3/7/2011. ENF-102 Jeoloji 1. Tekrar -- Değişken Tanımlamaları (Definition) ve Veri Türleri (Data Type) Veri Tanımları ve Mantıksal Đşlemler

Transkript

1 Veri Tanımları ve Mantıksal Đşlemler Tekrar -- Değişken Tanımlamaları (Definition) ve Veri Türleri (Data Type) Kullanılacak bütün değişkenlerin kullanılmadan önce C derleyicisine bildirilmeleri gerekir. Derleyiciye değişkenleri bildirme işine, değişken tanımlamak (variable definition) denir. Değişken tanımlamak, değişken için bir isim seçmek ve içerisinde ne tür bir veri saklayacağını söylemekle yapılır. Değişken Tanımlamaları (Definition) ve Veri Türleri (Data Type) Her değişkenin ismi, veri türü ve değeri (value) vardır. Değişken ismi değişkeni saklamak için ayrılmış hafıza hücresine verilecek isim; veri türü saklanan bilginin türü (ondalık sayı, tamsayi...), değer ise değişken içinde saklanan bilginin kendisidir. Değişken Đsimlendirme Program içinde kullanılacak değişken isimleri programcı tarafından verilir. Değişkenlere isim verirken aşağıdaki kurallara uyulması zorunludur. Kural 1 Her programlama dilinin kendine ayırdığı (reserve) ve komutları için seçtiği sözcükler vardır. Bunlara anahtar sözcük (keyword) denir. C dili içerisindeki anahtar sözcükler, komut veya fonksiyon adları değişken ismi olarak kullanılamaz. C de ayrılmış sözcükler Asm auto break case cdecl Char const continue default do double else enum extern far float for goto huge if int interrupt long near pascal register return short signed sizeof static struct switch typedef union unsigned void volatile while fortran _CS _BP _DI _SI _SP _DS _AX _BX _CX _DX _ES _AH _BH _CH _DH _AL _BL _CL _DL ENF-102 Jeoloji 1

2 Kural 2 Değişken isimleri içerisinde a-z ve A-Z arası Đngiliz harfleri, 0-9 arası rakamlar ve özel karakter olarak yalnızca "_" (alt çizgi) kullanılabilir. Özel karakterler (+, -,! vs.) ve Türkçe karakterler (ÜüÇçĞğĐıÖöŞş) kullanılamaz. Kural 3 Değişken ismi rakam ile başlayamaz, fakat daha sonra rakam kullanılabilir. 1.vize adında değişken olamaz ama vize1 olabilir. Kural 4 Değişken isimleri istenilen uzunlukta olabilir. Ama C derleyicisi için ilk 32 karakter belirleyicidir. Yani, iki değişken isminin ilk 31 karakteri aynı ise sonrakiler farklı bile olsa derleyici tarafından aynı algılanır. Ayrıca Her değişkene içerisinde tuttuğu değeri hatırlatacak şekilde isimler verilmelidir. Değişkenlerin isimlerinin çok fazla uzun olmamasına dikkat edilir. Đki kelimeden oluşan değişken isimleri arasına ya altçizgi ( _ ) ya da ikinci kelimenin baş harfi büyük yazılarak okunması kolaylaştırılmalıdır. Veri Türleri Veri Türleri Program içerisinde kullanılacak değerlerin türünü belirlerler. C dili içerisindeki temel veri türleri char, int, float ve double'dır. ENF-102 Jeoloji 2

3 char Bir harf, bir rakam veya özel bir simgeyi saklayabilirler. char tipindeki her değer tek tırnak karakteri arasında yazılmalıdır. Örnek: A z 2 * : Yalnız aktarılan karakterler hafızada karakter olarak değil, ASCII tablosundaki sayısal karşılıkları ile tutulurlar. %c ile giriş ve çıkış fonksiyonlarında int ile arasındaki tamsayı değerleri saklamak için kullanılır. ( 2 bytes olduğunda, 4 bytes bu sayı ) C'de işaretsiz yazılmış bir sayı pozitif olarak algılanacaktır. %d ile giriş ve çıkış fonksiyonlarında float Ondalıklı olarak verilen sayıları ifade etmek için kullanılan değerleri tanımlamak için kullanılır. %f ile giriş ve çıkış fonksiyonlarında double Ondalıklı olarak verilen çok küçük ve çok büyük sayıları ifade etmek için kullanılan değerleri tanımlamak için kullanılır. float türünden iki kat daha fazla duyarlılığa sahiptir. Tanımlama yerleri, şekilleri ve ilk değer verilmesi (Initialization) %f ile giriş ve çıkış fonksiyonlarında ENF-102 Jeoloji 3

4 Tanımlama Standart C de üç ayrı yerde değişken tanımlanabilir. Main fonksiyonundan önce, Bloklar başlar başlamaz yani { ve } işaretleri arasında ve Fonksiyonlarda parametre olarak tanımlanabilirler. Bu üç tanımlama yerinin kendine göre farklılıkları vardır. Genel kullanımı: DeğişkenTürü değişkenadı ; ÖRNEK: long int maas ; Eğer istenirse Değişken isminden sonra atama işareti olan = kullanılarak ilk değer ataması da yapılabilir. Đçerisinde ilk değer olmayan değişkenlerin içerisindeki değerler tanımlanma yerine göre değişir. ÖRNEK: int a; a=1; yerine int a=1; aynı ifadelerdir. ÖRNEK: int a, b, c; /*aynı satırda aynı türde olan değişkenler tanımlanabilir. Okunabilirlik açısından her virgülden sonra bir boşluk bırakılır*/ char m='k'; double n=5.05; :Dikkat: main fonksiyonunun üstünde tanımlanan değişkenlerin ilk değerleri verilmemişse otomatik olarak sayısal olanlar 0 diğerleri boş olarak belirlenirler. Fakat fonksiyon içerisinde tanımlanan değişkenlerin ilk değerleri verilmediğinde hafızada tanımlandıkları yerdeki bulunan rasgele değerler olacaktır. Bu konuya çok dikkat edilmesi gerekir. ENF-102 Jeoloji 4

5 Mantıksal işleçler Mantıksal Đşlemler Matematikteki C dilindeki işlem > > Büyük < < Küçük >= Büyük veya eşit <= Küçük veya eşit = == Eşit (Karşılaştırma)! = Eşit değil && Ve (And) V II Veya (Or)! Olumsuz (not-invert) Ve (&&) Veya ( ) A B Đşlem Sonuç A B Đşlem Sonuç Hayır Hayır A &&B Hayır Hayır Hayır A II B Hayır Hayır Evet A && B Hayır Hayır Evet A II B Evet Evet Hayır A && B Hayır Evet Hayır A II B Evet Evet Evet A &&B Evet Evet Evet A II B Evet Atama (Assign) Đşleçleri = Atama += Toplayarak atama Đşleçler (Operatör) -= Eksilterek atama *= Çarparak atama /= Bölerek atama %= Mod alarak atama ENF-102 Jeoloji 5

6 Đşleçler (Operatör) Đşleç (operatör), matematiksel, mantıksal ve atama işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan simgelerdir. Bu işleçler ile işleme giren değerlere de işlenen (operand) adı verilir. Operatörler birden fazla operand alabilirler. Matematiksel Đşleçler Matematikteki C dilindeki işlem. X veya hiçbirşey * Çarpma Mod % Modüler bölüm / / Bölme Artırma (unary increment) 1 Eksiltme (unary decrement) + + Toplama - - Çıkartma Unary operatörlerin ifadenin sağında ya da solunda olması ile anlam değişik olur a=4 ve b=5 olsun A++ (postincrement) Önce A'yı kullan, sonra içindeki değeri 1 artır. ++A(preincrement) Önce A'yı 1 artır, sonra bu arttırılmış değeri kullan. A--(postdecrement) Önce A'yı kullan, sonra içindeki değeri 1 eksilt. --A (predecrement) Önce A'yı 1 eksilt, sonra bu eksiltilmiş değeri kullan. Programcı, Arttırma ve eksiltme operatörlerini kullanırken ifadeleri yoruma mahal bırakmayacak şekilde anlaşılır ve açık bir şekilde yazmalıdır. Örneğin; c=a+++b; ifadesinde ++, a değişkenine mi aittir yoksa b değişkenine mi aittir? Derleyiciler de burada takılacakları için hangisine aitse ona göre bir boşluk bırakılmalıdır. Farklı derleyiciler farklı şekilde yorumlayabilir. ENF-102 Jeoloji 6

7 Yani; ya c=a++ +b ya da c=a+ ++b şeklinde yazmak daha doğru olacaktır. Đşleçlerde Öncelik (Precedence) Sırası ENF-102 Jeoloji 7