ÇİM TESİSİ. Çim Konusunda sormak istediğiniz soruları veya adresine mail atarak sorabilirsiniz.

Transkript

1 ÇİM TESİSİ Çim Konusunda sormak istediğiniz soruları veya adresine mail atarak sorabilirsiniz. *Yararlanılan Kaynaklar: UZUN G Peyzaj Mimarlığında Çim Ve Spor Alanları Yapımı Çukurova Ü. Ziraat Fakültesi Adana ERDEM Ü Ders Notları Ege Ü. Ziraat Fakültesi İzmir

2

3

4

5

6

7

8 Serin İklim Çim Çeşitleri Agrostis canina (Tavus otu): 1 gr.da adet tohum bulunmaktadır. Bu çeşit üst sürgünler ile yayılan, dar yapraklı, kısa boylu, sarı yeşil renkli bir alt çimdir. Sık, yumuşak, keçe gb. bir doku oluşturur.biraz kuraklığa dayanıklıdır, yabani otlarla mücadele edebilir. Agropyron repens (Tarla ayrığı): Türkiye'nin her tarafına yayılmış, gevşek fakat sağlam bir doku oluşturur. Uzun kök sistemine sahip, rizomlarıyla yayılan çim türüdür. Kaba doku oluşturur. Kurağa dayanıklıdır fakat yazın şiddetli sıcaklarında gelişmesi durur. Basılmaya dayanıklıdır. Tarım alanlarında yabancı ot olarak bulunur.

9 Agrostis tenuis (Tavus otu): 1 gr. da adet tohum bulunur. İnce tohumlu,alt çim. Sürekli yumak yapan sık dokulu, kısa boylu, yazın açık yeşil renklidir. Yaprak genişliği ortadır. Özellikle ağır topraklarda (killi topraklarda) zarar görebilir. Derin biçime elverişlidir.biraz gölgeye dayanıklıdır. Susuz kaldığında özellikle renkleri sararır. Agrostis stolonifera(bataklık tavus otu): 1 gr.da adet tohum bulunur. Sık ve ince dokulu bir çim oluşturur. Derin biçime elverişlidir. Tohum ve stolonları ile üretilmektedir. Gençlik devresinde yavaş gelişir, serin ve yağışlı yerlerden hoşlanır. Besin maddelerince zengin tınlı-killi topraklarda, iyi drenaj koşullarında iyi gelişme gösterir. Dactylis glomerata (Domuz ayrığı): 1 gr.da 1100 adet tohum bulunur. Kaba demetler şeklinde çok rutubetli alanlara adapte olabilen, tüysüz, çok yıllık bir çim bitkisidir. Bu çeşitlerin tamamı dik eğimli alanlar ve banketler için uygundur Festuca rubra (Kırmızı yumak): 1 gr.da 1000 adet tohum içerir.ince yada dar yapraklıdır.bu bitkimiz kuraklığa oldukça dayanıklıdır. Gölgeye de dayanıklıdır.hemen hemen her amaç için uygun olan çim türüdür.bu bitkimizin orta derece basılabilirliği vardır.

10 Festuca ovina (Yumak Otu): 1 gr.da 2000 adet tohum içerir.ince yapraklı, sık dokuludur. Tüm festucalarda olduğu gibi yumak oluşturur. Kırsal alan peyzaj onarım çalışmalarında kullanılabilir. Çevre koşullarına dayanıklıdır.hastalıklara duyarlıdır.yoğun biçmelerde hastalıklara duyarlılık artar.gölge çimidir.yıpranmaya dayanıklıdır.düşük sıcaklıklara dayanıklıdır. Festuca arundinacea (Uzun Yumak): 1 gr.da adet tohum içerir.kaba dokulu, öbek halinde gelişme gösteren,ezilmeye ve basılmaya dayanıklı çok yıllık bir çim bitkisidir. Tohumla üretilir. rizomları ve kök sürgünleri ile kısa zamanda yayılır. Ekstrem sıcaklıklara karşı duyarlıdır. Asitli topraklarda yetiştirilebilir. Su isteği bakımından dayanıklıdır. Festuca longifolia: Kaba yapılı, ezilmeye ve kısa biçmeye çok fazla dayanıklı değildir.bu yüzden spor alanlarında kullanılamaz.ancak dekoratif amaçlar için tercih edilen bir çimdir. Yaz-kış koyu yeşildir ve ayrıca Corticium hastalığına dayanıklıdır. Gölgeye toleranslıdır. Kurağa dayanıklıdır. Lolium multiflorum (İtalyan çimi):1 gr.da 500 adet tohum bulunur.kış ve ilkbahar ekimlerinden sonra güzel renk veren,tek yıllık,kaba dokulu ve hızlı gelişen bir çim türüdür.

11 Lolium perenne (İngiliz çimi): 1gr.da 500 adet tohum bulunur.bu bitki ülkemizin hemen hemen her yerinden yetişebilir.dik,yatık ve yarı-yatık formları vardır.gençken ince bir yapıya sahip olup sonra giderek kalınlaşır.yaprakların rengi gençken canlı ve yeşil, yaşlandıkça saman rengi yeşile dönüşür.l. perenne serbest bırakıldığında cm. arasında bir boya ulaşabilir.kışa çok dayanıklı değildir.ani sıcaklık düşmelerinde zarar görebilir. Ilık ve serin yöreler rutubeti seven bu bitki için uygundur. Çevre koşullarına çok dayanıklıdır. Verimli topraklarda daha iyi gelişir. Phleum pratense (Çayır kelp kuyruğu): 1gr.da 2000 adet tohum vardır. Bu bitki yabani karakterde olduğu için dayanıklılık bakımından önemli çim türüdür. Kültüre alınması zor bir çeşittir. Geniş yapraklı,kuraklığa hassas, kendini yenileme yeteneği yüksektir. Vejetasyona erken başlaması bir avantajdır.ağır ve rutubetli topraklar için çok uygundur. Poa pratensis (Çayır salkım otu): 1gr.da 3300 adet tohum bulunur.en sık dokuyu oluşturan çimdir. Yavaş gelişme gösterir, kuraklığa ve yıpranmaya dayanıklıdır. Koyu yeşil renklidir.orta yada geniş yaprakları vardır. İlk bir aydan sonra karışımlarda çok sağlam yer tutar. Yoğun sürgünü vardır. Kendini yenileme yeteneği yüksektir. Besin maddeleri bakımından zengin topraklar ister. En önemli duyarlılığı pas hastalığıdır.toprak fakirse hemen yaprak pas hastalığına yakalanır.

12 Sıcak iklim Çim Türleri:

13 Axanopus offinis (Halı çimi): 1gr.da 2700 adet tohum bulunur. Fazla boylanmaz, sık ve kaba dokuludur. Kumlu ve tınlı topraklarda çok iyi gelişme gösterir. Düzenli biçimle daha az boylandırılır. Düzenli biçim sık bir doku yapmasına da elverişli bir ortam oluşturur. Erozyon önleyicidir.bol ve sağlam kök oluşturur. Otoyollarda şevlerde kullanılabilir.yıpranmaya dayanıksızdır.yarı gölge ortamlarda gübre takviyesi ile yetiştirebilir. Kışın soğuklarda, erken ve geç donlarda bozulma gösterir. Buchloe dactyloides (Buffalo çimi): 1 gr.da adet tohum bulunur. Axanopunus offinis'e benzer ama daha yavaş gelişir, rizomlarıyla yayılır, kaba dokuludur.15 cm.'ye kadar boy yapabilir. Bakımsızlığa dayanıklıdır. Sık biçime dayanıklıdır. Besin maddesi bol olan, iyi drene edilmiş topraklarda iyi gelişme gösterir. Cynodon dactylon c.v.(bermuda çimi): 1 gr.da tohum bulunur. Hızlı gelişen bir çim türüdür. Hemen hemen her toprakta yetişebilir.su birikintisi sevmez.iyi drene edilmiş toprak ister, güneşi sever, Kuraklığa dayanıklıdır, gölge ortam istemez. İyi bir görüntü için sık biçim gerekir.biçim yüksekliği 1,5-3 cm. arasında değişir. Toprak sıcaklığı 5 ºC altına indiğinde üst organlar sararır hatta kurur.

14 Cynodon tranvaalensis (Uganda çimi): C. dactylon' a göre daha dayanıklı ve daha ince dokuludur. Daha hızlı gelişme gösterir. Daha az yeşildir. Her türlü toprakta yetişebilir.havalı, iyi drene edilmiş topraklarda iyi gelişir. Gölge istemez. Sık biçim ister 5 ºC nin altında yapraklar sararır. Deniz tuzlu rüzgarlarına,nispeten daha dayanıklıdır. Digitaria decumbens: Nemli, drenajı iyi, besin maddelerince zengin topraklarda daha iyi gelişme gösterir.en önemli özelliği hastalık ve zararlılara dayanıklıdır. Sık biçime gelmez.

15 Zoysia japonica(japon çimi, Kore çimi): 1 gr.da adet tohum bulunur.sürünücü gelişme gösterir.kaba dokuludur. Sık gelişme gösterir. Humuslu topraklarda daha iyi gelişir.dayanıklıdır. Fakir topraklar da gelişme gösterir. Sıcak iklim çim türleri içinde soğuğa en dayanıklı olanıdır.çok sert soğuklarda kahverengi bir renk alır. Yıpranmaya, kısa biçime dayanıklıdır.yarı gölge ortamlarda yetişebilir. Eragrostis angustifolia: Dayanıklıdır. Yıpranmaya ve sık biçime dayanıklıdır.

16 Çim Yerine Kullanılan Bitkiler

17 Alan Hazırlığı ve Ekim

18 Alanın Hazırlanması:

19

20

21

22 2-Çimleme

23

24

25 Çim Alanlarında Bakım Çim alanlarda bakım işlemleri ilk tesis kadar önem taşıyan işlemlerdir. Çimlerin bakımı çim çeşitlerine göre değişiklik arz edebilir. Çimlerin sıcaklıklara göre değişen gelişmeleri, bakım koşullarını da değiştirir.biz bu bakım işlemlerini bir çatı altında toplayacağız. Çim bakım işlemlerinde en önemli madde kalifiye elemandır. Daha sonra iyi ekipman gelir. Bakım işlemlerini belli başlı şu başlıklar altında ele alacağız. 1-Sulama 2-Biçme 3-Silindir Çekme 4-Gübreleme 5-Havalandırma 6-Onarım

26 1-Sulama Çim alanlarında sulama işlemi en fazla dikkat edilmesi gereken işlemdir. Sulama miktarı, şekli ve zamanı toprağın yapısına, çeşidine, çimin özelliklerine, mevsimsel gelişmelere, bakım özelliklerine ve topografyaya göre belirlenmektedir. Çim alanların ortalama su tüketimi (yağışsız yaz aylarında) günlük ~3 mm. dir. Bu da gösterir ki bizim bu miktardan fazlasını vermemiz gerekmektedir.sulamanın günlük olarak azar azar yapmaktansa; 3 günde bir yapılmasının daha faydalı olduğu görülmüştür. Sulama sıklığını taşıyıcı toprağın miktarı da değiştirir. Eğer kökler çok iyi gelişmişse aralıklı sulamak daha iyidir. Ama kökler iyi gelişmemişse daha sık sulama istemektedirler. Süzek topraklarda da sık sulama yapmak gerekmektedir.drenajı iyi yapılmamışsa sulama miktarı düşmektedir. Sulamanın zamanını bitkilerin göstermiş oldukları tepkiye göre de ayarlayabiliriz.. Bitkilerin su ihtiyacını yapraklarının rengi parlak yeşilden mata doğru dönmesinden anlayabiliriz. Ayrıca bitkilerin esnekliğini kaybetmesinden de anlayabiliriz. Fakat bu zamana gelmeden sulamasını yapmalıyız. Eğer bu aşamalarda sulama yapmazsak bitkilerin rengi sarıya daha sonrada kahverengine dönüşür ve bitki ölür. Gün içinde en iyi sulama zamanı saat: :00 arasındaki zamandır. Bu zamanlar güneş ışınlarının olmadığı ve buharlaşmanın minimum olduğu zamanlardır.

27

28 2-Biçim Çimlerde biçim, hem alandan istenen özelliklerin sağlanmasını hem de bitkinin gelişiminin daha iyi ve düzenli olmasını sağlar. Spor alanlarında çim biçimine azami dikkat göstermek gerekiyor. Çimlerin düzenli biçilmesi ile daha sık bir görünüm elde edilir. Çim bitkileri eğer serbest bırakılırsa önce düzensiz bir boya kaçma daha sonrada tohuma kalkma meyli gösterir eğer hala biçilmemişse ölüme doğru gider. Çimlerde biçim yüksekliğini bakım durumu, çim çeşidi ve alandan istediğimiz özelliklere göre ayarlarız. Çim alanlar ilk tesisten sonra uzunlukları 6-7 cm. geldiğinde keskin bir tırpanla veya bıçakları iyice keskinleştirilmiş makine ile biçilmelidir. Aksi takdirde çimlerde yolma yapabilir. Hızlı gelişip sık doku yapan çeşitlerde sık ve kısa biçim yapılmalıdır. dik gelişen çeşitlerde derin biçim çok fazla zarar görmesine sebep olabilir. İngiliz çimlerinde sıcak havalarda kısa biçim kurumasına sebep olabilir. Alt çimlerde ise daha kısa biçim yapılabilir. Spor alanlarında çim yüksekliği çok önemlidir. Hatta tenis ve golfte standart olmak zorundadır.tenis kortlarında yaprak uzunluğu cm. olmalıdır.futbol sahalarında ise cm. arasında olmasında fayda vardır. Ayrıca alanda bazı şekillerin ve çizgilerinde muhafazasına dikkat etmek gerekir.

29

30 3-Silindir Çekme

31 4-Gübreleme

32

33

34 5-Havalandırma Çim bitkileri çok hızlı bir şekilde kardeşlenme yaptığı için kısa sürede toprak yüzeyini kaplarlar. Köklerin havalanması, su ve besin maddesi alınması güçleşir. Ayrıca drenajı iyi yapılamayan yerlerde ve üzerinde sert cisimlerle sık basım gibi durumlarda bitki kökleri sıkışır çürümeye doğru gider. Böyle durumlarda toprağı havalandırmak için bir takım yöntemlere başvururuz. Toprağın çeşitli disklerle çizgiler açılması şeklinde olabildiği gibi parmak şeklide açılan delikler şeklinde de yapılabilir. Ayrıca toprak yüzeyine dişli dere kumu sererek de havalanması sağlanabilir. Havalandırma işlemleri serin iklim çimleri için kış ve sonbahar aylarıdır. Sıcak iklim bitkileri için ise Haziran-Temmuz aylarıdır.kurak geçen zamanlarda ise havalandırma yapmadan önce mutlaka sulama yapılmalıdır.

35 6-Onarım Çim alanların belirli bir ömrü vardır ama özellikle ilk tesis sırasında yapılan hatalardan, çevre şartlarından ve daha sonra ki bakım hatalarından dolayı çimlerde bozulmalar, açılmalar görülmektedir. böyle durumda karşımıza iki şık çıkar; ya tamamen yenilemek veyahut onarmaya çalışmak. Karar verirken hangisinin bizim için gerçek ve ekonomik çözüm olacağını iyi hesaplamak gerekir.bu noktada ise sorunun çıkış noktasına bakmak gerektir. Eğer yabancı otların çok fazla yayılmasından dolayı olmuş ise ve tamamen ortadan kaldırmamız mümkün olmayacak ise alanda yeniden tesis yoluna gitmek gerekir. Böyle bir durumda alandaki tüm toprağın kaldırılması veya farklı zamanlarda bir kaç defa güçlü bir herbisit kullanarak yabancı ot mücadelesine gidilir daha sonra bir müddet boş bırakılarak ilacın etkisinin geçmesi beklenir. Daha sonra yeniden işlenerek ekim yapılır. Bu biraz zaman ister. Alanımızda alçak ve düşük noktalar oluşmuş ise; çukur alanlarda aralıklı olarak kaba dişli dere kumu ve toprak karışımı serilerek düzeltilir. Tümsek noktalar ise tesviye edilip yeniden ekim yapılır. Hazırlayan Peyzaj Mimarı Serhat MERDAN Soru ve görüşleriniz için