DAĞITIM STRATEJİLERİNİN OLUŞTURULMASINA YÖNELİK MODEL OLUŞTURMA: BİR TÜRK FİRMASI ÜZERİNE ÖRNEK UYGULAMA

Transkript

1 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, 2006, ss DAĞITIM STRATEJİLERİNİN OLUŞTURULMASINA YÖNELİK MODEL OLUŞTURMA BİR TÜRK FİRMASI ÜZERİNE ÖRNEK UYGULAMA Yrd. Doç. Dr. Ahmet ERGÜLEN Nğde Ünverstes İİBF İşletme Bölümü Yrd. Doç. Dr. Halm KAZAN GYTE İşletme Fakültes ÖZET Dağıtım stratejlernn oluşturulması bazında ulaşım altyapısındak gelşmeler (Türkye de son zamanlardak yen yol yapımları, demr ve denz ve hava yollarının daha cazp hale getrlmeye çalışılması gb), alternatf yakıt fyatlarındak ve/veya verglerndek değşklkler sonucu oluşablecek yakıt bazındak avantajlar/dezavantajlar, oluşturulacak güzergahtak güvenlk, bölgedek ekonomk hareketllk, syas hareketllk, vb. gb konular fırsat ve tehdtler oluşturablecek dış çevre analzne at yalnızca brkaç örnektr. Frma, rekabet üstünlüğü olan alanlarda varolan veya olası fırsatları değerlendrecek ve aynı zamanda zayıf olduğu alanlarda varolan veya olası tehdt ve saldırılardan kendsn koruyacak savunma stratejler gelştrmeldr. Stratej belrlenmesne yönelk gerek ç ve gerekse dış çevre analzne yakından bakıldığında, doğru stratejlern belrlenmesne esas teşkl edecek temel verlerden br olan güzergah bazlı dağıtım malyetlernn sstematk, metodolojk, doğru ve güvenlr olarak temn edleblmes son derece önemldr. Bu çalışmada; şletmeler çn rekabet üstünlüğü sağlamak, güzergah bazlı dağıtım malyetlern sstematk, doğru ve güvenlr olarak tayn etmek amacıyla Tamsayılı Doğrusal Programlama(TDP) modelyle ürün dağıtım malyetlernn mnmzasyonu yapılmıştır. Anahtar Kelmeler Dağıtım Stratejler, Dağıtım Malyet, Tamsayılı Doğrusal Programlama. STRUCTURING A MODEL ON ESTABLISMENT OF DISTRIBUTION STRATEGY CASE STUDY ON A TURKISH FIRM ABSTRACT In an establshng a dstrbuton strategy, development n varous transportaton nfrastructure (.e. constructon of new roads, nvestng more on the nfrastructure of ralways and see transportaton), advantages and dsadvantages of changes n alternatve petroleum products used n transportaton because of the changes n the tax on the products, economc and poltcal moblty n the regon are a few examples of external envronmental factors restrctng or provdng new opportunty. Frms need to develop a new strategy n the area that they have a strong compettve advantage to get benefts from the new exstng opportuntes. At the same tme, they need to develop new defensve strateges n the area that they have compettve dsadvantages to protect themselves from the possble threat or attacks. When we take a close look at the nternal and external envronmental analyss n determnng the strateges, t s rather mportant to determne systematc, methodcal, rght and relable target base dstrbuton cost, one of the man varables n determnng the rght strateges. In ths study, usng a lnear programmng model, product dstrbuton cost of frms s mnmzed to reach compettve advantage and to determne systematc, methodcal, rght and relable target base dstrbuton cost. Keywords Dstrbuton Strateges, Dstrbuton Cost, Integer Lnear Programmng.

2 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN GİRİŞ İşletmelern yönetmlernde kararların klask yollarla verldğ dönemlern gerlerde kaldığı günümüzde yönetcler modern şletme yöntemlernden kanttatf yöntemlern çok öneml olduğunu kavramışlardır. Bütün şletmeler devamlı olarak kısa yada uzun sürel br takım kararlar almak durumundadırlar. Kararlar küçük br şletmenn stok poltkası, fyat poltkası olableceğ gb büyük şletmelerde de üretm, stoklama, fyat ve ulaşım gb poltkalarıyla da lgl olarak alınan kararlar olablr. Bu kararların alınmasında kanttatf yöntemler öneml rol oynamaktadır. Yapılan lteratür taramasında, kararların alınması le lgl kanttatf yöntemler br çok çalışmada dağıtım problemleryle lgl olarak kullanılmıştır. Bunlardan bazıları; A Lnear Programmng Model for Integrated Steel Producton and Dstrbuton Plannng (Chen and Wang, 1997), Optmzng Delvery Fees for a Network of Dstrbutors (Balakrshnan, Natarajan and Pangburn, 2000) ve İşletmelern Dağıtım Stratejlernn Oluşturulması Model Dağıtım Koşullarının Ağır Olduğu Türkye dek Doğu ve Kuzey İller Üzerne Örnek Br Uygulama (Ergülen, 2005). Ayrıca, doğrusal programlama teknkler genş çekclğe sahptrler. Taşıma, enerj, tele letşm ve üretmn tüm şekllern kapsayarak, pek çok endüstrde başarılı olarak kullanılmıştır (Stapleton, Hanna, Markussen, 2003). Durhan vd. (1996), taşıma malyetlernn mnmze edlmesnn, pazar faalyetler sırasında, rakp frmalara karşı çeştl fyat stratejler gelştrlmes açısından öneml olduğunu ve frmanın genel fnansal yapısının da daha sağlıklı yapıya ulaşmasında temel faktörlerden br olduğunu belrtmşlerdr. Bu çalışmada, bütün şletmeler çn rekabetn öneml olduğu pazar faalyetler sırasında, br frmaya at lojstk bölümünün dağıtım planında, frmaya tasarruf sağlayacak ve frmanın dağıtım malyetne karşılık, ürünlere at tablolar kullanılarak Tamsayılı Doğrusal Programlama (TDP) modelyle ürünlern dağıtım malyetnn mnmze edlebleceğ gösterld. 2. DAĞITIM PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜ İÇİN TDP MODELİ Bugünün şartlarında değerlendrldğnde, taşıma malyetlernn mnmze edlmesnn, Dağıtımda, malyet ve zaman esaslı, rekabet üstünlüğü sağlaması, Gelştrlecek fyat poltkalarında hareket kablyet veya esneklk sağlaması, Lojstk ve mal planların daha sağlıklı yapılablmes, gb daha brçok faydaları olacaktır. İşletmelerde bu tür çalışmalar ancak br htyaca karşılık geldğnde veya br problem çözdüğünde br anlam fade etmektedr. Problem, mevcut le varılmak veya olunmak stenen durum arasındak fark olarak tanımlanablr (Groebner, 19854). Br başka fade le, mevcut durumdan varılmak stenen hedefe ulaşılması çn gereken htyaç(lar)ın belrlenmesdr. Çözüm, belrlenen htyaçların veya problemlern gderlmesne yönelk faalyetlerdr. Bu çalışmadak, frmanın dağıtım malyetnn mnmze edlmesndek çözümüne at TDP model aşağıdak şeklde yazılablr

3 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Z m n mn = ( dj j + ry ) = 1 j= 1 Sefer Sayıları Kısıtı; n j= 1 ( a j j c Y ) t Dağıtımı Yapılacak Malların Yük Kısıtı; m f j =1 h j j=1,2,...,n (n bölge sayısı) [2] Poztflk Şartı; 0 ve tamsayı, Y 0 ve tamsayı j =1,2,...,m (m araç türler sayısı) [1] Burada; araç tpn, jaracın sefer yapacağı bölgey göstermek üzere, Amaç denklemnde kullanılan parametreler, d j. tp aracın j bölgesne yapacağı sefer malyetn, r tp br aracı 10 günlüğüne kralamanın malyet Karar değşkenler se, j. tp aracın j bölgesne yapacağı sefer sayısı Y Kralanacak tp br araç sayısı olarak fade edlr. [1] numaralı kısıtta kullanılan parametreler, a j. tp aracın j bölgesne br sefer yapmasının süres c Kralanacak tp br aracın (10 gün zarfında) çalışma süres t İşletmenn elndek tp br aracın (10 gün zarfında) çalışma süres Karar değşkenler se, j. tp aracın j bölgesne yapacağı sefer sayısı Y Kralanacak tp br araç sayısı olarak fade edlr. [2] numaralı kısıtta kullanılan parametreler; f tp br aracın tonajı, h j talep bölgelerne gönderlecek yük mktarlarını, Karar değşkenler se,

4 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 126 j. tp aracın j bölgesne yapacağı sefer sayısı olarak tanımlanır. Yukarıda verlen genel (TDP) modelde şletmenn dağıtım planına uygun, şletmeye at özel değerleryle hazırlanacak planlar yapılablr. Aynı şeklde problem uygun dğer şletmeler çn de çözüm yöntem olarak kullanılablr. Burada özel değerler çn çözümleme yaparken şletmelern problemlerne uygun kısıtların farklı oluşumları genel model de farklı şekllendrmektedr. Bu çalışmanın önem, Türkye dek şletmelern yapılan çalışmalarda üretmden, tüketme kadar olan aşamalarında blmsel teknkler kullanarak planlama yapmaya yönelmesn sağlamaktır. Buradak karar problemnde, br frmanın lojstk bölümünün dağıtım yapılan ürünlerne at bölgelern yük değerler ve taşımadak kg. brm fyatı tabloları kullanılarak frmanın dağıtım malyetler değşkenler şeklnde ortaya konuldu. Ayrıca frmanın dağıtım malyetne karşılık, dağıtım yapılan ürünlere at tablolar kullanılarak TDP modelyle ürünlern yen dağıtım malyet belrlend. Buradan da dağıtım malyetler karşılaştırılarak, dağıtım malyetnn mnmze edldğ görüldü. 3. BİR GIDA İŞLETMESİNDE UYGULAMA Burada verler kullanılan şletme Türkye de gıda sektöründe lk sıralarda yer almaktadır. Farklı gıda ürünlernn üretmden, tüketm noktalarına kadar dağıtımlarını da yapmaktadır. İşletmedek bu ürünlern tüketm noktalarına ulaştırılmasında ürünlern dağıtımlarıyla lgl br çok problem bulunmaktaydı. Bu nedenle şletmenn dağıtım problemne br düzenleme getrmek amacıyla TDP modelleme teknğ kullanıldı. Bu uygulama, şletmenn üretlen ürünlernn depodan lojstk bölüme zaman kaybetmeden taşınarak, alınan sparşlern mevcut yapılmış modelleme teknğ le yerlerne ulaştırılması ve karşılaşılacak problemlere hazırlıklı olup anında çözüm üretmek çn yapıldı. İşletmenn mallarına at dağıtım malyetlernn ortaya çıkarılmasında öncelkle; Dstrbütörlere dağıtım yapılan malların, mktarlarına at yıllık dağıtım tablosu, Dstrbütörlere dağıtım yapılan malların, her br seferdek kg fyatı ve km fyatını belrten değerler tablosu, Bunlara bağlı olarak dstrbütörlere yapılan dağıtımdak toplam sefer sayıları tablosu oluşturulmuştur. Frma malların dağıtımını 13 dstrbütöre Ocak- Aralık ayları arası 1.10gün, 2.10gün ve 3.10gün şeklnde yıllık olarak yapmaktadır. Bu çalışmada 13 dstrbütöre, Ocak- Aralık ayları arası 1.10gün, 2.10gün ve 3.10gün yapılan dağıtım verler kullanılmıştır. Frmanın dağıtımı yapılan ürünlernn, yük mktarlarına at yıllık dağıtımları (Ek-1) de, ürünlern her br seferdek kg fyatı ve km fyatını belrten değerler de (Ek-2) de verlmştr.

5 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Optmum Çözüm Planı Ürünlere at optmum dağıtım planı, frmanın 1.10 gün, 2.10 gün ve 3.10 gün de yapılan dağıtımlarına uygun olarak oluşturulup, Tamsayılı Doğrusal Programlama yöntemyle hesaplandı Karar Değşkenlernn, Parametrelern Tanımlanması ve hesaplanması Modelde sefer sayıları j değşkenler le tanımlanacak, bu değşkenlere bağlı ndslerde, dağıtım planında 1,2,3 olarak üç araç tpn (13 Ton, 20 Ton, 25 Ton), j1,2,3,,11 olarak da araçların sefer yaptığı on br yer belrleyecektr. j,. aracın j bölgesne yapması gereken sefer sayısını temsl eder. Ayrıca, araçların yeterl gelmemes halnde kralanacak araç sayıları Y değşken le tanımlanacaktır. Bu değşkenlere bağlı ndslerde, kralanacak. tp araç sayısını temsl edecektr. Ayrıca d j le belrtlen parametre,. tp aracın j bölgesne yapacağı sefer malyetn, e le belrtlen parametre,. tp br aracın 10 günlüğüne kralama malyetn belrtmektedr. Modelde kullanılan üç tp klmalı araç bulunmaktadır; 1 j 13 tonluk aracın j bölgesne yapması gereken sefer sayısı (Normal araç) 2 j 3 j 20 tonluk aracın j bölgesne yapması gereken sefer sayısı (Termokng) 25 tonluk aracın j bölgesne yapması gereken sefer sayısı (Termokng) şeklndedr. Ayrıca, araçların taşımada yeterl gelmemes halnde se ; Y 1 Kralanacak 13 tonluk araç sayısı Y 2 Kralanacak 20 tonluk araç sayısı Y 3 Kralanacak 25 tonluk araç sayısı olarak fade edlecektr. Bununla brlkte dağıtım planında k dstrbütörlern bulundukları yerler; 1. Afyon, 2. Ankara, 3. Antalya, 4. Balıkesr, 5. Burdur, 6. Bursa, 7. Edrne, 8. Eskşehr, 9. İstanbul, 10. İzmr, 11. Kayser, 12. Kırşehr, 13.Konya olarak belrlenmştr. Araç tpler ve sefer yapacakları yerler bu şeklde belrlendkten sonra, dağıtım planına at değşkenler, her br dstrbütör ve kullanılan araç türleryle (Ek-3) de tanımlanmıştır Sınırlayıcı Şartların Formüle Edlmes Bu karar değşkenlernde tanımlanan araç ve gdlecek yer tpne göre kısıtlar araçların maksmum 90 Km/h hızla gderek ve üç saatte 30 dk mola verecek şeklde oluşturulmuştur. Dağıtımda kullanılan araçların Km/h hızları dağıtım merkez le dstrbütörlern arasındak yol güzergahının şartlarından etklenmektedr. Modelde 13 Tonluk araçtan 14 adet, 20 Tonluk araçtan 8 adet ve 25 Tonluk araçtan 3 adet

6 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 128 kullanılmıştır. Buna göre kısıtta oluşan karar değşkenlernn katsayıları araçların dağıtım merkezlernden, dağıtım noktalarına gdş-gelş sürelern saat olarak fade etmektedr. Kısıtların sağ tarafındak değerler se araçların mümkün olduğunca yapacakları sefer sürelern belrtmektedr. j 0 ve tamsayı, Y 0 ve tamsayıdır. Dağıtım Planına At Araçların Sefer Sayıları Kısıtları; , , , , , , , Y (10gün x 24 saat=240 saat; 14araç x 10gün x 24saat= 3360 saat) , , , (8araç x 10gün x 24saat= 1920 saat) , , , , , , , , , , Y + 34, , Y , , (3araç x 10gün x 24saat=720 saat) şeklndedr. Modelde karar değşkenlernn tanımlanmasında kullanılan değşkenlere göre yük; Araçların 1.10 gün, 2.10 gün ve 3.10 gün de her br seferde taşıdığı mal mktarıdır. Buna göre aşağıda oluşturulacak olan yük kısıtındak, yük fades yerne Ek-1 dek yük değerler her br model (Her br l çn ocak ayından aralık ayına kadar, her br ay çersnde 1.10 gün,2.10gün ve 3.10 gün şeklnde üç model, toplam olarak yılda 3 x 12=36 model kurmak) çn ayrı ayrı kullanılmıştır. Dağıtım Planına At Araçların Yük Kısıtları Genel Olarak; şeklndedr Yük, 13 Yük, 13 Yük, 13 Yük, 13 Yük, Yük, 13 Yük Yük Yük Yük Yük 310 Yük 312 Yük Amaç Denklemnn Formüle Edlmes Modeldek amaç denklemnde, karar değşkenlernn katsayılarının hesabı şu şekldedr Tablo 2 dek kg fyatı üzernden hang aracın, hang bölgeye gdeceğ şeklnde araçların tonajına ve aylara göre hesabı yapılır. Ayrıca, frmanın taşeron frmayla yapmış olduğu sözleşme naklye brm fyatlarının %7,5 oranında değşmesdr. Bu değşme Ocak, Mart, Hazran, Temmuz, Ağustos ve Kasım ayları başlangıçlı olmuştur. Bu durum Ek-2 de gösterlmştr

7 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Bu değerler kullanılarak modeldek amaç denklemler aylara, 1.10 gün, 2.10 gün ve 3.10 gün dağılımına göre aşağıdak şeklde formüle edlmştr. Ocak-Şubat (1.10gün, 2.10gün ve 3.10 gün) (1. tp aracın kapastes (13 ton) x Gdlecek 1. bölgenn naklye kg fyatı (11046)= (Dyarbakır a götürülen br seferlk yük ün frmaya fatura edlen malyet olur). Z mn = Y Y Y Benzer şeklde Mart-Nsan-Mayıs, Hazran, Temmuz, Ağustos-Eylül-Ekm, Kasım-Aralık aylarına, 1.10 gün, 2.10 gün ve 3.10 gün dağılımlarına göre amaç denklemler oluşturulablr. Burada karar değşkenlernn ve parametrelern tanımlanması, sınırlayıcı şartların formüle edlmes ve amaç denklemnn formüle edlmesyle kurulan yen br modeln matematksel modelleme safhası tamamlanmış olur. Kurulan modeln geçerllğnn görülmes, verlen problem üzernden oluşan sonuçların, o problemle alakalı lk dönemdek sonuçların uygun olmasına bağlıdır. Eğer sonuçlar uygunsa, modeln çözümü olumlu kabul edlmektedr. Bu durum lteratürdek uygulamalarla da desteklenmektedr. Rggs e göre, eğer sonuçlar uygunsa, modeln çözümü olumlu kabul edlmektedr (Rggs, ). Modele At Yıllık Toplam Malyet Tablo 1 Modele At Dağıtım Malyet YTL. 176 Ykr Modele At Yıllık Toplam Yük Modele At Yıllık Toplam Sefer 2083 Not Tabloda yük mktarları ton olarak alınmıştır. Frma ürünler dstrbütörlere dağıtılırken, model çnde karar değşkenlernn malyetler belrlenp, kurulan amaç denklemnn matematksel modelleme safhası tamamlanmış, uygun br paket program olan Wnqsb paket programıyla çözümlenmeye hazır hale gelmştr. Elde edlen sonuçlara göre (Ek-5), modellerle oluşturulan optmum çözüm planına at dağıtım malyetlerne ulaşılmıştır Frmanın Uyguladığı Plan Frma dağıtım çn anlaşma yaptığı naklye frmasıyla 13 tonluk klmalı araç(lar) kullanmayı şart koşmuştur. Dağıtımı yapılan ürünler margarn ve lkt yağlar olduğu çn klmalı araçlar terch edlmştr. Dstrbütörlern, 1.10 gün, 2.10 gün 1

8 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 130 ve 3.10 gündek sparş oranlarının zaman zaman farklılık gösterdğ gözlenmştr. Özellkle sparşlern 3.10 günde yığılmasının sebepler özetle şöyle sıralanablr 1- Frma 3.10 günde fyat belrlemes yapmaktadır. 2- Frmanın bütçe gerçekleştrmes 3.10 günde gerçekleşmektedr. (Extra ürün skonto talepler yapılablmektedr) günde frma tarafından yapılan ürün dağıtımlarının ödemeler dstrbütörler tarafından, br sonrak ay başlarında yapılmasıdır. Frmanın dağıtım malyetn belrlerken, 13 dstrbütörün sparşlerne göre yapmış olduğu ocak ayından, aralık ayına kadar 1.10 gün, 2.10 gün ve 3.10 gündek malların taşınması sırasında aylara göre oluşan sefer sayılarına göre de (Ek-4) frmanın dağıtım planına at, dağıtım malyet ortaya çıkarılır. Tablo 2 Frmaya At Dağıtım Malyet Frmaya at Toplam Malyet = YTL. 189 Ykr Frmaya at Toplam Yük = Frmaya at Toplam Sefer = 2938 Tabloda yük mktarları ton olarak alınmıştır. Buna göre optmum çözüm planı ve frmanın uyguladığı plan karşılaştırıldığında, optmum çözüm planına at dağıtım malyet le frmaya at dağıtım malyet arasında yıllık tasarruf mktarının oluştuğu görülmektedr. Bu da Tablo 3 de verlmştr. Tablo 3 Frmaya At Çeştl Verler Frmaya At Toplam Verler; Yıllık Toplam Malyet = YTL.189 Ykr Yıllık Toplam Yük = Yıllık Toplam Sefer = 2938 Modele At Toplam Verler; Yıllık Toplam Malyet = YTL.176 Ykr Yıllık Toplam Yük = Yıllık Toplam Sefer = 2083 Yıllık Toplam Tasarruf = Frmanın Yıllık Toplam Malyet - Modeln Yıllık Toplam Malyet = = Tabloda yük mktarları ton olarak alınmıştır. Tablo 3 e bakıldığında yıllık toplam tasarrufun YTL. 13.Ykr olduğu görülür. Buda modelle yapılan dağıtım malyetnn, frmayla yapılan dağıtım malyetne göre % 5.48 oranında daha avantajlı olan br tasarruf yapıldığını gösterr. Bu model, frmanın dağıtım sstemyle aynı planda yapılmış ve dstrbütörlere frmanın ürettğ malları dağıtım sstemyle, tüketm noktalarına dağıtablecek şeklde model oluşturulmuştur.

9 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Bu çalışmada hesaplanan sonuçlara göre, tamsayılı doğrusal programlama le matematksel modeller kurarak, ekonomk yönüyle günümüz şletmelernde dağıtım malyetnn mnmze edlmesyle tasarrufların yapılableceğ gösterlmştr. Ayrıca şletmelern daha sonrak dönemlerde üreteceğ malların dağıtım malyetlernn önceden tahmn edleblmes mümkün olacaktır. 4. SONUÇ Frma le yapılan görüşmeler ve karşılıklı çalışmalar sonucunda frmanın dağıtım sstem ele alınıp sstem optmze edecek matematk modeller oluşturuldu. İşletmelern dağıtım problemne br düzenleme getrmek amacıyla TDP modelleme teknğ kullanıldı. Bu uygulama, şletmenn üretlen ürünlernn depodan lojstk bölüme zaman kaybetmeden taşınarak, alınan sparşlern mevcut yapılmış modelleme teknğ le yerlerne ulaştırılması ve karşılaşılacak problemlere hazırlıklı olup, oluşablecek problemlere anında çözüm getrecek şeklde düzenlend. Bu modeller, frmanın dağıtım sstemyle aynı planda yapılmış ve dstrbütörlere frmanın ürettğ malları dağıtım sstemyle, tüketm noktalarına dağıtablecek şeklde model oluşturuldu. Frmaya at verler alınıp oluşturulan modelle çözülerek çözüm sonuçları mevcut dağıtım sstemleryle karşılaştırılarak üstünlüğü gösterld. Yan modele at olan sonuçları mevcut model çözümleryle karşılaştırıldığında ürünlern dağıtımlarında malyet mnmzasyonunun olduğu görüldü. Bu çalışmada oluşturulan tamsayılı doğrusal programlama sonuçları karşılaştırıldığında öneml mktarlarda tasarrufların yapılableceğ gösterld. Bu da modelle yapılan dağıtım malyetler, frmayla yapılan dağıtım malyetne göre % 5.48 oranında daha avantajlı olan br tasarruf sağladığını gösterd. Ayrıca şletmelern daha sonrak dönemlerde üreteceğ malların dağıtım malyetlernn de önceden tahmn edleblmes de mümkün olableceğ gösterld.

10 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 132 KAYNAKÇA Balakrshnan, Anantaram, Harhara P. Natarajan and Mchael S. Pangburn (2000), Optmzng Delvery Fees For a Network of Dstrbutors, Manufacturng and Servce Operatons Management, Vol. 2, No. 3, pp Chen, Mngyuan and Wemn Wang (1997), A Lnear Programmng Model for Integrated Steel Producton and Dstrbuton Plannng, Internatonal Journal of Operatons and Producton Management, Vol. 17, No. 6, pp Durhan, A.C. and J.R. Sexton (1996), Spatal Competton Unform Prcng and Transportaton Effcency n the Calforna Processng, Amercan Journal of Agrcultural Economcs, Vol. 78, Issue. 1, p Ergülen, Ahmet (2005), İşletmelern Dağıtım Stratejlernn Oluşturulması Model Dağıtım Koşullarının Ağır Olduğu Türkye dek Doğu ve Kuzey İller Üzerne Örnek Br Uygulama, Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs, Clt 19, Sayı 1, Nsan, ss Groebner, D. F. (1985), Busness Statstc, Second Edton, A Bell and Howell Company, Oho. Rgss, J.L. (1975), Introducton to Management Operaton Research and Management Scence, Mc Graw-Hll Book Company, New York. Stapleton, D.M., J. B. Hana and D. Markussen (2003), Marketng Strategy Optmzaton Usng Lnear Programmng to Establsh an Optmal Marketng Mxture, Amercan Busness Revew.

11 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Ekler Ek-1(a-f) Frmanın dağıtımı yapılan ürünlernn yük mktarlarına at yıllık tonaj değerler Ek-1a Afyon AYLAR 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T Ankara 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Hazran Temmuz Ağustos Eylül Ekm Kasım Aralık Toplam Ek-1b Antalya Balıkesr AYLAR 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Hazran Temmuz Ağustos Eylül Ekm Kasım Aralık Toplam

12 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 134 Ek-1c Burdur Bursa AYLAR 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Hazran Temmuz Ağustos Eylül Ekm Kasım Aralık Toplam Ek-1ç Edrne Eskşehr AYLAR 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Hazran Temmuz Ağustos Eylül Ekm Kasım Aralık Toplam

13 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Ek-1d İstanbul İzmr AYLAR 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Hazran Temmuz Ağustos Eylül Ekm Kasım Aralık Toplam Ek-1e Kayser Kırşehr AYLAR 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Hazran Temmuz Ağustos Eylül Ekm Kasım Aralık Toplam

14 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 136 Ek-1f Konya AYLAR 1.10 gün 2.10 gün 3.10 gün T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Hazran Temmuz Ağustos Eylül Ekm Kasım Aralık Toplam Değerler Ton olarak alınmıştır. Araçlar 13 Tonluk ve klmalıdır. Ek-2 (a-d) Frmanın dağıtımı yapılan ürünlernn her br seferdek kg fyatı ve km fyatını belrten değerler Ek-2a Afyon Ankara Antalya AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. Ocak Ocak Ocak Şubat Şubat Şubat Mart Mart Mart Nsan Nsan Nsan Mayıs Mayıs Mayıs Hazran Hazran Hazran Temmuz Temmuz Temmuz Ağustos Ağustos Ağustos Eylül Eylül Eylül Ekm Ekm Ekm Kasım Kasım Kasım Aralık Aralık Aralık

15 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Ek-2b Balıkesr Burdur Bursa AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. Ocak Ocak Ocak Şubat Şubat Şubat Mart Mart Mart Nsan Nsan Nsan Mayıs Mayıs Mayıs Hazran Hazran Hazran Temmuz Temmuz Temmuz Ağustos Ağustos Ağustos Eylül Eylül Eylül Ekm Ekm Ekm Kasım Kasım Kasım Aralık Aralık Aralık Ek-2c Edrne Eskşehr İstanbul AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. Ocak Ocak Ocak Şubat Şubat Şubat Mart Mart Mart Nsan Nsan Nsan Mayıs Mayıs Mayıs Hazran Hazran Hazran Temmuz Temmuz Temmuz Ağustos Ağustos Ağustos Eylül Eylül Eylül Ekm Ekm Ekm Kasım Kasım Kasım Aralık Aralık Aralık

16 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 138 Ek-2ç İzmr Kayser Kırşehr AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. Ocak Ocak Ocak Şubat Şubat Şubat Mart Mart Mart Nsan Nsan Nsan Mayıs Mayıs Mayıs Hazran Hazran Hazran Temmuz Temmuz Temmuz Ağustos Ağustos Ağustos Eylül Eylül Eylül Ekm Ekm Ekm Kasım Kasım Kasım Aralık Aralık Aralık Ek-2d Konya Konya AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. AYLAR Kg. Fy. Km.Fy. Ocak Eylül Şubat Ekm Mart Kasım Nsan Aralık Mayıs Hazran Temmuz Ağustos

17 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Ek-3 Araç tpler ve sefer yapacakları yerlere at değşkenlern açıklamaları, Değşken Değşkenn açıklaması tonluk araçların Afyon a yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Ankara ya yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Antalya ya yaptığı sefer sayıları toplamı 13 tonluk araçların Balıkesr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Burdur a yaptığı sefer sayıları toplamı 13 tonluk araçların Bursa ya yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Edrne ye yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Eskşehr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların İstanbul a yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların İzmr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Kayser ye yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Kırşehr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Konya ya yaptığı sefer sayıları toplamı 20 tonluk araçların Afyon a yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Ankara ya yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk aracın Antalya ya yaptığı sefer sayıları toplamı 20 tonluk araçların Balıkesr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Burdur a yaptığı sefer sayıları toplamı 20 tonluk araçların Bursa ya yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Edrne ye yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Eskşehr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların İstanbul a yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların İzmr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Kayser ye yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Kırşehr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Konya ya yaptığı sefer sayıları toplamı

18 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN tonluk araçların Afyon a yaptığı sefer sayıları toplamı 31 Değşken Değşkenn açıklaması tonluk araçların Ankara ya yaptığı sefer sayıları toplamı 25 tonluk araçların Antalya ya yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Balıkesr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Burdur a yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Bursa ya yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Edrne ye yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Eskşehr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların İstanbul a yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların İzmr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk aracın Kayser ye yaptığı sefer sayısı tonluk araçların Kırşehr e yaptığı sefer sayıları toplamı tonluk araçların Konya ya yaptığı sefer sayıları toplamı şeklnde olacaktır. 313 Ek-4 (a-c) Frmanın Dağıtım Yapılan Mallarının Aylara, 1.10 gün, 2.10 gün ve 3.10 gün e göre Toplam Sefer Sayıları Ek-4a Aylar Afyon Ankara Antalya Balıkesr Burdur T T T T T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Haz Tem Ağust Eylül Ekm Kasım Aralık

19 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Ek-4b Aylar Bursa Edrne Eskşehr İstanbul İzmr T T T T T Ocak Şubat Mart Nsan Ek-4b nn devamı Aylar Bursa Edrne Eskşehr İstanbul İzmr T T T T T Mayıs Haz Tem Ağust Eylül Ekm Kasım Aralık Ek-4c Aylar Kayser Kırşehr Konya T T T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Haz Tem Ağust Eylül Ekm Kasım Aralık Yıllık Toplam Sefer Sayısı 2938 dr.

20 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 142 Ek-5(a-ç) Optmum çözüm planına at araçların aylara, 1.10 gün, 2.10 gün ve 3.10 gün e göre sefer sayıları Ek-5a AYLAR Afyon Ankara Antalya Balıkesr Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Haz. Tem. Ağust. Eylül Ekm Kasım Aralık T T T T

21 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Ek-5b AYLAR Burdur Bursa Edrne Eskşehr Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Haz. Tem. Ağust. Eylül Ekm Kasım Aralık T T T T

22 Ahmet ERGÜLEN ve Halm KAZAN 144 Ek-5c AYLAR İstanbul İzmr Kayser Kırşehr T T T T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Haz Tem Ağust Eylül Ekm Kasım Aralık

23 ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, Ek-5ç AYLAR Konya 13 T 20 T 25 T T Ocak Şubat Mart Nsan Mayıs Haz Tem Ağust Eylül Ekm Kasım Aralık Yıllık Toplam Sefer Sayısı 2083 tür.