Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirmesi: DGT Öncesi Durum

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirmesi: DGT Öncesi Durum"

Transkript

1 Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirmesi: DGT Öncesi Durum Seren ARPAZ*, Sevtap KESKİN*, Göksel KITER**, Nejat SEZGİN*, Dilek BUDİN*, Aynur ALGAN*, Haluk C. ÇALIŞIR*** * Nazilli Verem Savaş Dispanseri, AYDIN ** Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, DENİZLİ *** Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ANKARA ÖZET Bu çalışma, Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde 01 Haziran Mayıs 2000 tarihleri arasında yürütülen çalışmaları değerlendirerek dönemler arasında karşılaştırma yapmak amacıyla yapıldı. Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde yapılan poliklinik muayenesi, sağlık raporu, temaslı muayenesi, balgamda mikobakteriyolojik inceleme, radyolojik inceleme sayısı ve o yıl kaydı yapılan tüberküloz (Tbc) lu olgular retrospektif olarak incelendi. Her 12 aylık dönem için belirlenen yeni Tbc olgusu sayılarının ortalaması 105 idi. Dispanserde Tbc li yeni olgu bulma oranları ortalaması %52.5 idi. Tüm Tbc li olgular içinde akciğer Tbc li olguların oranı ortalama %74.8 idi. Akciğer Tbc li olgular arasında yayma pozitif olanların oranının, dönemler arasında %49 ile %71 arasında değiştiği, balgam yayması yapılmamış olguların oranının %18 den %3 e düştüğü gözlendi. Kümülatif değerlendirme yapıldığında, tedavinin ikinci ayı sonunda bakteriyolojik konversiyon oranı ortalama %70.5 idi. Yeni tanı konmuş yayma pozitif olguların tedavi sonucu olarak kür oranları ortalaması %82 olarak bulundu. İlaç duyarlılık testlerinin sonuçlarına göre, kültürde üremesi olan yeni olguların 13 ünde, eski olguların beşinde çok ilaca dirençli (ÇİD) Tbc saptandı. Hem yeni hem de eski yayma pozitif olgularda yüksek tedavi başarı oranları olsa da ileri dönemler için yeni olgu saptama oranının Dünya Sağlık Örgütü önerisi olan %70 e yükseltilmesi için yapılacakların belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışma ile ortaya konan veriler, personel hareketliliğinin yaşanmadığı ve ekip çalışmasının yerleştiği bir verem savaş dispanserinde sonuçların yüz güldürücü olacağını göstermesi açısından önemlidir. Anahtar Kelimeler: Tüberküloz, verem savaş dispanseri, epidemiyoloji. Yazışma Adresi (Address for Correspondence): Dr. Seren ARPAZ, Nazilli Verem Savaş Dispanseri Başhekimi, Nazilli, AYDIN - TÜRKİYE veremsav@ttnet.net.tr 289 Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

2 Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirilmesi: DGT Öncesi Durum SUMMARY Evaluation of Nazilli Tuberculosis Dispensary Activities Executed Between June 1996-May 2000: Pre-DOT Situation Objective: To evaluate Nazilli Tuberculosis Dispensary activities executed between 1 st June, st May, 2000 and to compare differences among 12-month-periods. Design: Retrospective analyses of data. Settings: People living in the villages under responsibility of Nazilli Tuberculosis Dispensary. Population: People examined in out-patient clinic as symptomatic cases, for health report or during contact examination, number of mycobacteriological and radiological examinations, and tuberculosis cases detected in each year. Main Results: Average number of newly diagnosed tuberculosis patient in every 12-month-period was 105. The average rate for new tuberculosis cases finding was 52.5%. Pulmonary tuberculosis was in 74.8% of all tuberculosis cases. The range of smear positive pulmonary tuberculosis cases in all tuberculosis cases differed from 49% to 71% and a decrease in the rate of cases with no sputum smear from 18% to 3% were observed. The average of bacteriological conversion rate at the end of second therapy month was 70.5%. The average of cure rate in new smear positive patients was 82%. According to drug susceptibility test results, 13 of new smear positive cases and 5 of old cases were multi-drug resistant tuberculosis. Conclusion: Although the treatment success of either new smear positive or old smear positive tuberculosis cases were high, it is necessary to plan strategies for increasing the new case finding rate to 70%, the rate suggested by World Health Organization. The data obtained by this study showed that hopeful results may be achieved by stable staff and team-work in tuberculosis dispensary. Key Words: Tuberculosis, tuberculosis dispensary, epidemiology. Tüberküloz (Tbc), günümüzde önemini koruyan bir halk sağlığı sorunudur. Ulusal Tbc kontrol programımızın temel unsurlarının başında verem savaş dispanserleri gelmektedir. Bu kurumların yürüttüğü tarama, tetkik, tedavi ve izlem çalışmaları, Tbc li hastaların saptanmasında ve tedavi boyunca izlem altında tutulmasında önemli rol oynamaktadır. Dispanserlerin çalışmaları aylık olarak üst kurumlara bildirilse de belli aralarla bu çalışmalara genel bir bakışın, öz değerlendirme açısından yararlı olacağını düşünmekteyiz. Nazilli Verem Savaş Dispanseri nin 01 Haziran Mayıs 2000 tarihleri arasındaki çalışmalarının dökümünü yapmak ve dönemler arasındaki değişiklikleri saptamakla bunu amaçladık. Ayrıca, dispanserimizde 01 Nisan 2000 tarihinden başlayarak doğrudan gözetimli tedavi (DGT) uygulamasına geçilmiş olması nedeni ile uygulama öncesi sonuçlarımız, sonraki dönemde karşılaştırma için kullanılacak verileri sağlayacaktır. MATERYAL ve METOD Bu araştırmada, Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde 01 Haziran Mayıs 2000 tarihleri arasında yürütülen çalışmalar, 12 aylık (01 Haziran ile 31 Mayıs tarihleri arasındaki) dört dönem halinde değerlendirildi ve dönemler birbiriyle karşılaştırıldı. Nazilli Verem Savaş Dispanseri bölgesinde toplam nüfus merkez, altı ilçe ve köyleri olmak üzere dir. Dispanser çalışmaları, 12 aylık dönemler halinde dökümü yapılan poliklinik muayenesi, sağlık raporu, temaslı muayenesi, balgamda mikobakteriyolojik inceleme, radyolojik inceleme sayısı ve o dönem kaydı yapılan Tbc li olguların sayısı olarak ele alındı. Tbc hastalarında demografik özellikler, hastalığın yeri, bakteriyolojik (yayma ve direnç) durumları, tedavi sonuçları değerlendirildi. Bu çalışmada geçen kavram ve tanımlamalar Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığının Türkiye de Tüberkülozun Kontrolü İçin Kılavuz undan alınmıştır. Hasta dosyaları geriye dönük incelenirken bu tanımlamalara uygun sınıflandırma yapıldı (1). Olgu bulma oranı, Styblo formülüne göre hesaplandı (Tbc li yeni olgu bulma oranı= Yeni yayma + olgu sayısı/beklenen yeni yayma + olgu sayısı) (2). Beklenen yeni yayma + olgu sayısı, yıllık infeksiyon riski (YİR) x 50 x nü- Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

3 Arpaz S, Keskin S, Kıter G, Sezgin N, Budin D, Algan A, Çalışır HC. fus/ formülünden bulundu. YİR, 0.56 olarak alındı (3). Bulgular, parametrenin özelliğine göre sayı ya da yüzde olarak verildi (tabloların açıklamasına gerekli bilgiler eklenmiştir). Bazı parametreler için ortalama hesaplaması, aritmetik olarak yapıldı. BULGULAR Dönemlerde poliklinik sayıları ile arasındaydı. Akciğerin radyolojik incelemesi ve balgam muayenesi açısından sırasıyla sayılar 9949 ile ve 878 ile 1216 arasında değişmekteydi. Her 12 aylık dönem için belirlenen yeni Tbc olgusu sayılarının ortalaması 105 idi (Tablo 1). Beklenen yayma pozitif olgu sayısı, YİR 0.56 alınarak 76 bulundu ( x 50 x 0.56/ ). Buna göre, dispanserimizde Tbc li yeni olgu bulma oranları dönemlere göre sırasıyla %47, %46, %59 ve %58 (ortalama %52.5) idi. Tbc li hastaların yaş gruplarına göre dağılımı incelendiğinde, yaş grubundaki olguların sayısı dönemlere göre sırasıyla 70, 49, 57 ve 53 iken, 65 yaş üzerindeki Tbc li olguların sayısı sırasıyla 10, 24, 15 ve 8 idi (Şekil 1). Onbeş-kırkdört yaş grubundaki olguların sayısının aynı dönemdeki toplam olgu sayısına oranları dönemlere göre sırasıyla %65, %44, %55 ve %54 olarak bulundu; ortalama değer %54.5 idi. Tablo 1. Dönemlere göre dispanser çalışmalarının dökümü (veriler sayı olarak verilmiştir). Poliklinik Rapor Temaslı Balgam Röntgen Saptanan Dönemler* sayısı başvurusu muayenesi incelemesi çekimi Tbc olguları Toplam Tbc: Tüberküloz. * Dönemler 01 Haziran-31 Mayıs arasını kapsamaktadır Şekil 1. Tüberkülozlu hastaların dönemlere göre yaş gruplarına dağılımı (değerler sayı olarak verilmiştir). 291 Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

4 Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirilmesi: DGT Öncesi Durum Mikobakteriyolojik incelemesi yapılan balgamlar arasında aside dirençli basil (ARB) pozitif bulunma oranı ikinci ve üçüncü dönemlerde 0.10 oranındaydı. Diğer iki dönemde de 0.08 olarak bulundu (Tablo 2). Akciğer Tbc li olguların oranı dönemlere göre sırasıyla %72, %81, %68 ve %78 idi. Yayma pozitif akciğer Tbc li olguların oranının, yıllar boyunca %49 ile %71 arasında değiştiği, balgam yayması yapılmamış olguların oranının %18 den %3 e düştüğü gözlendi (Tablo 3). Yeni yayma pozitif olguların balgam muayenesinde ARB görülmemeye başlanması (bakteriyolojik konversiyon) oranı, her bir dönem için tedavinin birinci ayında ortalama %43.5 (dönemler için sırasıyla %53, %40, %42 ve %39) olarak bulundu. Kümülatif değerlendirme yapıldığında, tedavinin ikinci ayı sonunda bu oran %70.5 idi (dönemler için sırasıyla %81, %69, %67, %64). Eski yayma pozitif olguların bakteriyolojik konversiyon oranları, her bir dönem için tedavinin birinci ayında ortalama %51 (dönemler için sırasıyla %50, %33, %40 ve %80) olarak bulundu. Kümülatif değerlendirme yapıldığında, tedavinin ikinci ayı sonunda bu oran %70 idi (dönemler için sırasıyla %75, %44, %60, %100). Yeni yayma pozitif olguların tedavi sonucu olarak kür oranları dönemlere göre %83, %71, %83 ve %91 idi. Kür ve tedavi tamamlama oranları birlikte tedavi başarısı olarak değerlendirildiğinde oranlar sırasıyla %91, %91, %87 ve %93 olarak bulundu. Birinci ve üçüncü dönemlerde tedavi başarısızlığı oranları %3 ve %2 olarak saptandı (Tablo 4). Tüm yeni olgular ele alındığında tedavi sonuçlarının akciğer ya da akciğer dışı Tbc olgularına göre ayrılarak dökümü Tablo 5 te verilmiştir. Eski yayma pozitif olguların sayısı dönemlere göre sırasıyla dört, dokuz, beş ve beş iken, tedavi sonucu olarak kür oranları sırasıyla %100, %89, %60 ve %80 idi. Kür ve tedavi tamamlama oranları birlikte tedavi başarısı olarak değer- Tablo 2. Verem savaşı dispanserinde dönemlere göre balgam yaymasında ARB saptanma durumu. Balgam ARB ARB Dönemler* incelemesi pozitif pozitiflik oranı (%) Toplam ARB: Aside dirençli basil. * Dönemler 01 Haziran-31 Mayıs arasını kapsamaktadır. Tablo 3. Dönemlere göre Tbc hastalarının özellikleri. Akciğer Tbc Akciğer Sayı (%)* dışı Tbc Dönemler** Yayma pozitif Yayma negatif Yayma yapılmamış Toplam Sayı (%)*** Toplam (53) 22 (29) 14 (18) (28) (49) 37 (42) 9 (9) (19) (71) 17 (24) 3 (5) (32) (64) 25 (33) 2 (3) (22) 98 Tbc: Tüberküloz. * Yayma durumuna göre yüzde hesaplaması tüm akciğer Tbc li olguların sayısı üzerinden hesaplanmıştır. ** Dönemler 01 Haziran-31 Mayıs arasını kapsamaktadır. *** Akciğer dışı Tbc oranı, tüm Tbc li olguların sayısı üzerinden hesaplanmıştır. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

5 Arpaz S, Keskin S, Kıter G, Sezgin N, Budin D, Algan A, Çalışır HC. Tablo 4. Yeni yayma pozitif olguların tedavi sonuçları. Tedavi Tedavi Kür tamamlama başarısızlığı Nakil Ölüm Dönemler* Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Toplam (83) 3 (8) 1 (3) 0 2 (6) (71) 7 (20) 0 1 (3) 2 (6) (83) 2 (4) 1 (2) 3 (7) 2 (4) (91) 1 (2) 0 3 (7) 0 44 * Dönemler 01 Haziran-31 Mayıs arasını kapsamaktadır. Tablo 5. Tüm yeni olguların tedavi sonuçları ATbc ADTbc ATbc ADTbc ATbc ADTbc ATbc ADTbc Kür Tedavi tamamlama Tedavi başarısızlığı Nakil Ölüm Akıbeti meçhul Toplam ATbc: Akciğer tüberkülozu, ADTbc: Akciğer dışı tüberküloz. lendirildiğinde oranlar sırasıyla %100, %89, %60 ve %100 olarak bulundu (Tablo 6). Tüm eski olguların akciğer ya da akciğer dışı Tbc olgularına göre ayrılarak tedavi sonuçları Tablo 7 de verilmiştir. Yeni yayma pozitif olguların direnç testi sonuçları Tablo 8 de verilmiştir. İlk iki dönem ile son iki dönem direnç testi sonuçları farklı laboratuvarlara aittir. Direnç testleri sonuçlarına göre, yeni yayma pozitif 13 olguda çok ilaca dirençli (ÇİD) Tbc saptandı. Eski yayma pozitif olguların direnç testi sonuçları Tablo 9 da verilmiştir. Direnç testleri sonucuna göre, eski yayma pozitif beş olguda ÇİD saptandı. TARTIŞMA Nazilli Verem Savaş Dispanseri nin 01 Haziran Mayıs 2000 tarihleri arasındaki çalışmaları dört döneme ayrılarak çeşitli yönlerden incelendiğinde, Tbc kontrolü açısından olumlu sonuçlarla karşılaşılmıştır. Özellikle de dönemler boyunca daha iyi sonuçlara doğru bir gelişme iz- Tablo 6. Eski yayma pozitif olguların tedavi sonuçları. Tedavi Tedavi Kür tamamlama başarısızlığı Nakil Ölüm Dönemler* Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Toplam (100) (89) (11) (60) 0 1 (20) 0 1 (20) (80) 1 (20) * Dönemler 01 Haziran-31 Mayıs arasını kapsamaktadır. 293 Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

6 Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirilmesi: DGT Öncesi Durum Tablo 7. Tüm eski olguların tedavi sonuçları ATbc ADTbc ATbc ADTbc ATbc ADTbc ATbc ADTbc Kür Tedavi tamamlama Tedavi başarısızlığı Nakil Ölüm Akıbeti meçhul Toplam ATbc: Akciğer tüberkülozu, ADTbc: Akciğer dışı tüberküloz. Tablo 8. Yeni yayma pozitif olguların ilaç duyarlılık testleri sonuçları. Dirençli Duyarlı H R S E ÇİD Dönemler* Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Haziran 1996-Mayıs (74) 2 (13) (13) Haziran 1997-Mayıs (51) 1 (5) 3 (13) 3 (13) 3 (13) 1 (5) Haziran 1998-Mayıs (2) 4 (4) 28 (28) 29 (29) 31 (31) 6 (6) Haziran 1999-Mayıs (18) 2 (3) 21 (29) 12 (16) 21 (29) 4 (5) * İlk iki dönemdeki direnç testleri İzmir Kahramanlar Bölge Laboratuvarı nda, son iki dönemdeki direnç testleri Denizli Bölge Laboratuvarı nda yapılmıştır. H: İzoniazid, R: Rifampisin, S: Streptomisin, E: Etambutol, ÇİD: Çok ilaca direnç. Tablo 9. Eski yayma pozitif olguların ilaç duyarlılık testleri sonuçları. Dirençli Duyarlı H R S E ÇİD Dönemler* Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Sayı (%) Haziran 1996-Mayıs (100) Haziran 1997-Mayıs (86) (14) Haziran 1998-Mayıs (29) 1 (14) 1 (14) 3 (43) Haziran 1999-Mayıs (29) 0 2 (29) 1 (14) 1 (14) 1 (14) * İlk iki dönemdeki direnç testleri İzmir Kahramanlar Bölge Laboratuvarı nda, son iki dönemdeki direnç testleri Denizli Bölge Laboratuvarı nda yapılmıştır. H: İzoniazid, R: Rifampisin, S: Streptomisin, E: Etambutol, ÇİD: Çok ilaca direnç. lenmektedir. Hem yeni yayma pozitif hem de eski yayma pozitif olguların tedavi sonuçları incelemesi yüksek başarı oranları verse de ileri dönemler için yeni olgu saptama oranının Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) önerisi olan %70 e yükseltilmesi için yapılacakların belirlenmesi ve Tbc kontrol programı açısından uygun düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Bu çalışma ile ortaya konan veriler, personel hareketliliğinin yaşanmadığı ve ekip çalışmasının yerleştiği bir verem savaş dispanserinde sonuçların yüz güldürücü olacağını göstermesi açısından önemlidir. Dispanserde yürütülen çalışmalardan poliklinik sayısı ve saptanan Tbc li olgu sayısı, dönemler Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

7 Arpaz S, Keskin S, Kıter G, Sezgin N, Budin D, Algan A, Çalışır HC. arasında birbirine yakın bulundu. Bazı parametrelerde dönemindeki düşüklük, dispanserin fiziksel koşullarının iyileştirilmesine yönelik o dönemde yapılan geniş kapsamlı düzenleme çalışmalarından kaynaklanmış olabilir. Dönemlere göre incelenen balgam örneği ile ARB pozitif bulunan balgam örneği sayısı ele alındığında, pozitif bulma oranının 0.10 a yakın olduğu görülmektedir. Diğer yandan, poliklinik sayıları ve çekilen akciğer radyogramı sayıları dönemler içinde birbirine yakınken balgam muayenesi yapılan hasta sayısının düşük oluşu, dispanserin solunum sisteminin nonspesifik hastalıkları için birinci basamak sağlık hizmetini yoğun biçimde vermesine bağlı olabilir. Yine de balgam incelemesi yapmaya önem verilmesi gerektiği bilgisi, daha sonraki dispanser uygulamalarına ışık tutacaktır. İlk dönem dışında tetkik edilen temaslı kişi sayısının yüksekliği, konuya verilen önemin giderek arttığını göstermektedir (Tbc li hasta başına dönemlere göre sırasıyla %7.3, %9.2, %12.6 ve %11.3). Bu çalışmada, yaş grubundaki Tbc li olguların dört dönem ortalaması %54.5 tir. İstanbul daki 18 dispanserin 1995 yılında akciğer Tbc li hastalarının yarısı yaş arasında saptanmıştır (4). Elazığ Verem Savaş Dispanseri nin 1997 ve 1998 verilerinde yaş grubunda %76.9 ve %71.4 lük bir oran verilmektedir (5). Bir başka çalışmada, yaş grubunda tüm hastaların %67 si yer almaktadır (6). Bulgular, ülkemizde Tbc nin genç yaş gruplarında daha yoğun olduğunu ortaya koymaktadır. Bu da Tbc nin henüz kontrol altına alınamadığının bir göstergesidir. Çalışmanın ortaya koyduğu Tbc li olgu bulma oranları incelendiğinde, son iki dönemde bir artış olmakla birlikte ortalama değer olarak %52 oranı görülmektedir. Elazığ Verem Savaş Dispanseri nden 1997 ve 1998 yılları için bu oranlar sırasıyla %22 ve %16 olarak bildirilmektedir (5). Bu değerlerin hepsi, DSÖ nün önerdiği %70 oranının çok altındadır. Saptanan hastaların başarılı bir biçimde tedavi edilmesinin yanı sıra Tbc olgularına tanı koyma oranının yükseltilmesi yönünde çalışmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir. Beklenen yayma pozitif olgu sayısını hesaplamada kullanılan YİR oranı (%0.56) bütün Ortadoğu ülkeleri için önerilen bir orandır (3). Ortadoğu ülkeleri arasında ve hatta ülkemizde bölgeler arasında Tbc insidansının farklılık gösterdiği göz önüne alındığında bölgemize ait YİR nin hesaplanmasına gerek vardır. Ülkemizde Tbc tanısının bakteriyolojik kanıtlara dayandırılmaksızın konması eğilimi söz konusudur. Bu da Tbc kontrolünde önemli bir sorundur. Dispanserlerimizden konuyla ilgili çeşitli veriler sunulmuştur. Kocabaş ve arkadaşlarının ülkemizdeki 252 verem savaş dispanserinin sonuçlarını değerlendirdikleri çalışmada, yeni akciğer Tbc si olgularının tedavi öncesi bakteriyolojik inceleme yapılma oranı %58.7 dir ve bakteriyolojik kanıt olmaksızın Tbc tanısı bu grubun %85.6 sında konmuştur (7). Erzurum Verem Savaş Dispanseri için bu oran, %72 olarak bildirilmektedir (8). İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri nde 1.5 yıllık dönem içinde izlenen toplam 229 Tbc hastasında balgam ARB durumu bilinmeyenlerin oranı %18 olarak bildirilmektedir (6). İzmir-Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde akciğer Tbc li 145 olgunun %83.44 ünde balgam ARB pozitif olduğu bildirilmiştir (9). Isparta ve Burdur bölgesinden dört verem savaş dispanserinden bildirilen 772 Tbc hastasının ancak 251 inde balgam ARB direkt muayene sonucu bilinmektedir (10). Güneydoğu Anadolu Bölgesi çalışmasında bu oran %20 dir (11). Dispanserimizde balgam ARB yayma sonucu bilinmeyen hastaların oranının yıllar içinde %18 den %3 e düşmesi ve yayma pozitif akciğer Tbc si olarak tanı alan hastaların oranının yükselmesi Tbc kontrolü açısından önerilen bir gelişmedir. Bulgular, Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Tbc tanısı konurken balgamın mikobakteriyolojik incelemesine giderek artan düzeyde önem verildiğini göstermektedir. Tedavinin ikinci ayında bakteriyolojik konversiyon oranı, yeni yayma pozitif olgularda ortalama olarak %70.25, eski yayma pozitif olgularda ise %70 idi. Bu oranlar aynı zamanda, dispanserimizde Tbc tedavisinde balgam muayenesi yapılmasına özen gösterildiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın son döneminde tedavi sonucu kür olarak değerlendirilen olguların oranı %91 gibi 295 Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

8 Nazilli Verem Savaş Dispanseri nde Haziran 1996-Mayıs 2000 Tarihleri Arasında Yürütülen Çalışmaların Değerlendirilmesi: DGT Öncesi Durum yüksek bir değerdeydi. Tedavi başarısı olarak ele alındığında, dört dönemin ortalaması %90.5 idi. 01 Haziran Mayıs 1999 döneminde oranın düşük bulunması, nakil giden ve ölen olguların sayısının diğer dönemlere göre daha yüksek olmasına bağlı olabilir. Karagöz ve arkadaşlarının çalışmasında, İstanbul ilindeki 18 verem savaş dispanserinin tedavi tamamlama (altı ay düzenli ilaç kullanarak tedavisi sonlandırılan olgular) oranı ortalaması %67.7 olarak verilmektedir. İzlemde kaybolan ve iş birliği yapmayan hastaların oranının yüksekliğine bağlanan bu sonucun orta derecede başarılı olarak değerlendirildiği belirtilmektedir (4). Elazığ Verem Savaş Dispanseri çalışmasında kür ve tedavi tamamlama oranları toplamı 1997 ve 1998 yılları için sırasıyla %68.4 ve %58.8 olarak verilmektedir (5). İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri nin 1997 yılında kaydedilen hastalarının, ortalama 9.6 ± 1.5 ay sürede tedavi tamamlama oranı %80 olarak bildirilmektedir (6). Güneydoğu Anadolu Bölgesi için bu oran %29 olarak bildirilmiştir (11). Yeni yayma pozitif olgulardan birinci ve üçüncü dönemlerde tedavi başarısızlığı olarak değerlendirilmiş olanların dosyaları daha sonra incelendiğinde, her iki hastanın da minör ilaçlarla tedavilerini tamamlayarak kür oldukları görüldü. Yine eski yayma pozitif olgulardan üçüncü dönemde tedavi başarısızlığı olarak belirtilen bir olgunun dosyası daha sonra incelendiğinde, bu hastanın yeniden tedavi (re-treatment) ile kür olduğu görüldü. Çalışmada, yeni yayma pozitif Tbc hastalarının ilk üç dönemdeki ölüm oranı %4 ve %6 gibi yüksek değerlerde bulundu. Bu dönemlerde ölen altı hastanın birinde ek hastalık olarak kalp yetmezliği, birinde böbrek yetmezliği ve birinde de malignansi bulunmaktaydı. Eski yayma pozitif olgulardan üçüncü dönemde ölen bir olgunun dosyası incelendiğinde, ölüm nedeninin yoğun hemoptizi olduğu öğrenildi. Yeni yayma pozitif olgularda yapılan ilaç duyarlılık testleri sonuçlarına göre, dört dönemde sırasıyla %13, %5, %6 ve %5 oranlarında, toplam 13 ÇİD olgusu bulunduğu görülmektedir. Test sonuçları göz önüne alınmaksızın yürütülen program ile dört dönem boyunca standart Tbc tedavisiyle başarısız olunan hastaların sayısı yalnızca iki idi. Bu hastalardan biri dispanserimize ait direnç verileri arasında yer almamaktadır. Eski yayma pozitif olgularda toplam ÇİD Tbc li olgu sayısı beş görünüyorsa da standart Tbc tedavisi ile başarısız olunan yalnızca bir olgu vardı. Bu olgunun dosyası incelendiğinde, minör tedavisi sürerken masif hemoptizi nedeniyle öldüğü görüldü. Her iki grup için de testlerin yapıldığı iki farklı laboratuvarın sonuçları birbirinden farklı bulunmuştur, özellikle de son iki dönemdeki dirençli olgu oranlarının ilk iki dönemdeki oranlarla karşılaştırıldığında çok daha yüksek olduğu görülmektedir. Hem bu veriler hem de ilaç duyarlılık testleri göz önüne alınmadan yürütülen tedavi uygulamalarının sonuçları, ilaç duyarlılık testlerinin Tbc tedavi rejimi kararına etkisinin tartışılması gerektiğini ortaya koymaktadır. Verem savaş dispanserlerimizden bildirilen sonuçlarda yer alan parametreler ve izlem süreleri arasında farklılıklar olması karşılaştırma yapmayı güçleştirmektedir. Bu bildirimlerin uluslararası kabul gören kriterlere uygun ve kavram birliği sağlanmış olarak yapılması, ülkemizde Tbc sorununun boyutlarını daha sağlıklı değerlendirmeye olanak tanıyacaktır. Konuya yalnızca tedavi sonuçları açısından bakacak olursak, Tbc tedavisinde düşük başarı oranları bildiren dispanserlerde ortak sorun hasta izleminin yapılamamasıdır. Bu sorunun çözümü için, DSÖ tarafından Tbc tedavisinin doğrudan gözetimli olarak yürütülmesi önerilmektedir (12). Tbc tedavisinde yüksek başarı oranına erişmiş olan dispanserimizde 01 Nisan 2000 tarihinden itibaren uygulanan DGT ile bu oranın hangi düzeylere çıkarılabileceğinin ileri dönemlerde değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Dispanserimizde Tbc tedavisinde erişilen sonuçlar sevindiricidir. Bundan sonraki temel hedef, olgu bulma oranını arttırmak olmalıdır. Ancak bu konuda daha gerçekçi değerlendirmeler, bölgemize ait YİR nin hesaplanmasından sonra yapılabilecektir. Bu çalışma, poliklinik başvurusuyla değerlendirilen hastaların balgam incelemesi yapılma oranının yükseltilebileceğini, direnç testlerinin tedavi kararına etkilerinin tartışmalı olduğunu, olgu bulma çalışmalarına ağırlık verilmesinin gerektiğini ortaya koyması açısından yararlı olmuştur. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

9 Arpaz S, Keskin S, Kıter G, Sezgin N, Budin D, Algan A, Çalışır HC. KAYNAKLAR 1. Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığı. Türkiye de Tüberküloz Kontrolü İçin Kılavuz. Ankara, Styblo K. Epidemiology of Tuberculosis. Selected Papers. Volume 24. KNCV. Royal Netherlands Tuberculosis Association, 1991: World Development Report 1993, Investing in Health, World Development Indicators. The World Bank, Karagöz T, Arda H, Erboran T ve ark. İstanbul dispanserleri çalışmalarının yeni akciğer tüberkülozlu olguların tanı-tedavi ve takip işlemleri açısından değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000; 48: Deveci F, Muz MH, Kıraç H. Elazığ Verem Savaş Dispanseri nde 1997 ve 1998 yıllarında izlenen 272 tüberkülozlu olgunun değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları 2000; 11: Kıter G, Coşkunol İ, Alptekin S. İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri nde Ocak 1997-Haziran 1998 döneminde kayıtlı tüberkülozlu hastaların değerlendirmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000; 48: Aktaş E, Görgüner M, Sağlam L ve ark. Erzurum Verem Savaş Dispanseri nde kayıtlı aktif tüberkülozlu hastaların değerlendirilmesi (ön rapor). Tüberküloz ve Toraks Dergisi 1998; 46: Öztop A, Şirin Y, Oğuz VA, Çakmak R. Verem savaş dispanseri hizmet değerlendirme çalışması. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000; 48: Akkaya A, Şahin Ü, Turgut E, Ünlü M. Isparta ve Burdur bölgesindeki verem savaş dispanserlerine kayıtlı tüberkülozlu olguların araştırılması. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 1998; 46: Koç Ş, Saylık Ş. Güneydoğu Anadolu bölgesinde 1991 yılında dispanserlerde izlenen hastaların değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 1994; 42: Treatment of tuberculosis guidelines for national programmes. World Health Organization. 2 nd ed WHO/TB/ Kocabaş A, Burgut R, Kibaroğlu E ve ark. Verem savaşı dispanserlerinde sürdürülen tüberküloz tanı ve tedavi çalışmalarının etkinliği (ön rapor). Tüberküloz ve Toraks Dergisi 1994; 42: Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(3):

Eskişehir Verem Savaş Dispanseri nde Takip Edilen Hastaların Beş Yıllık Aralarla Tanı ve Tedavi Etkinliğinin Değerlendirilmesi #

Eskişehir Verem Savaş Dispanseri nde Takip Edilen Hastaların Beş Yıllık Aralarla Tanı ve Tedavi Etkinliğinin Değerlendirilmesi # Eskişehir Verem Savaş Dispanseri nde Takip Edilen Hastaların Beş Yıllık Aralarla Tanı ve Tedavi Etkinliğinin Değerlendirilmesi # Mustafa KOLSUZ*, Sibel ERSOY*, Nurhayat DEMİRCAN*, Muzaffer METİNTAŞ**,

Detaylı

Bununla birlikte tüberkülozla savaş yeterli bütçeyi büyük ölçüde bulamamaktadır. Bu kabul edilemez bir durumdur.

Bununla birlikte tüberkülozla savaş yeterli bütçeyi büyük ölçüde bulamamaktadır. Bu kabul edilemez bir durumdur. DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (DSÖ) 2012 KÜRESEL TÜBERKÜLOZ RAPORUNU YAYIMLADI - Genç Gelişim K Tüberküloz, ülkemizdeki adıyla verem, havayolu ile bulaşan ve öldürebilen bir hastalıktır. Çok az maliyetle tedavi

Detaylı

Batman Verem Savaşı Dispanseri nde 2003 Yılında Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Analizi

Batman Verem Savaşı Dispanseri nde 2003 Yılında Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Analizi Dicle Tıp Dergisi, 7 Cilt:34, Sayı:1, (-24) Batman Verem Savaşı Dispanseri nde 3 Yılında Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Analizi Tekin Yıldız, Levent Akyıldız, Güngör Ateş ÖZET Tüberküloz (TB) tüm

Detaylı

Eskişehir Deliklitaş Verem Savaş Dispanseri nde Kayıtlı Akciğer Tüberkülozu Olgularının Değerlendirilmesi #

Eskişehir Deliklitaş Verem Savaş Dispanseri nde Kayıtlı Akciğer Tüberkülozu Olgularının Değerlendirilmesi # Eskişehir Deliklitaş Verem Savaş Dispanseri nde Kayıtlı Akciğer Tüberkülozu Olgularının Değerlendirilmesi # Mustafa KOLSUZ*, Muzaffer ERSOY*, Cenk KÜÇÜKKEBAPÇI*, Muzaffer METİNTAŞ**, İrfan UÇGUN**, Sinan

Detaylı

Malatya Verem Savaş Dispanserlerinde İzlenen Akciğer Tüberkülozlu Hastaların Değerlendirilmesi #

Malatya Verem Savaş Dispanserlerinde İzlenen Akciğer Tüberkülozlu Hastaların Değerlendirilmesi # Malatya Verem Savaş Dispanserlerinde İzlenen Akciğer Tüberkülozlu Hastaların Değerlendirilmesi # Süleyman Savaş HACIEVLİYAGİL*, Mustafa DURAN**, Levent Cem MUTLU*, Hakan GÜNEN*, Aydın ŞENOĞLU**, Ercüment

Detaylı

Tüberküloz kontrol programı kapsamında il değerlendirmesi

Tüberküloz kontrol programı kapsamında il değerlendirmesi doi 10.5578/tt.7899 Geliş Tarihi/Received: 05.04.2014 Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 07.08.2014 KLİNİK ÇALIŞMA RESEARCH ARTICLE Tüberküloz kontrol programı kapsamında il değerlendirmesi Tarkan ÖZDEMİR 1

Detaylı

Tüberküloz hastaları nerede tanı alıyor ve tedavisi başlanıyor?

Tüberküloz hastaları nerede tanı alıyor ve tedavisi başlanıyor? doi 10.5578/tt.8029 Tuberk Toraks 2015;63(3):185-191 Geliş Tarihi/Received: 15.07.2014 Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 19.05.2015 KLİNİK ÇALIŞMA RESEARCH ARTICLE Tüberküloz hastaları nerede tanı alıyor ve

Detaylı

Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Diyarbakır. Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Diyarbakır

Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Diyarbakır. Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Diyarbakır 16 Dicle Tıp Derg / Dicle Med J A. Abakay ve ark. Cilt/Vol 37, No 1, 16-20 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL RESEARCH Tüberküloz hastalarında aile içi temas taraması yeterli midir? Köy taraması sonuçları Is household

Detaylı

SSK Ballıdağ Göğüs Hastalıkları Hastanesi nde Yılları Arasında İzlenen Tüberküloz Olgularında İlaç Direnci

SSK Ballıdağ Göğüs Hastalıkları Hastanesi nde Yılları Arasında İzlenen Tüberküloz Olgularında İlaç Direnci SSK Ballıdağ Göğüs Hastalıkları Hastanesi nde 1995-1997 Yılları Arasında İzlenen Tüberküloz Olgularında İlaç Direnci Sefa Levent ÖZŞAHİN*, Özgür KARACAN**, Remziye EL***, Zuhal GÜLLÜ**** * SSK Ankara Eğitim

Detaylı

Verem Savaş Dispanseri Hizmet Değerlendirme Çalışması

Verem Savaş Dispanseri Hizmet Değerlendirme Çalışması Verem Savaş Dispanseri Hizmet Değerlendirme Çalışması Aygün ÖZTOP*, Yasemin ŞİRİN*, Vildan Avkan OĞUZ*, Rıza ÇAKMAK* * Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri, İZMİR ÖZET Ocak 1998 tarihinde Kahramanlar Verem

Detaylı

Tüberküloz Kontrolünde Hasta ve Doktor Gecikmesi

Tüberküloz Kontrolünde Hasta ve Doktor Gecikmesi Tüberküloz Kontrolünde Hasta ve Doktor Gecikmesi Haluk C. ÇALIŞIR*, Ahmet S. YURDAKUL*, Mihriban ÖĞRETENSOY* * Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ANKARA ÖZET Tüberküloz

Detaylı

ARAŞTIRMA. Gülhane Tıp Dergisi 2009; 51: Gülhane Askeri Tıp Akademisi 2009

ARAŞTIRMA. Gülhane Tıp Dergisi 2009; 51: Gülhane Askeri Tıp Akademisi 2009 ARAŞTIRMA Gülhane Tıp Dergisi 2009; 51: 80-85 Gülhane Askeri Tıp Akademisi 2009 Hastanemizde 2007 yılında tanı alan tüberkülozlu asker hastaların tedavi sonuçlarının retrospektif olarak son altı yıllık

Detaylı

İzmir Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde 1998 Yılında Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi #

İzmir Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde 1998 Yılında Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi # İzmir Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde 1998 Yılında Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi # Aygün ÖZTOP, İpek ÜNSAL, Erol ÇİFTÇİ, Rıza ÇAKMAK Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri, İZMİR

Detaylı

İstanbul Eyüp Verem Savaş Dispanserindeki Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi

İstanbul Eyüp Verem Savaş Dispanserindeki Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi Talay ve ark. Van Tıp Dergisi: 10 (2):40-45, 2003 İstanbul Eyüp Verem Savaş Dispanserindeki Tüberküloz Hastalarının Değerlendirilmesi Fahrettin Talay*, Sedat Altın**, Erdoğan Çetinkaya**, Şenol Kümbetli*

Detaylı

İLİMİZ DİSPANSERLERİNDE TAKİP EDİLEN TÜBERKÜLOZ OLGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

İLİMİZ DİSPANSERLERİNDE TAKİP EDİLEN TÜBERKÜLOZ OLGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, Cilt XXX Sayı 3, 2016 İLİMİZ DİSPANSERLERİNDE TAKİP EDİLEN TÜBERKÜLOZ OLGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATION OF TUBERCULOSIS CASES FOLLOWED IN DISPENSARIES OF OUR CITY

Detaylı

Tüberkülozlu Asker Hastaların Sekiz Yıllık Tedavi Sonuçları

Tüberkülozlu Asker Hastaların Sekiz Yıllık Tedavi Sonuçları ORİJİNAL ARAŞTIRMA Tüberkülozlu Asker Hastaların Sekiz Yıllık Tedavi Sonuçları Hatice KAYA, a Faruk ÇİFTÇİ, b Erkan BOZKANAT, c Oğuzhan OKUTAN, b Zafer KARTALOĞLU, b Tayfun ÇALIŞKAN, b Ogün SEZER, d Tuncer

Detaylı

Afyon Verem Savaş Dispanseri nde 1990-2000 Yılları Arasında İzlenen 627 Tüberküloz Olgusunun Değerlendirilmesi

Afyon Verem Savaş Dispanseri nde 1990-2000 Yılları Arasında İzlenen 627 Tüberküloz Olgusunun Değerlendirilmesi Afyon Verem Savaş Dispanseri nde 1990-2000 Yılları Arasında İzlenen 627 Tüberküloz Olgusunun Değerlendirilmesi Ayşe ORMAN, Mehmet ÜNLÜ, Murat CİRİT Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları

Detaylı

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 1 Muammer YILMAZ 2 Ayşe YILMAZ DÜZCE TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ TÜBERKÜLOZ BİRİMİNE KAYITLI TÜBERKÜLOZ VAKALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ:2011-2015

Detaylı

Akciğer Tüberkülozu Olgularında Balgam Tetkiklerinin Sonuçları ve Bunları Etkileyen Faktörler #

Akciğer Tüberkülozu Olgularında Balgam Tetkiklerinin Sonuçları ve Bunları Etkileyen Faktörler # Akciğer Tüberkülozu Olgularında Balgam Tetkiklerinin Sonuçları ve Bunları Etkileyen Faktörler # Mustafa KOLSUZ*, Muzaffer ERSOY*, Cenk KÜÇÜKKEBAPÇI*, Muzaffer METİNTAŞ**, Sinan ERGİNEL**, İrfan UÇGUN**,

Detaylı

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 3. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 43 yaşında erkek hasta, çiftçi Yakınması: Öksürük, balgam, balgamla karışık kan tükürme, nefes darlığı Hikayesi: Yaklaşık 5 aydır öksürük ve balgam yakınması olan

Detaylı

KONGRE PROGRAMI 2 NİSAN 2003 ÇARŞAMBA 3 NİSAN 2003, PERŞEMBE, BİRİNCİ GÜN

KONGRE PROGRAMI 2 NİSAN 2003 ÇARŞAMBA 3 NİSAN 2003, PERŞEMBE, BİRİNCİ GÜN KONGRE PROGRAMI 2 NİSAN 2003 ÇARŞAMBA Saat 14:00-17:00 Kayıt 18:00-20:00 Kokteyl 20:00-24:00 Akşam Yemeği 3 NİSAN 2003, PERŞEMBE, BİRİNCİ GÜN SAAT AHMET YESEVİ SALONU EĞİTİM FAKÜLTESİ SALONU 9:00-10:30

Detaylı

TÜBERKÜLOZ SÜRVEYANS ÇALIŞMALARINA PRATİK YAKLAŞIM ve ÖNEMİ

TÜBERKÜLOZ SÜRVEYANS ÇALIŞMALARINA PRATİK YAKLAŞIM ve ÖNEMİ 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun TÜBERKÜLOZ SÜRVEYANS ÇALIŞMALARINA PRATİK YAKLAŞIM ve ÖNEMİ Prof. Dr. Yıldız PEKŞEN Ondokuz Mayıs Üniversitesi,

Detaylı

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi =Evaluation of HIV Infection and Tuberculosis Concomitance= Behice Kurtaran, Selçuk Nazik, Aslıhan Ulu, Ayşe Seza İnal, Süheyla Kömür, Ferit

Detaylı

Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler

Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler Abdullah Çetin TANRIKULU 1, Abdurrahman ABAKAY 2, Özlem ABAKAY 3, Adil ALP 4 1 Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim

Detaylı

ANTALYA TÜBERKÜLOZ İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ YILI ÇALIŞMALARI

ANTALYA TÜBERKÜLOZ İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ YILI ÇALIŞMALARI ANTALYA TÜBERKÜLOZ İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ 2016-2017 YILI ÇALIŞMALARI Dünya nüfusunun üçte birini infekte eden basiliyle Tüberküloz, halen dünyanın en yaygın infeksiyon hastalığıdır. son 20 yılda Dünya Sağlık

Detaylı

Isparta da Tüberkülozun Bazı Epidemiyolojik Özelliklerindeki Değişimler #

Isparta da Tüberkülozun Bazı Epidemiyolojik Özelliklerindeki Değişimler # Isparta da Tüberkülozun Bazı Epidemiyolojik Özelliklerindeki Değişimler # Rezan DEMİRALAY* * Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Anabilim Dalı, ISPARTA ÖZET Bu

Detaylı

Referans Özelliği Olan Bir Askeri Hastanede Tüberkülozlu Asker Hastaların 2003 Yılı Tedavi Sonuçları

Referans Özelliği Olan Bir Askeri Hastanede Tüberkülozlu Asker Hastaların 2003 Yılı Tedavi Sonuçları ARAŞTIRMA/ Original Article TÜBERKÜLOZ / Tuberculosis Toraks Dergisi 2006; 7(1): 45-50 Referans Özelliği Olan Bir Askeri Hastanede Tüberkülozlu Asker Hastaların 2003 Yılı Tedavi Sonuçları Faruk Çiftçi

Detaylı

İstanbul Dispanserleri Çalışmalarının Yeni Akciğer Tüberkülozlu Olguların Tanı-Tedavi ve Takip İşlemleri Açısından Değerlendirilmesi

İstanbul Dispanserleri Çalışmalarının Yeni Akciğer Tüberkülozlu Olguların Tanı-Tedavi ve Takip İşlemleri Açısından Değerlendirilmesi İstanbul Dispanserleri Çalışmalarının Yeni Akciğer Tüberkülozlu Olguların Tanı-Tedavi ve Takip İşlemleri Açısından Değerlendirilmesi Turan KARAGÖZ*, Hülya ARDA*, Tülin ERBORAN**, Zeki KILIÇASLAN***, Emel

Detaylı

TEMASLI MUAYENESİ. Yrd. Doç. Dr. Özkan KIZKIN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Malatya

TEMASLI MUAYENESİ. Yrd. Doç. Dr. Özkan KIZKIN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Malatya TEMASLI MUAYENESİ Yrd. Doç. Dr. Özkan KIZKIN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Malatya Tüberkülozlu hasta ile temaslı olmak nedir? Akciğer tüberkülozu etkeni Mycobacterium

Detaylı

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 7-13 Ocak Doç. Dr. Şeref Özkara tarafından hazırlanmıştır.

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 7-13 Ocak Doç. Dr. Şeref Özkara tarafından hazırlanmıştır. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 7-13 Ocak 2019 Doç. Dr. Şeref Özkara tarafından hazırlanmıştır. Tüberküloz İle Enfekte Olan Nüfus Dünya nüfusunun %23 ü 1,66 milyar kişi tüberküloz ile enfektedir. Enfekte

Detaylı

Tüberkülozlu Olgularda Sosyokültürel Yapı #

Tüberkülozlu Olgularda Sosyokültürel Yapı # Tüberkülozlu Olgularda Sosyokültürel Yapı # Bülent ÖZBAY*, Mehmet GENCER*, Abdullah GÜLSÜN*, Erkan CEYLAN*, Mahmut ŞENEL** * Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Anabilim

Detaylı

Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde Yılları Arasında Kayıtlı Tüberküloz Olgularının Epidemiyolojik Özellikleri

Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde Yılları Arasında Kayıtlı Tüberküloz Olgularının Epidemiyolojik Özellikleri Kahramanlar Verem Savaş Dispanseri nde 1-2003 Yılları Arasında Kayıtlı Tüberküloz Olgularının Epidemiyolojik Özellikleri Aygün ÖZTOP*, İpek ÜNSAL*, Türkan GÜNAY**, Ayşe ÖZGÜ*, Rıza ÇAKMAK*, Reyhan UÇKU**

Detaylı

Denizli Merkez İlkokullarında 1993-1995 Yıllarında Yapılan Tüberkülin Taramasının Sonuçları #

Denizli Merkez İlkokullarında 1993-1995 Yıllarında Yapılan Tüberkülin Taramasının Sonuçları # Denizli Merkez İlkokullarında 1993-1995 Yıllarında Yapılan Tüberkülin Taramasının Sonuçları # Sibel ÖZKURT*, Fatma FİŞEKÇİ*, Mevlüt TÜRE**, Beyza AKDAĞ** * Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları

Detaylı

TÜBERKÜLOZ Dr. Behice Kurtaran. Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

TÜBERKÜLOZ Dr. Behice Kurtaran. Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD TÜBERKÜLOZ 2019 Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD TÜBERKÜLOZ İnsanlık tarafından bilinen en eski hastalıklardan biri 2 Halk arasında ince hastalık Dünyada

Detaylı

Diyarbakır ilinin yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu

Diyarbakır ilinin yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu Dicle Tıp Dergisi / 2015; 42 (2): 227-234 Dicle Medical Journal doi: 10.5798/diclemedj.0921.2015.02.0562 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol

Detaylı

İstanbul Küçükçekmece de Tüberküloz Çalışmalarının Durumu

İstanbul Küçükçekmece de Tüberküloz Çalışmalarının Durumu İstanbul Küçükçekmece de Tüberküloz Çalışmalarının Durumu Mithat KIYAK*, Önder GÜNERHAN**, Seyhan TEMİZ**, Seniha HACIOĞLU** * Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi, ** Küçükçekmece Sağlık Grup

Detaylı

Tüberküloz şüphesi olan çocuklarda kesin veya olası tüberküloz ve latent tüberküloz infeksiyonu tanıları

Tüberküloz şüphesi olan çocuklarda kesin veya olası tüberküloz ve latent tüberküloz infeksiyonu tanıları Tüberküloz şüphesi olan çocuklarda kesin veya olası tüberküloz ve latent tüberküloz infeksiyonu tanıları Gönül TANIR 1, Alper AKIN 2, Cumhur AYDEMİR 2, Çiğdem ÜNER 3, İsmail CEYHAN 3 1 Dr. Sami Ulus Çocuk

Detaylı

Akciğer Tüberkülozlu 117 Olgunun Tanısında Balgam Yaymasının Kullanımı

Akciğer Tüberkülozlu 117 Olgunun Tanısında Balgam Yaymasının Kullanımı Dicle Tıp Dergisi, 2007 Cilt:34, Sayı: 1, (33-37) Akciğer Tüberkülozlu 117 Olgunun Tanısında Balgam Yaymasının Kullanımı Güngör Ateş, Levent Akyıldız, Tekin Yıldız ÖZET Akciğer tüberkülozu tanısı bakteriyolojik

Detaylı

Laboratuvar Sürveyans Ağı (TULSA) Çalışmaları

Laboratuvar Sürveyans Ağı (TULSA) Çalışmaları Laboratuvar Sürveyans Ağı (TULSA) Çalışmaları Nilay Uçarman, Ahmet Arslantürk, Hülya Şimşek, Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı 37. TMC Kongresi 16-20 Kasım 2016, Antalya 1 Sunum içeriği TULSA nın

Detaylı

TÜBERKÜLOZDA KAYIT ve BİLDİRİM. Dr. Suha ÖZKAN Ankara Verem Savaşı İl Koordinatörü

TÜBERKÜLOZDA KAYIT ve BİLDİRİM. Dr. Suha ÖZKAN Ankara Verem Savaşı İl Koordinatörü TÜBERKÜLOZDA KAYIT ve BİLDİRİM Dr. Suha ÖZKAN Ankara Verem Savaşı İl Koordinatörü 1 AMAÇ Bildirimi zorunlu bir hastalık olan tüberkülozun kendine özgü terminolojisi hakkında bilgilenmek, ülkemizdeki, bildirim,

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir? TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium

Detaylı

Yılları Arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Epidemiyolojik Özellikleri

Yılları Arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Epidemiyolojik Özellikleri ÖZGÜN ARAŞTIRMA ORIGINAL ARTICLE TÜBERKÜLOZ TUBERCULOSIS 2001-2006 Yılları Arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Epidemiyolojik Özellikleri Epidemiologic

Detaylı

Çok ilaca dirençli tüberküloz tedavisinde cerrahinin yeri. Dr. Kemal Tahaoğlu Antalya 2007

Çok ilaca dirençli tüberküloz tedavisinde cerrahinin yeri. Dr. Kemal Tahaoğlu Antalya 2007 Çok ilaca dirençli tüberküloz tedavisinde cerrahinin yeri Dr. Kemal Tahaoğlu Antalya 2007 Tüberküloz tedavisinin tarihçesi İkinci Yüzyıl İstirahat, Diyet Öksürüğün önlenmesi Onsekizinci Yüzyıl Kır havası

Detaylı

Gaziantep 2 No lu Verem Savaş Dispanseri nin 2004 yılı izlem sonuçları

Gaziantep 2 No lu Verem Savaş Dispanseri nin 2004 yılı izlem sonuçları Gaziantep 2 No lu Verem Savaş Dispanseri nin 4 yılı izlem sonuçları Osman ELBEK 1, Ahmet Doğan YARDI 2, Meral UYAR 1, Mustafa TANRIÖVER 2, Şermin BÖREKÇİ 1, Öner DİKENSOY 1 1 Gaziantep Üniversitesi Tıp

Detaylı

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ Gösterge Adı Gebe Tespit Oranı (Yüzde) Gebelik sürecindeki riskli durumlarla ilgili oluşabilecek sorunları en aza indirmek için gebe sayısının tespit edilmesidir. İlgili

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem hastalığı; verem mikrobunun solunum yolu ile alınmasıyla oluşan bulaşıcı bir

Detaylı

Birinci Basamak Hekimlerinin Akciğer Tüberkülozu Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları ile Tedavi Yaklaşımları #

Birinci Basamak Hekimlerinin Akciğer Tüberkülozu Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları ile Tedavi Yaklaşımları # Birinci Basamak Hekimlerinin Akciğer Tüberkülozu Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları ile Tedavi Yaklaşımları # S. Erhan DEVECİ*, Teyfik TURGUT**, Yasemin AÇIK*, Figen DEVECİ**, M. Hamdi MUZ** * Fırat

Detaylı

Prof. Dr. Hayati Bilgiç

Prof. Dr. Hayati Bilgiç 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun TÜRKİİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU VE ERADİİKASYON ((KONTROL)) PROGRAMII Prof. Dr. Hayati Bilgiç GATA Göğüs Hastalıkları

Detaylı

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ Gösterge Adı Gebe Tespit Oranı (Yüzde) Gebelik sürecindeki riskli durumlarla ilgili oluşabilecek sorunları en aza indirmek için gebe sayısının tespit edilmesidir. İlgili

Detaylı

Edirne İlinde Yılları Arası Antitüberküloz İlaç Direnç Oranlarındaki Değişim

Edirne İlinde Yılları Arası Antitüberküloz İlaç Direnç Oranlarındaki Değişim ARAŞTIRMA Edirne İlinde 1996-2006 Yılları Arası Antitüberküloz İlaç Direnç Oranlarındaki Değişim The Change of Antituberculosis Drug Resistance Rate in Edirne Region in 1996 and 2006 Gökhan Perincek 1,

Detaylı

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU  71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU www.verem.org 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem, Mycobacterium Tuberculosis denilen bir basille oluşan, tedavi edilmezse

Detaylı

OLGU 3 (39 yaşında erkek)

OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yakınma OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yaklaşık dört aydır öksürük, Kanlı balgam çıkarma, Göğüs ağrısı ve halsizlik yakınmaları Özgeçmiş Beş yıl önce çekilen akciğer radyogramında sağ üst ve alt zonda tespit

Detaylı

EK: VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017)

EK: VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017) EK: 1 70. VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017) VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 1947 yılında kutlanmaya başlamıştır. Her yıl Ocak ayının

Detaylı

Kliniğimizde yeniden tedavi rejimi uygulanan akciğer tüberkülozlu olguların sonuçları

Kliniğimizde yeniden tedavi rejimi uygulanan akciğer tüberkülozlu olguların sonuçları Kliniğimizde yeniden tedavi rejimi uygulanan akciğer tüberkülozlu olguların sonuçları Dilek SAKA 1, Müge AYDOĞDU 2, Haluk Celaleddin ÇALIŞIR 3, Filiz ÇİMEN 1, Mihriban ÖĞRETENSOY 1 1 SB Atatürk Göğüs Hastalıkları

Detaylı

Küresel Bir Problem Olarak Tüberküloz. Prof. Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD. Öğretim Üyesi

Küresel Bir Problem Olarak Tüberküloz. Prof. Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD. Öğretim Üyesi Küresel Bir Problem Olarak Tüberküloz Prof. Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD. Öğretim Üyesi Tüberküloz: En eski hastalıklardan Tedavisi var Korunabilir En yaygın ve ölümcül

Detaylı

EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014)

EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014) EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014) VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 1947 yılında kutlanmaya başlamıştır. Her yıl Ocak ayının

Detaylı

Çocuk ve kadın tüberkülozlu olguların saptanmasında temaslı taramasının önemi; İstanbul da retrospektif bir olgu-kontrol çalışması

Çocuk ve kadın tüberkülozlu olguların saptanmasında temaslı taramasının önemi; İstanbul da retrospektif bir olgu-kontrol çalışması Çocuk ve kadın tüberkülozlu olguların saptanmasında temaslı taramasının önemi; İstanbul da retrospektif bir olgu-kontrol çalışması Zeki KILIÇASLAN, Ayşenur AMASYA, Çağlar ÇUHADAROĞLU İstanbul Üniversitesi

Detaylı

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri TÜBERKÜLOZ Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis mikrobu ile oluşan bulaşıcı bir hastalıktır. Kişiden kişiye solunum yoluyla bulaşir. Hasta kişilerin öksürmesi, aksırması, hapşurması, konuşması ile havaya

Detaylı

AGHH de 1997 Yılında Tüberküloz İlaç Direnç Oranları

AGHH de 1997 Yılında Tüberküloz İlaç Direnç Oranları AGHH de 1997 Yılında Tüberküloz İlaç Direnç Oranları Gülnaz ÇOBAN, Behiye AKKALYONCU, Tuğrul ŞİPİT, Bahadır BERKTAŞ, Berna DURSUN, Ayşe GÖZÜ Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma

Detaylı

Akciğer ve Akciğer Dışı Organ Tüberkülozunun Klinik ve Epidemiyolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması

Akciğer ve Akciğer Dışı Organ Tüberkülozunun Klinik ve Epidemiyolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması Akciğer ve Akciğer Dışı Organ Tüberkülozunun Klinik ve Epidemiyolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması Rezan DEMİRALAY* * Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Anabilim

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı. Sayı : B.10.0.VSD.0.00.00.06-010/ Konu : Doğrudan Gözetimli Tedavi

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı. Sayı : B.10.0.VSD.0.00.00.06-010/ Konu : Doğrudan Gözetimli Tedavi T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı Sayı : B.10.0.VSD.0.00.00.06-010/ Konu : Doğrudan Gözetimli Tedavi.VALİLİĞİNE (İl Sağlık Müdürlüğü) GENELGE 2009/51 İlgi: 2006/78 tarih ve 857 sayılı

Detaylı

Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans A ı (TULSA) Çalı maları,

Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans A ı (TULSA) Çalı maları, Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans A ı (TULSA) Çalı maları, 2011-2015 Nurhan Albayrak, Suphiye Nilay Uçarman, Ahmet Arslantürk, Hülya im ek, Figen Sezen, A.Gül Yıldırım, Selçuk Kılıç, Mustafa Ertek, Mehmet

Detaylı

İstanbul Eyüp Verem Savaş Dispanseri ndeki Akciğer Tüberkülozlu Olguların Demografik, Klinik, Radyolojik ve Bakteriyolojik Özellikleri #

İstanbul Eyüp Verem Savaş Dispanseri ndeki Akciğer Tüberkülozlu Olguların Demografik, Klinik, Radyolojik ve Bakteriyolojik Özellikleri # İstanbul Eyüp Verem Savaş Dispanseri ndeki Akciğer Tüberkülozlu Olguların Demografik, Klinik, Radyolojik ve Bakteriyolojik Özellikleri # Fahrettin TALAY*, Şenol KÜMBETLİ**, Erdoğan ÇETİNKAYA***, Sedat

Detaylı

TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2009 RAPORU

TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2009 RAPORU T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2009 RAPORU Verem Savaşı Dispanseri Kayıtlarında İllere Göre Olgu Hızı, 2007 Yılı Tüm Tüberküloz Hastaları Ankara, 24 Mart

Detaylı

1. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

1. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 1. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 49 yaşında kadın hasta, ev hanımı Yakınması: Öksürük, balgam Hikayesi: Yaklaşık 2 aydır şikayetleri olan hasta akciğer grafisinde lezyon görülmesi üzerine merkezimize

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2012 RAPORU

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2012 RAPORU T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2012 RAPORU Ankara, 2013 ISBN: 978-975-590-428-3 Sağlık Bakanlığı Yayın No: 884 Baskı: Anıl Matbaacılık Ltd. Şti. Özveren

Detaylı

Yaygın İlaç Dirençli Tüberküloz (YİD-TB)

Yaygın İlaç Dirençli Tüberküloz (YİD-TB) Şeref ÖZKARA Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ANKARA ÖZET Yaygın ilaç dirençli tüberküloz (YİD-TB), Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Görev Grubu tarafından Ekim 2006

Detaylı

Göç ve Tüberküloz. Haluk C.Çalışır Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi

Göç ve Tüberküloz. Haluk C.Çalışır Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Göç ve Tüberküloz Haluk C.Çalışır Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Plan Göç / sığınma boyut Tanımlar Göçmen sağlığı genel Tüberküloz Türkiye/Suriye/Irak Sonuç Dünya genelinde tahmini göçmen sayısı:

Detaylı

Olgu sunumu. Doç. Dr. Erkan Çakır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

Olgu sunumu. Doç. Dr. Erkan Çakır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Olgu sunumu Doç. Dr. Erkan Çakır Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Şikayet ve hikayesi E.K 13 yaş kız hasta Özel bir tekstil atölyesinde

Detaylı

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar Verem Haftası etkinlikleri çerçevesinde Akkuş İlçe Sağlık Grup Başkanımız Dr. Mustafa AKDOĞAN 18/01/2010 tarihinde ilçemizde çalışan din adamları ve halka yönelik verem hastalığı ile ilgili çeşitli bilgiler

Detaylı

Tüberkülozlu 64 Hasta ile Temaslı Kontrollerinden Bulunan 97 Yeni Olgunun Değerlendirilmesi

Tüberkülozlu 64 Hasta ile Temaslı Kontrollerinden Bulunan 97 Yeni Olgunun Değerlendirilmesi Tüberkülozlu 64 Hasta ile Temaslı Kontrollerinden Bulunan 97 Yeni Olgunun Değerlendirilmesi Serpil ALPTEKİN*, İpek COŞKUNOL*, Mert AYDIN*, Dursun TATAR** * İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri, ** İzmir

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2011 RAPORU Ankara, 2011 Sağlık Bakanlığı Yayın No: 845 ISBN: 978-975-590-383-5 Fersa Ofset Ostim 36. Sokak No: 5/C-D Yenimahalle

Detaylı

BEKLENTİLER LER. İzmir Bulaşı. Şubesi Dr. Mert AYDIN

BEKLENTİLER LER. İzmir Bulaşı. Şubesi Dr. Mert AYDIN TÜBERKÜLOZ Z KONTRK NTROLÜNDE NDE AİLE HEKİMİNDEN BEKLENTİLER LER İzmir İl l Sağlık k MüdürlM rlüğü Bulaşı şıcı Hastalıklar Şubesi Dr. Mert AYDIN Doğrudan Gözetimli G Tedavi Stratejisi (DGTS) (Directly

Detaylı

Tüberküloz Tedavisinde Temel İlkeler

Tüberküloz Tedavisinde Temel İlkeler Tüberküloz Tedavisinde Temel İlkeler Dr. Tülin Sevim Süreyyapaşa Göğüs Kalp ve Damar Hastalıkları Eğitim Hastanesi Sunum Akışı Tüberküloz tedavisinin tarihçesi Tüberküloz tedavisinin biyolojik temelleri

Detaylı

DGT Yİ NASIL YAPTIK? NAZİLLİ DENEYİMİ

DGT Yİ NASIL YAPTIK? NAZİLLİ DENEYİMİ DGT Yİ NASIL YAPTIK? NAZİLLİ DENEYİMİ Seren Arpaz, Nejat Sezgin, Sevtap Keskin, Dilek Budin, Aynur Algan Nazilli Verem Savaşı Dispanseri, Aydın e-posta: veremsav@ttnet.net.tr GİRİŞ Hastalık ile ilgili

Detaylı

Prof. Dr. Ayşe Yüce. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014

Prof. Dr. Ayşe Yüce. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014 Prof. Dr. Ayşe Yüce Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014 1 Global Tuberculosis Report 2013, World Health Organization 2 Kötü sosyo-ekonomik

Detaylı

MÜTF FAZ 2 EĞİTİM PROGRAMI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI GELİŞİM İZLEM DOSYASI. STAJYER ÖĞRENCİNİN ADI ve SOYADI:...

MÜTF FAZ 2 EĞİTİM PROGRAMI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI GELİŞİM İZLEM DOSYASI. STAJYER ÖĞRENCİNİN ADI ve SOYADI:... MÜTF FAZ 2 EĞİTİM PROGRAMI 2018-2019 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖZEL CERRAHİ HASTALIKLAR BLOĞU GELİŞİM İZLEM DOSYASI STAJYER ÖĞRENCİNİN ADI ve SOYADI:... DANIŞMAN ÖĞRETİM ÜYESİNİN ADI ve SOYADI:. GELİŞİM İZLEM

Detaylı

stanbul Eyüp Verem Sava Dispanserinde Tüberküloz Hastalarının Tedavi Sonuçları ve Bu Sonuçları Etkileyen Faktörler

stanbul Eyüp Verem Sava Dispanserinde Tüberküloz Hastalarının Tedavi Sonuçları ve Bu Sonuçları Etkileyen Faktörler ARAŞTIRMA / Original Article TÜBERKÜLOZ / Tuberculosis Toraks Dergisi 2007; 8(1): 31-36 stanbul Eyüp Verem Sava Dispanserinde Tüberküloz Hastalarının Tedavi Sonuçları ve Bu Sonuçları Etkileyen Faktörler

Detaylı

Akciğer Tüberkülozlu Servis Şoförü ile Temas Sonrası Bir İlköğretim Okulunda Yapılan Tarama Sonuçları

Akciğer Tüberkülozlu Servis Şoförü ile Temas Sonrası Bir İlköğretim Okulunda Yapılan Tarama Sonuçları ORIGINAL RESEARCH / ORİJİNAL ARAŞTIRMA Akciğer Tüberkülozlu Servis Şoförü ile Temas Sonrası Bir İlköğretim Okulunda Yapılan Tarama Sonuçları Scan Results in a Primary School After Contact with a Pulmonary

Detaylı

Özel durumlarda tüberküloz tedavisi

Özel durumlarda tüberküloz tedavisi Özel durumlarda tüberküloz tedavisi Dr. Serir Aktoğu Özkan aktogu@yahoo.com İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ÖZEL DURUMLARDA TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ Gebelik Lohusalık, emzirme,

Detaylı

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Dahili Servisler

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Dahili Servisler DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU Dahili Servisler Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHP) Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), her 10 çocuktan birinde görülmesi, ruhsal, sosyal

Detaylı

2015 2016 ÖĞRETİM YILI GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI DERS PROGRAMI. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Görevli Öğretim Üyeleri: Prof. Dr.

2015 2016 ÖĞRETİM YILI GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI DERS PROGRAMI. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Görevli Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. 2015 2016 ÖĞRETİM YILI GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI DERS PROGRAMI Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Görevli Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. Ahmet Akkaya Prof. Dr Münire Çakır Doç.Dr. Ahmet Bircan Doç Dr. Önder Öztürk

Detaylı

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI EĞİTİM SORUMLUSU:PROF.DR.SEFA KELEKÇİ SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR

Detaylı

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ - STANDART TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ, Haziran 2004, Gözden geçirme STAG tarafından onaylanmıştır. (Çeviri: Şeref Özkara)

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ - STANDART TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ, Haziran 2004, Gözden geçirme STAG tarafından onaylanmıştır. (Çeviri: Şeref Özkara) DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ - STANDART TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ, Haziran 2004, Gözden geçirme STAG tarafından onaylanmıştır. (Çeviri: Şeref Özkara) 4. STANDART TEDAVİ REJİMLERİ 4.1 Bölümün konusu Bu bölüm, değişik

Detaylı

T.C. SAÚLIK BAKANLIÚI TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI, 2007 RAPORU

T.C. SAÚLIK BAKANLIÚI TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI, 2007 RAPORU T.C. SAÚLIK BAKANLIÚI VEREM SAVAÞI DA RES BAÞKANLIÚI TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI, 2007 RAPORU Ankara, 24 Mart 2007 1 HAZIRLAYANLAR: Uzm. Dr. Feyzullah Gümüşlü Doç. Dr. Şeref Özkara Dr. Suha Özkan Funda Baykal

Detaylı

SERVİKAL ÖRNEKLERDE HPV DNA ve SİTOLOJİK İNCELEME SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

SERVİKAL ÖRNEKLERDE HPV DNA ve SİTOLOJİK İNCELEME SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ SERVİKAL ÖRNEKLERDE HPV DNA ve SİTOLOJİK İNCELEME SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Begüm Nalça Erdin 1, Alev Çetin Duran 1, Ayça Arzu Sayıner 1, Meral Koyuncuoğlu 2 1 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Detaylı

SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı

SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı Dekontaminasyon ve Konsantrasyonun Üç Yolu Mycoprosafe Decocent - Decomics Prof. Dr. Tanıl Kocagöz Kuruluş 2003 Çalışan sayısı 35

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZ

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZ DÜNYADA VE TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZ Esra Nurlu Temel Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. KASIM 2015 Isparta Tüberküloz çok eski çağlardan beri bilinen

Detaylı

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARLARI VE LABORATUAR AĞI(ORGANİZASYON)

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARLARI VE LABORATUAR AĞI(ORGANİZASYON) ULUSAL TÜBERKÜLOZ KONTROL PROGRAMI KAPSAMINDA ORGANİZASYON VE YÖNETİM BOYUTUYLA MİKOBAKTERİ LABORATUAR AĞI VE LABORATUAR HİZMETLERİNDE MEVCUT DURUMUMUZ Uzm. Dr. Feyzulah Gümüşlü Refik Saydam Hıfzıssıhha

Detaylı

Serum Rifampisin Seviyesinin Antitüberküloz Tedaviye Yanıttaki Rolü

Serum Rifampisin Seviyesinin Antitüberküloz Tedaviye Yanıttaki Rolü Serum Rifampisin Seviyesinin Antitüberküloz Tedaviye Yanıttaki Rolü Müjgan GÜLER*, Enis MACİT**, Bengü BAKDIK*, Hüsamettin GÜL**, Bülent ÇİFTÇİ*, Halil YAMAN**, Ebru ÜNSAL*, Yurdanur ERDOĞAN*, Şahan SAYGI**

Detaylı

Akciğer Dışı Tüberküloz Olgularının Yıllara Göre Değerlendirilmesi

Akciğer Dışı Tüberküloz Olgularının Yıllara Göre Değerlendirilmesi DOI: 10.5152/ttd.2014.4261 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL INVESTIGATION Akciğer Dışı Tüberküloz Olgularının Yıllara Göre Değerlendirilmesi The Evaluation of Non-Pulmonary Tuberculosis Cases According to Years

Detaylı

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden

Detaylı

2013 2014 ÖĞRETİM YILI GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI DERS PROGRAMI (D GRUBU 2. Eylül. 2013 20. Eylül. 2013)

2013 2014 ÖĞRETİM YILI GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI DERS PROGRAMI (D GRUBU 2. Eylül. 2013 20. Eylül. 2013) 2013 2014 ÖĞRETİM YILI GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI DERS PROGRAMI (D GRUBU 2. Eylül. 2013 20. Eylül. 2013) 2. Eylül. 2013. Pazartesi 8.30 9.20 Staj konusunda bilgilenme Dr. Şule Kaya 9.30 10.20 Göğüs hastalıklarında

Detaylı

ÖZEL CERRAHİ HASTALIKLAR BLOĞU GELİŞİM İZLEM DOSYASI MÜTF FAZ 2 EĞİTİM PROGRAMI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI. STAJYER ÖĞRENCİNİN ADI ve SOYADI: ...

ÖZEL CERRAHİ HASTALIKLAR BLOĞU GELİŞİM İZLEM DOSYASI MÜTF FAZ 2 EĞİTİM PROGRAMI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI. STAJYER ÖĞRENCİNİN ADI ve SOYADI: ... MÜTF FAZ 2 EĞİTİM PROGRAMI 2018-2019 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖZEL CERRAHİ HASTALIKLAR BLOĞU GELİŞİM İZLEM DOSYASI STAJYER ÖĞRENCİNİN ADI ve SOYADI:... DANIŞMAN ÖĞRETİM ÜYESİNİN ADI ve SOYADI:. STAJ BAŞLAMA

Detaylı

İlimizde 1999-2003 yılları arasında saptanan tüberküloz olgularının değerlendirilmesi

İlimizde 1999-2003 yılları arasında saptanan tüberküloz olgularının değerlendirilmesi İlimizde 1999-2003 yılları arasında saptanan tüberküloz olgularının değerlendirilmesi Bülent ÖZBAY 1, Cengizhan SEZGİ 1, Orhan ALTINÖZ 1, Bünyamin SERTOĞULLARINDAN 1, Necla TOKGÖZ 2 1 Yüzüncü Yıl Üniversitesi

Detaylı

TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2017 RAPORU

TÜRKİYE DE VEREM SAVAŞI 2017 RAPORU Bu raporda 2016 yılı tüberküloz kontrol faaliyetleri, 2015 yılı tüberküloz hasta verileri ve 2014 yılı tüberküloz hastalarının tedavi sonuçları sunulmuştur. Ankara - 2017 HALK SAĞLIĞI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ I

Detaylı

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 4 GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJ TANITIM REHBERİ

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 4 GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJ TANITIM REHBERİ İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 4 GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan: Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı 1 GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI TANITIM

Detaylı

Antalya Verem Savaş Dispanseri ne Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının ve Temaslıların Değerlendirilmesi

Antalya Verem Savaş Dispanseri ne Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının ve Temaslıların Değerlendirilmesi Antalya Verem Savaş Dispanseri ne Kayıtlı Tüberküloz Hastalarının ve Temaslıların Değerlendirilmesi Mehtap TÜRKAY*, Ömer ÖZBUDAK**, Candan ÖĞÜŞ** * Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim

Detaylı

Factors that affect the transmission risk during contact with multi drug resistant tuberculosis

Factors that affect the transmission risk during contact with multi drug resistant tuberculosis Klinik ve Deneysel Araştırmalar Dergisi Cilt/Vol, No, 336 JOURNAL OF CLINICAL AND EXPERIMENTAL Abakay INVESTIGATIONS ve ark. ÇİD TB li temaslılarında bulaş riski 3 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Çok

Detaylı

ULUSAL TÜBERKÜLOZ TANI LABORATUVARLARI AĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR TEBLİĞ

ULUSAL TÜBERKÜLOZ TANI LABORATUVARLARI AĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR TEBLİĞ 22 Şubat 2012 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 28212 TEBLİĞ Sağlık Bakanlığından: ULUSAL T Ü Ç ALI B İ Ama ç Ama ç MADDE 1 1 / 29 Kapsam MADDE 2 Dayanak MADDE 3 Tan ı MADDE 4 a) Bakan: Sağlık Bakanını, b)

Detaylı