İ.Ü. AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ Auzef Ders İçerikleri İçin Öğretim Elemanlarının Uygulayacağı Ders Kitabı Yapısal Standardı

Transkript

1 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 1 / Amaç Kapsam Sorumlular Tanımlar Standartların Detayları... 2 Yapısal Ders Kitabı BİÇİMSEL ÖĞELERİ Ön Dış Kapak Önsöz İçindekiler Kısaltmalar Yazar/lar notu Bölüm Özellikleri Bölüm Girişi Bölüm Metni Uygulamalar Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti Bölüm Soruları Kaynakça Kaynakça yazma şekli: Ders kitabındaki Görsel Ögeler Resimler ve Fotograflar... 8

2 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 2 / Tasarım ve Çizimler Haritalar Ders kitabındaki İşitsel Öğeler Hazır Kayıtlı Sesler Tasarlanacak Sesler Seslendirme Metinleri AUZEF Ders İçerikleri İçin Öğretim Elemanlarının teslimdeki Format Özellikleri AMAÇ AUZEF bünyesinde ve işbirliklerinde, yapısal standartların ders materyallerine tatbik edilmesinde kullanıcıya kılavuzluk yapmayı amaçlamaktadır. 2. KAPSAM AUZEF bünyesinde ve işbirliklerinde, yapısal standartların ders materyallerine tatbik edilmesinde ki tüm çalışma alanlarını kapsar. 3. SORUMLULAR AUZEF Yönetimi, Süreç Sorumluları, Süreç Asistanları, Şube Sorumluları 4. TANIMLAR AUZEF: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi ADEK: Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Grubu 5. STANDARTLARIN DETAYLARI AUZEF DERS İÇERİKLERİ İÇİN ÖĞRETİM ELEMANLARININ YAPISAL DERS KİTABI BİÇİMSEL ÖĞELERİ Biçimsel öğeler sırasıyla; Kapak, Kısaltmalar, İçindekiler, Önsöz, Bölümler ve Kaynakça öğelerinden oluşur.

3 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 3 / Ön Dış Kapak Ders kitabı kapağı ön kapak ve arka kapak olmak üzere iki kısımdan oluşur. Ön kapak dersin tanımlayıcı giriş sayfasıdır. Öğretim Elemanlarının bu ön kapakta olacak bilgileri vermesi gereklidir. Ön dış kapakta olması gereken bilgiler; Kurum adı (İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi) Bölüm ve/veya program adı İstanbul Üniversitesi ve AUZEF logosu Ders kitabı kısa ismi ve altında uzun ismi Editörlü kitaplarda unvanlarıyla birlikte yalnızca editör isimleri Editörsüz kitaplarda unvanlarıyla birlikte yazarların adı yer almalıdır Kapak grafik dizaynı ve şekil standartları her yıl profesyonel şartlarda tasarlanan ve AUZEF Yönetim Kurulu tarafından onaylanan yıllık master kapak dizayn standartlarına göre yapılır Önsöz Kitabın amacı, önemi, kısaca kapsamı, gerekiyorsa kitabın hazırlanmasında karşılaşılan güçlükler konusunda bilgilerin yanı sıra, kitabın hazırlanmasında maddi, manevi katkısı olan kişi ve/veya kuruluşlara teşekkür gibi açıklamaları içerir. Önsöz iki sayfayı geçemez. 5.3 İçindekiler Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. İçindekiler başlığı altında iç kapaktan sonraki tüm bölümlerin ve alt bölümlerin başlıkları sayfa başlangıç numaraları ile birlikte yazılmalıdır Kısaltmalar Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. Ders kitabı içinde yer alan kısaltmalar ile ilgili bilgi verilen bölümdür. AUZEF ders kitaplarının içinde kullanılan kısaltmaların tamamı kısaltmalar bölümünde yer almalıdır.

4 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 4 / Yazar/lar notu Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. Dersin hazırlanmasını sağlayan kişi ya da kişilerin, yazarın editörün belirmek istediği özel bir durum ve ya değinmek istediği dersle ilgili konular var ise bu bölümde yer almalıdır Bölüm Özellikleri AUZEF ders kitapları ders kredisi başına ortalama 50 sayfa olacak şekilde hazırlanır. Bu bakımdan 2 kredilik bir ders için ortalama 100; 3 kredilik bir ders için ise ortalama 150 sayfa ders kitabı hazırlanır. Ders kitabı 14 bölümden oluşur ve her bölüm sırasıyla aşağıdaki öğelerden oluşur Bölüm Girişi Bölüm Girişi Bölüm Hazırlık Öğeleri Bölüm Metni, Bölüm Uygulamaları Bölüm Özeti Bölüm Soruları Bölüm girişi bir iç kapak sayfası ile başlar ve aşağıdaki alt bölümlerden oluşur. Bölüm numarası ve ismi, Bu bölümde neler öğreneceğiz Bölüm hakkında ilgi oluşturan sorular, Bölümde hedeflenen kazanımlar ve kazanım yöntemi, Bölümün anahtar kavramları ve açıklamaları Bölüm Numarası ve İsmi Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. Bölüm Numarası ve İsmi BAŞLIK 1 olarak tanımlanır Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. Bölüm konu başlıkları çerçevesinde olarak bu derse devam eden öğrencilerin hangi alan ve konularda bilgi sahibi olacağı, bu bölümde aktarılacak bilgi ve becerilere yönelik açıklama yapılmalıdır.

5 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 5 / Bölüm Hakkında İlgi Oluşturan Sorular Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. "Bölüm hakkında ilgi oluşturan sorular" ara başlık olarak düzenlenmeli, bölümde edinilecek kazanımlarla ilgili, öğrenciyi konuları çalışırken düşünmeye ve araştırmaya sevk edecek 3 adet açık uçlu veya çoktan seçmeli soruya yer verilmelidir Bölümde Hedeflenen Kazanımlar ve Kazanım Yöntemleri Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. "Hedeflenen kazanımlar" ara başlık olarak düzenlenmeli ve bu bölümde hangi kazanımların elde edileceğini maddeler halinde belirtmelidir. Maddelerin devamında bu kazanımın okuyarak, fikir yürüterek, deneme yaparak, araştırarak, uygulama yaparak veya tartışmalara katılmak gibi hangi yöntemlerle kazanılmasının önerildiği belirtilmelidir. Bunun için aşağıdaki örnek tablo kullanılmalıdır. Konu Kazanım Kazanımın nasıl elde edileceği veya geliştirileceği Anahtar Kavramlar Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. "Anahtar kavramlar" ara başlık olarak düzenlenmeli ve metinde yabancı olan, yeni verilen veya tartışmalı kavramlar belirtilmeli ve açıklamaları yapılmalıdır. Nokta şeklinde madde işaretleri kullanılmalıdır Bölüm Metni Bölüm metni numara verilmeksizin Giriş ara başlığı ile başlamalıdır. Giriş yazısı genel bir bakış açısıyla içeriği ve bölümde kullanılan terimleri açıklayan bir yazı olmalıdır. Her bir bölüm kendi içinde anlam bütünlüğünü sağlayacak şekilde konu konu düzenlenmelidir ve alt başlık numaralandırması kullanılmalıdır. (Örnek: Word programındaki Stillerimn kullanılması örneği: BÖLÜM ADI BAŞLIK 1 şeklinde yazıldıktan sonra Bölüm Alt Konuları olarak Başlık 2 şeklinde kullanılır. Sonraki her alt başlık Başlık 3, 4, 5.. şeklinde devam eder.) Konu yapısı akademik olarak ders kazanımlarına paralel olarak düzenlenir. Konu yapısı bir ders bölümünün tamamı düşünülerek planlanmalıdır.

6 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 6 / Uygulamalar Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. Bir dersin bölümleri içindeki konuya ait aktarılan veya araştırılacak bilgileri öğrencinin kendi kendine çalışabilmesini yönlendiren kısımlardır. Uygulamalar öğrenciye aktarılan bir bilginin tekrarlanmasını amaçlayan soru veya yönlendirici metinler olabileceği gibi, aktarılan bilgiyi tamamlayıcı araştırma konuları da olabilir. Öğrenciye uygulama yaptırmak için bulması gereken hedefler, yapması gereken aktiviteler, tekrar etmesi gereken öğrenme oyunları, tekrar etmesi gereken metinler veya başka kaynaklar veya metinde yer almayan ve kendi çıkarımlarını sağlaması gereken sorular sorulur. Bu uygulama yerine getirildikten sonra öğrencinin uygulama soruları ile kendini sınaması istenir ve uygulamanın faydalı olup olmadığını değerlendirmesi önerilir. Konu kazanımlarına paralel şekilde uygulama ile neyin hedeflendiği ve uygulama sonucunda öğrenciden beklenen davranışların neler olduğu uygulama girişinde madde madde yazılmalıdır Uygulama soruları Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. Uygulamanın tamamlanmasının ardından uygulama kazanımlarını ölçmek amacıyla hazırlanan uygulama soruları genelde açık uçlu sorulardan oluşmalıdır. Uygulama kazanımını öğrencinin değerlendirmesine yönelik hedefi araştıran soru olmalıdır Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. Bu Bölümde Ne

7 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 7 / 11 Öğrendik Özeti ara başlığı ile bölümde bahsedilecek konu bitirildikten sonra, bölüm sonunda yazılacak metindir. Net ve kısa cümlelerle bölümde değinilen konular bölüm hedeflerinde beklenilen öğrenci kazanımlarına göre yazılmalıdır. Bölümde öncelikli konular bu kısımda vurgulanmalıdır. Özet 500 kelimeden az olmamalıdır Bölüm Soruları Yeni bir sayfa olarak ve sayfaya yukardan ve yandan ortalanmalıdır. Bölüm Soruları başlığı, ara başlık olarak sola dayalı düzenlenmelidir. Her bir bölüm sonunda o hafta bahsedilen konuları kapsayacak şekilde hazırlanan sorulardır. Bu kısımda en az 5 tanesi çoktan seçmeli olmak üzere asgari 10 soru yer almalıdır. Cevaplar, tüm sorular bittikten sonra "Cevaplar" ara başlığı ile yatay olarak sırasıyla belirtilmelidir Kaynakça Ders içeriğinin hazırlanmasında yararlanılan kaynaklar kitabın son sayfasında Kaynakça başlığı altında yazılır. Kaynakça yazımında tüm eserler aynı şekil ile yazılır. Kaynakçalar öğrencinin bu eser oluşturulur iken yazarın nerelerden yararlandığını bilmesi, merak ederse daha ileri bilgi için o kaynağı bulması için yazılmalıdır. Ayrıca yazar alıntı yaparak metin içinde alıntıyı işaret etmiş ise alıntı metninin burada adreslenmesi amaçlanmalıdır Kaynakça yazma şekli: Yazar/lar Yazarın soyadından sonra virgül konulmalıdır ve ilk adının (bazen ilk iki adının) baş harfleri yazılmalıdır. Birden fazla yazar var ise üç isme kadar hepsi yazılmalı üç isimden fazla ise ilk üç isim sonrası ve arkadaşları yazılarak özetlenmelidir Yayın Yılı Parantez içinde yayının yılı yazılmalıdır. Kaynakçada aynı yazarın çok sayıda kaynağı varsa kaynaklar eskiden yeni tarihe doğru sıralanarak yazılır. Aynı tarihli kaynaklarda harf ile sıralama yapılır. Örneğin; 2000a, 2000b Yayın İsmi Kitap ismi, dergi ismi, internet sitesi ismi, film ismi, yayın ismi, kanal ismi gibi herhangi bir yayın olarak yazarın alıntı yaptığı metnin bir üst ismi olarak tanımlanacak bir isim varsa Yapıtın adı

8 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 8 / 11 olarak adları eğik harflerle yazılmalıdır Yayın Yönetmeni/Editörü Bu üst kimliğe sahip yapıtın bir veya birden fazla editörü, yönetmeni, genel koordinatörü vb. bir görevlisi var ise ilk kişi ed. kısaltması arkasından soy isim sonrası virgül ve adının büyük harfi sonrası nokta konarak yazılmalıdır. ( ed. Soner, A.) Konu veya Makale Adı Yazar bir kitabın bir bölümünü veya herhangi bir sürekli yayının bir serisinden bir makaleyi, röportajı, yazıyı kullanmış ise onun ismini italik olarak yazmalıdır Belirtilmeyen Konular Kaynakça şekil yapısı standartları olarak yukarıda sayılmayan konular ders kitaplarının temel kaynaklarını tariflemesi açısından yeterli olup, sayfa sayısı, volüm sayısı, detay tarih, yer, baskı ili, sunum yeri gibi detaylara yer verilmeyecektir. 6. DERS KİTABINDAKİ GÖRSEL ÖGELER Ders içeriği hazırlanırken öğrencilerin dikkat ve merakını sağlamaya yardımcı olacak içerik anlatımının yanı sıra konuyu destekleyici görsel ya da tablo kullanımına da dikkat edilmelidir. Ders içeriği ile ilgili her türlü standart harf ve rakam dışı simge, sembol veya metne ait grafik veya şekiller yüksek çözünürlüklü (en az 720 dpi ve jpeg, tiff veya png olarak) resim formatında eklenmelidir. Görsel seçiminde, konunun geneline hitap edebilecek objeler tercih edilmelidir. Bunun yanı sıra, okuyucuya farklı çağrışımlar yaptırarak konunun anlaşılmasını zorlaştıran görsellerin kullanımından kaçınılmalıdır. Ders materyallerinde sunumun çeşitlendirilmesi dersin anlaşılmasında önem taşımaktadır. Görseller numaralandırılarak kaynakları kısa şekliyle belirtilmelidir. Ayrıca Kaynakça kısmında bu kaynaklar detaylarıyla belirtilmelidir. Buna göre aşağıdaki ögeler dersin zenginleştirilmesi için kullanılabilir Resimler ve Fotograflar Eğitim amaçlı ve ders içeriğine uygun fotoğraflar veya resimler kaynaklarını belirtmek yoluyla kullanılabilir. Örnek: Resim 1: Van-Altıntepe Yer Altı Oyma Mezar (Sevin 2003:232) 6.2. Tasarım ve Çizimler Özel bir şahsa veya kuruma ait grafik animasyonlar/illüstrasyonlar veya çizimler kaynaklarını belirtmek şartıyla ders içeriği içinde ilgili konu başlıklarının içinde kullanılabilir. Örnek: Çizim 3:

9 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 9 / 11 Toprakkale'den Gümüş Pektoral (Kellner 1991b: 164.fig.1) 6.3. Haritalar Ders içeriğinde konunun anlaşılmasını kolaylaştıracak konu ile ilişkili haritalar kaynak belirterek kullanılmalıdır. Harita 1: Phrygia ve Komşuları (ArkeoAtlas 2012/1) 7. DERS KİTABINDAKİ İŞİTSEL ÖĞELER Ders kitabında kullanılacak işitsel ögeler hazır ses kayıtları, tasarlanacak ve ilgili kişilerce hazırlanacak ses kayıtları olarak sınıflandırılabilir. AUZEF ders kitaplarında kullanılacak işitsel ögeler yardımcı ders materyali olarak destekleyici nitelikte olmalıdır. İyi bir ses dosyası teknik olarak ortamdaki ilgisiz diğer seslerden ayıklanmalı ve dosya AUZEF in kullandığı tüm web ortamlarında çalışmalıdır Hazır Kayıtlı Sesler Ders içeriklerinde yardımcı materyal olarak kullanılacak hazır kayıtlı sesler konu ile ilgili ve dikkat süresini aşmayacak uzunlukta olmalıdır. Hazır kayıtlı seslerin tüm telif sorumluluğu ders kitabını hazırlayan alan uzmanına aittir Tasarlanacak Sesler Ders içeriklerine yardımcı materyal olarak tasarlanacak sesli içerikler bir konunun açıklanması veya mikro bir konuya odaklanmak için kullanılabilir. Ders içeriğinin kazanımlarına yönelik oluşturulacak ses kayıtları/işitsel ögeler içeriğe uyumlu olarak daha önceden hazırlanan seslendirme metinleri ile oluşturulmalıdır. Tasarlanacak ses dosyaları 10 dakikayı geçmeyecek şekilde mikro konu odaklı hazırlanmalıdır. Ayrıca bir ses dosyası konu odaklı hazırlanırken konuya giriş ve bilgilendirme yapılmalı; konu bitirilirken özet cümle ile bitiş ilan edilmelidir Seslendirme Metinleri Tasarlanmış olarak oluşturulan ses/video kayıtlarından önce oluşturulan senaryo metnidir. Seslendirme metni bir ses dosyasının açılışından kapanışına kadar geçen süredeki tüm kurgusunu; seslendirilecek metinlerin içeriğini, bu içerikte seslendirme yapılırken vurgulanacak yerleri belirtmelidir. Seslendirme metinleri elektronik ortamda hazırlanmalı ve ders içeriği hazırlanırken kullanılan yazı büyüklüğü ve formatı kullanılmalıdır. İyi bir seslendirme metni video süresince seslendirme yapacak kişinin tüm davranış ve ses tonunu açıklamalıdır.

10 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 10 / AUZEF DERS İÇERİKLERİ İÇİN ÖĞRETİM ELEMANLARININ TESLİMDEKİ FORMAT ÖZELLİKLERİ Kitabın tüm bölümlerinde birlik sağlamak üzere format özellikleri aşağıdaki gibi olmalıdır. 1. Her sayfanın sağ, sol, alt ve üst kenar boşlukları 2,5 er cm olarak düzenlenmelidir. 2. Metin iki yana dayalı ve satır aralığı 1,15 cm olmalıdır. 3. Bölüm ismi ana başlık (BAŞLIK 1) olup hepsi büyük harfler ile Times New Roman, Kalın, 14 punto, sola dayalı olmalıdır. 4. Ara ikinci başlıklar için (Başlık 2) her kelimenin ilk harfi büyük; Times New Roman, Kalın, 14 punto ve sola dayalı olmalıdır. 5. Ara üçüncü ve diğer başlıklar için (Başlık 3,4,..) her kelimenin ilk harfi büyük; Times New Roman, Kalın, 14 punto ve sola dayalı olmalıdır. 6. Metinler gövde metni olarak Times New Roman, Normal, 12 punto ve her iki yana yaslanmış olarak kullanılır. 7. Yeni paragraf önceki paragraftan 12 nk sonra başlar ve paragraf başlarında 1,25 cm girinti bulunur. 8. Metinde eser isimleri ile bunların yerini tutan kısaltmalar italik karakterde yazılır. 9. Sayfa içerisinde geçen önemli tanımlar ve vurgulanmak istenen ifadeler koyu harflerle yazılmalıdır. 10. Metnin sayfa numaralandırması, sağ alt köşede Times New Roman, 12 punto olarak yapılır. 11. İçerik hazırlanırken noktalama işaretlerinden sonra bir karakter boşluk bırakılmalıdır. İmla ve noktalama işaretlerine dikkat edilmelidir. 12. Yapılan alıntılara mutlaka atıf verilir ve bunlar kaynakçada gösterilir. 13. Öğetim elemanları gerekli gördükleri takdirde dip not olarak alt bilgi kullanabilirler.

11 Dök. No: AUZEF-SS Yayın Tarihi: Rev.No:00 Rev Tarihi: Sayfa 11 / 11