T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI"

Transkript

1 T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI GÜNÜMÜZ AFGANİSTAN ÖZBEK NESRİ ÜZERİNDE MUHTEVA İNCELEMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ HAZIRLAYAN Sultanmahmood TOYGHUN TEZ DANIŞMANI Yrd. Doç.Dr. Veli Savaş YELOK Ankara 2013

2

3 T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI GÜNÜMÜZ AFGANİSTAN ÖZBEK NESRİ ÜZERİNDE MUHTEVA İNCELEMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ HAZIRLAYAN Sultanmahmood TOYGHUN TEZ DANIŞMANI Yrd. Doç.Dr. Veli Savaş YELOK Ankara 2013

4

5 i ÖZET TOYGHUN, Sultanmahmood. Günümüz Afganistan Özbek Nesri Üzerinde Muhteva İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Bu çalışmada, Afganistan Özbek sanatkârlarından Şefika Yarkın ın Yena Körüşkünça, Zikrullah İşanç ın Bir Kışlakning Közyaşları, Nurullah Altay ın Hamma Gap Pulda ve Muhammed Halim Yarkın ın kitaplarından seçilen hikâyeler esasında muhteva bakımından incelemesi yapılmıştır. Araştırmamız; Giriş, Sanatkârların (Hayatı, Eserleri ve Edebî Kişilikleri), İnceleme, Sonuç ve Aktarmalar başlıklarından. I. Bölümde 19. Yüzyılda Afganistan daki Durum ve Bu Dönemde Afganistan Özbek Edebiyatı, Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Başlangıç Dönemi ( ) ve Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Gelişme Dönemi (2001 Sonrası) hakkında bilgi verilmiştir. II. Bölümde söz konusu yazarların hayatları, edebi düşünce ve kişilikleri ile eserleri hakkında bilgi verilmiştir. III. Bölümde söz konusu sanatkârların hikâyelerinden seçilen 22 hikâye muhteva bakımından incelenmiştir. Aktarmalar bölümünde ise incelemeye esas oluşturan 22 hikâyenin Türkiye Türkçesine aktarması verilmiştir. Sanatkârların hikâyelerde Güney Türkistan ın (Afganistan) kuzey yöresine ait ifadelerin kullanımı da dikkat çekmektedir. Yöresel ifadelerin kullanılması eserlerdeki anlatımı zenginleştirmiştir. Sanatkârlar hikâyelerinde genel olarak dil konusunda titiz davrandığı ve anlatımında daha ziyade uzun cümleler tercih etmişlerdir. Onlar cümlelerinde yaşayan Özbekçenin sözcüklerini tercih etmekle birlikte eski kelimelere de yer vermiştir. Yine sanatkârlar, anlatımında özellikle atasözü ve deyimlerden de başarılı bir şekilde yararlanmış, bunlara düşüncelerini pekiştirmek için kullanılmıştır. Anahtar Sözcükler: Afganistan Özbek Edebiyatı, Edebiyat, Muhteva İncelemesi, Afganistan Özbek Sanatkârları, Güney Türkistan.

6 ii ABSTRACT TOYGHUN, Sultanmahmood. Content Research on Present-day Afghan-Uzbek Prose, Post Graduate Thesis, Ankara, A research was performed on the content of stories taken from Yena Koruskunca by Sefika Yarkin, Bir Kislakning Kozyaslari by Zikrullah Isanc, Hamma Gap Pulda by Nurullah Altay, and the books of Muhammed Halim Yarkin, all of whom are Afghan-Uzbek artists. Our research consists of; Introduction; Life, Work, and Literary Characteristics of the Artists; Review; Conclusion and Translations. In the first Chapter, information is provided on the state of Afghanistan on the 19 th Century, and the Afghan-Uzbek Literature of the time, the Conception Period of Modern Uzbek Literature in Afghanistan ( ) and the Development Period of Modern Uzbek Literature in Afghanistan (from 2001 to date). In the 2 nd Chapter, information is provided on the lives, literary thoughts and characteristics of the authors. In the 3 rd Chapter, 22 stories selected from the stories of the authors is reviewed for their content. In the Translations Chapter, the 22 stories in question are translated into Turkish. It s an interesting point that the artists have used expressions that belong to the Northern part of South Turkistan (Afghanistan) in their stories. Use of local expressions has enriched the stories. Artists were precise on their use of the language, and they mostly preferred longer sentences. While they favored the vocabulary of the current Uzbek language, they have also used dated words as well. They have also successfully made use of proverbs and idioms. Key Words: Afghanistan Uzbek Literature, Literature, The contents review, Afghanistan Uzbek Craftsmen, South Turkistan.

7 ÖNSÖZ Bu çalışma, Afganistan Özbek edebiyatı içinde 1978 yılından sonra başlayan yeni edebî döneminin önde gelen isimlerden Şefika Yarkın, Zikrullah İşanç, Nurullah Altay ve Muhammed Halim Yarkın ın mensur eserlerinden yola çıkarak Afganistan Özbek nesrinin durumunu hakkında tespit yapmak amacıyla hazırlanmıştır. Afganistan Özbek edebiyatında mensur edebî türlerden hikâyenin gelişmesine katkıda bulunan yazarlar hakkında Türkiye de bir çalışma yapılmamış olması sebebiyle bu konu seçilmiştir. Bu çalışmaya kaynaklık eden malzeme Şefika Yarkın, Zikrullah İşanç, Nurullah Altay ve Muhammed Halim Yarkın ın hikâyelerinden oluşmaktadır. Bu münasebetle söz konusu sanatkârların üslubunu yansıtan hikâyeler seçilmiştir. Bu hikâyeler Türkiye Türkçesine aktarılmış, daha sonra muhteva bakımından incelenmiştir. Bununla Afganistan'daki Özbek sanatkârlarının eserleriyle Türkiye Türkologlarının buluşması amaçlanmıştır. Böylece kardeş halkların birbirini tanımasına, okumasına ve birbirlerinin düşünce dünyaları üzerine bir karara varmaları amaçlanmıştır. Bu çalışma Giriş, Afganistan Özbek Nesir Edebiyatı, Sanatkârların hayatı, edebi kişiliği ve eserleri, Aktarmalar ve İnceleme, Sonuç ve Kaynakça olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Giriş te, Afganistan Özbek yazarların nasıl bir edebiyat ikliminden beslendiğini ortaya koymak için 19. Yüzyılda Afganistan daki Durum ve Bu Dönemde Afganistan Özbek Edebiyatı, Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Başlangıç Dönemi ( ) ve Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Gelişme Dönemi (2001 Sonrası) başlıkları altında gerekli bilgi verildi.

8 iv I. Bölümde Şefika Yarkın, Zikrullah İşanç, Nurullah Altay ve Muhammed Halim Yarkın ın hayatları, edebî kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verildi. II. Bölümde Şefika Yarkın ın Yena Körüşkünça kitabında yer alan dört hikâyesi, Zikrullah İşanç ın Bir Kışlakning Közyaşları kitabında yer alan yedi hikâyesi, Nurullah Altay ın Hamma Gap Pulda kitabındaki altı hikâyesi ve Muhammed Halim Yarkın ın beş kitabından seçilen beş mizahî hikâyesi muhteva bakımından incelenmiştir. Sonuç ve Kaynakça kısımlarından sonra, çalışmaya kaynaklık eden hikâyelerin Türkiye Türkçesine aktarılmış şekli yer almaktadır. Beni, umumî Türk edebiyatı içerisinde ihmal edilmemesi gereken bir alan olan Afganistan Özbek Edebiyatı çerçevesinde çalışma yapmam hususunda yönlendiren ve adı geçen Afganistan Çağdaş Özbek sanatkârları hakkında bir çalışma yapmam konusunda teşvik eden, bu çalışmada takip edilmesi gereken yol konusunda rehberlik yapan Yrd. Doç. Dr. Veli Savaş YELOK a şükran borçluyum. Kendilerine bütün yönlendirme, yardım ve destekleri için teşekkürü bir borç bilirim. Sultanmahmood TOYGHUN Temmuz, 2013

9 v İÇİNDEKİLER ÖZET i ABSTRACT ii ÖNSÖZ iii İÇİNDEKİLER vi KISALTMALAR v GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM YÜZYIL AFGANİSTAN ÖZBEK EDEBİYATI Yüzyıl da Afganistan daki Durum ve Bu Dönemde Afganistan Özbek Edebiyatı Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Başlangıç Dönemi ( ) Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Gelişme Dönemi (2001 Sonrası) İKİNCİ BÖLÜM 23 YAZARLARIN HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ ŞEFİKA YARKIN HAYATI ESERLERİ EDEBÎ KİŞİLİĞİ ZİKRULLAH İŞANÇ HAYATI ESERLERİ EDEBÎ KİŞİLİĞİ NURULLAH ALTAY HAYATI ESERLERİ.. 45

10 vi EDEBÎ KİŞİLİĞİ MUHAMMED HALİM YARKIN HAYATI ESERLERİ EDEBÎ KİŞİLİĞİ.. 54 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 56 İNCELEME ŞEFİKA YARKIN IN HİKÂYELERİ GÖRÜŞMEK ÜZERE KURTULUŞ ÖLÜMSÜZLÜĞE GİDEN GECE SONUNCU YOL ZİKRULLAH İŞANÇ IN HİKÂYELERİ BİR KÖYÜN GÖZYAŞLARI MİHMANKUL BEYAZ MENDİL GÖZ BONCUĞU GİDERSE DÖNMEZ KARA BATURLAR BAYKUŞ NURULLAH ALTAY IN HİKÂYELERİ ÖZBEK ÂLİMİ RENCİDE OLDU FARELERİN KUYRUĞUNA ELEK BAĞLAYIN! YARASINA TUZ BASMAYIN! BUĞDAYLAR YİNE YEMYEŞİL HER ŞEY PARA İÇİN GÜNAHLAR ARINDI MUHAMMED HALİM YARKIN IN HİKÂYELERİ YENİ MÜDÜR DE GELDİ 154

11 vii NEDEN SAÇIMI BOYADIM? FİTNECİ! SELAM MACERASI! KORKUNÇ YOLCULUK SONUÇ KAYNAKÇA EKLER AKTARMALAR ŞEFİKA YARKIN IN HİKÂYELERİ ZİKRULLAH İŞANÇ IN HİKÂYELERİ NURULLAH ALTAY IN HİKÂYELERİ MUHAMMED HALİM YARKIN IN HİKÂYELERİ 324

12 viii KISALTMALAR AKB: AHDP: age.: AMM: CAFE: C.: Afganistan Kültür Bakanlığı Yayınevi Afganistan Halk Demokrat Partisi Adı geçen eser Afgan Mesleki Matbaası Sosyal ve Kültürel Yardımlaşma Derneği Cilt s. Sayfa S. Sayı TDK TKAE YLT TSİS Türk Dil Kurumu Türk Kültür Araştırma Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Türkiye Sağlık İşler Sendikası Yayınları

13 GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM 19. YÜZYIL AFGANİSTAN ÖZBEK EDEBİYATI 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar müşterek bir yazılı edebiyata sahip olan Türkistan (Orta Asya) Türkleri, bu dönemden itibaren muhtelif aralıklarla kendi müstakil edebiyatlarını oluşturmaya başlarlar larda başlayan bu oluşum süresi, günümüz Afganistan sınırları hariç, 20. asrın başlarına kadar devam eder yılından itibaren Peştun kabilesi tarafından Güney Türkistan bölgeleri işgal edilir. Peştunların sömürgecilik politikası, kendileri dışındaki etnik gruplara karşı baskılar çerçevesinde özellikle 1978 yılına kadar devam etmiştir. Bu dönemde, her alandaki görülen değişim, edebî hayatta da tesirini göstermiştir. Afganistan Özbek edebiyatı 19. Yüzyıldan günümüze kadar şöyledir: Yüzyıl da Afganistandaki Durum ve Bu Dönemde Afganistan Özbek Edebiyatı. 2. Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Başlangıç Dönemi ( ). 3. Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Gelişme Dönemi (2001 sonrası). 1 Veli Savaş Yelok, Erkin Vahidov un Şiirleri Üzerine Dil ve Üslup Çalışması, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi, Ankara, 2007, s. 1.

14 Yüzyıl da Afganistandaki Durum ve Bu Dönemde Afganistan Özbek Edebiyatı. Coğrafi konumu sebebiyle önemli bir stratejik kavşak noktasında bulunan Afganistan da, 30 yıldır işgal güçleri ve iç çatışmalarla uğraşan ve ırkçı feodal anlayışın hâkim olduğu etnik gruplar yaşamaktadır. Bunların başlıcaları; Türkler, Peştunlar ve Taciklerdir. Tarihten günümüze kadar Afganistan da hâkimiyet mücadelesi ağırlıklı olarak Türkler ve Peştunlar arasında yaşanmıştır. 18. asırdan itibaren hâkimiyet Türklerden Peştunlara geçmiş ve ülkenin adı da Afganistan olarak değiştirilmiştir. Bu bölge 18. asrın ikinci yarısına kadar Horasan adıyla anılmaktaydı. Bugün Afganistan olarak bilinen bu topraklarda MS 50. yıldan 18. asrın ortalarına kadar Türk hâkimiyeti ve Türk devletleri vardı. Bunlar sırasıyla Sakalar (İskitler), Kuşan Türkleri, Akhunlar, Gazne Türkleri, Selçuklu Devleti, Harezmşahlar, Timur ve Babür İmparatorluğudur. 2 Afganistan da Peştunlardan sonra belki de birinci sırada en kalabalık nüfusa Türkler sahiptir. Türklerin yoğun olarak yaşadıkları kuzey bölgesi Afganistan Türkistanı veya Güney Türkistan adıyla bilinir. Her ne kadar bu bölge Afganistan sınırları içinde kalsa da burası Hazar Denizi nden Kaşgar a, Urallardan Hindukuş Dağları na kadar uzanan büyük Türkistan ın tabii bir parçasıdır. Ülkenin en doğusundaki Vahan Koridoru ndan en batıdaki Herat şehrine kadar uzanan Afganistan Türkistanı; Katağan ve Türkistan olmak üzere iki ayrı bölgeye ayrılır. Özbek ismi olan Katağan Bölgesi nin merkezi Tâlukan (Tahhar), Türkistan ın merkezi ise Mezar-ı Şerif tir. Türkler yoğun olarak kuzey ilerinde yaşarlar. Kuzey Afganistan ın tamamına yakını Türk tür. Bununla birlikte güney bölgelerinde de bazı Türk boyları bulunsa da bunlar Peştun veya Taciklerle kaynaşarak millî kimliklerini kaybetmiştir. 18. yüzyılın sonuna doğru, Çarlık Rusyası ve Büyük Britanya Krallığı hâkimiyet sahasını ayırmak amacıyla Afganistan ismiyle tampon bir devlet 2 Bilgehan Atsız Gökdağ, Afganistan da Türklük ve Hazaralar Türkler, C. 30, Ankara, Semih Ofset Yayınları, 2002, s

15 3 kurmaya ve bunu da sömürgelileri arasına dâhil etmeye karar vermişlerdi. Bunun yardımıyla Çarlık Rusyası, Türkistan coğrafyasında, Büyük Britanya İmparatorluğu Hindistan da emperyalist emellerini gerçekleştireceklerdi. Bu iki hâkimiyet sahası arasında da yönetiminde, İngilizlerin denetimindeki Peştunların hâkim olacağı tampon bir devlet olan Afganistan tarihin sahnesine çıkmıştır. Bu devlet sayesinde bölgede hüküm süren Türk varlığı böylece devre dışı bırakılmış oluyordu. O dönemde oluşturulan bu durum günümüze kadar da böyle devam edegelmiştir. Dış güçlerin denetimi ve yönlendirmesindeki çeşitli Peştun gruplar sürekli olarak iktidarda tutulmuş, bununla da bölgenin asıl sahibi olan Türklere söz hakkı verilmesi sağlanmayan bu sürecin sonucu olarak da Afganistan da yaşayan Türkler kırılmaya, yok edilmeye, sürgüne tabi tutulmaya çalışılmıştır. Afganistan a yerleşen ilk Türk boyunun Halaçlar olduğu ve bunların 480 yılında Akhunlarla bu bölgeye geldiği ve yönetimi ele geçirdiği bilinmektedir. Onlardan sonra Selçuklu Devleti yönetiminde Oğuz Türkleri, yani Türkmenler de bu bölgeye gelmişlerdi. Yine bazı görüşlere göre Moğol istilası döneminde Türk-Moğol karışımı olan Hazaralar da Afganistan a yerleşmişlerdir. Özbek Türklerinin Timur ve Babür Devletleri döneminde, Kazak ve Kırgızların ise 20. asırda buralara yerleştikleri bilinmektedir. 3 Afganistan devletinin temeli, Türk hükümdarı Nadir Afşar ın hizmetinde bulunmuş olan Ahmet Şahbaba olarak da bilinen Ahmet Han Dürranî tarafından atılmıştır. Ahmed Han, Ekim 1747 yılında Türk soylu Abdalı Hanların desteğiyle sultanlığa seçilmesine rağmen, Peştun kabilelerini ön plana çıkarmış ve onları etkin kılmıştır. Afgan devletinin kurulmasıyla birlikte Türklerin siyasî otoritesi kaybolmaya başlamıştır. Bunun yanı sıra Türkler sosyal ve kültürel sahadan da uzaklaştırılmıştır. Bu dönemlerde Türkistan ın son Özbek Hanı Muhammed Şerif Han ın yenilgisine kadar Türkistanlılarla Afganlılar arasında mücadele devam etmiştir de Şerif Han öldürülünce 3 Gökdağ, age., s

16 4 hâkimiyet Paştunların eline geçmiştir. Bundan sonra Türklerden vezir/bakan, vali ve büyükelçi gibi bürokrata pek rastlanmaz. 4 Güney Türkistan 1818 ile 1850 yılları arasında beylikler tarafından yönetilmekteydi yılından itibaren Emir Dost Muhammed Han, İngilizlerin yardımıyla Güney Türkistan bölgelerini kendi merkezi hükümetine bağlamıştı. Bu dönemde Güney Türkistan Türklerinin siyasî, sosyal ve kültürel baskısı altına girmiştir. Bundan sonra Dost Muhammed in zulmüne karşı Türkistanlıların ayaklanmaları başlar. Bölge halkının ayaklanmaları Emir Şir Ali Han döneminde de durmaksızın devam etmiştir. Emir Şir Ali Han 1873 yılında büyük küçük, kadın erkek demeden Türk kökenli kişiyi katletmiştir. 5 Yine Abdurrahman Han dan Amanullah Han ın dönemine kadar olan sürede de Özbek ve Türkmenler kendi topraklarından kovulmuş yahut gruplar hâlinde öldürmüştür. Bu sürgün ve kıyımlar yapılırken Türk kültür ve medeniyeti de tahrip edilmiştir. Güney Türkistan da el yazması eserler toplatılıp yakılmış, Belh teki tarihî eserlerin taşları ile mezar taşları inşaatlarda kullanılmış, köy ve kentlerin adları Peştuca isimlerle değiştirilmiştir. Türk dilinin yerine Peştuca ve Farsça yaygınlaştırılmıştır. Böylece Güney Türkistan Türkleri, asimilasyon politikalarına maruz kalmış, eğitimsiz bırakılmış ve bölgesel kalkınmaları engellenmiştir yılında Emir Abdurrahman Han ın zulmüne dayanamayan Meymene halkı Dîlaver Han ın önderliğinde ayaklanmaya başlamıştır yılında Belh ahalisi yönetimi protesto etmiş, bu hareket ne yazık ki Emir Abdurrahman Han tarafından kanlı bir şekilde bastırılmıştır. Emir Abdurrahman ın veziri Gül Muhammed Han tarafından Belh te yaşayan yerli 4 Albayrak, age., s Muhammed Kâzım Emini, Muhammed Gül Muhmand, Koyaş Dergisi, Faryab, Devlet Matbaası, S. 1, 1992, s Gökdağ, age., C. 20, s. 703.

17 5 Türk halkı şehirden sürülmüş, yerlerine güneydeki Logar ve Host bölgelerinden getirilen Peştunlar yerleştirilmiştir. 7 Afganistan Devleti kuruluş tarihinden itibaren hâkim tabakayı oluşturan Peştunlar tarafından yönetilmiş, Peştu dilinin resmiyete geçip yayılması için büyük çaba sarf edilmiştir. Yönetim, bu amaca ulaşmak için güçlü bir dil ve kültür geleneğine sahip olan Türkleri yok etmeye çalışmışlardır. Tarihî ve kültürel alanda yaşam mücadelesi veren Afganistan Türklerinin genel durumu eskiye göre biraz değişmiş olsa da siyasî hayatı pek değişmemiştir. Çünkü Afganistan da geçmişten günümüze Afgan devlet yönetimleri buranın yerli halkları olan Özbek, Türkmen, Uygur, Kazak, Tatar ve Kırgızlara karşı adil davranmamış; Türk lehçelerini bölgesel ağızlar olarak görmüş, zaman zaman da bunları tamamen yok saymıştır yılında Amanullah Han çıkartmış olduğu yeni yasadan sonra ülkenin güneyindeki Nakil kabilesini Güney Türkistan ın verimli topraklarına yerleştirmeye başlamıştır. Nadir Han döneminde Kabil de açılan okula Özbek-Türkmen öğrencileri alınmamıştır. Bu dönemde, Askerî lisedeki öğrencilerden sadece %3 ü Tacik öğrencilerinden oluşuyordu. Dolayısıyla diğer etnik grupları gibi Afganistan Özbekleri de bu dönemin çağdaş eğitiminden mahrum kalmışlardır. Bu dönemlerde devlet tarafından Güney Türkistan halkına yapılan zulümler insanlık dışıdır. Türkistan ve Katağan vilayetlerindeki bilgin ve zenginler Ruslara Casusluk gerekçesiyle suçlanıp ya öldürülüyor veyahut sürgüne gönderiliyorlardı. Hatta Türk soyluların bir şehirden diğer şehre gitmelerine bile izin verilmiyordu. 9 Nadir Şah döneminin ağır vergi ve zulmüne dayanmayan Güney Türkistanlılar ayaklanmaya başlar. Ne yazık ki her seferinde bunlar kanlı bir şekilde bastırılır. Bu dönemlerde Peştuca, eğitim merkezlerinde zorunlu olarak okutulmaya başlanır. Afganistan Türklerinin dilini, kültürünü ve 7 Emini, age., s Muhammed İsmail İbrahim, Trajik Afganistan, İstanbul, Tarih Düşünce Kitapları Yayınları, 2003, s Seyit Mubaşşir Süleyman Kasani, Orta Asya Tarihi (Dinî, Siyasî, İçtimaî, Edebî) C. III, Arabistan, Riyaz Yayınevi, 1994, s. 199.

18 6 kimliğini silmeyi amaçlayan yönetim, halkın elindeki el yazması kitapları toplar. Halktan toplanan binlerce kitap Taşkurgan obasında yakılır. Bunada kanaatetmeyen yönetim, Güney Türkistan daki Türklerin kökünden silmek için; Uştur Haniler, Mukim Haniler gibi bölgedeki hanlarla emirlerin mezarlığındaki Özbekçe yazılmış taşları toplayıp Belhap Nehrine atmış yahut inşaatlarda kullanmıştır ile 1924 yılları arasında Türkistan topraklarının güneyde yaşayan Nakil (Peştun) kabilesi Türkistan ın verimli topraklarına yerleştirilmeye başlanmıştır. Buradaki Türklerin elindeki verimli topraklar zorla alınıp Nakillere dağıtılmıştır. Bununla da yetinilmeyip Türkistan daki Türkçe yer isimleri Peştuca isimlerle değiştirilmiştir. Bölge halkını zulmü altına alan yönetim 1930 ile 1932 yılları arasında Ruslardan kaçan Orta Asyalı gurbetçilere de insanlık dışı hareketlerde bulunmuştur ile 1964 lı yıllarına kadar Zahir Şah ın, Özbek Türklerine uyguladığı politikası da bu mahiyettedir. Devletin bu politikası Özbek edebiyatına da oldukça tesir etmiştir. Bölge yazarlarından Hamid Farayabî, Türkiye yi yardıma çağıran şiirinden ötürü Zahir Şah tarafından Meymene den Celalâbad a sürülmüştür. 12 Faryâb-ı mâ, esirân-ı serzemin-i mehd-i Türk Ta be-key der intizâr-ı Türk-i Balkan binemet. (Bizim Faryab, Türk Ocağı nın esirlerinin bölgesidir. Ne zamana kadar Balkan Türkü nü bekleyelim?) Afganistan da yaşayan Türkleriyle ilgili olarak herhangi biriyle yapılan çalışmalar hem az hem de yetersiz olduğu için, burada yaşayan Türk gruplarının adları ve nüfusları dünyaya birbirinden farklı yansıtılmaktadır. 10 Halillullah Rustaki, Yadnamayı Muhammed Tahir Badahşi, Kabul, Talim ve Terbiye Matbaası,1990, s Esadullah Valvalici, Nigahi Muhtasar Der Barayı Devranı Muhammed Zahir Şah, Endişe Dergisi, Mezar-ı Şerif, Emir Ali Şîr-Nevâyî Yayınları, 1993, s Alayrak, age., s. 29.

19 7 Afganistan Türkleri denildiğinde ilk akla gelen Özbek ve Türkmen Türkleridir. Ancak bunların yanı sıra Kırgız, Kazak, Karakalpak, Uygur, Aymak, Tatar, Kızılbaş, Afşar (Avşar) ve Halaç Türkleri de vardır. Yine Türklük grubunun dışında tutulmaya çalışılan ama son dönemlerde yapılan çalışmalarla Türk oldukları ortaya konulan Hazaralar da Afganistan da önemli bir nüfusa sahiptir. Afganistan da gerçeğe dayanan resmî bir nüfus sayımı bugüne kadar yapılmadığı için Afganistan Türklerinin nüfusu ile ilgili farklı rakamlar verilmektedir. Günümüzde Afganistan ın nüfusu milyon arasında gösterilmekte, Türklerin nüfusu da 4 ile 12 milyon arasında birbirinden çok farklı rakamlarla ifade edilmektedir. Son dönemlerde Afganistan halkının dış güçlere karşı direnişinden ve iç çatışmalardan dolayı maruz kaldıkları göçler ve ölümler, ülke nüfusunun farklı etnik yapıların ve grupların lehine veya aleyhine değişmesine neden olmuştur. 13 Özbek ve Türkmen Türkleri Afganistan daki en kalabalık Türk boylarıdır. Afganistan nüfusu üçe bölünse, bunun üçte birini Peştunlar, geriye kalanını ise Türkler, Tacikler ve Hazaralar ile diğer etnik gruplar oluştururlar. Türkmen ve Özbeklerin 6 ile 7 milyon civarında olduklarını tahmin edilmektedir. Kazak, Kırgız, Kızılbaş, Uygur ve Tatar gibi Türk toplulukları 1 milyon arasında bir nüfusa sahiptir. Bütün Türklerin nüfusu topladığında, Afganistan da 9 ila 11 milyon civarındaki Türk nüfusunun varlığıyla karşılaşılır. Afganistan Türklerinin yaşadığı bölgeler; Badahşan dan başlayarak Tahhar, Samangan, Kunduz, Bağlan, Mezar-ı Şerif, Şıbırgan, Sar-ı Pul, Andhoy, Faryab, Badgis ve Herat olarak gösterilebilir. Afganistan daki Türklerin çoğunluğunu Özbekler oluşturur. İkinci büyük Türk topluluğu Türkmenler ve kalanını Uygur, Tatar, Kazak ve Kırgızlar oluşturmaktadır. 14 Afganistan da dördüncü hicri senede Müslümanlar Horasan gibi büyük şehirlere yeni usulde medreseler açmaya ve kütüphaneler kurmaya başladılar. Dolayısıyla İslamiyet ten sonra Horasan, İslam medeniyetinin 13 Recep Albayrak, Afganistan Türkleri, Ankara, Berikan Yayınevi, 2004, s Muhammed Saray, Dünden Bugüne Afganistan, İstanbul, Boğaziçi Yayınları, 1981, s. 18.

20 8 merkezi hâline dönüşmüştü. Çünkü o dönemdeki Afganistan ziraat, sanat, mimari, ticaret, tıp, ilim, felsefe, nücum, tarih, coğrafya, kimya, cebir ve edebiyatın gelişme merkezi durumdaydı. Bu dönemden itibaren Horasan da birkaç sülale ve hanedan ardı ardına hükümet etmiştir. Bunlar Tahirîler, Safavîler, Samânîler, Gazneliler, Gûrlular, Selçuklular, Harezmşahlar, Timurîler, Babürîler, Şeybanîler, Hütekîler, Abdaliler ve Muhammedzaîlerdir. Bunların her biri bölgenin siyasî ve kültürel tarihine tesir etmiş, önemli eserler vermişlerdir. Afganistan tarihinin en parlak dönemini ve altın sayfalarını Gazneliler döneminde özellikle Gazneli Sultan Mahmut zamanında, Timurîler döneminde de özellikle Sultan Hüseyin Baykara ve Ali Şîr-Nevâyî dönemlerinde yaşanmıştır. 15 Bu medreseler Afganistan maarifinin temelini oluşturmaktadır. Afganistan da Emir Şir Ali Han ın ikinci devir padişahlığında bir iki medrese açılmıştır. Güney Türkistanda ise hâlâ mahallî Türk hanlıkları hüküm sürüyordu. Eğitim eskisi gibi medreselerde devam etmekteydi. Bu medreselerin eğitim yeri genelde mescitlerdeydi ve hocaları da özellikle o mescidin görevli hocasıydı. Burada ders müfredatına bağlı olarak Kur an-ı Kerim in yanında Arapçanın yazımıyla ilgili eserler (Kaide-i Bağdadî), Özbekçe Yusuf ve Züleyha, Divan-ı Meşreb, Fuzulî nin Leylâ ile Mecnun u, Ali Şîr-Nevâyî nin Hamsesi ile Mebde-i Nur gibi eserler okutulmaktaydı yılında Afganistan ın sadece Kabil şehrinde bir resmî okul vardı. Afganistan da özel şekilde ev ve mescitlerdeki eğitim dışında başka herhangi bir resmî okul da olmamıştır. Habibullah Han zamanında Kabil de eğitimini bitiren Ahmet Kulihan, Maymana ya yerleşir ve burada Himmet okulunu açar. Dolayısıyla Özbeklere ilk kez eğitim imkânı doğmuştur. Burada eğitim, Farsça-Türkçe karşılıklı şekilde yapılmıştır. Yani, okuma-yazma Farsça olsa da konuşma ve anlatma Özbekçe olmuştur Sıddik Ferheng, Afganistan Dar Penc Karni Ahir, Kabil, Kabil Matbaası, 1988, s Muhammed Hüseyin Muhammedi, Tarih Tehlili Dastan Navisi Afganistan, Tahran, Çeşme Yayınevi, 2009, s Aysultan Hayrı, Afganistan da Türkçe Öğretiminin Tarihi, YLS Tezi, Ankara, 2007, s

21 9 Bilindiği üzere her bir toplum kendine özgü kültür, sanat, dil ve edebiyata sahiptir. Afganistan da yaşayan Türklerin de atalarından miras kalan kültürü, sanatı, edebiyatı ve dili vardır. Afganistan da Türk boylarından hem en kalabalık hem de dil, edebiyat ve kültürel açıdan en gelişmişleri de Özbek ve Türkmenlerdir. Dolayısıyla Afganistan daki Türk dili ve edebiyatından bahs olunca akla Özbek ilk önce ve Türkmen dil ve edebiyatları gelir. Afganistan da yaşayan Türklerin ortak dili Özbekçedir. Özbek edebiyatı denildiğinde de akla hemen Çağatay edebiyatı gelir. Çağatay edebiyatının sembol şahısları Sultan Hüseyin Baykara, Ali Şîr-Nevâyî, Zahirüddin Muhammed Babür, Şah Meşrep ve Sofi Allah Yâr gibi devlet ve kalem erbaplarından oluşmaktadır. Edebiyatın bu ustaları, tarih boyunca Horasan ve Türkistan topraklarında yaşamışlardır. Bu topraklar sadece Fars dili, edebiyatı ve kültürünün beşiği değil, Türk kültürünün de beşiği olmuştur. Çağatay edebiyatının en parlak ve önemli çağı Nevâyî eserleriyle Herat ta canlanıp dünyaya yayılmıştır. Gazneli Sultan Mahmut ve Zahirüddin Babür, Afganistan ın Gaznî ve Kabil şehirlerinden yola çıktıktan sonra güneydoğuya yani Pakistan ve Hindistan a kadar hem Türk dili, edebiyatı ve kültürünü hem de bunlarla birlikte İslamiyet ve İslam kültürünü yaymıştır asrın sonlarıyla 20. Asrın ilk yarısında Güney Türkistan (Belh, Faryap, Andhoy, Sarı Pul, Şıbırgan ve Katağan bölgelerinden Talukan, Bedehşan, Kunduz ve Bağlan) şehirlerinde edebî bir muhit mevcuttu. Nazmın çok güçlü olduğu bu dönemde nesir alanında pek az eser verilmiştir. Bunlar arasında Feyzullah Aymak ın derlediği Halk Durdanaları adlı eseri dikkat çekicidir. 19 Afganistan devleti kurulduğu dönemden itibaren dil politikası hâkim tabakada olan Peştuca üzerine yoğunlaştırılmıştır. Okullarda, iş yerlerinde bu dilin kullanılması zorunlu hâle getirilmiş; okulun yanı sıra açılan kurslarla da 18 Nedim Mallayov, Tarihi Edebiyatı Türkî (Özbekî), çev. Burhanuddin Namık Şahranî, Peşaver, Pakistan Yayınevi, 2000, s Feyzullah Aymak, Halk Durdanaları, Kabil, Kabil Matbaası, 1980, s

22 10 bu dil millîleştirilmeye çalışılmıştır li yıllardan itibaren Peştu dilini bilmeyenler resmî dairelere işe alınmamıştır. Bütün bunlara rağmen Afganistan da Peştu dili millîleşememiş, aksine memleket genelinde Farsça ortak dili hâline gelmiştir. Afganistan ın 1964 te çıkardığı anayasanın 3. maddesinde ülkenin resmî dili Peştuca dışında Farsça olmuştur. 20 Yönetimin dil politikası hızlı bir şekilde devam ederken, ülkedeki diğer etnik gruplardan oluşan ve zengin edebiyatın sahibi olan Özbek-Türkmenlerin dili ve edebiyatı baskı altına tutulmuştur. Bu dili devlet idarelerinden silinmiş ve eğitim öğretim merkezlerinden dışlanmıştır. Dolayısıyla Özbek-Türkmen, halkının kendi ana diline de okuma yazmaları yasaklanmıştır. Afganistan Özbek edebiyatı böyle karanlık ve baskıcı dönemleri geçirmesine rağmen günümüze kadar varlığını muhafaza etmiştir lı yıllara doğru kendini biraz göstermeye başlayan Afganistan Özbek edebiyatı, bu dilde eser yayımlama imkânı olmamasına rağmen şair ve edebiyatçıların birçoğunun yazmış olduğu yazıları elden ele dolaştırmak suretiyle okunuyordu. Bu dönemdeki edebiyatçılar, özellikle şairler, duygu ve düşüncelerini Şir ve Şeker 21 adıyla dile getirmiş; ancak istibdat sebebiyle birçok sanatkârın yazdıkları yayımlanamamış, sadece evlerde saklanmıştır te Afganistan ın siyasî hayatında yeni demokrasi adı altında hareketler başlamıştır. Bu çerçevede anayasa yenilenir; siyasî ve kültürel faaliyetlere izin verilir. Bu mahiyette cezaya çarptırılanlar hapisten serbest bırakılır. Siyasî ve kültürel alandan esmeye başlayan özgürlük havasıyla birlikte Özbek siyasetçileri ve edebiyatçıları da yavaş yavaş kendilerini göstermeye başlarlar. Bu dönemin parlamentosunda Özbek aydınları milletvekili olarak yer almaya başlar; eğitim ve öğretim konusunda ilerlemeler olur, ülkedeki medya ve matbuat faaliyetlerine izin verilir. Türkler bu açılımdan faydalanarak Afganistan Millî Radyosunda bir saatlik olsa da 20 Muhammedi, age., s Şir ve Şeker: Farsça, Peştunca ve Özbekçeden oluşan şiirlerdir. Yani şiirin ilk mısrası Farsça ikinci mısrası da Özbekçedir. Bunlar yıllar arasında Afganistan Özbek sanatkârlarının yazmış olduğu manzum eserleridir. 22 Aymak, age., s

23 11 Türkçe (Özbekçe-Türkmence) program yapmaya başlarlar. Fakat Türkçe gazete çıkartmaya hükümet izin vermez. 23 Bu gelişmeler yine de Özbek dili ve edebiyatı için önemli bir adım olmuştur. Radyo vasıtasıyla Özbeklerin geleneksel şarkıları, onlarla ilgili haberler ve çeşitli programlar yayımlanmaya başlar. Bu gelişme Özbeklerin gönlündeki ümit kıvılcımlarını gün geçtikçe güçlendirse de, 1973 te darbeyle iktidara geçen ve Cumhuriyeti ilan eden Serdar Muhammed Davut Han ın beş yıllık döneminde radyoda yayımlanan Özbekçe ve Türkmence programlar kaldırılır. Diktatörlük yolunu takip eden Serdar Muhammed Davut Han döneminde Afganistan da yaşayanlar Afgan olarak adlandırılır yılında anayasaya getirilen değişikliklerle Afganistan basınında ilk defa Özbek dilinde şiir ve makaleler yayımlanmaya başlar. Bu durum Afganistan Özbek edebiyatçıları için beklenmeyen bir gelişmedir. Bu dönemde tahsil görenlerin sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Millî duygu ve düşünce sahibi olanlar ana dilinde okuma yazma arzusuna kapılırlar. Şair ve yazarlardan Şar-ı Cevzicanî Halk ve Perçem dergilerinde Afganistan Özbek dili ve kültürüyle ilgili olarak ilk defa makaleler yazmaya başlar. Yine iki dergide, Şar-ı Cevzicanî nin teşebbüsüyle klasik Özbek şair ve yazarlarının eserlerinden birkaç numune Farsça olarak yayımlanmıştır. 25 Bu gelişmeyi Afganistan ın medya tarihindeki ünlü bilginlerden Yakup Vahidi Cevzicanî nin Özbekçe yazdığı kitabın yayımlanması takip eder. Cevzicanî, Sultan Hüseyin Baykara nın Türkü Divanını 1967 yılında Kabil de yayımlar. Aynı yıl Ali Şîr-Nevâyî hakkında makalelerle Farsça şiirlerini yayımlar. Bu eserlerin yayımlanmasıyla Afanistan Özbek dili ve edebiyatında önemli bir ilerleme meydana gelmiştir. Bu dönemde adı geçen edebiyatçıların teşebbüsüyle Şir ve Şeker şiirleri Stori dergisinde yayımlanmaya başlanmıştır. Gerçi Özbek edebiyatçılarının yazdıkları Fars ve Peştu 23 Kasani, age., s Nurullah Altay, Özbek Tili Sözlügü, Malezya, D Orient Express Printing Group Yayınevi, 2007, s Muhammed Halim Yarkın, Röportaj: , Ankara.

24 12 dillerinde olsa da iki ve üç dilli olan Afganistan Özbek edebiyatçılarının yazdıkları genellikle Afganistan Özbek edebiyatıyla ilgiliydi. Baskı altında da olsa yavaş yavaş kendini göstermeye başlayan Özbek edebiyatında ilerleme, birlik, vatan ve millet gibi konular sade bir dille, aruz ve hece vezinleriyle yahut serbest vezinle ifade edilerek terennüm edilmiştir. Hodaynazar Âbır ın Dallaklar adlı ilk şiiri 1965 yılında Stori dergisinden yayımlanmıştır. 26 Mahiyeti itibarıyla 1960 lı yıllarda dünyaya bakışı şekillendiren Afganistan Özbek edebiyatının temsilcileri Ebulhayr Hyarı, Nazar Muhammed Neva, Mirza Muhammed Yahya Nadim, Hafız Muhammad Azîm Azimî, Mevlevî Alâuddin, Kadir Palang Puş, Mevlana Nematullah Mahvi Kaysari, Cineydullah Hazik, Nadim Kaysari, Mukimi Andhoyu, Mir Âlim Bek Samimi, Muhammed Kerim Nazihicilve, Mevlevi Nasret Anbar, Nafiri Faryabî, Muhammed Ergeş Uçkun, Niyazi Belhî, Hafız Şerefüddin Şeref, Mevlavi Abdulgani İlmî, Hodaynazar Âbır, Muhammed Emin Metin ve Mir Muhammed Emin Kurbettir. Onlar daha önceki dönemlerdeki Özbek sanatkârların izini takip eden, yeni dönem Afganistan Özbek edebiyatının kurucuları, rehberleri olarak değerlendirilebilecek kimselerdir. Fakat bu dönemdeki yazarlar Özbekçe yazılarını yayımlamakta bir türlü başarılı olamamış; ancak Farsça olarak ve devletin politikasına göre yazmak zorunda kalmışlardır. 26 Azizullah Aral, Sağınç, Kabil, Afgan Mesleki Yayınevi, 2009, s. 1-2.

25 13 ( ) 2. Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Başlangıç Dönemi Afganistan Çağdaş Özbek edebiyatı, Afganistan sınırlarında gelişmeye başladığı dönemlerde, bu dilde eser veren sanatkârların kullandığı edebî dil karışık farklıklar dışında eski Özbek edebî olarak adlandırılan Çağatayca nın devamıdır. 27 Serdar Muhammed Davut tan sonra darbeyle iktidara geçen komünistler döneminde ülkede kısmî serbestliğin başlaması, Afganistan Özbek edebiyatında yeni bir devrim başlatmıştır. Bütün bu değişiklikler 1978 ten sonra yeni bir edebiyatın kurulmasına ve yeni bir edebî neslin yetişmesine imkân hazırlamıştır. Bölgede yaşanan siyasî değişiklerden sonra Afganistan Özbek şair ve yazarlarında da toparlanma başlamıştır. Bu dönemde darbe vasıtasıyla iktidara gelen Afganistan Halk Demokrat Partisinin (AHDP) teşebbüsüyle ülkede yaşayan azınlıklara haklar tanınmıştır. Burada ilk kez Özbekçe olarak Yulduz ve Türkmence Güreş dergileri yayımlanmaya başlamıştır. Türk toplulukları arasında yayılan uyanış ve kendini bulma hareketi içerisinde çeşitli bölgelerde gazeteler neşretmeye başlanır. Bu gazete ve dergiler Kabil de yayımlanırken, Afganistan ın kuzey vilayetlerinde, özellikle Mezar-ı Şerif, Faryab ve Cevzican bölgelerinde de bu mahiyette birkaç gazete ve dergi eş zamanlı olarak yayımlanmaya başlamıştır. Bu uyanış ve kendini bulma sürecinde Özbeklerin kendi dillerinde okuma ve yazma öğrenmesiyle ilgili çalışmaları hız kazanmıştır. Afganistan tarihinde, Afganistan Çağdaş Özbek edebiyatının canlandığı dönem 1978 yılın Nisan ayından itibaren başlamıştır. Muhammed Ergeş Uçkun un başyazarlığında yayın hayatına giren Yulduz dergisinin etrafında Yakup Vahidi Cevzicanî, Muhammed Emin Uçkun, Şefika Yarkın, Muhammed Halim Yarkın, Selam Asım, Abdulhamit Atif, Burhanüddin Namuk Şehranî, Nazif Şehranî, Muhammed Emin Metin Andhoy, Hâkim Şar-ı Cevzicanî gibi yetenekli edebiyatçılar toplanmıştır. Bu dergi Afganistan da 27 Şefika yarkın, İpek Talaları, Peşaver, Alhazar Yayınevi, 2010, s. 2.

26 14 yaşayan Özbekler arasında millî düşüncenin oluşumunda ve halk arasında bağımsızlık fikrinin yayılmasında önemli rol oynamıştır. Bu dergide hikâye ve şiirlerin yanı sıra Güney Türkistan ın tarihi, medeniyeti ve geleceği hakkında da pek çok makale yayımlanmıştır. Zahir Şah döneminden sonra Afganistan Millî Radyo ve Televizyonunda yayını durdurulan Özbekçe programları tekrar yayımlanmaya başlar. Bu gelişmelerden bir süre sonra Afganistan Bilimler Akademisinde Özbekçe Bölümü faaliyete geçmesiyle kültürel ilerlemeler devam eder yılında Kabil Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi bünyesinde Özbek Dili ve Edebiyatı bölümü açılır. Bu gelişmelerin ardından Afganistan Millî Eğitim Bakanlığı na bağlı Milliyetler Genel Müdürlüğü bünyesinde Özbekçe ve Türkmence bölümleri faaliyete geçer. Bu bölümlerin çalışma ve gayretiyle altıncı sınıfa kadar öğretim kademesi için ders kitapları hazırlanır. Bunların yanı sıra Afganistan ın kuzeyindeki Türklerin yaşadığı bölgelerde okullar açılmaya başlar. Bu gelişmeler genç nüfusun öğrenim görmesini sağlar ve birçok genç şair ve yazar yetişir. 28 Ülkenin iktidarını ele alan Rus yanlısı Komünistler, Orta Asya Sovyet Cumhuriyetleriyle özellikle, Özbekistan ile kültürel ilişki kurmaya başlar. Afganistan Özbek aydınlarının yurt dışı, özellikle dil ve edebiyat konusuyla ilgili eğitim işleri kolaylaştırılır. Kabil Üniversitesi Özbekçe Bölümüne Özbekistan bilim adamlarıyla araştırmacıları gelmeye başlar ile 1990 yılları arasında edebiyatta yeni yönetime karşın ümit ve şüphe, itiraf ve itiraz güçlenmeye devam eder. Millî benliği anlama gayreti güçlenir. Çeşitli kültür ve edebiyat dernekleri kurulur. Bu mahiyette Afganistan Özbek edebiyatçılarının bir teşkilât içinde birleşmeleri, 22 Ağustos 1978 de Kabil de gerçekleşmiştir. Yakup Vahidi Cevzicanî başkanlığında kurulan Emir Ali Şîr-Nevâyî adlı Kültür Encümeni, Muhammed Emin Uçkun, Burhanüddin Namık Şehranî, Şefika Yarkın, Abdulhamid Atif ve Zikrullah 28 Muhammed Halim Yarkın, Vekâlet Dağdağaları, Kabil, Bahir Matbaası, 2007, s.1-3.

27 15 İşanç gibi sanatkâr ve aydınların katılımıyla güçlenmiştir. Bu teşkilatlanmayı Mezar-ı Şerif te Mirza Uluğ Bek Kültür Encümeninin kurulması takip eder. Bu dönemlerdeki kurumların teşebbüsüyle Abdulgeffar Beyanî tarafından Nevâyî nın Hamse si; Handemir in Makkarım Ahlak ı; Ayhan ın teşebbüsüyle Zindagani Siyasî Emir Ali Şîr-Nevâyî ; Özbek Şairleri Tezkiresi ve Ulkam Baharı adlı eserleri; Muhammed Yakup Vahidi Cevzicanî nin hazırladığı Nevâyî nın Muhâkemetü l-luğateyn ve Mahbubul- Kulub gibi Çağatay edebiyatının eserleri yayımlanmıştır. 29 Güney Türkistanlılar, 1978 de komünistlerin verdiği basın özgürlüğü ve siyasî dernekler kurma imkânından faydalanarak dernekler açmış, gazeteler çıkarmışlardır. İlk olarak 5 Ağustos 1978 da Kardeş Halklar Bakanlığı tarafından Kabil de Muhammed Emin Uçkun un başyazarlığında çıkan Yulduz dergisi, yeni Özbek nesrinin doğmasında ve çağdaş edebiyatın oluşmasında büyük rol oynamıştır. Dönemin siyasî, edebî ve dinî içerik konulu önemli gazete ve dergiler şunlardır: Koyaş (Başyazarı: Seyit Taciddin Taşkın Bahayî, Meymene de 1992 da çıkamaya başlar.), Endişe (Yayımcısı: Esadullah Valvalici, Mezar-ı Şerif te 1993 da çıkamaya başlar.), Tuğru Yol (Başyazarı: Abdullah Ruyın ın Mezar-ı Şerif te Eylül 1992 da çıkmaya başlar.), Yağdu (Yayımcı: Muhammed Âlim Lebib, Mezar-ı Şerif te 1995 da çıkarmaya başlamıştır.), Amu Derya (Başyazarı: Hâkim Şar-ı Cevzicanî, Kabil de 1990 da çıkarmaya başlamıştır.), Çavuş (Yayımcısı: Rahim İbrahim ve yardımcısı Muhammed Âlim Kuhkan, Pakistan da, 1999 da çıkartmaya başlamışlardır. Bu gazete ve dergiler vasıtasıyla yeni bir edebiyat oluşmuştur. 30 Böylece 1992 ile 1997 yılları arasında adı geçen dergilerin yanı sıra Güney Türkistan ın çeşitli bölgelerinde uzun ve kısa süreli olmak üzere birçok gazete ve dergiler yayımlanmıştır. Bunlardan: Aynayı Sarı Pul (Ser-i Pul şehrinde haftalık Özbekçe ve Farsça olarak yayımlanmıştır.), Samangan 29 Mallayov, age., s Yaşar Kaya Kalafat, Kuzey Afganistan Türkleri, İstanbul, TDAV Yayınları, 1994, s

28 16 (Samangan Vilayetinde yayımlanmıştır.), Faryap (Meymene dergisi, Özbekçe ve Farsça olarak yayımlanmıştır.), Cünbüş (Cünbüş-i Millî İslami Afganistan ın yayınevinde yayımlanmıştır.), Niday-ı-İslam (Başyazarı: Muhammed Âlim Lebib in Şıbırgan da 1995 da yayımlanmıştır.), Bedar (Mezar-ı Şerif te 1994 da Farsça-Özbekçe olarak yayımlanmıştır.). Bu akım Afganistan Özbek kültürünün yıllardan sonra gelişmesine sebep olmuştur yılının başlarında edebiyat dünyasıyla günlük Afganistan Özbeklerinin duygularına terennüm olan Yakup Vahidi Cevzicanî, Muhammed Emin Metin Andhoy, Abdulhâkim Şar-ı Cevzicanî, Muhammed Nafir-i Faryabî, Ergeş Uçkun gibi sanatçıların verdikleri eserler ve oluşturdukları yeni şuurun tesiriyle Şefika Yarkın, Muhammed Halim Yarkın, Muhammed Âlim Lebib, Nurullah Altay, Gullam Sahî Vakilzade, Muhammed Kâzım Eminî, Zikrullah İşanç, Muhammed Âlim Kuhkan, Azizullah Aral, Esadullah Valvalici, Yakup Cevzicanî, Selam Asım ın, Muhammed Emin Metin Andhoy, Burhanüddin Namik Şehranî, Seyit Yakup Talî, Nazif Şehranî, Hamit Faryabî, Ârif Osman, Abdulhamit Âtif, Abulasfar Belhî, Taşkın Bahayı, Salih Muhammed Hassas, Muhammed Rafik Kadirî, Eminullah Dost, Feyzullah Aymak gibi kabiliyetli sanatkârlar yetişir. Bu dönem yazarlarının eserlerindeki özgürlük fikrini, sosyalist bir cemiyet yaratmanın değil, zulümden kurtulmaya çalışmanın, âzat bir hayat kurma ümidinin ifadesi olarak anlamak daha doğru olur. Bu sanatkârlar genel olarak aruz vezniyle şiir yazmışlardır. Afganistan Özbek edebiyatında serbest şiir örnekleri 1978 den sonra görülmeye başlamıştır. Bu şair ve yazarların eserlerinde zamanı yeniden idrak etme, vatan ve millet düşüncelerini yeniden ele alma, sosyal hayat, halkların dostluğu gibi konular terennüm edilmiştir. Klasik nazım biçimlerini kullanan şairlerin en çok 31 Abdulhakim Şar-ı Cevzicani, Seçilen Şiir Toplamı, (Amu Derya Dergisi), Kabil, Devlet Matbaası,1990, s. 2.

29 17 üzerine durdukları konular özgürlük, hür yaşama, vatan ve millet sevgisi, savaştan nefret, kahramanlık, dostluk, hümanizm, vefa ve sadakattir. 32 Adı geçen sanatkârlar çağdaşlık gayelerini yaymada neşriyat işlerine büyük önem vermişlerdir. Bu aydınlar yukarıda adı geçen gazete ve dergiler de Güney Türkistan ın sosyal, ekonomik, siyasî, millî, medenî, ilmî ve eğitim işlerindeki ilerleyişi için zarurî olan sorunların tespit ve ilanını yapmış, yeri geldiğinde ve sömürge siyasetine karşı fikirlerini ortaya koymuşlardır. 33 Bu dönemde şair, yazar ve edebiyat araştırmacılarının gayretiyle kısa zamanda birçok eser yazılmıştır. Bunlardan bazıları Tarihî Edebiyat Türkî- Özbekî Tercüme eseri, Babürga Armağan, Babürname, Özbek Edebiyatı Ferhangı, Söz İncülerı, Yeni Açılan Güller, Baba Rahim Maşrab ın Divanı, Emir Ali Şîr- Nevâyî, Halk Durdanaları, Sabziman, Halk Tefekkürü, Bilim Uçun Kızıkışlardır yılında iktidara gelen Mücahitler döneminde ülkenin kaderi değişmeye başlamış ve bölgenin her tarafında kanlı savaşlar patlak vermiştir. Bu dönemlerde özellikle Afganistan ın kuzey bölgelerin güvenliğini sağlayan General Abdurraşit Dostum un Özbek dili ve edebiyatının geliştirilmesindeki desteği oldukça fazladır. Bu hususta şu tespit oldukça dikkate değerdir: 1989 dan sonra Ruslar ın Afganistan dan çekilmesiyle birlikte ülkede merkezi devlete karşı iç savaşlar patlak vermeye başladı. Böylece Afganistan da hükümet yapılarının çökmesine rağmen kuzey Afganistan da yönetim sağlam kalmıştı. Kuzey bölgelerin sorumluluğunu üstlenen General Dostum, Sovyet sisteminde eğitilmiş bürokratların, hükümetteki pozisyonlarda kalmalarını sağladı. Bunun sonucunda Kuzey Afganistan, ülkede az veya çok işleyen bir yönetimin bulunduğu tek bölgeydi ile 1997 yılları arasında Dostum un idaresi altındaki Kuzey Afganistan da, Özbeklerin etnik kimlik bilinçleri güçlendi. Dostum, geçmiş yıllarda Afgan 32 Aymak, age., s Şefika Yarkın, Uyğak Tuşları, Kabil, Alhazır Yayınevi, 2006, s Mallayov, age., s

30 18 hükümeti üzerinde sadece sınırlı bir etkisi olan Özbeklerin yeni siyasî taleplerini simgeliyordu yılından sonra Güney Türkistan daki Türklerin halkına sahip çıkan Abdurraşit Dostum un kendi milletinin ve kültürünün gelişmesinde oldukça önemli hizmetleri vardır. Onun döneminde uzun süre ana dillerinde eğitim yapamayan Afganistan Türkleri hem çağdaş okullara hem de ana dillerinde eğitim imkânına kavuşmuştur. Bu dönemlerde liseyi tamamlayan 508 genç Türkiye ye gelerek yüksek tahsillerini de burada tamamlamıştır. Bunlar Özbek, Türkmen, Hazara, Peştun ve Taciklerden oluşmuştur. Böylece Belh ve Cevzcan başta olmak üzere Güney Türkistan ın birçok bölgesinde Özbekçe ve Türkmence yerel televizyon, radyo ve gazetede, yayın dili olmuştur yılında Kabil i işgal eden Taliban militan örgütleri bu gelişmelerin aniden durdurulmasına sebep olur. Taliban örgütünün bu baskın hareketleri Afganistan Özbek edebiyatında olumsuz etkisini yaratmıştır. Birçok Afganistan Özbek sanatkârı ülkeyi terk etmek zorunda kalmıştır ile 1997 yılları arasında Taliban dan kaçanlar ülkenin kuzey bölgelerine sığındılar. Bu yılların sonunda Afganistan ın kuzey Vilayetleri bu örgütün işgaline uğradı. Dolayısıyla birçok bilginlerin ve edebiyatçıların dağılmasına sebep oldu. Taliban örgütü 2001 yılına kadar ülkeyi işgal altına tuttu. Ülkedeki bütün matbuat ve medya kanalları, ardından eğitim merkezleri kapatıldı. Bu dönemlerde yayınevinde basılmak üzere olan eserlerle birçok kütüphane talan edilmiştir. 35 Albayrak, age., s Gökdağ, age. C. 20, s

31 19 3. Afganistan Çağdaş Özbek Edebiyatının Gelişme Dönemi (2001 Sonrası) Özgürlük Harekâtı nın ardından Afganistan da Taliban rejimi bitmiş ve artık yeni bir döneme girilmiştir. Bu yeni dönemde Afganistan da istikrar sağlama ve ülkeyi idare etme görevine 27 Kasım 2001 tarihinde Bonn da yapılan toplantıda tarafların anlaşması ile Hamid Karzai gelmiştir yılında kurucu hükümetin hazırladığı anayasanın on altıncı maddesinde ülkedeki konuşulan diller kendi bölgesinde resmi dil olarak tanımlanmıştır. Bu dillerin arasında Özbekçe de kendi bölgesinde üçüncü resmî dil olarak kabul edilmiştir. 37 Bu özgürlükten faydalanan Afganistan Özbek sanatkârları tekrar canlanmaya başlar. Kısa bir sürede sosyal, siyasî, adaletsizlik ve köleliğe mahkûm edilen, özellikle insanların ruhunu anlatan onlarca eser yazılır. Millî ruhu şekillendirmeye başlayan yetenekli sanatkârlar fikir ve mülahazalarını topluma aktarmaya başlar. Bu dönemlerde Afganistan Özbek edebiyatındaki şekil değişiklikleri nesir türlerinde de görülmüştür. Uzun yıllar boyunca baskı altında kalan ve son otuz yıl içinde büyük bir gelişme gösteren Afganistan Özbek edebiyatındaki bu gelişmeler yalnızca Afganistan sınırları içerisinde kalmamış, ülke dışında da devam ederek birçok Özbek aydının yetişmesine vesile olmuştur. Afganistan Özbek sanatkârları başta Özbekçe olmak üzere Farsça eserleri yazmayı ihmal etmemişlerdir. Onların, 2001 lı yılından itibaren müstakil olarak yüzlerce edebî, tarihî kitap ve bilimsel makaleleri yayımlanmıştır. Bunların yanı sıra Afganistan Özbek sanatkârlarının eserleri, gazete, dergi yahut çeşitli web sayfalarından yayımlanmış ve yayımlanmaya da devam etmektedir. 38 Dolayısıyla bu akım Afganistan Özbek edebiyatının gelişmiş bir dönemi sayılmaktadır. Bu dönem Afganistan Özbek edebiyatında daha çok (muhacir edebiyatı)nın izleri oldukça etkindir. Geçtiğimiz on yılda, yani kısa bir süreç 37 Kanuni Asasi Afganistan, Kabil, İntişarati Sayıt, 2003, s Şefika Yarkın, Âlısdan Bir Ses Şiirler Toplamı, Kabil, Afgan Mesleki Yayınevi, 2009, s. 1-3.

32 20 içinde Afganistan Çağdaş Özbek edebiyatında daha önceki yıllardan farklı olarak manzum eserlerin yanında mensur eserler ve araştırmalar da yayımlanmıştır. Bu dönemde yayımlanan eserlerde, yıllarca devam eden savaşların etkisi oldukça büyüktür. Yani savaş, edebiyatın tüm alanlarına mührünü vurmuştur. Bunun yanı sıra gelişme yıllarında konu ve gaye değil, kahraman tipi de değişmiştir. Bu dönemde Afganistan Özbek edebiyatı çağdaş konuları ele almış, yaşanılan zamanın problemleriyle ilgilenmiştir lerden sonra yaşanan gelişmelerin neticesinde sanatkârlar eserlerini kitap hâlinde yahut dergi ve gazeteler vasıtasıyla yayımlatma imkânı bulmuşlardır. Yayın faaliyetlerinin yanı sıra hem edebî hem de biçimlendirme yapma imkânına da kavuşmuşlardır. Hâlihazırda nazım ve nesir eserleriyle bilinen ve Afganistan Çağdaş Özbek edebiyatına damgasını vuran birçok yazar ve edebiyatçı bulunmaktadır. Bunlardan başlıcaları, mahiyeti itibarıyla 2002 li yıllarda dünyaya bakışı şekillenen Şefika Yarkın, Feyzullah Aymak, Muhammed Âlim Lebib, Muhammed Halim Yarkın, Azizullah Aral, Zikrullah İşanç, Nurullah Altay, Taşkın Bahayî, Rahim İbrahim, Muhammed Âlim Kuhkan, Muhammed Kâzım Eminî, Salih Muhammed Hassas, Farışta Begüm, Gulam Sahî Vekilzade dir. Onlar Afganistan Çağdaş Özbek edebiyatının gelişme hareketinin kurucuları, rehberleri veya bu hareketle aktif olarak olumlu münasebette bulunan sanatkârlardır. Bu sanatkârların her birisi ve onların eserleri ayrı özelliklere sahiptir. Bu mahiyette söylenmek gerekirse; Afganistan Çağdaş Özbek edebiyatının gelişmesinde, özellikle nesir alanında oldukça katkısı olan Şefika Yarkın ın Yena Körüşkünça kitabı, Zikrullah İşanç ın Bir Kışlakning Közyaşları hikâyeler kitabı, Nurullah Altay ın Hamma Gap Pulda kitabı ve 39 Halim Yarkın, age., s. 2-4.

33 21 Muhammed Halim Yarkın ın mizahî hikâye kitaplarıyla modern bir yapıya kavuşmuştur. Bu dönem edebiyatında Güney Türkistan ın bitmek bilmeyen dertlerini anlama ve anlatma, halkı birleşmeye ve özgürlüğe yönlendirme, bölge halkının cahil olması sebebiyle çeşitli hurafelere uzaklaşmaları, istibdattan kurtulmak ve bu yolda mücadele etme ele alınan konulardır. Yine bu dönemde yazılan eserlerde hayatın muammaları ortaya konulmaya başlanmıştır. Edebiyatta insanın iç dünyasına merak, onun dertlerine ortak olma duygusu güçlenmiştir. Bu sebeple eserlerde psikolojik tahliller artmış, eserler dramatik bir mahiyet kazanmıştır. Edebiyatta realist prensipleri yeniden gündeme getirilmiş, eserlerde edebî sanatlar tüm canlılığıyla yer almaya başlamış, şekil ve üslup çeşitliliği için imkânlar doğmuştur. 40 Yönetimdeki değişiklikler ve halka kullanan haklar çerçevesinde hem sosyal hem de siyasî hayattaki değişikliklerin bir kazanımının de gazete ve dergiler olduğu daha ayrı belirtilmiştir yılından itibaren Kabil şehrinde özel ve devlete ait Farsça ve Özbekçe olarak yayımına başlayan birkaç gazete ve dergiyle Afganistan Kardeş Halklar Bakanlığı tarafından yayımlanmakta olan Vatandaran gazetesi, birkaç iş adamı ve milletvekilin teşebbüsüyle Ülke ve Peyami Cumhuriyet adına yayımlanmakta olan gazetelerden yanı sıra siyasî, edebî ve dinî konuları içeren şu gazete ve dergiler yayımlanmaktadır: Ulus (Başyazarı: Hidayetullah Hidayet, Mezar-ı Şerifte 2002 da yayımlanmıştır), Bilgi Haftalıgı (Yayımcısı: Fazıl Ahmet Burget, Kabil, 2005 e yayımlanmaya başlamıştır. 41 ), Taharıstan Közgüsü (Başyazarı: Fazıl Ahmet Burget, Tahar, 2007 de çıkmaya başlamıştır, yayına devam ediyor 42 ), Közgü (Başyazar: Muhammed Âlim Lebib, Mezar-ı Şerif te 2007 de çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor), İşanç (Yayımcısı: Seyit Muhammed Naim Uygun, Maymana şehrinde, 2007 de çıkmaya başlamış, yayın hayatına 40 Şefika Yarkın, Darya Dar Gavhar, Kabil, Afgan Mesleki Yayınevi, 2010, s Bilgi Haftalıgı Koleksiyonu, Kabil, Bahir Matbaası, yılına kadar yayımları. 42 Tahharıstan Közgüsü Koleksiyonu, Tahhar, Tahhar Yayınevi,

34 22 devam ediyor), Meymene (Yayımcısı: Muhammed Kâzım Eminî, Maymana şehrinde 2007 yılında çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor), Yulduz (Başyazarı: Seyit Ferhat Bahramî, Mezar-ı Şerif te 2008 yılında çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor), Nevâyî (Başyazarı: Abdulvahap Türezade, Mezar-ı Şerif te 2008 yılında çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor), Ezgu-Tuygu (Başyazarı: Seyit Sırajüddin Kanî, Cevzican vilayetinde 2007 yılında çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor), Ak Yol (Kabil de 2009 de çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor), Bulak (Yayımcı: Belh üniversitesi öğrencileri tarafından Mezar-ı Şerif te 2008 yılında çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor), İpek Yolu (Şıbırgan şehrinde 2009 yılında çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor), Aydın (Yayımcısı: Aydın Afganistan Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği tarafından Kabil de 2008 yılında çıkmaya başlamış, yayın hayatına devam ediyor 43 ). Afganistan Özbeklerinin gelişme dönemi edebiyatında şekil, konu, amaç, tür ve usûl yönünden çeşitli yollar izlenmiştir. Bu dönemde daha ziyade halkı uyanmaya çağıran ve ceditçilik gayelerini işleyen eserler yazılmaktadır. Onları, vatanseverliğe ve millî uyanışa davet eden, hayattaki sıkıntıları ve sömürgecilik siyasetindeki yolsuzlukları hicvederek mücadeleye çağıran sanatkârların sayısı gün geçtikçe çoğalmaktadır. 43 Aydın Dergisi Koleksiyonu, Kabil, 2008.

AFGANİSTAN DA DİL POLİTİKALARI Hayri AYSULTAN*

AFGANİSTAN DA DİL POLİTİKALARI Hayri AYSULTAN* AFGANİSTAN DA DİL POLİTİKALARI Hayri AYSULTAN* Özet: Dil bir toplumun millî kimliği olduğu gibi, milletler arası maddî ve manevî alışverişinin önemli aracı niteliğini de taşımaktadır. Bu çalışmada önce

Detaylı

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ PDF

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ PDF ORTA ASYA TÜRK TARİHİ PDF Orta Asya Tarihi adlı eser Anadolu Üniversitesinin ders kitabıdır ve Ahmet Taşağıl gibi birçok değerli isim tarafından kaleme alınmıştır. PDF formatını bu adresten indirebilirsiniz.

Detaylı

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Hanlığı ve Kazakistan konulu bu toplantıda Kısaca Kazak

Detaylı

Kafiristan nasıl Nuristan oldu?

Kafiristan nasıl Nuristan oldu? Kafiristan nasıl Nuristan oldu? Afganistan'ın doğusunda Nuristan olarak anılan bölgenin Kafiristan geçmişi ve İslam diniyle tanışmasının hikayesi hayli ilginç. 10.07.2017 / 13:21 Hindikuş Dağları'nın güneydoğusunda

Detaylı

1 İSMAİL GASPIRALI HER YIL BİR BÜYÜK TÜRK BİLGİ ŞÖLENLERİ. Mehmet Saray

1 İSMAİL GASPIRALI HER YIL BİR BÜYÜK TÜRK BİLGİ ŞÖLENLERİ. Mehmet Saray Mehmet Saray 1942'de Afyon'un Dinar kazasında doğdu. Orta öğrenimini Çivril ve Isparta'da yapan Saray, 1961-1966 arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nü bitirdi. 1968-1978 yılları

Detaylı

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders Dr. İsmail BAYTAK Orta Asya Tarihine Giriş Türk Adının Anlamı: Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı Türk adından ilk olarak Çin Yıllıklarında bahsedilmektedir. Çin kaynaklarında

Detaylı

11.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

11.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI YENİLEŞME DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI TANZİMAT DÖNEMİ EDEBİYATININ OLUŞUMU KAZANIMLAR.Osmanlı Devleti ni güçlü kılan sosyal, siyasi düzenin bozulma nedenlerini.batı düşüncesine,

Detaylı

AFGANİSTAN DA TÜRK DİLİ VE EĞİTİMİ TURKISH LANGUAGE OF EDUCATION IN AFGHANISTAN

AFGANİSTAN DA TÜRK DİLİ VE EĞİTİMİ TURKISH LANGUAGE OF EDUCATION IN AFGHANISTAN Firuz Fevzi KABİL DEVLET ÜNİVERSİTESİ AFGANİSTAN DA TÜRK DİLİ VE EĞİTİMİ TURKISH LANGUAGE OF EDUCATION IN AFGHANISTAN Eski bir Türk yurdu olan ve ünlü şair Muhammed İkbal'in ifadesiyle Asya nın kalbi tanımlamasıyla

Detaylı

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler OLAY ÇEVRESINDE GELIŞEN EDEBI METINLER Oğuz Türkçesinin Anadolu daki ilk ürünleri Anadolu Selçuklu Devleti

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI Ay Hafta Ders Saati Konu Adı YENİLEŞME DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI Kazanımlar Osmanlı

Detaylı

Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri

Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri Türk Dili Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans (Sak.Üni.Ort) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ TDE729 1 3 + 0 6 Sosyal bilimlerle ilişkili

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11 BİRİNCİ BÖLÜM İLK TÜRK DEVLETLERİNDE EĞİTİM 1.1. HUNLARDA EĞİTİM...19 1.2. GÖKTÜRKLERDE EĞİTİM...23 1.2.1. Eğitim Amaçlı Göktürk Belgeleri: Anıtlar...24 1.3. UYGURLARDA

Detaylı

İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ TALAS SAVAŞI (751) Diğer adı Atlık Savaşıdır. Çin ile Abbasiler arasındaki bu savaşı Karlukların yardımıyla Abbasiler kazanmıştır. Bu savaş sonunda Abbasilerin hoşgörüsünden etkilenen

Detaylı

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır.

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır. Edebiyatı Sanatçıları Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. ı vardır. MEVLANA: XIII.yüzyılda yaşamıştır. Birkaç

Detaylı

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ. Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı İLGİLİ MAKAMA

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ. Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı İLGİLİ MAKAMA Sayı : 10476336-100-E.531 29/01/2019 Konu : Ders İçerikleri-Çağdaş Türk Lehçerleri ve Edebiyatları Bölümü İLGİLİ MAKAMA Bu belge 5070 Elektronik İmza Kanununa uygun olarak imzalanmış olup, Fakültemiz Çağdaş

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI ÇUKUROVA ANONİM HALK EDEBİYATI VE ÂŞIK EDEBİYATINDA SÖZLÜ TARİH Esra ÖZKAYA YÜKSEK LİSANS TEZİ ADANA

Detaylı

(Dış Kapak Örneği) T.C. ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ ve EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ TEZ ADI BİTİRME TEZİ

(Dış Kapak Örneği) T.C. ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ ve EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ TEZ ADI BİTİRME TEZİ (Dış Kapak Örneği) T.C. ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ ve EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ TEZ ADI BİTİRME TEZİ Hazırlayan Adı Soyadı Danışman Unvan Adı Soyadı Niğde Ay, Yıl

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Konu Anlatımlı Soru Bankası ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ...

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Konu Anlatımlı Soru Bankası ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ... İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm... 7 ESKİ TÜRK DİLİ VE LEHÇELERİ... 8 Türk Dillerinin Sınıflandırılması... 14 Türk Dillerinin Ses Denklikleri Bakımından Sınıflandırılması... 16 Altay Dilleri Teorisini Kabul

Detaylı

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI GÜZ DÖNEMİ DERSLERİ Kodu Dersin Adı Statüsü T P K AKTS TAE 600 Özel Konular Z 4 0 0 30 TAE 601 Türkiyat Araştırmalarına Giriş I Z

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 2 EDEBİ BİLGİLER (ŞİİR BİLGİSİ) 1. İncelediği şiirden hareketle metnin oluşmasına imkân sağlayan zihniyeti 2. Şiirin yapısını çözümler. 3. Şiirin

Detaylı

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI II. Mahmut ve Tanzimat dönemlerinde devlet yöneticileri, parçalanmayı önlemek için ortak haklara sahip Osmanlı toplumu oluşturmak için Osmanlıcılık fikrini

Detaylı

YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI

YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS Tezli yüksek lisans programında eğitim dili Türkçedir. Programın öngörülen süresi 4

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 11. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 11. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY EKİM HAFTA DERS SAATİ KONU ADI YENİLEŞME DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI EDEBİYATININ OLUŞUMU ÖĞRETİCİ METİNLER 2 KAZANIMLAR 1. Osmanlı Devleti ni güçlü kılan sosyal, siyasi düzenin bozulma nedenlerini belirler.

Detaylı

MEDYA. Uluslararası Arapça Yarışmaları BASIN RAPORU

MEDYA. Uluslararası Arapça Yarışmaları BASIN RAPORU 2013 BASIN RAPORU ARAPÇA HEYECANI 4 YAŞINDA Son zamanlarda coğrafyamızda meydana gelen politik ve ekonomik gelişmeler, Arapça dilini bilmenin ne kadar önemli olduğu gerçeğini bir kez daha gözler önüne

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Fatma ÇOBAN Doğum Tarihi: 1983 Öğrenim Durumu: Doktora Yabancı Dil : İngilizce Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler

Detaylı

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Sözlü Dönem Yazılı Dönem İslamî Dönem Türk Edebiyatı Geçiş Dönemi Divan Edebiyatı Halk Edebiyatı Batı etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Tanzimat

Detaylı

Afganistan'a neden 'imparatorluklar mezarlığı' deniyor?

Afganistan'a neden 'imparatorluklar mezarlığı' deniyor? Afganistan'a neden 'imparatorluklar mezarlığı' deniyor? Afganistan, son yüzyıla damgasını vuran Amerikan medeniyetinin çöküşüne mi neden olacak? İşte Hindikuş Dağları'nda yok olan imparatorlukların kısa

Detaylı

Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik)

Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Uzun yıllar süren iç savaşlar ve dış müdahaleler sonucu istikrarsızlaşan Afganistan, dünya afyon üretiminin yaklaşık olarak yüzde 90'ını karşılıyor. 28.04.2016

Detaylı

Ortadoğu ve Afrika Araştırmacıları Derneği Yayınları Araştırma Eserleri Serisi Nu: 7. Emeviler den Arap Baharı na HALEP TÜRKMENLERİ

Ortadoğu ve Afrika Araştırmacıları Derneği Yayınları Araştırma Eserleri Serisi Nu: 7. Emeviler den Arap Baharı na HALEP TÜRKMENLERİ Ortadoğu ve Afrika Araştırmacıları Derneği Yayınları Araştırma Eserleri Serisi Nu: 7 Emeviler den Arap Baharı na HALEP TÜRKMENLERİ Dr. Ahmet Emin Dağ İstanbul, 2015 Emeviler den Arap Baharı na HALEP TÜRKMENLERİ

Detaylı

İBRAHİM ŞİNASİ 1826-1871

İBRAHİM ŞİNASİ 1826-1871 İBRAHİM ŞİNASİ 1826-1871 Hayatı ve Edebi Kişiliği İbrahim Şinasi 5 Ağustos 1826 da İstanbulda doğdu. 13 Eylül 1871 de aynı kentte öldü. Topçu yüzbaşısı olan babası Mehmed Ağa 1829 da Osmanlı Rus savaşı

Detaylı

SAINT BENOIT FRANSIZ LİSESİ

SAINT BENOIT FRANSIZ LİSESİ COĞRAFYA NIVEAU / SEVIYE L-1 1-Coğrafya nedir coğrafyanın bölümleri. 2-Dünyanın şekli ve sonuçları. 3-Dünyanın hareketleri. 4-Harita bilgisi. 5-Atmosfer ve özellikleri. 6-İklim elemanları 7-Sıcaklık 8-Basınç

Detaylı

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI:

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: Bu formun ç kt s n al p ço altarak ö rencilerinizin ücretsiz Morpa Kampüs yarıyıl tatili üyeli inden yararlanmalar n sa layabilirsiniz.! ISBN NUMARASI: 65482464 ISBN NUMARASI: 65482464! ISBN NUMARASI:

Detaylı

PROF. DR. MESERRET DĐRĐÖZ

PROF. DR. MESERRET DĐRĐÖZ 2 Meserret DĐRĐÖZ PROF. DR. MESERRET DĐRĐÖZ ÖZGEÇMĐŞĐ: Enis Alapaytaç ve Hafize Hanım ın kızları olarak 1923 te Tarsus ta doğdu. Đlkokul ve ortaokulu Tarsus ta, liseyi de Đstanbul da Kandilli Kız Lisesi

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Yrd. Doç. Edebiyat Fakültesi Aİİ- İran 1994 Doçent Edebiyat Fakültesi Aİİ- İran 2001 Profesör Fen, Edebiyat Fakültesi Aİİ- İran 2009

ÖZGEÇMİŞ. Yrd. Doç. Edebiyat Fakültesi Aİİ- İran 1994 Doçent Edebiyat Fakültesi Aİİ- İran 2001 Profesör Fen, Edebiyat Fakültesi Aİİ- İran 2009 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Ghadir GOLKARIAN(GÜLDİKEN). Doğum Tarihi: 04.04.1964. Ünvanı: Profesör 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Fars Dili ve Edebiyatı Azad İslami Üniversitesi 1985

Detaylı

Devrim Öncesinde Yemen

Devrim Öncesinde Yemen Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün

Detaylı

Dr. Öğr. Üyesi Abbas KARAAĞAÇLI. 1. Adı Soyadı : Abbas Karaağaçlı 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4.

Dr. Öğr. Üyesi Abbas KARAAĞAÇLI. 1. Adı Soyadı : Abbas Karaağaçlı 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Dr. Öğr. Üyesi Abbas KARAAĞAÇLI 1. Adı Soyadı : Abbas Karaağaçlı 2. Doğum Tarihi : 10.07.1956 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İletişim Fakültesi İstanbul

Detaylı

Değerli S. Arabistan Cidde Uluslararası Türk Okulu

Değerli S. Arabistan Cidde Uluslararası Türk Okulu Uzun yıllar boyunca baskıcı rejimler ve zorba yönetimlere sahne olan çift başlı kartalların ülkesi Arnavutluk, şimdi yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Özellikle dini ve kültürel açıdan büyük bir yıkımın

Detaylı

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta İktisat Tarihi I 13-14 Ekim II. Hafta Osmanlı Kurumlarının Kökenleri 19. yy da Osmanlı ve Bizans hakkındaki araştırmalar ilerledikçe benzerlikler dikkat çekmeye başladı. Gibbons a göre Osm. Hukuk sahasında

Detaylı

ETKİNLİKLER/KONFERSANS

ETKİNLİKLER/KONFERSANS ETKİNLİKLER/KONFERSANS Anadolu'nun Vatanlaşmasında Selçukluların Rolü Züriye Oruç 1 Prof. Dr. Salim Koca'nın konuk olduğu Anadolu'nun Vatanlaşmasında Selçukluların Rolü konulu Şehir Konferansı gerçekleştirildi.

Detaylı

SEÇMELİ DERSLER (Öğrenci aşağıda belirtilen en az 2 (iki) dersten başarılı olmalıdır.)

SEÇMELİ DERSLER (Öğrenci aşağıda belirtilen en az 2 (iki) dersten başarılı olmalıdır.) PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ YAN DAL DERSLERİ DERSLER DERSİN KODU DERSİN ADI KREDİ PSİ 101 Psikolojiye Giriş I PSİ 10 Araştırma Teknikleri I PSİ 10 Psikoloji için İstatistik I PSİ 01 Sosyal Psikoloji I PSİ 0 Gelişim

Detaylı

İSLÂM ÖNCESİ İRAN DA DEVLET VE EKONOMİ -SÂSÂNÎ DÖNEMİ- (M.S )

İSLÂM ÖNCESİ İRAN DA DEVLET VE EKONOMİ -SÂSÂNÎ DÖNEMİ- (M.S ) İSLÂM ÖNCESİ İRAN DA DEVLET VE EKONOMİ -SÂSÂNÎ DÖNEMİ- (M.S. 226-652) Yrd. Doç. Dr. Ahmet ALTUNGÖK İSLÂM ÖNCESİ İRAN DA DEVLET VE EKONOMİ -SÂSÂNÎ DÖNEMİ- Yazar: Yrd. Doç. Dr. Ahmet Altungök Yayınevi Editörü:

Detaylı

SEL FELAKETİNE YÖNELİK ACİL YARDIM PROJESİ-AFGANİSTAN

SEL FELAKETİNE YÖNELİK ACİL YARDIM PROJESİ-AFGANİSTAN SEL FELAKETİNE YÖNELİK ACİL YARDIM PROJESİ-AFGANİSTAN İHH Projeler Birimi Nisan 2014 PROJENİN KONUSU Bu proje Afganistan ın üç şehrinde, Badğis, Serpul ve Cevizcan, büyük hasara sebep olan sel felaketinde

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi...

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi... İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR...11 GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi...13 BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi...27 5 İKİNCİ BÖLÜM Husrev ü Şirin Mesnevisinin İncelenmesi...57

Detaylı

DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ "X" 1.YARIYIL 1.YARIYIL 2.YARIYIL 2.YARIYIL. Kodu Adı Z/S T+U AKTS Birleşti

DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ X 1.YARIYIL 1.YARIYIL 2.YARIYIL 2.YARIYIL. Kodu Adı Z/S T+U AKTS Birleşti 2011-2012 DERS PLANI DEĞİŞİKLİK SEBEBİNİ İLGİLİ SÜTUNDA İŞARETLEYİNİZ "X" YENİ DERS PLANI** 1.YARIYIL 1.YARIYIL Birleşti ATA 101 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ I Z 2+0 2 X X X X ATA 101 ile ATA 102

Detaylı

EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR

EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR Eğitim ve kültür alanında yapılan inkılapların amaçları; Laik ve çağdaş bir eğitim ile bilimsel eğitimi gerçekleştirebilmek Osmanlı Devleti nde yaşanan ikiliklere

Detaylı

İslam ın Serüveni. İslam ın Klasik Çağı BİRİNCİ CİLT MARSHALL G. S. HODGSON

İslam ın Serüveni. İslam ın Klasik Çağı BİRİNCİ CİLT MARSHALL G. S. HODGSON İslam ın Serüveni BİRİNCİ CİLT İslam ın Klasik Çağı MARSHALL G. S. HODGSON 4 İçindekiler Tabloların Listesi... 6 Haritaların Listesi... 7 Önsöz... 9 Marshall Hodgson ve İslam ın Serüveni... 13 Yayıncının

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ YILLIK PLANI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ YILLIK PLANI KASIM EKİM 07-08 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ YILLIK PLANI Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı TARİH VE TARİH YAZICILIĞI

Detaylı

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ...

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ... ÖRNEK SORU: 1 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti açısından, 30 Ekim 1918 de, yenilgiyi kabul ettiğinin tescili niteliğinde olan Mondros Ateşkes Anlaşması yla sona erdi. Ancak anlaşmanın,

Detaylı

LYS 3 DENEME-5 KONU ANALİZİ SORU NO LYS 3 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ KAZANIM NO KAZANIMLAR. 26/05/2014 tarihli LYS-3 deneme sınavı konu analizleri

LYS 3 DENEME-5 KONU ANALİZİ SORU NO LYS 3 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ KAZANIM NO KAZANIMLAR. 26/05/2014 tarihli LYS-3 deneme sınavı konu analizleri LYS 3 DENEME-5 KONU ANALİZİ SORU NO LYS 3 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ A B KAZANIM NO KAZANIMLAR 1 11 30027 1 / 31 Kelimelerin anlam oluşturmada birbirleriyle ilişkilerini belirler. 2 12 30027 Kelimelerin

Detaylı

Bu yüzden de Akdeniz coğrafyasına günümüz dünya medeniyetinin doğduğu yer de denebilir.

Bu yüzden de Akdeniz coğrafyasına günümüz dünya medeniyetinin doğduğu yer de denebilir. Sevgili Meslektaşlarım, Kıymetli Katılımcılar, Bayanlar ve Baylar, Akdeniz bölgesi coğrafyası tarih boyunca insanlığın sosyal, ekonomik ve kültürel gelişimine en çok katkı sağlayan coğrafyalardan biri

Detaylı

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI ZORUNLU DERSLER BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL 1 YDİ 101

Detaylı

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876)

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) I. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken Genç Osmanlıların faaliyetleri İstanbul (Tersane) Konferansı BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) Osmanlı

Detaylı

Gürcistan Dostluk Derneği. Faaliyet Raporu. Yayınlar Sosyal-Kültürel Etkinlikler İnsani Yardımlar Eğitim Faaliyetleri

Gürcistan Dostluk Derneği. Faaliyet Raporu. Yayınlar Sosyal-Kültürel Etkinlikler İnsani Yardımlar Eğitim Faaliyetleri Gürcistan Dostluk Derneği Faaliyet Raporu Yayınlar Sosyal-Kültürel Etkinlikler İnsani Yardımlar Eğitim Faaliyetleri Yazılı ve Görsel Yayınlar Gürcistan daki Müslüman toplumun ihtiyaçları doğrultusunda

Detaylı

İnci Hoca TANZİMAT EDEBİYATI I. DÖNEM

İnci Hoca TANZİMAT EDEBİYATI I. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI I. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI I. DÖNEM ÖZELLİKLERİ İlk özel gazete Tercüman-ı Ahval ile başlar. Toplum için sanat anlayışı benimsenmiştir. Halkı aydınlatma amacıyla eser verildiği için

Detaylı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı III. ÜNİTE TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ ( BAŞLANGIÇTAN X. YÜZYILA KADAR ) A- TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI I-Türk Adının Anlamı

Detaylı

1 KAFKASYA TARİHİNE GİRİŞ...

1 KAFKASYA TARİHİNE GİRİŞ... İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1 I. ARAŞTIRMANIN METODU... 1 II. ARAŞTIRMANIN KAYNAKLARI... 3 A. Tarihler... 4 B. Vakayi-Nâmeler/Kronikler... 10 C. Sikkeler/Paralar ve Kitabeler... 13 D. Çağdaş Araştırmalar... 14

Detaylı

PROF. DR. ABDULLAH UÇMAN

PROF. DR. ABDULLAH UÇMAN PROF. DR. ABDULLAH UÇMAN İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü nden mezun olduktan (1972) sonra bir süre aynı bölümde kütüphane memurluğu yaptı (1974-1978). 1976 da Türk

Detaylı

Geçmişten Günümüze Giresun da Dini ve Kültürel Hayat Sempozyumu (25-27 EKİM 2013)

Geçmişten Günümüze Giresun da Dini ve Kültürel Hayat Sempozyumu (25-27 EKİM 2013) Geçmişten Günümüze Giresun da Dini ve Kültürel Hayat Sempozyumu (25-27 EKİM 2013) İlimiz tarihinde yer alan bütün kavimlerin kültürel ve dini kimliğinin ele alınarak inceleneceği Geçmişten Günümüze Giresun

Detaylı

Bölüm 1 Hareketin Kaynakları

Bölüm 1 Hareketin Kaynakları İçindekiler Önsöz 1 5 Bölüm 1 Hareketin Kaynakları Hareketin Kaynakları 2 3 Cedidizm Çarlık Rusya'sındaki siyasi hareketler ve Türkistan'a yansımalan Bolşeviklerin Milliyetler Politikası 33 İhtilâl dönemlerinde

Detaylı

İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17

İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17 İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ... 15 MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17 SAFAHAT TA DEĞERLERİMİZ... 41 Adâlet... 43 Adamlık... 47 Ahlâk... 50 Azim... 42 Birleştiricilik...

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. : Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. : :

ÖZGEÇMİŞ. : Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. : : ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Feridun TEKİN Adres Telefon E-posta : Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü : 310 54 84 : feridun.tekin@giresun.edu.tr 2. Doğum Tarihi : 30.05. 1964 3. Unvanı :

Detaylı

T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ENSTİTÜ KURULU TOPLANTI TUTANAĞI

T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ENSTİTÜ KURULU TOPLANTI TUTANAĞI T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ENSTİTÜ KURULU TOPLANTI TUTANAĞI Sayı : 47 Tarih : 04.09.2012 Toplantıda Bulunanlar : 1. Yrd. Doç. Dr. Süleyman TURAN, Müdür V. 2. Prof.

Detaylı

DR. NURŞAT BİÇER İN TÜRKÇE ÖĞRETĠMĠ TARĠHĠ ADLI ESERĠ ÜZERİNE

DR. NURŞAT BİÇER İN TÜRKÇE ÖĞRETĠMĠ TARĠHĠ ADLI ESERĠ ÜZERİNE POLATCAN, F. (2017). Dr. Nurşat Biçer in Türkçe Öğretimi Tarihi Adlı Eseri Üzerine. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(4), 2890-2894. DR. NURŞAT BİÇER İN TÜRKÇE ÖĞRETĠMĠ TARĠHĠ ADLI

Detaylı

İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN

İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN İSLÂMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İSLÂMİ İLK ESERLER SORU PROĞRAMI AHMET ARSLAN 1) XI. Yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve

Detaylı

AFGANİSTAN IN DİL POLİTİKASI VE AFGANİSTAN DA TÜRKÇE EĞİTİMİ TARİHİ

AFGANİSTAN IN DİL POLİTİKASI VE AFGANİSTAN DA TÜRKÇE EĞİTİMİ TARİHİ Türkbilig, 2016/32: 155-168. AFGANİSTAN IN DİL POLİTİKASI VE AFGANİSTAN DA TÜRKÇE EĞİTİMİ TARİHİ Fahri TEMİZYÜREK * Erol BARIN ** Mete Yusuf USTABULUT *** Özet: Afganistan kritik bir jeostratejik ve jeopolitik

Detaylı

Kütahya Gazeteciler Cemiyeti Ziyareti:

Kütahya Gazeteciler Cemiyeti Ziyareti: Türk Ocakları Genel Merkezi Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Efendi BARUTCU, Türk Ocakları nın 100 üncü kuruluş yıldönümü kutlamaları çerçevesinde, Sönmeyen Ocak Türk Ocakları ve Türkiye nin Geleceği konulu

Detaylı

NEVŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ. Nevşehir de Göçmen Eğitimi Uygulamaları ve Sorunları

NEVŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ. Nevşehir de Göçmen Eğitimi Uygulamaları ve Sorunları Nevşehir de Göçmen Eğitimi Uygulamaları ve Sorunları NEVŞEHİR İLİ KISA TARİHÇESİ İlin tarihi M.Ö. 7000 yıllarına kadar uzanır. Nevşehir Güzel Atlar Ülkesi anlamına gelen (Farsça Katpatuka) Kapadokya Bölgesinin

Detaylı

KARDEŞ ÜLKE PAKİSTAN PAKİSTAN TEFRİŞAT PROJELERİ İPEKYOLU ASYA LAHOR KUR AN KURSU YENİ BİNAMIZ

KARDEŞ ÜLKE PAKİSTAN PAKİSTAN TEFRİŞAT PROJELERİ İPEKYOLU ASYA LAHOR KUR AN KURSU YENİ BİNAMIZ KARDEŞ ÜLKE PAKİSTAN PAKİSTAN TEFRİŞAT PROJELERİ İPEKYOLU ASYA LAHOR KUR AN KURSU YENİ BİNAMIZ 11.12.2015 PAKİSTAN DAKİ KUR AN KURSLARIMIZ Derneğimiz Pakistan'ın eğitim alanında tanınmış Süleymaniye ICC

Detaylı

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 EDEBİYAT TARİHİ / TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASINDAKİ ÖLÇÜTLER 1.Edebiyat tarihinin uygarlık tarihi içindeki yerini.edebiyat tarihinin

Detaylı

KİTAP GÜNCESİ VIII. GELENEKSEL KİTAP GÜNLERİ SAYI:3

KİTAP GÜNCESİ VIII. GELENEKSEL KİTAP GÜNLERİ SAYI:3 KİTAP GÜNCESİ VIII. GELENEKSEL KİTAP GÜNLERİ SAYI:3 Issue #: [Date] MAVİSEL YENER İLE RÖPOTAJ 1. Diş hekimliği fakültesinden mezunsunuz. Bu iş alanından sonra çocuk edebiyatına yönelmeye nasıl karar verdiniz?

Detaylı

MEDRESE VE İSLAM KÜLTÜR MERKEZİ İNŞA PROJESİ- VİETNAM

MEDRESE VE İSLAM KÜLTÜR MERKEZİ İNŞA PROJESİ- VİETNAM MEDRESE VE İSLAM KÜLTÜR MERKEZİ İNŞA PROJESİ- VİETNAM İHH Projeler Birimi ARALIK 2013 PROJENİN KONUSU Bu proje, Vietnam ın Hochiminh City bölgesinde 639,98 metrekare büyüklüğünde 3 katlı bir Medrese ve

Detaylı

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ a. 14.Yüzyıl Orta Asya Sahası Türk Edebiyatı ( Harezm Sahası ve Kıpçak Sahası ) b. 14.Yüzyılda Doğu Türkçesi ile Yazılmış Yazarı Bilinmeyen Eserler c.

Detaylı

Bilim,Sevgi,Hoşgörü.

Bilim,Sevgi,Hoşgörü. Bilim,Sevgi,Hoşgörü. Mehmet Akif Ersoy 20 Aralık 1873 27 Aralık 1936 Mehmet Akif Ersoy, Türkiye Cumhuriyeti nin ulusal marşı olan İstiklal Marşı nın yazarıdır. Vatan Şairi olarak anılır. Yahya Kemal Beyatlı

Detaylı

Dünyayı Değiştiren İnsanlar

Dünyayı Değiştiren İnsanlar Dünyayı Değiştiren İnsanlar Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı, bir mutluluk parıltısısınız! Memleketi asıl aydınlığa boğacak sizsiniz. Kendinizin ne kadar mühim,

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Yüksek Lisans Tezi: Çin in Ming Döneminde Yapılmış olan Türkçe-Uygurca Sözlük: Ġdikut Mahkemesi Sözlüğü (1997 Ankara)

ÖZGEÇMİŞ. Yüksek Lisans Tezi: Çin in Ming Döneminde Yapılmış olan Türkçe-Uygurca Sözlük: Ġdikut Mahkemesi Sözlüğü (1997 Ankara) ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Mağfiret Kemal YUNUSOĞLU 2. Doğum yeri ve tarihi: DT, Gulca 3. Çalıştığı kurum: T.C. Beykent Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 4. Unvanı: Yar.Doç.Dr. 5. Öğrenim Durumu:

Detaylı

Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Flash Anlatım Perşembe, 12 Kasım :53 - Son Güncelleme Çarşamba, 25 Kasım :14

Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Flash Anlatım Perşembe, 12 Kasım :53 - Son Güncelleme Çarşamba, 25 Kasım :14 Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Flash Anlatım Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Ders Notu OSMANLI KÜLTÜR VE MEDENİYETİ (1300-1453) 1. OSMANLI'DA DEVLET ANLAYIŞI Türkiye Selçuklu Devleti

Detaylı

ÖZ GEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Oğuzhan KARABURGU 2. Doğum Tarihi: 1975 3. Unvanı: Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu:

ÖZ GEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Oğuzhan KARABURGU 2. Doğum Tarihi: 1975 3. Unvanı: Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu: ÖZ GEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Oğuzhan KARABURGU 2. Doğum Tarihi: 1975 3. Unvanı: Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Erciyes Üniversitesi 1998 Y. Lisans Yeni

Detaylı

ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? IS IT PARENT LANGUAGE OR OR MOTHER TONGUE?

ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? IS IT PARENT LANGUAGE OR OR MOTHER TONGUE? ANA DİL Mİ, ANA DİLİ Mİ? Prof. Dr. Mukim SAĞIR ÖZET Bu makalede ana dil ve ana dili terimlerinin kullanımları üzerinde durulacaktır. Aralarında nüans olan bu iki terimin Türkçe ve Türk Dili öğretiminde

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI Ders No : 0310460203 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI Hacı Dede Hakan KARAGÖZ

EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI Hacı Dede Hakan KARAGÖZ Ekonomik İşbirliği Teşkilat (EİT), üye ülkeler arasında yoğun ekonomik işbirliğinin tesis edilmesini amaçlayan bölgesel düzeyde bir uluslararası teşkilattır. Teşkilat, 1964 yılında kurulan Kalkınma İçin

Detaylı

Yeni Osmanlılar Cemiyeti Kurucularından Mehmed Âyetullah Bey Dönem-İnsan-Eser

Yeni Osmanlılar Cemiyeti Kurucularından Mehmed Âyetullah Bey Dönem-İnsan-Eser Yeni Osmanlılar Cemiyeti Kurucularından Mehmed Âyetullah Bey Dönem-İnsan-Eser Yazar Ferhat Korkmaz ISBN: 978-605-9247-84-9 1. Baskı Kasım, 2017 / Ankara 100 Adet Yayınları Yayın No: 252 Web: grafikeryayin.com

Detaylı

1. Adı Soyadı: Şentaç Arı. 2. Doğum Tarihi: Ünvanı: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Doktora

1. Adı Soyadı: Şentaç Arı. 2. Doğum Tarihi: Ünvanı: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Doktora 1. Adı Soyadı: Şentaç Arı 2. Doğum Tarihi: 12.04.1962 3. Ünvanı: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Türk Dili Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi 1984 Y. Lisans Türk

Detaylı

İSLAMİYETİN KABÜLÜNDEN SONRAKİ EĞİTİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE

İSLAMİYETİN KABÜLÜNDEN SONRAKİ EĞİTİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE İSLAMİYETİN KABÜLÜNDEN SONRAKİ EĞİTİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ Türk toplumlarında ilk kez medrese denen eğitim

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : YENİ TÜRK EDEBİYATI II Ders No : 0020110013 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

TARİH BÖLÜMÜ ÖĞRETİM YILI DERS PROGRAMI

TARİH BÖLÜMÜ ÖĞRETİM YILI DERS PROGRAMI TARİH BÖLÜMÜ 2014-2015 ÖĞRETİM YILI DERS PROGRAMI I. YARIYIL ECTS II. YARIYIL ECTS BİL 150 Temel Bilgi Teknolojisi 4+0 5,0 TAR 107 İlkçağ Tarihi I 3+0 5,0 TAR 108 İlkçağ Tarihi II 3+0 5,0 TAR 115 Osmanlıca

Detaylı

ULUSLARARASI ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU VIII

ULUSLARARASI ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU VIII ULUSLARARASI ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU VIII 21-23 Kasım 2014 B İ LDİ R İ LER C İ LT I EDİTÖRLER DR. COŞKUN YILMAZ DOÇ. DR. CENGİZ TOMAR DR. UĞUR DEMİR ÜSKÜDAR ULUSLARARASI ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU VIII Yayın Kurulu

Detaylı

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü I. Öğretim Programı Müfredatı

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü I. Öğretim Programı Müfredatı Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü I. Öğretim Programı Müfredatı Genel Toplam Ders Adedi : 8 T : 16 U : 4 Kredi : 16 ECTS : 24 T+U : 16 1. YARIYIL No Ders Kodu Ders Adı

Detaylı

Öztürk, Rıdvan (2014), Günümüz Afganistanlı Özbek Şairleri, Palet Yayınları, Konya, 495 s., ISBN

Öztürk, Rıdvan (2014), Günümüz Afganistanlı Özbek Şairleri, Palet Yayınları, Konya, 495 s., ISBN Dil Araştırmaları Sayı: 14 Bahar 2014, 250-254 ss. Öztürk, Rıdvan (2014), Günümüz Afganistanlı Özbek Şairleri, Palet Yayınları, Konya, 495 s., ISBN 978-605-5262-43-3 Gökhan Ölker * 1 Afganistan, resmi

Detaylı

SȖDȂN SEYAHȂTNȂMESİ: METİN VE İNCELEME

SȖDȂN SEYAHȂTNȂMESİ: METİN VE İNCELEME T.C. FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI SȖDȂN SEYAHȂTNȂMESİ: METİN VE İNCELEME Khalid Khater Mohemed Ali 130101036 TEZ DANIŞMANI Prof.

Detaylı

MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PDR ANA BİLİM DALI 2018 BAHAR YARIYILI TÜRK EĞİTİM TARİHİ DERSİ İZLENCESİ Dersi Veren: Osman SEZGİN Telefon: (216) 521 97 97 E-posta:

Detaylı

Doktora Tezi: Kırım Hanlığı nı Kuruluşu ve Osmanlı Himayesinde Yükselişi (1441-1569)

Doktora Tezi: Kırım Hanlığı nı Kuruluşu ve Osmanlı Himayesinde Yükselişi (1441-1569) ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Muzaffer Ürekli 2. Doğum Tarihi: 03.05.1955 3. Ünvanı: Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Siyasi Tarih İstanbul Üniversitesi 1977 Y. Lisans ------------

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Doç. Dr. Rıza BAĞCI

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Doç. Dr. Rıza BAĞCI ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖĞRENİM DURUMU Lisans: 1976-1980 Doç. Dr. Rıza BAĞCI İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ/TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ Yüksek Lisans: 1984-1987 EGE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL

Detaylı

K A N A Y A N Y A R A K A R A B A Ğ

K A N A Y A N Y A R A K A R A B A Ğ KANAYAN YARA KARABAĞ Astana Yayınları KANAYAN YARA KARABAĞ Derleyen: Yrd. Doç. Dr. Bahadır Bumin ÖZARSLAN Bu eserin bütün hakları saklıdır. Yayınevinden izin alınmadan kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz,

Detaylı

1991 Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi.

1991 Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. ÖZGEÇMİŞ 1991 Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. 1991 Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesinde Öğretmenlik Sertifikası programını tamamladı.

Detaylı

* Cümle içinde, tırnak içinde verilen cümleler büyük harfle başlar. Tolstoy, Amaç olmayınca hayatın da bitmesi gerekir. demiştir.

* Cümle içinde, tırnak içinde verilen cümleler büyük harfle başlar. Tolstoy, Amaç olmayınca hayatın da bitmesi gerekir. demiştir. YAZIM KURALLARI BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI *Bitmiş cümleler büyük harfle başlar. İnanmak, başarmanın yarısıdır. * Cümle içinde, tırnak içinde verilen cümleler büyük harfle başlar. Tolstoy, Amaç olmayınca hayatın

Detaylı

İslamî bilimler : Kur'an-ı Kerim'in ve İslam dininin doğru biçimde anlaşılması için yapılan çalışmalar sonucunda İslami bilimler doğdu.

İslamî bilimler : Kur'an-ı Kerim'in ve İslam dininin doğru biçimde anlaşılması için yapılan çalışmalar sonucunda İslami bilimler doğdu. Türk İslam Bilginleri: İslam dini insanların sadece inanç dünyalarını etkilemekle kalmamış, siyaset, ekonomi, sanat, bilim ve düşünce gibi hayatın tüm alanlarını da etkilemiş ve geliştirmiştir Tabiatı

Detaylı

OSMANİYE KAHRAMANMARAŞLILAR YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİNE GÖRKEMLİ AÇILIŞ.

OSMANİYE KAHRAMANMARAŞLILAR YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİNE GÖRKEMLİ AÇILIŞ. OSMANİYE KAHRAMANMARAŞLILAR YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİNE GÖRKEMLİ AÇILIŞ. Osmaniye de yaşayan Kahramanmaraş lılar tarafından kurulan Osmaniye Kahramanmaraşlılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği nin

Detaylı

03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir.

03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir. 03 Temmuz 2013 tarih ve 51 sayılı Üniversite Senato toplantısının 1 nolu karar ekidir. 1. SINIF GÜZ YARII I.YARI KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ İKİLİ ÖĞRETİM

Detaylı

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 88 OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK A N K A R A 2 0 0 7 1 P r o j e Y ö n e t i c

Detaylı

ORTA ASYA (ANONİM) KURAN TERCÜMESİ ÜZERİNDE ÖZBEKİSTAN DA YAPILMIŞ BİR İNCELEME. ТУРКИЙ ТAФСИР (XII-XII acp) *

ORTA ASYA (ANONİM) KURAN TERCÜMESİ ÜZERİNDE ÖZBEKİSTAN DA YAPILMIŞ BİR İNCELEME. ТУРКИЙ ТAФСИР (XII-XII acp) * - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, p.981-986, TURKEY ORTA ASYA (ANONİM) KURAN TERCÜMESİ ÜZERİNDE ÖZBEKİSTAN DA YAPILMIŞ BİR İNCELEME ТУРКИЙ ТAФСИР

Detaylı