Odamız Omur Kumlu'mutt kararlanma karşı Ankara 6. ve 8. İdare Mahkemelerimde açılan davalara ilişkin yargı kararlanın yaymhyoruz.

Transkript

1

2 Odamız Omur Kumlu'mutt kararlanma karşı Ankara 6. ve 8. İdare Mahkemelerimde açılan davalara ilişkin yargı kararlanın yaymhyoruz. T.C. ANKARA ALTMCI İDAEE MAHKEMESİ Esas No: 1998/1305 Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteven: Veysel Çelik İller bankası Qen. Müd. Harita Dairesi Atatürk Bulvarı No: 21 Opera/Ankara Karsı Taraf/Davalı : 1-Türk Mühendis ve mimar Odaları Birligi-ANKARA 2- Harita ve kadastro Mühendisleri Odası Sümer Sokak No: 12/10 Yenişehir/ANKARA Isteçin Özeti : Harita ve Kadastro Mühendisi olan davacının uyarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Harita ve kadastro Mühendisleri Odasının günlü, 1998/14 (604) -663 sayılı işlemi ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine ilişkin TMMOB'nin günlü 98/22 sayılı işleminin iptali istenilmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Ankara 6. İdare mahkemesince işin gereği görüşüldü Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. Maddesinin 2. fıkrasında İdari Mahkemelerin, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların dogması ve İdari işlemin acıkca hukuka avkırı olması sartlannın_birlikte gerçekleşmesi durumunda, gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilecekleri hükme bağlanmıştır. Dosyanın incelenmesinden, olayda yukarıda açıklanan Kanun Hükmünde öngörülen şartların gerçekleşmediği anlaşıldığından, yürütmenin durdurulması isteminin REDDİNE ve tebligatın tamamlanmasına, gününde oybirliği ile karar verildi, BAŞKAN ÜYE ASUMAN YET MAHMUT DOĞAN ERCAN AHİ T.C. ANKARA 8. ÎDAEE MAHKEMESİ UYE Esas No: 1998/1270 Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyen: Karsı Taraf /Davalı) Uçman AYATA vekili Av. Mahmut EVAROL Zafer meydanı Büyük Apt. No: 8/7 Kızılay/Ankara : 1-Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birligi-ANKARA Vekili : Av. Hüsnü ÖNDÜL Konur Sokak No: 4/1 Kızılay/ANKARA İsteğin Özeti : Harita ve Kadastro Mühendisi olan davacı, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Onur kurulu'nun gün ve 1998/15 sayılı kararı ile bu kararı onayan TMMOB Yüksek Onur kurulu'nun gün ve 1998/17 sayılı kararının iptali ve yürütmenin durdurulmasını istemektedir. TÜRK MİLLETİ ADMA Hüküm veren Ankara 8. İdare Mahkemesi'nce işin gereği görüşüldü Sayılı İdari yargılama Usûlü Kanunu'nun 27. maddesinin 2. fıkrasında, İdari Mahkemelerin idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç ve imkansız zararların dogması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verilebileceği hükme bağlanmıştır. Dosyanın incelenmesinden, olayda yukarıda açıklanan kanun hükmünde öngörülen şartların gerçekleşmediği anlaşıldığından, yürütmenin durdurulması isteminin reddine ve tebligatın tamamlanmasına gününde oybirliğiyle karar verildi. BAŞKAN ÜYE ÜYE H. Cahit BİLGEN Vahit BEKTAŞ Taşkın ÇELİK

3 LİSAMSLI ÖLÇME BÜROLARI-PAMEÜ YAPILDI Devlet bakanı Sayın Aydın TÜMEN 12 Şubat 1999 tarihinde Ankara'da Odamız ile tapu Kadastro Müfettişleri derneğinin ortaklaşa düzenlemiş oldukları "Lisanslı Ölçme Büroları" paneli gerçekleştirilmiştir. Üyelerimizin ve basın mensuplarının yoğun ilgi gösterdiği panelde;panel yöneticisi olarak Tapu ve kadastro Genel müdür yardımcısı sayın Orhan ÖZKAYA, panelist olarak HKMO Genel Başkanı Sayın Ensar KILIÇ, TKMD Yönetim kurulu üyesi Sayın 1. sedat EN- GlN, TKGM Genel Müdür Yardımcısı Sayın Nihat ŞAHİN ve özel sektör adına Harita Mühendisi Sayın Andaç KAYNAK katılmışlardır. Panel; TKMD Başkanı Sayın Erol CAN'ın açılış konuşmasıyla başlamış ve daha sonra HKMO Genel Başkanı Sayın Ensar KILIÇ ve Devlet Bakanımız sayın Aydın TÜMEN'in yaptığı konuşmalardan sonra panel oturumuna devam edilmiştir. Panelde panelistler, özellikle "Lisanslı Ölçme Büroları"nın yasal altlıklarda nasıl ve hangi şartlarda oluşturulması gerektiği konularında düşüncelerini ortaya koymuşlardır. Panelimizin bant çözümleri yaptırılmış olup, bir kitapçık halinde yayınlanacaktır. - r - j J 26 Mart 1999 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan "Yapı Tesis Onarım İhalelerine Katılma Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle, karnesini şirkete devir eden kişinin şirketteki hissesi %50'den fazla ise şirketin iş bitirme belgesi istenilmemektedir. 30

4 Hocalarımız; Prof. Dr. Ergün ÖZTÜRK, Yrd. Doç. Dr. Haluk KONAK ve Yrd. Doç. Dr. Veysel ATA- SOY tarafından hazırlanan, Yönetim Kurulumuzca kabul gören ve telif hakları odamıza ait olan Dengeleme Programlarının Tanıtım Özeti'm sunuyoruz. PROGRAM DSAO AMAÇ: Nirengi ağlarının dengelenmesi için gerekli veri yapılarının oluşturulması ve bu veri yapılarının denetlenmesidir. Bu programla; Nirengi ağlarının dengelenmesine yönelik verilerin oluş turulması, Yaklaşık koordinat hesabının kontrollü olarak yapılması, Nirengi ağ verilerinin hesap abrisi oluşturularak denetlen mesi işlemleri, Doğrultu gözlemlerine ilişkin her bir durak noktasındaki varyansların eşdeğer olup olmadıklarının irdelenmesi, Gerekiyorsa noktaların grafik dökümünün yapılması, Ağa ilişkin giriş bilgileri özeti ve diğer sayısal bilgiler, uzunluk ölçüleri içinde birkaç kez yazılmış gözlemlerin belirlenmesi, Hiç gözlemi olmayan veya yeterli sayıda gözlemi bulun mayan değişken (dengelenecek) noktaların belirlenmesi, Aynı numaralı noktalar ile 10 cm yaklaşıklıkla aynı koor dinat değerli noktaların belirlenmesi, Gözlem kümesi içinde yer alan, buna karşın koordinatlar kümesinde bulunmayan noktaların belirlenmesi,» Nirengi ağının stokastik modelinin düzenlenmesi. PROGRAM DSAİ AMAÇ: Yatay konum NİRENGİ AĞLARININ dengelenmeline yönelik yatay doğrultu ve yatay uzunluk ölçülerinden kararlanarak, en küçük kareler yöntemine göre dolaylı ölçüer modeli ile dengeleme programıdır. Bu programla; Verilerin hızlı, kolay ve anlaşılır şekilde hazırlama özelliği vardır. Dayanak (koordinatları korunan) noktalarının serbestçe seçimi mümkündür. Yalnızca doğrultu gözlemlerinin veya yalnızca kenar ölçü lerinin ya da tüm gözlemlerin birlikte dengelenmesi yapı labilmektedir. Ağın stokastik modeli için değişik seçenekler sunulmak tadır. Dengeleme işlemi düzlemde ya da Gauss-Krüger projek siyon yüzeyinde yapılabilmektedir. Yapılacak iterasyon sayısına dışarıdan müdahale edilebil mektedir. üyuşumsuz ölçüler testi ve duyarlık hesaplan yapılmak tadır. Dayalı ve serbest ağ dengelemesi, tanı dengelemesi ve kesin dengeleme seçenekleri verilebilmektedir. Verilerin kendi iç ve birbirleri ile ilişkilerinin denetimi ya pılmaktadır. Bellekten optimum yararlanarak hızlı ve güvenilir sonuç lar alınmaktadır. 9 Büyük ölçekli haritaların yapım yönetmeliğinin ilgili maddelerinde istenilen tüm özellikleri sağlamaktadır. Program kesilmelerinde uyarıcı özellikte ve yol gösterici mesajlar verilmektedir. Anlaşılır, kolayca yorumlanabilen, özlü bilgileri içeren düzenli çıktılar alınmaktadır. DSAİ programının bîr nirengi ağı dengelemesi sonucunda oluşturduğu çıktısı içersinde bulunan bilgilerden bazıları şunlardır. Giriş bilgileri özeti ve diğer sayısal bilgiler, Girilen yaklaşık koordinatların listesi, Doğrultu gözlemlerine ilişkin hesap abrisi ve sabit terim ler, uzunluk ölçülerine ilişkin hesap abrisi ve sabit terimler, 8 Seçilen stokastik modele göre gözlemlerin ağırlıkları, cc birimiyle doğrultu düzeltmeleri ve bu düzeltmelerin minimum ortalama ve maksimum değerleri, Dengeli doğrultu değerleri ve ortalama hataları, cm birimiyle uzunluk ölçüleri düzeltmeleri ve bu düzelt melerin minimum, ortalama ve maksimum değerleri, Dengeli uzunluk ölçüleri ve ortalama hataları, Gözlem türlerine ilişkin ortalama hataların minimum, or talama ve maksimum değerleri, Her bir ölçünün fazla ölçü sayısındaki payı olan serbest lik ölçütü (redundanz) değeri, uzunluk ölçer aletine ilişkin dengelemeden sonra hesap lanan ortalama eksayı ve katsayı değerleri, Verilerin serbestlik derecesi ve birim ölçünün ortalama hatasının soncul (a posteriori) değeri, Kurulan matematik modelin testi, cm birimiyle koordinat bilinmeyenleri, Dengeli koordinatlar ve dengeli koordinatların ortalama hataları, ortalama konum duyarlıkları, tüm ağ için geçer li ortalama koordinat duyarlığı, Kesin kenarların karesel ortalama hataları ve bağıl hata ları, Kenarların relatif hata elipsleri ve kenarlara oranları, Noktalara ilişkin hata ve güven elipslerinin elemanları, Gözlemlere ilişkin projeksiyon düzeltmesi değerleri, Doğrultu gözlemlerine ilişkin genel abris, Yapılan tüm işlemlerin denetimi niteliğinde olan sonuç denetimi bölümü, Gerektiği durumlarda normal denklem katsayılar matrisi ve bu matrisin tersi (inversi), Büyük ölçekli haritaların yapım yönetmeliğine göre arşivleme işlerinde kullanılan örnek-5 deki ABRİS çizelge sini oluşturma, Tanımlanan dilim orta meridyenine göre noktaların coğ rafi koordinatlarının (enlem, boylam) değerleri, Tanımlanan 1: ölçekli ülke pafta sistemi esas alı narak noktaların içinde bulunduğu 1:5 000 ölçekli pafta 31

5 isimleri, 9 Sabit alınması planlanan noktaların eşdeğerlik testleri, bilinen testlere ek olarak Robust Kestirim yöntemiyle de denetlenebilmektedir. PROGRAM NVLO AMAÇ: Nivelman ağlarının dengelenmesi için gerekli veri yapılarının denetlenmesidir. Bu programla, Nivelman ağ verilerinin hesap abrisi oluşturarak denet lenmesi, Gözlemi olmayan noktaların belirlenmesi, Bir tek gözlemi olan değişken noktaların belirlenmesi, Gözlem kümesi içinde yer alan, buna karşın yaklaşık yükseklikler kümesinde bulunmayan noktaların belirlen mesi, Aynı noktalara ait olup birden fazla girilen gözlemlerin belirlenmesi, Noktalara ilişkin yaklaşık yüksekliklerin hesaplanması. PROGRAM NVL1 Yükseklik farklarının geometrik ya da trigonometrik yöntemle belirlendiği YÜKSEKLİK (NİVELMAN) AĞLARININ en küçük kareler yöntemine göre dolaylı ölçüler modeli ile dengelenmesi programıdır. Bu programla; Verilerin hızlı, kolay ve anlaşılır şekilde hazırlama özelliği vardır. Yüksekliği korunan (dayanak) noktalarının serbestçe se çimi mümkündür. 8 Ağın stokastik modeli için değişik olanaklar sunulmaktadır. - Nivelman yolunun gözönüne alınmadığı stokastik mo del, - Nivelman yolunun gözönüne alındığı stakastik model, - Gözlemlere ilişkin ağırlıkların dışarıdan tanımlandığı sto kastik model, - Trigonometrik yöntemle veya elektronik uzaklık ölçerle belirlenen yükseklik farkları için stokastik model. Nivelman geçkisi uzunluğuna ilişkin birimin seçilmesinde değişik seçenekler mümkündür. Bellekten optimum yararlanarak hızlı ve güvenilir sonuç lar alınmaktadır. 8 Büyük ölçekli haritaların yapım yönetmeliğinin ilgili maddelerinde istenilen tüm özellikleri sağlamaktadır. 8 üyuşumsuz ölçüler testi ve duyarlık hesapları yapılmaktadır. Tanı ve genel dengeleme işlerine imkan sağlamaktadır. Verilerin kendi iç ve birbirleri ile ilişkilerinin denetimleri yapılmaktadır. Program kesilmelerinde uyarıcı özellikte ve yol gösterici mesajlar verilmektedir. Anlaşılır, kolayca yorumlanabilen, özlü bilgileri içeren dü zenli çıktılar alınmaktadır. NVL1 programının bir yükseklik ağı dengelemesi sonucunda oluşturduğu çıktı içersinde bulunan bilgilerden bazıları şunlardır. 8 Girilen yaklaşık yüksekliklerin listesi, Ölçülerin denetimi ve hesap abrisi, Hesaplanan yükseklik farkları ve sabit terimleri, Seçilen stokastik modele göre gözlemlerin ağırlıkları, Giriş verileri özeti ve diğer sayısal bilgiler, mm birimiyle düzeltmeler ve düzeltmelerin minimum, or talama ve maksimum değerleri, 9 Dengeli ölçüler ve ortalama hataları, Her bir ölçünün fazla ölçü sayısındaki payı olan serbest lik ölçütü (redundanz) değeri, Verilerin serbestlik derecesi ve birim ölçünün ortalama hatasının soncul (a posteriori) değeri, Yükseklik bilinmeyenleri ve noktaların dengeli yüksek lik değerleri, Dengeli yüksekliklerin ortalama hataları ve tüm ağ için ortalama hata değeri, 8 Yapılan tüm işlemlerin denetimi niteliğinde olan sonuç denetimleri, Gerektiği durumlarda normal denklem katsayılar matri sinin tersi. PROGRAM TRG Düşey açı gözlemlerinden yararlanarak trigonometrik yöntemle yüksekliklerin belirlendiği TRİGONOMETRİK YÜKSEKLİK ağlarının en küçük kareler yöntemine göre dolaylı ölçüler modeli ile dengelenmesi programıdır. Bu programla; Verilerin hızlı, kolay ve anlaşılır şekilde hazırlanma özel liği vardır. Yüksekliği korunan (dayanak) noktalarının serbestçe seçimi mümkündür. Ağın stokastik modeli için değişik seçenekler sunul maktadır. Değişik refraksiyon modelleri ile işlem yapma olanağı sağlanmaktadır. Bellekten optimum yararlanarak hızlı ve güvenilir sonuçlar alınmaktadır. Büyük ölçekli haritaların yapım yönetmeliğinin ilgili maddelerinde istenilen tüm özellikleri sağlamaktadır. üyuşumsuz ölçüler testi ve duyarlık hesapları yapılmak tadır. Tanı ve Kesin dengeleme işlemlerine imkan sağlamak tadır. Program kesilmelerinde uyarıcı özellikte ve yol gösterici mesajla verilmektedir. Anlaşılır, kolayca yorumlanabilen, özlü bilgileri içeren düzenli çıktılar alınmaktadır. TRG programının bir trigonometrik yükseklik ağı dengelemesi sonucunda oluşturduğu çıktı içerisinde bulunan bilgilerden bazıları şunlardır. Girilen koordinat bilgileri ve yaklaşık yüksekliklerin lis tesi, Giriş verileri özeti ve diğer sayısal bilgiler, Seçilen modele göre hesaplanan refraksiyon katsayıları, a Ölçülerin denetimi ve hesap abrisi, Hesaplanan yüksek lik farkları ve sabitler, Seçilen stokastik modele göre gözlemlerin ağırlıkları, cc birimiyle düşey açı düzeltmeleri, Dengeli gözlemler ve ortalama hataları, Her bir ölçünün fazla ölçü sayısındaki payı olan serbest lik ölçütü değeri, Verilerin serbestlik derecesi ve birim ölçünün ortalama hatasının soncul (a posteriori) değeri, Yükseklik bilinmeyenleri ve noktaların dengeli yüksek likleri, Dengeli yüksekliklerin ortalama hataları ve tüm ağ için ortalama yükseklik duyarlığı değeri. 32

6 Yrd. Doç. Dr. Engin KOCAMAN ÖZET Özel bürolar, haritacılık sektöründe önemli bir yer tutmaktadır. Meslek Yüksekokulları Harita Kadastro Programlarından mezun olan, ara eleman diye adlandırdığımız, Harita Teknikerlerinin de haritacılık hizmetlerinde mühendislerle birlikte önemli hizmetleri vardır. Yerine göre Harita Mühendislerinin eli, kolu olan Harita Teknikerlerinin iyi yetişmesi, kaliteli bir eleman olarak piyasaya atılması, özel sektördeki Harita Mühendislerinin işlerini çok kolaylaştıracaktır. Bu yüzden Harita Mühendislerinin teşkilatlandıkları bir kuruluş olan HARİTA ve KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI'nm şube ve temsilcilikleri kanalıyla bu teknikerlerin yetiştiği okullara ve dolayısıyla öğrencilere, imkanları ölçüsünde maddi-manevi yardımda bulunmaları, özellikle kendi işlerinin de iyi yürümesi açısından çok önemlidir. ABSTKACT Private offices have featured in cartographical sector.also Cartographical Tecnicians,whom we cali intermediate personnehgraduated (rom the departments of Cartography and Cadastration of Vocational Colleges,along with engineers,have conspicuous labours in the progress of cartographical services. Cartographical Technicians are,in a way, tehe most essential assistants for cartographical engineers. Providing them with a good education and thus with a good business in market as qualifîed personnel, no doubt, facilitates the work of cartographical engineers in private sector.for this reason, it is vital that THE CHAMBER OF ENOINEERS OF CARTOGRAPHY and CADASTRATION, which is an organization for cartographical engineers, should support the schools ıvhere this kind of technicians are educated and their students financially and morally as much as they can through its own departments and representations.this, of course, enables them more efficient in their work. 1- GİRİŞ Çeşitii meslek kuruluşlarında olduğu gibi haritacılıkta da, Harita Mühendislerinin teşkilatlandığı ve T. M. M. O, B.' ne bağlı bir "Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası" bulunmaktadır. Oda faaliyetleri önceleri sadece Ankara'daki genel merkezden yürütülürken, sonraları, özellikle özel büroların ve harita mühendislerinin yoğunlukta olduğu büyük illerde şubeler açılmıştır. Zamanla şube sayısı arttırılmıştır. Günümüzde; Adana. Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Konya, Samsun ve Trabzon illerinde olmak üzere 10 ilimizde odanın şubeleri bulunmaktadır. Bölgeler de dikkate alınarak, hemen hemen bütün illerimiz, temsilcilikler adı altında, uygun şubelerin yetki alanları altında toplanmıştır (Tablo 1 ). İki yıllık ön lisans eğitimi veren, ara eleman diye adlandırdığımız teknikerleri yetiştiren Meslek Yüksekokulları, 1982 yılına kadar YAY-KUR bünyesinde faaliyet göstermiş, 41 sayılı kanun hükmünde kararname ile 1982 yılında üniversitelere bağlanmıştır. Bu okullar halen üniversitelere bağlı olarak faaliyet göstermekte olup, yenileri de açılmaktadır (Balcı, S., Kavak, Ş., 1996). Haritacılık hizmetlerinde mühendislere büyük yardımları dokunan Harita teknikerleri de bu okullardaki Harita ve Kadastro Programlarından yetişmektedirler. Ülkemizde 1997 yılı itibariyle 19 değişik Üniversiteye bağlı 33 Meslek Yüksekokulunda Harita Kadastro Programı bulunmaktadır. Bu okullarımız yurdun dört bir tarafına yayılmış, çeşitli il ve ilçelerde faaliyetlerini sürdürmeye çalışmaktadır. Bu okullarımızın çeşitli konulardaki mevcut durumlarının tespiti için bir anket düzenlemiş ve bu ankete 17 üniversitemize bağlı, Harita Kadastro Programı bulunan 29 Meslek Yüksekokulundan cevap gelmiştir ( Tablo 2). Burada, yapılan bu ankete gelen cevaplar da dikkate alınarak, bu okullarımızın özellikle alet konusunda pek de iç açıcı olmayan durumlarının iyileştirilmesinde H.K.M.O.'nın şube ve temsilcilikleri ile Harita Kadastro Programları bulunan Meslek Yüksekokullarının ilişkilerinin ne olabileceği konusu araştırılmaya çalışılmıştır. 33

7 ŞUBE ADI ADANA ŞUBESİ ANKARA ŞUBESİ ANTALYA ŞUBESİ BURSA ŞUBESİ DİYARBAKIR ŞUBESİ İSTANBUL ŞUBESİ İZMİR ŞUBESİ KONYA ŞUBESİ SAMSUN ŞUBESİ TRABZON ŞUBESİ ŞUBEYE BAĞLI İLLER MERSİN,NİÛDE,HATAY,KAHRAMANMARAŞ,GAZİANTEP AFYON,BOLU,ÇANKIRI,ESKİŞEHİR,KIRIKKALE,KIRŞEHİR, KASTAMONU,KAYSERİ,NEVŞEHİR,YOZGAT,ZONGULDAK, BARTIN BURDUR, İSPARTA BALIKESİR,BİLECİK,ÇANAKKALE,KÜTAHYA MARDİN,BATMAN,SİİRT,ŞIRNAK,BİNGÖL,TUNCELİ,ELAZIĞ ŞANLIURFA, MALATYA,ADIYAMAN,MUŞ,VAN,HAKKARİ, BİTLİS EDİRNE,KOCAELİ,SAKARYA,TEKİRDAû,KIRKLARELl AYDIN,DENİZLİ,MANİSA,MUÖLA,UŞAK AKSARAY, KARAMAN AMASYA,ORDU,SİNOP,SİVAS,TOKAT QİRESUN,RİZE,ARTVİN,QÜMÜŞHANE,BAYBURT, ARDAHAN, KARS,IQDIR,AÛRI,ERZURUM,ERZİNCAN Tablo 1. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası şubeleri ve yetki alanlan Meslek Yüksekokulunun Adı Bağlı Olduğu Üniversite Yeri Öğretime Başladığı Yıl M.Y.O 1 nun Har. Kad. Programının Akdeniz Tek. Bil. M.Y.O. Akdeniz Antalya Amasya M.Y.O Ondokuz Mayıs Amasya Ankara M.Y.O Hacettepe Ankara Bolvadin M.Y.O Afyon Kocatepe Bolvadin Boyabat M.Y.O Ondokuz Mayıs Boyabat Bozkır M.Y.O Selçuk Bozkır Çorum M.Y.O Ondokuz Mayıs Çorum Çumra M.Y.O Selçuk Çumra Emirdağ M.Y.O Afyon Kocatepe Emirdağ Gülnar M.Y.O Mersin Gülnar Güneysınır M.Y.O Selçuk Güneysınir Hadim M.Y.O Selçuk Hadim İsparta M.Y.O Süleyman Demirel İsparta İskenderun M.Y.O Mustafa Kemal İskenderun İzmir M.Y.O Dokuz Eylül İzmir Kadınhanı M.Y.O Selçuk Kadınhanı Kavak M.Y.O Ondokuz Mayıs Kavak Konya Tek. Bil. M.Y.O Selçuk Konya Köprübaşı M.Y.O Celal Bayar Köprübaşı Muğla M.Y.O Muğla Muğla Mut M.Y.O Mersin Mut Sandıklı M.Y.O Afyon Kocatepe Sandıklı Sarayönü M.Y.O Selçuk Sarayönü Sivrice M.Y.O Fırat Sivrice Tatvan M.Y.O Yüzüncü Yıl Tatvan Tokat M.Y.O Qazi Osman Paşa Tokat Trabzon M.Y.O K.T.U Trabzon Uluborlu M.Y.O Süleyman Demirel Uluborlu Zonguldak M.Y.O Kara Elmas Zonguldak Üniver- Tablo 2. Harita Kadastro Programı bulunan Meslek Yüksekokulları, bağlı bulundukları siteler ve öğretime başlama yuları. 34

8 2- HARİTA KADASTRO PROGRAMLARININ MEVCUT DURUMU Çeşitli il ve ilçelerde faaliyet gösteren Meslek Yüksekokullarındaki Harita Kadastro Programlarının açılış tarihleri bir çok okulumuzda çok eskiye dayanmaktadır. Uzun süre faaliyet gösterilmesine rağmen, bu okullarımızın büyük kısmında hala problemler giderilmemiştir. Harita Teknikerlerinden beklenen en önemli özellik, mesleki bazı teorik bilgilerin yanı sıra iyi bir uygulayıcı olması, uygulamalara kolay adapte olması, kısacası pratik yönünün kuvvetli olmasıdır. Bunların gerçekleştirilebilmesi için de en önemli şartlar; yeterli bir öğretim elemanı kadrosu ile öğrencilerin rahatça uygulama yapacakları sayıda aletlere sahip olunmasıdır. (Tablo 3)' de de görüldüğü gibi okullarımızın çoğunda elektronik ve hassas açı ölçü aletleri ya hiç bulunmamakta veya ellerinde bu tür aletlerden sadece bir tane bulunmaktadır. Bir kaç okulumuz hariç alet konusunda okullarımızın çoğu yetersiz durumdadır. Bazı okullarımızda ise bırakın elektronik ve hassas ölçü aletlerini, basit ölçü aletleri diye adlandıracağımız aletlerden bile ya çok az miktarda bulunmakta veya hiç bulunmamaktadır. Yükseköğretim politikamızın da bir sonucu olarak okullarımıza alınan öğrenci sayılan da iyi bir tekniker yetiştirilmesini olumsuz yönde etkilemektedir. Mevcut Meslek Yüksekokullarına yenileri eklenmekte ve açılan bu Meslek Yüksekokullarının bir çoğunda da Harita Kadastro Programı bulunmaktadır. (Selçuk Üniversitesine bağlı 8 meslek yüksekokulunda Harita Kadastro programı bulunmaktadır ). Bu okullarımızın çoğuna öğrenci alınırken, okulun mevcut durumu, öğretim elemanı kapasitesi, alet ve labaratuvar imkanları, çizim salonu v.s. gibi konulara bakılmaksızın, bir sosyal programa öğrenci alınır gibi öğrenci alınmaktadır. Buralarda Harita Teknikerleri yetiştirileceği göz ardı edilerek 60 kişi, 80 kişi gibi kalabalık sınıflar oluşturulmaktadır. Harita Kadastro programlarında başta Alet Bilgisi dersleri olmak üzere birçok dersin uygulamasında, proje derslerinde ve yıl sonu arazi uygulamasında, öğrenci grupları oluşturulmakta ve öğrenciler grup çalışması yaparak kendilerine verilen işleri gerek arazide gerekse büroda yaptıkları çalışmalarla sonuçlandırmaktadırlar. Grupların oluşturulmasında en önemli faktörü mevcut alet sayısı oluşturmaktadır. Yukarıda izah edildiği gibi, çoğu okulun alet durumu, birkaç okul hariç, oldukça yetersizdir. Dolayısıyla, bu sebepten ötürü grup sayıları düşük tutulmaktadır. Fakatögrenci sayısının çok fazla olmasından ötürü, oluşturulan guruplardaki öğrenci sayısı artmaktadır. Buda uygulamalı derslerde öğrencilerin yeterli uygulamayı yapmasını engellemekte ve verimi düşürmektedir. dünümüzde her dalda olduğu gibi, haritacılık alanında da işveren durumundaki özel sektör, belediyeler, çeşitli kamu kurum ve kuruluşları çalıştıracakları Harita Teknikerlerinden mesleki bilgi ve becerilerinin yanı sıra bilgisayar bilmesini, kullanmasını beklemekte ve arzu etmektedirler. Özellikle mesleki hazır paket programları bilgisayarda kullanılabilen elemanlar tercih edilir, aranır olmuştur. Bunun için de, her şeyden önce bu okullarımızın yeterli sayıda bilgisayarların bulunduğu bilgisayar labaratuvarlanna sahip olmalan gerekir. Yapılan ankete gelen cevaplardan anlaşıldığına göre, okullarımızın çoğu bilgisayar labaratuvan ve bilgisayar uygulamaları bakımından oldukça yetersiz bir durumdadır. Bilindiği gibi üniversitelerimize ayrılan ödenekler özellikle son yıllarda oldukça azalmıştır. Fakülte ve Meslek Yüksekokullarının sayılarının çokluğu, bu okullara düşecek payları da oldukça küçültmektedir. Ayrıca, çeşitli bürokratik engellerden ötürü de bu paraların kullanılması zorlaşmaktadır. Dolayısıyla, mevcut imkanlarla Harita Kadastro Programlarının ihtiyaçlarının karşılanması, eksikliklerinin giderilmesi çok zordur. Öğrencilerin uygulama konusundaki eksikliklerini kapatmaları ve pratiği kuvvetli iyi bir tekniker olarak yetişmeleri için yeterli sayıda ve gerekli aletlerin bulunduğu bir öğrenci labaratuvarına ihtiyâç vardır. Mestekle ilgili gerekli teorik ve pratik bilgilerin yanı sıra, piyasanın istediği düzeyde bilgisayar bilgisine sahip olabilmesi için de uygun bilgisayar labaratuvarları kurulması gerekir. Günümüz şartlannda, Üniversite ve okul imkanları ile bunların kısa vadede gerçekleştirilmesi çok zor, hatta imkansızdır. Şu anda okumakta olan ve yakın gelecekte okuyup mezun olacak harita tekniker adaylarının belli bir kalitede yetiştirilebilmeleri için bu konudaki eksikliklerin acilen giderilmesi gerekmektedir. Bu konuda da ilk akla gelen, harita teknikerleri ile birlikte haritacılık hizmetlerini yürüten özel buralardaki, belediyelerdeki, kamu kurum ve kuruluşlarındaki Harita Mühendisleri olmaktadır. Özellikle yurdun dört bir tarafına yayılmış, başta büyük illerimiz olmak üzere, hemen hemen bütün illerimizde faaliyet gösteren özel harita büro sahiplerine, dolayısıyla Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası'nın şube ve temsilciliklerine bu konuda büyük görevler düşmektedir. 35

9

10 3-H. K. M. O. - MESLEK YÜKSEK OKULU İLİŞKİSİ Üniversite düzeyinde Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Eğitimi 1949 yılında Yıldız Teknik Okulunda ( Bugünkü Yıldız Teknik Üniversitesinde ) Harita Kadastro Bölümünün açılmasıyla başlanmıştır (Ayan, T., 1993). Daha sonra sırasıyla 1968 yılında İstanbul Teknik Üniversitesinde, 1972 yılında Selçuk Üniversitesinde çeşitli Fakültelere bağlı olarak "Harita Kadastro Bölümü" veya "Jeodezi Bölümü" adı altında bölümler açılmıştır yılında çıkarılan 41 sayılı kararname ile bütün bölümlerin ismi "Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü " olmuştur yılı ve sonrasında ise Niğde Üniversitesinde, Afyon Kocatepe Üniversitesinde, Harran Üniversitesinde, Karaelmas Üniversitesinde ve Ondokuz Mayıs Üniversitesinde Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümleri açılmıştır yılı itibariyle Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü bulunan üniversitelerimizden Niğde Üniversitesi ve Harran Üniversitesi dışındaki yedi Üniversitemizde Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği öğretimi yapılmaktadır. Bu üniversitelerimizin bazılarında ikinci öğretimle de öğrenci alınmaktadır. (Tablo 4)'de, öğretim yapan ve öğretime başlamayan Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü bulunan üniversiteler, bu bölümlerin bağlı olduğu fakülteler ve kontenjanları görülmektedir. Günümüzde ise, bu okullara yenilerinin katılıp katılmamasının gereği konuşulmakta ve tartışılmaktadır. Çeşitli Üniversitelerimize bağlı fakültelerden mezun Harita Mühendislerinin sayısı 1957'de sadece 154 iken, 1989 yılı Ekim ayı itibariyle 4062'ye yükselmiştir sonu itibariyle bu sayı'yaklaşık 6000'e ulaşmıştır (Şerbetçi, M., 1993 ). Günümüzde ise bu sayının yaklaşık 7000 civarında olduğu tahmin.edilmektedir. Merkezi Ankara'da bulunan Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası'na bağlı yurdun çeşitli yerlerinde görev yapan 10 şube bulunmaktadır. Bu şubelere bağlı olarak faaliyet gösteren, hemen hemen bütün illerimizi kapsayan temsilcilikler vardır. Özel harita büroları, başta büyük illerimiz olmak üzere çeşitli illerimizde ve nüfusu kalabalık, gelişmiş ilçelerimizde faaliyet göstermektedirler. Uzun zamandanberi sadece dört üniversitemizde öğretim yapılırken ( Y. T. Ü., K. T. Ü., İ. T. Ü. ve S. Ü.), bugün bunlara Afyon Kocatepe, Zonguldak Karaelmas ve Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitelerindeki bölümler de" katılmıştır. Hatta Yıldız Teknik Üniversitesinde ve Selçuk Üniversitesinde İ.Ö. le de öğrenci alınmaktadır. Harita Mühendisi yetiştiren Okullarımızdaki bu artışa ve alınan öğrenci sayılarına paralel olarak, harita mühendislerinin sayıları da hızla artmaktadır. Son zamanlarda devlet politikası olarak, resmi kurumlara, devlet dairelerine ya eleman alınmamakta veya çok az alınmaktadır. Bu yüzden özel büroların sayısı da gün geçtikçe artmaktadır. Eskiden birkaç büronun bulunduğu merkezlerdeki büro sayısı onlarla ifade edilmeye başlanmıştır. Ankara. İstanbul gibi büyük illerimizin dışında, bazı merkezlerimizde, büro sayısında aşın artışlar olmuştur (Konya'da yaklaşık 60 tane özel Harita Mühendisliği Bürosu bulunmaktadır). ÜNİVERSİTE FAKÜLTE BÖLÜM ÎEN. KON. AFYON KOCATEPE Uşak Mühendislik Fak. Jeodezi ve Fotogrametri Müh. 40 İSTANBUL TEKNİK ÜNV. İnşaat Fakültesi " 60 KAREDENİZ TEKNİK ÜNV. Mühendislik Mimarlık Fak. 60 ONDOKUZ MAYIS UNV. Mühendislik Fak. 25 SELÇUK UNV. Mühendislik Mimarlık Fak. 60 SELÇUK UNV. Mühendislik Mimarlık Fak. (i.ö.) 60 YILDIZ TEKNİK ÜNV. İnşaat Fakültesi 120 YILDIZ TEKNİK ÜNV. Mühendislik Mimarlık Fak. (i.ö.) 60 KARAELMAS ÜNV. Mühendislik Fak. 35 NİĞDE ÜNV. Aksaray Mühendislik Fak. -- HARRAN UNV. Mühendislik Fak. " Tablo yılı itibariyle Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Bulunan Fakülteler ve Kontenjanları Yurdun çeşitli yerlerindeki il ve ilçelerde faaliyet gösteren Harita Kadastro Programı bulunan Meslek Yüksekokullarımızın bulunduğu merkezlerde veya onlara yakın merkezlerde bir Oda şubesi, Oda Temsilciliği veya çeşitli sayılarda Harita Mühendisliği Büroları bulunmaktadır. Bu okullarımızda okuyan ve Harita Teknikeri olarak mezun olacak öğrencilerin büyük kısmı özel bürolarda Harita Mühendisleri ile çalışacaklardır. Bu Harita Teknikerlerinin gerek teorik, gerekse uygulamalarda iyi bir şekilde yetişmeleri, yeterli imkanlara sahip olmaları ile mümkündür. Özellikle alet konusunda çok eksikleri bulunan bu okullarımızın acilen uygun bir ölçme labaratuvarına kavuşturulmaları gerekmektedir. Okulların gerek ölçme labaratuvarı, gerek diğer labaratuvarlar ve gerekse diğer eksikliklerini kendi imkanları ile giderebilmeleri kısa vadede çok zor görülmektedir. Bu yüzden başta Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası genel Merkezi, Oda Şubeleri ve Oda temsilcilerine büyük görevler düşmektedir. Gerek büroların elinde atıl duran ve kullanılmayan, fakat okulla- 37

11 ~""" MS^ ra ve öğrencilere faydalı olacak aletlerin bağışlanması, gerekse önemli bazı alet ve araç gerecin satın alınarak eksiği bulunan bu okullara kazandırılması ile, bu okullara çok büyük yardımlar yapılabilir. Ayrıca bürolarımız imkan ve güçleri nispetinde bizzat veya yapılacak organizasyonlar içinde bulunarak ve öncülük ederek okullarımıza bilgisayar labvaratuvarları kazandırılması konusunda aktif görev alabilirler. Oda şube ve temsilcilerimiz okullarımıza alet bilgisayar v.s. kazandırılmasının yanı sıra öğrencilere manevi desteği de eksik etmemelidirler. Zaman zaman yapılacak ziyaretlerle, mesleki sohbet, konferans gibi toplantılarla okul yöneticileri, ilgili öğretim elemanları ve öğrencilerle bir araya gelebilirler. Hem Fakülte, hem de Meslek Yüksek Okullarının birlikte bulunduğu merkezlerde toplantılar, seminerler, konferanslar teknik gezi, piknik spor müsabakaları gibi etkinliklerle, ileride birlikte çalışarak, hizmet verecek olan Harita Mühendisi ve Harita tekniker adaylarının kaynaşmaları sağlanabilir^ Bazı aksaklıklar olmasına, istenen ve arzulanan seviyeye gelinmemesine rağmen, Konya şubesi bu konuda faydalı çalışmalar yapmaktadır). SONUÇ Ülkelerin kalkınması çeşitli mesleklerde iyi yetiştirilmiş insan gücüyle çok yakından ilgilidir. Haritacılık alanında, birlikte çalışan Harita Mühendisleri ve Harita Teknikerlerinin de mesleklerinde iyi yetişmiş olmaları, hem uyum içinde çalışmaları, hem de arzulanan sonuçların alınabilmesi bakımından oldukça önemlidir. Çeşitli hizmetleri verecek meslek elemanlarının iyi yetiştirilebilmeleri için iyi bir eğitim almaları gerekmektedir. Bu da; iyi bir öğretim kadrosuyla, fiziki imkanlarla, gerekli sayı ve çeşitte aletlerle, uygun dershane ve çizim salonlarıyla, ölçme labaratuvan, bilgisayar labaratuvarı gibi labaratuvarlara sahip olmakla mümkün olabilir. Bu sayılanlardan bir kısmı okul ve üniversite imkanları ile karşılanabilmektedir. Bazılarının eksikliği, diğerlerinin yanında, çok önemli görülmeyebilir. Fakat, özellikle Harita Teknikeri yetiştirecek bu gibi okullarda, temel bazı uygulamaların yapılması için gerekli olan basit ölçü aletlerinden çok az olması, bazılarından hiç bulunmaması, gerekli labaratuvarlann olmaması, bilgisayar kullanma ve uygulama imkanının bulunmaması, arzulanan, düşünülen Harita Teknikerlerinin yetiştirilmesine imkan vermez. Bu yüzden üniversite ve okul imkanları zorlanarak şartlar iyileştirilmeli, yarın bu teknikerlerle beraber çalışacak, onları istihdam edecek olan meslektaşlarımız da, ferdi olarak veya bazı organizasyonlarla (yardım, bağış v.s.) bu okullarımıza destek vermelidir. Qerek eksik derslerin kapatılması, gerek alet desteği, gerekse yapılacak yardım organizasyonlarına ön ayak olarak ve diğer eğitim, kültür, spor gibi etkinliklerde yardımcı olarak meslektaşlarımız bu okullarımızın ve öğrencilerimize maddi ve manevi destekte bulunabilirler. Sonuç olarak Oda - Okul ilişkileri ile ilgili olarak şunlar söylenebilir; 1-Üniversite ve okul imkanları zorlanıp, en iyi şekilde kullanılarak Harita Kadastro programının eksiklikleri giderilmelidir. 2- Harita Kadastro Programlarının mevcut kapasitesi tam olarak ortaya çıkarılmalı, eksiklikler aciliyetine göre sıralanarak gerekli sayılar tespit edilmelidir. 3-Harita Kadastro Programı bulunan merkezlerdeki veya bu merkezlere yakın merkezlerdeki Oda Şube veya Oda Temsilcilikleri, bu okullarla temas kurmalı, ihtiyaç varsa, ellerindeki aletleri (Elektronik aletler gibi)uygun zamanlarda götürerek öğrencilerin tanımasına ve kullanmasına yardımcı olmalıdırlar. 4- Oda şube veya Oda temsilcilikleri, okullarımızın uygulamalar için çok acil olarak ihtiyacı olan alet ve araç-gereçleri temin etmelerine yardımcı olmalıdırlar. Bu yardım, ellerinde bulunan, kullanılmayan, okul larımıza faydalı olacak aletlerini vererek veya bu tür aletlerin satın alınıp okula kazandırılmasını sağlayarak olabilir. 5- Aletlerin yanı sıra konferans, panel, teknik gezi, piknik, sportif faaliyetler gibi etkinliklerle oda-okul iş birliği ve kaynaşması sağlanabilir. 6- Fakülte ve Meslek Yüksekokulunun birlikte bulunduğu merkezlerle, yakın merkezlerdeki Fakülte öğ rencileri ile Meslek Yüksekokulu öğrencileri biraraya getirilerek, yarın birlikte çalışacak bu öğrencileri kay naşmaları sağlanabilir. FAYDALANILAN KAYNAKLAR Ayan,T., "Jeodezi ve Fotogmmetri Mühendisliği Eğitiminde Nitelik Sorun/an",Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Eğitim ve Uygulama Semineri,28 Eylül-29 Eylül 1993, İller Bankası Genel Müdürlüğü,Ankara. Baka,S.,Kavalt,Ş., "Meslek Yüksekokullarının Mevcut Durumu ve Yeniden Yapılanması Üzerine Bir Model Önerisi",Ankara Üniversitesi 5O.Yıl Uluslar arası Sempozyumu, Mayıs 1996,Çankırı/Ankara. Şerbetçi,M., "Türkiye'de Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Eğitiminin Bugüne Kadarki Durumu',Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Eğitimi ve Uygulama Semineri, Eylül 1993,İller Bankası Genel Müdürlüğü, Ankara. 38