EÜAŞ VE HİDROELEKTRİK ENERJİ

Transkript

1 EMO İÇ ANADOLU ENERJİ FORUMU (İÇEF) EÜAŞ VE HİDROELEKTRİK ENERJİ ATİLLA ÖZMEN EUAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HİDROLİK SANTRALLAR DAİRESİ BAŞKANI

2 2

3 Elektrik Üretim Anonim Şirketi Elektrik enerjisini verimli, kaliteli, sürekli, çevreye saygılı ve düşük maliyetli bir şekilde üretmek ve görevlendirilmesi halinde en uygun üretim tesisini kurmak amaç ve misyonuyla hareket eden EÜAŞ: Elektrik üretiminde yerli kaynak kullanımına önem gösterilmesini, Kaliteli ve ucuz elektrik üretimi için, verimlilik ve tasarruf tedbirlerinin uygulanmasını, Elektrik enerjisinin, tüm tüketicilere yeterli, kaliteli, sürekli ve düşük maliyetli bir şekilde sunulmasını, Avrupa Birliği müktesebatına uyum çerçevesinde, serbestleştirilme çalışmalarına katkıda bulunulmasını, 3 Serbest piyasa mantığı çerçevesinde, kendinde kalacak olan santralların en optimum şekilde işletilmesini

4 TANITIM ve FAALİYETLER EÜAŞ; elektrik enerjisi üretim hizmetlerini yürütmek amacıyla, Bakanlar Kurulu nun tarih ve 2001/2026 sayılı kararı ile kurulmuş olup; Sermayesi milyar YTL Toplam Personel Sayısı tür. KAMUNUN ELİNDEKİ TERMİK VE HİDROLİK ÜRETİM SANTRALLARININ; İŞLETİLMESİ, İNŞA HALİNDEKİLERİN TAMAMLANMASI, DSİ TARAFINDAN YENİ TESİS EDİLENLERİN DEVİR ALINARAK İŞLETİLMESİ, MALZEME YÖNETİMİ VE TEDARİKİ, BAKIM, ONARIM VE REHABİLİTASYONU, ETKB NİN GÖREVLENDİRMESİ İLE EPDK TARAFINDAN ÜRETİM TESİSLERİNİ KURMAK, İŞLETMEK ve KİRALAMAK, ONAYLANACAK 4 YENİ

5 TAŞRA TEŞKİLATI 19 TERMİK SANTRAL İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ 23 HİDROELEKTRİK SANTRAL İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ AFŞİN-ELBİSTAN LİNYİTLERİ İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ TEKNİK KONTROL VE LABORATUAR İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ 3 TESİS MÜDÜRLÜĞÜ İSTANBUL TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ MERKEZ AMBAR MÜDÜRLÜĞÜ KUMBURGAZ EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ 5

6 ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURULU GÜÇ Şirketimiz 2007 Mayıs sonu itibariyle; DİĞER 41,4% MW kurulu gücü ile Türkiye kurulu gücünün %58,6 sını, %58,6 36,6 milyar kwh üretimi ile Türkiye elektrik enerjisi üretiminin %48,3 ünü ü karşılamıştır. EÜAŞ %58,6 Toplam: MW ÜRETİM DİĞER %51,7 EÜAŞ %48,3 Toplam: 75.7 milyar kwh 6 Haziran/2007 Elektrik Üretim A.Ş. 6

7 EÜAŞ VE BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI KURULU GÜCÜ (2007) %52,3 %47, HİDROELEKTRİK SANTRAL TERMİK SANTRAL MW MW 7 Haziran/2007 Elektrik Üretim A.Ş. 7

8 ÜAŞ ve BAĞLI ORTAKLIK TERMİK SANTRALLARI HAMİTABAT T.S. AMBARLI FuelOil AMBARLI D.G. ORHANELİ T.S. BURSA D.G.K.Ç.S. ÇAN T.S. ALİAĞA MANİSA SEYİTÖMER T.S. TUNÇBİLEK T.S. SOMA A-B HOPA Fuel-Oil ÇATALAĞZI T.S. KANGAL T.S. ENGİL G.T. (VAN) AFŞİN-ELBİSTAN-A T.S. AFŞİN-ELBİSTAN-B T.S. DENİZLİ JEOTERMAL YENİKÖY T.S. YATAĞAN T.S. KEMERKÖY TS. 8

9 ÜAŞ HİDROELEKTRİK SANTRALLAR İŞLETME MÜDÜRLÜKLERİ ALTINKAYA HASAN UĞURLU ATAKÖY DOĞANKENT İKİZDERE GÖKÇEKAYA SARIYAR DEMİRKÖPR Ü HİRFANLI KEBAN ADIGÜZEL ÇILDI R KILIÇKAY A TERCA N KARACAÖREN VAN MENZELET KARAKAYA KEMER ASLANTAŞ ANTALYA ve YÖRESİ GEZENDE ATATÜRK ÇATALAN ADANA ve YÖRESİ 9

10 , TÜRKİYE KURULU GÜÇ GELİŞİMİ

11 2006 TÜRKİYE KURULU GÜCÜNÜN KURULUŞLARA GÖRE DAĞILIMI Otoprodüktör % 10,1 Mobil %1,8 Üretim Şirketleri %28,0 İşletme Hakkı Devri %1,6 MW ,2 EÜAŞ Otoprodüktör Mobil 4.100,5 EÜAŞ % 58,5 721,8 Üretim Şirketleri İşletme Hakkı Devri TOPLAM ,7 650, ,2 11

12 2006 YILI TÜRKİYE KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI KÖMÜR % 25,17 DOĞAL GAZ % 31,43 J EOTERMAL % 0,06 SIVI YAKIT % 6,12 DİĞER % 4,85 RÜZGAR % 0,14 HİDROLİK % 32,23 MW DOĞAL GAZ ,8 KÖMÜR ,8 J EOTERMAL SIVI YAKIT RÜZGAR HİDROLİK DİĞER TOPLAM 23, ,0 58, , , ,2 12

13 ÜRKİYE VE EÜAŞ KURULU GÜÇ GELİŞİMİ MW , , , , , TÜRKİYE 2006 EÜAŞ13

14 AŞ KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI (2006) MW KÖMÜR SIVI YAKIT DOĞAL GAZ J EOTERMAL HİDROLİK T O P L A M 7.761,0 876, ,9 15, ,2 Sıvı Yakıtlar %3,69 Doğal Gaz %16,46 J eotermal %0, ,1 Kömür %32,73 Hidrolik %47,06 14

15 2006 YILI TÜRKİYE ELEKTRİK ÜRETİMİ KURULUŞLARA GÖRE DAĞILIMI Yap-İşletDevret; %8,40 KURULUŞLA R Üreti m (GWh) EÜAŞ SANTRALLARI BAĞLI ORTAKLIK SANT EÜAŞ TOPLAM MOBİL SANT. İŞL.HAKKI DEVR.SANT Yap-İşlet; %24,24 Serbest Üretim Şti.; %7,26 EÜAŞ+Bağlı Ortaklık; %48,11 Mobil; %0,30 Otoprodüktör; İşl. Hak. Dev.; %2,31 %9, OTOPROD.SANT Yİ SANT YİD SANT. TÜRKİYE ÜRE.TOPL

16 ÜRKİYE ELEKTRİK ÜRETİMİ - ARTIŞ ORANLARI GWh artış %7,4 artış %7,2 artış %8, artış %8,

17 ÜAŞ IN TÜRKİYE ÜRETİMİNDEKİ PAYI GWh 200,000 20, % 84, , % 73,462 40,000 68,017 % 60,000 % 80,000 63, , , , ,400 % 77, , , , , , TÜRKİYE EÜAŞ 17

18 HİDROELEKTRİK ENERJİ 18

19 SU HAYAT VE ENERJİNİN KAYNAĞIDIR. İlk çağlardan beri suyun enerjisi mekanik enerjiye dönüştürülerek değirmenlerde tahıl öğütmek üzere kullanılmıştır. Günümüzde ise modern teknoloji ile suyun mekanik enerjisi elektrik enerjisine dönüştürülerek HİDROELEKTRİK ENERJİ adı ile çok geniş alanlarda faydalanılmaktadır 19

20 20

21 Ülkemizin elektrik üretimi tarihine bakıldığında 20. yüzyılın ilk çeyreğinde genel olarak aydınlatma amaçlı dizel generatörlerle küçük yerel tesisler kurulmuş, ilerleyen yıllarda ise küçük ve orta ölçekli hidroelektrik Santrallar ile kömür santralları tesis edilerek ulusal elektrik ağı kurulmuştur. 21

22 Geçen yüzyılın ortalarından itibaren Ülkemizde elektrik talebi ortalama % 8 civarında artış göstermiştir li yıllar sonları ile 1980 li yılların başlarında yaşanan elektrik arz sıkıntısının kısa vadede giderilmesine yönelik olarak 80 ve 90 lı yıllarda büyük güçlü doğalgaz santralları kurulmuştur 22

23 Ülkemiz elektrik sektörü 1935 yılında ETİBANK ın kurulması ile uzun bir süre bu kuruluş tarafından, sektörün belli bir büyüklüğe ulaşmasından sonra da 1971 yılından itibaren TÜRKİYE ELEKTRİK KURUMU tarafından yürütülmüştür 23

24 1985 yılında 3096 Sayılı Yasa nın yürürlüğe girmesi ile yap işlet devret ve yap işlet modeli adı altında özel sektörün katılımı sağlanmıştır yılında yürürlüğe giren 4628 Sayılı Yasa ve ilgili yönetmelikleri ile de elektrik üretim ve dağıtımı serbest piyasa ortamında yürütülecek şekilde düzenlemeye gidilmiştir 24

25 TÜRKİYE HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİNİN PROJE DURUMLARINA GÖRE DAĞILIMI ( 2006 ) TABLO 1 TANIMLAMA 1-İŞLETMEDE OLANLAR 2-İNŞA HALİNDEKİLER 3-KESİN PROJESİ HAZIR OLANLAR 5-PLANLAMASI HAZIR OLANLAR 6-MASTER PLANI HAZIR OLANLAR 7-İLK ETÜDÜ HAZIR OLANLAR TOPLAM PROJE SAYISI KURULU GÜÇ(MW) YILLIK ORT. ENERJİ (GWh) ORAN (%)

26 TABLO-2 MÜRACAAT EDİLEN VEYA EDİLEBİLECEK HES PROJELERİ (DSİ/EİE) TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) KATİ PROJESİ HAZIR OLAN HES LER ,56 70,56 PLANLAMA RAPORU HAZIR OLAN HES LER , ,30 MASTER PLAN RAPORU HAZIR OLAN HES LER , ,80 ÖN İNCELEME RAPORU HAZIR OLAN HES LER , ,25 İLK ETÜDÜ HAZIR OLAN HES LER ,65 721,88 TOPLAM , ,

27 TABLO-3 TÜZEL KİŞİLER TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN HES PROJELERİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM ,00 TABLO-4 İNŞAATI DEVAM EDEN MÜRACAAT EDİLEN VEYA EDİLEBİLECEK HES PROJELERİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM ,00 359,00 TABLO-5 İKİLİ ANLAŞMALAR KAPSAMINDAN ÇIKARILAN MÜRACAAT EDİLEN VEYA EDİLEBİLECEK HES PROJELERİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM ,00 734,

28 TABLO-6 YİD KAPSAMINDAN ÇIKARILAN MÜRACAAT EDİLEN VEYA EDİLEBİLECEK HES PROJELERİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM ,00 90,00 TABLO-7 MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK GRUP HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM ,00 100,

29 MÜRACAAT EDİLEN HES PROJELERİ ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) DSİ/EİE PROJELERİ ,099 TÜZEL KİŞİLER TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN HES PROJELERİ 694 4, ,19 8 ŞUBAT 2007 İTİBARİYLE İNŞAATI DEVAM ETMEKTE OLAN HES PROJELERİ TOPLAM 29

30 TÜRKİYE DEKİ HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİNİN PROJE DURUMLARINA VE ENERJİLERİNE GÖRE DAĞILIMI ( % İŞLETME 35% 14% İNŞA KPH FRH MPH 21% 8% 8% TOPLAM ÜRETİM : GWh İEH 30

31 HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİ VE GELİŞME DURUMU İŞLETME %35 PROJ E SEVİYESİNDE %57 İNŞA HALİNDE %8 31

32 2006 YILI TÜRKİYE ENERJİSİNİN TÜRKİYE ENERJİSİNİN KURULUŞ VE YAKIT CİNSLERİNE GÖRE KURULU GÜÇ DAĞILIMI BİRİM: MW TAŞ FUEL-OİL MOTORİ N İTHAL KÖMÜR EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR KURULUŞLAR EÜAŞ MOBİL SANTRALLAR KÖM ÜRÜ YAP İŞLET SANTRALLARI 1,320.0 YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI , , TOPLAM KAYNAKLARIN K.GÜCE KATKISI (%) 32

33 2006 YILI TÜRKİYE ENERJİSİNİN TÜRKİYE ENERJİSİNİN KURULUŞ VE YAKIT CİNSLERİNE GÖRE KURULU GÜÇ DAĞILIMI BİRİM: MW D.GAZ J.TERMA L NAFTA 2, , MOBİL SANTRALLAR YAP İŞLET SANTRALLARI 4,781.8 YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI 1,449.6 SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ 1, OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI , TOPLAM 8, , KURULUŞLAR EÜAŞ EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR KAYNAKLARIN K.GÜCE KATKISI (%) LİNYİT 4, , YEN.+ ATIK 33

34 2006 YILI TÜRKİYE ENERJİSİNİN TÜRKİYE ENERJİSİNİN KURULUŞ VE YAKIT CİNSLERİNE GÖRE KURULU GÜÇ DAĞILIMI BİRİM: MW KURULUŞLAR HİDROLİK BARAJL AKARS I U RÜZGA R ÇOK YAKITLILAR KATI+SIV SIVI+D.GA I Z 10, YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ ,144.1 OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI , , , EÜAŞ EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR MOBİL SANTRALLAR YAP İŞLET SANTRALLARI TOPLAM KAYNAKLARIN K.GÜCE KATKISI (%) 34

35 2006 YILI TÜRKİYE ENERJİSİNİN TÜRKİYE ENERJİSİNİN KURULUŞ VE YAKIT CİNSLERİNE GÖRE KURULU GÜÇ DAĞILIMI BİRİM: MW KURULUŞLARIN KATKISI(%) KURULUŞLAR TOPLAM EÜAŞ 19, , İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR MOBİL SANTRALLAR , , , , EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI YAP İŞLET SANTRALLARI YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI TOPLAM KAYNAKLARIN K.GÜCE KATKISI (%) 40,501.8 %100 35

36 2006 YILI TÜRKİYE ÜRETİMİNİN BİRİNCİL KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI EÜAŞ HİDROLİK 37,440,297,591 Akarsu 1,061,782,729 Göl ÖZEL SEKTÖR 188,149,900 Barajlı 3,618,861,130 Akarsu 1,848,561,943 HİDROLİK TOPLAMI 44,157,653,293 RÜZGAR TOPLAMI 129,358,021 YENİLENEBİLİR KAYNAKLAR TOPLAMI BİRİM: kwh Barajlı 44,287,011,314 FUEL-OİL 5,353,975,918 MOTORİN 17,335,799 TAŞ.KÖM. 2,854,133,976 İTHAL KÖM. 11,188,134,650 LİNYİT 32,302,831,805 JEOTERMAL LPG NAFTA DOĞALGAZ 94,085, ,740,317 1,889,565,565 77,386,943,885 BİOGAZ 39,652,983 DİĞERLERİ 80,880,698 TERMİK TOPLAMI 131,644,281, TÜRKİYE ÜRETİM TOPLAMI 175,931,292,650

37 DÜNYA HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ * TEORİK TANIMLAMA AFRİKA ASYA TEKNİK POTANSİYE POTANSİYE L L (GWh) (GWh) EKONOMİK POTANSİYEL (GWh) KUZEY VE ORTA AMERİKA GÜNEY AMERİKA DÜNYA TOPLAMI AVUSTRALYA/OKYANUS YA AVRUPA TÜRKİYE * Kaynak : Hydropower & Dams World Atlas

38 TÜRKİYE NİN HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ TEORİK (BRÜT) POTANSİYEL 433 MİLYAR kwh TEKNİK POTANSİYEL 216 MİLYAR kwh EKONOMİK POTANSİYEL 130 MİLYAR kwh 38

39 TÜRKİYE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ DÜNYA POTANSİYELİ İÇİNDE % 1 AVRUPA POTANSİYELİ İÇİNDE DE % 14 LÜK PAYA SAHİPTİR 39

40 Türkiye bilindiği üzere 26 adet hidrolojik havzaya ayrılmıştır. Havzaların ortalama yıllık toplam akışları 186 milyar m3 dür. En büyük havzalar Fırat ve Dicle olup toplam ülke potansiyelinin yaklaşık %28,5 ine sahip olduğu görülmektedir. 40

41 ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. TÜRKİYE DEKİ ANA NEHİR HAVZALARI 41

42 0 HAVZA NO ve ADI 01 MERİÇ 02 MARMARA 10 BURDUR-GÖLLER 11 AKARÇAY 04 K.EGE 16 KONY A-KAPALI 06 K.MENDERES 19 ASİ 05 GEDİZ 25 VAN-KAPALI 07 B.MENDERES 03 SUSURLUK 13 B.KARADENİZ 08 B.AKDENİZ 12 SAKARY A ARAS 09 ANTALY A 14 Y EŞİLIRMAK 20 CEY HAN 17 D.AKDENİZ 15 KIZILIRMAK SEY HAN 23 ÇORUH D.KARADENİZ DİCLE 21 FIRAT ORTALAMA ÜRETİM (GWh) TÜRKİYENİN HAVZA BAZINDA HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ

43 Ülkemizdeki hidroelektrik enerji potansiyelinin %20.3 ü Fırat, %8 i Doğu Karadeniz ve %11.5 i Dicle havzasında havzanın bulunmaktadır. potansiyeli Bu toplam üç brüt potansiyelin %40 ını oluşturup, kalan %60 oranındaki potansiyel ise diğer 23 akarsu havzası arasında 43

44 ÖNEMLİ HAVZALAR 44

45 FIRAT NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR KARAKAYA Yükseklik m Milyon m3 KEBAN Yükseklik (Talveg) :163 m : Milyon m : MW : 6000 GWh ATATÜRK Yükseklik Milyon m3 (Talveg) : 165 : : MW BİRECİK : GWh Yükseklik Milyon m3 (Talveg) : 63 m : : 672 MW : GWh (Talveg) : 168 m : : MW : GWh KARKAMIŞ Yükseklik m 157 Milyon m3 (Talveg) : 22 : : 189 MW 45

46 SAKARYA NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR GÜRSÖĞÜT Yükseklik (Talveg) KARGI Yükseklik (Talveg) : 65 m : 42 Milyon m3 : 194 MW : 246 GWh : 100 m : Milyon m3 : 242 MW : 276 GWh SARIYAR Yükseklik (Talveg) : 90 m : Milyon m3 : 160 MW : 400 GWh GÖKÇEKAYA Yükseklik (Talveg) YENİCE Yükseklik (Talveg) : 33 m : 58 Milyon m3 : 38 MW : 122 GWh BEYKÖY : 3X5,6 MW : 87 GWh PAMUKOVA :115 m : 910 Milyon m3 : 278 MW : : 3X5,6 MW

47 KIZILIRMAK NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR ( 1 ) ÖMERLİDÜZÜ Yükseklik (Talveg) : 18 m : 21 Milyon m3 : 1,3 MW : 10 GWh ÇERMİKLER Yükseklik (Talveg) GWh : 47 m : 63Milyon m3 : 3MW : 11 İMRANLI Yükseklik (Talveg) GWh SARAÇ Yükseklik (Talveg) GWh : 21 m : 17 Milyon m3 : 2,4 MW : 18 BAYRAMHACILI Yükseklik (Talveg) 165 GWh : 27 m : 30 Milyon m3 : 5MW : 30 YAMULA Yükseklik (Talveg) m3 443 GWh : 108 m : Milyon : 200 MW : : 45 m : 912 Milyon m3 : 70 MW : HİRFANLI Yükseklik (Talveg) m3 : 78 m : Milyon : 128 MW : 47

48 KIZILIRMAK NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR ( 2 ) KAPULUKAYA Yükseklik (Talveg) m3 190 GWh KESİKKÖPRÜ Yükseklik 250 GWh : 49 m : 95Milyon m3 : 76MW : : 44 m : 282 Milyon : 54 MW : OBRUK Yükseklik (Talveg) m3 5,538GWh : 200 MW : ALTINKAYA Yükseklik (Talveg) m GWh HAMZALI Yükseklik (Talveg) : 40 m : 316 Milyon m3 : 60 MW : 250 GWh BOYABAT Yükseklik (Talveg) m GWh : 67 m : 661 Milyon : 140 m : Milyon : 700 MW : : 150 m : 3.557Milyon : 513 MW : DERBENT Yükseklik (Talveg) m3 : 29 m : 213 Milyon : 58 MW : 48

49 YEŞİLIRMAK NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR GÖLOVA Yükseklik (Talveg) KILIÇKAYA GWh : 103 m Yükseklik (Talveg) : 22 m : 65Milyon m3 : 1 MW : 3 : 1400 Milyon 3 m : 124 MW Yıllık Üretim : ÇAMLIGÖZE GWh : 32 m Yükseklik 332 (Talveg) : 52 Milyon m3 : 32 MW : 88 GWh HASAN UĞURLU Yükseklik (Talveg) : 175 m : Milyon m3 : 500 MW : GWh KÖKLÜCE Yükseklik (Düşü) 588 GWh SUAT UĞURLU Yükseklik (Talveg) m3 ALMUS Yükseklik (Talveg): 78 m : 950 Milyon m3 : 27 MW : 99 GWh ATAKÖY Yükseklik (Talveg) GWh : 22 m : 3 Milyon m : 6 MW : : 400 m : 90 MW : : 51 m : 182 Milyon 49 : 46 MW :

50 ÇORUH NEHRİ ANAKOL ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR ( 1 DEMİRÖZÜ Yükseklik (Talveg) LALELİ Yükseklik (Talveg) 245 GWh : 122 m : 969 Milyon m3 : 99 MW : GÜLLÜBAĞ Yükseklik (Talveg) 285 GWh : 33 m : 62 Milyon m3 İSPİR Yükseklik (Talveg) 327 GWh : 85 m : 367 Milyon m3 : 54 MW : : 61 m : 21 Milyon m3 : 84 MW : AKSU Yükseklik (Talveg) 344GWh : 114 m : 185 Milyon m3 : 120 MW : 50

51 ÇORUH NEHRİ ANAKOL ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR (2 ARKUN Yükseklik (Talveg) 788 GWh YUSUFELİ Yükseklik (Talveg) : 223 m : Milyon 3 m : 540 MW : GWh ARTVİN Yükseklik (Talveg) GWh :129 m : 283 Milyon m3 : 222 MW : BORÇKA Yükseklik (Talveg) 1.039GWh : 86 m : 419 Milyon m3 : 300 MW : : 135 m : 167 Milyon m3 : 332 MW : DERİNER Yükseklik (Talveg) : 207 m : Milyon 3 m : 670 MW : MURATLI GWh Yükseklik (Talveg) : 44 m : 75 Milyon m3 : 115 MW : 444 GWh 51

52 CEYHAN NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR KILAVUZLU Yükseklik (Talveg) GWh BERKE Yükseklik (Talveg) m GWh : 56m : 74 Milyon m3 : 54 MW : 99 : 186 m : 427 Milyon : 510 MW : ASLANTAŞ Yükseklik (Talveg) m3 569 GWh MENZELET Yükseklik (Talveg): 136 m : Milyon m3 : 124 MW SIR : 515 Yükseklik (Talveg) : 106 m GWh : 1.120Milyon m3 : 284 MW : 725 GWh : 78 m : Milyon : 138 MW : 52

53 EÜAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HİDROLİK SANTRALLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ 53

54 Hidrolik Santrallar Daire Başkanlığı, doğrudan doğruya santrallerde elektrik enerjisi üretimi faaliyetlerinin sürdürülmesinden sorumlu EÜAŞ bünyesindeki iki daire başkanlığından biridir. DSİ Genel Müdürlüğü, İller Bankası, belediyeler gibi tüzel kişiliklerin tesis ettiği ve yasal düzenlemeler gereği EÜAŞ a devredilmiş veya teslim edilmiş Hidroelektrik santrallerde işletme, bakım, onarım, revizyon ve rehabilitasyon faaliyetlerini planlayıp uygulamaya koyarak elektrik enerjisi üretimini sağlamak Hidrolik Santrallar Dairesi 54

55 Santrallarımızın 45 adedi barajlı, 3 adedi doğal göl santralı, 62 adedi ise kanal tipi hidroelektrik santraldır. Hidrolik Santrallar Dairesi Başkanlığı bünyesindeki santralların 41 adedi şirketimizce kadrolu istihdam edilen personel ile, 69 adedi ise taşra işletme müdürlükleri sorumluluğunda hizmet alımı yoluyla işletilmektedir. 55

56 BAŞKANLIĞIMIZA BAĞLI MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATI MERKEZ MÜDÜRLÜK SAYISI : 5 ADET TAŞRA MÜDÜRLÜK SAYISI : 23 SANTRAL SAYISI : 110 HES ADET KURULU GÜÇ : MW 56

57 ALTINKAYA HES EÜAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÖKÇEKAYA HES DEMİRKÖPRÜ HES ADIGÜZEL HES DOĞU KARADENİZ DOĞANKENT YÖRESİ HES HASAN UĞURLU HES HES ALMUS HES KILIÇKAYA HES SARIYAR HES KEBAN HES HİRFANLI HES KARAKAYA HES ÇATALAN MENZELET HES HES KEMER HES KARACAÖREN HES ASLANTAŞ HES GEZENDE HES ANTALYA VE YÖRESİ HES VAN SANTRALLARI HES ATATÜRK HES ADANA VE YÖRESİ HES 57

58 SU GELİRLERİNE GÖRE YILLIK ÜRETİM DEĞERLERİ MİNİMUM ÜRETİM (KURAK MEVSİM) 22 Milyar kwh ORTALAMA ÜRETİM 32 Milyar kwh MAKSİMUM ÜRETİM (YAĞIŞLI MEVSİM) 52 Milyar kwh TEORİK ÜRETİM 97 Milyar kwh 58

59 HİDROLİK SANTRALL DÖNEMİ ÜRETİMLERİ (milyar kw 60 Fiili Program aylık HİDROLİK SANTRALLARDA ÜRETİM SU GELİRLERİNE BAĞLI OLARAK YAPILMAKTADIR Haziran/2007 yıllık Elektrik Üretim A.Ş

60 2006 YILI EÜAŞ ÜRETİMİNİN DAĞILIMI 2006 (OCAK-ARALIK) BİRİNCİL KAYNAKLAR ÜRETİM (GWh) EÜAŞ+B.O PAYI % ,25 KÖMÜR ,20 DOĞALGAZ ,68 JEOTERMAL 94 0,11 TERMİK TOPLAM ,24 HİDROLİK ,76 GENEL TOPLAM SIVI YAKITLAR TERMİK SIVI YAKITLAR 1% KÖMÜR 35% HİDROLİK 46% J EOTERMAL 0% DOĞALGAZ 18% 60

61 (Milyon m3) 1. KADEME BARAJLARA GELEN SULAR 59,731 47,994 55,244 50,761 53,416 51,320 51,509 51,884 70,000 60,000 50,000 40,000 31,289 20,000 37,402 30,000 33,989 40,000 59,615 58,030 50,000 62,847 60,000 65,497 UZUN YILLAR ORTALAMASI m3 70,000 10, ( H A Z. ) 0 30,000 20,000 10,

62 TÜM BARAJLARA GELEN SULAR (Milyon m3) 127,956 97, ,060 88, , , , , ,000 78,509 40, ,126 60, ,356 80,000 86, , , , , , , , , , , , , , ,345 UZUN YILLAR ORTALAMASI m3 20, ( H A Z. ) 0 80,000 60,000 40,000 20,

63 TÜM SANTRALLARIN ÜRETİMLERİ (kwh) 5,000 38,691 35,045 30,025 26,304 31,663 37,272 45,000 40,000 35,000 30,000 25,000 20,000 14,843 10,000 20,412 15,000 27,675 20,000 33,005 25,000 28,877 30,000 31,661 35,000 37,366 40,000 39,505 45,000 40,668 UZUN YILLAR ORTALAMASI kwh 0 ) AZ H 1 7( ,000 10,000 5,

64 FIRAT HAVZASI KADEME SANTRALLARI ATATÜRK HES KEBAN HES BİRECİK HES KARAKAYA HES KARKAMIŞ HES 64

65 FIRAT HAVZASI 5 YILLIK ÜRETİM DEĞERLERİ Milyon kwh 45,000 38,691 KEBAN ÖZLÜCE 14,843 15,000 KARKAMIŞ 10,000 5, EÜAŞ HES Üretimi ,310 20,000 KARAKAYA 25,837 25,000 22,512 27,133 30,000 35,045 35,000 40,668 40,000 ATATÜRK 2007 (15 HAZ.) FIRAT Havzası Üretimi Fırat Havzası Santralları EÜAŞ Toplam Hidrolik Üretiminin yaklaşık % 65 ını karşılamaktadır. 65

66 EÜAŞ HİDROLİK SANTRALLARI Emre Amade Faktörü (%)

67 EÜAŞ HİDROLİK SANTRALLARI Kapasite KullanımFaktörü (%) Kapasite Kullanım Faktörü (%) 67

68 BÜYÜK REHABİLİTASYONLAR 68

69 Temel Hedefler Şirketimize bağlı 110 HES in Rehabilitasyonu ile Otomasyon, SCADA ve İletişim Sistemlerinin Modernizasyonunun Tamamlanması HES lerin Türkiye çapında 7 adet olarak düşünülen Havza Üretim Kontrol Merkezleri ile uzaktan kumanda/kontrol edilmesi Havza Üretim Kontrol Merkezlerinin de Ankara daki Ana Üretim Kontrol Merkezine bağlanması ve tüm HES lerin tek merkezden izlenmesinin sağlanması Aynı akarsu Havzası üzerinde bulunan HES lerin Optimizasyonu Havza Bazında Optimizasyon (Suyun Verimli Kullanımı) Santral/Ünite Bazında Optimizasyon (Makinelerin Maksimum Enerji Üretimi için Verimli Kullanımı) 69

70 Havza/Santral/Ünite Optimizasyonu Pazarlama, Fiyatlandır ma Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ekonomik Verim Su Verileri (DSİ, EİEİ) Meteoroloji ve Su geliri Tahminleri Uzun Vadeli Modelleme/ Simulasyon (2 hafta-2 yıl) Kısa Vadeli Modelleme (SaatlikHaftalık) Sistem Optimizasyonu (Verimli Su Kullanımı) Üretim Programı ve Planlamas ı Gerçek Zamanlı Program ve Sevk Üretim Kontrol Merkezi Santral/Ünite Optimizasyonu (Santralın Rehabilitasyonı, SCADA Otomasyonu ve Uzaktan Kontrol Sistemleri sayesinde Verimli Makine Kullanımı 70

71 Başkanlığımız Tarafından Yürütülen Çalışmalar Keban Rehabilitasyonu Atatürk ve Karakaya HES lerinin Sistemlerinin Yenilenmesi İletişim ve Kumanda Çoruh Havzasında Borçka ve Muratlı HES lerinin Kontrol ve Kumanda Sistemlerinin Devreye Alınması Fırat, Sakarya, Kızılırmak ve Gediz Havzalarındaki 28 HES in rehabilitasyonu Santral Rehabilitasyonu ve Modernizasyonu SCADA ve Otomasyon Sistemi Merkezi Havza Uzaktan Kumanda ve Kontrol Sistemi Su Değeri Modeli (Sadece Kızılırmak Havzası için) Yan Hizmetler Türbin Verimliliği 71

72 KEBAN HES REHABİLİTASYONU İŞİN KAPSAMI MALİYET İŞİN SÜRESİ İHALE TARİHİ SAFHASI KOMPLE REHABİLİTASYON $ İHALE AŞAMASINDA 72

73 Atatürk ve Karakaya HES Kontrol, Kumanda ve Haberleşme Sistemlerinin Rehabilitasyonu SAĞLANACAK FAYDALAR Yan hizmetler antlaşmasından sağlanacak ekonomik fayda Güvenilirliğin ve kararlılığın yükselmesi Bakım onarım ve arıza giderlerinin azalması Merkezi kontrol ile daha az personel Daha verimli çalışma Havza işletim sistemine imkan sağlanması 73 İşletme kolaylığı

74 Keban, Kadıncık 2, Hasan Uğurlu 1+2, Seyhan 1, Kesikköprü, Gökçekaya, Sarıyar ve Hirfanlı HES in türbin çarklarının modern tasarımlı, yüksek verimli türbin çarkları ile değiştirilmesi 74

75 MALİYETLER 75

76 MALİYETLER ( 2006 YILI ) SANTRAL KURULU GÜCÜ MALİYETE ESAS NET ÜRETİM (kwh) 11, ,415,349,976 YKRŞ/ kwh MALİYETLER Cent/ kwh SINAİ MALİYET 261,373, İ.H.D.İLE DAĞITIMDAN GELEN 44,815, İŞLETMEYE GELEN (FİNANSMAN GİDERİ) 12,697, BAĞLI MÜD. 2,624, GENEL MÜD.MASR. 88,658, TİCARİ MALİYET (YTL) 410,169,

77 İÇ ANADOLU BÖLGESİ VE HİDROELEKTRİK ENERJİ 77

78 İÇ ANADOLU BÖLGESİNDE EÜAŞ HİDROLİK SANTRALLAR DAİRESİNE BAĞLI OLARAK ÇALIŞAN SANTRALLAR MÜDÜR LÜK ADI SANTRAL ADI HİZMETE GİRİŞ YILI TİPİ YILLIK ÜRETİMİ ( kwh ) ( MW ) ESKİŞEHİR 1973 BARAJ YENİCE ANKARA 2001 BARAJ SARIYAR HASAN POLATKAN HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ SARIYAR H.P. ANKARA 1956 BARAJ GEZENDE HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ BOZKIR KONYA 1952 KANAL GÖKÇEKAYA HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ GÖKÇEK AYA BULUND UĞU İL KURULU GÜCÜ 400,000, ,780, ,000, ,000 78

79 MÜDÜR LÜK ADI SANTRAL ADI MÜDÜRL ÜĞÜ HİZMETE GİRİŞ YILI TİPİ KURULU GÜCÜ ( MW ) YILLIK ÜRETİMİ ( kwh ) 300,000, ,000,00 0 HİRFANLI KIRŞEHİR 1960 BARAJ KESİKKÖPRÜ ANKARA 1967 BARAJ KIRIKKALE 1989 BARAJ GÖKSU KONYA 1959 KANAL ,000,000 SIZIR KAYSERİ 1961 KANAL ,000,000 BÜNYAN KAYSERİ 1928 KANAL ,000,000 İVRİZ KONYA 1986 KANAL ,000,000 DERE KONYA 1972 KANAL ,000,000 PINARBAŞI KAYSERİ 1924 KANAL ,000 ÇAMARDI NİĞDE 1965 KANAL ,000 KAPULUKAYA HİRFANLI VE YÖRESİ HES İŞLETME BULUND UĞU İL 190,000,

80 MÜDÜR LÜK ADI KILIÇKAYA HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ SANTRAL ADI BULUND UĞU İL HİZ. GİRİŞ YILI TİPİ KURULU GÜCÜ ( MW ) YILLIK ÜRETİMİ ( kwh ) KILIÇKAYA SİVAS 1990 BARAJ ,000,000 ÇAMLIGÖZE SİVAS 2000 BARAJ ,000,000 KOYULHİ SAR SİVAS 1957 KANAL , ,31 3 TOPLAM Ö.İ.B. DEVR. HES LER BEYKÖY TOPLAM GENEL TOPLAM ESKİŞEHİR 2000 KANAL , ,

81 İÇ ANADOLU BÖLGESİNDE ÖZEL SEKTÖR TARAFINDAN İNŞAATINA DEVAM EDİLEN HES PROJELERİ* SIRA NO PROJENİN YERİ GÜCÜ (MW) 1 Sivas İli, Koyulhisar HES Karaman İli, Kanal Tipi Damlapınar HES Çankırı İli, Yazı HES 4 Ankara İli, Çeşmebaşı Reg. ve HES 5 Sivas İli, Saraçbendi HES Kayseri İli, Kanal Tipi Çamlıca III HES Kırıkkale İli, Hamzalı HES Nevşehir İli, Sarıhıdır HES Nevşehir İli, Avanos Regülatörü vecemel HES Kayseri İli, Pınarbaşı İlçesi, Zamantı Nehri, Zamantı - Bahçelik HES Karaman İli, Kepezkaya HES Nevşehir İli, Bayramhacılı HES 13 Sivas İli, Suşehri İlçesi, Kelkit Çayı üzeri, Suşehri 1.2 TOPLAM *

82 İÇ ANADOLU BÖLGESİ İLLERİNDEKİ HİDROLİK SANTRAL PROJELERİ ÖZETİ (ANKARA-AKSARAY-ÇANKIRI-ESKİŞEHİR-KARAMAN-KAYSERİKIRIKKALE-KIRŞEHİR-KONYA-NEVŞEHİR-NİĞDE-SİVAS-YOZGAT) SAYISI 30 TABLO 1 HİDROELEKRİ K SANTRAL PROJELERİ DURUMU İşletmede Olan Projeler KURULU GÜCÜ (MW) ORTALA MA (MWh) GÜVENİLİR (MWh) İnşaa Olan Projeler Kati Projesi Hazır Planlama Raporu Hazır Master Plan Raporu Hazır 16 İlk Etüdü Hazır 97 TOPLAM *

83 SAYISI TABLO - 2 MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK HİDROELEKTRİ K SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ (DSİ-EİE) DURUMU KURULU GÜCÜ (MW) ORTALAM A (MWh) GÜVENİLİR (MWh) 1 Kati Projesi Hazır Planlama Raporu Hazır Master Plan Raporu Hazır Ön İnceleme Raporu Hazır İlk Etüdü Hazır TOPLAM 83 *

84 SAYISI DURUM U KURULU GÜCÜ (MW) ORTALAM A (MWh) GÜVENİLİ R (MWh) TABLO 3 TÜZEL KİŞİLER TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ 43 TABLO 4 İNŞAATI DEVAM ETMEKTE OLAN MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ TABLO 5 İKİLİ ANLAŞMALAR KAPSAMINDAN ÇIKARILAN MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ TABLO - 6 YAP İŞLET DEVRET (YİD) KAPSAMINDAN ÇIKARILAN MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ TABLO 7 MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK GRUP HİDROELEKTRİK SANTRAL * PROJELERİ LİSTESİ

85 Hidroelektrik Santrallar; çevreyle uyumlu, temiz, yenilenebilir, pik talepleri karşılayabilen, yüksek verimli (% 90 ın üzerinde), yakıt gideri olmayan, enerji fiyatlarında sigorta rolü üstlenen, uzun ömürlü (200 yıl), yatırımı geri ödeme süresi kısa (5-10 yıl), işletme gideri çok düşük (yaklaşık 0,2 cent/kwh), dışa bağımlı olmayan yerli bir kaynaktır. 85

86 İşletme Gideri Çok Düşük Çevreyle Uyumlu Yerli Yenilenebilir Temiz Yatırım Geri Ödeme Süresi Kısa (5-10 yıl) Pik Talepleri Karşılayabilen Uzun Ömürlü (200 yıl) Yakıt Gideri Olmayan Yüksek Verimli (% 90 ın üzerinde) 86

87 TEŞEKKÜR EDERİM 87