8. ENERJİ VERİMLİLİĞİ FORUM VE FUARI

Transkript

1 8. ENERJİ VERİMLİLİĞİ FORUM VE FUARI ENERJİ ÜRETİMİNDE VERİMLİLİK İÇİN AKILLI BÖLGESEL ISITMA Türkiye deki Örnek Kojenerasyon Bölge Isıtma Uygulamaları Özgür Çalık TURKOTED

2 Türkiye deki Örnek Kojenerasyon Bölge Isıtma Uygulamaları 1. Giriş 2. Örnek Uygulama Esenyurt Termik Santrali 3. Diğer Uygulamalar Soma Bölgesel Isıtma Sistemi 4. Diğer Uygulamalar Balçova Bölgesel Isıtma Sistemi 5. Diğer Uygulamalar Fabrikaları Lojman Isıtma Sistemleri

3 Giriş Ülkemizde artan nüfus ve kentleşmeye paralel olarak hızla ilerleyen konutlaşma beraberinde ciddi enerji talebi oluşturmaktadır. Bu talebin karşılanmasında doğalgaz başı çekmektedir. Doğalgazdaki dışa bağımlılık ve arz güvenliği gibi sorunlar nedeniyle tüketimde olduğu kadar üretimdeki enerji verimliliği de önem kazanmaktadır. Gu nu mu z teknolojisi ile kurulmuş enerji santrallerinin kombine çevrim elektrik verimlilikleri %60 civarına kadar yükselmiştir. Elektriksel verimliliği en yüksek sahip santrallerde dahi ısı olarak kullanılabilecek çok ciddi bir potansiyel mevcuttur. Bu atıl ısı potansiyelinin hızla gelişmekte olan konutlaşma ile birlikte ilerlemesi ile ülkemize enerji tasarrufu anlamında ciddi katkılar sağlayacaktır. Sizlere bu sunumda Esenyurt Termik Santrali Başta olmak üzere örnek bölgesel ısıtma uygulamalarından bahsedeceğim.

4 Esenyurt Termik Santrali yabancı sermaye kullanılarak ve uluslararası standartlar uygulanarak işletmeye alınan santrallerden biridir. 180 MW elektrik, 180 MW termal kapasiteli kombine çevrimli enerji santrali,türk ekonomisinin hızla büyüyen ihtiyaçlarını karşılamak için yılda 1,4 Milyar kilovat saat elektrik ve 130 milyon kilovat saat ısı üretimi yapmaktadır.

5 Tesis Konumu: Tesis Esenyurt Belediyesi sınırları içerisinde, İstanbul şehir merkezinin 30 km batısındaki m² alan üzerinde bulunmaktadır. Esenyurt Termik Santrali

6 Tesis ve Esenkent Yerleşimi:

7 Tesis Görünümü:

8 Tesis Genel Bilgileri: Üç adet 38 MW nominal kapasitye sahip Frame 6B Gaz türbini : Çift yakıt ve dry low NOx combustor DLN-1 sistemi Üç adet 44 MVA Alstom generatorleri Üç adet 45 MVA 11/154kV Pauwels trafoları ile TEIAS sistemine bağlanmaktadırlar Üç adet Schelde dizaynı, çift basınçlı ek yakıt yakma kapasitesine sahip HRSG Bir adet 74 MW nominal kapasitye sahip GE buhar türbini: Alstom 82 MVA generator Pauwels 86 MVA 11/154kV trafo ile TEIAS sistemine bağlanmaktadırlar Gaz arzı kesilmesi durumunda 10 gün kesintisiz üretim amacı saha da ton sıvı yakıt depolanmaktadır Çift demin su hazırlama tesisi ve ilgili tankları Hava soğutmalı kondenser ACC Bölgesel Isıtma sistemi Acil durum amaçlı yardımcı kazan

9 Isı Satış Anlaşması: Kooperatifler birliği ile 20 yıllık anlaşma yaklaşık 10,000 konut Tesis Isı kapasitesi 180MW th Anlaşma maksimum talebi 95MW th Şu an ki maksimum talep 65MW th Santral dışında bulunan şebeke mülkiyeti ve işletme bakım sorumluluğu müşteriye aittir. Tarife konut gaz satış fiyatına endekslidir;. Tarife formülü : 0.60 x Gaz bedeli/ Gaz LHV Gaz bedeli $ / SM 3 Gaz LHV 8250 Kcal /M 3

10

11 Bölgesel Isıtma Sistemi: Doğa enerji bölgesel ısıtma sistemi pompalar, heat exchanger lar, yardımcı kazan ve kontrol sisteminden oluşmaktadır. Sistem kontrolü amaçlı operatör çıkış suyu sıcaklığını C arasında set olarak sisteme girer ve sistem gerekli heat exchanger ları devreye almaktadır. Hedef dizayn dönüş sıcaklığı 70 C dir, sistem su debisi kontrol edilerek bu değer sabit tutulur. Yardımcı kazan çift yakıtlıdır ve 20MW th kapasiteye sahiptir normal şartlarda ısı sağlamak için kullanılmaz. Heat exchangers HRSG Coil leri üç adet nominal kapasite her biri 5.3MW th LT Kondenserler iki adet herbiri 49MW th kapasitesine sahiptir ve buhar türbini 14. kademeden buhar almaktadır. HT kondenser 66 MW th kapasiteye sahiptir, buhar türbini 12. kademeden ve/veya LP ana headerden buhar almaktadır.

12 Buhar Türbini : Düşük Basınç Buhar Kontrol Valfi ( V2) Ana Buhar Girişi Valfi ( V1) Düşük Basınç Buhar çıkışı (1,75 bara)

13

14

15 Bölgesel Isıtmanın Santral Verimi Üzerine Etkileri: Santral bölgesel ısıtma yükünün 16 MWh kadar olan kısmını tamamıyla atık olan baca gazından sağlamaktadır. Bu ısı üretimi santral verimini %5 oranında arttırmaktadır. Kalan ısı talebi buhar türbinin 14. kademesinden çekilen buhar vasıtası ile karşılanmaktadır. Çekilen buhar her ne kadar buhar türbini gücünü az miktarda düşürse de ACC den atmosfere atılan enerjiyi geri kazandırdığı için santral verimini arttırmaktadır. Buhar türbinin den çekilen 1 Mwh elektrik enerjisi = 10 Mwh bölgesel ısıtma enerjisi

16 Sadece Elektrik Üretimi : Bacadan Atılan Enerji 51 Mwh Buhar türbini ısı kayıpları 3 Mwh Buhar Türbini 56 Mwh Elektrik Buhar türbinin de kullanılamayan ısı 154 Mwh Kondenserden atmosfere verilen kayıp Isı 138 Mwh HP 187 Mwh LP 27 Mwh Kondenserden gelen ısı 16 Mwh Gaz türbinleri Isı kayıpları 6 Mwh 115 Mwh Elektrik Toplam Verilen Enerji : 369 Mwh Elde Edilen Enerji : 171 Mwh Toplam Enerji Kaybı : 198 Mwh Hotvel Tankı

17 Elektrik + Isıtma : Bacadan Atılan Enerji 36 Mwh Buhar türbini ısı kayıpları 3 Mwh Buhar Türbini 52 Mwh Elektrik Buhar türbinin de kullanılamayan ısı 105 Mwh Kondenserden atmosfere verilen kayıp Isı 97 Mwh HP 187 Mwh LP 27 Mwh Bölgesel ısıtmaya Yönlendirilen ısı 54 Mwh Kondenserden gelen ısı 8 Mwh Gaz türbinleri Isı kayıpları 6 Mwh 115 Mwh Elektrik 16 Mwh Isı Enerjisi 44 Mwh Isı Enerjisi Toplam Verilen Enerji : 369 Mwh Elde Edilen Enerji : 227 Mwh Toplam Enerji Kaybı : 142 Mwh Bölgesel Isıtmadan gelen ısı 10 Mwh Hotvel Tankı

18

19 Aylara Göre Verimlilik Grafiği

20 Sonuç 1. Çevresel : adet kombi ile salınan egzoz gazları engellendi. Atmosferi ısıtmak yerine konutları ısıtılarak küresel ısınmaya olumlu katkıda bulunuldu. 2. Güvenlik : Daire içlerine doğalgaz girişi engellendi ve bu nedenle olası kaçaklar nedeniyle oluşacak doğalgaz zehirlenmelerinin önüne geçilmiş oldu. 3. Güvenilirlik Proje başlangıcından itibaren bölgesel ısıtma sistemi emre amade miktarı % 100 olarak gerçekleşti. 4. Maliyet Esenkent'te yaşayanlar doğalgaza oranla %40 daha ucuza ısınıyor hane için bölgesel ısıtma yerine doğal gazlı bireysel ısıtma ünitesi seçimi yapılmış olsaydı, sadece ünitelerin maliyeti 10 Milyon USD olara gerçekleşecekti. 5. Enerji Verimliliği Bölgesel ısıtma sistemi uygulaması ile tesis verimi geleneksel CCPP uygulamalarının üzerine çıkartılmış oldu.

21 Soma Bölgesel Isıtma Sistemi Mart ayına kadar bölgesel ısıtma Soma Belediyesi ne bağlı olarak çalıştırılmıştır; ısı merkezinin yapılması ve ana iletim hattını Soma Belediyesi tarafından yaptırılmıştır Mart ayından sonra Manisa Büyükşehir Belediyesinin tarafından işletmeye alınmıştır. Manisa Büyükşehir Belediyesi ise iletim hatlarını ve bina hatlarını arttırmış ve geliştirmiştir. Soma Bölgesel Isıtma Sistemleri, Soma Elektrik ten aldığı ısı ile 297 bina ve 1436 bağımsız konutun ısı ihtiyacını gidermektedir.

22 Balçova Bölgesel Isıtma Sistemi Balçova Narlıdere Jeotermal Tesisi, 1980 li yılların başında deneme amaçlı 1990 lı yılların sonunda konut ısıtmacılığı amaçlı işletilmeye başlamıştır tarihinde İl Özel İdare ye bağlı Balçova Termal Turizm Eğitim Öğretim Hizmetleri Ltd. Şti. bünyesinden ayrılarak kurulan, Balçova Jeotermal Enerji San ve Tic. Ltd. Şti tarihi itibariyle İzmir Büyükşehir Belediyesinin de %50 ortaklığı ile İzmir Jeotermal Enerji San ve Tic A.Ş. unvanını alarak, artan sorumluluğu ve tüm İzmir ilini kapsayan çalışma alanı ile faaliyetine devam etmektedir. Yalnızca ısıtma hizmeti sunulan alan büyüklüğü 2013 yıl sonu itibari ile yaklaşık konut eşdeğerine ve yaklaşık aboneye ulaşmıştır. Kurulu kapasite konut eşdeğere ulaşmıştır.

23 Şeker Fabrikaları Lojman Isıtma Sistemleri Şeker Fabrikaları üretim sırasında açığa çıkan ısı ile lojmanlardaki ısı ihtiyacını gideriyor: Kayseri Şeker Fabrikası konutun Ankara Şeker Fabrikası 280 konut ve sosyal tesisin ısı ihtiyacını karşılamaktadır.

24 ELEKTRİK PİYASASINDA LİSANSLI VE ISITMA SİSTEMLERİ OLAN SANTRALLAR SOMA -B- / SOMA ELEKTRİK ÜRETİM VE TİC. AŞ ,00 Kömür MANİSA Soma ESENYURT / DOGA Yap-İşlet-Devret 180,00 Doğal Gaz İSTANBUL Esenyurt MY WORLD EUROPE AYAZMA KOJENERASYON TESISI / AĞAOĞLU ENERJİ ÜRETİM AŞ ,90 Doğal Gaz İSTANBUL Başakşehir TAV ATATÜRK HAVALIMANI OTOPRODÜKTÖR SANTRALI / TAV İSTANBUL TERMİNALİ İŞLETMECİLİĞİ AŞ ,78 Doğal Gaz İSTANBUL Bakirköy ANTALYA HAVALIMANI KOJENERASYON SANTRALI / FRAPORT IC İÇTAŞ ANTALYA HAVALİMANI TERMİNAL YATIRIM VE İŞLETMECİLİĞİ AŞ ,00 Doğal Gaz ANTALYA ÖZDILEK BURSA KOJENERASYON TESISI / ÖZDİLEK ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ VE TEKSTİL SAN. AŞ ,30 Doğal Gaz BURSA Osmangazi İSG HAVALIMANI TRIJENERASYON SANTRALI / İSTANBUL SABİHA GÖKÇEN ULUSLARARASI HAVALİMANI YATIRIM VE İŞLETME AŞ ,00 Doğal Gaz İSTANBUL Pendik KOJENERASYON / TAV ESENBOĞA YATIRIM YAPIM VE İŞLETME AŞ ,92 Doğal Gaz ANKARA FLORANCE NIGHTINGALE HASTAHANESI KOJENERASYON SANTRALI / ESKO ŞİŞLİ ENERJİ AŞ ,80 Doğal Gaz İSTANBUL Şişli MEYDAN ALIŞVERIŞ MERKEZI KOJENERASYON SANTRALI / REDEVCO BİR EMLAK GELİŞTİRME İNŞ. YATIRIM AŞ ,44 Doğal Gaz ERZURUM KOÇ ÜNİVERSİTESİ / AES ENTEK ELEKTRİK ÜRETİMİ AŞ ,33 Doğal Gaz İSTANBUL Sariyer İZMIR ILI, ÇIĞLI ILÇESI / TESCO KİPA KİTLE PAZARLAMA TİC. VE GIDA SAN. AŞ ,33 Doğal Gaz İZMİR Çiğli KARTAL-İSTANBUL X SIEMENS SAN. VE TİC. AŞ ,05 Doğal Gaz İSTANBUL KARTAL ANKARA OTELI COGENERATION SANTRALI / ÇELİKLER İNŞ. VE SAN. AŞ ,00 Doğal Gaz ANKARA ERSA OTEL / ERSA OTELCILIK ,60 Doğal Gaz ISTANBUL PİRİ REİS UNİVERSİTESİ / SERA İNŞ. - PİRİ REİS ÜNİVERSİTESİ ,60 Doğal Gaz ISTANBUL FIRAT ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ ,60 Doğal Gaz ELAZIĞ TURCAS ELEKTRIK ÜRETIM AŞ KOJENERASYON TESISI / TURCAS ELEKTRİK ÜRETİM AŞ ,58 Doğal Gaz İSTANBUL Beşiktaş KOJENERASYON / ANADOLU JAPAN TURİZM AŞ ,56 Doğal Gaz İSTANBUL İSTANBUL / ÇIRAĞAN SARAYI VE İŞLETMELERİ GELİŞTİRME İNŞ. VE TURİZM AŞ ,36 Doğal Gaz İSTANBUL Beşiktaş NILÜFER-BURSA / ACIBADEM SAĞLIK HİZMETLERİ VE TİC.AŞ ,29 Doğal Gaz BURSA Nilüfer HILTON HAMPTON OTEL BURSA KOJENERASYON TESISI / DURMAZLAR MAKİNE SAN. VE TİC. AŞ ,29 Doğal Gaz BURSA Osmangazi KAYA BELEK KOJENERASYON TESISI / KAYA TURİSTİK TESİSLERİ TİTREYENGÖL OTELCİLİK AŞ ,29 Doğal Gaz ANTALYA Serik İZMIR BÜYÜK EFES OTELI KOJENERASYON TESISI / İZMİR BÜYÜK EFES OTELCİLİK VE TURİZM AŞ ,20 Doğal Gaz İZMİR Konak SANKO HASTANESİ / SANKO ,20 Doğal Gaz GAZİANTEP Merkez ORION AVM / MONO ORION ,20 Doğal Gaz ÇORLU GAZIANTEP ÖZEL SAĞLIK HASTANESI OTOPRODÜKTÖR SANTRALI / GAZİANTEP ÖZEL SAĞLIK HASTANESİ AŞ ,19 Doğal Gaz GAZİANTEP Şehitkamil ATIKPASHA TURIZM AŞ KOJENERASYON TESISI / ATİK PASHA TURİZM AŞ ,17 Doğal Gaz İSTANBUL Beşiktaş ŞIŞLI KOJENERASYON TESISI / ECZACIBAŞI-BAXTER HASTANE ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. AŞ ,03 Doğal Gaz İSTANBUL Şişli ÖZEL EMSEY HASTANESI KOJENERASYON SANTRALI / EMSEY SAĞLIK HİZMETLERİ VE İŞLETMELERİ TURİZM OTELCİLİK TİC. AŞ ,85 Doğal Gaz İSTANBUL Pendik KERVANSARAY LARA / KERVANSARAY OTELCİLİK ,80 Doğal Gaz ANTALYA Lara FORZA ZEYNEP OTEL / FORZA ZEYNEP OTEL ,80 Doğal Gaz ANTALYA KOZYATAĞI HASTANESI / ACIBADEM SAĞLIK HİZMETLERİ VE TİC.AŞ ,58 Doğal Gaz İSTANBUL Kadiköy KOJENERASYON SANTRALI / LOKMAN HEKİM ENGÜRÜSAĞ SAĞLIK, TURİZM, EĞİTİM HİZMETLERİ VE İNŞ. AŞ ,52 Doğal Gaz ANKARA Sincan KADIKÖY HASTANESI / ACIBADEM SAĞLIK HİZMETLERİ VE TİC.AŞ ,52 Doğal Gaz İSTANBUL Kadiköy POLAT TURIZM BALMUMCU OTELI KOJENERASYON SANTRALI / POLAT TURİZM OTELCİLİK TİC. VE SAN. AŞ ,50 Doğal Gaz İSTANBUL Beşiktaş KERVANSARAY OTEL / KERVANSARAY TURIZM OTELCILIK ,20 Doğal Gaz BURSA Çekirge

25 Teşekkürler Özgür Çalık