İNCELENMESİ. Risk Analysis and Risk Assesment for Aviation Sector

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İNCELENMESİ. Risk Analysis and Risk Assesment for Aviation Sector"

Transkript

1 * RİSK ANALİZİ VE HAVACILIK SEKTÖRÜNDE KAZA RİSKLERİNİN İNCELENMESİ Risk Analysis and Risk Assesment for Aviation Sector İpek ÜÇKARDEŞ İstatistik Anabilim Dalı Deniz ÜNAL İstatistik Anabilim Dalı ÖZET Risk analizi, risk yönetimi adımları ve operasyonel risk analizi konusu incelenmiş olup; risk analizine ilişkin daha önceki çalışmalara yer verilmiş ve istatistiksel analizler yapılmıştır. İstatistiksel analiz bölümünde; hava faktörünün uçak kazaları üzerindeki etkilerini belirleyebilmek için son on yılın uçak kazalarına ait veriden yararlanılmış olup, bu analizden yola çıkarak kazaya sebebiyet veren hava faktörü incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Risk, Risk analizi, Risk yönetimi, Havacılık Sektörü, Havacılık sektöründe risk ABSTRACT Risk analysis, risk management steps and operational risk analysis are defined. Some of the articles; related to risk analysis are also examined. In statistical analysis phase, last ten years of airplane accident data has been used and with respect to given data which type of the weather factor causes accidents has been observed. Key Words: Risk, Risk analysis, Risk management, Aviation industry, Aviation risk Giriş Bu çalışmada, risk, risk yönetimi, operasyonel risk analizi, operasyonel risk yönetimi, risk analizi, risk analizi uygulanmasında kullanılan yöntem ve teknikler tanıtılarak, temel özellikleri verilmiştir. Havacılık sektöründe risk incelenmiş ve bu konuda yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Havacılık ve risk konusu ayrıntılı bir şekilde incelenerek, uçak kazalarına ait veriler arasından hava faktörü nedeniyle meydana gelmiş kazaların seçilmesi ile bir veri kümesi oluşturulmuş, bu veriler incelenerek istatistiksel analiz yapılmış ve lojistik regresyon analizi yardımı ile bazı istatistiksel sonuçlar elde edilmiştir. Havacılık sektöründe birçok çalışma yapılmıştır. Koldaş, H., (2006), Havacılık kazalarında insan faktörünü analiz etmiştir. Küçük,Yılmaz, A., (2003), Havacılıkta emniyet açısından risk yönetimi ve havacılık örgütlerinden uygulama örnekler vermiştir. Blom ve arkadaşları (1998), İleri düzeydeki kazalar için risk değerlendirmeleri yapmıştır. Hawkins (1987), Uçuşlarda insan faktörünün etkileri üzerine incelemeler yapmıştır. Hora (1992), Uzman görüşlerine dayanarak risk yönetiminden örnekler vermiştir. Choopavang, *Yüksek Lisans Tezi-MSc. Thesis

2 A., (2000a), Uçak kazalarıını kapsayan bir çalışma yapmıştır. Duyarlılık analizinde Fasso, A., (2007). istatistiksel bir çalışma yapmıştır. Giacomelli, A., Pellizon, L., (2009), Operasyonel risk yönetimine değinmiştir. Haimes, Y. Y., (1998), Risk modellenmesi ve risk değerlendirmesini ele alınmıştır. Luxhoj, J. T., Arendt, D.N., Williams, T.P. and Horton, T. G., (1997), Uçak kazaları nedenlerine değinerek uçuş güvenliği hakkında bilgiler vermiştir. Nisula, J., (2006), uçuş güvenliği açısından risk değerlendirmelerinde pratik çözümleri ele almıştır. Thomas, L. and Steven, S., (2008), Havacılıkta geleceğe yönelik güvenlik çalışmalarında bulunmuştur. Yılmaz, U., Havacılıkta risk yönetimini ele almıştır ve sivil hava taşımacılığında risk sahalarını incelenmiştir. Materyal ve Metot * Materyal Risk yönetimi Risk yönetimi; riski yönetmek için yapılan her şey ve alınan tüm tedbirler olarak tanımlanabilir. Risk yönetimi bir taraftan var olan olanakları belirlerken diğer yandan kayıplardan, felaketlerden ve kazalardan kaçınmaya çalışarak ikisi arasındaki uyuşmazlığı dengelemeye çalışır. Risk yönetimi organizasyonu engelleyebilecek her olayı, durumu ve organizasyonun amacına, görüşüne ve ulaşabilirliğiyle ilgili yapılabilecek her türlü aktiviteyi kapsar. Analiz Metodunun Seçimi Deneyimli bir risk analisti, genellikle yöntem seçiminde önceki analizleri temel alır. Analizci çeşitli risk analiz yöntemleri hakkında geniş bir bilgiye sahiptir ve pratikte nasıl kullanılması gerektiğini bilir. Ancak, birçok durumda, hangi yöntemin kullanılması gerektiği açık değildir. Aşağıda iki yöntem örneği verilmektedir ve bu yöntemler basitleştirilmiş, standart ya da model tabanlı risk analizi türlerinden birini seçmede kullanılır: Hangi tip risk analizi yapılacağına karar verildiğinde iki yöntem arasından uygun olan seçilir. Seçim; bilgiye erişim kolaylığı, sistemin önemi, sistemin karmaşıklığı ve diğer faktörler gibi aşamalara bağlıdır. Genellikle, çeşitli risk analizleri sırayla uygulanır. Örneğin, basitleştirilmiş bir analiz, kritik sistemleri tanımlamak için kullanılır. Bundan sonra, bir standart ya da muhtemelen bir model tabanlı analiz, bu sistemleri daha ayrıntılı analiz etmelidir ve risk azaltıcı önlemler önermek için bir temel oluşturmalıdır. Analiz yönteminin seçimi, aynı zamanda ileri ve geriye dönük bir yaklaşım arasından seçim yapmak anlamına gelir İleri yaklaşım: Risk analizi olayların belirlenmesi ile başlar. Bundan sonra, çeşitli etkinliklerin sonuçları analiz edilir. Analizin amacı, ilgili tüm olayları ve ilgili senaryoları tespit etmektir. Bundan sonra bir sonuç analizi, güvenlik fonksiyonları ve mali kayıplara yol açan senaryolar v.b durumlar için yapılabilir. Böylece önemsiz ve şiddetli olaylar ve bunlarla ilişkili potansiyel sonuçlarla birlikte, bir risk analizi olacaktır. * Yüksek Lisans Tezi MSc. Thesis

3 Geriye Dönük Yaklaşım: Bu durumda, risk analizi ortaya çıkan olaylar veya durumların belirlenmesi ile başlar. Son ürün analizi, analizde vurgulanan performans ölçütleri etkileyecek büyüklükte olan olaylarla ilgilenen sınırlı bir analiz olacaktır. Genellikle, geriye dönük bir yaklaşımın zaman açısından daha az yoğun bir kaynak olduğu söylenebilir, bunun yanında önemli deneyim ve yetkinlik gerektirir, fakat aynı zamanda analiz için karar verme açısından iyi bir temel sağlar. Yanlış bir seçim yapmak ya da dâhil edilmesi gereken olayların göz ardı edilmesi bu tür analizlerde tehlikelidir. İleri yaklaşım daha mekanize ve zaman alıcı hesaplama süreçleri anlamına gelir. Bu durumda risk tanımı daha tam yapılabilir, fakat risk analizinin çok yoğun ve karmaşık hale gelme tehlikesi olabilir bu durumda hangi bilgilerin önemli olduğunu ya da hangilerinin daha az önemli olduğunu ayıklamak zorlaşabilir. Buradaki dezavantaj ise gereksiz yere riske yol açmayan bakış açıları üzerinde fazlasıyla zaman kaybedilmesi olabilir. Metot Kaba Risk Analizi Diğer analizlere göre daha iddiasız bir analiz tipidir. Öncelikle kaba bir risk şablonu oluşturulur. Bu analiz bir papyon grafiğinin belli bölümlerini ya da bütününü (ana olay, sebep sonuç analizi) içerir. Bu analizi yapacak olan ekip en az üç en fazla on kişiden oluşabilir. Genellikle analiz konusunu alt elemanlara ayırıp daha sonra her bir alt eleman için risk analizi yapma esasına dayanır. Tehlikeleri ve tehditleri her bir alt durum için tanımlarken kontrol listeleri oluşturulabilir. Bu tür bir risk analizi için oluşturulabilecek şablon genellikle hep aynı türdedir. Hata türü etkileri Analizi (FMEA) FMEA bütün sistemlerdeki olası sorunları ortaya çıkarmak ve olası kötü sonuçları öngörmek için kullanılan basit bir analiz türüdür. Bu metot tümevarımsal bir metot olmakla birlikle sistemin her bir bölümü için "bu bölümde sorun çıkarsa ne olur" sorusunu yanıtlar. Bu yönetim sistemin bölümlerinde olabilecek kayda değer olası sorun içeren durumları ve bu sorunla karşılaşıldığında sistem bütününün ne derece etkileneceğini belirler. Bu yöntem tek seferde tek bir bölüm/ bileşen ile ilgilenir ve diğer bölümler bir fonksiyon ile tahmin edilir. Bu nedenle bu bölümlerin kombinasyonundan kaynaklanabilecek olası sorunların belirlenmesinde bu analiz yöntemi çok kullanışlı değildir. Sistemin çalışmasını sağlamak için genelde belirli FMEA formları kullanılır. Tehlike ve Çalışabilirlik Analizi (HAZOP) HAZOP niteliksel bir risk analizi türüdür. İşleyen düzene ait tehdit ve zayıflıkları bulur ve genelde planlama aşamasında kullanılır. Aslında HAZOP kimyasal işlemler yapan firmalar için geliştirilmiş olsa da başka alanlarda da sıkça kullanılır. Belirli kılavuz kelimeler kullanılarak yapılan sistemli bir beyin fırtınası

4 çalışmasıdır. HAZOP ta belgeler kullanılır ve nedenler, sonuçlar, kararlar, öneriler yazılır. Bu analiz bir lider eşliğinde deneyimli personelden oluşan bir ekiple yapılır. SWIFT SWIFT yapısal "ya-ise" tekniğidir. Normalden sapmaları "Ya şöyle ise ne olacak?" sorusunu yanıtlayarak açıklar. Metot olarak, gözden geçirilecek elemanların kontrol listelerini önceden hazırlaması bakımından HAZOP a benzer fakat SWIFT daha esnektir. HAZOP a göre SWIFT te kontrol listeleri gözden geçirilir ve "ya-ise" sorusu her adımda sorulur. Böylece tehdit durumları, kazalar v.s önceden tanımlanır. Nitel Analiz Bir hata ağacı istenmeyen bir olay sonucunda oluşan başarısızlık kombinasyonları hakkında önemli bilgiler verir. Böyle bir başarısızlık kombinasyonuna kesim kümesi denir; hata ağacındaki bir kesim kümesi aynı zamanda temel olayların da bir kümesidir. Basit hata ağaçları için minimal kesim kümeleri, doğrudan hata ağacı ya da blok diyagramı tarafından tespit edilebilir. Çoğu durumda güvenilirlik blok diyagramı kullanmak en uygun yoldur. Daha karmaşık hata ağaçları için minimal kesim setleri için algoritmalara ihtiyaç duyulur. Nicel Analiz Hata ağacı için temel olayların olasılıkları belirlenirse nicel analiz yapılabilir. Genellikle hesaplanmak istenenler; ana olayın meydana gelme olasılığı ile hata ağacının temel olay bileşenlerinin önemidir. Ana olayın gerçekleşme olasılığını hesaplamak için her bir minimal kesim kümesi için başarısızlık olasılığı ve daha sonra tüm minimal kesim kümelerinin toplamı alınır. Olay Ağacı Analizi (ETA) Başlangıç olayının papyon grafiğinde verilen sonuçları üzerinde çalışan bir analiz türüdür. Hem niteliksel hem de niceliksel olarak kullanılan bir metottur. Önceki aşamada olay ağaç analizi ile olası senaryoların bir taslağı çıkarılabilir. Son aşamalarda ise çeşitli olaylar ve sonuçları için olasılıklar verilebilir. Bariyer ve Blok Diyagramları Olay ağaçları için çeşitli alternatif kalıplar bulunmaktadır. Örneğin olay akış diyagramı ve bariyer blok diyagramı vardır. Bu diyagramlar daha önce havacılık ve uzay endüstrisinde çok kullanılırdı. Bariyer fonksiyonları; başlangıç olayının meydana gelmesini engellemek ya da istenmeyen bir olayın hasarlarını ya da sonrasında gelişebilecek olayları en aza indirgemeye çalışmak için kullanılan

5 fonksiyonlardır. Bariyer sistemleri, gerçek bariyer fonksiyonunun yürütülmesini sağlayan çözümlerdir. Bariyer ve blok diyagramlarının en iyi yönlerinden biri de bariyer fonksiyonları ile bariyer sistemlerinin arasındaki farkı açıkça göstermesidir. Bayes Ağı Bayes ağları düğümler ve oklardan oluşur. Oklar nedensel bağımlılıkları gösterir. Her bir düğüm farklı alanlardan olabilir, alan sayısı risk analisti tarafından belirlenir. Bir bayes ağı, olay ağaçları ve hata ağaçları gibi iki alanla sınırlı değildir. Nitel analizde nedensel bağımlılıkları göz önünde bulunduran alanlar için koşullu olasılıkları belirlemek gerekir. Bu doğrudan bir görüş ya da özel prosedürler kullanılarak yapılabilir. Monte Carlo Simülasyonu Monte Carlo simülasyon modeli ile zaman kavramı analitik yöntemden daha kolay ele alınır. Monte Carlo modeli gerçek dünyayı oldukça iyi temsil eden bir yöntem olabilir. Monte Carlo simülasyonu ayrıntılı genel giriş verileri gerektirir. Örneğin ömür süresi ve onarım süresi dağılımları belirtilmelidir. Birçok analitik yöntemde de kullanılan ortalama değerler her zaman yeterli olmayabilir. Diğer yandan Monte Carlo simülasyon modelinden elde edilen bir çıktı çok kapsamlı ve bilgilendiricidir. Analitik yönteme istinaden Monte Carlo simülasyonunun esas dezavantajı ise yöntemin yürütülmesi ve gelişimi ile alakalı zaman ve masraftır. Simülasyon kullanılarak doğru sonuçlar elde etmek için özellikle de sistemin işlevi sırasında çok sayıda çalışmalara gerek duyulur. Eğer bu model sistem yapılandırmalarındaki değişikliklerin etkilerini incelemek için kullanılacak ise, zaman ve masraf yönü çok önemlidir aksi takdirde duyarlılık analizleri yapılmalıdır. Araştırma Bulguları Uçak kazaları 20 yıl öncesine göre bugün daha az meydana gelmektedir ve 2011 yılları arasında olan uçak kazaları ve kazalarda hayatını kaybeden insanların sayısı aşağıdaki gibidir. Kaza sayıları Kazalar sonucu ölüm sayıları Çizelge 1. Yıllara göre toplam kaza sayıları ve kazalardaki toplam ölüm sayıları

6 Şekil 1. Yıllara göre kaza sayıları Kaza sayıları Hava Faktöründen kaynaklanan kaza sayıları Şekilde görüldüğü gibi yıllara göre uçak kazalarının sayıları ve bu kazalar arasından sadece hava faktörünün etkili olduğu kaza sayıları da verilmiştir. Örneğin; 2000 yılında olan 28 uçak kazasının 9 tanesini hava faktöründen dolayı gerçekleşmiş kazalar oluşturmaktadır. Yıllara göre grafiğe bakıldığında kaza sayılarında 2004 ve 2007 yılında gözle görülür bir düşüş gözlenmiştir. Hava faktörü nedeniyle gerçekleşmiş kazalar ise en az 2001 yılında gözlenmiştir bu durum 2006 ve 2010 yılları içinde geçerlidir. Yapılan analizlerin sonucunda yoğun sis hava faktörünün kazalar üzerindeki etkisinin diğer ele alınmış olan hava türlerinden daha fazla olduğu gözlemlenmiştir

7 Şekil 2. Yoğun sisin var olduğu kazalarda ölümlere ait sütun grafiği Grafiğe bakıldığında yoğun sisin olduğu durumlarda kazaların ölümcül sonuçlanması durumu ölümcül sonuçlanmaması durumuna göre oldukça fazladır. Tartışma ve Sonuçlar Havacılık sektöründe kazaya sebebiyet veren hava faktörü konusunda istatistiksel bir yöntem olan lojistik regresyon analizi yapılmış olup hangi hava türünde kazaların daha çok ortaya çıktığı hakkında görüşler bildirilmiştir. Yapılmış olan analizlerin sonucunda kazalara neden olan en etkili hava türünün yoğun sis hava durumu olduğu görülmüş olup bu hava türünde kazaların azaltılabilmesi ve piste güvenli iniş yapılabilmesi için pist görüş menzili olarak adlandırılan cihazların daha çok geliştirilebilmesi için bu alanda çalışmalar yapılabilir. Sis ciddi görüş kayıplarına yol açmaktadır. Bu tür hava şartlarında uçakların emniyetle piste yaklaşmaları için havalimanlarında farklı sistemler bulunmaktadır. Aynı şekilde uçaklarda da havaalanlarındaki bu altyapıya uygun sistemlere yer verilmesi aynı zamanda pilotların da buna göre eğitilmesi sayesinde yoğun sis hava durumu karşısında kazalar asgariye indirilebilir

8 Kaynaklar AVEN, T., Risk Analysis Assessing Uncertainties beyond Expected Values and Probabilities Terje Aven University of Stavanger, Norway. BLOM, H.A.P., BAKKER, G.J., BLANKER, P.J.G., DAAMS, J., EVERDIJ, M.H.C. and KLOMPSTRA, M.B., Accident risk assessment for advanced ATM, 2 nd USA/Europe Air Traffic Management R&D Seminar, Orlando. CHOOPAVANG, A., 2000 (a), A Bayesian Approach to Causal Modeling of Organizational Factors in Aircraft Accidents, M.S. Thesis, Department of Industrial and Systems Engineering, Rutgers University FASSO, A., (2007). Statistical sensitivity analysis and water quality. In Wymer L Ed, Statistical Framework for Water Quality Criteria and Monitoring. Wiley, New York. GIACOMELLI, A., PELIZZON, L., Operational Risk Based on Complementary Loss Evaluations. In G.N. Gregoriou (ed.), Operational Risk Toward Basel III, Best Practices and Issues in Modeling, Management and Regulation. Wiley, New York, HAIMES, Y.Y., Risk Modeling, Assessment, and Management. John Wiley and Sons, Inc., New York. HAWKINS, F.H., (1987). Human Factors in Flight. Gower Technical Press, 49-51, HILSON, D.A., Effective Opportunity Management for Projects: Explotting positive risk. New York, NY, USA: Marcel Dekker. HORA, S.C., Acquisition of expert judgement: Examples from risk assessment. J Journal of Energy Engineering, 118, KOLDAŞ, H., Havacılık kazalarında insan faktörünün analizi. G.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü-Yüksek Lisans Tezi 122 sayfa. KÜÇÜK,YILMAZ, A., Havacılıkta emniyet açısından risk yönetimi ve havacılık örgütlerinden uygulama örnekleri. A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi 216 sayfa. LUXHOJ, J T., ARENDT, D.N., WILLIAMS, T.P. and HORTON T.G., 1997, An Application of Advanced Information Technology for Assessing Aircraft Accident Causation, Proceedings of International Society of Air Safety Investigators, Anchorage, Alaska, September 29 - October 3. NISULA, J., Practical solutions for Risk Assessment in Flight Operations, FAA Conference on Risk Analysis and Safety Performance in Aviation THOMAS, L. and STEVEN, S., Future Concepts for Measuring Aviation Safety, Performance, and Effectiveness, System Safety Society Conference. YILMAZ, U., Havacılıkta risk yönetimi ve sivil hava taşımacılığında risk sahalarının incelenmesi. G.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü-Yüksek Lisans Tezi 132 sayfa

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ İpek ÜÇKARDEŞ RİSK ANALİZİ VE HAVACILIK SEKTÖRÜNDE KAZA RİSKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ADANA, 2012 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

VI TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ

VI TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ 12 80 Slayt 6/6 TEHLİKE RİSK ANALİZ YÖNETİMİ METODOLOJİLERİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ AMAÇ Tehlike analiz metotları FTA Hata ağacı analizi, ETA Olay ağacı analizi, PHA Ön Tehlike Analizi, PRA Birincil risk

Detaylı

Uçuşa Elverişlilik Sertifikasyonunda Emniyet ile İnsan Faktörlerine Yeni Bir Bakış

Uçuşa Elverişlilik Sertifikasyonunda Emniyet ile İnsan Faktörlerine Yeni Bir Bakış Uçuşa Elverişlilik Sertifikasyonunda Emniyet ile İnsan Faktörlerine Yeni Bir Bakış İpek DOKUMAN İnsan Faktörleri Sertifikasyon Uzmanı idokuman@stm.com.tr Göker AKINCI Emniyet Sertifikasyon Uzmanı goakinci@stm.com.tr

Detaylı

Yaz Stajı II (IE 499) Ders Detayları

Yaz Stajı II (IE 499) Ders Detayları Yaz Stajı II (IE 499) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yaz Stajı II IE 499 Güz 0 0 0 0 6 Ön Koşul Ders(ler)i IE 399 Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

HAVA ULAŞTIRMA FAKÜLTESİ PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI

HAVA ULAŞTIRMA FAKÜLTESİ PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI HAVA ULAŞTIRMA FAKÜLTESİ PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI BİRİNCİ YARIYIL 1 1 ATA 103 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I Principles of Atatürk and History of the Rev I 2 0 0 2 1 1 ENG 105 Akademik Sunum

Detaylı

FLIGHT TRAINING DEPARTMENT UNDERGRADUATE COURSE PROGRAM

FLIGHT TRAINING DEPARTMENT UNDERGRADUATE COURSE PROGRAM FLIGHT TRAINING DEPARTMENT UNDERGRADUATE COURSE PROGRAM FIRST SEMESTER ATA 101 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I Principles of Atatürk and History of the Revolution I 2.00 0.00 2.00 2.00 COM 121 Bilgisayar

Detaylı

Gaz Algılama Sistemleri Kapsama Alanının SIF SIL Derecesine Etkisi Özkan KARATAŞ

Gaz Algılama Sistemleri Kapsama Alanının SIF SIL Derecesine Etkisi Özkan KARATAŞ Gaz Algılama Sistemleri Kapsama Alanının SIF SIL Derecesine Etkisi Özkan KARATAŞ Elektronik ve Haberleşme Mühendisi Teknoloji Gaz Algılama Sistemleri Kapsama Alanının SIF SIL Derecesine Etkisi 1. GİRİŞ

Detaylı

PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI

PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI BİRİNCİ YARIYIL ATA 103 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I Principles of Atatürk and History of the Rev I 2 0 0 2 ENG 105 Akademik Sunum Becerileri Academic Presentation

Detaylı

QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression

QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression Fikriye KURTOĞLU İstatistik Anabilim Dalı Olcay ARSLAN İstatistik Anabilim Dalı ÖZET Bu çalışmada, Lineer Regresyon analizinde kullanılan en küçük kareler yöntemine

Detaylı

PİLOTAJ YÜKSEK LİSANSI PROGRAMI HAVAYOLU NAKLİYE PİLOTU LİSANSI ATPL(A) DERS MÜFREDATI

PİLOTAJ YÜKSEK LİSANSI PROGRAMI HAVAYOLU NAKLİYE PİLOTU LİSANSI ATPL(A) DERS MÜFREDATI PİLOTAJ YÜKSEK LİSANSI PROGRAMI HAVAYOLU NAKLİYE PİLOTU LİSANSI ATPL(A) FLT 502 Uçak ve Uçuş Aircraft and Flight 3.00 0.00 3.00 5.00 FLT 506 Seyrüseferin Temelleri Fundamentals of Navigation 2.00 0.00

Detaylı

OLAY AĞACI ANALİZİ (Event Tree Analysis-ETA)

OLAY AĞACI ANALİZİ (Event Tree Analysis-ETA) OLAY AĞACI ANALİZİ (Event Tree Analysis-ETA) Merve ERCAN KALKAN Kocaeli Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü II. Uluslararası Proses Güvenliği Sempozyumu 22-24 Ekim 2015 - İSTANBUL 1 Tehlike Değerlendirme

Detaylı

SİSTEM SİMÜLASYONU BENZETIM 1 SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ 1. STATİK VEYA DİNAMİK. Simülasyon Modelleri

SİSTEM SİMÜLASYONU BENZETIM 1 SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ 1. STATİK VEYA DİNAMİK. Simülasyon Modelleri SİSTEM SİMÜLASYONU SİMÜLASYON MODELİ TÜRLERİ BİR SİMÜLASYON ÇALIŞMASINDA İZLENECEK ADIMLAR ve SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ Simülasyon Modelleri Üç ana grupta toplanabilir; 1. Statik (Static) veya Dinamik (Dynamic),

Detaylı

Yazılım Mühendisliği 1

Yazılım Mühendisliği 1 Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar

Detaylı

ÖĞRETİM YILI DERS İNTİBAKLARI Y.YILKODU ADI KREDİ STATÜ Y.YILKODU ADI KREDİ STAT AÇIKLAMA. I. İNG127 English I (İngilizce I) 4+0/4,0 Z

ÖĞRETİM YILI DERS İNTİBAKLARI Y.YILKODU ADI KREDİ STATÜ Y.YILKODU ADI KREDİ STAT AÇIKLAMA. I. İNG127 English I (İngilizce I) 4+0/4,0 Z Fakülte / Yüksekokul : Havacılık ve Uzay Bilimleri Bölüm / Program : Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği Anabilim / Bilim Dalı : Yarıyıl : Güz - Bahar 2013-2014 ÖĞRETİM YILI DERS İNTİBAKLARI ESKİ PROGRAM

Detaylı

PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI

PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI PİLOTAJ BÖLÜMÜ DERS MÜFREDATI BİRİNCİ YARIYIL Ders Kodu Türkçe Ders Adı İngilizce Ders Adı Teori Uygulama ATA 101 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I Principles of Atatürk and History of the Revolution

Detaylı

T.C. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÖNETİM KURULU KARARLARI

T.C. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÖNETİM KURULU KARARLARI Toplantı Tarihi : 02.08.2013 Toplantı Sayısı : 019 T.C. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ YÖNETİM KURULU KARARLARI KARAR 2013/019-01: Enstitümüz disiplinler arası İş Güvenliği Tezsiz Yüksek Lisans İkinci Öğretim

Detaylı

YÖK TEZLERİ PROJE KELİME TARAMASI

YÖK TEZLERİ PROJE KELİME TARAMASI YÖK TEZLERİ PROJE KELİME TARAMASI YÖK Tezleri Proje Kelimesi Taraması Sonuçları Toplam Çalışma Sayısı 1833 İncelenen 1673 İlgisiz 372 Toplam İncelenen 1301 X Projesi 720 Proje Yönetimi 123 Yatırım Projeleri

Detaylı

Türkiye deki İş Kazalarının Box-Jenkins Tekniği ile İncelenmesi. Doç. Dr. Arzu ALTIN YAVUZ Ar. Gör. Barış ERGÜL Ar. Gör. Ebru GÜNDOĞAN AŞIK

Türkiye deki İş Kazalarının Box-Jenkins Tekniği ile İncelenmesi. Doç. Dr. Arzu ALTIN YAVUZ Ar. Gör. Barış ERGÜL Ar. Gör. Ebru GÜNDOĞAN AŞIK Türkiye deki İş Kazalarının Box-Jenkins Tekniği ile İncelenmesi Doç. Dr. Arzu ALTIN YAVUZ Ar. Gör. Barış ERGÜL Ar. Gör. Ebru GÜNDOĞAN AŞIK Sunu Planı Giriş Bu bölümde İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili

Detaylı

FİNANSAL RİSK ANALİZİNDE KARMA DAĞILIM MODELİ YAKLAŞIMI * Mixture Distribution Approach in Financial Risk Analysis

FİNANSAL RİSK ANALİZİNDE KARMA DAĞILIM MODELİ YAKLAŞIMI * Mixture Distribution Approach in Financial Risk Analysis FİNANSAL RİSK ANALİZİNDE KARMA DAĞILIM MODELİ YAKLAŞIMI * Mixture Distribution Approach in Financial Risk Analysis Keziban KOÇAK İstatistik Anabilim Dalı Deniz ÜNAL İstatistik Anabilim Dalı ÖZET Son yıllarda

Detaylı

VERİ MADENCİLİĞİ (Karar Ağaçları ile Sınıflandırma) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN

VERİ MADENCİLİĞİ (Karar Ağaçları ile Sınıflandırma) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN VERİ MADENCİLİĞİ (Karar Ağaçları ile Sınıflandırma) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN kergun@balikesir.edu.tr İçerik Sınıflandırma yöntemleri Karar ağaçları ile sınıflandırma Entropi Kavramı ID3 Algoritması C4.5

Detaylı

Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci

Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci BÖLÜM 8 ÖRNEKLEME Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci 1.Gözlem Genel araştırma alanı 3.Sorunun Belirlenmesi Sorun taslağının hazırlanması 4.Kuramsal Çatı Değişkenlerin açıkça saptanması

Detaylı

Ders İçerik Bilgisi. Karmaşık Sistemlerin Tek Bir Transfer Fonksiyonuna İndirgenmesi

Ders İçerik Bilgisi. Karmaşık Sistemlerin Tek Bir Transfer Fonksiyonuna İndirgenmesi Dr. Hakan TERZİOĞLU Ders İçerik Bilgisi Karmaşık Sistemlerin Tek Bir Transfer Fonksiyonuna İndirgenmesi 1. Blok Diyagramları İle (GeçenHafta) 2. İşaret Akış Diyagramları İle (Bu Hafta) Sadeleştirme yoluyla

Detaylı

Operasyonel Risk Ölçümünde Modelleme ve Sınırları. Burak Saltoğlu Boğaziçi Üniversitesi ve Riskturk 3 Aralık 2013

Operasyonel Risk Ölçümünde Modelleme ve Sınırları. Burak Saltoğlu Boğaziçi Üniversitesi ve Riskturk 3 Aralık 2013 Operasyonel Risk Ölçümünde Modelleme ve Sınırları Burak Saltoğlu Boğaziçi Üniversitesi ve Riskturk 3 Aralık 2013 Operasyonel Risk Ölçüm ve Sermayelendirilmesi Giris: Operasyonel Risk Tanım ve İçeriği Ölçüm

Detaylı

Havacılık Emniyeti (AVM 204) Ders Detayları

Havacılık Emniyeti (AVM 204) Ders Detayları Havacılık Emniyeti (AVM 204) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Havacılık Emniyeti AVM 204 Güz 3 0 0 3 4 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin

Detaylı

ECAC Havaalanı Gürültüsü Hesaplama Metodunun Teknik Detayları Vitor Rosão

ECAC Havaalanı Gürültüsü Hesaplama Metodunun Teknik Detayları Vitor Rosão TR2009/0327.03-01/001 Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi ECAC Havaalanı

Detaylı

Markov Zinciri Monte Carlo Yaklaşımı. Aktüeryal Uygulamaları

Markov Zinciri Monte Carlo Yaklaşımı. Aktüeryal Uygulamaları Markov Zinciri Monte Carlo Yaklaşımı ve Aktüeryal Uygulamaları ŞİRZAT ÇETİNKAYA Aktüer Sistem Araştırma Geliştirme Bölümü AKTÜERLER DERNEĞİ 2.0.20080 2008 - İSTANBUL Sunum Planı. Giriş 2. Bayesci Metodun

Detaylı

İSTATİSTİKSEL DARALTICI (SHRINKAGE) MODEL VE UYGULAMALARI * A Statistical Shrinkage Model And Its Applications*

İSTATİSTİKSEL DARALTICI (SHRINKAGE) MODEL VE UYGULAMALARI * A Statistical Shrinkage Model And Its Applications* Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yıl:010 Cilt:-1 İSTATİSTİKSEL DARALTICI (SHRINKAGE) MODEL VE UYGULAMALARI * A Statistical Shrinkage Model And Its Applications* Işıl FİDANOĞLU İstatistik Anabilim Dalı Fikri

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: END 4915

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: END 4915 Dersi Veren Birim: Endüstri Mühendisliği Dersin Türkçe Adı: RİSK YÖNETİMİ Dersin Orjinal Adı: RİSK YÖNETİMİ Dersin Düzeyi:(Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) Lisans Dersin Kodu: END 95 Dersin Öğretim

Detaylı

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ SAYFA NO 1/6 AMAÇ KAPSAM: Hastanede yeni bir bölüm açarken veya devam eden bölümlerin tehlikelerinin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, İSG programlarının oluşturulması ve gerekli kontrol ölçümlerinin

Detaylı

İçindekiler. Ön Söz... xiii

İçindekiler. Ön Söz... xiii İçindekiler Ön Söz.................................................... xiii Bölüm 1 İstatistiğe Giriş....................................... 1 1.1 Giriş......................................................1

Detaylı

MONTE CARLO BENZETİMİ

MONTE CARLO BENZETİMİ MONTE CARLO BENZETİMİ U(0,1) rassal değişkenler kullanılarak (zamanın önemli bir rolü olmadığı) stokastik ya da deterministik problemlerin çözümünde kullanılan bir tekniktir. Monte Carlo simülasyonu, genellikle

Detaylı

Risk Değerlendirmesi ve Yönetimi

Risk Değerlendirmesi ve Yönetimi Risk Değerlendirmesi ve Yönetimi 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. 6331 sayılı İş Sağlığı ve

Detaylı

ECZ 965 Farmasötik Ürünler İçin İyi İmalat Uygulamaları 14. HAFTA. Doç.Dr. Müge Kılıçarslan

ECZ 965 Farmasötik Ürünler İçin İyi İmalat Uygulamaları 14. HAFTA. Doç.Dr. Müge Kılıçarslan ECZ 965 Farmasötik Ürünler İçin İyi İmalat Uygulamaları 1 14. HAFTA Doç.Dr. Müge Kılıçarslan KAVRAM OLARAK RİSK NEDİR? ICH Q9 da risk; zararın oluşma olasılığı ve zararın ciddiyetinin bir kombinasyonu

Detaylı

SOFTWARE ENGINEERS EDUCATION SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS

SOFTWARE ENGINEERS EDUCATION SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION SOFTWARE ENGINEERS EDUCATION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION Ö. Albayrak, J. C. Carver,

Detaylı

Acil Durum Yönetim Sistemi ICS 785 - NFPA 1600

Acil Durum Yönetim Sistemi ICS 785 - NFPA 1600 Acil Durum Yönetim Sistemi ICS 785 - NFPA 1600 Başlarken Acil Durum Yönetim Sistemi Kendilerini acil durumlarda da çalışmaya hedeflemiş organizasyon ve kurumların komuta, kontrol ve koordinasyonunu sağlama

Detaylı

BU SUNUMUN İÇERİĞİ. Uçak ve Ekipman Kazaları. SAFA Denetimi

BU SUNUMUN İÇERİĞİ. Uçak ve Ekipman Kazaları. SAFA Denetimi BU SUNUMUN İÇERİĞİ Uçak ve Ekipman Kazaları SAFA Denetimi EMNİYET Tehlike, büyük veya yok olmaya yol açabilecek durum, gerçekleşme ihtimali bulunan fakat istenmeyen durum olarak tanımlanmaktadır. İstenmeyen

Detaylı

PAPYON ANALİZİ (Bow-tie Analysis)

PAPYON ANALİZİ (Bow-tie Analysis) PAPYON ANALİZİ (Bow-tie Analysis) Prof.Dr. Veli Deniz II. Uluslararası Proses Güvenliği Sempozyumu 22-24 Ekim 2015 - İSTANBUL 1 Risk Analizi ana adımları Risk Analizi Tehlike belirlenmesi Tehlike & Senaryo

Detaylı

V- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ

V- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ 12 22 Slayt 5/6 RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ AMAÇ: (Nitel) Risk analiz yöntemleri FINE KINNEY Elmeri kontrol kayıt yöntemi Risk analiz yöntemleri ve hesaplama örnekleri V- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ

Detaylı

HAVA TAŞIMACILIĞI YÖNETİMİ (AIR TRANSPORT MANAGEMENT) II. ÖĞRETİM TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

HAVA TAŞIMACILIĞI YÖNETİMİ (AIR TRANSPORT MANAGEMENT) II. ÖĞRETİM TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI HAVA TAŞIMACILIĞI YÖNETİMİ (AIR TRANSPORT MANAGEMENT) II. ÖĞRETİM TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Türkiye sivil havacılık sektörünün son on yılda yakaladığı, havacılıkta bölgesel lider olma yolunda istikrarlı

Detaylı

BÖLÜM 6 ICAO EMNİYET YÖNETİM SARP LERİ

BÖLÜM 6 ICAO EMNİYET YÖNETİM SARP LERİ BÖLÜM 6 ICAO EMNİYET YÖNETİM SARP LERİ Prof.Dr. Erhan BUTUN ICAO EMNİYET YÖNETİM SARP LERİ Amaç ve İçerik ICAO Emniyet Yönetim Sistemi SARP leri aşağıdaki dökümanlarda bulunur: Annex 1 - Personnel Licensing

Detaylı

YÖNETMELİK. MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 10 uncu ve 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

YÖNETMELİK. MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 10 uncu ve 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. DAYANAK 29 Aralık 2012 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28512 YÖNETMELİK MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 10 uncu ve 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Risk değerlendirmesi

Detaylı

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir.

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. BÖLÜM 1 1.1 PROJE NEDİR? WEB PROJESİ YÖNETİMİ Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. 1.2 PROJELERİN ORTAK UNSURLARI NELERDİR? Başlama

Detaylı

MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ VE RİSK DEĞERLENDİRMESİ BİR MEB UYGULAMASI

MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ VE RİSK DEĞERLENDİRMESİ BİR MEB UYGULAMASI MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ VE RİSK DEĞERLENDİRMESİ BİR MEB UYGULAMASI SAFETY AND RISK ASSESSMENT IN OCCUPATIONAL AND TECHNICAL SECONDARY EDUCATION A MEB APPLICATION

Detaylı

Bilgi Güvenliği Risk Değerlendirme Yaklaşımları www.sisbel.biz

Bilgi Güvenliği Risk Değerlendirme Yaklaşımları www.sisbel.biz ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ Bilgi Güvenliği Risk Değerlendirme Yaklaşımları E1-yüksek seviye bilgi güvenliği risk değerlendirmesi Yüksek seviye değerlendirme,

Detaylı

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ BLOK DİYAGRAM İNDİRGEME KURALLARI

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ BLOK DİYAGRAM İNDİRGEME KURALLARI OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ BLOK DİYAGRAM İNDİRGEME KURALLARI BLOK DİYAGRAM İNDİRGEME KURALLARI Örnek 9: Aşağıdaki açık çevrim blok diyagramının transfer fonksiyonunu bulunuz? 2 BLOK DİYAGRAM İNDİRGEME

Detaylı

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 5. İhtiyaç Analizi ve Modelleme II Haftanın Amacı Bilişim sistemleri ihtiyaç analizinin modeli oluşturulmasında,

Detaylı

RİSK ANALİZİ TEHLİKE VE RİSK

RİSK ANALİZİ TEHLİKE VE RİSK İHTİMAL RİSK ANALİZİ TEHLİKE VE RİSK RİSK MATRİSİ Sık sık Muhtemel Muhtemel olmayan Çok az Küçük Anlamlı Büyük Felaket CİDDİYET Bölge 1 Bölge 2 Bölge 3 Düşük Risk Bir eylem gerekli değil Eylem gerekebilir,

Detaylı

Kimya Mühendisliğinde Uygulamalı Matematik

Kimya Mühendisliğinde Uygulamalı Matematik Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı Kimya Mühendisliğinde Uygulamalı Matematik DERS BİLGİ FORMU DERS BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Kimya Mühendisliğinde Uygulamalı Matematik T

Detaylı

Eylül 2007 de v1.0 ı yayınlanan SysML sayesinde endüstri mühendislerinin de ihtiyacı karşılanmış oldu.

Eylül 2007 de v1.0 ı yayınlanan SysML sayesinde endüstri mühendislerinin de ihtiyacı karşılanmış oldu. 1 Yazılımcıların da endüstri mühendislerinin de en büyük ihtiyaçlarının başında ortak modelleme dili ihtiyacı gelir. UML nin (Unified Modeling Language) Kasım 1997 de OMG tarafından yayınlanmasıyla birlikte

Detaylı

HAVACILIK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN

HAVACILIK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN HAVACILIK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN İÇERİK Havacılık Operasyonları EASA - Regulation (EU) NO 965/2012 HAVACILIK OPERASYONLARI ICAO Annex 6: Operation of Aircraft ICAO üyesi olan ülkelerde sivil hava

Detaylı

DİZGE TABANLI BİLEŞEN DENEMELERİNİN TASARIMINDA BEKLENEN DİZGE YAŞAM SÜRESİNİN MODELLENMESİ 1

DİZGE TABANLI BİLEŞEN DENEMELERİNİN TASARIMINDA BEKLENEN DİZGE YAŞAM SÜRESİNİN MODELLENMESİ 1 DİZGE TABANLI BİLEŞEN DENEMELERİNİN TASARIMINDA BEKLENEN DİZGE YAŞAM SÜRESİNİN MODELLENMESİ 1 Emre YAMANGİL Orhan FEYZİOĞLU Süleyman ÖZEKİCİ Galatasaray Üniversitesi Galatasaray Üniversitesi Koç Üniversitesi

Detaylı

İÜ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ. Süreç İyileştirme Standardı

İÜ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ. Süreç İyileştirme Standardı Dök. No: AUZEF-SS-1.2-11 Yayın Tarihi:30.12.2015 Rev No:00 Rev Tarihi: Sayfa 1 / 12 1. AMAÇ İÜ AUZEF süreçlerinin kalite, verimlik ve etkinliğini arttırmak için yapılan sürekli iyileştirme çalışmalarında

Detaylı

4. ÜRÜN GELİSTİRME İŞLEMİ

4. ÜRÜN GELİSTİRME İŞLEMİ 4. ÜRÜN GELİSTİRME İŞLEMİ Genel Problem Çözme İşlemi Adım adım analiz / sentezi içerir Önerilen işlemsel adımlar: - Fonksiyon yapıları geliştirilir - Çözümler geliştirilir - Sıralı / esnek olarak uygulanır

Detaylı

İŞLETME RİSK YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/51

İŞLETME RİSK YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/51 İŞLETME RİSK YÖNETİMİ Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/51 Risk Azaltma - Önlem Alma Süreci 2/51 Risk azaltma, riskin kontrolü, transferi, üstlenilmesi, kabullenilmesi stratejilerinin belirlenmesi ve

Detaylı

VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA

VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BIP116) Yazar: Doç.Dr.İ.Hakkı.Cedimoğlu SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir.

Detaylı

2013-2014 ACADEMIC YEAR CURRICULUM OF DEPARTMENT OF LOGISTICS MANAGEMENT FIRST SEMESTER

2013-2014 ACADEMIC YEAR CURRICULUM OF DEPARTMENT OF LOGISTICS MANAGEMENT FIRST SEMESTER 2013-2014 ACADEMIC YEAR CURRICULUM OF DEPARTMENT OF LOGISTICS MANAGEMENT FIRST SEMESTER ENG 102 Akademik Sunum Becerileri Academic Presentation Skills 2 2 3 6 HVI 101 Sivil Havacılığa Giriş Introduction

Detaylı

VİZYONUMUZ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş sağlığı ve güvenliği Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü

VİZYONUMUZ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş sağlığı ve güvenliği Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü DEĞERLERİMİZ 2 VİZYONUMUZ Müşterilerimizin beklentilerini ulusal ve uluslararası mevzuat çerçevesinde değerlendiriyoruz. Gelişmiş çağdaş ülkelerdeki uygulamaları irdeleyip mükemmel çözümler sağlayarak,

Detaylı

RİSK YÖNETİMİ. Risk Yönetim Planının 7 Bileşeni

RİSK YÖNETİMİ. Risk Yönetim Planının 7 Bileşeni RİSK YÖNETİMİ Risk Yönetim Planının 7 Bileşeni İÇİNDEKİLER Giriş Bileşenler: Rol ve Sorumluluklar Bütçeleme Zamanlama Risk Değerlendirme Kriteri Eşik Değerler İletişim Takip ve Denetim Sonuç GİRİŞ : Risk

Detaylı

III. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* 22 Aralık 2004

III. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* 22 Aralık 2004 III. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* *connectedthinking PwC İçerik İç kontroller İç kontrol yapısının oluşturulmasında COSO nun yeri İç denetim İç denetimi

Detaylı

Web Madenciliği (Web Mining)

Web Madenciliği (Web Mining) Web Madenciliği (Web Mining) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Denetimli Öğrenmenin Temelleri Karar Ağaçları Entropi ID3 Algoritması C4.5 Algoritması Twoing

Detaylı

YZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı

YZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı YZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı Yrd. Doç. Dr. Deniz KILINÇ Celal Bayar Üniversitesi Hasan Ferdi Turgutlu Teknoloji Fakültesi Yazılım Mühendisliği 1 BÖLÜM - 1 Yazılım Tasarımına Giriş Bu bölümde;

Detaylı

FREKANS VERİLERİ. Prof.Dr. Levent ŞENYAY III - 1

FREKANS VERİLERİ. Prof.Dr. Levent ŞENYAY III - 1 3 FREKANS VERİLERİ 3.1. Frekans Tablolarının Düzenlenmesi 3.2. Frekans poligonu 3.3. Frekans tablosu hazırlama 3.4. Frekans Histogramı 3.5. Frekans eğrisi tipleri 3.6. Diğer İstatistiksel Grafik Gösterimler

Detaylı

ULUSLARARASI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Aralık 6-7, 2017, İstanbul/ Türkiye

ULUSLARARASI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Aralık 6-7, 2017, İstanbul/ Türkiye ULUSLARARASI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Aralık 6-7, 2017, İstanbul/ Türkiye Risk Değerlendirme Çalışmalarında Yöntem Seçiminin Önemi ve Örnek Uygulama Öğr. Gör. Begüm ERTEN İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ VE AÇIKLAMALAR

Detaylı

OHSAS 18001 İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sistemi (Occupational Health and Safety Management System)

OHSAS 18001 İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sistemi (Occupational Health and Safety Management System) OHSAS 18001 İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sistemi (Occupational Health and Safety Management System) Kuruluşlarda karşılaşılan en önemli sorunlardan biri, çalışanların emniyetli ve sağlıklı bir çalışma

Detaylı

Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I (STAT 201) Ders Detayları

Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I (STAT 201) Ders Detayları Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I (STAT 201) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I STAT 201 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön

Detaylı

BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER

BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER Yazılımı ve Genel Özellikleri Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Kablosuz Ağların Modellemesi ve Analizi 1 OPNET OPNET Modeler, iletişim sistemleri ve

Detaylı

MODELLEME VE BENZETİM

MODELLEME VE BENZETİM MODELLEME VE BENZETİM Hazırlayan: Özlem AYDIN Not: Bu sunumda Yrd. Doç. Dr. Yılmaz YÜCEL in Modelleme ve Benzetim dersi notlarından faydalanılmıştır. DERSE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER Dersi veren: Özlem AYDIN

Detaylı

Prof.Dr. Nihal ERGİNEL Anadolu Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü

Prof.Dr. Nihal ERGİNEL Anadolu Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü 6 6 SIGMA FELSEFESİ Prof.Dr. Nihal ERGİNEL Anadolu Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Sigma seviyesi, süreçlerin yeterliliği ifade eden bir ölçüttür. Süreçlerin sigma seviyelerinin artması demek,

Detaylı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ 2013-2014 GÜZ YARIYILI

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ 2013-2014 GÜZ YARIYILI YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ 2013-2014 GÜZ YARIYILI PROJE YAPIM YÖNETİMİ RİSK YÖNETİMİ 09071023 TUBA NUR BAZ PROJE YÖNETİMİNİN BİLGİ ALANLARI - ENTEGRASYON YÖNETİMİ - KAPSAM

Detaylı

2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI Tanım

2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI Tanım 2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI 2.1. Tanım Regresyon analizi, bir değişkenin başka bir veya daha fazla değişkene olan bağımlılığını inceler. Amaç, bağımlı değişkenin kitle ortalamasını, açıklayıcı

Detaylı

RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ VIII- RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ

RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ VIII- RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ 12 6 74 Slayt 6/6 RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ AMAÇ: (Nitel ve Nicel) Risk analiz yöntemleri HAZOP ve ÖRNEK ÇÖZÜM Risk analiz yöntemleri ve hesaplama örnekleri Nİ1303096

Detaylı

İŞLETME RİSK YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/21

İŞLETME RİSK YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/21 İŞLETME RİSK YÖNETİMİ Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/21 Kuruluşların, artan belirsizlik ortamında, stratejilerini belirlemeleri ve bu stratejiler doğrultusunda gelişimlerini sürdürmelerinde, yeni

Detaylı

YAZILIM PROJESİ YÖNETİMİ

YAZILIM PROJESİ YÖNETİMİ YAZILIM PROJESİ YÖNETİMİ Yrd. Doç. Dr. Volkan TUNALI YZM 403 Maltepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi 5. BÖLÜM 2 RİSK YÖNETİMİ Genel Bakış 3 Giriş Risk ve Risk Yönetimi Nedir? Risk Kategorileri Risk

Detaylı

Geleneksel Yazılım Mühendisliğinden Alana Özel Yazılım Mühendisliğine Doğru

Geleneksel Yazılım Mühendisliğinden Alana Özel Yazılım Mühendisliğine Doğru Geleneksel Yazılım Mühendisliğinden Alana Özel Yazılım Mühendisliğine Doğru DR. ÇAĞATAY ÇATAL TÜBİTAK-UEKAE Bilişim Teknolojileri Enstitüsü cagatay.catal@bte.mam.gov.tr www.cagataycatal.com İçerik 1. Giriş

Detaylı

Olasılık ve İstatistik II (IE 202) Ders Detayları

Olasılık ve İstatistik II (IE 202) Ders Detayları Olasılık ve İstatistik II (IE 202) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Olasılık ve İstatistik II IE 202 Bahar 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Olasılık

Detaylı

MONTE CARLO BENZETİMİNİN BİR KARAR PROBLEMİNE UYGULANMASI

MONTE CARLO BENZETİMİNİN BİR KARAR PROBLEMİNE UYGULANMASI PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K BİLİMLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 2001 : 7 : 1 : 145-149

Detaylı

4. HAFTA İŞ GÜVENLİĞİ MÜHENDİSLİĞİ (Risk)

4. HAFTA İŞ GÜVENLİĞİ MÜHENDİSLİĞİ (Risk) 4. HAFTA İŞ GÜVENLİĞİ MÜHENDİSLİĞİ (Risk) 2.1 Risk Nedir Risk: Bir tehlikenin ortaya çıkma olasılığı, ortaya çıkma periyodu ve bu tehlikenin ortaya çıktığı anda sebep olacağı etkinin ciddiyeti arasındaki

Detaylı

AHMET GÖKTAŞ Çevre ve Şehircilik Uzmanı- Kimya Y. Müh. Kimyasallar Yönetimi Dairesi Bşk.

AHMET GÖKTAŞ Çevre ve Şehircilik Uzmanı- Kimya Y. Müh. Kimyasallar Yönetimi Dairesi Bşk. T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BÜYÜK K ENDÜSTR STRİYEL KAZALARDA GÜVENLİK K PERFORMANS GÖSTERGELERG STERGELERİ AHMET GÖKTAŞ Çevre ve Şehircilik Uzmanı- Kimya Y. Müh.

Detaylı

Olasılık ve İstatistik (IE 220) Ders Detayları

Olasılık ve İstatistik (IE 220) Ders Detayları Olasılık ve İstatistik (IE 220) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Olasılık ve İstatistik IE 220 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin

Detaylı

YAPIM YÖNETİMİ - EKONOMİSİ 03. İşler veya eylemler olası olan zaman ve mekanının tamamını kullanacaktır.

YAPIM YÖNETİMİ - EKONOMİSİ 03. İşler veya eylemler olası olan zaman ve mekanının tamamını kullanacaktır. İNŞAAT PROJELERİNİN YÖNETİMİNDE FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI İnşaat projelerinin yönetimi ve kurallar Parkinson Kuralı İşler veya eylemler olası olan zaman ve mekanının tamamını kullanacaktır. Peter İlkesi Bireyler

Detaylı

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 10-11. Nesneye Yönelik Sistem Tasarımı Haftanın Amacı Bilişim sistemleri geliştirmede nesneye yönelik sistem tasarımı

Detaylı

KOBİ'lerde Sözleşme ve Risk Yönetimi. Almanca-Türkçe Anket. Marmara Üniversitesi İstanbul / SRH Hochschule Berlin

KOBİ'lerde Sözleşme ve Risk Yönetimi. Almanca-Türkçe Anket. Marmara Üniversitesi İstanbul / SRH Hochschule Berlin KOBİ'lerde Sözleşme ve Risk Yönetimi Almanca-Türkçe Anket Marmara Üniversitesi İstanbul / SRH Hochschule Berlin A. Genel Sorular Hakkınızda; 1. Şirket bünyesindeki göreviniz nedir? (Birden fazla cevap

Detaylı

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

İSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ SAYFA NO 1/6 1. AMAÇ KAPSAM: Hastanede yeni bir bölüm açarken veya devam eden bölümlerin tehlikelerinin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, İSG programlarının oluşturulması ve gerekli kontrol ölçümlerinin

Detaylı

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR KONTROL SİSTEMLERİ GİRİŞ Son yıllarda kontrol sistemleri, insanlığın ve uygarlığın gelişme ve ilerlemesinde çok önemli rol oynayan bir bilim dalı

Detaylı

Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/ Eşzamanlı (Senkron) Ardışıl Devrelerin Tasarlanması (Design) Bir ardışıl devrenin tasarlanması, çözülecek olan problemin sözle anlatımıyla (senaryo) başlar. Bundan sonra aşağıda açıklanan aşamalardan geçilerek

Detaylı

KALİTE SİSTEM YÖNETİCİSİ EĞİTİMİ

KALİTE SİSTEM YÖNETİCİSİ EĞİTİMİ FMEA-HATA TÜRLERİ VE ETKİ ANALİZİ Tanımlama Mevcut veya olası hataları ortaya koyan, bu hataların yaratabileceği etkileri göz önünde bulunduran ve etkilerine göre hataları önceliklendirerek oluşmalarının

Detaylı

BİR MONTAJ HATTI ÜRETİM SİSTEMİNDE OPTİMAL İŞGÜCÜ DAĞILIMININ ARENA PROCESS ANALYZER (PAN) VE OPTQUEST KULLANILARAK BELİRLENMESİ

BİR MONTAJ HATTI ÜRETİM SİSTEMİNDE OPTİMAL İŞGÜCÜ DAĞILIMININ ARENA PROCESS ANALYZER (PAN) VE OPTQUEST KULLANILARAK BELİRLENMESİ BİR MONTAJ HATTI ÜRETİM SİSTEMİNDE OPTİMAL İŞGÜCÜ DAĞILIMININ ARENA PROCESS ANALYZER (PAN) VE OPTQUEST KULLANILARAK BELİRLENMESİ Özgür ARMANERİ Dokuz Eylül Üniversitesi Özet Bu çalışmada, bir montaj hattı

Detaylı

RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRMESİ

RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRMESİ 0 YÖNETİM SİSTEMLERİ I İLGİLİ MEVZUAT II RİSKİN MANTIĞI III TEHLİKELER VE TESPİTİ IV TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ V RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ VI RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ 30 39 78 113 80 39 60 ÖN BİLGİLENDİRME

Detaylı

Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Tasarımı) Varlık İlişki Modeli

Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Tasarımı) Varlık İlişki Modeli Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Tasarımı) Varlık İlişki Modeli Konular Veritabanı Tasarım Aşamaları Kavramsal Tasarım Temel Kavramlar Varlıklar Arası İlişkiler Var Olma Bağımlılığı (Existence

Detaylı

127 - Twoing Algoritması ile Sınıflandırma Kalp Hastalığı Uygulaması MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ İLHAN UYSAL MEHMET BİLEN SAMİ ULUKUŞ

127 - Twoing Algoritması ile Sınıflandırma Kalp Hastalığı Uygulaması MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ İLHAN UYSAL MEHMET BİLEN SAMİ ULUKUŞ 127 - Twoing Algoritması ile Sınıflandırma Kalp Hastalığı Uygulaması MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ İLHAN UYSAL MEHMET BİLEN SAMİ ULUKUŞ Veri Madenciliği : Bir sistemin veri madenciliği sistemi olabilmesi

Detaylı

İstatistik ve Olasılığa giriş -I (STAT 201T) Ders Detayları

İstatistik ve Olasılığa giriş -I (STAT 201T) Ders Detayları İstatistik ve Olasılığa giriş -I (STAT 201T) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS İstatistik ve Olasılığa giriş -I STAT 201T Her İkisi 3 0 0 3

Detaylı

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH

OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI İşaret akış diyagramları blok diyagramlara bir alternatiftir. Fonksiyonel bloklar, işaretler, toplama noktaları

Detaylı

HAVA TRAFİK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN

HAVA TRAFİK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN HAVA TRAFİK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN DERSİN İÇERİĞİ Hava Trafik Yönetiminde Tarihsel Süreç Hava Trafik Yönetimi Hava Trafik Hizmetleri Hava Sahası Yönetimi Hava Trafik Akış ve Kapasite Yönetimi

Detaylı

Faktöriyel: 1'den n'ye kadar olan tüm pozitif tamsayıların çarpımına, biçiminde gösterilir. Aynca; 0! = 1 ve 1!=1 1 dir. [Bunlar kabul değildir,

Faktöriyel: 1'den n'ye kadar olan tüm pozitif tamsayıların çarpımına, biçiminde gösterilir. Aynca; 0! = 1 ve 1!=1 1 dir. [Bunlar kabul değildir, 14. Binom ve Poisson olasılık dağılımları Faktöriyeller ve kombinasyonlar Faktöriyel: 1'den n'ye kadar olan tüm pozitif tamsayıların çarpımına, n! denir ve n! = 1.2.3...(n-2).(n-l).n biçiminde gösterilir.

Detaylı

HAVACILIK GENEL HAVACILIK

HAVACILIK GENEL HAVACILIK HAVACILIK KURALLARI BU SUNUMUN İÇERİĞİ Havacılık faaliyetleri kaça ayrılır? Nasıl Sınıflanır? Kuralar neden koyulmaktadır? Havacılık kurallarını kim koyar? Havacılık kurallarında rol alan havacılık organizasyonları

Detaylı

HAVACILIK GENEL HAVACILIK

HAVACILIK GENEL HAVACILIK HAVACILIK KURALLARI BU SUNUMUN İÇERİĞİ Havacılık faaliyetleri kaça ayrılır? Nasıl Sınıflanır? Kuralar neden koyulmaktadır? Havacılık kurallarını kim koyar? Havacılık kurallarında rol alan havacılık organizasyonları

Detaylı

RİSK ANALİZ PROSEDÜRÜ

RİSK ANALİZ PROSEDÜRÜ 1.AMAÇ Karacabey Devlet Hastanesi faaliyetleri sırasında oluşabilecek potansiyel tehlikelerin ve bunlara ilişkin risklerin belirlenmesi, böylelikle beklenen veya olası risklerin kontrol altına alınmasına

Detaylı

Appendix C: İstatistiksel Çıkarsama

Appendix C: İstatistiksel Çıkarsama Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Ekonometri I Ders Notları Ders Kitabı: J.M. Wooldridge, Introductory Econometrics A Modern Approach, 2nd. edition, Thomson Learning Appendix C: İstatistiksel Çıkarsama

Detaylı