HABİTAT DİREKTİFİ KAPSAMINDAKİ ÇALIŞMALAR

Transkript

1 T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DOĞA A KORUMA VE MİLLM LLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ Doğa a Koruma Dairesi Başkanl kanlığı HABİTAT DİREKTİFİ KAPSAMINDAKİ ÇALIŞMALAR Hazırlayan: Serhan ÇAĞIRANKAYA Ziraat Mühendisi Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü scagirankaya@cevreorman.gov.tr

2 SUNUM İÇERİĞİ 1. Doğa Koruma Açısından Türkiye nin Durumu 2. AB Uyum Sürecinde Bugüne Kadar Yapılan Çalışmalar ve Sonuçları 3.Türkiye İçin Natura 2000 Uygulama Stratejisi Projesi, Projeye Bakış Açımız ve Beklentilerimiz

3 1.1. Biyolojik Çeşitlilik Varlığı Türkiye Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları arasında köprü görevi görmektedir: Farklı topografik yapı ve iklim koşulları sonucunda kumullardan step bozkırlarına, alüviyal ovalardan göllere nehirlere kadar pek çok farklı habitata ve bunun sonucu olarak zengin tür çeşitliliğine sahiptir.

4 1.1. Biyolojik Çeşitlilik Varlığı Tüm m Avrupada bulunan bitki türünün t 75% Ülkemizde bulunmaktadır. Yaklaşı şık endemik bitki türüt 132 memeli,, 4644 kuş, 106 sürüngen ve 345 balık k türüt bulunmaktadır.

5 1.2. Korunan Alanlar KORUMA DURUMU TOPLAM ADET TOPLAM ALAN (ha) MİLLİ PARK TABİATI KORUMA ALANI TABİAT ANITI TABİAT PARKI YABAN HAYATI SAHASI KORUNAN ORMAN ALANLARI TOHUM MEŞCERE ALANLARI ÖZEL ÇEVRE KORUMA ALANLARI DOĞAL SİTLER 1145 N/A RAMSAR ALANLARI TOPLAM Korunan Alanların, n, Toplam ülke alanına na oranı: %5,2 Boşluk Analizi çalışmaları devam etmektedir.

6 1.3. Mevcut Yasal Mevzuat HABITAT KORUMA Çevre Kanunu (2872, 5491 ÇKDYDK ) Milli Parklar Kanunu ( ) Özel Çevre Koruma Bölgelerine B İlişkin Kanun HükmH kmünde Kararname ( ) Kültür r ve Tabiat Varlıklar klarını Koruma Kanunu (1983) TÜR R KORUMA Kara Avcılığı ığı Kanunu ( ) Su Ürünleri Kanunu ( ) ) Hayvanları Koruma Kanunu ( )

7 1.4. Üye Olunan Uluslararası Sözleşmeler 1. Biyolojik Çeşitlilik itlilik SözleS zleşmesi (1997) 2. Cartegana Protokol kolü (2004) 3. CITES Sözleşmesi mesi (1996) 4. Barselona Sözleşmesimesi (1988) 5. Bükreş Sözleşmesi (1994) 6. Kültürel ve Doğal Mirasın n Korunması Sözleşmesi (1983) 7. Erozyonla Mücadele M SözleS zleşmesimesi (1998) 8. Avrupa Peyzaj SözleS zleşmesimesi (2003) 9. Bern Sözleşmesimesi (1984) 10. Ramsar Sözleşmesimesi (1994) 11. Paris SözleS zleşmesi mesi (1966) 12. İklim Değişikli ikliği i SözleS zleşmesi (2004)

8 2. AB Uyum Sürecinde Bugüne Kadar Yapılan Çalışmalar ve Sonuçları 1.Türkiye nin AB Sürecindeki Sorumlulukları 2.Türkiye için AB Adaylık Süreci 3. Eşleştirme Projesi kapsamındaki çalışmalar 4. Eşleştirme Projesinin çıktıları

9 2.1 Türkiye nin AB Sürecindeki Sorumlulukları Habitat Direktifi (92/43/EEC), Kuş Direktifi (79/409/EEC) CITES SözleS zleşmesi ile ilgili AB Direktifleri (338/97/EC, 1808/2001/EC).

10 2.2 Türkiye için AB Adaylık Süreci Avrupa Birliği i Devlet ve Hükümet H Başkanlar kanlarının n 17 Aralık k 2004 tarihli Zirvesinde aldığı karar doğrultusunda, 3 Ekim 2005 tarihinde yapılan Katılım Konferansı ile Türkiye T resmen AB ye katılım müzakerelerine başlam lamıştır.

11 92/43/EEC sayılı Habitat direktifi mevzuat boslugu analizi-1 Habitatların n ve flora ve fauna türlerinin t korunmasıyla ilgili birkaç kanun ve yönetmelik y bulunmakla birlikte hiçbiri Direktif in in AB gereklerini bütünüyle b yerine getirmemektedir. Çelişkili mevzuat hükümleri h mevcuttur. AB nin koruma ( conservation )) tanımı, Çevre Kanunda nda ya çevre korunması ( environmental protection) olarak yansıtılm lmıştır. KültK ltür r ve Tabiat Varlıklar klarının n Korunması Kanunu ile tanımlanan koruma,, AB nin tanımıyla örtüşmemektedir. Başka hiçbir AB tanımı yansıtılmam lmamıştır. Çevre Kanunu, Milli Parklar Kanunu ve Su Ürünleri Kanunu nun tümüt belirli doğal yaşam am alanlarının değiştirilmesini ve/veya bozulmasını engellemeye yönelik y önlemler içermektedir. i SAClarin tanimlanmasina yonelik hukumler hicbir mevzuatta ele alinmamistir.

12 92/43/EEC sayılı Habitat direktifi mevzuat boslugu analizi-2 Ek IV de belirtilen türlerden t sadece memeli ve kuşlar lar Kara Avcılığı ığı Kanunu kapsamında dır. d Ek V de listelen türlerle t ilgili gerçekle ekleştirilen tirilen çalışmaların gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi gerektiği, i, Milli Parklar Kanunu, önemli peysaj özellikleri taşı şıyan alanların n idaresine dair hükümler h içermektedir. i Ancak tür t koruma yer almamaktadır. Gelişig igüzel öldürmeler hakkındaki belirli AB hükümleri, h Kara Avcılığı ığı Kanunu ve Hayvanları Koruma Kanunu ile düzenlenmiştir. Flora ve faunanın n korunması ile ilgili halka yönelik y genel bilgi ve eğitim e itim ilerletilmesi için i in mekanizmaların oluşturulmas turulması (Direktif 22. maddesi) konusunun geliştirilmesi Diğer AB yükümly mlülükleri ve AB Direktifi Ekler, mevcut mevzuatta yansıtılmam lmamıştır.

13 2.2 Türkiye için AB Adaylık Süreci Bir AB adayı ülke olarak Türkiye: T Habitat Direktifinin merkezini oluşturan Natura 2000 ekolojik ağıa ile ilgili hazırl rlık çalışmalarını gerçekle ekleştirmek amacıyla, çalışmalarını başlatm latmıştır. Natura 2000 alanlarının n belirlenmesi çalışmalarının çok sayıda uzmanla birlikte detaylı bilimsel çalışmalar gerektiren ve oldukça a uzun zaman alacak bir çalışma sürecine girilmiş olduğunun unun da bilincindedir.

14 2.2 Türkiye T için i in AB Adaylık k Süreci S Türkiye nin AB mevzuatı uyum sürecinde s çevre alanında nda üzerine düşen d yükümlülükleri yerine getirebilmesi için i in gerekli kapasitenin oluşturulmas turulması amacıyla; Türkiye İçin Çevre Alanında nda Kapasite Geliştirilmesi Projesi gerçekle ekleştirilmiştir. tir.

15 2.3 EşleE leştirme Projesi kapsamındaki çalışmalar Proje, Türk T ve Alman taraflarınca yürütülen y bir Eşleştirme projesi olmuştur. (Twinning) Projenin ana amacı,, TürkiyeT rkiye nin AB çevre mevzuatına uyumu konusunda ihtiyacı olan kapasitenin oluşturulmas turulmasına katkıda bulunmaktır.

16 2.3 Eşleştirme Projesi kapsamındaki çalışmalar PROJENİN N DOĞA A ALT BİLEB LEŞENİ Doğa a Alt Bileşeni eni nin nin amacı ise AB nin doğa koruma konusundaki direktiflerinin uyumu ve uygulanması ile ilgili olarak gerekli kurumsal kapasitenin oluşturulmas turulmasıdır. r. Projenin Doğa a Alt Bileşeni eni kapsamındaki bu çalışmalar Temmuz 2006 tarihinde sona ermiştir.

17 2.3 EşleE leştirme Projesi kapsamındaki çalışmalar 1. Türkiye de doğa koruma yönetimi konusunda detaylı değerlendirme 2. Mevcut Durum Analizi, 3. Doğa Koruma Taslak Yasası için teknik destek. 4. EUNIS-Biyotop Sınıflandırmasının Türkiye deki mevcut iki korunan alana uygulanması 5. Biyotop haritalarının hazırlanması ÖÇK ve Bafa Tabiat Parkı) (Belek 6. Habitat Direktifi gereğince potansiyel Özellikli Korunan Alan (SAC) olarak önerilmek üzere tüm mevcut koruma alanları değerlendirilmiştir.

18 2.3 EşleE leştirme Projesi kapsamındaki çalışmalar 7. Habitat direktifine uygun SÖZLS ZLÜK hazırlanm rlanmıştır. 8. Habitat Direktifinin Ek-II, IV ve V listeleri bilimsel olarak gözden g geçirilmesi çalışmalarının bir kısmk smı tamamlanmış ıştır. 9. Kuş direktifinin ek 1 ve ek 2 listelerine eklenmesi gereken türler t belirlenmiştir. 10. Habitat Direktifi Ek-I I listesine eklenebilecek öneri habitat tipleri ve Ek-II listesine eklenecek türler değerlendirilmi erlendirilmiştir.

19 2.3 EşleE leştirme Projesinin Çıktıları PROJE SONUÇLARI 1. Doğa a koruma konusundaki yükümly mlülükler ve yapılmas lması gerekenler ile ilgili farkındal ndalık oluşturuldu den fazla Personel eğitimi e gerçekle ekleştirildi. 3. AB direktifleri ile uyumlu taslak çerçeve eve yasal düzenlemeler için i in destek sağland landı. 4. Belek ve Bafa Gölü G ü nde biyotop haritalaması yapıld ldı. 5. Nuhun Gemisi veri tabanına na veri sağland landı.

20 DEĞERLEND ERLENDİRMERME Twinning Projesinde yapılan çalışmalar sadece bir başlang langıç niteliği i taşı şımakta olup, Bu projenin devamı niteliğinde inde yeni projeler üretilmesi ve uygulanması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

21 3.Türkiye İçin Natura 2000 Uygulama Stratejisi Projesi, Projeye Bakış Açımız ve Beklentilerimiz Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğümüz tarafından önerilen ve Hollanda Hükümeti tarafından desteklenen Türkiye için Natura 2000 Uygulama Stratejisi Projesi başlatılmıştır.

22 3.Türkiye İçin Natura 2000 Uygulama Stratejisi Projesi, Projeye Bakış Açımız ve Beklentilerimiz Proje ile; Natura 2000 döngüsünün tanımlandığı, Tüm ilgili tarafların sürece dahil edildiği, Potansiyel Natura 2000 alanlarında yapılacak plan ve projeler için ekolojik etki değerlendirme çalışmalarının da gerçekleştirileceği, Uygulama Strateji Geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

23 3.Türkiye İçin Natura 2000 Uygulama Stratejisi Projesi, Projeye Bakış Açımız ve Beklentilerimiz Proje Tarafları; T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı ile Hollanda Tarım, Doğa a ve Gıda G Kalitesi Bakanlığı ığı. Proje Başlang langıç Tarihi; Ocak 2009 Proje Bitiş Tarihi; Aralık k 2010 Proje SüresiS resi; 2 yıly Finansal Kurum Katkısı; Euro

24 3.Türkiye İçin Natura 2000 Uygulama Stratejisi Projesi, Projeye Bakış Açımız ve Beklentilerimiz PROJEDEN BEKLENEN HEDEFLER 1. Uygun kurumsal yapının n geliştirilmesi ve N2000 süreci uygulaması ile ilgili yol haritasının n ortaya çıkarılması. 2. Kurumsal kapasite oluşturma, gerekli bilgi ağıa çerçevesi evesi ve gelecek uygulamalar için i in taslak proje fişlerinin oluşturulmas turulması 3. Eğitim modülleri, el kitabı ve rehber kitapçıklar klar gibi destek materyallerin hazırlanmas rlanması 4. Ulusal ölçekte kullanılabilecek labilecek bir İletişim im Stratejisi oluşturulmas turulması

25 Hazırlayan: Serhan ÇAĞIRANKAYA Ziraat Mühendisi Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü