.A., Çetinkaya, A., Sökmen, G., Aksu, E., Çağlayan, C.E. (2003). Effects of Using a Different Kind of Smokeless Tobacco on Cardiac Parameters: Maras powder. Anadolu Kardiyoloji Dergisi, 3: Irmak Z, Düzöz GT ve Bozyer İ, Bir eğitim programının hipertansiyonlu hastaların yaşam tarzı ve ilaç tedavisi uyumuna etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007; 14(2): DeMartinis, JE. Eds: Black JM, Keene AM. 6 th edition WB. Clients with hypertensive disorders: promoting positive outcomes. Medical-Surgical Nursing Clinical Management for positive outcomes. Saunders Company, Philadelphia, 2001; ukutr.pdf (Erişim Tarih: ) 734
Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)
Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya
DetaylıKARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI
KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI Hipertansiyon (HT) çağımızın en önemli sağlık sorunu olup mortalite ve morbidite nedenlerinin başında gelmektedir. Türkiye de de tüm
DetaylıTürk Hipertansiyon İnsidans Çalışması
Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 22 Mayıs 2008 - Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum
DetaylıKAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plan Kan basıncı kontrolünün önemi ve kardiyovasküler sonuçlar üzerine etkisi Kan basıncı
DetaylıHipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı
Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı Alt Analiz Sonuçları Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi CREDIT: Kilometre Taşları
DetaylıEskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı
Kan Basıncında Yeni Kavramlar Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Prof. Dr. Enver Atalar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Nabız Basıncı Nabız Basıncı: Sistolik
DetaylıÇalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi
Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü 10 Ekim 2014 nbilir@hacettepe.edu.tr Sunum Planı Sağlık Hizmetlerinin Gelişmesi
DetaylıVERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği
VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği 21.Yüzyılın sağlık krizi: DİYABET Diyabet yaşadığımız yüzyılın en önemli sağlık sorunlarından
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Yabancı Dil: İngilizce. Uluslararası dergilerde yayınlanan makaleler
ÖZGEÇMİŞ Adı : Derya Soyadı: : Özcanlı Atik Doğum Yeri : ADANA-Kozan Doğum Tarihi : 01.03.1981 Medeni Hali : Evli Tel: 0534 970 1568 E-posta: deryaatik@osmaniye.edu.tr EĞİTİM DURUMU: Mezun Olduğu Üniversite:
DetaylıÜlkemizde ölüm nedenleri arasında koroner
Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2011;39 Suppl 4:1-5 doi: 10.5543/tkda.2011.abaci 1 Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki durumu The current status of cardiovascular risk factors
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görevler Görev Unvanı Görev Yeri Yıl Hemşire Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Koroner Yoğun Bakım Ünitesi, Ankara
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Hafize ÖZDEMİR 2. Doğum Yeri ve Tarihi : Giresun 24.02.1981 3. Unvanı : Araştırma Görevlisi 4. Öğrenim Durumu : Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Hacettepe
DetaylıÖzgün Problem Çözme Becerileri
Özgün Problem Çözme Becerileri Research Agenda for General Practice / Family Medicine and Primary Health Care in Europe; Specific Problem Solving Skills ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ
DetaylıHipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015
Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar
DetaylıDİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI:
DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: Hedef ne olmalı? İntensif tedavi gereklimi? PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı 2003 JNC-VII Hipertansiyon Sınıflandırması
DetaylıDünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar. Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi
Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Dünya Sorunu Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre kronik hastalıklar
DetaylıYaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
Detaylı2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü?
2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü? Prof. Dr. Adnan Abacı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı.
DetaylıDr. Bekir KESKİNKILIÇ
Dr. Bekir KESKİNKILIÇ 1 SAĞLIK Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Irk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum ayrımı yapılmaksızın
DetaylıTürkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II
47. ULUSAL DİYABET KONGRESİ 11-15 Mayıs 211, Rixos Sungate Hotel, Antalya Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu İstanbul Üniversitesi
DetaylıMERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065
MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ
DetaylıEsansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi
ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Determination Of Medical Treatment Adherence, Self-Efficacy
DetaylıPrediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi
Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun
DetaylıHipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı
Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Sağlıklı kişi Hipertansiyon: ne yapmalı? Risk faktörlerinden ölüme kardiyovasküler
DetaylıTND Böbrek Sağlığı Otobüsü
Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
DetaylıHİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı
Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı HİPERTANSİYON Prof. Dr. Mustafa ARICI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı ve Halk Sağlığı Enstitüsü Öğretim Üyesi
DetaylıÖlçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları. Hastalıkları Derneği
Türkiye 2012 Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 25 Nisan 2013-Antalya Çalışmalar PATENT HINT SALTURK PATENT 2 SALTURK 2 Amaç (Patent 2)
DetaylıSAĞLIK NEDİR? Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ);
SAĞLIK KAVRAMI SAĞLIK NEDİR? Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ); Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak tam bir iyilik halidir. şeklinde tanımlamıştır. SAĞLIK KAVRAMI
DetaylıÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir.
ÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir. Metabolik Sendrom Araştırma Grubu Prof.Dr. Ömer Kozan Dokuz Eylül Üniv. Tıp Fak. Kardiyoloji ABD, İzmir
DetaylıBİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi
DetaylıK.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ. UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi
K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi Dünya genelinde 4.ölüm nedenidir. Her yıl diyabete bağlı
Detaylı14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız
14 Kasım Dünya Diyabet Günü Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Gününe ilişkin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalımızın bilgilendirme metni:
DetaylıAVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF. Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi
AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi Diyabet Dünya çapında ve Avrupa da halk sağlığı sorunu AVRUPADA DİYABET YÜKÜ 20-79 yaşları 2003 2025
DetaylıSALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs 2008 - Antalya
SALTurk Çalışması Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması 22 Mayıs 2008 - Antalya Amaç Türkiye de günlük tuz alımını saptamak Sodyum alımı ve hipertansiyon ilişkisini araştırmak Kabul ve
DetaylıTÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2.
TÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2. UDAİS, İstanbul SERDAR GÜLER Amasya Trabzon Samsun Anadolu Lisesi Hacettepe
DetaylıBugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi
Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite
DetaylıTürkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz
T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (İstanbul) Eylül 2010 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. İÇİNDEKİLER Türkiye nin Tansiyonunu
DetaylıKronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi
Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,
DetaylıMENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ
MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ Dr. Mürvet YILMAZ BAKIRKÖY DR. SADİ KONUK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADINLARDA HT Yaşlanma ile birlikte kan basıncında artış görülür. Erişkin kadınların %25 Postmenopozal
DetaylıYAŞA GÖRE HEDEF VE İLAÇ SEÇİMİ DEĞİŞMELİ Mİ?
YAŞA GÖRE HEDEF VE İLAÇ SEÇİMİ DEĞİŞMELİ Mİ? Prof. Dr. Tekin AKPOLAT İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Uzmanı Liv Hospital-İSTANBUL 20 Ekim 2017 Plan Genel bilgiler Tarihçe Yaşa göre hedef kan
DetaylıDİYABET ŞEKER HASTALIĞI
DİYABET ŞEKER HASTALIĞI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç ve Arş. Gör. Dr. Selim Güler tarafından
DetaylıİŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA. Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.
İŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.tr 1 HEDEFLER.Sağlığı, koruma ve geliştirme kavramlarını bilme İşyerlerinde
Detaylıraşitizm okul çağı çocuk ve gençlerde diş çürükleri büyüme ve gelişme geriliği zayıflık ve şişmanlık demir yetersizliği anemisi
büyüme ve gelişme geriliği diş çürükleri zayıflık ve şişmanlık okul çağı çocuk ve gençlerde demir yetersizliği anemisi 0-5 Yaş Grubu Çocuklarda iyot yetersizliği hastalıkları vitamin yetersizlikleri raşitizm
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR
HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük
DetaylıDİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı
DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili
DetaylıKronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur.
Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Basit ve ucuz bazı testlerle erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karģın,
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm / Program Üniversite Yıl. Görev Ünvanı Görev Yeri Yıl. VKV Amerikan Hastanesi Eylül 1998 - Şubat, 2000
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Ülkü ÖZDEMİR 2. Doğum Yeri ve Tarihi : Giresun 18.11.1976 3. Unvanı : Öğretim Görevlisi 4. Öğrenim Durumu : Derece Bölüm / Program Üniversite Yıl Y. Lisans Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
DetaylıTÜRKİYE KALP ve DAMAR HASTALIKLARI ÖNLEME ve KONTROL PROGRAMI 2015-2020
TÜRKİYE KALP ve DAMAR HASTALIKLARI ÖNLEME ve KONTROL PROGRAMI 2015-2020 ANKARA - 2015 TÜRKİYE KALP VE DAMAR HASTALIKLARI ÖNLEME VE KONTROL PROGRAMI EYLEM PLANI (2015-2020) ANKARA 2015 ISBN : 978-975-590-553-2
DetaylıÖzel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması
Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması 20 24 Mayıs 2009 tarihleri arasında Antalya da düzenlenen 45. Ulusal Diyabet Kongresinde
DetaylıBir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı
Bir ARB Olarak Olmesartan Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı PatenT (Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıHEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ
HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ SELDA ARSLAN 1,FİGEN BEKAR TUNÇALP 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü; 2 Selçuk Üniversitesi
DetaylıJNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı
JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Dünyada Hipertansiyon
DetaylıDİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI
DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI Hazırlayan : Julie A. KUENZİ, RN,MSN,CDE,CPT Medical College of Wisconsin Çeviren: Doç.Dr. Nermin OLGUN Marmara Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıHASTALIK YÜKÜ FİNAL RAPOR
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI REFİK SAYDAM HIFZISSIHHA MERKEZİ BAŞKANLIĞI HIFZISSIHHA MEKTEBİ MÜDÜRLÜĞÜ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ ULUSAL HASTALIK YÜKÜ VE MALİYET-ETKİLİLİK PROJESİ HASTALIK YÜKÜ FİNAL RAPOR ARALIK -
DetaylıTürkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz
T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (Sivas) Eylül 2010 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. İÇİNDEKİLER Türkiye nin Tansiyonunu
DetaylıHiperlipidemiye Güncel Yaklaşım
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sık Görülen Kardiyolojik Sorunlarda Güncelleme Sempozyum Dizisi No: 40 Haziran 2004; s. 69-74 Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım Prof. Dr. Hakan
DetaylıYÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?
YÜKSEK KOLESTEROL Hiperkolesterolemi; Kolesterol ve kolesterole bağlı kalp damar hastalıklar en büyük ölüm sebebidir. Hiperkolesterolemi kan yağlarından biri olan kolesterolün yüksek olmasıdır. Kan yağları
DetaylıDÜNYA BÖBREK GÜNÜ ETKİNLİĞİ ANALİZİ
DÜNYA BÖBREK GÜNÜ ETKİNLİĞİ ANALİZİ Elif Bülbül 1,Canan SAYAN 2,Muhammet YETGİN 2,Cemile KESGİN TOKA 3,Reha ERKOÇ 4,Barış DÖNER 4,Rümeyza KAZANCIOĞLU 4 1 Bezmialem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
DetaylıOBEZİTE İLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI & TÜRKİYE DİYABET KONTROL PROGRAMI -TGDF-
OBEZÝTE (ÞÝÞMANLIK) ÝLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI EYLEM PLANI (2010-2014) OBEZİTE İLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI & TÜRKİYE DİYABET KONTROL PROGRAMI -TGDF- Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve
DetaylıHASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ
HASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ KONU BAŞLIKLARI Hemşirenin eğitici rolü ve iletişim Hasta ve aile eğitimi Hasta eğitiminin
DetaylıKalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi. Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı
Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi KALP KRİZİ Kalp krizi (miyokard
DetaylıDÜNYADAN SEKTÖREL HABERLER EKİM-KASIM 2011. Türk Eczacıları Birliği tarafından hazırlanmıştır. Willy Brandt Sok. No:9 06690 Çankaya Ankara
DÜNYADAN SEKTÖREL HABERLER EKİM-KASIM 2011 Türk Eczacıları Birliği tarafından hazırlanmıştır. Willy Brandt Sok. No:9 06690 Çankaya Ankara İçindekiler: 12 Ülke Avrupa Konseyi nin Tıbbi Ürün Sahteciliği
DetaylıALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD
ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI Alzheimer hastalığı (AH) ilk kez, yaklaşık 100 yıl önce tanımlanmıştır. İlerleyici zihinsel işlev bozukluğu ve davranış değişikliği yakınmaları ile hastaneye yatırılıp beş yıl
DetaylıTürk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı
Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması (SALTurk) 2007 Türk Hipertansiyon Prevalans
DetaylıDiyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli
Diyabetik Hasta Takibi Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Amaç Bu oturum sonunda katılımıcı hekimler birinci basamakta Diyabet hastalığının yönetimi konusunda bilgi sahibi olacaklardır.
DetaylıTürk Tıbbi Onkoloji Derneği nin
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği nin Kanser Kontrolü ndeki Rolü DR. PINAR SAİP TÜRK TIBBİ ONKOLOJİ DERNEĞİ BAŞKANI Misyonumuz Ülkemizdeki tıbbi onkologların özlük haklarını savunmak, birlikte çalışma kültürünü
DetaylıAntihipertansif İlaç Kullanan Farklı Kuşak Hastaların Tedaviye Uyumunun İncelenmesi
ARAŞTIRMA YAZISI / ORIGINAL ARTICLE İç Hastalıkları / Internal diseases https://doi.org10.31067/0.2019.119 Antihipertansif İlaç Kullanan Farklı Kuşak Hastaların Tedaviye Uyumunun İncelenmesi Canan Demir
Detaylıhs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması
hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması Tuncay Güçlü S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Biyokimya Bölümü 16-18 Ekim 2014, Malatya GİRİŞ Kronik
DetaylıBeyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;
MYELİN BASİC PROTEİN Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; Beyin Omurilik Sıvısı içinde Myelin Basic Protein miktarının araştırılmasıdır.
DetaylıÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan
Türkiye Çocuklarda Kronik Böbrek Hastalığı Prevalansı Araştırması Chronic REnal Disease InChildren CREDIC Dr. Fatoş Yalçınkaya Çocuk Nefroloji Derneği ve Türk Nefroloji Derneği ortak projesi TÜBİTAK tarafından
DetaylıKoroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;
KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri
DetaylıTR63 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ DEMOGRAFİK GÖSTERGELER
g TR63 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ DEMOGRAFİK GÖSTERGELER TABLOLAR Tablo 1. TR63 Bölgesi Doğum Sayısının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (2011)... 1 Tablo 2. Ölümlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (2011)...
DetaylıHipertansiyon Tedavisinde Kan Basıncı Ölçümü: Evde mi? Ofiste mi? Ambulatuar mı?
Hipertansiyon Tedavisinde Kan Basıncı Ölçümü: Evde mi? Ofiste mi? Ambulatuar mı? Dr. Hasan Micozkadıoğlu Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Logan et al. J Hypertens 2008;26:446-452
DetaylıTURDEP-II Sonuçları. Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu
TURDEP-II Sonuçları Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı TURDEP-I:
DetaylıSAĞLIKLI OBEZLERDE FİZYOTERAPİ VE REFLEKSOLOJİ UYGULAMALARININ ZAYIFLAMAYA ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
SAĞLIKLI OBEZLERDE FİZYOTERAPİ VE REFLEKSOLOJİ UYGULAMALARININ ZAYIFLAMAYA ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ HAZIRLAYAN:FZT.MELTEM ERASLAN DANIŞMAN:PROF.DR.İSMET MELEK Obezite (şişmanlık),vücutta aşırı ölçüde
DetaylıATRİYAL FİBRİLASYON Atriyal fibrilasyon En sık görülen aritmi Epidemiyoloji Aritmiye bağlı hastaneye yatanların 1/3 ü AF li. ABD de tahmini 2.3 milyon, Avrupa da 4.5 milyon insan AF ye sahip. Sıklığı
DetaylıUYKU. Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya...
UYKU Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya... Sırça tastan sihirli su içilir, Keskin Sırat koç üstünde geçilir, Açılmayan
DetaylıTütün Kullanımı Hastalık Yükü ve Epidemiyolojisi
Tütün Kullanımı Hastalık Yükü ve Epidemiyolojisi Doç.Dr.Mustafa N.İLHAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı mnilhan@gazi.edu.tr Sağlık Tanımı (DSÖ) Yalnızca sakatlık ve hastalık
DetaylıKardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden :
2008 İskemik Kalp Hastalıklarında Primer ve Sekonder Korunma Doç. Dr. Mehdi Zoghi Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden : 1. Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) erken ölümlerin başlıca
DetaylıPREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY
PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI Prof. Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı DİABETES MELLİTUS 415 milyon erişkinde diyabet var.
DetaylıGERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM
GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma
Detaylı29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ 29 Eylül Dünya Kalp Günü olması sebebiyle, eşzamanlı olarak merkez ve tüm ilçelerde etkinlikler düzenlenmiştir. Yerel Medyada 29
DetaylıULUSAL KALP SAĞLIĞI POLİTİKASI ANA İLKELERİ
ULUSAL KALP SAĞLIĞI POLİTİKASI ANA İLKELERİ 1. Dünyada kalp-damar hastalıkları ile ilgili epidemiyolojik gerçekler 1.1. Kalp ve Damar Hastalığı Kavramı 1.2. Dünyada Kalp ve Damar Hastalıklarının Epidemiyolojisi
DetaylıMetabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler
Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr Miraç Vural Keskinler Önce sentez DM ve MS Akılcı İlaç Kullanımı Oral antidiyabetik ajanlar İnsülin Glp-1 analogları Antihipertansif ilaçlar Hipolipidemik
DetaylıBIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D.
BIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D. Amaç: Bu oturumun sonunda katılımcıların birinci basamakta
DetaylıSağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor? Sağlık Bakanlığı Görüşü. Prof. Dr. Nurhan İNCE Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor? Sağlık Bakanlığı Görüşü Prof. Dr. Nurhan İNCE Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Anahtar Gerçekler 2014 yılı, 18 yaş üzeri yetişkinlerde
DetaylıTip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği
Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği Ayfer Bayındır Şeyda Özcan İlhan Satman Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Koç Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıDiyet Önerileri ve Etkisi
Akılcı Hipertansiyon Tedavisi Diyet Önerileri ve Etkisi Dr. Soner Duman Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç ç Hastalıkları Anabilim Dalı 15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi, 24-26 Nisan
DetaylıDİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. İlknur ÖZTÜRK ÜNSAL 2. Diyabet Tedavisi Sempozyumu 2017
DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. İlknur ÖZTÜRK ÜNSAL 2. Diyabet Tedavisi Sempozyumu 2017 Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır.
DetaylıDiyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr. Ahmet KAYA TRABZON
Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr. Ahmet KAYA 06.10.2016 TRABZON AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına
DetaylıHEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ
HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi
Detaylı4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Üniversitesi Psikiyatri Hemşireliği Anabilim
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Gül (Oban) Dikeç 2. Doğum Tarihi : 08.02.1986 3. Akademik Unvanı : Yardımcı Doçent Doktor 4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Hemşirelik Yüksek Okulu Koç Üniversitesi
Detaylı7. HAFTA. Global sağlık politikaları-1 Global sağlık nedir? Global aktörler? Global hastalıklar? Global sağlığı geliştirme politikaları
7. HAFTA Global sağlık politikaları-1 Global sağlık nedir? Global aktörler? Global hastalıklar? Global sağlığı geliştirme politikaları Yasemin Akbulut-Sağlık Kurumları Yönetimi GLOBAL SAĞLIK 2 POLİTİKALARI-1
DetaylıFAZLA SU HÜCRELERİ ŞİŞİRİYOR
FAZLA SU HÜCRELERİ ŞİŞİRİYOR Yeni yapılan çalışmalar birçok insanın egzersiz sırasında veya sonrasında çok fazla su tükettiğini ortaya koyuyor. Clinical Journal of Sport Medicine de yayımlanan çalışma,
DetaylıKronik Hastalıklar Epidemiyolojisi (Noncommunicable Diseases) Doç. Dr. Emel ĐRGĐL
Kronik Hastalıklar Epidemiyolojisi (Noncommunicable Diseases) Doç. Dr. Emel ĐRGĐL Kronik hastalıkların genellikle, çok belirgin olmayan etyolojileri, çok çeşitli risk faktörleri, çok uzun latent dönemleri
Detaylıİnmeli Hastaların Evde Bakımı: Bakım Verenler İçin Rehber
128 İnmeli Hastaların Evde Bakımı: Bakım Verenler İçin Rehber Naile Bilgili*, Sebahat Gözüm** Özet Giriş: İnmeli hastaların rehabilitasyonunda evde bakım önemli bir unsur olup, bu hastaların bakımı son
DetaylıKALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU
KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU Türkiye ulusal düzeyde ölüm nedenleri arasında ilk sırayı 205.457 ölümle kardiyovaskülerhastalıklar (tüm ölüm nedenlerinin %47,73 ü) almaktadır. Kardiyovasküler
DetaylıTansiyon Günlüğü Sadece kaydedin
Blutdruck-Pass Türkisch... Tansiyon Günlüğü Sadece kaydedin Hastalar için Günlük İçindekiler 04 Önsöz 05 Önemli iletişim bilgileri 1 06 Normal tansiyon neden önemlidir? 2 08 Hangi ilaçları alıyorum? 3
Detaylı