Kimdi? Kim. Dünyam zda iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri...

Transkript

1 Kim Kimdi? Dünyam zda iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri Yazan: SABR YE AfiIR Plis bir baban n o lu olan bu genç adam, orta halli ailesinin iki çocu undan biriydi. Küçük yafllar nda, çizime karfl ilgisi ortaya ç kt. Özel yeteneklilerin kabul edildi i bir okula bafllad. Burada desen becerisini gelifltirdi, heykel sanat yla tan flt. 22 yafl ndayken ilk atölyesini kurdu. Heykeller yapmaya ve sergiler açmaya bafllad. Gençlik y llar n n bafl nda k z kardeflini kaybetmenin ac s yla bir dönem rahip olma hevesine kap lsa da yaflam n sanata adad. Eserleri k sa sürede sanat çevreleri taraf ndan be enilince ünü tahmin edemeyece i kadar h zla yay ld. Heykellerini, uzun çabalar ve araflt rmalar sonucu yap yor, y llarca sab rla çal fl yordu. Efliyle, tan flmalar ndan 53 y l sonra evlendi ama onu 15 gün sonra kaybedince büyük bir ac yaflad. Heykel sanat nda iz b rakan, Düflünen Adam gibi pek çok ünlü eserin sahibi bu Frans z heykelt rafl Auguste Rodin

2 Avukat babas n hiç sevemeyen ve onunla uyuflamayan bu genç stanbullu, ilk ve ortaokul e itiminden sonra, lisede Orhan Veli ve Oktay Rifat n s n f arkadafl oldu. fiiire lise y llar nda bafllad. Arkadafllar yla ileride oluflturacaklar beraberli in temelini, Sesimiz adl duvar gazetesinde att. Hukuk e itimine bafllad, sonra Dil Tarih Co rafya Fakültesi ne geçti ama devam edemedi. Sosyoloji ö renimi için bir süre Belçika da bulundu. Memuriyet görevleri ve gazetecilik yapt. Dergi ve gazetelerde de yay mlanan eserleri, pek çok ödül ald. Romanlar, denemeler, oyunlar ve fliirler yazd. Ça dafl ve toplumcu fliirin önde gelen temsilcilerinden, Garip Ak m n n üç öncüsünden birisi oldu. Uluslararas alanda, dünya edebiyat nda iz b rakan edebiyat adamlar ndan biri olarak an - lan yazar, Melih Cevdet Anday d Resimdeki küçük k z, annesibabas ve büyükannesi aras nda sürüklenerek parçalanm fl bir çocukluk geçirdi. Okulunda baflar l bir ö renci olan Amerikal BD TEMMUZ 2013 k z, yetenekleriyle di er çocuklardan farkl oldu unu hissettiriyordu. Daha o günlerde, e itimin insan yaflam n nas l da de ifltirebildi ini fark etmiflçesine, zor zamanlar ndaki s na yaln zca kitaplar yd. fians eseri gitti i bir yerel radyoda, gelece ini flekillendirecek alana ilk ad m n att. Medya dünyas ndaki as l yolculu uysa, üniversiteden sonra bafllad. Amerika n n ilk siyahi haber sunucusu oldu. Bir televizyon y ld z na dönüfltü. Etkileyicili i, televizyon dehas ve yard mseverli iyle, ülkesinde ve tüm dünyada e itim seferberli i bafllatt. Televizyonun istenilirse bir iyilik silah na da dönüflebildi ini gösteren bu idealist kad n Oprah Winfrey B abas n n memuriyeti nedeniyle e itimine de iflik yerlerde devam etmek zorunda kalan bu çocuk, üniversitede hukuk okudu. Hukuk Fakültesi nde okurken, bir yandan da harçl n ç karmak için ETT de çal flmaya bafllad. Sokak 125

3 BD TEMMUZ 2013 Yaflam biçimi nedeniyle onu d fllayan ve ressam bile saymayan sanat çevresinde, yaln zca birkaç sa lam dostu vard. 126 lambalar n n kontrolünü yapan üniversite ö rencisi, akflam lambalar yand nda ifle bafll yor, gece geç saatlere kadar çal fl yordu. Genç bir avukat olarak, Yass ada Mahkemesi nde de savunmadayd. Orada tan k oldu u olaylara duydu u öfke, siyasete girmesinin bafll ca sebebi oldu. Adalet Partisi nden milletvekili seçildi. 16 y l milletvekili olarak bulundu u TBMM nin, en genç Meclis Baflkan olarak da befl y l görev yapt. Adalet Partisi nden ayr larak, Demokratik Parti yi kurdu. Ama partinin bölünmesine engel olamad. Türk siyasal yaflam n n önemli isimlerinden biri olan Yaln z Demokrat, Ferruh Bozbeyli İleride ünlü bir ressam olan bu yak fl kl erkek çocu u, ailesinin k z çocuk hayallerini tuzla buz etse de, varl kl ailesinde her daim el üstünde tutuldu. On iki yafl ndayken sol aya n n k r lmas, topal kalmas na neden oldu. Birkaç y l sonra ise, spanyol nezlesi nedeniyle annesini kaybetti. Tüm bunlar ve babas n n yeniden evlenmesi, h rç n karakterinin temelini oluflturdu. Mühendislik e itimi için gitti i Almanya dan sonra, pek çok Avrupa ülkesini de dolaflt. Resim ve çizimler yapmaya bafllad. 25 yafl nda bir gençken, bir süre ak l hastanesinde alkol tedavisi gördü. Yaflam biçimi nedeniyle onu d fllayan ve ressam bile saymayan sanat çevresinde, yaln zca birkaç sa lam dostu vard. Ömrünün son 27 y l n bir tür sürgün hayat içinde Fransa da geçirirken, yurdunun özlemiyle resim yapmay sürdüren, bu huysuz ama deha

4 adam, ressam Fikret Mualla dan baflkas de ildi Befl-alt yafllar ndayken annesini verem nedeniyle kaybeden genç Frans z, amcalar - n n yan nda büyüdü. Yetenekli ve baflar l bir ö renciydi. Edebiyat ve fliirle de ilgiydi. T p okudu ve sayg n bir doktor, ö retim üyesi oldu. Bu çal flkan t p profesörü, hastal klara tan koyma konusunda sesin kullan m BD TEMMUZ 2013 fizikçi Rene Laennec idi Azerbaycan göçmeni genç kad n, Atatürk ün fikir ve mücadele arkadafl bir siyasetçinin k z yd. Kurtulufl Savafl ve Cumhuriyetin kurulufl y llar ndaki çocuklu u ve gençli i, ayd n üzerinde yo unlaflt. Bir gün Paris sokaklar nda dolafl rken, oyun oynayan iki çocu u gördü. Çocuklardan biri tahta bir sopan n ucuna kula n dayam fl, di er çocuk da tahtan n öteki ucuna i neyle vuruyordu. Genç adam bu manzaray gördükten sonra, ka d rulo yap p iple ba lad ve bunu hastan n gö süne dayad nda kalp at fllar n duyabildi ini fark etti. Bu, dönemin doktorlar n n bafllang çta flüpheyle yaklaflt klar, onunsa yaflam m n miras dedi i icad stetoskoptu. Ne garip ki, icat etti i stetoskopla kendisine de annesinin kaderi olan verem tan s konulan bu bir çevrede geçti. Liseden sonra, en büyük iste i hukuk ö renimine bafllamakt. O dönemde k z ö rencilere kapal olan Hukuk Fakültesini, üç arkadafl yla birlikte açt rmay baflararak ilk hak mücadelesi s nav n verdi. Hukuk fakültesinden, Cumhuriyetin ilan n takip eden bir-iki y l içinde O dönemde k z ö rencilere kapal olan Hukuk Fakültesini, üç arkadafl yla birlikte açt rmay baflararak ilk hak mücadelesi s nav n verdi. 127

5 BD TEMMUZ 2013 mezun olmas, Bat dünyas nda bile yank buldu. Cumhuriyetin ilk kad n avukat oldu. Yass ada Mahkemesi nde hukuk profesörü babas n savundu. Yaflam boyunca sürdürdü ü mesle inin yan s ra, pek çok sivil toplum faaliyetinde de bulundu. Y lmaz bir Atatürkçü, bir kad n haklar savunucusu ve cesur bir ayd n olan bu idealist kad n Süreyya A ao lu Çok zeki olmas na karfl n okulunda bir türlü baflar l olamayan Amerikal küçük çocuk, e itimi d fl ndaki zamanlar nda satrançla ilgilendi ve bu alanda büyük baflar lar elde etti. Babas n n 13. yafl gününde arma- an etti i foto raf makinesiyle, foto rafç l kla tan flt. Ünlü bir dergiye ilk foto raf n satmay baflard nda 17 yafl ndayd. Foto rafç l kta ilerledi. Üniversite e itimi almak istedi ancak notlar o kadar berbatt ki hiçbir üniversiteye kabul edilmedi. Bir dergide çal fl rken, ilk film projesini haz rlad. Sinemaya olan tutkusunu keflfetti ve tamamen bu alana yo unlaflt. Daha ilk birkaç filmiyle Hollywood da tan nd. Pek çok baflar l filme imza att, bilim-kurgu sinemas n n yolunu açt. Teknikleri, mükemmeliyetçili i, ayr nt lar kullanmadaki baflar s ve deneysel bak fl aç s yla efsane haline gelen ve birçok yönetmene ilham veren bu görüntü ustas elbette Stanley Kubrick 1.Tamam, bu evde kedi beslenebilir ama, yaln zca belirli odalarda. 2.Tamam, tamam, bu evde kediler tüm odalarda kalabilirler, fakat koltuklara ç kamazlar. 3. Kediler, eski koltuklara ç kabilirler. 4. Peki, kediler tüm koltuklara ç kabilirler fakat sahiplerinin yataklar nda yatamazlar. 5. Peki, kediler sahiplerinin yataklar nda yatabilirler ama, yorgan n alt nda ve yast n üstünde yatamazlar. 6. Peki kediler sahiplerinin yataklar nda, yorgan alt nda ve yast k üstünde yatabilirler ama, ancak sahipleri taraf ndan ça r ld klar zaman. 7. Tamam, tamam... Kediler, canlar her istedi inde yorgan alt nda ve yast k üstünde de yatabilirler. 8. Sahipleri kendi yataklar nda yorgan alt nda yatabilirler, fakat yast kullanamazlar. Çünkü yast yaln zca kediler kullanabilirler. Zeynep De irmencio lu 128 Bu Evde Kedi Beslemek Yasakt r