SİRKÜLER RAPOR

Transkript

1 DMF SİSTEM ULUSLARARASI BAĞIMSIZ DENETİM DANIŞMANLIK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. & dmfsystem.eu Ankara : Farabi Sokak 12/ Çankaya, Ankara Tel: Faks: İstanbul: Barbaros Bulvarı 41/ Beşiktaş, İstanbul, Tel: Faks: Konya : Yaka Caddesi Meram, Konya Tel: Faks: SİRKÜLER RAPOR HARÇLAR KANUNU SİRKÜLER/2 T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir idaresi Başkanlığı Konusu: Konut finansmanı sistemi kapsamında yapılacak işlemlerde harç istisnası ile İMKB ve SPK'da yapılan bazı işlemlere ilişkin harç uygulamasına son verilmesi. Tarih :14/06/2007 Sayı :Harç/ İlgili Olduğu Kanun :492 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinin (o), (p), (r) bentleri ile Kanuna bağlı (1) ve (8) sayılı tarife. 1.Giriş: 21/02/2007 tarihli ve 5582 sayılı Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla 492 sayılı Harçlar Kanununa eklenen hükümler uyarınca, konut finansmanı kapsamında yapılacak işlemlerde harç istisnası uygulaması ile bazı işlemlerde harç uygulamasına son verilmesine ilişkin açıklamalar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. 2.Yasal Düzenleme: /03/2007 tarihinde yürürlüğe giren 5582 sayılı Kanunun 31 inci maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununun 59 uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir. "o) Konut finansmanı kuruluşları ve ipotek finansmanı kuruluşları tarafından 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı kapsamında tesis olunacak ipotek işlemleri, p) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralanan konutların kiracıya devri, r) Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından konut satışları nedeniyle tesis olunacak ipotek işlemleri." 2.2. Anılan Kanunun 32 nci maddesi ile 492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin "(A) Mahkeme Harçları" başlıklı bölümünün "III- Karar ve ilam harcı" başlıklı fıkrasının "1. Nispi harç" başlıklı bendinin, (e) alt bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (f) bendi, "f) Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ihalenin feshi talepleri ile ilgili olarak esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden Binde 54 Bakanlar Kurulu, dava çeşitleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10'a kadar indirmeye veya Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir" hükmü ile 492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin "(B) İcra ve iflâs harçları" bölümünün "I-İcra harçları" başlıklı fıkrasının "3. Değeri belli olan icra takiplerinde tahsil harcı, değer üzerinden" başlıklı bendinin sonuna aşağıdaki alt bent eklenmiştir.

2 "h) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, bu bentte belirtilen tahsil harçları dörtte biri oranında uygulanır." 2.3. Aynı Kanunun 33 üncü maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifenin "XI. Finansal faaliyet harçları" bölümünün (10) numaralı fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. 3. Konut Finansmanı Sistemi Kapsamında Yapılacak İşlemlerde Harç İstisnası Uygulaması: 3.1. Konut finansmanı kapsamında ipotek ve finansal kiralama işlemleri ile TOKİ tarafından yapılan konut satışlarıyla ilgili ipotek işlemleri 5582 Sayılı Kanunla Harçlar Kanununun 59 uncu maddesine eklenen ve 06/03/2007 tarihinde yürürlüğe giren, - (o) bendi uyarınca, 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı kapsamında, konut finansmanı ve ipotek finansmanı kuruluşları lehine tesis olunacak ipotek işlemlerine ait tapu harçları, - (p) bendi uyarınca, 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralama süresinin sonunda kiralanan konutun kiracıya devri ile ilgili devreden ve devralana ait tapu harçları, - (r) bendi uyarınca, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak konut satışlarında satış bedelinin teminatını teşkil etmek üzere Toplu Konut İdaresi Başkanlığı lehine tesis olunacak ipotek işlemlerine ait tapu harçları aranılmayacaktır Konut finansmanından kaynaklanan alacakların takip işlemleri 5582 sayılı Kanunla 492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin A/III-1-f bölümüne eklenen hükümle, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ihalenin feshi talepleri ile ilgili olarak esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden Binde 54 oranında harç alınacağı, Bakanlar Kurulunun, dava çeşitleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10'a kadar indirmeye veya Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkili olduğu belirtilmiştir. Bakanlar Kurulunca anılan yetki kullanılmadığı sürece söz konusu işlemlerde harç oranı binde 54 olarak uygulanacaktır. Öte yandan, aynı Kanunla (1) sayılı tarifeye B/I-3-h olarak eklenen ve 06/03/2007 tarihinde yürürlüğe giren hükümle, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, söz konusu (3) numaralı bendin altında yer alan tahsil harçları dörtte biri oranında uygulanacaktır. 4. İMKB'de Yapılan İşlemler ile SPK'ca Yapılan Kayıt ve Tescillerden Alınan Ücretler Üzerinden Tahsil Edilen Harçlar: 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifenin "XI.Finansal faaliyet harçları" bölümünün (10) numaralı fıkrasında yer alan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında yapılan iş ve işlemler nedeniyle alınan menkul kıymet kotasyon ve tescil ücretleri, kurtaj ücretlerinden borsa yönetimine ödenecek borsa payları ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan tescil ve kayıtlar nedeniyle alınan ücretler üzerinden tahsil edilen %50 oranındaki harç, 5582 sayılı Kanunla 06/03/2007 tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılmıştır. Duyurulur. Osman ARIOĞLU Gelir İdaresi Başkanı 2

3 TAHSİLAT İÇ GENELGESİNE İLİŞKİN SİRKÜLER TASLAĞI T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı Konu: Tahsilat İç Genelgesi Tarih: 13/06/2007 Sayı : B.07.1.GİB / /53388 Seri no: 2007/4 Bilindiği gibi, tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 440 Seri No.lu Tahsilat Genel Tebliğiyle 5479 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve Vergi Usul Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 21 inci ve 79 uncu maddelerindeki değişiklik ve Kanuna eklenen Geçici 9 uncu madde ile Kanunun 62 ve 64 üncü maddelerinin uygulamasına yönelik açıklamalar yapılmıştır. Anılan maddelerin uygulamasıyla ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların da dikkate alınması gerekmektedir Sayılı Kanunun 21 inci Maddesinin Uygulanması: Amme alacaklarına öncelik hakkı veren 6183 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde, üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden önce o mal üzerine amme alacağı için de haciz konulduğunda satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağına ilişkin düzenlemeler yer almakta, borçlunun iflası, mirasın reddi ve terekenin resmi tasfiyeye tabi tutulması hallerinde amme alacağının sırası belirlenmektedir. Maddenin uygulanmasında aşağıda yer alan örneklerin dikkate alınması ve sıra cetveli düzenleme yetkisi icra dairelerine ait olduğundan, icra dairelerince düzenlenen sıra cetvellerinin madde hükmü çerçevesinde titizlikle değerlendirilmesi ve gerektiğinde yetkili muhakemat müdürlüğü aracılığıyla itirazda bulunulması icap etmektedir sayılı İcra ve İflas Kanununun 142 nci maddesi gereğince sıra cetvellerine itiraz süresi 7 gün olduğundan, gerektiğinde bu süre içerisinde yetkili icra mahkemesinde dava konusu edilmek üzere durum yetkili muhakemat müdürlüğüne bildirilecektir. Örnek 1- Amme borçlusu (Z) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. 1. Sıra: (B) şahsının haczi ( ,-YTL) 2. Sıra: Bandırma Vergi Dairesinin Gelir Vergisi, İdari Para Cezası, Ecrimisil alacakları için haczi ( ,-YTL) Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar ,-YTL'dir. Buna göre, hacizli gayrimenkul üzerinde vergi dairesi haczinden önce tesis edilmiş bir rehin bulunmadığından, vergi dairesinin hacze konu alacaklarının tamamı, genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, resim, harç ile vergi cezası ve bunlara bağlı zam ve faiz alacaklarından olup olmadığı bakımından ayrıma tabi tutulmaksızın, kendinden önceki üçüncü şahıs tarafından konulan hacze iştirak edecek ve satış bedeli aralarında garameten taksim edilecektir. Bu durumda, ,-YTL tutardan amme alacağına karşılık ayrılacak tutar; Satış bedeli x Amme alacağı tutarı Üçüncü şahsın haciz tutarı + Amme alacağı tutarı formülü ile tespit edilecektir. 3

4 Bu itibarla, toplam ,-YTL amme alacağı için hacze iştirak nedeniyle alınacak tutar; x = ,82 YTL olarak bulunacaktır. Böylece vergi dairesinin ,-YTL tutarındaki amme alacağı için, gayrimenkul satışından ,82 YTL ayrılması gerekmektedir. Örnek 2- Amme borçlusu (S) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. 1. Sıra: (B) şahsının haczi ( ,-YTL) 2. Sıra: (C) şahsının haczi ( ,-YTL) 3. Sıra: (Z) şahsının rehni ( ,-YTL) 4. Sıra: Fatsa Vergi Dairesinin Kurumlar Vergisi için haczi ( ,-YTL) 5. Sıra: (F) Belediyesinin Emlak Vergisi için haczi (200,-YTL) Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar ,-YTL'dir. Buna göre, gayrimenkulün satış bedelinden öncelikle, aynından doğan emlak vergisi için pay ayrılacak, vergi dairesinin kurumlar vergisi için tatbik ettiği haciz tutarı, birinci sırada yer alan hacze, satış bedelinden arta kalan tutar üzerinden garameten iştirak edecektir. Bu durumda, ,-YTL tutardan; 200,-YTL emlak vergisi ayrıldıktan sonra kalan ,-YTL, birinci sırada yer alan (B) şahsının ,-YTL alacağı ile vergi dairesinin alacağı olan ,-YTL arasında garameten taksim edilecektir. Satış bedelinden kalan tutar x Amme alacağı tutarı Üçüncü şahsın haciz tutarı + Amme alacağı tutarı formülü ile amme alacağına karşılık ayrılacak tutar tespit edilecektir. Buna göre, ,-YTL kurumlar vergisi için hacze iştirak nedeniyle alınacak tutar; x = ,-YTL olmalıdır Böylece, vergi dairesinin ,-YTL tutarındaki kurumlar vergisi alacağı için, gayrimenkul satışından ,-YTL pay ayrılması gerekmektedir. Bu örnekte, vergi dairesinin haczinden önce rehinli alacak bulunmakla birlikte, vergi dairesi haczinin, genel bütçe vergi gelirlerinden olan kurumlar vergisi için tatbik edilmiş olması nedeniyle, 6183 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde yapılan değişiklik uyarınca rehinden önceki hacze iştirak edebileceği gösterilmiştir. Örnek 3- Örnek 2'de belirtilen gayrimenkulün satışı sonucunda masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutarın ,-YTL olması halinde, satış bedelinden gayrimenkulün aynından doğan emlak vergisine öncelikle pay ayrılacak, birinci haciz alacaklısı ile vergi dairesi haczine konu alacak toplamı olan ( ) ,-YTL, kalan satış bedelinden ( ,-YTL) tahsil edilebileceğinden, vergi dairesinin alacağına karşılık ,-YTL ayrılacaktır. Örnek 4- Amme borçlusu (E) adına kayıtlı taşıt üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. Ayrıca, borçlunun Yeğenbey Vergi Dairesine söz konusu taşıt nedeniyle motorlu taşıtlar vergisi ve gecikme zammından toplam 100,-YTL borcu olduğunu icra müdürlüğü tespit etmiştir. 1. Sıra: (A) şahsının haczi (1.000,-YTL) 2. Sıra: (B) şahsının haczi (1.500,-YTL) 3. Sıra: (C) şahsının rehni (2.000,-YTL) 4

5 4. Sıra: Ulus Vergi Dairesinin Gelir Vergisi için haczi (4.000,-YTL) 5. Sıra: (D) şahsının haczi (750,-YTL) 6. Sıra: Mecidiyeköy Vergi Dairesinin Gelir (Stopaj) Vergisi için haczi (3.000,-YTL) Söz konusu taşıt icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar 6.350,-YTL'dır. Satış bedelinden taşıtın aynından doğan 100,-YTL motorlu taşıtlar vergisi ve gecikme zammı ayrıldıktan sonra kalan 6.250,-YTL; birinci haciz alacaklısının alacağı ile Devlete ait amme alacaklarını takip ile görevli 4 üncü ve 6 ncı sırada yer alan vergi dairelerinin hacze konu toplam alacakları arasında, 6183 sayılı Kanunun 21 inci maddesi uyarınca, garameten taksim edilecektir. Buna göre, Satış bedelinden kalan tutar x Amme alacakları toplamı (A) Şahsının haciz tutarı + Amme alacakları toplamı formülü ile her iki vergi dairesinin alacağına karşılık ayrılması gereken toplam tutar belirlenecek, daha sonra bu tutar vergi dairelerinin alacaklarına garameten dağıtılacaktır. Bu itibarla toplam, x = 5.468,75 YTL vergi dairelerinin alacaklarına karşılık ayrılması gerekmektedir. Buna göre, amme alacaklarına aktarılacak olan 5.468,75 YTL tutarın Ulus ve Mecidiyeköy Vergi Daireleri arasında garameten taksim edilmesi gerekmektedir. Her bir vergi dairesine düşecek olan pay, Her bir amme alacağına yapılacak mahsup tutarı = Her bir amme alacağı tutarı X Yapılan ödeme Toplam amme alacağı tutarı formülü ile bulunacaktır. Buna göre, - Takyidat listesinin 4. sırasında yer alan Ulus Vergi Dairesine; - Takyidat listesinin 6. sırasında yer alan Mecidiyeköy Vergi Dairesine de 2.343,75 YTL, X 5.468,75 = 3.125,-YTL, ( ) ayrılması gerekmektedir. Örnek 5- Örnek 4'de yer alan 6. sıradaki Mecidiyeköy Vergi Dairesi haczinin idari para cezası için tatbik edildiği varsayılmıştır. 5

6 Buna göre, Mecidiyeköy Vergi Dairesinin haciz tarihinden önce tesis edilmiş rehinli alacak bulunduğu ve idari para cezası genel bütçe geliri olmakla birlikte, genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, resim, harç ile vergi cezası ve bunlara bağlı zam ve faiz alacaklarından olmadığından, Mecidiyeköy Vergi Dairesinin bu alacağının birinci sırada yer alan hacze iştirak etmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak, birinci haciz alacaklısı ile 4. sırada yer alan Ulus Vergi Dairesinin alacağı ve ikinci sıradaki haciz alacaklısı ile üçüncü sıradaki rehinli alacaklının alacağına pay ayrıldıktan sonra beşinci sırada yer alan hacze pay kaldığı takdirde, beşinci sıradaki hacze idari para cezası alacağı için Mecidiyeköy Vergi Dairesi iştirak edecek bu sıra için kalan tutar aralarında garameten taksim edilecektir. Örnek 6- Amme borçlusu (N) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. Ayrıca, borçlunun Bornova Belediyesine söz konusu gayrimenkul nedeniyle emlak vergisi ve gecikme zammından toplam 500,-YTL borcu olduğunu icra müdürlüğü tespit etmiştir. 1. Sıra: (A) şahsının rehni (16.000,-YTL) 2. Sıra: (B) şahsının haczi (10.000,-YTL) 3. Sıra: (C) şahsının haczi (20.000,-YTL) 4. Sıra: Bornova Vergi Dairesinin Gelir Vergisi için haczi (40.000,-YTL) Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar ,-YTL'dır. Satış bedelinden gayrimenkul aynından doğan 500,-YTL emlak vergisi ve gecikme zammı ayrıldıktan sonra kalan ,-YTL; birinci sırada rehin alacaklısına ,-YTL ayrıldıktan sonra arta kalan ,-YTL ikinci sıra da yer alan haciz alacaklısı ile dördüncü sırada yer alan Bornova Vergi Dairesi arasında garameten paylaşılacaktır. Bu itibarla, x = ,-YTL Bornova Vergi Dairesinin alacağına karşılık ayrılması gerekmektedir. Örnek 7- Örnek 6'da belirtilen gayrimenkulün satışı sonucunda, yapılan masraflar ile emlak vergisi ve bu vergiye ilişkin gecikme zammı da düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutarın ,-YTL kalması halinde, bu tutar rehin alacaklısının alacağına karşılık ayrılacak, dolayısıyla satış bedelinden Bornova Vergi Dairesi alacağına her hangi bir tutar ayrılmayacaktır. Örnek 8- Amme borçlusu (Ş) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. 1. Sıra: Aziziye Vergi Dairesinin haczi (28.000,-YTL) 2. Sıra: (K) şahsının haczi (22.000,-YTL) 3. Sıra: (M) şahsının haczi (45.000,-YTL) 4. Sıra: Site Vergi Dairesinin Katma Değer Vergisi için haczi (18.000,-YTL) Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar ,-YTL'dır. Satış bedelinden birinci sırada yer alan Aziziye Vergi Dairesinin alacağının tamamına karşılık ,- YTL ayrıldıktan sonra, ,-YTL ikinci sıradaki haciz alacaklısı (K) ile dördüncü sıradaki Site Vergi Dairesinin alacağı arasında garameten taksim edilecektir. 6

7 Bu itibarla, x = ,-YTL Site Vergi Dairesinin alacağına karşılık ayrılması gerekmektedir. Örnek 9- Örnek 8'de yer alan satışın Aziziye Vergi Dairesince yapılması durumunda satış bedelinin dağıtımının aynı şekilde yapılması gerekmekle birlikte, Aziziye Vergi Dairesince satış bedelinden kendi alacağının tamamı tahsil edildikten sonra bu durum da belirtilerek, takyidat listesi ile satış bedelinden kalan tutar, sıra cetveli ve dağıtımı yapılmak üzere, bu vergi dairesinden sonra ilk haczi koyan icra dairesine gönderilecektir. Diğer taraftan, Örnek 8'de yer alan satışın Site Vergi Dairesince yapılması durumunda satış bedelinin dağıtımının aynı şekilde yapılması gerekmekle birlikte, Site Vergi Dairesince satış bedelinin dağıtımı yapılmaksızın takyidat listesi ile satış bedelinin tamamı, sıra cetveli ve dağıtımı yapılmak üzere, Aziziye Vergi Dairesinden sonra ilk haczi koyan icra dairesine gönderilecektir. Örnek 10- Amme borçlusu (D) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. 1. Sıra: Kadıköy Vergi Dairesinin haczi (32.000,-YTL) 2. Sıra: (N) şahsının haczi (8.000,-YTL) 3. Sıra: (R) şahsının haczi (15.000,-YTL) 4. Sıra: Uşak Vergi Dairesinin Gelir (Stp.) Vergisi için haczi (40.000,-YTL) 5. Sıra: (M) şahsının haczi (40.000,-YTL) 6. Sıra: Kadıköy Vergi Dairesinin Katma Değer Vergisinden kaynaklanan haczi (35.000,-YTL) Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar ,-YTL'dır. Satış bedelinden birinci sırada yer alan Kadıköy Vergi Dairesinin alacağı olan ,-YTL ayrıldıktan sonra, ,-YTL ikinci sıradaki haciz alacaklısı (N)'nin alacağı ile 4 üncü ve 6 ncı sırada yer alan vergi dairelerinin hacze konu toplam alacakları arasında garameten taksim edilecektir. Buna göre, Satış bedelinden kalan tutar x Amme alacakları toplamı (N) Şahsının haciz tutarı + Amme alacakları toplamı formülü ile her iki vergi dairesinin alacağına karşılık ayrılması gereken toplam tutar belirlenecek, daha sonra bu tutar vergi dairelerinin alacaklarına garameten dağıtılacaktır. Bu itibarla, x = ,64 YTL vergi dairelerinin alacaklarına karşılık ayrılması gerekmektedir. Buna göre, icra dairesince takyidat listesinin 4. sırasında yer alan Uşak Vergi Dairesine ,81 YTL; takyidat listesinin 6. sırasında katma değer vergisi alacaklısı olan Kadıköy Vergi Dairesine bu alacağı için ,83 YTL tutarın gönderilmesi gerekmektedir. Örnek 11- Amme borçlusu (E) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. 1. Sıra: (H) şahsının haczi (65.000,-YTL) 2. Sıra: Çarşamba Vergi Dairesinin Gelir Vergisi için haczi (52.000,-YTL) 3. Sıra: (F) şahsının haczi (16.000,-YTL) 7

8 4. Sıra: Samsun Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürlüğünün prim alacağı için haczi (25.000,- YTL) 5. Sıra: (V) şahsının haczi (18.000,-YTL) 6. Sıra: Ünye Vergi Dairesinin Gelir (Stp.) Vergisi için haczi (10.000,-YTL) 7. Sıra: (Y) şahsının haczi (15.000,-YTL) 8. Sıra: Ordu SGK İl Müdürlüğünün idari para cezası alacağı için haczi (5.000,-YTL) Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar ,-YTL'dır. Örnek olayda, hacizli gayrimenkul üzerinde farklı amme idarelerinin hacizleri bulunmaktadır sayılı Kanunun 21 inci maddesi gereğince amme alacağı kendisinden önce üçüncü şahıslarca tatbik edilmiş hacizlere iştirak edebildiğinden, tüm amme alacakları (örnekte rehin alacaklısı bulunmadığından) birinci sırada yer alan üçüncü şahıs haczine iştirak edecek ve satış tutarı aralarında garameten taksim edilecektir. Buna göre, Satış bedeli x Amme alacakları toplamı (H) Şahsının haciz tutarı + Amme alacakları toplamı formülü ile gerek Vergi Dairelerinin gerekse SGK İl Müdürlüklerinin alacaklarına karşılık ayrılması gereken toplam tutar belirlenecek, daha sonra bu tutar bu vergi daireleriyle SGK İl Müdürlüklerinin alacaklarına garameten dağıtılacaktır. Toplam amme alacağı tutarı; No. Vergi Dairesi ya da SGK İl Müdürlüğü Alacak Tutarı (YTL) 1-2 nci sıradaki Çarşamba Vergi Dairesi üncü sıradaki Samsun SGK İl Müdürlüğü ncı sıradaki Ünye Vergi Dairesi inci sıradaki Ordu SGK İl Müdürlüğü Toplam Bu itibarla, ,-YTL satış bedeli 1 inci sıra haciz alacaklısı olan (H)'nin ,-YTL alacağı ile amme idarelerinin tahsil daireleri tarafından takip edilen toplam ,- YTL alacağı arasında garameten taksim edilecektir. Buna göre, x = ,41 YTL Tahsil dairelerinin alacaklarına karşılık ayrılması gerekmektedir. Toplam amme alacağı için ayrılan ,41 YTL, tahsil daireleri arasında Her bir amme alacağı için = yapılacak mahsup tutarı Her bir amme alacağı tutarı X Yapılan ödeme Toplam amme alacağı tutarı Formülüne göre garameten dağıtılması gerekmektedir. 8

9 Aşağıdaki tabloda yer verilen şekilde, tahsil daireleri arasında, toplam amme alacağı için ayrılan pay dağıtılacaktır. No. Vergi Dairesi ya da SGK İl Müdürlüğü Alacak Tutarı (YTL) 1-2 nci sıradaki Çarşamba Vergi Dairesi , üncü sıradaki Samsun SGK İl Müdürlüğü , ncı sıradaki Ünye Vergi Dairesi 7961, inci sıradaki Ordu SGK İl Müdürlüğü 3980,89 Toplam ,41 Örnek 12- Amme borçlusu (T) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. 1. Sıra: (M) şahsının haczi (15.000,-YTL) 2. Sıra: (N) şahsının rehinli alacağı (28.000,-YTL) 3. Sıra: Şehit Kamil Vergi Dairesinin Kurumlar Vergisi için haczi (35.000,-YTL) 4. Sıra: (C) şahsının haczi (43.000,-YTL) 5. Sıra: Gaziantep SGK İl Müdürlüğünün prim alacağı için haczi (20.000,-YTL) 6. Sıra: (U) şahsının haczi (9.000,-YTL) Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar ,-YTL'dır sayılı Kanunun 21 inci maddesi hükmü uyarınca, amme alacakları için tatbik edilen hacizlerden önce bir rehinli alacağın bulunması halinde, amme alacağının rehinden önceki hacze iştirak edebilmesi için, bu alacağın genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, resim, harç ile vergi cezaları ve bunlara bağlı zam ve faizlerden olması gerekmektedir. Bu itibarla, Gaziantep SGK İl Müdürlüğünün takip ettiği prim alacağı genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, resim, harç ile vergi cezaları ve bunlara bağlı zam ve faizlerden olmaması nedeniyle rehinli alacaktan önce olan hacze iştirak etmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak, Şehit Kamil Vergi Dairesinin takip etmiş olduğu amme alacağı (Kurumlar Vergisi), genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, resim, harç ile vergi cezaları ve bunlara bağlı zam ve faizlerden olması nedeniyle rehinli alacaktan önce olan hacze iştirak etmesi mümkündür. Buna göre, Satış bedeli x Amme (vergi dairesi) alacağı tutarı (M) Şahsının haciz tutarı + Amme (vergi dairesi) alacağı tutarı formülü ile birinci sırada yer alan (M)'nin alacağı ile Şehit Kamil Vergi Dairesinin takip ettiği amme alacağı garameten pay alacaklardır. Bu itibarla, ,-YTL satış bedeli 1 inci sıra haciz alacaklısı olan (M)'nin ,-YTL alacağı ile Şehit Kamil Vergi Dairesinin ,-YTL alacağına garameten paylaştırılacaktır. Buna göre, x = ,-YTL Şehit Kamil Vergi Dairesinin alacağına karşılık ayrılması gerekmektedir. Örnek 13- Örnek 12'deki takyidat listesinin 3 üncü sırasında yer alan Şehit Kamil Vergi Dairesinin takip ettiği alacak türünün ecrimisil olması halinde, gayrimenkulün satışından elde edilecek bedelin dağıtımı aşağıdaki şekilde olacaktır. 9

10 6183 sayılı Kanunun 21 inci maddesi hükmü uyarınca, amme alacakları için tatbik edilen hacizlerden önce bir rehinli alacağın bulunması halinde, amme alacağının hacze iştirak edebilmesi için, bu alacağın genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, resim, harç ile vergi cezaları ve bunlara bağlı zam ve faizlerden olması gerekmektedir. Bu itibarla, Gaziantep SGK İl Müdürlüğü ile Şehit Kamil Vergi Dairesinin takip ettiği alacaklar (prim ve ecrimisil alacakları) genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, resim, harç ile vergi cezaları ve bunlara bağlı zam ve faizlerden olmaması nedeniyle rehinli alacaktan önce olan hacze iştirak etmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak, satış bedelinden 1 inci haciz alacaklısı ile rehin alacaklısının alacaklarına pay ayrıldıktan sonra kalan [ ( )=]2.000,-YTL Şehit Kamil Vergi Dairesinin takip ettiği alacağa karşılık ayrılması gerekmektedir. Yukarıda verilen örnekler ile amme alacakları için haczedilen malların satışı halinde, satış bedelinin dağıtımında uyulması gereken esaslar açıklanmıştır. Hacizli malların alacaklı tahsil dairelerince satılması halinde, satılan malın bedeli tahsil edildikten ve itiraz süreleri geçtikten sonra satışı yapan tahsil dairelerinin alacaklılara pay dağıtımı sonucunu beklemeksizin, satılan malı alıcıya teslim etmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, satılan malın tescile tabi bir mal olması halinde, alıcı adına tescili için malın sicil kaydının tutulduğu ilgili sicillere durumun bildirilmesi ve bu bildirimde malın üzerindeki tüm takyidatların kaldırılmasının istenmesi icap etmektedir sayılı Kanunun 62 nci Maddesi Uyarınca Yapılacak Mal Varlığı Araştırmasıyla İlgili Açıklamalar: 6183 sayılı Kanunun 62 nci maddesinde, borçlunun, mal bildiriminde gösterilen veya tahsil dairesince tespit edilen borçlu veya üçüncü şahıslar elindeki menkul malları ile gayrimenkullerinden, alacak ve haklarından, amme alacağına yetecek miktarının tahsil dairesince haczolunacağı belirtilmiş ve maddeye 5228 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile ikinci fıkra olarak "Maliye Bakanlığı amme alacaklarının takibinde haczolunacak malların tespiti amacıyla yapılacak mal varlığı araştırmasının şekli, alanı ve kapsamı ile araştırma yapılacak amme alacaklarının türü ve tutarını belirlemeye yetkilidir. Bu yetki alacaklı amme idaresi itibarıyla da kullanılabilir." hükmü eklenmiştir. Madde hükmünün Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, tahsil dairelerinin işgücü ve zaman kaybını önlemek, kırtasiye ve posta masraflarını azaltmak amacıyla Devlete ait amme alacaklarının takip ve tahsili için yapılacak mal varlığı araştırmasının usul ve esasları 440 Seri No.lu Tahsilat Genel Tebliğinde açıklanmıştır. Yurt çapında mal varlığı araştırmasına başlamadan önce bilgisayar kayıtlarından borçlunun taşıt, gayrimenkul v.s. malının bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir. Bu araştırma sonucu tespit edilen mallar üzerine gerekli haciz işlemlerinin yapılacağı tabiidir. 440 Seri No.lu Tahsilat Genel Tebliğinde belirlenmiş olan esaslar çerçevesinde yurt çapında mal varlığı araştırması yapılmayacak amme alacakları için tebliğle belirlenen il veya illerde yapılan araştırma sonucunda gerçek kişi amme borçlusunun haczi kabil mal varlığının bulunmadığının anlaşılması halinde, aciz halinin tespit edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, 6183 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, 440 Seri No.lu Tahsilat Genel Tebliği ile belirlenen esaslar çerçevesinde yurt çapında mal varlığı araştırması yapılmayacak amme alacakları ile ilgili olarak tebliğle belirlenen il veya illerde yapılan araştırma sonucu anılan Kanunun 75, 102 ve devam eden maddelerinin tatbiki açısından yeterlidir. Bu nedenle, bu araştırmalar sonucunda; - Haczi kabil mal varlığının bulunmadığı anlaşılan gerçek kişi amme borçlusunun aciz hali tespit edilecektir. - Amme borçlusunun herhangi bir mal varlığının bulunamaması ya da borçlu tarafından herhangi bir mal bildiriminde bulunulmaması ile tahsil zamanaşımını kesecek ya da durduracak diğer sebeplerin oluşmaması halinde, amme alacağı Kanunun 102 ve devamı maddeleri uyarınca tahsil zamanaşımına uğrayacak ve bu alacakların terkinine yönelik işlemler yapılacaktır. 10

11 Öte yandan, amme borçlusunun mal varlığına haciz tatbik eden vergi dairesince borçlunun diğer vergi dairelerine de borcunun (kanuni temsilci ve ortak sıfatı olmasından kaynaklı sorumluluğu da dikkate alınarak) olup olmadığının bilgisayar kayıtlarından araştırılması gerekmektedir. Bilgisayar kayıtlarından bu yönde bir tespitin olması halinde, bu vergi dairelerine olan alacakların da tahsilini sağlamak amacıyla durum alacaklı diğer dairelere bildirilecektir. Amme alacağını takiple görevli tahsil daireleri 440 Seri No.lu Tahsilat Genel Tebliğinde belirlenen limitin üzerinde olan amme alacakları için Bankaların Genel Müdürlüklerine doğrudan haciz bildirisi göndereceğinden, bu tahsil dairesi adına niyabeten mal varlığı araştırması yapan tahsil daireleri tarafından ayrıca Bankaların Genel Müdürlüklerine haciz bildirisi gönderilmeyecektir. Mal varlığı araştırmaları için hazırlanacak listelerin okunaklı, amme borçluların kimlik bilgilerinin tam ve amme borçlusunun tüzel kişi olması halinde ortak ve kanuni temsilcilerinin de ayrı birer kişi olarak değerlendirilerek 50 kişilik listenin oluşturulmuş olması gerekmektedir. Mal varlığı araştırmasını talep eden tahsil daireleri tarafından, takip edilen amme borçlusu hakkında daha evvel haciz varakası düzenlenerek onaylatılmadan mal varlığı araştırması talep edilemeyeceği tabiidir. Alacaklı tahsil dairesi adına mal varlığı araştırması yapacak olan tahsil dairesinin ayrıca haciz varakası talep etmesine gerek bulunmamakta, 50 amme borçlusundan oluşan listenin alınması üzerine mal varlığı araştırmasına haciz bildirisi düzenlenerek başlanılması gerekmektedir sayılı Kanunun 79 uncu Maddesiyle Amme Borçlusu Haline Gelen Üçüncü Kişilerin Sorumlu Oldukları Tutarla İlgili Açıklamalar: Bilindiği gibi, amme borçlusundan takip edilen amme alacağını tahsil etmek üzere, 6183 sayılı Kanunun 79 uncu maddesi uyarınca düzenlenerek tebliğ edilen haciz bildirisine süresinde itiraz etmeyen üçüncü kişiler, haciz bildirisiyle bildirilen tutar üzerinden amme borçlusu haline gelmektedir. Amme borçlusu haline gelen üçüncü kişilerin sorumluluğu, haciz bildirisi ile bildirilen tutarla sınırlı olduğundan, haklarında yapılacak takipte ayrıca gecikme zammı talep edilmeyecektir. 4- Diğer Hususlar: a) Haczedilen motorlu taşıtların trafikten men edilmesi yoluna gidilmeden önce, taşıtın sicil kayıtlarında amme alacağının tahsilini engelleyecek nitelikte takyidat bulunup bulunmadığının araştırılması ve amme alacağının hacizli aracın satışı halinde tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması halinde trafikten men işlemine gidilmemesi gerekmektedir. Ancak zaman içerisinde satışa engel takyidatların kalkıp kalkmadığının takip edileceği tabiidir. b) tarihli ve 2001/5 Seri No.lu Tahsilat İç Genelgesi yürürlükten kaldırılmıştır. Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim. Osman ARIOĞLU Gelir İdaresi Başkanı 11

12 85 SERİ NO'LU GİDER VERGİLERİ GENEL TEBLİĞİ 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun[1] 17 nci maddesi ile 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun[2] 31 inci maddesinde yapılan düzenlemede, iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) uygulamasında değişiklik yapılmıştır. Söz konusu düzenlemeye ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır. A- MATRAHTAN İNDİRİM VE MAHSUBEN İADE TUTARLARININ HESAPLANMASI 5615 sayılı Kanunun 17 nci maddesi ile 6802 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Sigorta şirketleri, iptal ettikleri sigorta muamelelerine ilişkin vergileri (yalnızca iptal tarihinden sonraki döneme ait olan kısmı), iptalin gerçekleştiği dönemde hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisinden indirebilirler. Bu dönemde indirilemeyen vergiler, sonraki dönem beyannamelerinde indirim konusu yapılabilir." "Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir." 5615 sayılı Kanun ile 6802 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde değişiklik yapılmadan önceki uygulamada; iptal edilen sigorta muamelelerine ait meblağların vergi matrahından indirilebilmesi için sigorta poliçelerinin düzenlenme ve iptal tarihlerinin aynı vergilendirme dönemi içerisinde olması gerekmekteydi. Dolayısıyla, sigorta muamelelerinin yapıldığı dönemden sonra gerçekleşen poliçe iptalleri nedeniyle iptal edilen muamelelere ilişkin BSMV'nin, mahsuben iadesi mümkün değildi sayılı Kanunun 31 inci maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan ve 1/5/2007 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikle, sigorta muameleleri ile bunların iptal işlemlerinin aynı vergilendirme döneminde yapılmadığı durumlarda da, iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin vergilerin (yalnızca iptal tarihinden sonraki döneme ait olan kısmı), iptalin gerçekleştiği dönemde hesaplanan BSMV'den indirilmesine imkan tanınmaktadır. Ayrıca bu düzenleme ile iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin olan, ancak muamelelerin iptal edildiği dönemde sigorta şirketinin hesaplanan vergisinin yetersiz olması nedeniyle indirim konusu yapılamayan verginin, sonraki vergilendirme dönemlerinde de indirim konusu yapılmasına imkan sağlanmaktadır. Anılan maddenin son fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak iptal edilen sigorta muamelelerinde matrahtan indirim ve mahsup uygulamasına ilişkin usul ve esaslar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. 1- Aynı Dönem İçinde Düzenlenip İptal Edilen Sigorta Muamelelerinde Matrahtan İndirim Uygulaması Sigorta şirketleri, aynı dönem içinde düzenlenen ve iptal edilen sigorta muamelelerinde iptal edilen sigorta işlemlerine ait primleri, o dönemin vergi matrahından indirebilirler. a) Poliçeye ilişkin prim ödemesinin yapılmamış olması Banka ve sigorta muameleleri vergisinin doğması için sigorta şirketlerince bir muamele yapılması ve bu muamele sonucunda lehe nakden veya hesaben para alınması gerekmektedir. Düzenlenen sigorta poliçelerine ilişkin olarak sigorta şirketlerinin sorumluluğu poliçeye bağlı primin tamamının veya taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa ilk taksitin tahsili ile doğmaktadır. Bu nedenle, sigorta muamelesinin düzenlenme ve iptal işleminin aynı vergilendirme dönemi içinde yapılması ve iptal edilmiş poliçeye ilişkin primin tamamının ya da taksit tutarının ödenmemiş olması halinde, sigorta şirketleri tarafından iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin primlerin tamamı o dönemin vergi matrahından indirilebilir. Örnek 1 Sigorta şirketi tarafından YTL prim tahakkuk ettirilerek başlangıç tarihi ve düzenlenme tarihi 10/5/2007 olan 1 yıllık motorlu kara taşıt aracı sigorta poliçesi düzenlenmiştir. Bu poliçe 25/5/2007 tarihinde prim tahsili yapılmaksızın iptal edilmiştir. Bu durumda, YTL tutarındaki sigorta primi ile bu primin matrahtan indirimi Mayıs/2007 dönemi hizmet vergisi beyannamesinde aşağıdaki şekilde beyan edilecektir. 12

13 TABLO - 1 Poliçe Üzerinden Alınan Paranın Türü POLİÇE ÜZERİNDEN ALINAN VERGİ BİLDİRİMİ Tutarı (Yeni Türk (YKr) Lirası) Aynı Dönem İçinde Düzenlenip İptal Matrah Edilmiş Olan Muameleler (Yeni Lirası) Türk (YKr) (Yeni Lirası) Vergi Türk (YKr) (Yeni Lirası) 9 Primler İdare Masrafları, İstihsal 10 Masrafları ve Gider Karşılıkları 11 Zeyilname 12 Faiz ve Paylar 13 Diğer İşlemler 14 TOPLAM Türk (YKr) *Yukarıdaki tablo, Hizmet Vergisi (Sigorta Muameleleri Vergisi) Beyannamesinin yalnızca "Tablo 1- Poliçe Üzerinden Alınan Vergi Bildirimi" bölümünü içermektedir. Öte yandan, kara ve denizde mal taşıma işlerine ait sigortalarda sigortacının sorumluluğu, akdin yapıldığı anda başlamaktadır. Bu nedenle, bu tür sigorta muamelesinin düzenlenme ve iptal işleminin aynı vergilendirme dönemi içinde yapılması halinde, prim ödemesinin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın matrahtan indirilecek primler, poliçe prim tutarının yalnızca iptal tarihinden sonraki döneme isabet eden kısmı ile sınırlı olacaktır. b) Poliçeye ilişkin prim ödemesinin yapılmış olması Sigorta muamelesinin düzenlenme ve iptal işleminin aynı vergilendirme dönemi içinde yapılması ve iptal edilen poliçeyle ilgili primin tamamının veya taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa ilk taksitin ödenmiş olması halinde, iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin poliçedeki prim tutarının iptal tarihinden sonraki döneme ait olan kısmı o dönemin vergi matrahından indirilecektir. Yani, toplam prim tutarından poliçenin başlangıç tarihi ile iptal tarihi arasındaki döneme ilişkin kısmı matrahtan indirim konusu yapılamayacaktır. Örnek 2 Başlangıç tarihi ve düzenlenme tarihi 10/5/2007 olan 1 yıllık motorlu kara taşıt aracı sigorta poliçesine ilişkin YTL tutarındaki primin tamamı bu tarihte sigorta şirketine ödenmiştir. Ancak, bu poliçe 25/5/2007 tarihinde iptal edilmiştir. Bu durumda, poliçenin prim tutarından poliçenin başlangıç tarihi ile iptal tarihi arasındaki 15 günlük süreye ilişkin prim tutarı olan [(1.350/366*) x 15=] 55,33-YTL düşüldükten sonra kalan ( ,33=) 1.294,67-YTL tutarındaki prim Mayıs/2007 dönemi vergi matrahından indirilebilinecektir. İptal edilen bu poliçeye ilişkin olarak 55,33-YTL prim tutarı üzerinden 2,77-YTL tutarında BSMV beyan edilmesi gerekmektedir. Buna göre, şirketin Mayıs/2007 dönemi hizmet vergisi beyannamesi aşağıdaki şekilde olacaktır. 13

14 TABLO - 1** Poliçe Üzerinden Alınan Paranın Türü Tutarı (Yeni Lirası) POLİÇE ÜZERİNDEN ALINAN VERGİ BİLDİRİMİ Türk (YKr) (Yeni Lirası) Aynı Dönem İçinde Düzenlenip İptal Matrah Edilmiş Olan Muameleler Türk (YKr) (Yeni Lirası) Vergi Türk (YKr) (Yeni Lirası) Türk (YKr) 9 Primler , İdare Masrafları, İstihsal Masrafları ve Gider Karşılıkları 11 Zeyilname 12 Faiz ve Paylar 13 Diğer İşlemler 14 TOPLAM *Şubat 2008 ayının 29 gün olması nedeniyle toplam gün sayısı 366 olarak dikkate alınmıştır. **Yukarıdaki tablo, Hizmet Vergisi (Sigorta Muameleleri Vergisi) Beyannamesinin yalnızca "Tablo 1- Poliçe Üzerinden Alınan Vergi Bildirimi" bölümünü içermektedir. 2- Düzenlendiği Dönemden Sonraki Dönemlerde İptal Edilen Sigorta Muamelelerinde Mahsup Uygulaması Önceki dönemlerde düzenlenip vergisi beyan edilmiş olan, ancak sonraki vergilendirme dönemlerinde iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin vergiler, iptal edilen sigorta süresine isabet eden kısımla sınırlı olmak üzere iptalin gerçekleştiği dönemde hesaplanan BSMV'den indirilebilinecektir. İptalin gerçekleştiği dönemde indirilemeyen vergiler nakden iade edilmeyecektir. İndirilemeyen bu vergiler sonraki dönem vergi beyannamelerinde indirim konusu yapılacaktır. a) Poliçeye ilişkin prim ödemesinin yapılmamış olması Banka ve sigorta muameleleri vergisinin doğması için sigorta şirketlerince bir muamele yapılması ve bu muamele sonucunda lehe nakden veya hesaben para alınması gerekmektedir. Düzenlenen sigorta poliçelerine ilişkin olarak sigorta şirketlerinin sorumluluğu poliçeye bağlı primin tamamının veya taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa ilk taksitin tahsili ile doğmaktadır. Bu nedenle, sigorta şirketleri tarafından önceki dönemlerde düzenlenip beyan olunan sigorta poliçelerinin sonraki vergilendirme döneminde prim tahsilatı yapılmaksızın iptal edilmeleri halinde, söz konusu poliçeler dolayısıyla ödenen vergilerin tamamı iptalin gerçekleştiği dönemde hesaplanan BSMV'den indirilebilinecektir. Örnek 3 Sigorta şirketi tarafından YTL prim tahakkuk ettirilerek düzenlenen ve başlangıç tarihi ile düzenlenme tarihi 28/5/2007 olan 1 yıllık motorlu kara taşıt aracı sigorta poliçesi 4/6/2007 tarihinde prim tahsili yapılmaksızın iptal edilmiştir. Mayıs/2007 dönemine ait beyannamede bu poliçeye ilişkin olarak (1.350 x 0,05 =) 67,50-YTL tutarında BSMV beyan edilmiştir. Bu durumda, poliçeye ilişkin beyan edilen 67,50-YTL tutarındaki verginin tamamı iptalin gerçekleştiği Haziran/2007 döneminde hesaplanan BSMV'den indirilecektir. Buna göre, şirket Haziran/2007 dönemi hizmet vergisi 14

15 beyannamesinin (Tablo-2) bölümünde yer alan 28 numaralı satırına 67,50-YTL vergi tutarını yazmak suretiyle bu tutarı ödeyeceği vergiden mahsup edebilecektir. Öte yandan, kara ve denizde mal taşıma işlerine ait sigortalarda sigortacının sorumluluğu, akdin yapıldığı anda başlamaktadır. Bu nedenle, sigorta şirketleri tarafından önceki dönemlerde düzenlenip beyan olunan bu tür sigorta poliçelerinin sonraki vergilendirme döneminde iptal edilmeleri halinde, prim ödemesinin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın mahsuben iade edilecek BSMV, poliçe dolayısıyla ödenen vergi tutarının yalnızca iptal tarihinden sonraki döneme isabet eden kısmı ile sınırlı olacaktır. b) Poliçeye ilişkin prim ödemesinin yapılmış olması Sigorta şirketleri tarafından önceki dönemlerde düzenlenmiş ve vergisi beyan edilmiş olan, ancak sonraki dönemlerde iptal edilen sigorta poliçelerine ilişkin primin tamamının veya taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa ilk taksitin tahsil edildiği durumda, iptal edilen poliçelere ilişkin vergiler mahsuben iade edilecektir. Mahsuben iade edilebilecek BSMV ise iptal edilen sigorta poliçelerine ilişkin toplam vergi tutarından poliçe başlangıç tarihi ile iptal tarihi arasındaki döneme ait vergiler düşülmek suretiyle bulunacaktır. Dolayısıyla poliçenin başlangıç tarihi ile iptal tarihi arasındaki döneme ait vergilerin indirim konusu yapılması mümkün değildir. Örnek 4 Sigorta şirketi tarafından düzenlenen ve başlangıç tarihi 28/5/2007 olan 1 yıllık motorlu kara taşıt aracı sigorta poliçesi 4/6/2007 tarihinde iptal edilmiştir. Söz konusu poliçeye ilişkin olan YTL tutarındaki primin tamamı tahsil edilmiş olup poliçenin prim tutarı ve 67,50-YTL tutarındaki vergisi Mayıs/2007 dönemi beyannamesiyle beyan edilmiştir. Poliçeye ilişkin olarak mahsuben iade edilecek verginin hesaplanmasında iptal tarihinden sonraki dönem dikkate alınması gerektiğinden, poliçenin dönemine ait hesaplanan [(1.350/366*) x 359 =] 1.324,18-YTL tutarındaki prime ilişkin 66,21-YTL'lik verginin mahsuben iadesi mümkündür. Bu nedenle, şirket Haziran/2007 dönemi hizmet vergisi beyannamesinin (Tablo-2) bölümünde yer alan 28 numaralı satırına 66,21-YTL tutarını yazmak suretiyle bu tutarı ödeyeceği vergiden mahsup edebilecektir. * Şubat 2008 ayının 29 gün olması nedeniyle toplam gün sayısı 366 olarak dikkate alınmıştır. B- YENİ HİZMET VERGİSİ BEYANNAMESİ 5615 sayılı Kanun ile 6802 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yapılan ve 1/5/2007 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklik nedeniyle Hizmet Vergisi (Sigorta Muameleleri Vergisi) Beyannamesi, iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin vergilerin mahsuben iadesine imkan verecek şekilde yeniden düzenlenmiştir. Bu beyannamenin örneği ( internet adresinde yer almaktadır. Yeni Hizmet Vergisi (Sigorta Muameleleri Vergisi) Beyannamesi 1/6/2007 tarihinden itibaren verilecek beyannamelerde kullanılmaya başlanacaktır. 1- Beyannamenin Kağıt Ortamında Verilmesi Hizmet Vergisi (Sigorta Muameleleri Vergisi) Beyannamesinin kağıt ortamında verilmesi durumunda, beyannamenin doldurulmasıyla ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. -Bu Tebliğin (A-1) bölümünde yer alan açıklamalara göre, sigorta muamelesinin düzenlenme ve iptal işleminin aynı ayda yapılması halinde, iptal edilen sigorta muamelelerine ait meblağlar (primler), beyannamenin "Tablo 1- Poliçe Üzerinden Alınan Vergi Bildirimi" bölümünde yer alan "Aynı Dönem İçinde Düzenlenip İptal Edilmiş Olan Muameleler" sütununda gösterilmek suretiyle o dönemin vergi matrahından indirilecektir. -Beyannamenin 27. satırına bir önceki dönem beyannamesinin 30. satırında yer alan sonraki döneme devreden iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin indirilecek vergiler yazılacaktır. -Beyannamenin 28. satırına bu Tebliğin (A-2) bölümünde yer alan açıklamalara göre belirlenecek önceki dönemlerde düzenlenmiş olup bu dönem içinde iptal edilen sigorta muamelelerine ilişkin vergiler yazılacaktır. -Beyannamenin 29. satırına, 26. satırında yer alan tutardan 27 ve 28. satırlarındaki tutarların çıkarılması sonucunda bulunacak fark yazılacaktır. Beyannamenin 27 ve 28. satırlarında yer alan toplam tutarın 26. satırındaki tutardan büyük olması halinde ise bulunacak fark beyannamenin 30. satırına yazılacaktır. 15

16 2- Beyannamenin Elektronik Ortamda Verilmesi Hizmet Vergisi (Sigorta Muameleleri Vergisi) Beyannamesinin elektronik ortamda verilmesi durumunda, beyannamenin doldurulmasıyla ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. - Bu Tebliğin (A-1) bölümünde yer alan açıklamalara göre, sigorta muamelesinin düzenlenme ve iptal işleminin aynı ayda yapılması halinde, iptal edilen sigorta muamelelerine ait meblağlar (primler) beyannamenin "Poliçe Üzerinden Alınan Vergi Bildirimi" bölümünde yer alan "Aynı Dönem İçinde Düzenlenip İptal Edilmiş Olan Muameleler" sütununda gösterilmek suretiyle o dönemin vergi matrahından indirilecektir. - Beyannamenin "Önceki Dönemden Devreden, İptal Edilen Sigorta Muamelelerine İlişkin Mahsup Edilmemiş Vergiler" satırına bir önceki dönem beyannamesinin "Sonraki Döneme Devreden İptal Edilen Sigorta Muamelelerine İlişkin İndirilecek Vergiler" satırındaki tutar yazılacaktır. -Beyannamenin "Önceki Dönemlerde Düzenlenmiş Olup Bu Dönem İçinde İptal Edilen Sigorta Muamelelerine İlişkin Vergiler" satırına bu Tebliğin (A-2) bölümünde yer alan açıklamalara göre belirlenecek mahsuben iade edilmesi gereken vergiler yazılacaktır. -Beyannamenin "Ödenecek Vergi" satırına, "Genel Toplam" satırında yer alan tutardan, "Önceki Dönemden Devreden, İptal Edilen Sigorta Muamelelerine İlişkin Mahsup Edilmemiş Vergiler" ve "Önceki Dönemlerde Düzenlenmiş Olup Bu Dönem İçinde İptal Edilen Sigorta Muamelelerine İlişkin Vergiler" satırlarındaki tutarların çıkarılması sonucunda bulunacak fark yazılacaktır. Beyannamenin "Önceki Dönemden Devreden, İptal Edilen Sigorta Muamelelerine İlişkin Mahsup Edilmemiş Vergiler" ve "Önceki Dönemlerde Düzenlenmiş Olup Bu Dönem İçinde İptal Edilen Sigorta Muamelelerine İlişkin Vergiler" satırlarında yer alan toplam tutarın "Genel Toplam" satırındaki tutardan büyük olması halinde ise bulunacak fark, beyannamenin "Sonraki Döneme Devreden İptal Edilen Sigorta Muamelelerine İlişkin İndirilecek Vergiler" satırına yazılacaktır. Tebliğ olunur. [1] 4/4/2007 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. [2] 23/7/1956 tarihli ve 9362 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Hizmet Vergisi (Sigorta Muameleleri Vergisi) Beyannamesi 16

17 2 SERİ NO'LU TÜTÜN MAMULLERİ VE ALKOLLÜ İÇKİLERDE BANDROLLÜ ÜRÜN İZLEME SİSTEMİ GENEL TEBLİĞİ Tarih: 15/06/2007 Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliğinde (Seri no:1)[1] aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır. 1. Tebliğin (1) numaralı "Giriş" bölümünün altıncı paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiş ve yedinci paragraf aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "-İthal edilecek alkollü içkiler (bira hariç) ve tütün mamullerinde yurtdışı üretim mahallinde bandrol uygulanması, ithal edilecek birada yurtdışı üretim mahallinde kodlanmış etiket yapıştırılması," "-Bu işlemlere ilişkin kayıtların Gelir İdaresi Başkanlığına aktarılarak saha denetimlerinde sistemin bir parçası olan mobil cihazlarla denetlenmesine olanak sağlayacak şekilde sistemin kurulumu ve işletilmesi" 2. Tebliğin (1) numaralı "Giriş" bölümünün dokuzuncu paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir. "Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TASİŞ), bu Tebliğin uygulanmasında seri üretim yapmayan üretici ve/veya ithalatçı kapsamındadır." 3. Tebliğin (2) numaralı "Kullanılan Terimler" bölümünün birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Ürün İzleme Sistemi (ÜİS): Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla; üretilen veya ithal edilen tütün mamullerinin ve 20 cl ve daha büyük iç ambalajlı alkollü içkilerin işaretlenmesi ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nda kurulan merkezi bilgi sistemine aktarılması ve mobil cihazlarla saha denetimine olanak sağlanması işlemlerinin bütünüdür." 4. Tebliğin (2) numaralı "Kullanılan Terimler" bölümünde üçüncü paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir. "Kodlanmış Etiket: İthal edilecek bira üzerine yurt dışı üretim mahallerinde yapıştırılacak olan üzerine kod basılı etikettir." 5. Tebliğin (2) numaralı "Kullanılan Terimler" bölümünün dördüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Yurtiçinde üretilen biraya uygulanacak kod ve ithal edilecek biraya yurtdışı üretim mahallinde uygulanacak olan kodlanmış etiket bandrol hükmündedir." 6. Tebliğin (2) numaralı "Kullanılan Terimler" bölümünün sekizinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Sistem Kılavuzu: Ürün İzleme Sisteminin kurulum işlemleri, kurulum süreci ile sistemin kurulumu ve işletimi süresince yetkili firma, üreticiler ve ithalatçı firmaların sorumluluklarını, sistemin kurulumu ve uygulanmasını açıklayan, asıl ve eklerden oluşan, Gelir İdaresi Başkanlığınca onaylanmış belgedir." 7. Tebliğin (2) numaralı "Kullanılan Terimler" bölümünün onuncu paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Seri üretim yapmayan işletmeler ve/veya yurt dışı üretim mahallinde yapıştırılmak şartı ile ithal edilen ürünlerin ithalatçıları tarafından, aktive edilmiş olarak teslim alınan bandrolün/kodlanmış etiketin ürün üzerine yapıştırılmasıdır." 8. Tebliğin (2) numaralı "Kullanılan Terimler" bölümünün onyedinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Ayrıca, seri üretim yapmayan işletmelere ve ithal edilecek ürünlere yurtdışı üretim mahallinde uygulanmak üzere ithalatçılara, beyan edilen ürün tiplerine göre, teslim edilecek 17

18 bandrollerde/kodlanmış etiketlerde yer alan bilgilerin yetkili firma tarafından merkezi bilgi sistemine aktarılması da aktif hale getirilme hükmündedir." 9. Tebliğin (2) numaralı "Kullanılan Terimler" bölümünün yirmibirinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "ürün izleme sistemi kurmaya, işletmeye, aktive edilmiş veya aktive edilmemiş bandrolleri/kodlanmış etiketleri üreticilere/ithalatçılara teslim etmeye, sistemdeki verileri Gelir İdaresi Başkanlığına aktarmaya yetki verilmiş firma olduğunu gösteren belgedir." 10. Tebliğin (3.1.2) numaralı "Sistemin Devreye Alınması ve İşletilmesi" bölümünün birinci ve ikinci paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "24 Temmuz 2007 tarihinden itibaren ÜİS dışında tütün mamulleri ve alkollü içki üretimi ya da ithalatı yapılamayacaktır." "Yetkili firma tarafından seri üretim tesislerinde sistemin devreye alınmasına yönelik işlemlerin 24 Temmuz 2007 tarihine kadar tamamlanması ve üreticilerin de bu sistemi kullanmaları zorunludur. Sistemin devreye alınma süreci 20 Haziran 2007 tarihinden itibaren başlayacak olup, sistem kurulacak her üreticiye sistem kılavuzuyla birlikte, sistemin planlanan devreye alınış tarihi konusunda bilgi verilecektir. Yetkili firma tarafından, sistem bileşenlerinde yapılacak son uyarlama ve hassas ayarların tamamlanması ile birlikte üreticiye devreye alınma belgesi verilecektir. Devreye alınma belgesi verilen üreticiler, bu belgede belirtilen tarihten itibaren sistemi kullanmaya başlamak zorundadır." 11. Tebliğin (3.2.2) numaralı bölümünün başlığı, "Bandrollerin, Kodların Uygulanması İçin Güvenlikli Mürekkep Kartuşlarının, Kodlanmış Etiketlerin Talep ve Teslim Edilmesi" olarak değiştirilmiştir. 12. Tebliğin (3.2.2) numaralı bölümünün birinci ve ikinci paragrafı ise aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Seri üretim yapan tütün mamulleri veya alkollü içkilerin üreticileri talep ettikleri bandrol ve/veya kod miktarını yazılı olarak yetkili firmaya bildireceklerdir. Yetkili firma, talep edilen miktarda bandrolü ve/veya kodların uygulanması için güvenlikli mürekkep kartuşunu basım merkezinde talep tarihinden itibaren bir ay içinde teslim edecektir." "Seri üretim yapmayan işletmeler ile ithal edecekleri ürünlere yurtdışı üretim mahallinde bandrol/kodlanmış etiket uygulatmayı talep eden ithalatçılar ürün tipine göre aktive edilmiş bandrol/kodlanmış etiket taleplerini yetkili firmaya yazılı olarak bildireceklerdir. Yetkili firma talep tarihinden itibaren bir ay içinde, talep edilen miktarda aktive edilmiş bandrolü/kodlanmış etiketi basım merkezi ile İzmir ve Mersin illerinde kurulacak tesislerde teslim edecektir." 13. Tebliğin (3.2.3) numaralı "Bandrol ve Kod Uygulaması Bedelleri" bölümünün ikinci paragrafında bulunan tabloya aşağıdaki satırlar eklenmiş ve üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir İthal edilecek bira paketleme birimi için yurt dışında 0,00430 uygulanacak olan kodlanmış etiket Yurt dışı üretim mahallinde tütün ürünlerine 0,00570 uygulanacak olan bandrol Yurt dışı üretim mahallinde alkol ürünlerine 0,02875 uygulanacak olan bandrol "2008 ve sonraki yıllarda teslim edilecek olan bandrol/kodlanmış etiket ve uygulanacak kodların bedelleri, Türkiye İstatistik Kurumunca bir önceki yıl için belirlenen yıllık ÜFE oranında artırılacak ve bir yıl süresince uygulanacaktır. Yıllık fiyat artışı ait olduğu yılın 1 Ocak tarihinden itibaren geçerli olacaktır." 14. Tebliğin (3.2.5) numaralı "Bandrol ve Kodların Kullanılması" bölümünün ikinci paragrafının sonuna parantez içi ifade eklenmiş, altıncı ve sekizinci paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "(Bu uygulama sert paketler için 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren geçerli olup, bu tarihten önce sert paketlere aktive edilmiş bandrol yapıştırılacaktır.)" 18

19 "Birada, ambalajın şişe olması halinde kapağa, kutu olması durumunda kutunun altına kodlama/kodlanmış etiket uygulaması yapılacaktır." "Bandroller geri besleme hariç ikinci defa kullanılmayacaktır ve hiçbir şekilde ikinci defa ürün üzerine yapıştırılmayacaktır." 15. Tebliğin (3.2.6) numaralı "Bandrollerin ve Mürekkep Kartuşlarının Güvenliği" bölümünün üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Seri üretim yapmayan işletmelere veya ithalatçılara, basım merkezi, İzmir ve Mersin tesislerinde teslimine," 16. Tebliğin (3.2.8) numaralı "Bandrol Fireleri Üzerine Yapılacak İşlemler" bölümünün birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci paragrafı kaldırılmıştır. "Aktive edilmiş bandrol fireleri ürün özelliklerine göre gruplara ayrılarak, aktive edilmemiş bandrol fireleri ise tek bir grup olarak örneği yetkili firma tarafından sağlanacak olan kutularda muhafaza edilecektir. Ayrıca, bu bandroller bir ürüne uygulanmış ise bu ürünlerin stok saklama birimleri (SKU) ve üretim tarihleri de aylık olarak listelenecektir. Bandrol firelerine ilişkin kutular ve listeler firmalar tarafından takip eden ayın onuncu gününe kadar yetkili firmaya teslim edilecektir." 17. Tebliğin (4) numaralı "Bakım ve Onarım" bölümünün birinci ve ikinci paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Yetkili firma, ÜİS'nin tüm bileşenlerinin bakım ve onarımından sorumludur. Kötü kullanım veya sistem kılavuzuna uyma yükümlülüğünün ihlali sebebiyle ortaya çıkan bakım ve onarım ihtiyaçlarını üreticiler karşılayacaktır. Üreticiler kendi tesislerinde kurulmuş olan sistem bileşenlerinin güvenliğinden sorumludur. Sistem bileşenlerinin çalınması veya yangın, su basması gibi çeşitli nedenlerle zayi olması halinde üreticiler tarafından, bu durumun ispatlayıcı belgelerle birlikte olayın vuku bulduğu tarihi izleyen 7 gün içinde Gelir İdaresi Başkanlığına ve yetkili firmaya yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. Yetkili firma, zayi olan sistem bileşenlerini kendisine yapılan bildirimden itibaren on beş gün içinde üreticilere teslim etmek ve kullanımını sağlamakla sorumludur." "Yetkili firma, kendisine yapılan her bir arıza bildirimini en fazla 2 saat içinde cevaplandıracaktır. Arıza bildirimi üzerine yapılacak ilk araştırma sonucunda sorunun giderilmesi için ilgili tesise bir uzmanın gönderilmesinin gerekmesi halinde yetkili firma, kendisine yapılan tüm arıza bildirimlerinden itibaren en fazla 8 saat içinde gerekli uzmanın ilgili tesiste olmasını sağlayacaktır." 18. Tebliğin (6) numaralı "Banka Teminat Mektubunun Verilmesi" bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Seri üretim yapan tütün mamulleri ve alkollü içki üreticileri (bira dahil) en az bir aylık ortalama bandrol ve kod taleplerinin bedeli tutarında banka teminatı mektubunu, Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.'ye vereceklerdir." Tebliğ olunur. [1] 17/3/2007 tarihli ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. 19