I. BÖLÜM - YASADA ÖNERİLEN DEĞİŞİKLİKLERİN TABLO HALİNDE GÖSTERİLMESİ... 6

Transkript

1 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı Ekim 2011 İstanbul

2 SUNUŞ... 3 I. BÖLÜM - YASADA ÖNERİLEN DEĞİŞİKLİKLERİN TABLO HALİNDE GÖSTERİLMESİ... 6 II.BÖLÜM - KANUN TASARISI ÖNERİSİ GENEL GEREKÇE MADDE GEREKÇELERİ SAYILI İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARISI... 23

3 SUNUŞ Türkiye de internet servis sağlayıcıları eliyle uygulanan erişimin engellenmesine ilişkin kararlar Yetkili Mahkemeler, Cumhuriyet Savcıları ve Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından verilmektedir. Oransal olarak bakıldığında erişimin engellenmesinin kararlarının çok büyük bir çoğunluğu Mahkemeler tarafından verilmektedir. Verilen tüm kararlara dayanak olarak olayın niteliğine göre Medeni Kanun un kişilik haklarına koruyan hükümleri, Terörle Mücadele Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanununu ve en son olarak da 5651 Sayılı İnternet Ortamından Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Kanun u gösterilmektedir. Yukarıda yapılan tespite dayanarak kamuoyunun; Türkiye de verilen erişimin engellenmesi kararlarının tamamının gündemde olan 5651 Sayılı Yasaya göre verildiği yanılgısı içerisinde olduğu söylenebilir. Oysa ki erişimin engellenmesi konusunda oluşan yargısal içtihatlar ve uygulama belirtildiği üzere farklı hukuk kaynaklarına dayanmaktadır. Bu durum erişimin engellenmesi gibi temel hak ve özgürlükleri doğrudan kısıtlayan bir uygulamaya ilişkin 5651 Sayılı Yasanın uygulanmasından sorumlu olan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına da haksız eleştirilerin yöneltilmesine ve uygulamada bir birlik sağlanamamasına neden olmaktadır. Erişimin engellenmesi kararı uluslar arası alandaki uygulamalara bakıldığında belirli bir sistematik dahilinde, yalnızca belli suçlar için en son çare olarak orantılı şekilde uygulanan bir güvenlik tedbiridir. Ülkemizde verilen erişimin engellenmesi kararları maalesef ki yukarıda belirtilen kriterlerden uzak olarak gelişmektedir. Ülkemizde verilen erişimin engellenmesi kararlarının bir çoğu orantılılık ölçütünü taşımamaktadır. Öyle ki sadece tek bir kişinin hakkı ihlal edildiği için; bir çok insanın iletişim özgürlüğü kısıtlanmakta; bu durum önemli boyutlarda ekonomik ve toplumsal zararlara yol açmaktadır. Bu konuda 1996 tarihli Amerikan Yüksek Mahkemesinin verdiği karar çok önemli bir ilke ortaya koymaktadır. A.B.D. Telekomünikasyon Ahlak Yasası (Telecommunications Decency Act) ile müstehcen veya şiddete dayalı yayınlarda, bu yayınların barındığı sunucuların sorumluları için $ kadar para cezası veya iki yıla kadar hapis cezası öngören bir düzenleme yapmıştır. Ancak, bu cezai kural yürürlülüğe girdikten bir yıl sonra Amerikan Yüksek Mahkemesi tarafından Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiştir. Yüksek Mahkeme iptal gerekçesinde Demokratik bir toplumda serbest toplumsal fikir alışverişinin sağlayacağı toplumsal yarar, internete sansürün sağlayacağı toplumsal yararla karşılaştırılamayacak kadar önemlidir diyerek ölçülülük yönünde çok önemli bir ilkesel açılım ortaya koymuştur. Bu ilkesel açılım konjonktürel gelişmelerle sulandırılsa da; demokratik hukuk devletlerinde internet düzenlemelerinde ölçülülük ilkesinin uygulanması için günümüze kadar temel referans noktası olmuştur.

4 Ölçülülük ilkesi temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasında ve bu sınırlandırma yönünde hak veren düzenlemelerin uygulanmasında en başta göz önünde bulundurulması gereken ilkedir. Ölçülük ilkesinin yanında bir diğer önemli ilke de temel hak ve özgürlükleri sınırlandıran düzenlemelerin uygulanılması aşamasında kullanılacak araçların amaca uygun olmasıdır. Erişimin engellenmesi hukuka aykırı fiilin önlenmesinde en son kullanılacak araç olmalı; bu aracın kullanılması da başka kişilerin hak ve özgürlüklerine en az düzeyde etkilemelidir. Bu durumun teknik açılımı erişimin engellenmesi kararı verilmeden önce ilgililere ulaşılmaya çalışılması, hukuka aykırı içeriğin yayından kaldırılması için yetkililere süre verilmesi, eğer verilen süre içinde hukuka aykırı içerik yayından kaldırılmazsa yalnızca ilgili hukuka aykırı içeriğin bulunduğu linkin erişimine engellenilmesi şeklinde tarif edilebilir. Bu durum ölçülülük ve aracın amaca uygun olması ilkelerinin erişimin engellenmesi yönünden uygulanılmasının demokratik hukuk devletinde sürece dökülmüş halidir. Ülkemizde 5651 Sayılı yasa ile yukarıda belirtilen süreç maalesef ki kurulmamıştır. Hukukun genel ilkeleri yönünden erişimin engellenmesi kararı verecek makamlar, erişimin engellenmesi kararını aşamalı olarak uygulanacak bir karar verebilirler. Oysa ki uygulamada doğrudan erişimin engellenmesi ne hükmedilerek ölçülülük ilkesine aykırı hukuki uygulamalar ve içtihatlar yaratılmaktadır. Bu kararlar kanuni olmasına rağmen hukuki liği ve adaleti sağlama fonksiyonu tartışılabilir kalmaktadır. Yasanın yazılış tekniği de maalesef ki buna izin verir mahiyettedir Sayılı Yasada sayılan katalog suçlar bakımından Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, re sen erişimin engellenmesine karar verebilme yetkisine sahip olmasına rağmen; yukarıda belirtilen süreci uygulamaya gayret etmekte; re sen karar verme yetkisini dahi hukuki teminatı yüksek olması nedeniyle hakim veya mahkeme kararına dayandırarak yerine getirme yolunu seçmektedir Sayılı Yasa kapsamında ülkemizde bir çok site hakkında erişimin engellenmesi kararı verilmesinin temel nedeni, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından gerekli uyarıların yapılmasına rağmen hukuka aykırı içeriğin ilgili sitelerce ortadan kaldırılmaması da olduğu iddia edilmektedir. Bunun dışında Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının 5651 Sayılı Yasa kapsamında yetkisi olduğu için bu yasa dışında verilen erişimin engellenmesi kararların icrasında herhangi bir rol oynayamamaktadır. Bu kararlar Başkanlığın bilgisi dışında verilmekte ve dolayısıyla Başkanlığın sürece herhangi bir müdahalesi olmamaktadır. Avrupa Birliği nin hukuka aykırı içerikle ilgili benimsediği temel prensip olan ve yukarıda özetletmeye çalıştığımız süreç de (Bu süreç teknik olarak uyar-kaldır süreci notice and takedown olarak tanımlanmaktadır) maalesef ki Başkanlığın iyi niyetli yaklaşımına rağmen işletilememektedir. Ülkemizde verilen Erişimin engellenmesi kararları araç amaç uygunluğu bakımından da çok tartışmalıdır. Zira verilen erişimin engellenmesi kararlarında hukuka aykırı içeriğin bulunduğu linkin erişime engellenmesi yerine tüm web sitesine erişimin engellenmesi yönünde bir karar verilmektedir. Teknik açıdan alt alan adı üzerinden erişimin

5 engellenmesinin maliyetli bir yöntem olduğu gerekçesiyle internet servis sağlayıcıları da bu yöntemin uygulanmasına pek sıcak bakmamaktadır. Ancak ülkemizde böyle bir teknolojinin ulusal kaynaklarla geliştirilmesi için gerekli olan kaynaklar bulunmaktadır. Bunun için irade gösterilmesi yeterlidir. Türkiye deki mevcut erişimin engellenmesi kararların icrası neticesinde hak ve özgürlüklerin ölçüsüzce kısıtlanmasına yol açan iklimin değiştirilmesi için uzun ve kısa vadede aşağıda belirtilen aksiyonların alınması gerektiğini düşünmekteyiz. Bu adımlar; 5651 Sayılı Yasa kapsam ve içerik bakımından gözden geçirilmeli; temel hak ve özgürlükler ile internetin etkileşimle doğasının nitelikleri göz önüne alınarak uygulanabilir bir çerçeveye getirilmelidir. Erişimin engellenmesi yalnızca sınırlı sayıdaki suç için en son uygulanacak güvenlik tedbiri olarak tanımlanmalıdır. Bu suçların neler olduğu ilgili yasada tanımlanmalıdır ve bu suçlar dışında herhangi bir şekilde erişimin engellenmesi kararı verilmemelidir. Erişimin engellenmesi kararı verilecek suçlar uluslar arası sözleşmelerle uzlaşılan suç kategorileri içerisinde yer almalıdır. Erişimin engellenmesine yönelik verilecek kararlar; içeriğinde hukuka aykırı içeriğin kaldırılması yönünde uyarıyı içermeli; eğer kararda verilen süre içinde içerik yayından kaldırılmaz ise erişimin engellenmesi kararı verilmelidir. Erişimin engellenmesi kararı yalnızca hukuka aykırı içeriğin bulunduğu linke yönelik olmalı; hiçbir şekilde verilen kararlarla bu linkin yer aldığı alt alan adının bağlı olduğu ana alan adına erişim engellenmemelidir. İnternet Servis Sağlayıcılarının, içeriğin ilgili olduğu linke erişimi engellemeleri için yapmaları gereken teknolojik yatırım ve süreçlerin geliştirilmesi yönünde devlet desteği sağlanmalı; bu yönde ortak proje geliştirilmesi yönünde adımlar atılmalıdır. Erişimin engellenmesinin icrası ve hukuka aykırı içerik yayından kaldırıldıktan sonra siteye erişime izin verilmesi yalnızca Kanunen bu konuda yetkilendirilmiş otorite tarafından yerine getirilmelidir. Bu otoritenin çalışma süreçleri açık ve şeffaf olmalı; erişimin engellenmesi kararına mesnet teşkil eden içerik yayından kaldırıldıktan sonra ilgili idare otoriteye bildirimin yapılmasına müteakip siteye erişime izin verilmelidir. Erişimin hukuka uygun olarak engellenmesi ve bu yönde yapılan çalışmalarla ilgili gerekli bilicin ve farkındalığın yaratılacağı ortamlar sağlanmalıdır. Sitelerde hukuka aykırı içerik bildirim hattı oluşturulmalıdır. Yukarıda belirtilen esasların Yasa değişikliği önerisi şeklinde detaylandırılmış halini bu doküman ile İnternet Kurulunu nun sayın üyelerinin bilgi ve görüşlerine arz ederiz Saygılarımızla, Behçet ENVARLI Türkiye Bilişim Vakfı Genel Sekreteri

6 I. BÖLÜM - YASADA ÖNERİLEN DEĞİŞİKLİKLERİN TABLO HALİNDE GÖSTERİLMESİ Eski Metin Yer sağlayıcının yükümlülükleri MADDE 5 (1) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. (2)Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuk a aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkân bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür. Yeni Metin Yer sağlayıcının yükümlülükleri MADDE 5 (1) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. (2)Yer sağlayıcı, yer sağladığı h ukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun 8 inci, 8/a ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkân bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmaklaveya hukuka aykırı içeriğe Türkiye Cumhuriyeti nden erişimi engellemekleyükümlüdür. (3) Suç oluşturan veya hak ihlaline sebebiyet veren içeriğin kaldırılması konusunda ilgili kişilerin elektronik olarak uyarıda bulanabilecekleri, internet ortamından erişilebilir bir uyar kaldır sistemini kurmakla (4) Yurt dışında yerleşik olan yer sağlayıcı, Başkanlık tarafından bu Kanun un 9 ve 9/a maddlerine göre kendisine yapılacak bildirimlerin iletilmesi ve yer sağlayıcı ile iletişimin sağlanması amacıyla Türkiye de mukim yetkilisinin veya vekilinin iletişim bilgilerini Başkanlığa bildirmekle yükümlüdür. Erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi MADDE 8 (1) İnternet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilir: a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan; 1) İntihara yönlendirme (madde 84), 2) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra), 3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde Erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi MADDE 8 (1) İnternet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda kuvvetli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak, bu kanunun 8/a maddesindeki esaslara uygun olarak çocuğa, gençliğe ve aileye yönelik ağır ve vahim nitelikteki saldırıların önlenmesini teminen erişimin engellenmesine karar verilebilir: a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan; 1) İntihara yönlendirme (madde 84),

7 190), 4) Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194), 5) Müstehcenlik (madde 226), 6) Fuhuş (madde 227), 7) Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228), suçları. b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar. (2) Erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde hâkim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir. Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından da erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmidört saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır. Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesine ilişkin karara 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir. (3) Hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının birer örneği, gereği yapılmak üzere Başkanlığa gönderilir. (4) İçeriği birinci fıkrada belirtilen suçları oluşturan yayınların içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunması halinde veya içerik veya yer sağlayıcısı yurt içinde bulunsa bile, içeriği birinci fıkranın (a) bendinin (2) ve (5) numaralı alt bentlerinde yazılı suçları oluşturan yayınlara ilişkin olarak erişimin engellenmesi kararı re sen Başkanlık tarafından verilir. Bu karar, erişim sağlayıcısına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenir. (5) Erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın 2) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra), 3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190), 4) Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194), 5) Müstehcenlik (madde 226), 6) Fuhuş (madde 227), 7) Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228), suçları. b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar. (2) Erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde hâkim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir. Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından da erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmidört saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır. Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesine ilişkin kararatedbirin uygulandığı internet sitesini meşru hukuki amaçlarla kullanan kişiler ile tedbirin uygulandığı internet sitesini işleten yer sağlayıcı da 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir.itiraz edene tebliğ veya tefhim edilmeyen kararlardan dolayı itiraz süresinin geçtiği gerekçesi ile itirazreddedilemez. (3) Hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının birer örneği, gereği yapılmak üzere, ilgili yer sağlayıcıya veya vekiline ve gereği yapılmak üzere Başkanlığa gönderilir. (4) İçeriği birinci fıkrada belirtilen suçları oluşturan yayınların içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunması halinde veya içerik veya yer sağlayıcısı yurt içinde bulunsa bile, içeriği birinci fıkranın (a)

8 bildirilmesi anından itibaren yirmidört saat içinde yerine getirilir. (6) Başkanlık tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının konusunu oluşturan yayını yapanların kimliklerinin belirlenmesi halinde, Başkanlık tarafından, Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. (7) Soruşturma sonucunda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi halinde, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. Bu durumda Cumhuriyet savcısı, kovuşturmaya yer olmadığı kararının bir örneğini Başkanlığa gönderir. (8) Kovuşturma evresinde beraat kararı verilmesi halinde, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. Bu durumda mahkemece beraat kararının bir örneği Başkanlığa gönderilir. (9) Konusu birinci fıkrada sayılan suçları oluşturan içeriğin yayından çıkarılması halinde; erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından kaldırılır. (10) Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmeyen yer veya erişim sağlayıcılarının sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (11) İdarî tedbir olarak verilen erişimin engellenmesi kararının yerine getirilmemesi halinde, Başkanlık tarafından erişim sağlayıcısına, onbin Yeni Türk Lirasından yüzbin Yeni Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezasının verildiği andan itibaren yirmidört saat içinde kararın yerine getirilmemesi halinde ise Başkanlığın talebi üzerine Kurum tarafından yetkilendirmenin iptaline bendinin (2) ve (5) numaralı alt bentlerinde yazılı suçları oluşturan yayınlara ilişkin olarak bu kanunun 8/a maddesindeki esaslara uygun olarak erişimin engellenmesi kararı re sen Başkanlık tarafından verilir. Bu karar, erişim sağlayıcısına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenir. (5) Erişimin engellenmesi kararının gereğibu kanunun 8/a maddesine uygun olarak Başkanlık tarafından, derhal ve en geç kararın Başkanlığabildirilmesi anından itibaren yirmidört saat içinde yerine getirilir. (6) Başkanlık tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının konusunu oluşturan yayını yapanların kimliklerinin belirlenmesi halinde, Başkanlık tarafından, Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. (7) Soruşturma sonucunda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi halinde, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. Bu durumda Cumhuriyet savcısı, kovuşturmaya yer olmadığı kararının bir örneğini Başkanlığa gönderir. (8) Kovuşturma evresinde beraat kararı verilmesi halinde, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. Bu durumda mahkemece beraat kararının bir örneği Başkanlığa gönderilir. (9) Konusu birinci fıkrada sayılan suçları oluşturan içeriğin yayından çıkarılması halinde; erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından kaldırılır. (10) Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmeyen yer veya erişim sağlayıcılarının sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (11) İdarî tedbir olarak verilen erişimin engellenmesi kararının yerine getirilmemesi halinde, Başkanlık tarafından erişim sağlayıcısına, onbin Yeni Türk Lirasından yüzbin Yeni Türk

9 karar verilebilir. (12) Bu Kanunda tanımlanan kabahatler dolayısıyla Başkanlık veya Kurum tarafından verilen idarî para cezalarına ilişkin kararlara karşı, 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun yoluna başvurulabilir. (13) (Ek: 5/11/ /67 md.) İşlemlerin yürütülmesi için Başkanlığa gönderilen hakim ve mahkeme kararlarına 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre Başkanlıkça itiraz edilebilir. YENİ MADDE ÖNERİSİ Lirasına kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezasının verildiği andan itibaren yirmidört saat içinde kararın yerine getirilmemesi halinde ise Başkanlığın talebi üzerine Kurum tarafından yetkilendirmenin iptaline karar verilebilir. (12) Bu Kanunda tanımlanan kabahatler dolayısıyla Başkanlık veya Kurum tarafından verilen idarî para cezalarına ilişkin kararlara karşı, 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun yoluna başvurulabilir. (13) (Ek: 5/11/ /67 md.) İşlemlerin yürütülmesi için Başkanlığa gönderilen hakim ve mahkeme kararlarınabu kanunun 8/a maddesindeki hükümler çerçevesinde 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre Başkanlıkça itiraz edilebilir. Erişimin engellenmesi kararı verilmesine ve yerine getirilmesine ilişkin usul ve esaslar MADDE 8/a (1) Bu kanunun 8inci maddesinin birinci fıkrasına dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararlarında aşağıdaki esaslara uyulur. a) Erişimin engellenmesi kararları oranlılık ilkesine uygun olarak verilmelidir. Oranlılık ilkesi erişime engelleme kararı ile sağlanması beklenen yarar ve verilmesi ihtimal dahilinde bulunan zarar arasında makul bir oranının bulunması, oransızlık durumunda erişimin engellenmesine ilişkin kararının verilmemesini ifade etmektedir. b) Erişimin engellenmesi kararına konu olan hukuka aykırı içeriğin çocuğa,

10 gençliğe ve aileye yönelik ağır ve vahim nitelikteki saldırı teşkil etmesi; bu saldırının erişimin engellenmesi dışında başka bir tedbirle bertaraf edilemeyeceği açık olmalıdır. c) Erişimin engellenmesine ilişkin kararlarda içerik sağlayıcıya, ona ulaşılamıyorsa yer sağlayıcıya kararın kendisine tebliğinden itibaren kırksekiz saat içerisinde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırması veya yer sağlayıcı Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde mukim değilse hukuka aykırı içeriğe Türkiye Cumhuriyeti nden erişimini engellemesi ihtarında bulunulur. Bu süre içerisinde ilgili internet sitesine erişim engellenmez. İçerik sağlayıcı veya yer sağlayıcı Başkanlıkça kararın kendisine tebliğinden kırsekiz saat içinde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırır veya Türkiye Cumhuriyeti nden erişimi engellerse erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. (2) Bu kanunun 8inci maddesinin birinci fıkrasına dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararları dışında başka hukuki sebebe dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararlarında bu kanunun 8/a maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendindeki esasların yanında aşağıdaki

11 esaslara da uyulur. a) Kanunda açıkça belirtilmedikçe temel hak ve özgürlükleri sınırlandırılması sonucunu doğuracak konularda erişime engelleme kararı verilemez. Temel hak ve özgürlükleri sınırlandırma sonucunu doğuracak hususlarda erişime engelleme kararı verilmesi için kanunda açıkça bu konuda karar veren makama yetki verilmesi ve verilen kararın ölçülülük ilkesine uygun olması aranır. b) Erişimin engellenmesi kararı önemli bir zararın meydana gelmesini önlemek için verilmelidir. Bir tarafın şahsi ihtiyacını karşılayıp pek çok insana zarar vermesi ihtimali bulunan bir konuda erişimin engellenmesi kararı verilemez. c) Erişime engellenme kararı ancak gecikmesinde sakınca bulunan, erişimin engellenmesine konu olan hukuka aykırılığın erişimin engellenmesi dışında başka bir tedbirle bertaraf edilemeyeceğiinin açık olduğu, hukuka aykırı içeriğin yayından kaldırılması veya hukuka aykırı içeriğe Türkiye Cumhuriyeti nden erişimin engellemesinde fiiili ve hukuki imkansızıkların bulunması durumda verilebilir. d) Erişimin engellenmesine ilişkin karara tedbirin uygulandığı internet sitesini

12 meşru hukuki amaçlarla kullanan kişiler, Başkanlık ve tedbirin uygulandığı internet sitesini işleten yer sağlayıcı da itiraz edebilir. İtiraz edene tebliğ veya tefhim edilmeyen kararlardan dolayı itiraz süresinin geçtiği gerekçe yapılarak itiraz reddedilemez. (3) Bu kanunun 8inci maddesinin birinci fıkrasına dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararları ile başka hukuki sebeplere dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararlarının yerine getirilmesinde aşağıdaki esaslara uyulur. a) Erişimin engellenmesine ilişkin tüm kararların yerine getirilmesi Başkanlık tarafından icra edilir. b) Başkanlık tarafından tebliğ edilmeyen erişime engelleme kararları herhangi bir işlem yapılmadan, gereğinin yapılması için erişim sağlayıcılar tarafından Başkanlığa gönderilir. c) Başkanlık tarafından erişimin sağlayıcılar eliyle icra edilecek erişime engellenme tedbirinin URL temelli uygulanması esastır. Bu kanunun 8inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) ve (5) numaralı alt bentlerinde yazılı suçlar için verilen erişime engelleme kararları için IP temelli erişime engellenme yapılabilir. (4) Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesi kararında; a) Kararı veren merciin adı,

13 b) Karar tarihi ile soruşturma numarası veya kovuşturmaya geçilmişse mahkeme esas numarası, c) Tedbirin hangi suç için istendiği, bu suça ilişkin kuvvetli şüphe sebeplerinin neler olduğu, d) Bu kanunun 8/a maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine ne şekilde uyulduğuna dair gerekçeyi, e) Bu kanunun 8/a maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine uygun ihtarı, f) "URL adresi: defgh.htm" şeklinde örneklenen, suça ilişkin bilgilerin bulunduğu tam web adresi, g) " şeklinde örneklenen, hakkında tedbir uygulanacak internet yayınlarının alan adı, h) Hakkında tedbir uygulanacak internet yayınlarının bulunduğu yer sağlayıcıya ait IP adresi, belirtilir. (5) Koruma tedbiri olarak verilmeyen erişimin engellenmesi kararlarında hangi hususların bulanacağı Başkanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. (6) Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında yerleşik olmayan yer sağlayıcılara Başkanlık tarafından bu kanun kapsamında yapılacak bildirimler vekilleri veya yasal temsilcileri aracığıyla yapılır. Türkiye

14 Cumhuriyeti içerisinde yerleşik olmayan yer sağlayıcılara temsicileri veya vekilleri aracılığıyla Başkanlık tarafından bildirimlerin yerine getirilmesi için yer sağlayıcıların yasal temsilcileri veya vekilleri iletişim adreslerini bu kanunun yürürlüğe girmesinden onbeş gün içerisinde Başkanlığa bildirirler. (7) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Başkanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. İçeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı MADDE 9 (1) İçerik nedeniyle hakları ihlâl edildiğini iddia eden kişi, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması halinde yer sağlayıcısına başvurarak kendisine ilişkin içeriğin yayından çıkarılmasını ve yayındaki kapsamından fazla olmamak üzere hazırladığı cevabı bir hafta süreyle internet ortamında yayımlanmasını isteyebilir. İçerik veya yer sağlayıcı kendisine ulaştığı tarihten itibaren iki gün içinde, talebi yerine getirir. Bu süre zarfında talep yerine getirilmediği takdirde reddedilmiş sayılır. (2) Talebin reddedilmiş sayılması halinde, kişi onbeş gün içinde yerleşim yeri sulh ceza mahkemesine başvurarak, içeriğin yayından çıkarılmasına ve yayındaki kapsamından fazla olmamak üzere hazırladığı cevabın bir hafta süreyle internet ortamında yayımlanmasına karar verilmesini isteyebilir. Sulh ceza hâkimi bu talebi üç gün içinde duruşma yapmaksızın karara bağlar. Sulh ceza hâkiminin kararına karşı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir. (3) Sulh ceza hâkiminin kesinleşen kararının, birinci fıkraya göre yapılan İçeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı MADDE 9 (1) 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Medeni Kanun un 24. maddesi kapsamında korunan haklar da dahil, fakat bunlarla sınırlı olmamak üzere,içerik nedeniyle hakları ihlâl edildiğini iddia eden kişi, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması halinde yer sağlayıcısına başvurarak kendisine ilişkin içeriğin yayından çıkarılmasını ve yayındaki kapsamından fazla olmamak üzere hazırladığı cevabı bir hafta süreyle internet ortamında yayımlanmasını isteyebilir. İçerik veya yer sağlayıcı kendisine ulaştığı tarihten itibaren iki gün içindebu talebi söz konusu içeriği yayından çıkarmak, veya içeriğe bu Kanunun 5inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtildiği biçimde erişimi engellemek suretiyle yerine getirirtalebi yerine getirir. Bu süre zarfında talep yerine getirilmediği takdirde reddedilmiş sayılır. (2) Talebin reddedilmiş sayılması halinde, kişi onbeş gün içinde yerleşim yeri sulh ceza mahkemesine başvurarak, içeriğin yayından çıkarılmasına ve yayındaki kapsamından fazla olmamak üzere hazırladığı cevabın

15 başvuruyu yerine getirmeyen içerik veya yer sağlayıcısına tebliğinden itibaren iki gün içinde içerik yayından çıkarılarak hazırlanan cevabın yayımlanmasına başlanır. (4) Sulh ceza hâkiminin kararını bu maddede belirtilen şartlara uygun olarak ve süresinde yerine getirmeyen sorumlu kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İçerik veya yer sağlayıcının tüzel kişi olması halinde, bu fıkra hükmü yayın sorumlusu hakkında uygulanır. bir hafta süreyle internet ortamında yayımlanmasına karar verilmesini isteyebilir. Sulh ceza hâkimi bu talebi üç gün içinde duruşma yapmaksızın karara bağlar. Sulh ceza hâkiminin kararına karşı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir. (3) Sulh ceza hâkiminin kesinleşen kararının, birinci fıkraya göre yapılan başvuruyu yerine getirmeyen içerik veya yer sağlayıcısına tebliğinden itibaren iki gün içinde ilgili içerik veya yer sağlayıcı içeriği yayından çıkarır veya içeriğe bu Kanunun 5inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtildiği biçimde erişimi engeller. (4) Eğer içerik veyayer sağlayıcı sulh ceza hâkiminin kararını bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen iki günlük süreiçinde yerine getirmezse, aynı sulh ceza hâkimibu defa söz konusu yayınla ilgili bu Kanunun 8/a maddesinin ikinci fıkrasındaki hükümler çerçevesinde hukuka aykırı içerik yayından kaldırılıncaya veya yer sağlayıcı tarafından Türkiye Cumhuriyeti nden hukuka aykırı içeriğe erişim engeleninceye kadar ilgili internet sitesine erişimin engellenmesine karar verebilir. Sulh ceza hâkimininbu kararına karşı tedbirin uygulandığı internet sitesini meşru hukuki amaçlarla kullanan kişiler ile tedbirin uygulandığı internet sitesini işleten yer sağlayıcı ve Başkanlık da 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edebilir. içerik yayından çıkarılarak hazırlanan cevabın yayımlanmasına başlanır. (4) Sulh ceza hâkiminin kararını bu maddede belirtilen şartlara uygun olarak ve süresinde yerine getirmeyen sorumlu kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İçerik veya yer sağlayıcının tüzel kişi olması halinde, bu fıkra hükmü yayın sorumlusu hakkında uygulanır. YENİ MADDE ÖNERİSİ İlgili kanunlarda yapılan değişiklikler

16 MADDE (5) 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun Ek 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

17 II.BÖLÜM - KANUN TASARISI ÖNERİSİ GENEL GEREKÇE İnternet dahil hızla yaygınlaşan elektronik iletişim araçlarının sağladığı imkanların suiistimal edilmesi suretiyle işlenen suçlarla mücadele konusunda etkin ve doğru bir yapılanmayı mümkün kılabilmek amacıyla özel bir yasa yapma gereği doğmuş ve bu kapsamda 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun 4 Mayıs 2007 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun ile, Anayasal hükümler uyarınca aileyi, çocukları ve gençleri internet dahil elektronik iletişim araçlarının suiistimal edilmesi suretiyle uyuşturucu ve uyarıcı madde alışkanlığı, intihara yönlendirme, cinsel istismar, kumar ve benzeri kötü alışkanlıkları teşvik eden yayınların içeriklerinden korumak için gerekli önleyici tedbirlerin alınması amaçlanmıştır. Kanunda denetiminin nasıl ve hangi kurum tarafından yapılacağına ilişkin düzenlemelere yer verilmiş, bu amaçla Telekomünikasyon Kurumu bünyesinde bulunan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına ilave görevler verilmiştir. Kanun, yürürlüğe girdiği tarihten bu güne kadar alınan yargı kararlarında özellikle erişime engelleme tedbirine hükmedilirken oranlılık-ölçülülük ilkelerinin gözetilmediği, kanunun amacı dışında erişime engelleme kararları verildiği, farklı hukuki sebeplere dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararlarında bireylerin temel hak ve özgürlüklerini sınırlandıran sonuçların doğduğu, erişimin engellenmesi kararlarının yerine getirilmesindeki koordinasyon eksikliğinden dolayı hak kayıplarının ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Yukarıda bahsedilen eksikliklerin giderilmesi, erişimin engellmesi uygulamalarında birlik ve eşgüdümün sağlanması amacıyla Yasada değişikliğe gidilmiştir. Yasa metninde yapılan değişiklikler ile Yüksek Mahkemenin yerleşik içtihalatları, anayasal normlar, Türk Hukuk Doktrinin uzlaşıda bulunduğu esaslar çerçevesinde oranlılık ve ölçülülük ilkeleri Yasa metni içerisinde tanımlanmış; temel hak ve hürriyetlere saygı çerçevesinde uluslararası uygulamalar da göz önünde bulundurularak bu ilkelerin hayata geçirilmesini sağlayacak başta uyar ve kaldır mekanizması olmak üzere erişimin engellenmesi kararlarının alınması ve uygulanması süreçlerinde gözetilecek usul ve esaslar belirlenmiştir.

18 Hukuki dayanağı ne olursa olsun internet sitelerine erişiminin engellenmesi kararlarının, temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması sonucu doğurabileceği gerçeğinden hareketle, Yasada yapılan değişiklikle hangi hukuki sebebe bağlı olursa olsun verilecek tüm erişime engelleme kararlarında başta ölçülülük oranlılık ilkesi olmak üzere uyulması gereken usul ve esaslar kanunda açıklıkla belirlenmiştir. Yasada yapılan değişiklikle, yasanın yürürlüğü girdiği dönemden bu zamana kadar erişimin engellenmesi kararlarının uygulanması konusunda önemli bir bilgi birikimi ve tecrübe geliştiren Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına hukuki sebebi ne olursa olsun verilen tüm erişimin engellenmesi kararlarının uygulanması ve yasadaki esaslara aykırı verilen erişime engelleme kararlarına itiraz etmesi yönünde yetki tanınarak uygulamada birlik sağlanması ve bu kararlar neticesinde hak kayıplarının doğmasının engellenmesi amaçlanmıştır.

19 MADDE GEREKÇELERİ MADDE 1 Yer sağlayıcının yükümlülüklerini düzenleyen Kanunun 5. Maddesinde değişiklik yapılmaktadır. 2. Fıkrada yer alan ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla ibaresi uygulama birliği sağlanması açısından metinden çıkarılmıştır. Böylece yer sağlayıcının sorumluluğu genel bir esasa bağlanmıştır. Yer sağlayıcının yurt dışında olması halinde, hukuka aykırı içeriğe Türkiye Cumhuriyeti içerisinden erişilmesinin engellenmesi yeterli bir koruma tedbiri olarak öngörülmüş böylece uluslar arası hukuk kurallarıyla ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların önlenmesi öngörülmüştür Maddeye eklenen 3. Ve 4. Fıkralar ile uayar-kaldır mekanizmasını kurmak yer sağlayıcının sorumluluğu haline getirilmiş olup, yurtdışında yerleşik olan sitelerin uyar-kaldır başta olmak üzere kanun kapsamında Başkanlıkla iletişimlerini yürütmelerine yönelik gereklilikler de madde metnine eklenmiştir. MADDE 2 Erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesini düzenleyen 8. maddede değişiklik yapılmaktadır. (1) Erişimin engellenmesi kararları, temel hak ve özgürlükleri sınırlandıran kararlar olmaları bakımından, bu yönde karar verilebilmesi kuvvetli şüphenin bulunması şartına bağlanmıştır. Aynı zamanda kanunun ruhuna uygun olarak çocuklara, gençlere ve ailelere yönelik ağır ve vahim nitelikteki saldırıların önlenmesini temin amacı maddede belirtilmiştir. Fıkrada, 8/a maddesine atıf yapılarak hukuka aykırı içeriğe ilişkin uyulması gereken prosedür dolaylı olarak ortaya konulmuştur. Fıkrada yer alan erişimin engellenmesine karar verilir ibaresi, erişimin engellenmesine karar verilebilir şeklinde değiştirilmiştir. Böylece uygulayıcılara erişimin engellenmesine karar verilmesi yönünde zorunluluk getiren ifade yerine, uygulayıcıların orantılılık ve ölçülülük ilkeleri göz önünde bulundurularak haklar dengesine uygun karar verebilmelerinin önü açılmıştır. (2) Mevcut düzenlemede itiraz hakkının dar kapsamlı olarak düzenlenmesi dikkate alınarak, itiraz etme hakkına sahip olanlar, itiraz müessesesinin doğasına uygun olarak genişletilmiş; internet sitesini meşru hukuki amaçlarla kullanan kişiler ile yer sağlayıcılara itiraz hakkı tanınmıştır. Erişimin engellenmesi kararlarının tefhim veya tebliğ edilmemiş olmasından dolayı ortaya çıkan hak kayıplarını önlemek amacıyla, itiraz edene tebliğ veya tefhim edilmeyen kararlarda itiraz süresinin geçtiği gerekçesiyle itirazın reddedilemeyeceği düzenleniştir. (3) Erişimin engellenmesi kararlarının ilgili yer sağlayıcıya veya vekiline tebliğ edilmemesi itiraz hakkının kullanılamamasına sebep olacağından fıkrada; erişimin engellenmesi kararlarının yer sağlayıcıya veya vekiline tebliğ edilmesi düzenlemesi getirilmiştir. (4) Kanunun 8/a maddesine atıf yapılarak erişimin engellenmesi kararı verilebilmesi için uyulması gereken prosedür dolaylı olarak belirtilmiştir.

20 (5) Kanunun 8/a maddesine atıf yapılarak erişimin engellenmesi kararı verilebilmesi için uyulması gereken prosedür dolaylı olarak belirtilmiştir. (10) Erişimin engellenmesi kararları erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilmesi gereken kararlar oldukları için yer sağlayıcıya ilişkin ceza hükmü ortadan kaldırılmıştır. (13) maddeler arasında uyumun sağlanması açısından Kanunun 8/a maddesindeki hükümler çerçevesinde ibaresi fıkraya eklenmiştir. MADDE 3 Kanun a, erişimin engellenmesi kararı verilmesine ve yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amacıyla yeni madde eklenmektedir. Bu maddeye göre; (1) Erişimin engellenmesi kararlarının verilmesi ve yerine getirilmesi süreçlerinde uygulamada ortaya çıkan sorunlara yönelik Yüksek Mahkemenin ilke kararları, Ceza Muhakemesi Kanunu nun gerekçesi ve Anayasa Mahkemesi kararları ışığında erişimin engellenmesi kararlarının verilmesi ve yerine getirilmesinde prosedürlerde birlik sağlanmıştır. Bu kapsamda maddeye eklenen birinci fıkra ile 8. Madde kapsamında verilen erişimin engellenmesi kararlarında uyulması gereken esaslar belirlenmiştir. Birinci fıkranın (a) bendinde tedbir olarak uygulanan erişimin engellenmesi kararlarında oranlılık ilkesine uyulması temel esas haline getirilmektedir. Bu esas 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu Raporunda (Esasa No : 1/535, 1/292 Karar No: 65 1/12/2004) ceza muhakemesi işlemindeki oranlılık ilkesini açıklayan metninden aynen Yasa metnine aktarılmıştır. Birinci fıkranın (b) bendinde erişimin engellenmesi kararına konu olan hukuka aykırı içeriğin çocuğa, gençliğe ve aileye yönelik ağır ve vahim nitelikteki saldırı teşkil etmesi ve erişimin engellenmesi dışında başka bir tedbirle bertaraf edilememesi koşulu getirilmiş ve kanunun ratio legis i açıklığa kavuşturulmuştur. Birinci fıkranın (c) bendinde Türkiye Cumhuriyeti içindeki yer sağlayıcılarla Türkiye Cumhuriyeti dışındaki yer sağlayıcılar arasında ayrımlaştırma yapılmış, yer sağlayıcı ve içerik sağlayıcı için yükümlülükler getirilmiş, uyar kaldır sistemi kabul edilerek erişimin engellenmesi kararlarının ve bu nedenle oluşabilecek hak kayıplarının önüne geçilmiştir. (2) Maddenin ikinci fıkrası ile birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinin yanında uygulanacak esaslar belirtilmiştir. Bu veçhileyle fıkranın (a) bendi ile erişimin engellenmesi kararlarıyla temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması durumunda Anayasanın temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasına ilişkin 13. maddesi kapsamında hareket edilmesi gerekliliği ortaya konulmuştur. Fıkranın (b) bendinde belirtilen hüküm Yargıtay 4. Hukuk Dairesi E. 1975/3743,K. 1975/7667,T tarihinde ihtiyati tedbir müessesi hakkında verdiği ilke kararından aynen aktarılmıştır. Yüksek Mahkemenin, bir tarafın şahsi ihtiyacını karşılayıp pek çok insana zarar vermesi ihtimali bulunan bir konuda tedbir kararı verilemeyeceğine yönelik tespiti; bu

21 şartları taşıyan durumlarda erişimin engellenmesi kararı verilemeyeceği yönünde yasal ilke haline getirilmiştir. Fıkranın (c) bendi ile erişimin engellenmesi kararının en son çare olarak başvurulabilecek bir müessese olduğu ve süreçleri belirtilmiştir. Fıkranın (d) bendi ile erişimin engellenmesi kararlarına itiraz edebilecek kişiler ayrıca belirtilmiştir. (3) Fıkrada erişimin engellenmesi kararlarında Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı nın yetki ve Sorumlulukları arttırılmış, temel hak ve özgürlükleri sınırlandıran erişimin engellenmesi kararlarının tek elden uygulanabilmesi için Başkanlığa yetki verilmiştir. (4) Fıkrada uygulama birliğinin sağlanması amacıyla erişimin engellenmesi kararlarında hangi hususlara yer verileceği netleştirilmiş, uygulamalarda açıklığın sağlanması amaçlanmıştır. (5) Fıkrada Koruma tedbiri olarak verilmeyen erişimin engellenmesi kararlarında Telekomünikasyonun İletişim Başkanlığı nın yönetmelik çıkarması gereği ortaya konulmuştur. (6) Fıkrada Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yerleşik olmayan yer sağlayıcılara bildirimlerin ne şekilde yapılacağı düzenlenmektedir. (7) Telekomünikasyonun İletişim Başkanlığı nın uygulamaya yönelik yönetmelik çıkarması gereği ortaya konulmuştur. MADDE 4 İçeriğin yayından çıkarılması ile ilgili 9. Madde değişiklik yapılmaktadır. (1) Maddenin birinci fıkrasında içeriğin yayından çıkarılmasını isteme hakkının dayanağı olarak 5846 sayılı Kanun, 556 sayılı KHK ve Medeni Kanun un kişilik haklarına ilişkin koruma getiren 24. Maddesi örnek kabilinden sayılmıştır. Hazırlanan cevabi içeriğin bir hafta süreyle internet sitesinde yayınlanmasını talep hakkı madde metninden çıkarılmıştır. İçerik veya yer sağlayıcının yükümlülüğü içeriğin çıkarılması veya içeriğe ulaşılmasının engellenmesi olarak belirtilmiş ve maddeler arasındaki bütünsellik sağlanmıştır. (2) Hazırlanan cevabi içeriğin bir hafta süreyle internet sitesinde yayınlanmasını talep hakkı maddenin birinci fıkrasıyla uyumlu olarak metinden çıkarılmıştır. (3) Erişimin engellenmesi kararının son çare olması ilkesi göz önünde bulundurularak Sulh Ceza Mahkemesinin kararı üzerine ilgili içerik veya yer sağlayıcının içeriği yayından çıkaracağı veya içeriğe erişimi engelleyeceği düzenlenmiş ve diğer maddelerle uyum sağlanmıştır. (4) İçeriğin çıkarılması veya içeriğe erişimin engellenmesi yönündeki Sulh Ceza Mahkemesi kararının yerine getirilmemesi halinde erişimin engellenmesi kararı verilebilmesinin şartları düzenlenmektedir.

22 MADDE 5 Kanunda yapılan değişiklikler 5846 sayılı Kanunun Ek 4. Maddesinin 3. Fıkrasında tanımlanan korumayı sağladığından 5846 sayılı Kanunun Ek 4. Maddesinin 3. Fıkrasının yürürlükten kaldırılması düzenlenmektedir. MADDE 6 Yürürlük maddesidir. MADDE 7 Yürütme maddesidir.

23 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı MADDE 1 4 Mayıs 2007 tarih ve 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 5. Maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. MADDE 5 (1) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. (2) Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içerikten,, bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkân bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla veya hukuka aykırı içeriğe Türkiye Cumhuriyeti nden erişimi engellemekle (3) Suç oluşturan veya hak ihlaline sebebiyet veren içeriğin kaldırılması konusunda ilgili kişilerin elektronik olarak uyarıda bulanabilecekleri, internet ortamından erişilebilir bir uyar kaldır sistemini kurmakla (4) Yurt dışında yerleşik olan yer sağlayıcı, Başkanlık tarafından bu Kanun un 9 ve 9/a maddlerine göre kendisine yapılacak bildirimlerin iletilmesi ve yer sağlayıcı ile iletişimin sağlanması amacıyla Türkiye de mukim yetkilisinin veya vekilinin iletişim bilgilerini Başkanlığa bildirmekle yükümlüdür. MADDE 2 4 Mayıs 2007 tarih ve 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 8. Maddesinin 1., 2., 3., 4., 5.,10., ve 13. fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. MADDE 8 (1) İnternet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda kuvvetli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak, bu kanunun 8/a maddesindeki esaslara uygun olarak çocuğa, gençliğe ve aileye yönelik ağır ve vahim nitelikteki saldırıların önlenmesini teminen erişimin engellenmesine karar verilebilir: a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan; 1) İntihara yönlendirme (madde 84), 2) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra), 3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190), 4) Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194), 5) Müstehcenlik (madde 226), 6) Fuhuş (madde 227),

24 7) Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228), suçları. b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar. (2) Erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde hâkim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir. Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından da erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmidört saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır. Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesine ilişkin kararatedbirin uygulandığı internet sitesini meşru hukuki amaçlarla kullanan kişiler ile tedbirin uygulandığı internet sitesini işleten yer sağlayıcı da 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir.itiraz edene tebliğ veya tefhim edilmeyen kararlardan dolayı itiraz süresinin geçtiği gerekçesi ile itiraz reddedilemez. (3) Hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının birer örneği, gereği yapılmak üzere, ilgili yer sağlayıcıya veya vekiline ve Başkanlığa gönderilir. (4) İçeriği birinci fıkrada belirtilen suçları oluşturan yayınların içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunması halinde veya içerik veya yer sağlayıcısı yurt içinde bulunsa bile, içeriği birinci fıkranın (a) bendinin (2) ve (5) numaralı alt bentlerinde yazılı suçları oluşturan yayınlara ilişkin olarak bu kanunun 8/a maddesindeki esaslara uygun olarak erişimin engellenmesi kararı re sen Başkanlık tarafından verilir. Bu karar, erişim sağlayıcısına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenir. (5) Erişimin engellenmesi kararının gereğibu kanunun 8/a maddesine uygun olarak Başkanlık, derhal ve en geç kararın Başkanlığabildirilmesi anından itibaren yirmidört saat içinde yerine getirilir (10) Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmeyen erişim sağlayıcılarının sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (13) (Ek: 5/11/ /67 md.) İşlemlerin yürütülmesi için Başkanlığa gönderilen hakim ve mahkeme kararlarınabu kanunun 8/a maddesindeki hükümler çerçevesinde 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre Başkanlıkça itiraz edilebilir. MADDE 3 4 Mayıs 2007 tarih ve 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun un 8. maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

25 Erişimin engellenmesi kararı verilmesine ve yerine getirilmesine ilişkin usul ve esaslar MADDE 8/a (1) Bu kanunun 8inci maddesinin birinci fıkrasına dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararlarında aşağıdaki esaslara uyulur. a) Erişimin engellenmesi kararları oranlılık ilkesine uygun olarak verilmelidir. Oranlılık ilkesi erişime engelleme kararı ile sağlanması beklenen yarar ve verilmesi ihtimal dahilinde bulunan zarar arasında makul bir oranının bulunması, oransızlık durumunda erişimin engellenmesine ilişkin kararının verilmemesini ifade etmektedir. b) Erişimin engellenmesi kararına konu olan hukuka aykırı içeriğin çocuğa, gençliğe ve aileye yönelik ağır ve vahim nitelikteki saldırı teşkil etmesi; bu saldırının erişimin engellenmesi dışında başka bir tedbirle bertaraf edilemeyeceği açık olmalıdır. c) Erişimin engellenmesine ilişkin kararlarda içerik sağlayıcıya, ona ulaşılamıyorsa yer sağlayıcıya kararın kendisine tebliğinden itibaren kırksekiz saat içerisinde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırması veya yer sağlayıcı Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde mukim değilse hukuka aykırı içeriğe Türkiye Cumhuriyeti nden erişimini engellemesi ihtarında bulunulur. Bu süre içerisinde ilgili internet sitesine erişim engellenmez. İçerik sağlayıcı veya yer sağlayıcı Başkanlıkça kararın kendisine tebliğinden kırsekiz saat içinde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırır veya Türkiye Cumhuriyeti nden erişimi engellerse erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. (2) Bu kanunun 8inci maddesinin birinci fıkrasına dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararları dışında başka hukuki sebebe dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararlarında bu kanunun 8/a maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendindeki esasların yanında aşağıdaki esaslara da uyulur. a) Kanunda açıkça belirtilmedikçe temel hak ve özgürlükleri sınırlandırılması sonucunu doğuracak konularda erişime engelleme kararı verilemez. Temel hak ve özgürlükleri sınırlandırma sonucunu doğuracak hususlarda erişime engelleme kararı verilmesi için kanunda açıkça bu konuda karar veren makama yetki verilmesi ve verilen kararın ölçülülük ilkesine uygun olması aranır. b) Erişimin engellenmesi kararı önemli bir zararın meydana gelmesini önlemek için verilmelidir. Bir tarafın şahsi ihtiyacını karşılayıp pek çok insana zarar vermesi ihtimali bulunan bir konuda erişimin engellenmesi kararı verilemez. c) Erişime engellenme kararı ancak gecikmesinde sakınca bulunan, erişimin engellenmesine konu olan hukuka aykırılığın erişimin engellenmesi dışında başka bir tedbirle bertaraf edilemeyeceğiinin açık olduğu, hukuka aykırı içeriğin yayından kaldırılması veya hukuka aykırı içeriğe Türkiye Cumhuriyeti nden erişimin engellemesinde fiiili ve hukuki imkansızıkların bulunması durumda verilebilir. d) Erişimin engellenmesine ilişkin karara tedbirin uygulandığı internet sitesini meşru hukuki amaçlarla kullanan kişiler, Başkanlık ve tedbirin uygulandığı internet sitesini işleten yer sağlayıcı da itiraz edebilir. İtiraz edene tebliğ veya tefhim edilmeyen kararlardan dolayı itiraz süresinin geçtiği gerekçe yapılarak itiraz reddedilemez. (3) Bu kanunun 8inci maddesinin birinci fıkrasına dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararları ile başka hukuki sebeplere dayanarak verilen erişimin engellenmesi kararlarının yerine getirilmesinde aşağıdaki esaslara uyulur.