ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE YAPIT İNCELEME YÖNTEMİ OLARAK İKONOGRAFİK VE İKONOLOJİK YÖNTEM UYGULAMASI

Transkript

1 ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE YAPIT İNCELEME YÖNTEMİ OLARAK İKONOGRAFİK VE İKONOLOJİK YÖNTEM UYGULAMASI Prof. Dr. Mahmut ÖZTÜRK AİBÜ Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı ÖZET: Erwin Panofsky nin ortaya koyduğu İkonografi ve İkonoloji Kuramı ve Yapıt İnceleme Yöntemi, Çağdaş Türk Resim Sanatından seçilen son Halife Abdülmecit in Sarayda Beethoven adlı yapıtı örnek alınarak uygulamalı çözümlenecektir yılında yapılan bu resimdeki figür ve motifler günümüzün gündelik hayatı ile ilişkilendirilecek ve çatışma motifleri ortaya konularak tartışılacaktır. Katılımcıların, soru-yanıt, eleştiri, eleştirel değerlendirme, derin düşünme, beyin fırtınası, uygulamalı kompozisyon analizi, Tipler Tarihi analizi, kompozisyonda disiplinlerarası yorumu gerektiren motif ve figürlerin saptanması gibi yöntemlerle etkinliklere bizzat katılımları sağlanacaktır. Erwin Panofsky, İkonografi ve İkonoloji Kuramı ve Yapıt İnceleme Yöntemini Burada ne olup bitiyor? sorusuyla başlatmaktadır. Workshop etkinliğine mimarlık, restorasyon, müzik, edebiyat gibi farklı alanlardan akademisyenlerin ve diğer katılımcıların verecekleri yanıtlar etkinliğin spontan ve doğaçlama gelişimine katkı sağlayarak eğlenceli bir eğitim öğretim etkinliğinin ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Öncelikle sanat ve sanat eğitimi ortamlarında ve diğer disiplinlerin eğitim ve öğretim ortamlarında yapıt yoluyla öğrenme etkinliklerinin önemi bu etkinlikle ortaya konmuş olacaktır. Anahtar Kelimeler: İkonografi ve İkonoloji, Sanat, Sanat Eğitimi, Yapıt Yoluyla Öğrenme, Disiplinlerarası. 1

2 Mimesis& Katharsis Workshop Uygulaması Workshopu Üniversitesi düzenleyen: Yrd.Doç.Dr.Sevdiye KADIOĞLU (Muğla Sıtkı Koçman Bodrum Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü Öğretim Üyesi) Workshop konusu: MİMESİS & KATHARSİS Mimesis ve Katharsis kavramları, İlkçağ Yunan felsefecilerinden Aristoteles tarafından tanımlanmıştır. Yansıtma ve Arınma olarak sadeleştirilebilen/ yalınlaştırılabilen bu kavramlar, sanatçının yapıtı yaratma ve yaşantı sürecinde yer almış ve önem taşımıştır. Hedef: Katılımcı sayısı: Malzemeler: Antikite den bu yana sanatçıların yaratım süreçlerinde ve felsefecilerin ilgi alanında olan bu iki kavram günümüz sanatçılarının yaratım ve yorum sürecinde hangi göstergelerle somutlaşmaktadır. Bu workshop çalışmasında bu kavramların biçim diline yansıması küçük bir yapıt ve yaşantı kesiti olarak deneyimlenecektir. Katılımcı-uygulayıcının mimesis & katharsis kavramları kapsamında hissettiklerini, kare prizma bir ahşap kütle üzerine iki veya üç boyutlu uygulamalara aktarması ile bir akış sağlanması ve bunun plastik dilde görünür kılınması hedeflenmiştir kişi Ana mlz.ahşap kütle (en az a:8cm X h:10 cm boyutlarında, kare prizma) Diğer malzemeler: Boya türleri (ahşap boya, akrilik, suluboya, guaj, kalem çeşitleri, küçük ahşap oyma kalemleri, tutkal, buluntu ve karışık malzemeler). Ana malzeme olan ahşap kütle workshop düzenleyicisi Yrd.Doç.Dr.Sevdiye KADIOĞLU tarafından temin edilecektir. Diğer malzemeler kendi istekleri doğrultusunda katılımcılar tarafından temin edilecektir. Teknik: Uygulama süresi: Ahşap kütle üstüne oyma, kabartma, kazıma teknikleri, resim, desen vb çizimler, kolaj, assamblaj, karışık teknik. 3 saat Amaç: Mimesis & Katharsis kavramlarından yola çıkarak, katılımcılar tarafından yukarıda belirtilen teknik ve malzemelerden bir veya birkaçı kullanılarak yorumlar iki+üç boyutlu biçim diliyle uygulanacaktır. 2

3 Uluslararası Selanik madebyartistsfest sempozyumu Workshop : Hamam Kültürünü Yaşatmak benim hayalimdeki hamam Prof. Dr. Aysun ÖZKÖSE * Workshop Önerisi: Yüz binlerce önce yıl öncesinde temizlenmeye başlayan insanoğlu, bu eylemi gerçekleştirdiği ilk kapalı mekanları Hindistan, eski Mısır, Antik Ege ve Yunan uygarlıklarındaki saraylarda inşa etmiştir. Bir çok kültüre ev sahipliği yapmış Anadolu da ise hamam özelliği taşıyan en erken tarihli yapının kalıntıları ise MÖ 1200 lü yıllara tarihlendirilmiştir. Dünya tarihinde Yunanlılar ile başlayan ancak Romalılar tarafından geliştirilen Hamam geleneği Anadolu da da benimsenmiş ve hamamların sadece temizliğin dışında toplumsal hayatın olmazsa olmaz bir parçası hatta arınma ile ilgili rituel eylemlerin yapıldığı mekanlar haline gelmesi Osmanlılar sayesinde gerçekleşmiştir. Roma İmparatorluğunun yıkılmasıyla başlayan ortaçağ boyunca hamamlarda yıkama geleneği Avrupa da yerini küvette banyo yapmaya bırakmasına rağmen başta İstanbul olmak üzere tüm Anadolu nun sosyal ve mimari dokusunda hamamlar önemlerini yüzyılımıza kadar korumaya devam etmişlerdir. Ancak, tarihte arındırma-temizlik eyleminin bir sosyal ve rituel simgesi olan Anadolu daki hamamlar, bugün çağdaş konut düzenlemelerinde daha geniş yer tutan banyo kullanımları nedeniyle artık tercih edilmez olmuşlardır. Halbuki hamamların yaygın olarak kullanıldığı geleneksel Anadolu evinde çoğunlukla her odadaki yüklük içinde yer alan ve sadece günlük yıkanma işlevini gören yunmalık-gusülhane deki temizlenme eylemlerinden öte; hamamlar ter atma, deri yenileme, masaj, eğlenme, dinlenme, vb. gibi daha geniş kapsamlı bir arınma ihtiyacını karşılayan mekanlardı. 19.yüzyılın ikinci yarısına kadar vakıf mülkiyetinde olan hamamların daha sonra özel mülkiyete geçişi ile birlikte; hamamların bozulma süreci de başlamıştır. Bugün; genişliklerinden ötürü depo, atölye çarşı, sergi salonu, restoran kafe, bar olarak kullanılan hamamlar olduğu gibi boş-metruk halde bir bölümü ya da tamamı yıkılmış, mahalle çöplüğü haline getirilmiş, mimari elemanları sökülerek çalınmış olanların sayısı küçümsenmeyecek kadar fazladır. Her iki durumda da bu zengin geleneğimizin simgesi olan yapılar hızla bozulma yok olma sürecine girmişlerdir. Tarihi hamamlarımız, kültürel ve sosyal fonksiyonlarının yanı sıra işleyiş fonksiyonlarına ait su terazisi, su sarnıcı, külhan, halvet, cehennemlik, kurna, tüteklik vb. gibi sistemleri açısından mimarlık sanatı ve mühendislik biliminin günümüzde de örnek alınabilecek önemli örnekleri olması bakımından korunması, gelecek kuşaklara aktarılması gereken kültürel mirasımızdır. Hamam, birçok sanat dalına da konu olmuş ve çok sayıda farklı alanda eserin meydana gelmesine neden olmuştur. Batılı ressamlar oryantalist tablolarda hamam konusunu ince ayrıntılarına kadar resmetmişler. Bunun yanında, edebiyata, şarkı, türkü ve filmlere de konu olmuştur. 3

4 Workshop un Amacı; Bu workshopta; günümüze kadar ayakta kalabilmiş ve özgün işlevini sürdürmekte olan hamamlardan ziyad ; Safranbolu da Rumlar yaşarken Krandaros adı verilen Rum mahallesinde bulunan ; 1924 Lozan Mübadele anlaşmasından sonra yakıp yıkma,talan etme vb. gibi saldırılar sonucu epeyce örselenmiş olarak günümüze ulaşabilen ve son yıllarında da çöplük olmaya layık görülen eski bir hamamda 15 yıldır sürmekte olan; yıkıntıların hayata yeni bir kimlikle döndürme ye yönelik çalışmalara alternatif yeni hayaller ortaya konmaya çalışılacaktır. Böylece hamam yapı sanatı ile ilgili farkındalık yaratmak, yok olmaya yüz tutmuş bu değerlerimizin sürdürülebilirliği konusunda yeni ipuçlarını elde edilmesi hedeflenmektedir. Workshop un Kapsamı; Workshop uygulayıcısı yarım saatte tarihi hamamların özellikleri ve Safranbolu kıranköy rum hamamı özelinde sürdürülebilirlik önerisi sunumundan sonra ; workshop katılımcıları, aynı hamamın sürdürülebilirliği konusunda farklı seçenekleri irdeleyen tartışma gruplarını oluşturacak şekilde eşleşeceklerdir. Workshop katılımcıları 6-15kişi olabilir. Katılımcı gruplarına hamama ait plan vb. teknik çizimler fotoğraflar temin edilecektir. Her katılımcıya ait bir şövale, altlık, kıskaç, iki adet 50x70cm desen kağıdı, karakalem, silgi, katılımcıların isteğine bağlı olarak; sangın, pastel, suluboya, akrilik ya da yağlıboya bulundurulması gerekmektedir. Workshop Süresi; 3 saat (180 Dakika) olarak belirlenmiştir. Workshop un Yöntemi: Workshop katılımcılarının uzmanlık ve yetenek alanlarına göre ; serbest olacak şekilde eleştirel değerlendirmelerle Benim Hayalimdeki Hamam karakterini yansıtacaklardır. *Prof. Dr. Aysun ÖZKÖSE Karabük Üniversitesi FTGSTF Mimarlık Bölümü Başkanı Restorasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi aysunozkose@karabuk.edu.tr GEZİCİ BAVUL MÜZE UYGULAMALARI Yrd. Doç. Dr. Cihan Şule KÜLÜK Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, csule82@hotmail.com Gezici bavul müze; uzaklık, ulaşım zorlukları, maddi olanaksızlıklar, yasal izinleri sağlamaktan doğan güçlükler, zamansızlık, vb. gibi çeşitli nedenlerden dolayı, müzeleri ziyaret etme olanağı bulamayan kişi, kurum ve kuruluşlara, müze nesneleri ve çeşitli eğitim materyalleri içeren çanta, sandık, kutu, bavul gibi taşıyıcılarla gezici müze hizmeti sağlayan bir araçtır. Bu (workshop) fikir üretme çalışmasında, Ankara Üniversitesi bünyesinde 2015 yılında, Cihan Şule KÜLÜK tarafından hazırlanan doktora tezi kapsamında ortaya çıkarılan bir araştırmanın ürünü olan Çorum Müzesi Gezici Bavul Müze tasarım ve uygulama aşamaları 4

5 bağlamında farklı bileşenleri ile ele alınacak ve tartışılacaktır. Ankara Üniversitesi İLEF Film Atölyesi ve İLEF Radyo Atölyesi işbirliği ile çekilen yönetmenliğini araştırmacının kendisinin yapmış olduğu Çorum Müzesi Gezici Bavul Müze isimli kısa tanıtım filmi (10dk) katılımcılara izletilecek. Gezici Bavul Müzenin işlevi, amacı, tasarımı, hedef kitlesi, sürdürülebilirliği üzerine soru cevap, beyin fırtınası, gösterip yaptırma yöntemleri ile gezici bavul müzenin geliştirilmesine dönük farklı alanlardan katılımcıların görüşleri alınacak ve çeşitli tıpkıbasım müze nesneleri ile (hands-on/ minds-on) yaparak yaşayarak öğrenmeye dayalı dokunmalı etkinlikler yapılacaktır. Anahtar Kelimeler: Gezici Bavul Müze, Kısa film, Yaparak Yaşayarak Öğrenme 5