TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI PROJESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI PROJESİ"

Transkript

1 TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ BAŞVURU DOSYASI (Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatına Göre Hazırlanmıştır.) Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli İlleri Ocak-2013

2 Öveçler Huzur Mah Sok. Çınar Apt. No: 6/3 Çankaya/ANKARA Tel : Faks: web: cinarmuhendislik.com cinar@cinarmuhendislik.com Bu raporun tüm hakları saklıdır. Raporun tamamı ya da bir bölümü, 4110 sayılı Yasa ile değişik 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca, Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş. nin yazılı izni olmadıkça; hiçbir şekil ve yöntemle sayısal ve/veya elektronik ortamda çoğaltılamaz, kopya edilmez, çoğaltılmış nüshaları yayınlanamaz, ticarete konu edilemez, elektronik yöntemlerle iletilemez, satılamaz, kiralanamaz, amacı dışında kullanılamaz ve kullandırılamaz.

3 PROJE SAHİBİNİN ADI TANAP DOĞALGAZ İLETİM A.Ş. ADRESİ Kızılırmak Mah. Ufuk Üniversitesi Cad. Farilya İş Merkezi No:8/18 K:2 Çukurambar Ankara / Türkiye TELEFON VE FAKS NUMARALARI Tel : 0 (312) Faks : 0 (312) PROJENİN ADI TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI (TANAP) PROJESİ PROJE BEDELİ ~ DOLAR PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli İlleri Proje güzergâhına ait UTM 6 O ve Coğrafi Koordinatlar Ek-5 de verilmiştir tarih ve sayılı ÇED Yönetmeliği, Ek-1 Listesi 30 uncu Maddesi: Petrol, doğalgaz ve kimyasalların 40 km den uzun ve 600 mm ve üzeri çaplı borularla taşınması, ÇINAR MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK A.Ş. RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI Rapor Sunum Tarihi Ocak 2013 Öveçler Huzur Mahallesi Sok. Çınar Apt. No: 6/ Çankaya/ANKARA Tel : 0 (312) Faks: 0 (312)

4 İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER... i TABLOLAR DİZİNİ... iv ŞEKİLLER DİZİNİ... vii EKLER DİZİNİ... ix KISALTMALAR... x BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ... 1 I.1 Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği I.1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı ve Ömrü I.1.2. Proje Konusu Yatırımın Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği I.2. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması I.2.1.Projenin Fiziksel Özellikleri I.2.2.Proje Aşamaları I.2.3. Projenin İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması I.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon ve benzeri.) I.3.1. İnşaat ve İşletme Aşamasında Gerekli Olan Su İhtiyacının Nereden Temin Edileceği ve Oluşan Atıksuyun Bertaraf Yöntemi I.3.2. Atık (Katı Atık, Atık Yağ, Tehlikeli Atık, Tıbbi Atık, Ambalaj Atığı vb.) Yönetimi I.3.3. Hafriyat Çalışmaları ve Toprak Üzerinde Etkiler I.3.4. Emisyonlar ve Hava Kalitesi Yönetimi I.3.5. Gürültü ve Titreşim Yönetimi I.3.6. Peyzaj Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler I.3.7. Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler I.3.8. Trafik Yönetimi I.4. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU II.1. Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler i

5 BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ III.1. Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V Deki Duyarlı Yöreler Listesi de Dikkate Alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri de İçerecek Şekilde Açıklanması III.1.1. Nüfus III.1.2. Flora ve Fauna III.1.3 Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler ile Doğal Afet Durumu III.1.4. İklimsel Özellikler ve Meteorolojik Durum III.1.5. Arazi Kullanım Durumu ve Toprak Özellikleri III.1.6. Mülkiyet Durumu III.1.7. Mimari ve Arkeolojik Miras III.1.8. Proje Güzergahı ve Yakın Çevresinin Hassasiyet Derecesi III.1.9. Peyzaj Özellikleri III Proje Güzergahı ve Yakın Çevresindeki Çevresel Altyapı Tesisleri ve Durumu. 137 BÖLÜM IV: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 143 IV.1. Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin Tanıtımı. (Bu Tanıtım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici ve Olumlu Olumsuz Etkileri İçermelidir.) a) Proje İçin Kullanılacak Alan b) Doğal Kaynakların Kullanımı c) Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlarİle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması ve Atıkların Minimizasyonu c.1. Mevcut Durumun Tespitine Yönelik Çalışmalar c.1.1. Mevcut Hava Kalitesi Tespit Çalışmaları c.1.2. Deniz Suyu Mevcut Durum Tespit Çalışmaları c.1.3. Yüzey Suyu Mevcut Durum Tespit Çalışmaları c.1.4. Yeraltısuyu Mevcut Durum Tespit Çalışmaları c.1.5. Toprakta Mevcut Durum Tespit Çalışmaları c.1.6. Mevcut Gürültü Tespit Çalışmaları c.1.7.marmara Deniz Geçişi Denizel Araştırmalar c.2. Projenin Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Önlemler c.2.1. Atıksu Yönetimi c.2.2. Atık (Katı Atık, Atık Yağ, Tehlikeli Atık, Tıbbi Atık, Ambalaj Atığı vb.) Yönetimi ii

6 c.2.3. Hafriyat Çalışmaları ve Toprak Kirliliği Yönetimi c.2.4. Hava Kalitesine Etkiler ve Alınacak Önlemler c.2.5. Gürültü ve Titreşim Yönetimi c.2.6. Trafik Yönetimi IV.2. Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı IV.3. Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI V.1. Projeden Etkilenmesi Muhtemel Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler V.2 Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar V.3 Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler BÖLÜM VI: YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ EKLER: Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası Hazırlanmasında Kullanılan ve Çeşitli Kuruluşlardan Sağlanan Bilgi ve Belgeler İle Raporda Kullanılan Tekniklerden Rapor Metninde Sunulamayan Aşağıdaki Belgeler NOTLAR VE KAYNAKLAR ÇED BAŞVURU DOSYASINI HAZIRLAYAN UZMANLARIN LİSTESİ iii

7 TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo I Enerji Kaynakları Bazında Dünya Birincil Enerji Tüketimi ve Tüketim Projeksiyonu (Mtep)... 5 Tablo I Yılları Türkiye Toplam Enerji Tüketiminde Kaynakların Payları (%)... 7 Tablo I Yılları Doğalgaz Üretim Miktarları (milyon Sm 3 )... 7 Tablo I Planlanan Kompresör İstasyonu Yerleri Tablo I Proje Kapsamında Öngörülen Blok Vana İstasyonları Tablo I Proje Kapsamında Kullanılacak Su Miktarları ve Kullanım Amaçları Tablo I.4.1. Kısa Alternatif Geçişlerinin Yerleri ve Ana Güzergâh Eksenine Göre Konumları Tablo II km İçerisinde Yer Alan Yerleşim Yerlerinin Boru Hattına Mesafesi Ve Konumları Tablo III Proje Güzergahı 5 km İçinde Kalan İl ve İlçe Merkezlerinin Belde/Köy Nüfusu ve Yıllık Nüfus Artış Hızı Tablo III Proje Güzergâhı Üzerindeki İllerde Hane Halkı Özellikleri Tablo III Proje Güzergâhı Üzerindeki İllerde Cinsiyete Göre Nüfus ve Yıllık Nüfus Artış Hızı Tablo III Proje Güzergâhı Üzerindeki İllerde Yaşa Göre Nüfus Dağılımı Tablo III Proje Güzergâhı Üzerindeki İllerde Okur Yazarlık Durumu Tablo III Proje Güzergâhı Üzerindeki İllerde İşgücü ve İstihdam Durumu Tablo III Güzergâh Üzerindeki İllere Göre Flora-Fauna Tablosu Tablo III TANAP DGBH Güzergâhı il Bazında Jeolojik Birimler Tablo III TANAP DGBH Güzergahı Üzerindeki Havzalar ve Yüzey Suyu Geçişleri90 Tablol III TANAP Proje Güzergâhı İl Bazında Deprem Risk Bölgeleri Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Ardahan ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Kars ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Erzurum ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Erzincan ( ) iv

8 Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Bayburt ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Gümüşhane ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Giresun ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Sivas ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Yozgat ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Kırşehir ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Kırıkkale ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Ankara ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Eskişehir ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Bilecik ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Kütahya ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Bursa ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Balıkesir ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Çanakkale ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Edirne ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Tekirdağ ( ) Tablo III Uzun Yıllar İçerisinde Gerçekleşen Meteorolojik Veriler Kırklareli ( ) Tablo III Proje Güzergâhı Üzerinde ve Yakın Çevresinde Yer Alan Hassas Alanlar v

9 Tablo III Proje Güzergahı Bölgesinin Genel Mevcut Çevresel Altyapı Durumu. 137 Tablo IV.3.1. Projenin Arazi Hazırlık, İnşaat ve İşletme Aşamalarında Kaynaklanacak Çevresel Etkiler ve Alınacak Önlemler vi

10 ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şekil I TANAP Proje Güzergâhı... 3 Şekil I yılı Dünya Birincil Enerji Tüketiminin Enerji Kaynakları Bazında Dağılımı... 5 Şekil I Yılları Doğalgaz Tüketimi (milyar Sm 3 )... 7 Şekil I Bölgede Yürütülen Mevcut ve Planlanan Boru Hattı Projeleri ile TANAP Proje Güzergâhının Kesişen Durumlarını Gösterir Yer Durum Haritası Şekil I Marmara Denizinden Geçiş Gösterimi Şekil I Proje Güzergah Uzunlukları Gösterimi Şekil I Proje Boyunca Kullanılacak Yerleşim Yerleri (Kamp Sahaları) Şekil I İnşaat Koridoru Tip Şeması Şekil I Üst Toprağın Sıyrılması a. Düz Alanlarda, b. Sulak Alanlarda Şekil I İnşaat Koridoru Şekil I a. Boru Stok Sahasından Boruların Alınması, b. Boruların Erişim Yolları Boyunca Hatta Taşınması Şekil I a ve b Boruların İnşaat Koridoruna Dizgisinin Yapılması Şekil I a ve b Hidrolik Pres Boru Eğme Makinası Şekil I a, b, c. Otomatik Kaynak Ekibi, d. Kaynak Noktalarının Gözle Kontrolü 22 Şekil I a Ekskavatör ve b Kanal Açma Makinesi ile Hendek Açma Çalışmaları 23 Şekil I a, b Kaynak ve Kaplama İşlemleri Tamamlanan Boruların Açılan Hendeklere İndirilmesi Şekil I Eleme Makinesi (Padding machine) ile Alt Toprağın Yataklama Malzemesi Olarak Kullanılması Şekil I Boru Hattı Güzergahının Eski Konturuna Getirilmesi ve Üst Toprağın Serilmesi Çalışmaları Şekil I a Arazinin Eski Haline Getirilmesi Sonrası, b Üst Toprağın Serilmesi ve Biyorestorasyon Sonrası Örnek Uygulamalar Şekil I Hidrotest Sonrası Pig Atılması Çalışmaları Şekil I Biyorestorasyon Çalışmaları, Erozyon Önlemlerinin Alınması Kapsamında Jute Matte ve Eğim Kırıcı Uygulamaları Şekil I Biyorestorasyon Çalışmaları, Erozyon Önlemlerinin Alınması Kapsamında Jute Matte Uygulaması Şekil I Biyorestorasyon Çalışmaları, Erozyon Önlemlerinin Alınması Kapsamında Jute Matte Uygulaması vii

11 Şekil I Biyorestorasyon Çalışmaları, Erozyon Önlemlerinin Alınması Kapsamında Jute Matte, Eğim Kırıcı ve Rip-rap Uygulamaları Şekil I Biyorestorasyon Çalışmaları, Erozyon Önlemlerinin Alınması Kapsamında Dik Şüt Uygulaması Şekil I Biyorestorasyon Çalışmaları, Erozyon Önlemlerinin Alınması Kapsamında Ahşap Perde Uygulaması Şekil I Biyorestorasyon Çalışmaları, Erozyon Önlemlerinin Alınması Kapsamında Gabion Duvar Uygulaması Şekil I Biyorestorasyon Çalışmaları, Erozyon Önlemlerinin Alınması Kapsamında Rip-rap Uygulaması Şekil I.4.1. TANAP Proje Güzergâhlarının Sayısal Yükseklik Modeli Üzerinde Gösterimi Şekil I.4.2. TANAP Proje Ana Güzergâhı ve Alternatifleri Şekil I.4.3. TANAP Proje Ana Güzergâhı Topoğrafik Profili Şekil I.4.4. TANAP Proje Alternatif-1 Güzergâhı Topoğrafik Profili Şekil I.4.5. TANAP Proje Alternatif-2 Güzergâhı Topoğrafik Profili Şekil III TANAP DGBH Güzergâhı Su Havzaları ve Yüzey Suyu Geçişleri Şekil III Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası TANAP Proje Güzergâhı Şekil III TANAP DGBH Güzergâhı Diri Fay Haritası Şekil III Proje Güzergâhı Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflarına Göre Alan Miktarı (ha) Şekil III Proje Güzergâhı Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları Yüzdesi Şekil III Proje Güzergâhı Büyük Toprak Grupları Miktarı (ha) Şekil III Proje Güzergâhı Büyük Toprak Grupları Yüzdesi Şekil III Proje Güzergâhı Şimdiki Arazi Kullanım Şekli Miktarı (ha) Şekil III Proje Güzergâhı Şimdiki Arazi Kullanım Şekli Yüzdesi Şekil III Proje Güzergâhı Erozyon Dereceleri Miktarı (ha) Şekil III Proje Güzergâhı Erozyon Dereceleri Yüzdesi Şekil III Proje Güzergâhı Üzerinde Ve Yakın Çevresinde Yer Alan Hassas Alanlar viii

12 EKLER DİZİNİ Ek-1 Ek-2 Ek-3 Ek-4 Ek-5 Ek-6 Yer Bulduru Haritası (Projenin Türkiye deki Yeri) Proje Güzergâhını Gösterir 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita (9 Pafta) Proje Güzergâhını Gösterir Fotoğraflar Resmi Yazılar ve Dökümanlar Proje Güzergâhına Ait Koordinatlar Şikayet Formu ix

13 KISALTMALAR ADNKS AKK bcm BOTAŞ BTC BTG BVS CBS ÇGDYY DGBH DSİ EPA ERZ GPS IUCN İGSAŞ KAFDZ PİGM SAK SCADA SKHKKY Sm 3 gaz SOCAR SSCB SZM TANAP TBMM TPAO TSE TUİK TÜGSAŞ UEA UNEP UNESCO WHO Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflanması Milyar Metreküp Türkiye Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi Bakü-Tiflis-Ceyhan Büyük Toprak Grupları Blok Vana İstasyonu Coğrafi Bilgi Sistemi Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Doğalgaz Boru Hattı Devlet Su İşleri Çevre Koruma Ajansı Erozyon Derecesi Küresel Konumlama Sistemi Doğa ve Doğal Kaynakların Korunması için Uluslararası Birlik İstanbul Gübre Sanayi A.Ş Kuzey Anadolu Fay Zonu Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Şimdiki Arazi Kullanımı Denetim, Kontrol ve Veri Sağlama Sistemi Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 1 atm basınç ve 15 C koşullarındaki gaz hacmi Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Sayısal Yükseklik Modellemesi Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Türkiye Büyük Millet Meclisi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Türk Standartları Enstitüsü Türkiye İstatistik Kurumu Türkiye Gübre Sanayi A.Ş Uluslararası Enerji Ajansı Birleşmiş Milletler Çevre Programı Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı Dünya Sağlık Örgütü x

14 BÖLÜM 1 PROJENİN TANIMI VE GAYESİ

15 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ I.1 Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği. I.1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı ve Ömrü. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti arasında Türkiye Cumhuriyeti ne Doğalgaz Satışına ve Azerbaycan Cumhuriyeti Kaynaklı Doğalgazın Türkiye Toprakları Üzerinden Transit Geçişine ve Doğalgazın Türkiye Cumhuriyeti Toprakları Üzerinden Taşınması için Münhasır Boru Hattının (Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Geliştirilmesine ilişkin 25 Ekim 2011 tarihinde imzalanan Hükümetler arası Anlaşma yapılmıştır. Bu anlaşma akabinde iki taraf devlete münhasır yeni bir boru hattı inşa edilmesine yönelik niyetleri kapsamında Türkiye Cumhuriyeti Enerji Bakanlığı ve Azerbaycan Cumhuriyeti Sanayi ve Enerji Bakanlığı arasında 24 Aralık 2011 tarihinde imzalanan Mutabakat Zaptı TBMM nde kabul edilmiş ve onay Kanunları sayılı ve 12 Temmuz 2012 tarihli Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Mutabakat Zaptı çerçevesinde Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi nin (TANAP) tasarımı, inşası ve sonrasında işletimini sağlamak amacıyla Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından faaliyet sahibi olarak TANAP Doğalgaz İletim A.Ş. kurulmuş ve yetkili kılınmıştır. İki ülke tarafından bu projeye özel olarak ortak bir konsorsiyum oluşturmak üzere tayin edilen şirketler; Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) ile Türkiye Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) dır. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) ile Azerbaycan da Şah Deniz-2 sahasındaki, Azerbaycan içindeki diğer sahalardaki ve çevre komşu ülkelerdeki doğalgaz sahalarında çıkarılacak doğalgazın gerek Türkiye iç pazarına dağıtımının yapılması ve gerekse Türkiye üzerinden Avrupa ülkelerine iletilmesi planlanmaktadır. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı projesi, TANAP Doğalgaz İletim A.Ş. şirketi tarafından, Gürcistan- Türkiye sınırından başlayarak sırasıyla Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli İl sınırları içerisinden geçerek, Yunanistan ve Bulgaristan sınırlarında sonlanacak hattın tesis edilmesi ve işletilmesi planlanmaktadır. Yapımı planlanan doğalgaz boru hattı, Marmara Denizi geçişi sonrasında Çanakkale İli içerisinde iki kola ayrılarak devam edecektir. Boru hattının bir kolu Edirne üzerinden Yunanistan a giriş yapacaktır. Diğer kolu ise Tekirdağ - Kırklareli üzerinden Bulgaristan a giriş yapacaktır. TANAP ın Türkiye sınırları içerisindeki boru hattı uzunluğu Türkgözü/Malkoçlar- Bulgaristan sınırına kadar olan bölümü yaklaşık km ve Yunanistan bağlantısı yaklaşık 67 km dir. TANAP ın boru çapı karada 56 inç olup, Marmara Denizi geçişinde ise 2 adet 36 inç olarak planlanmıştır. 1

16 Söz konusu proje kapsamında öncelikle 2 km genişliğinde ÇED İnceleme Alanı belirlenmiş olup, bu 2 km lik ÇED İnceleme Alanında ilgili literatür ve arazi çalışmaları yapılmıştır. Detaylı arazi çalışmaları (flora, fauna, arkeoloji vb.) kesinleşen 500 m genişliğindeki boru hattı güzergahı Çalışma Koridoru içerisinde gerçekleştirilecektir. Çevre unsurların yanı sıra jeolojik ve jeomorfolojik yapılar ve özellikle inşaat yapılabilirliği dikkate alınarak Çalışma Koridoru haritalarda görüldüğü üzere bazı bölgelerde 2 km lik ÇED İnceleme Alanı içerisinde (Bkz. Ek-2) kalacak şekilde genişletilmiştir. Projenin her ne kadar 500 m lik Çalışma Koridoru içerisinde gerçekleştirilmesi planlanmakla birlikte, ÇED sürecinde yer alan detay çalışmalarda çevre ve arazi kısıtları oluşması halinde 2 km lik ÇED İnceleme Alanı içerisinde proje güzergâh değişiklikleri yapılması muhtemeldir. Tüm detay çalışma ve değerlendirmeler ÇED süreci içerisinde gerçekleşecek ve ÇED Raporu ile sunulacaktır. Söz konusu Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesine ait proje güzergâhı aşağıda Şekil I de verilmiştir. 2

17 Şekil I TANAP Proje Güzergâhı 3

18 yılları içerisinde tamamlanması hedeflenen proje, dolarlık yatırım bedeli ile dünyanın en büyük enerji projelerinden biri olma özelliğini taşımaktadır. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı inşaat aşamasının yaklaşık 3 yıl, işletme aşamasının ise 40 yıl olması öngörülmektedir. I.1.2. Proje Konusu Yatırımın Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği. Sahip olduğu belirgin avantajları nedeniyle dünya enerji kaynakları içindeki payı gittikçe artan bir enerji kaynağı olan doğalgaz, uluslararası alanda önemli ticaret akımlarına konu olmaktadır. Gelişmekte olan ve enerji ihtiyacı hızla artan bir ülke olarak Türkiye açısından ise hızlı ve sürdürülebilir ekonomik gelişmenin önemli unsurlarından birini teşkil etmektedir. Proje konusu Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı, doğalgazın Azerbaycan'dan çıkarak, Gürcistan'dan geçip Türkiye üzerinden satılmasını ve iletilmesini öngörmektedir. TANAP için öngörülen 4 aşamanın ilki 2018'de ilk gazın akışıyla gerçekleştirilecek olup, ikinci aşamada 2020'de yıllık 16 milyar m 3 olacak kapasitenin, üçüncü aşama olan 2023'de 23 milyar m 3, dördüncü ve son aşama olan 2026'da 31 milyar m 3 seviyesine ulaşması hedeflenmektedir. Projenin gelecekte Türkmen gazının Türkiye ve Avrupa'ya iletimi için alternatif bir hat olma özelliği taşıdığı da ifade edilmektedir. Şah Deniz 2 Konsorsiyumu'nun 16 milyar m 3 doğalgazının, 6 milyar m 3 kısmı Türkiye'ye satılacak, 10 milyar m 3 kısmı da TANAP ile Avrupa'ya Bulgaristan ve Yunanistan sınırında teslim edilecektir. TANAP ın Türkiye sınırları içerisindeki boru hattı uzunluğu Türkgözü/Malkoçlar-Bulgaristan sınırına kadar olan kısmı yaklaşık km ve Yunanistan bağlantısı yaklaşık 67 km dir. Türkiye ye giriş noktası Türkiye sınırında Türkgözü olan 56 inçlik hattın, Avrupa'ya çıkış noktaları Yunanistan ve Bulgaristan sınırları, Türkiye içi çıkış noktaları ise Eskişehir ve Trakya bölgesi olacaktır. Hattın yaklaşık 18 km si 2*36 inçlik borularla Marmara Deniz geçişini kapsamaktadır yılında küresel enerji tüketimi 1973 yılından bu yana en yüksek artışı gerçekleştirerek %5,6 oranında artmıştır. Enerji tüketim sepetini oluşturan petrol, doğalgaz, nükleer enerji, hidroelektrik ve kömür kalemlerine bakıldığında ise, 2010 yılında, tüm enerji kaynaklarında tüketim 2009 krizi sonrası artarken, en yüksek artış oranı %7,6 ile kömürde en düşük artış oranı ise %3,1 ile petrolde gerçekleşmiştir yılında dünyadaki birincil enerji tüketiminin enerji kaynakları bazında dağılımı Şekil I de gösterilmektedir. 1 1 Doğalgaz Piyasası 2011 Yılı Sektör Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı, Ankara,

19 Şekil I yılı Dünya Birincil Enerji Tüketiminin Enerji Kaynakları Bazında Dağılımı 2009 yılında yaşanan ekonomik daralma sonrasında 2010 yılında dünya doğalgaz tüketimi %7,4 artarak 1984 ten bu yana en büyük artışı göstermiştir. Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) nın dönemine ilişkin projeksiyonuna göre; talebin önemli bir kısmının petrol, doğalgaz ve kömürden sağlandığı görülmektedir ve söz konusu enerji kaynakları 2035 yılında da büyük oranda talebi karşılamaya devam edecektir. Bu üçlü fosil yakıt grubunun 2009 yılında toplam enerji tüketimindeki payı %81 dir ve bu oranın 2035 yılında %75 e düşmesi beklenmektedir. Fosil yakıtlar içinde doğalgaza olan talebin, çevresel ve kullanım kolaylıkları nedeniyle artacağı ve 2035 yılında petrolden sonra ikinci konumdaki kömür ile başa baş bir seyir izleyeceği tahmin edilmektedir dönemine ilişkin enerji kaynakları bazında dünya birincil enerji tüketimi ve tüketim projeksiyonu Tablo I de verilmektedir. 2 Tablo I Enerji Kaynakları Bazında Dünya Birincil Enerji Tüketimi ve Tüketim Projeksiyonu (Mtep) (%)* Kömür ,8 Petrol ,6 Doğalgaz ,7 Nükleer ,1 Hidro ,1 Biyokütle ve Çöp ,7 Diğer ,8 Toplam ,3 * Yıllık ortalama artış oranıdır 2 Doğalgaz Piyasası 2011 Yılı Sektör Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı, Ankara,

20 2030 yılına kadar doğalgazın, dünyada tüketimi en hızlı artış gösteren fosil yakıt olacağı tahmin edilmektedir. Doğalgaz üretiminin Avrupa haricindeki bütün bölgelerde artması beklenmektedir. Türkiye de doğalgaz kullanımı, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından 1970 yılında Hamitabat ve Kumrular doğalgaz sahalarında keşfedilen doğalgazın 1976 yılında Pınarhisar Çimento fabrikasında kullanılmasıyla başlamıştır. Nüfus artışı ve sanayileşmeye bağlı olarak artan enerji ihtiyacının karşılanmasında alternatif bir enerji kaynağı olarak doğalgazın payını artırmak ve bazı şehirlerde gittikçe yoğunlaşan hava kirliliğine bir çözüm bulmak amacıyla tarihinde Türkiye ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) arasında doğalgaz sevkiyatına ilişkin olarak imzalanan anlaşmanın ardından, Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) ile SSCB nin doğalgaz ticareti konusunda yetkili kuruluşu Soyuzgaz Export arasında tarihinde 25 yıl süreli ve plato değeri yıllık 6 milyar m 3 olan bir doğalgaz alımsatım anlaşması imzalanmıştır. SSCB ile yapılan ilk alım anlaşmasını, artan doğalgaz ihtiyacının karşılanması amacıyla yapılan diğer alım anlaşmaları izlemiştir tarihli alım-satım anlaşması sonrasında tarihinde inşasına başlanan 842 km uzunluğundaki Rusya Federasyonu-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı, Bulgaristan sınırındaki Malkoçlar mevkiinden Türkiye ye girerek, de Hamitabat a ulaşmış, daha sonra Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa ve Eskişehir güzergahını takip ederek, Ağustos 1988 de Ankara ya ulaşmıştır. Söz konusu doğalgaz hattı ile Trakya bölgesinde bulunan Hamitabat ve Ambarlı doğalgaz kombine çevrim santrallerine, İGSAŞ (İstanbul Gübre Sanayi A.Ş.) ve TÜGSAŞ (Türkiye Gübre Sanayi A.Ş.) gübre tesislerine ve doğalgaz boru hattının geçtiği güzergah üzerinde bulunan şehirlere doğalgaz ulaştırılmıştır. Doğalgaz, Ekim 1988 de Ankara da, Ocak 1992 de İstanbul da, Aralık 1992 de Bursa da, Eylül 1996 da İzmit te, Ekim 1996 da Eskişehir de konut ve ticari sektörün kullanımına sunulmuştur. Üretimin başladığı 1976 yılından ithalatın başladığı 1987 yılına değin toplamda yaklaşık 747 milyon m 3 lük sınırlı bir üretim ve tüketim miktarı elde edilmiştir yılı sonunda doğalgaz tüketim miktarı 44,145 milyar Sm 3 e ulaşmıştır. Türkiye de yılları doğalgaz tüketim miktarları Şekil I de görülmektedir. 3 3 Doğalgaz Piyasası 2011 Yılı Sektör Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı, Ankara,

21 Şekil I Yılları Doğalgaz Tüketimi (milyar Sm 3 ) Doğalgazın toplam enerji tüketimi içindeki payı, yılları arasında ihmal edilebilir oranlarda iken tüketim miktarına paralel olarak artış göstermiştir yıllarına ait Türkiye toplam enerji tüketiminde kaynakların payları Tablo I de verilmektedir. 4 Tablo I Yılları Türkiye Toplam Enerji Tüketiminde Kaynakların Payları (%) Doğalgaz 0 0,1 0,2 5,9 9,9 17,1 27,3 31,9 Petrol 51,7 50, , ,1 35,2 26,7 Kömür 21,5 22,1 21,4 30,9 27, ,4 30,6 Hidroelektrik 1,9 3,1 2,6 3,8 4,8 3,3 3,7 4,1 Diğer 24,9 24,4 29,8 14,3 12,1 9,5 7,4 6,7 Türkiye de doğalgaz arama ve üretim faaliyetleri, 6326 sayılı Petrol Kanununa göre Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (PİGM) tarafından verilen arama ve işletme ruhsatları kapsamında gerçekleştirilmektedir. Yıllara göre doğalgaz üretim miktarları Tablo I de verilmektedir. 4 Tablo I Yılları Doğalgaz Üretim Miktarları (milyon Sm 3 ) Yıllar Miktar Doğalgaz Piyasası 2011 Yılı Sektör Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı, Ankara,

22 Toptan satış lisansı sahibi üretim şirketleri tarafından 2011 yılında 760 milyon Sm 3 lük doğalgaz üretilmiştir lerde kullanımına başlanan ve enerji talebindeki artışa paralel olarak sahip olduğu avantajlar nedeniyle kullanım oranı ve alanları gittikçe artan doğalgazın, mevcut ve potansiyel kullanımının karşılanmasında yurt içi rezerv ve üretim miktarlarının oldukça sınırlı düzeylerde kalması, Türkiye için doğalgaz ithalatını zorunlu hale getirmiştir. 5 Bu sebeple söz konusu Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi hem ülkemizin doğalgaz arz güvenliğine hem de ülkemizin enerji alanındaki bölgesel hedeflerine önemli katkılar sağlayacaktır. TANAP Projesinin gerçekleştirilmesi planlanan bölgede bugüne kadar yürütülen mevcut ve planlanan diğer boru hattı projeleri (doğalgaz ve petrol) hakkında tanıtıcı bilgiler aşağıda sıralanmıştır. Geçmişte inşa edilen ve işletmeye alınan diğer bu boru hatlarının TANAP Proje güzergâhı ile kesişen durumlarını gösterir yer durum haritası Şekil I de verilmektedir. Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi 6, 7 Ortadoğu ve Hazar Bölgesi doğalgaz rezervlerini Avrupa pazarlarına bağlamayı öngören Türkiye-Bulgaristan-Romanya-Macaristan-Avusturya (Nabucco) Doğal Gaz Boru Hattı ile Avusturya nın Avrupa da önemli bir doğalgaz dağıtım noktası olma özelliğinden de faydalanılarak bölge ülkelerin gaz taleplerindeki gelişmelere göre Batı Avrupa ya ulaşılması amaçlanmaktadır. Mevcut şartlara bakıldığında, Azerbaycan (Şahdeniz), Irak, Türkmenistan ile diğer Hazar kaynaklarından temin edilecek doğalgazın taşınması öngörülmektedir. Uzun vadede Arap Doğal Gaz Boru Hattı ile Mısır ve İran başta olmak üzere diğer çevreleyen kaynaklardan da doğalgaz taşınması planlanmaktadır. Taşıma kapasitesi yakıt gazı hariç 31 bcm/yıl olan hattın teknik fizibilite çalışmalarının sonuçlarına göre besleme hatları dâhil boru hattı güzergâh uzunluğunun, km si Türkiye kesimi olmak üzere, toplam km olması planlanmaktadır. İran Türkiye Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (ITE) 8 İran Türkiye Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (ITE) ile İran ve Türkmenistan kaynaklı doğalgazın Türkiye üzerinden Avrupa ya ulaştırılması amaçlanmaktadır. İran doğalgazının Türkiye üzerinden transit geçişi için İran İslam Cumhuriyeti Petrol Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı arasında 17 Kasım 2008 tarihinde Mutabakat Tutanağı imzalamıştır. Projenin yaklaşık uzunluğu toplam km civarındadır. Doğalgaz boru hattı güzergâhının Türkiye içerisindeki uzunluğu ise 1750 km dolayındadır. Proje ile Avrupa ya taşınacak yıllık gaz miktarı hedefi 35 milyar m 3 olarak belirlenmiştir. 5 Doğalgaz Piyasası 2011 Yılı Sektör Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı, Ankara,

23 İran ve Türkmenistan kaynaklı doğalgazın Türkiye üzerinden Almanya ya kadar boru hattı ile iletilmesi için İran Bazargan/Doğubeyazıt sınırı ile İpsala Edirne/Yunanistan sınırı arasındaki kısmının inşaatı ve 30 yıl süre ile işletilmesi için Doğal Gaz Boru Hattı Belgesi alınmıştır.. BOTAŞ tarafından bugüne kadar bölgede yapımı tamamlanan diğer doğalgaz boru hatları aşağıda sırlanmıştır. Mavi Akım Doğal Gaz Boru Hattı 9 (BOTAŞ) Mavi Akım Doğal Gaz Boru Hattı Projesi nde, Rusya Federasyonu ndan Karadeniz tabanından geçecek boru hattı ile yılda 16 milyar m 3 lük gazın 25 yıl süreyle Türkiye ye getirilmesi hedeflenmiştir. Söz konusu proje ile ilgili anlaşma 15 Aralık 1997 tarihinde imzalanmış ve Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak 12 Mayıs 1998 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanmıştır. 17 Kasım 2005 tarihinde açılan hat km uzunluğundadır. Hattın 440 km si Azerbaycan dan, 260 km si Gürcistan dan ve 1074 km si de Türkiye den geçmektedir. Mavi Akım Doğalgaz Boru Hattı, Rusya Federasyonu nun İzobilnoya İstasyonu ndan başlayıp Djubga kenti yakınlarında Karadeniz e girerek denizin m altından 380 km yol alarak Samsun da Türkiye ye ulaşarak 444 km lik boru hattıyla Samsun-Ankara arasını katetmektedir. Doğu Anadolu Dogal Gaz İletim Hattı (BOTAŞ) 10 Doğu Anadolu Doğal Gaz iletim Hattı ile Türkiye nin doğusundaki doğalgaz kaynaklarından alınan doğalgazın, Sivas tan başlayıp Malatya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Osmaniye, Adana ve Mersin güzergahını takip ederek, Türkiye nin Güney ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin doğalgaz ihtiyacını karşılaması hedeflenmiştir. Bu kapsamda İran ve Türkiye arasında 1996 da, Tahran da doğalgaz alım-satım anlaşması imzalanmıştır. Anlaşmaya göre Türkiye, İran dan 23 yıl süre ile doğalgaz alacak olup, ilk aşamada 3 milyar m 3 doğalgaz ile başlayıp, ilerleyen yıllarda bu miktar 10 milyar m 3 e ulaşması hedeflenmiştir. Söz konusu proje ile İran dan 10 Aralık 2001 tarihinde doğalgaz sevkiyatına başlanmıştır. Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğal Gaz Boru Hatti (ITGI) Projesi (BOTAŞ) yılında işletmeye alınan Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı, Güney Avrupa Gaz Ringi nin ilk halkasını oluşturmaktadır yılında Yunanistan-İtalya bağlantısının da devreye alınmasıyla İtalya pazarına da erişim imkânı sağlanacaktır. Proje kapsamında, Yunanistan a 3,6 bcm/yıl ve İtalya ya 8 bcm/yıl olmak üzere toplam 11,6 bcm/yıl hacmindeki gazın Hazar kaynaklarından sağlanarak Türkiye üzerinden taşınması planlanmaktadır

24 Projenin kara kesimi Gümülcine (Komotini) den Yunan Adriyatik kıyısına kadar 592 km, deniz geçişi kesimi ise 212 km uzunluğunda olup, azami derinlik m olarak öngörülmektedir yılında Roma da ülkelerin enerjiden sorumlu bakanları tarafından Hükümetler Arası Anlaşması imzalanan proje, Avrupa ya doğalgaz temin edecek önemli projelerden biridir. Diğer taraftan, bölge yapımı tamamlanan diğer önemli boru hattı projesi Bakü Tiflis Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı projesidir. Proje ile ilgili özet bilgi aşağıdaki gibidir: Bakü Tiflis Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı 12 Mevcut Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi Bakü den başlayıp Ceyhan da son bulmaktadır. Proje kapsamında ilk petrol tarihinde Türkiye ye ulaşmıştır. Boru hattı sayesinde başta Azeri petrolü olmak üzere Bölge de üretilen petroller Ceyhan a taşınmakta ve buradan da tankerlerle dünya pazarlarına ulaştırılmaktadır. BTC Projesi nin bölgede doğu-batı güvenlik koridoru oluşturarak, kesintisiz ve güvenli bir enerji akışına imkân tanıması dolayısıyla stratejik önemi büyüktür. Ayrıca boru hattı, Türk Boğazlarındaki trafik yoğunluğunun artmasını engelleyerek tanker geçişlerindeki risklerin en aza indirilmesine imkân tanımıştır. BTC Projesi nin Türkiye deki bölümü km olmak üzere toplamda km dir

25 Şekil I Bölgede Yürütülen Mevcut ve Planlanan Boru Hattı Projeleri ile TANAP Proje Güzergâhının Kesişen Durumlarını Gösterir Yer Durum Haritası 11

26 I.2. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması. I.2.1.Projenin Fiziksel Özellikleri Projenin çalışma koridoru, Gürcistan-Türkiye sınırından başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Edirne, Tekirdağ, Kırklareli İl sınırları içerisinden geçmektedir. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Projesi Gürcistan-Türkiye/Türkgözü sınırından Türkiye ye giriş yaparak buradan güneye Horasan-Erzurum bölgesine inmekte olup, bu noktadan genel tanımlama ile batı yönünde ilerleyerek Marmara Denizinin Çanakkale Boğazı yakınından Anadolu yakasında Kemer Köyü kuzeyi ile Trakya da Kızılcaterzi köyü güneyi arasından geçmektedir. Deniz geçişi boru hattı uzunluğu yaklaşık 18 km dir. Aşağıda Şekil I de proje güzergâh uzunlukları yaklaşık gösterilmiştir. Marmara Deniz Geçişi Uzunluğu: 18 km Şekil I Marmara Denizinden Geçiş Gösterimi Çanakkale İl sınırları içerisinde Evreşe ile Kavakköy arasında hat iki kola ayrılmaktadır. Bu noktaya kadar boru hattı uzunluğu yaklaşık km dir. Boru hattının bir kolu (1) Tekirdağ İl sınırlarına girerek daha sonra Kırklareli üzerinden Kırklareli/Malkoçlar Köyü yakınlarından Bulgaristan a geçmektedir ve bu kısmın uzunluğu yaklaşık 174 km dir. Boru hattının diğer kolu (2) Edirne İl sınırına geçerek Edirne/İpsala dan Yunanistan a giriş yaparak, Avrupa ya yönelmektedir. Hattın bu bölümü yaklaşık 67 km uzunluğundadır. Aşağıda Şekil I de proje güzergâh uzunlukları yaklaşık gösterilmiştir. TANAP ın Türkiye sınırları içerisindeki boru hattı uzunluğu Türkgözü/Malkoçlar- Bulgaristan sınırına kadar yaklaşık ( =1.899) km ve Yunanistan bağlantısı yaklaşık 67 km dir. 12

27 Ayrım Noktasına Kadar Boru Hattı Uzunluğu: km Bulgaristan Bağlantı Hattı Uzunluğu: 174 km Yunanistan Bağlantı Hattı Uzunluğu: 67 km Şekil I Proje Güzergah Uzunlukları Gösterimi TANAP ın boru çapı karada 56 inç olup, Marmara Denizi geçişinde ise 2 adet 36 inç olarak planlanmıştır. Giriş noktasında 1 ve hat boyunca 7 adet olmak üzere toplamda tahmini 8 adet kompresör istasyonu yapılması planlanmaktadır. Kompresör istasyonuna ek olarak kurulacak diğer yer üstü tesisleri pig istasyonları, blok vana istasyonları, off-take yapıları, katodik koruma sistemleri ve ölçüm istasyonudur. Boru hattı ve tüm yerüstü tesislerinin inşa edilmesi için kamp sahaları, geçici boru depolama alanları, elektrik iletim hatları, ulaşım yolları vb. geçici inşaat tesisleri yer alacaktır. 13

28 Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Projesi işletme bilgileri ve ünitelerin tanımlanması ilişkin detaylar aşağıda verilmiştir. Kompresör istasyonları gaz akışını istenen düzeye ulaştırmak için gaz basıncını arttıran sistemlerdir. Her bir kompresör istasyonu gaz türbinleri ile çalışacak olup, gaz temini boru hattından gelen gaz akışından sağlanacaktır. Proje kapsamında yer alacak kompresör istasyonlarının öngörülen yerleri ve en yakın yerleşim yeri mesafeleri aşağıda Tablo I de verilmiş olup, proje tasarım aşamasında ortaya çıkabilecek değişiklikler ÇED sürecinde belirlenerek, detaylı bilgiler ÇED Raporu ile sunulacaktır. Tablo I Planlanan Kompresör İstasyonu Yerleri Sıra No Kompresör İstasyonu Adı İl İlçe En Yakın Yerleşim Yeri Mesafe (m) Kompresör İstasyonuna Göre Yönü 1 Ardahan Ardahan Posof Türkgözü Köyü 380 Doğu 2 Erzurum Erzurum Horasan 3 Gümüşhane Gümüşhane Kelkit 4 Sivas Sivas Yıldızeli 5 Yozgat Kırşehir Çiçekdağı 6 Eskişehir Eskişehir Sivrihisar 7 Bursa Bursa Mustafakemalpaşa 8 Kırklareli Kırklareli Kofçaz Değirmenler Köyü 980 Kuzeydoğu Azap Köyü Güneybatı Karacaören Köyü Doğu Belenli Köyü Güneybatı Merkezyeniköy Kuzeybatı Danaören Köyü Güneybatı Karacaören Köyü Güneydoğu Aaşağı Kızılcalı Köyü Güneydoğu Acıköy Köyü Güneybatı Sekili Köyü Kuzeydoğu Kertek Köyü Kuzeydoğu Askeri Yerleşim Güneybatı Kömürcükadı Köyü Güneybatı Melik Köyü Kuzeydoğu Karaorman Köyü Kuzeybatı Malkoçlar Köyü Güneybatı Beyci Köyü Doğu Yukarıda belirtilen 8 adet Kompresör İstasyonu için 16 adet alternatif saha belirlenmiştir. Bunlardan 2 adedi Ardahan İli Posof İlçesi sınırları, 2 adedi Erzurum İli Horasan İlçesi sınırları, 1 adedi Gümüşhane İli Kelkit İlçesi sınırları, 2 adedi Sivas İli Yıldızeli İlçesi sınırları, 2 adedi Kırşehir İli Çiçekdağı İlçesi sınırları, 2 adedi Eskişehir İli Sivrihisar İlçesi sınırları, 2 adedi Bursa İli Mustafakemalpaşa İlçesi sınırları, 2 adedi Edirne İli İpsala İlçesi sınırları ve 1 adedi Kırklareli İli Kofçaz İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır (Bkz. Ek-2). 14

29 Yerüstü tesislerinden bir diğeri olan gaz ölçüm istasyonunun 4 adet olması planlanmaktadır. Gaz ölçüm istasyonları ülkeler arasındaki her bir sınır noktasında ve Türkiye için belirlenen 2 adet off-take yapılarındaki geçişte borunun her iki yanında ticari ve kontrollü transferin sağlanmasına yönelik tesislerdir. Gaz ölçüm istasyonu yerleri proje tasarım çalışmaları sonrasında belirlenecek olup, detaylı bilgiler ÇED Raporu ile sunulacaktır. Blok Vana İstasyonları (BVS), gerekli durumlarda gaz akışını kapatmak ve kısmi izolasyonu sağlamak amacıyla kurulan yapılardır. Proje kapsamında 56 adet Blok Vana İstasyonu öngörülmüş olup, il ve ilçelere göre dağılımları aşağıda Tablo I de verilmiştir. Proje tasarım aşamasında ortaya çıkabilecek değişiklikler ÇED süreci içerisinde belirlenerek detaylı bilgiler ÇED Raporu ile sunulacaktır. Tablo I Proje Kapsamında Öngörülen Blok Vana İstasyonları İl İlçe Blok Vana Sayısı İl İlçe Blok Vana Sayısı Kars Selim 2 Damal 1 Ardahan Sarıkamış 1 Merkez 2 Horasan 1 Kırıkkale Keskin 2 Pasinler 2 Bala 1 Erzurum Yakutiye 1 Ankara Gölbaşı 2 Aziziye 1 Polatlı 1 Aşkale 2 Günyüzü 1 Tercan 1 Sivrihisar 1 Erzincan Refahiye 3 Mahmudiye 1 Eskişehir Bayburt Demirözü 1 Odunpazarı 1 Gümüşhane Kelkit 1 Tepebaşı 1 Akıncılar 1 İnönü 1 Sivas İmranlı 1 Domaniç 1 Kütahya Zara 1 Tavşanlı 1 Hafik 1 Orhaneli 1 Bursa Merkez 1 Mustafakemalpaşa 1 Yıldızeli 1 Susurluk 1 Balıkesir Akdağmadeni 2 Gönen 2 Sarıkaya 1 Çanakkale Biga 1 Yozgat Sorgun 1 Malkara 1 Tekirdağ Merkez 1 Hayrabolu 2 Yerköy 1 Kırklareli Babaeski 1 Toplam Blok Vana İstasyonları 56 Merkez 1 15

30 Pig istasyonları, boru hattının temizliğini sağlamak ve korozyonları önlemek üzere tesis edilen yapılardır. Proje konusu doğalgaz boru hattı projesi kapsamında Marmara Deniz geçişinde her iki yakada birer tane olmak üzere toplamda 2 adet Pig İstasyonu tesis edilecektir. Bunların dışında tesis edilecek Pig İstasyonu sayısı ve yerleri ÇED Raporu ile sunulacaktır. Proje kapsamında boru hattında oluşması muhtemel korozyonun engellenmesi ve/veya kontrol altına alınması amacıyla katodik koruma sistemi kullanılacaktır. Söz konusu sistem, korozyonu kontrol altına almak için elektrik akımına dayanan aktif bir sistemdir. Eğer koruma elektrik akımı kesilirse korozyon materyal/çevre kombinasyonu için normal değerlerde gelişmesine devam edecektir. Eğer besleme akımı bütün koruma için yetersizse korozyon azaltılmış değerde gelişecektir. Yukarıda bahsi geçen Kompresör İstasyonları, Pig İstasyonları, Blok Vana İstasyonları, Ölçüm İstasyonları ve off-take yapıları ile diğer yer üstü tesisleri (kamp sahaları ve boru stok alanları gibi) ve lokasyonları projenin ilerleyen aşamalarında tasarım çalışmaları sonrasında belirlenecek olup, ÇED sürecinde detaylandırılacaktır. I.2.2.Proje Aşamaları Projenin farklı dönemlerine ilişkin faaliyetlere ait adımlar aşağıda verilmiştir. A) Tasarım ve Arazi Edinimi ve Ön Hazırlık; İnşaat öncesi dönemde, TANAP Projesi kesin güzergâhının belirlenmesi ve inşaat döneminde kullanılacak olacak verilerin temin edilmesi amacıyla tasarım, ofis ve gerekli durumlarda saha çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu aşamada gerçekleştirilecek tüm mühendislik çalışmaları ile maliyet, çevreye duyarlılık ve uygulanabilirlik açısından en uygun inşaat koridorunun belirlenmesi ve bu hususta gerekli izinlerin alınması sağlanacaktır. İnşaat koridorunun belirlenmesi sırasında, çevresel etkilerin en iyi şekilde ortaya konmasını sağlamak, güzergâhın inşaat öncesindeki doğal durumunu belirlemek, mutlak korunması gereken doğal elemanları kayıt altına almak ve mevcut durumu inşaat sonrası durumla kıyaslamak amacıyla, gerçekleştirilecek tüm mühendislik çalışmaları ÇED süreci ile koordineli bir şekilde yürütülecektir. ÇED süreci sonrasında arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları öncesinde proje kapsamında kullanılacak tüm proje sahaları için gerekli tüm izinler alınacaktır. B) Kamp Sahalarının ve Malzeme Stok Sahalarının Oluşturulması; Arazi hazırlık çalışmaları ile başlayacak inşaat sürecinde ilk olarak, proje içerisinde yer alacak personelin ihtiyaçlarının karşılanacağı kamp sahaları ile hattın tesisinde kullanılacak boru, makine ve ekipman stok sahalarının inşası gerçekleştirilecektir. 16

31 TANAP Projesi kapsamında hattın lojistik açıdan en uygun yerlerine personelin yeme, içme, barınma ve temel ihtiyaçlarının karşılanacağı ve inşaat süresinde hizmet verecek sayıları arasında olması planlanan yerleşim yerleri (kamp sahaları) tesis edilecektir (Şekil I ). Ayrıca, boru hattının temel öğesi olan boruların depolanacağı boru stok sahaları ile inşaat sırasında kullanılacak makine ve ekipmanların konulacağı, bakım ve onarımların yapılacağı malzeme stok sahaları ile servis/bakım (kademe) alanları tesis edilecektir. Bu tesislerin inşası öncesinde tüm alanlarda üst toprak sıyrılarak uygun koşullarda depolanacak ve inşaat sonrasında geçici olan tesis sahalarının eski haline getirilme çalışmaları sırasında kullanılacaktır. Şekil I Proje Boyunca Kullanılacak Yerleşim Yerleri (Kamp Sahaları) 13 C) İnşaat Koridoru Açılması Çizgisel projeler olan boru hatlarında inşaat işlerinin düzenli ve programlı bir şekilde yürütülmesi; hem inşaat işlerinin zamanında tamamlanması hem de çevrenin korunarak daha az zarar görmesi için inşaat koridoru açılması kaçınılmaz bir unsurdur. Bu bağlamda ÇED sürecinde boru hattının döşeneceği kanalın yer aldığı ve her türlü inşaat faaliyetinin yürütüleceği inşaat koridoru açma çalışmalarına başlanacaktır. Normal çalışma şartları altında inşaat çalışma koridoru tip şeması aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. 13 Fotoğraf: 17

32 Şekil I İnşaat Koridoru Tip Şeması 18

33 Topografik Ölçüm Ekibi tarafından arazi üzerine kazıkların çakılması ile belirlenen inşaat koridoru (~ 36 m) içerisinde kalan tüm alanlarda (sulak alanlar, bataklıklar, yan ve dik eğimli alanlar, tarım arazileri vb.) inşaat sonrası dönemde eski haline getirme çalışmalarında kullanılacak en önemli bölümü/bileşeni olan üst toprağın sıyrılması çalışmalarına başlanacaktır (Bkz. Şekil I ). Bu süreçte en önemli çevresel önlemlerin başında inşaat koridorunun dışına çıkılmaması ve güzergâh dışında hiç bir inşaat ve sosyal faaliyette bulunulmaması gelmektedir. a b Şekil I Üst Toprağın Sıyrılması a. Düz Alanlarda, b. Sulak Alanlarda 14 Açılan inşaat koridoru, inşaat çalışmalarının sonraki aşamalarında lojistik destek, mobilizasyon, malzeme nakli ve ulaşım yolu olarak kullanılacaktır (Bkz. Şekil I ). Şekil I İnşaat Koridoru Fotoğraf: a. b Fotoğraf: 19

34 D) Boruların Nakli ve Dizgi Aşaması İnşaat çalışmalarının yürütüleceği güzergâh belirlendikten sonraki aşama; güzergâha yakın yerlerde kurulacak boru stok sahalarından kullanılacak boruların sahaya ulaştırılmasıdır. Süreci hızlandırmak ve maliyeti azaltmak amacıyla, boru stok sahalarında depolanan boruların inşaat koridoruna getirilmesi işlemleri sırasında mevcut yolların kullanılması planlanmakta olup, erişimi olmayan noktalara yeni yolların açılması öngörülmektedir (Bkz. Şekil I ). Bu kapsamda açılacak tüm yollarda da üst toprak sıyrılarak, eski haline getirme çalışmalarında kullanılacaktır. a b Şekil I a. Boru Stok Sahasından Boruların Alınması, b. Boruların Erişim Yolları Boyunca Hatta Taşınması 16 Boruların taşınacağı yollarda toz emisyonuna karşı gerekli noktalarda sulamalar yapılarak, yerleşim yerlerinin bulunduğu alanlarda proje güvenlik standartları doğrultusunda belirlenen hız sınırlarına (10-20 km/s) riayet edilecektir. Taşınan boruların düzenli bir şekilde inşaat koridoru dizgisi gerçekleştirilecektir (Bkz. Şekil I ). a b Şekil I a ve b Boruların İnşaat Koridoruna Dizgisinin Yapılması Fotoğraf: a. b Fotoğraf: a. b. 20

35 E) Boru Eğme, Kaynak Çalışması ve Kaynak Kontrolü Boru hatları tasarlanırken her ne kadar düz arazilerden geçmesi istenirse de, topografik şartlar buna her zaman izin vermeyebilir. Böyle durumlarda hattın arazi profiline uyması için arazi eğimine uygun olarak borularda eğme yapma zorunluluğu söz konusudur. Boru eğme soğuk bükme metodu ile yapılmaktadır. Bu iş için yapılmış ve hidrolik veya pnömatik olarak çalışan eğme makinesi ile borular belli açılarda bükülmektedir (Bkz. Şekil I ). a b Şekil I a ve b Hidrolik Pres Boru Eğme Makinası 18 İnşaat Koridoruna, araç trafiğini ve malzeme naklini engellemeyecek şekilde dizgisi yapılan boruların, güzergâha uygun bir şekilde eğme / bükme işlemlerinin yapılmasından sonra kaynak işlemlerine başlanacaktır. Kaynak yapılan borular indirme yapılacak yönde, araç yolunun tersi istikamette, çizgisel bir şekilde inşaat koridoruna yerleştirilecektir (Bkz. Şekil I ). Kaynak işleminden sonra tüm kaynak noktaları ilk olarak kaynak kontrol ekibi tarafından x-ray veya otomatik ultrasonik test teknolojileri ile kontrol edilmektedir. 18 Fotoğraf: a. b. 21

36 a b c d Şekil I a, b, c. Otomatik Kaynak Ekibi, d. Kaynak Noktalarının Gözle Kontrolü 19 F) Kumlama ve Kaplama Çalışması Kaynak işlemleri tamamlanan boruların, kaynak noktalarında gerekli kalite kontrol işlemleri (kaynak mühendisi kontrolü, kaynak filmi çekilmesi vb.) yapıldıktan sonra kumlama uygulaması yapılacaktır. Kumlama işlemi sonrasında kaynak noktaları kaplamaya hazır hale gelen boru birleşim noktalarında kaplama çalışmaları yapılacaktır. G) Hendek (Trench) Açılması ve Yatak Malzemesinin Serilmesi Kaynak ve kaplama işlemleri tamamlanmış olan boruların, hem güvenlik nedeniyle hem de dış etkiler ile olumsuz hava koşullarına maruz kalmaması için yer altına alınması kapsamında, ölçüm ekibi tarafından güzergâh içerisinde işaretlenen aks boyunca hendekler açılacaktır. 19 Fotoğraf: a. b. c. d. 22

BÖLÜM 11 KÜMÜLATİF ETKİLERİN DEĞERLENDIRILMESI

BÖLÜM 11 KÜMÜLATİF ETKİLERİN DEĞERLENDIRILMESI BÖLÜM 11 KÜMÜLATİF ETKİLERİN DEĞERLENDIRILMESI Sayfa i İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... İİ TABLOLAR DİZİNİ... İİ ŞEKİLLER DİZİNİ... İİ 11. KÜMÜLATİF ETKİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ... 1 11.1. GİRİŞ... 1 11.2. TÜRKİYE-YUNANİSTAN

Detaylı

AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI

AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI GÜNEY GAZ KORİDORU PROJELERİ ÇELİK BORU İMALATÇILARI DERNEĞİ 2012 AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI GÜNEY GAZ KORİDORU PROJELERİ 1. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP)

Detaylı

5.5. BORU HATLARI 5.5-1

5.5. BORU HATLARI 5.5-1 5.5. BORU HATLARI Türkiye coğrafi ve jeopolitik açıdan çok önemli bir konumda yer almaktadır. Ülkemiz, dünyanın en büyük ham petrol ve doğal gaz rezervlerinin bulunduğu Ortadoğu ve Orta Asya ülkeleri ile

Detaylı

TANAP TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI PROJESİ

TANAP TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI PROJESİ TANAP TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI PROJESİ PROJENİN AMACI Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesinin amacı, Azerbaycan ın Hazar Denizi ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi nin güneyindeki

Detaylı

KIRŞEHİR ULAŞTIRMA RAPORU

KIRŞEHİR ULAŞTIRMA RAPORU 2013 KIRŞEHİR ULAŞTIRMA RAPORU Gökhan GÖMCÜ Kırşehir Yatırım Destek Ofisi 15.04.2013 KIRŞEHİR ULAŞTIRMA RAPORU 1. Karayolu Taşımacılığı Karayolu taşımacılığı, başlangıç ve varış noktaları arasında aktarmasız

Detaylı

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org Azerbaycan Enerji GÖRÜNÜMÜ Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EKİM 214 www.hazar.org 1 HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Geniş Hazar Bölgesi ne yönelik enerji,

Detaylı

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER TÜRKİYE BİRİNCİL ENERJİ TALEBİ Türkiye Birincil Enerji Talebi (Milyon TEP) 61% Son 13 yılda: Politik istikrar 77 124 İsikrarlı ekonomik büyüme İyileşen

Detaylı

YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ

YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017113/3017080 Faks: 0232 4530922 E-Mail: abayram@deu.edu.tr

Detaylı

Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ

Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ 1.1. Ruhsat Sahasının İli : İlçesi : Beldesi : Köyü : Ruhsat Numarası : Ruhsat Grubu : I (a) Maden Cinsi : BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ 1.2. Ruhsat Sahibinin Adı Soyadı : Adres :

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI Sayfa1 MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI 03.10.2013 tarihli ve 28784 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği nin 5. Maddesi gereği, 26. Maddesi kapsamında yer

Detaylı

# Province Authority. 1 Ankara Ankara Valiliği. 2 Ardahan Ardahan Valiliği. 3 Balıkesir Balıkesir Valiliği. 4 Bayburt Bayburt Valiliği

# Province Authority. 1 Ankara Ankara Valiliği. 2 Ardahan Ardahan Valiliği. 3 Balıkesir Balıkesir Valiliği. 4 Bayburt Bayburt Valiliği # Province Authority 1 Ankara Ankara Valiliği 2 Ardahan Ardahan Valiliği 3 Balıkesir Balıkesir Valiliği 4 Bayburt Bayburt Valiliği 5 Bilecik Bilecik Valiliği 6 Bursa Bursa Valiliği 7 Çanakkale Çanakkale

Detaylı

TÜRKĐYE NĐN ENERJĐ ARZ POLĐTĐKALARI

TÜRKĐYE NĐN ENERJĐ ARZ POLĐTĐKALARI TÜRKĐYE NĐN ENERJĐ ARZ POLĐTĐKALARI Selahattin HAKMAN TÜSĐAD Enerji Çalışma Grubu Üyesi Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı Enerji Arz ve Talebi 6000 (Mtoe) 5000 4000 3000 2000 1000 0 1980 2000 2006 2015

Detaylı

1. AMAÇ VE KAPSAM

1. AMAÇ VE KAPSAM İÇİNDEKİLER 1. AMAÇ VE KAPSAM ------------------------------------------------------------------------------ 1 2. TANAP PROJESİ GENEL ÖZELLİKLERİ -------------------------------------------------- 1 3.

Detaylı

Doğal Gaz Sektör Raporu

Doğal Gaz Sektör Raporu GAZBİR HAZİRAN Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Doğal Gaz Sektör Raporu İthalat Haziran ayında yılının aynı ayına göre ülke ithalat miktarında 434 milyon sm3, %13,76 lik bir artış meydana gelmiştir.

Detaylı

ÜNĠVERSiTESĠ ULAġTIRMA VE LOJĠSTĠK BÖLÜMÜ LOJĠSTĠK KULÜBÜ 7.LOJĠSTĠK ZĠRVESĠ. 10 Mayıs 2010. Bakü-Tiflis-Ceyhan ve Nabucco Boru Hattı Projeleri

ÜNĠVERSiTESĠ ULAġTIRMA VE LOJĠSTĠK BÖLÜMÜ LOJĠSTĠK KULÜBÜ 7.LOJĠSTĠK ZĠRVESĠ. 10 Mayıs 2010. Bakü-Tiflis-Ceyhan ve Nabucco Boru Hattı Projeleri ĠSTANBUL ÜNĠVERSiTESĠ ULAġTIRMA VE LOJĠSTĠK BÖLÜMÜ LOJĠSTĠK KULÜBÜ 7.LOJĠSTĠK ZĠRVESĠ 10 Mayıs 2010 Bakü-Tiflis-Ceyhan ve Nabucco Boru Hattı Projeleri Osman Z. Göksel BOTAġ BTC Proje Direktörü Nabucco

Detaylı

CEYHAN DA SANAYİ KURULUŞLARI BOTAŞ

CEYHAN DA SANAYİ KURULUŞLARI BOTAŞ CEYHAN DA SANAYİ KURULUŞLARI BOTAŞ AYLAR İTİBARIYLA TAŞINAN HAM PETROL MİKTARLARI (BİN VARİL) "Son 12 Ay" YIL AY IRAK- TÜRKİYE CEYHAN- KIRIKKALE BATMAN- DÖRTYOL 2011 Aralık 12.653 1.739 1.232 17.743 2011

Detaylı

Doğal Gaz Sektör Raporu

Doğal Gaz Sektör Raporu GAZBİR MAYIS Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Doğal Gaz Sektör Raporu İthalat mayıs ayında yılının aynı ayına göre ülke ithalat miktarında 513 milyon sm3, %15,92 lik bir artış meydana gelmiştir.

Detaylı

TÜRKİYE NİN ENERJİ POLİTİKALARI

TÜRKİYE NİN ENERJİ POLİTİKALARI TEMEL POLİTİKALAR Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi ne göre, Türkiye nin enerji sektöründeki stratejisi; ülkenin ekonomik ve sosyal hayatında önemli role sahip enerji kaynakları

Detaylı

Doğal Gaz Sektör Raporu

Doğal Gaz Sektör Raporu GAZBİR Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği TEMMUZ Doğal Gaz Sektör Raporu İthalat 4.5, 4., Temmuz ayında yılının aynı ayına göre ülke ithalat miktarında 915,37 milyon sm 3, %28,43 lük bir artış meydana

Detaylı

Dünyada Enerji Görünümü

Dünyada Enerji Görünümü 22 Ocak 2015 Dünyada Enerji Görünümü Gelir ve nüfus artışına paralel olarak dünyada birincil enerji talebi hız kazanmaktadır. Özellikle OECD dışı ülkelerdeki artan nüfusun yanı sıra, bu ülkelerde kentleşme

Detaylı

TÜRKİYE DOĞAL GAZ PİYASASI GENEL GÖRÜNÜMÜ

TÜRKİYE DOĞAL GAZ PİYASASI GENEL GÖRÜNÜMÜ TÜRKİYE DOĞAL GAZ PİYASASI GENEL GÖRÜNÜMÜ 2018 1970 Türkiye de ilk gaz Kırklareli nde keşfedildi. 1974 1986 BOTAŞ, Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümetleri arasında 27 Ağustos 1973 tarihinde

Detaylı

Dünyada Enerji Görünümü

Dünyada Enerji Görünümü 09 Nisan 2014 Çarşamba Dünyada Enerji Görünümü Dünyada, artan gelir ve nüfus artışına paralel olarak birincil enerji talebindeki yükseliş hız kazanmaktadır. Nüfus artışının özellikle OECD Dışı ülkelerden

Detaylı

(Resmi Gazete ile yayımı: 13/06/2000 Sayı:24078)

(Resmi Gazete ile yayımı: 13/06/2000 Sayı:24078) -2182- TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE RUSYA FEDERASYONU HÜKÜMETİ ARASINDA RUS DOĞAL GAZININ KARADENİZ ALTINDAN TÜRKİYE CUMHURİYETİNE SEVKİYATINA İLİŞKİN 15 ARALIK 1997 TARİHLİ ANLAŞMAYA EK PROTOKOLÜN

Detaylı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Alanında Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Projesi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Alanında Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Projesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Alanında Kapasitesinin Kitapçık B68 (Ek II 36) Kayak Merkezlerinin Çevresel Etkileri I. GİRİŞ Bu belge kayak merkezlerinin çevresel etkileri

Detaylı

BÖLÜM 7.3.1.9. Proje Yeri ve Etki Alanında (Hava, Su, Toprak, Gürültü vb. Açısından) Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi

BÖLÜM 7.3.1.9. Proje Yeri ve Etki Alanında (Hava, Su, Toprak, Gürültü vb. Açısından) Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi BÖLÜM 7.3.1.9. Proje Yeri ve Etki nda (Hava, Su, Toprak, Gürültü vb. Açısından) Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER... i TABLOLAR... ii ŞEKİLLER... iii KISALTMALAR...

Detaylı

Enerji Yatırımları Fizibilite Raporu Hazırlanması Semineri Enerji Yatırımlarının Çevresel ve Sosyal Etkilerinin Değerlendirilmesi 29 Mart 2012

Enerji Yatırımları Fizibilite Raporu Hazırlanması Semineri Enerji Yatırımlarının Çevresel ve Sosyal Etkilerinin Değerlendirilmesi 29 Mart 2012 Enerji Yatırımları Fizibilite Raporu Hazırlanması Semineri Enerji Yatırımlarının Çevresel ve Sosyal Etkilerinin Değerlendirilmesi 29 Mart 2012 H.Bülent KADIOĞLU Çevre Mühendisi Golder Associates Sunum

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 01 10 2014 Sayı 30 TEPAV İSTİHDAM İZLEME TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Mayıs 2014 verilerinin değerlendirildiği- 30. sayısında sigortalı ücretli

Detaylı

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr ENERJİ 2011 yılı sonu itibarıyla dünyadaki toplam enerji kaynak tüketimi 12.274,6 milyon ton eşdeğeri olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı itibarıyla dünyada enerji tüketiminde en yüksek pay %33,1 ile petrol,

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR -- YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri

Detaylı

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER DÜNYA & TÜRKİYE ENERJİ TALEBİ Dünya Enerji Talebi Değişimi (02-14) Türkiye Birincil Enerji Talebi (Milyon TEP) 76% 33% 1% -8% 77 61% 124 OECD Dışı Dünya

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 01 10 2014 Sayı 31 TEPAV İSTİHDAM İZLEME TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Haziran 2014 verilerinin değerlendirildiği- 31. sayısında sigortalı

Detaylı

Kuzey Marmara Otoyolu Projesi (3. Boğaz Köprüsü Dahil) KINALI ODAYERİ KESİMİ VE KURTKÖY AKYAZI KESİMİ (Bağlantı Yolları Dahil)

Kuzey Marmara Otoyolu Projesi (3. Boğaz Köprüsü Dahil) KINALI ODAYERİ KESİMİ VE KURTKÖY AKYAZI KESİMİ (Bağlantı Yolları Dahil) Kuzey Marmara Otoyolu Projesi (3. Boğaz Köprüsü Dahil) KINALI ODAYERİ KESİMİ VE KURTKÖY AKYAZI KESİMİ ( Dahil) MARMARA OTOYOL İNŞAATI ADİ ORTAKLIĞI TİCARİ İŞLETMESİ Proje Tanımı... 3996 sayılı Bazı Yatırım

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU 2013 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 06/03/2014 tarihinde 2013 yılı Hanehalkı İşgücü İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılında bir önceki yıla göre;

Detaylı

2016 YILI DOĞAL GAZ DAĞITIM SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME RAPORU

2016 YILI DOĞAL GAZ DAĞITIM SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME RAPORU 2016 YILI DOĞAL GAZ DAĞITIM SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME RAPORU GİRİŞ Bu çalışma; doğal gaz dağıtım şirketlerimizden toplanan veriler, TÜİK verileri ve EPDK aylık doğal gaz raporları kullanılarak, 2016 yılında

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) a r k a. o r g. t r * II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%)   a r k a. o r g. t r * II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III 18.01.2019 Ulusal Gelişmeler Büyüme Hızı (%) %10 veya fazla %6-%10 %3-%6 %0-%3 %0 dan küçük Veri yok 2016 2017 2018* 14 II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III 12 10 8 6 11,5 4

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 16 09 2014 Sayı 29 Genel Değerlendirme Nisan 2014 TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Nisan 2014 verilerinin değerlendirildiği- 29. sayısında sigortalı

Detaylı

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) a r k a. o r g. t r 11,5 7,5 5,8 7,4 7,4 7,3 7,2 3,6 6,1 5,3 3,2 5,3 5,3 4,9 4,8 4,2 2,6 1,8 -3, ,8

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%)   a r k a. o r g. t r 11,5 7,5 5,8 7,4 7,4 7,3 7,2 3,6 6,1 5,3 3,2 5,3 5,3 4,9 4,8 4,2 2,6 1,8 -3, ,8 Büyüme Hızı (%) %10 veya fazla %6-%10 %3-%6 %0-%3 %0 dan küçük Veri yok 2018* 2017 2016 2015 YILLIK 2,6 IV -3,0 III 1,8 II 5,3 I 7,4 YILLIK 7,4 IV 7,3 III 11,5 II 5,3 I 5,3 YILLIK 3,2 IV 4,2 III -0,8 II

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 1.1. Dünya da Enerji...1 1.1.1. Dünya Birincil Enerji Arzındaki Gelişmeler ve Senaryolar...1 1.2. Türkiye de Enerji...4 1.2.1. Türkiye Toplam Birincil Enerji

Detaylı

DOĞALGAZ TEDARİĞİ İÇİN KİLİT BAĞLANTI. Karadeniz den Geçecek Güney Akım Deniz Doğalgaz Boru Hattı

DOĞALGAZ TEDARİĞİ İÇİN KİLİT BAĞLANTI. Karadeniz den Geçecek Güney Akım Deniz Doğalgaz Boru Hattı DOĞALGAZ TEDARİĞİ İÇİN KİLİT BAĞLANTI Karadeniz den Geçecek Güney Akım Deniz Doğalgaz Boru Hattı 1 Güney Akım Deniz Doğalgaz Boru Hattı Rusya da bulunan dünyanın en geniş gaz rezervlerini doğrudan Avrupa

Detaylı

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) Türkiye ekonomisi 2017 itibariyle dünyanın 17. Avrupa nın 6. büyük ekonomisidir. a r k a. o r g.

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) Türkiye ekonomisi 2017 itibariyle dünyanın 17. Avrupa nın 6. büyük ekonomisidir.   a r k a. o r g. Ulusal Gelişmeler Büyüme Hızı (%) Türkiye ekonomisi 2017 itibariyle dünyanın 17. Avrupa nın 6. büyük ekonomisidir. %10 veya fazla %6-%10 %3-%6 %0-%3 %0 dan küçük Veri yok Kaynak: TÜİK- Dünya Bankası; *:

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI EK-2 FAALİYET BAŞVURU FORMU

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI EK-2 FAALİYET BAŞVURU FORMU 1. Başvuru sahibine ilişkin bilgiler: 1.1 Adı Soyadı 1.2 Adresi 1.3 T.C. Kimlik No 1.4 Telefon (GSM) 1.5 E-Posta 2. Firmaya ilişkin bilgiler: 2.1 Firma Adı 2.2 Adresi 2.3 Telefon No 2.4 Faks No 2.5 Sicil

Detaylı

Şekil 1: Planlama Alanının Bölgedeki Konumu

Şekil 1: Planlama Alanının Bölgedeki Konumu EDİRNE İLİ 1/25 000 ÖLÇEKLİ 1. PLANLAMA ALANININ GENEL TANIMI Planlama alanı, Edirne İli, Merkez İlçe, Tayakadın Köyü, Karakoltepe Mevkii, 34 Pafta, 164 Ada, 27 Parselin bulunduğu alanı kapsamaktadır.

Detaylı

PETROL BORU HATLARININ ÇUKUROVA'YA KATKILARI VE ÇEVRESEL ETKİLERİ

PETROL BORU HATLARININ ÇUKUROVA'YA KATKILARI VE ÇEVRESEL ETKİLERİ Dosya PETROL BORU HATLARININ ÇUKUROVA'YA KATKILARI VE ÇEVRESEL ETKİLERİ Hüseyin ERKUL Yrd. Doç. Dr., İnönü Üniversitesi İ.İ.B.F. Kamu Yönetimi Bölümü herkul@inonu.edu.tr Yeliz AKTAŞ POLAT Arş. Gör., İnönü

Detaylı

Tarihi gün! TANAP'tan ilk gaz akışı başladı

Tarihi gün! TANAP'tan ilk gaz akışı başladı 1 / 7 2018/06/22 15:50 Tarihi gün! TANAP'tan ilk gaz akışı başladı Türkiye'nin enerji arz güvenliğine önemli katkılar sağlayacak olan TANAP törenle açıldı. TANAP la, Doğu ile Batı arasında Azerbaycan la

Detaylı

TÜRKİYE İLETİM SİSTEMİ RÜZGÂR SANTRALİ BAĞLANTILARI

TÜRKİYE İLETİM SİSTEMİ RÜZGÂR SANTRALİ BAĞLANTILARI TÜRKİYE İLETİM SİSTEMİ RÜZGÂR SANTRALİ BAĞLANTILARI Kazım ŞENOCAK Elektrik Mühendisi Planlama ve Stratejik Yönetim Dairesi Başkanlığı 08/05/2015 www.teias.gov.tr Kurulu Güç Bilgileri Rüzgar Kurulu Güç

Detaylı

Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu ( Dönemi)

Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu ( Dönemi) Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu (2016-2026 Dönemi) 13.04.2016 Yönetici Özeti Bu rapor, Türkiye elektrik iletim sistemi mevcut durumu, TEİAŞ tarafından planlanan iletim sistemi yatırımları

Detaylı

Ekonomik Rapor Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / 307

Ekonomik Rapor Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /  307 2.9 Bölgesel Düzeyde Seçilmiş Özet Göstergeler Bu bölümde gerek İBBS Düzey-2, gerekse İBBS Düzey-3 e göre seçilmiş olan özet göstergeleri çok daha yalın bir şekilde yorumlayabilmek üzere, sınıf sayısı

Detaylı

Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi

Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi T. C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Daire Başkanlığı 03 Aralık 2013 / Afyonkarahisar

Detaylı

TABLO 27: Türkiye'deki İllerin 2006 Yılındaki Tahmini Nüfusu, Eczane Sayısı ve Eczane Başına Düşen Nüfus (2S34>

TABLO 27: Türkiye'deki İllerin 2006 Yılındaki Tahmini Nüfusu, Eczane Sayısı ve Eczane Başına Düşen Nüfus (2S34> 3.2.2. ECZANELER Osmanlı İmparatorluğu döneminde en eski eczane 1757 yılında Bahçekapı semtinde açılmış olan İki Kapılı Eczahane'dir. İstanbul'da sahibi Türk olan ilk eczahane ise "Eczahane-i Hamdi" adıyla

Detaylı

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 07.08.2015 Sayı 41 Genel Değerlendirme Nisan 2015 TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Nisan 2015 verilerinin değerlendirildiği- 41. sayısında sigortalı

Detaylı

Gayri Safi Katma Değer

Gayri Safi Katma Değer Artıyor Ekonomik birimlerin belli bir dönemde bir bölgedeki ekonomik faaliyetleri sonucunda ürettikleri mal ve hizmetlerin (çıktı) değerinden, bu üretimde bulunabilmek için kullandıkları mal ve hizmetler

Detaylı

Kamyonet Duraklarımız. Fabrika Taşımacılığı

Kamyonet Duraklarımız. Fabrika Taşımacılığı 1 9 7 0 ' d e n b u y a n a NAKLİYE YÜK BORSASI D Ü N Y A ' N I N T A Ş I Y I C I G Ü C Ü! Türkiye'nin 81 ilinden 935 ilçesine yurtiçi 70.000 araç ve 8.500 temsilcilik, yurtdışı binlerce anlaşmalı şoför

Detaylı

20 inch 68.6 km, 24 inch 32 km Yeraltı Doğalgaz Boru Hatları ve Hat Vanası İstasyonları Detay Mühendisliği Avrasya İnşaat A.Ş.

20 inch 68.6 km, 24 inch 32 km Yeraltı Doğalgaz Boru Hatları ve Hat Vanası İstasyonları Detay Mühendisliği Avrasya İnşaat A.Ş. 0906 Khormor - Jambour Pig İstasyonu - IRAK Pig İstasyonu ve Bağlantı Hatları Yapısal ve Boru Gerilme Hesaplarının Kontrolu Crescent Petroleum (2009) 0803 Khormor - Erbil Doğal Gaz Boru Hattı - IRAK 24

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ. Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ. Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı Ocak 2009 TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ Türkiye, başta Orta Doğu ve Hazar Havzası

Detaylı

İZİN BAŞVURUSU İÇERİĞİ PETROL RAFİNERİLERİ

İZİN BAŞVURUSU İÇERİĞİ PETROL RAFİNERİLERİ İZİN BAŞVURUSU İÇERİĞİ PETROL RAFİNERİLERİ 1 AŞAĞIDA ADI GEÇEN TESİSİN BİRİMLERİ İÇİN ENTEGRE ÇEVRE İZNİ GEREKLİLİĞİ İÇİN TEMEL PROJE : YERLEŞKE ADRESİ: VERİLİŞ TARİHİ: HAZIRLAYAN KİŞİ 1 : Adı - Soyadı

Detaylı

(*Birincil Enerji: Herhangi bir dönüşümden geçmemiş enerji kaynağı) Şekil 1 Dünya Ekonomisi ve Birincil Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki

(*Birincil Enerji: Herhangi bir dönüşümden geçmemiş enerji kaynağı) Şekil 1 Dünya Ekonomisi ve Birincil Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki Nüfus artışı, kentsel gelişim ve sanayileşme ile birlikte dünyada enerji tüketimi gün geçtikçe artmaktadır. Dünya nüfusunun 2040 yılına geldiğimizde 1,6 milyarlık bir artış ile 9 milyar seviyesine ulaşması

Detaylı

16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK

16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK 16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan: ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ (ADNKS) 2014 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 28/01/2015 tarihinde 2014 yılı Adrese Dayalı Kayıt Sistemi Sonuçları haber bültenini yayımladı. 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle;

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ (ADNKS) 2015 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 28/01/2016 tarihinde 2015 yılı Adrese Dayalı Kayıt Sistemi Sonuçları haber bültenini yayımladı. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle;

Detaylı

Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Çevre Denetimi Ani, planlı, birleşik denetimler ve izlemeler yapılmaktadır. 2872 sayılı Çevre Kanunu ve yönetmelikleri kapsamında Hava, Su,

Detaylı

2015 Ayçiçeği Raporu

2015 Ayçiçeği Raporu 2015 Ayçiçeği Raporu İçindekiler 1.AYÇİÇEĞİ EKİM ALANI... 2 1.1. Türkiye de Ayçiçeği Ekim Alanı... 2 1.2. TR83 Bölgesinde Ayçiçeği Ekim Alanı... 5 1.3. Samsun da Ayçiçeği Ekim Alanı... 6 1.3.1. Samsun

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Temmuz/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Temmuz/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ağustos/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ağustos/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Kasım/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Kasım/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Aralık/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Aralık/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ

HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ SIR A NO 1 HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ ÇED Yönetmeliği Kapsamında Başvuru Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği 03/10/2013 tarihli 28784 sayılı Resmi Gazete

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Ağustos/ 2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Ağustos/ 2017 I Bu raporda yer alan tüm bilgi, tablo ve şekillerin her hakkı saklıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı ANKARA 2017 Önemli

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 01 07 2014 Sayı 27 Genel Değerlendirme Şubat 2014 TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Şubat 2014 verilerinin değerlendirildiği- 27. sayısında sigortalı

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Nisan/2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Nisan/2017 I Bu raporda yer alan tüm bilgi, tablo ve şekillerin her hakkı saklıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı ANKARA 2017 Önemli

Detaylı

Yük. Müh. Fatih ÜNLÜUYSAL İGDAŞ Etüd Proje Md. Proje Şefi 29 Mayıs 2013

Yük. Müh. Fatih ÜNLÜUYSAL İGDAŞ Etüd Proje Md. Proje Şefi 29 Mayıs 2013 Slide 1 title Başlıklar özet Bullet 2 point Bullet 3 point İstanbul Avrupa Yakası Doğalgaz Dağıtım Şebekesinin En Yüksek Debide Çekişlerde TPAO Silivri Doğalgaz Depolarından Beslenmesinin İncelenmesi Yük.

Detaylı

SOCAR TÜRKİYE Türkiye de Entegre Enerji

SOCAR TÜRKİYE Türkiye de Entegre Enerji SOCAR TÜRKİYE Türkiye de Entegre Enerji Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi: SOCAR Rakamlarla SOCAR: 51.000 Çalışan 11 ülkeden 21 uluslararası enerji şirketi ile anlaşmalar Dünyada 17 noktada faaliyet: 15

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 11.06.2015 Sayı 39 Eki-08 Oca-09 Nis-09 Tem-09 Eki-09 Oca-10 Nis-10 Tem-10 Eki-10 Oca-11 Nis-11 Tem-11 Eki-11 Oca-12 Nis-12 Tem-12 Eki-12 Oca-13 Nis-13 Tem-13 Eki-13 Oca-14 Nis-14 Tem-14 Eki-14 Oca-15

Detaylı

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK Lisans başvurusu Düzenli depolama tesisleri için tesisin bulunduğu belediyeden usulüne göre alınmış izin veya ruhsat üzerine Bakanlıktan lisans alınması

Detaylı

Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti

Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti 05.02.2013 Toplam 26.2 trilyon metreküp ispat edilen doğalgaz rezervleriyle dünyadaki ispat edilen doğalgaz kaynaklarının yüzde 11,7 sini elinde bulunduran Türkmenistan,

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Mayıs/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Mayıs/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ. Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ. Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı Ocak 2008 TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ Türkiye, başta Orta Doğu ve Hazar Havzası

Detaylı

PLAN AÇIKLAMA RAPORU

PLAN AÇIKLAMA RAPORU BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, ADA 4324/PARSEL 30, ADA 4325/PARSELLER 8-9-10 VE 11 DE KAYITLI TAŞINMAZLAR İÇİN HAZIRLANAN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU

Detaylı

2010/17 GENELGESİ VE UYGULAMALARI. Kimya Müh. MERYEM YILMAZ

2010/17 GENELGESİ VE UYGULAMALARI. Kimya Müh. MERYEM YILMAZ 2010/17 GENELGESİ VE UYGULAMALARI Kimya Müh. MERYEM YILMAZ İÇERİK 2010/17 TIBBİ ATIKLARIN BERTARAFINA DAİR GENELGE GENELGE EK:1 GENELGE EK:2 2010 TIBBİ ATIK İL DURUM RAPORU 2010/17 GENELGESİ UYGULAMALARI

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Mart/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Mart/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. Yeni Teşvik Sistemi. 4. Bölge Teşvikleri

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. Yeni Teşvik Sistemi. 4. Bölge Teşvikleri Yeni Teşvik Sistemi 4. Bölge Teşvikleri Ekim 2013 İçerik Yeni Teşvik Sistemi Amaçları Yeni Teşvik Sistemi Uygulamaları Genel Teşvikler Bölgesel Teşvikler Büyük Ölçekli Ya>rımlar Stratejik Ya>rımlar 4.

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2010 Yılı Göç İstatistikleri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNK) sonuçları veri tabanı ve 2000 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre,

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ekim/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ekim/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI SAMSUN SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI 5216 sayılı yasadan önceki Belediye Hizmet Alanı (7.000 ha) 5747 sayılı yasadan sonra Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan Çizgisi (79.000 ha) 6360 sayılı

Detaylı

AMASYA GES 10,44 MW TEKNİK OLMAYAN ÖZET (TOÖ) Amasya ili, Kutu Köy

AMASYA GES 10,44 MW TEKNİK OLMAYAN ÖZET (TOÖ) Amasya ili, Kutu Köy AMASYA GES 10,44 MW TEKNİK OLMAYAN ÖZET (TOÖ) Amasya ili, Kutu Köy Proje Tanıtımı: Amasya İlinde bulunan Amasya Güneş Enerji Santrali (GES) işletmeye geçtiğinde; 10,44 MW kurulu güç elektrik üretilecektir.

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Haziran/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Haziran/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 16 Ağustos 2011 SALI Resmî Gazete Sayı : 28027 YÖNETMELİK Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Detaylı

KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi)

KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi) TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi) MART / 2017 I İÇİNDEKİLER

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Mayıs/2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Mayıs/2017 I Bu raporda yer alan tüm bilgi, tablo ve şekillerin her hakkı saklıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı ANKARA 2017 Önemli

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Eylül/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Eylül/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

Ö:1/5000 25/02/2015. Küçüksu Mah.Tekçam Cad.Söğütlü İş Mrk.No:4/7 ALTINOLUK TEL:0 533 641 14 59 MAİL:altinoluk_planlama@hotmail.

Ö:1/5000 25/02/2015. Küçüksu Mah.Tekçam Cad.Söğütlü İş Mrk.No:4/7 ALTINOLUK TEL:0 533 641 14 59 MAİL:altinoluk_planlama@hotmail. ÇANAKKALE İli, AYVACIK İLÇESİ, KÜÇÜKKUYU BELDESİ,TEPE MAHALLESİ MEVKİİ I17-D-23-A PAFTA, 210 ADA-16 PARSELE AİT REVİZYON+İLAVE NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU Ö:1/5000 25/02/2015 Küçüksu Mah.Tekçam

Detaylı

Türkiye nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı

Türkiye nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı Türkiye nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı Sayfa 1 Türkiye nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı Türkan BUDAK Mevcut enerji kaynakları ülkelerin artan enerji ihtiyaçlarının karşılama noktasında

Detaylı

TÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİ (ENTERKONNEKTE SİSTEM)

TÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİ (ENTERKONNEKTE SİSTEM) TÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİ (ENTERKONNEKTE SİSTEM) 8. İLETİM TESİS VE İŞLETME GRUP MÜDÜRLÜĞÜ (İŞLETME VE BAKIM MÜDÜRLÜĞÜ) HAZIRLAYAN TEMMUZ 2008 Ankara 1 Gönderen: Recep BAKIR recepbakir38@mynet.com ENTERKONNEKTE

Detaylı

ÜLKEMİZDE VE DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİ

ÜLKEMİZDE VE DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİ ÜLKEMİZDE VE DOĞU KARADENİZ HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİ Prof. Dr. Hızır ÖNSOY K.T.Ü. İnş. Müh. Hidrolik Anabilim Dalı Öğr. Üyesi honsoy@ktu.edu.tr Dünya, ileri teknoloji ve sanayide, baş döndürücü

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 19 05 2014 Sayı 26 Genel Değerlendirme Ocak 2014 TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Ocak 2014 verilerinin değerlendirildiği- 26. sayısında sigortalı ücretli istihdamı, kadın

Detaylı

Eczacılık VII.1. ECZACILIK UYGULAMALARI VII.2. ECZACILIK EĞİTİMİ

Eczacılık VII.1. ECZACILIK UYGULAMALARI VII.2. ECZACILIK EĞİTİMİ VII.. ECZACILIK UYGULAMALARI VII.. ECZACILIK EĞİTİMİ VII.. Uygulamaları TABLO-: BRANŞLARA GÖRE ECZACI DAĞILIMI (008) BRANŞLAR ECZACI SAYISI Bakanlık ve SGK'da Çalışan Eczacılar (Kamu Eczacısı) İlaç Sektöründe

Detaylı

Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nurel KILIÇ Türkiye de tüketilen birincil enerjinin % 39 u petrol, % 27 si kömür, % 21 i doğal gaz ve % 13 ü büyük oranda hidroelektrik ve diğer yenilenebilir kaynaklardan

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Nisan/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Nisan/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı