Beş, On İki ve On Beş Yaş Çocukların Ağız Diş Sağlığı Profili, Türkiye-2004
|
|
- Koray Günaydın
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ARAŞTIRMA (Research) Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 31, Sayı: 4, Sayfa: 310, 2007 Beş, On İki ve On Beş Yaş Çocukların Ağız Diş Sağlığı Profili, Türkiye2004 The Oral Health Profile of 5, 12 and 15 Year Olds, Turkey2004 Prof.Dr. Saadet GÖKALP Prof.Dr. Bahar GÜÇİZ DOĞAN Doç.Dr. Meryem TEKÇİÇEK Doç.Dr. Atilla BERBEROĞLU Arş.Gör. Şengül ÜNLÜER Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Diş Hastalıkları ve Tedavisi Anabilim Dalı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Periodontoloji Anabilim Dalı ÖZET Giriş: Ağızdiş sağlığı düzeyinin iyileştirilmesinde ağızdiş sağlığı ölçütlerinin bilinmesi en önemli rolü oynamaktadır. Amaç: Türkiye de, çocuklarda ağızdiş sağlığı ile ilişkili olabilecek bazı sosyodemografik özellikleri, ağızdiş sağlığı ile ilgili davranış ve bazı beslenme alışkanlıklarını, diş çürüğünün prevalansını, şiddetini ve periodontal durumu tespit etmektir. Bireyler ve Yöntemler: Kesitsel tipteki araştırma, TÜİK tarafından kırkent özelliğine göre orantılı tabakalı küme örnekleme yöntemi ile seçilen örnek üzerinde yürütülmüş, 4657 kişiye ulaşılmıştır. Araştırmada veriler, 5, 12, 15, yaşındaki kişilerden, DSÖ1997 ye göre kalibre edilmiş dişhekimliği öğrencileri tarafından toplanmıştır. Bulgular: Bütün yaşlarda diş fırçası olmayanların yüzdesi yüksektir. 5 yaşındakilerde dişhekimine hiç gitmeyenler %82,1, çürüksüzlük %30,2 ve ortalama DMFT 3,7 dir. 12 yaşta 1,9 olan DMFT, 15 yaşta 2,3 e çıkmaktadır. Kron çürüğü, adolesanlarda kız çocuklarda erkeklerden, kırsal bölgelerdeki çocuklarda kenttekilerden daha yüksektir. 15 yaştakilerde diş eti kanaması sıktır; periodontal dokusu sağlam olanlar %56,2 dir. Ataçman kaybı ihmal edilebilecek düzeydedir. ABSTRACT Introduction: The information on oral health indices have the most important role in improving the oral health level. Aim: To estimate prevalence and severity of dental caries and periodontal status, determine some nutritional and sociodemographic characteristics and oral health behaviors in children in Turkey. Subjects and Methods: This crosssectional study was held on a sample selected with proportional stratified cluster sampling method according to the type of residence by TSI and 4,657 individuals had been reached. The selected ages were 5, 12, 15 and the data were gathered by calibrated dental students according to WHO1997. Results: At all ages, the percentage of not having toothbrush was high. At age 5, 82.1% has never visited a dentist; only 30.2% were caries free and mean dmft was 3.7. Mean DMFT was 1.9 in 12 yearolds and raised 2.3 among 15 yearolds. In adolescents, prevalence of crown caries was higher in girls than in boys. Children had lower caries prevalence in urban than rural areas. For 15 years, gingival bleeding was frequent and the healthy periodontal tissue was 56.2%. Attachment loss was in very low level and could be neglected.
2 Sonuç: Türkiye de sağlık otoriteleri toplum ve okul tabanlı ağızdiş sağlığına yönelik önleyici ve geliştirici programların uygulanmasını teşvik etmelidir. Conclusion: Health authorities should promote the implementation of community and school based oral disease prevention and health promotion programme in Turkey, ANAHTAR KELİMELER AğızDiş sağlığı, CPI, Ataçman Kaybı, DMFT/dmft KEYWORDS Oral health, CPI, Attachment loss, DMFT/dmf GİRİŞ Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Dünya Dişhekimleri Birliği nin (FDI) 1981 yılında ağızdiş sağlığı açısından ulaşılması gereken küresel hedeflerden biri olarak, 2000 yılına kadar 12 yaş için Çürük, Kayıp ve Dolgulu Diş = DMFT nin 3 den daha fazla olmamasını önermiştir da ise DSÖ, FDI ve IADR ın (International Association for Dental ResearchUluslar Arası Diş Araştırmaları Birliği) ortaklaşa formüle ettiği 2020 yılı için ağızdiş sağlığı hedefleri isebaşlıklar halinde düzenlenmiştir 2. Ülkemizin de içinde olduğu DSÖ nün Avrupa Bölgesi ülkelerinde, ağızdiş sağlığındaki problemlere karşı korunma programlarının geliştirilmesi ve bu konuda etkin olacak hizmetlerin başlatılması ve desteklenmesi kararı alınmıştır. Toplum ağızdiş sağlığı uygulamalarının başarılı olabilmesi için bu hastalıkların dağılımını ve risk faktörlerini ortaya çıkararak önleme hedeflerini tespit etmek ve bu belirlemede de standart, uluslar arası kullanımı olan ölçütleri kullanmak gerekmektedir. Bu nedenle de DSÖ, ağızdiş sağlığı saha araştırmalarında kullanılmak üzere temel yöntemler ve ölçütler geliştirmekte ve ülkeler arası karşılaştırma yapabilmek için belirli yaş ya da yaş bantlarının kullanılmasını önermektedir 3. Bu amaçla, çocukluk çağı için önerilen yaşlar 5, 12 ve 15 yaştır. Tespitlerin ve alınan önlemlerin etkilerini değerlendirmek ve yeni hedefler oluşturabilmek için de bu çalışmaların belirli aralıklarla tekrarlanmaları gereklidir. Küresel AğızDiş Sağlığı Veri Bankası nın (Global Oral Health Data Bank) DMFT/dmft ve CPI verilerine göre 4, 5, birçok ülke 2000 yılı hedeflerine çoktan ulaşmış iken, diğerlerinin yetersiz kaldığı izlenebilmektedir. Bu veri bankasında ülkemiz hala 1988 yılında yapılan ilk çalışmanın sonuçları ile temsil edilmektedir 6. Gelişmiş ülkelerde diş çürüğü prevalansındaki düşüş 79, gelişmekte olan ülkelerde aynı belirginlikte değildir Bu çalışmanın amaçları, çocuklarda ulusal düzeyde ağızdiş sağlığı ile ilişkili olabilecek bazı sosyodemografik özellikleri, ağızdiş sağlığı ile ilgili davranış ve bazı beslenme alışkanlıklarını, kron ve kök çürüklerinin prevalansını ve şiddetini tespit etmek; periodontal dokuların durumunu ve florozis varlığını belirlemektir. BİREYLER ve YÖNTEMLER Örneklem seçimi Araştırmanın evrenini 5, 12 ve 15 yaş Türkiye nüfusu oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) nün Temel Prensipler rehberine göre, süt dişlerinin durumunu belirlemek için 5 yaş,
3 çocukluk çağında kalıcı dişlerin durumunu belirlemek için ise değişik risklere sahip olan 12 ve 15 yaşlardaki kişilerden örnek seçmek yeterli olmaktadır. Rehbere göre, her indeks yaş grubunda araştırma kapsamına alınacak kişi sayısı incelenecek ölçütün beklenen prevalansına ve oral hastalığın ağırlığına bağlı olarak, en az 2550 arasında olmalıdır. Bu durumda her yaş bandından 300, toplam olarak da 900 kişinin araştırma kapsamına alınması önerilmektedir 3. Ancak bu çalışmada, ülke nüfusunun sayıca fazlalığı, çeşitliliği ve yaygınlığı da göz önüne alınarak, indeks yaşlarda ülkeye ve kırkente genellenebilir verilere ulaşabilmek için her indeks yaş grubundan 1500 kişiye (toplam 4500) ulaşılması hedeflenmiştir. Araştırmanın sonunda, 4657 kişi muayene edilerek aynı zamanda anket formu uygulanmıştır. Araştırma ile ilgili ilk izinler H.Ü. Tıp Fakültesi Tıbbi, Cerrahi ve İlaç Araştırmaları Etik Kurulundan, Türkiye İstatistik Kurumundan (TÜİK) ve İç İşleri Bakanlığı ndan alınmıştır. Hem hane hakkında bilgileri veren kişilere, hem de muayene edilecek olan kişilere araştırmanın amacı ile yapılacak muayenenin niteliği anlatılmış ve sözlü onamları alınmıştır. Verilerin toplanması Verilerin toplanmasında 27 kişilik anketör grubu ile 5 kişilik denetleyici grubu görev almıştır. Hacettepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi nde görevli üç öğretim üyesi tarafından ölçümleme (kalibrasyon) çalışmaları yapılmış olan H.Ü. Dişhekimliği Fakültesi 4. ve 5. sınıf öğrencisi anketörlerin asgari %80 düzeyinde kalibrasyonu sağlanmış, bu çalışmalar 1 30 Haziran 2004 tarihlerinde tamamlanmıştır. TÜİK tarafından, Türkiye yi kent ve kır olarak temsil edebilecek örneklem, orantılı tabakalı küme örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Örnekleme 68 ilde 250 yerleşim yeri (küme) çıkmış (Şekil 1), her kümede 6 kişinin muayene edilmesi önerilmiş ve her iki cinsiyetten eşit sayıda kişi alınmasına özen gösterilmiştir. Saha koşullarının uygun olmaması ve zaman kısıtlılığı nedeniyle, aynı zamanda DSÖ nün önerileri doğrultusunda, muayene edilecek kişiler bir sağlık kuruluşuna davet edilmemişler, bulundukları yerde, gün ışığında muayeneleri yapılmıştır. Ağızdiş muayeneleri tek kullanımlık ayna ve DSÖ nün önerdiği Community Periodontal Index (CPI) sondu (WHO 973/80 Martin, Solingen, Almanya) kullanılarak yapılmıştır. Her günün sonunda sondlar gluteraldehit ile steril edilmişlerdir. RESİM 1 Örneğe çıkan kümeler (Türkiye,2004)
4 Araştırmada veriler, bu çalışma için geliştirilmiş olan bir anket ve bir muayene olmak üzere toplam 2 form aracılığı ile toplanmıştır 12. Anket formunun birinci bölümü hane halkına ve araştırma kapsamında görüşülmüş olan kişilerin sosyodemografik özelliklerine ilişkin sorulardan oluşmaktadır. Muayene formu ise DSÖ nün formlarından yararlanılarak hazırlanmış ve klinik muayenelerde DSÖ (1997) ölçütleri kullanılmıştır. DSÖ nün önerdiği biçimde pit ve fissürde ya da diş yüzeyindeki bir lezyon kavite oluşturmuşsa, minenin altı çürümüşse veya taban ya da duvarlarında saptanabilecek yumuşama varsa çürük kron olarak değerlendirilmiş, kökte bir lezyon CPI sonduyla bakıldığında yumuşak veya deri gibi hissediliyorsa çürük kök olarak işaretlenmiştir. CPI ve ataçman kaybı, DSÖ nün önerileri doğrultusunda, 15 yaş için değerlendirilmiştir 13. Verilerin değerlendirilmesi ve analizi Anketler, konu hakkında eğitilmiş bir kodlamacı tarafından kodlanmış ve profesyonel bir bilgisayar operatörü tarafından bilgisayara işlenmiştir. Veriler tek boyutlu ve iki boyutlu tablolar ile sunulmuş, dağılım istatistikleri ile ölçütler hesaplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 14.0 istatistik paket programı kullanılarak yapılmıştır. BULGULAR Bütün indeks yaşlarda kız çocukları %47,4 ile %48,5 arasındadır. Muayene edilen kişilerin üçte ikisi kentsel bölgelerden seçilmiştir; her dört kişiden birinin sağlık güvencesi yoktur. Oniki yaşındakilerin %0,4 ünün, 15 yaşındakilerin %2,9 unun herhangi bir gelir getiren işte çalıştığı belirlenmiştir. Araştırma grubundaki bütün yaşlarda çocukların 3/4 4/5 i öğün atlamaktadır ve atlanan öğün de çoğunlukla öğle öğünüdür. Öğün arasında atıştırma alışkanlığı en fazla 5 yaştadır (%89,3). Bütün yaş gruplarında yemek aralarında şekerli yiyecek/ içecek atıştırma ilk sıralarda yer almaktadır. Beş yaşta %22,4 olan diş fırçası olmama yüzdesi, adolesan yaşta %9,2 ye dek gerilemektedir. Diş fırçası olanların %24,8 %38,3 ü dişlerini günde 23 kez fırçalamaktadırlar. Araştırma kapsamında görüşülenlerin büyük bir çoğunluğu fırça ve macun dışında yardımcı temizlik malzemesi kullanmamaktadır. Onbeş yaşta %41,0 olan hiç diş hekimine gitmeyenlerin yüzdesi, azalan yaşla birlikte artarak beş yaştakilerde %82,1 e erişmektedir. Diş hekimine yakınma olunca gidilmektedir. Son bir yıl içinde diş hekimine gidenler en yüksek yüzde ile beş yaştadır (Tablo I). Çekim, ağrı ve dolgu bütün yaşlar için diş hekimine en son gitme nedenleri arasında ilk beş neden içine girmektedir. Çürük prevalansı 5 yaşta erkek çocuklarda (%73,1), 15 yaşta kız çocuklarda (%59,5) daha yüksek olup, 12 yaşta her iki cinsiyette benzerdir. Beş ve 12 yaşlar için kırsal kesimde yüksek olan prevalans, 15 yaşta yaklaşık olarak eşitlenmektedir. Kayıp diş prevalansının 5 ve 12 yaşta erkek çocuklarda, 15 yaşta kız çocuklarda daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Beş yaşta erkek çocuklarda daha yüksek olan dolgulu diş prevalansı, 12 yaşta her iki cinsiyette benzerdir ve 15 yaşta da kız çocuklarda daha yüksektir (%13,2); bütün yaşlarda kırsal bölgede oturanlarda dolgulu diş prevalansı daha düşüktür (Tablo II). Bütün yaş gruplarında dental flüorozis prevalansının çok düşük olduğu saptanmıştır (5 yaşta %0,7, 12 yaşta %2,6, 15 yaşta %3,0). Tablo III te de görüldüğü gibi DMFT, 15 yaşta kız çocuklarda, 5 yaşta erkek çocuklarda daha yüksektir; 12 yaşta ise cinsiyete göre bir fark belirlenmemiştir (1,9 ±2,2). Bütün yaşlarda kentsel bölgede yaşayanlarda DMFT/dmft, kırsal bölgelerdekilerden daha düşüktür. 15 yaştakilerin %56,2 sinin periodontal dokuları sağlamdır. En sık rastlanan periodontal sorun diş taşıdır. Kız çocuklarda ve kentsel bölgede oturanlarda sağlıklı diş eti dokusu olanlar bir miktar daha yüksektir (Tablo IV). Ataçman kaybı incelendiğinde, sağlıklı dokuya sahip olanların yüzdesinin %98,9 olduğu saptanmıştır (Tablo V).
5 TABLO I Araştırma kapsamında muayene edilen kişilerin indeks yaşa, ağız hijyeni alışkanlıklarına ve diş hekimine gitme durumuna göre dağılımı (Türkiye, 2004) Ağız hijyeni alışkanlığı İndeks yaşlar 5 yaş 12 yaş 15 yaş Diş fırçası Yok Var, paylaşıyor Var, kendisine ait Diş fırçalama sıklığı Fırçalamıyor Günde 2,+ kez Günde 1 kez Arasıra Yardımcı temizlik malzemesi Kullanmıyor Kullanıyor Hiç diş hekimine Gitmemiş Gitmiş Diş hekimine gitme sıklığı Yakınması olunca Ara sıra Düzenli En son diş hekimine gitme zamanı 1 yıl >1 yıl (n = 1539) 21,2 1,2 77,6 (n = 1213) 11,1 25,8 29,2 33,9 (n = 1539) 99,7 0,3 (n = 1539) 82,1 17,9 (n = 275) 87,9 8,0 4,4 (n = 275) 85,8 14,2 (n = 1611) 9,4 1,2 89,4 (n = 1549) 7,2 33,3 22,1 37,4 (n = 1611) 95,7 4,3 (n = 1611) 41,4 58,5 (n = 943) 94,8 3,8 1,4 (n = 943) 61,3 38,7 (n = 1507) 8,5 0,8 90,8 (n = 1381) 5,3 38,3 23,5 32,9 (n = 1507) 94,3 5,7 (n = 1507) 41,1 58,9 (n = 888) 95,5 2,7 1,8 (n = 888) 52,1 47,9 TABLO II Araştırma kapsamında muayene edilen 5,12,15 yaş çocukların cinsiyete ve yerleşim yerine göre çürük (kronkök), dolgulu diş, kayıp diş prevalansı dağılımı (Türkiye, 2004) Cinsiyet Çürük kron Çürük kök Kayıp diş Dolgulu diş 5 yaş 12 yaş 15 yaş Erkek (n = 793) Kız (n = 746) Kentsel (n = 1030) Kırsal (n = 509) Toplam (n = 1539) Erkek (n = 848) Kız (n = 763) Kentsel (n = 1074) Kırsal (n = 537) Toplam (n = 1611) Erkek (n = 793) Kız (n = 714) Kentsel (n = 994) Kırsal (n = 513) Toplam (n = 1507) 73,1 66,2 67,8 73,9 69,8 60,6 61,6 60,4 62,4 61,1 37,2 59,5 61,6 60,6 61,2 4,3 6,3 4,7 6,2 5,2 4,3 2,4 2,9 4,3 3,4 8,7 7,1 7,2 9,5 7,9 14,2 18,3 15,5 17,5 16,2 2,4 1,9 2,7 1,0 2,1 6,4 6,6 8,6 2,2 6,5 11,7 13,2 14,9 7,6 12,4 Bu yaş grubunda incelenmemiştir.
6 TABLO III Araştırma kapsamında muayene edilen 5,12,15 yaş çocukların cinsiyete ve yerleşim yerine göre ortalama toplam, çürük, kayıp, dolgulu diş ve DMFT/dmft sayıları (Türkiye, 2004) Yaş, cinsiyet, yerleşim yeri Sayı Toplam diş sayısı DT/dt MT/mt FT/ft DMFT/dmft 5 yaş Erkek ,4 ±1,2 4,0 ±4,0 0,07 ±0,4 0,06 ±0,5 4,2 ±4,1 Kadın ,6 ±1,3 3,2 ±3,6 0,03 ±0,2 0,03 ±0,3 3,3 ±3,7 Kentsel ,5 ±1,3 3,5 ±3,8 0,03 ±0,2 0,05 ±0,4 3,6 ±3,9 Kırsal ,4 ±1,3 3,9 ±3,9 0,08 ±0,4 0,03 ±0,4 4,0 ±3,9 Toplam ,5 ±1,3 3,6 ±3,9 0,05 ±0,3 0,05 ±0,4 3,7 ±3,9 12 yaş Erkek ,3 ±2,0 1,7 ±2,1 ±0,5 ±0,5 1,9 ±2,2 Kadın ,8 ±1,7 1,7 ±2,1 ±0,4 ±0,6 1,9 ±2,2 Kentsel ,5 ±1,9 1,6 ±2,0 ±0,4 0,2 ±0,6 1,9 ±2,1 Kırsal ,6 ±1,9 1,8 ±2,2 0,2 ±0,5 0,04 ±0,3 2,0 ±2,2 Toplam ,5 ±1,9 1,7 ±2,1 ±0,5 ±0,5 1,9 ±2,2 15 yaş Erkek ,6 ±0,9 1,8 ±2,1 0,2 ±0,5 0,3 ±1,1 2,2 ±2,4 Kadın ,6 ±1,0 1,9 ±2,4 0,3 ±0,6 0,3 ±1,0 2,5 ±2,7 Kentsel ,6 ±1,0 1,8 ±2,2 0,2 ±0,5 0,4 ±1,1 2,3 ±2,0 Kırsal ,6 ±0,9 2,0 ±2,4 0,2 ±0,6 0,2 ±1,0 2,4 ±2,6 Toplam ,6 ±1,0 1,8 ±2,3 0,2 ±0,6 0,3 ±1,0 2,3 ±2,5 TABLO IV 15 yaş çocuklarda toplumsal Periodontal İndeks (CPI) in cinsiyete ve yerleşim yerine göre yüzde dağılımı (değerlendirilemeyen veya kaydedilmemiş sekstantlar hariç bırakılarak) (Türkiye, 2004) Cinsiyet ve yerleşim yeri Cinsiyet Erkek Kadın Yerleşim yeri Kent Kır Toplam Sağlıklı Kanama Diş taşı 53,1 59,6 59,4 5 56,2 21,0 19,8 18,6 23,9 20,4 25,5 2 21,4 25,8 22,9 Yüzeysel cep (4 5 mm) 0,4 0,6 0,6 0,2 0,5 Derin cep ( 6mm) Toplam sayı TABLO V 15 yaş çocukların ataçman kaybının cinsiyete ve yerleşim yerine göre yüzde dağılımı (değerlendirilemeyen veya kaydedilmemiş sekstantlar hariç bırakılarak) (Türkiye, 2004) Cinsiyet 0 3 mm 4 5 mm 6 8 mm 911mm 12,+ mm Toplam sayı Cinsiyet Erkek Kadın Yerleşim yeri Kent Kır Toplam 99,2 98,4 98,8 99,0 98,9 0,6 1,3 0,9 1,0 0,9 0,
7 SONUÇLAR VE ÖNERİLER Türkiye de DSÖ ile birlikte yürütülen ilk çalışma 1988 de yapılmış 6 ve bu çalışmanın sonuçlarına göre, DSÖ 2000 yılı küresel hedeflerinden 12 yaş için DMFT nin 3 olma hedefine ulaşıldığı, ancak diğer hedeflere ulaşmanın çok güç olduğu görülmüştür. Adı geçen çalışma DSÖ temel alınarak, 5 ildeki 57 merkezde yapılmıştır çalışmasında ise DSÖ 1997 rehberi temel alınmış olup, örneklemin kent ve kır olarak bütün ülkeyi kapsayacak biçimde TÜİK tarafından seçilmesi gibi bazı temel farklılıklar bu iki çalışmanın karşılaştırılmasını zorlaştırmaktadır. Ancak bu iki çalışmanın ortaya çıkarttığı en önemli bulgu, Türkiye de ağızdiş sağlığında o yıldan bu yana bir iyileşmenin olduğudur. Beş, oniki ve onbeş yaşlarda diş fırçası olmayanlar %8,5%21,2 düzeyindedir. Ayrıca fırçası olduğunu belirtenlerin arasında kullanmıyorum diyenlerin sıklığı ya da düzensiz kullananların çokluğu ağızdiş sağlığı hijyen eğitimindeki yetersizliğin bir göstergesi olabilir. Özellikle bütün yaşlarda ağızdiş sağlığı hijyen motivasyonunun diş fırçalama ile olan kuvvetli bağlantısı her türlü iletişim yöntemi kullanılarak gösterilmelidir. Ancak 5 yaş çocuklarının diş hekimine gitme yüzdesine (%17,9) bakıldığında, bu eğitimi en iyi verebilecek grubun, yani diş hekimlerinin bu yaş grubu ile karşılaşma şansının ne kadar düşük olduğu ortaya çıkmaktadır. Oysa ağızdiş sağlığı eğitimi dişler sürdükten hemen sonra ve çocukların kendi ağızdiş sağlıkları ile ilgilenmeleri de mümkün olan en küçük yaşta başlatılmalıdır. Diş hekimlerinin çok önemsemeleri gereken bir durum da bu yaş grubunu erken eğitme gayretlerinin yanında süt dişlerini tedavisiz bırakmamak için aşırı çaba gösterilmesi gerektiğidir. Bu çalışmanın başka bir bulgusu da muayene sonuçlarıdır. 5 yaşta DSÖ nün 2000 yılı için öngördüğü %50 çürüksüzlük düzeyine ulaşılamadığı (%30,2), dmft indeksinin yüksek (3,7 ±3,9) ve en büyük komponentin de çürük diş sayısı olduğu (3,6 ±3,9) tespit edilmiştir. Bu çalışmada, 12 yaş için DMFT 1,9 olarak tespit edilmiş ve bu sonuçla da DSÖ Avrupa Bölgesi 2000 yılı hedefinin yakalandığı ortaya çıkmıştır. İncelenen diş sağlığı göstergeleri açısından 12 yaşta cinsiyete ve yerleşim yerine göre bir fark gözlenmemiştir. 15 yaş ile 12 yaş arasında çürük prevalansı açısından fark gözlenmemişken, 15 yaşındaki kızlarda çürük yüzdesinin daha yüksek olduğu, kayıp diş yüzdesinin de kırsal bölgelerde daha fazla olduğu belirlenmiştir. Bütün yaşlar için koruyucu bakım gereksinimi çok fazladır 12. Bu da, çürük prevalansının yüksekliğini açıklamakta ve ağızdiş sağlığı hizmetlerinin yeterince verilmediğini göstermektedir. On beş yaşta periodontal dokuları sağlıklı olan bireylerin prevalansının %56,2 olduğu bulunmuştur. CPI sondu ile incelendiğinde 15 yaşta gingival kanama yüksektir. Bu çalışmanın bir diğer önemli bulgusu da hafif flüorozisin bile nadir görülüyor olmasıdır. Birey ve hükümet düzeyinde ağızdiş sağlığı masrafları, koruyucu programların uygulanması ile azaltılabilir. Halk sağlığı açısından okul öncesi ve okul çağındaki çocuklar en öncelikli grupları oluşturmaktadır. Ayrıca Eylül 2006 da yayımlanan Liverpool Deklarasyonu nda 15, sağlıkta kaliteyi yükseltme, hastalıklardan korunma ve yaşam kalitesini artırmada okulların platform olarak kullanılma gereği vurgulanmıştır. Ağızdiş sağlığını koruyan ve geliştiren programların ağızdiş hastalıklarında önemli bir azalma sağlayarak harcamalarda etkili bir düşüş sağladığı gösterilmiştir.
8 10 KAYNAKLAR 1. Federation Dentaire Internationale/World Health Organization. Global goals for oral health in the year Int Dent J 1982; 32 (1): Hobdell M, Petersen PE, Clarkson J, Johnson N.Global goals for oral health Int Dent J. 2003; 53 (5): World Health Organization, Oral Health Surveys: Basic Methods, 4th ed. Geneva: World Health Organization, Global Oral Health Data Bank, Geneva, Petersen PE, Ogawa H: Strengthening the prevention of periodontal disease: The WHO approach. J Periodontol 2005;76: Saydam G, Oktay İ, Möller, I. Türkiyede Ağız Diş Sağlığı Durum Analizi. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi Sağlık Bakanlığı, Ankara, Nithila A, Bourgeois D, Barmes DE, Murtomaa H. WHO Global Oral Data Bank, : An overview of oral health surveys at 12 years of age. Bull World Health Organ. 1998; 76 (3): Renson CE.Changing patterns of dental caries: a survey of 20 countries.ann Acad Med Singapore. 1986; 15 (3): Sheiham A. Strategies for oral health care. Euro Observer, 2005; 7 (3): Petersen PE. Changing oral health profiles of children in Central and Eastern Europe Challenges for the 21st century. IC Digest 2003; 2: Edelstein, BL. The dental caries pandemic and disparities problem. BMC Oral Health 2006; 6 (Suppl 1):S Gökalp, S., Güçiz Doğan, B.: Türkiye AğızDiş Sağlığı Profili, T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Basımevi, World Health Organization, Oral Health Surveys. Basics Methods: 3rd ed. Geneva: declaration_05.pdf, Geliş Tarihi : Received Date : 14 May 2007 Kabul Tarihi : Accepted Date : 12 September 2007 İLETİŞİM ADRESİ Prof.Dr. Saadet GÖKALP Hacettepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Diş Hastalıkları ve Tedavisi A.D Sıhhıye /ANKARA Tel: Fax: sgokalp@hacettepe.edu.tr
Erişkin ve Yaşlılarda Ağız-Diş Sağlığı Profili Türkiye-2004
ARAŞTIRMA (Research) Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 31, Sayı: 4, Sayfa: 11-18, 2007 Erişkin ve Yaşlılarda Ağız-Diş Sağlığı Profili Türkiye-2004 The Oral Health Profile of Adults and Elderly,
DetaylıTürkiye de Diş Çürüğü Durumu ve Tedavi Gereksinimi, 2004
ARAŞTIRMA (Research) Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 32, Sayı: 2, Sayfa: 45-57, 2008 Türkiye de Diş Çürüğü Durumu ve Tedavi Gereksinimi, 2004 Caries Status and Treatment Needs in Turkey,
DetaylıOral health survey of children referring to Faculty of Dentistry in Gaziantep
Gaziantep Medical Journal Research Article Oral health survey of children referring to Faculty of Dentistry in Gaziantep Gaziantep Diş Hekimliği Fakültesi ne başvuran çocukların ağız ve diş sağlığı düzeyi
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:
ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve
DetaylıArş.Gör., Konya Selçuk Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Endodonti Anabilim Dalı, Konya, Türkiye
Smyrna Tıp Dergisi -25- Smyrna Tıp Dergisi Araştırma Makalesi Yatılı Bölge İlköğretim Okullarında Çocukların Ağız Bakım Alışkanlıklarının Karşılaştırılması Comparing The Dental Health Habits of the Students
DetaylıAYNI YÖREDE BULUNAN 242 BİREYİN PROTETİK MUAYENE BULGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt III, Sayı 1, Sayfa 121-125, 1986 AYNI YÖREDE BULUNAN 242 BİREYİN PROTETİK MUAYENE BULGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Hüsnü YAVUZYILMAZ* Celil DİNÇER** M. Emin TOPÇU*** Koruyucu
DetaylıMalatya İlindeki 7-14 Yaş Arası Çocukların Ağız-Diş Sağlığının Değerlendirilmesi
İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 212; 2: 19-24. Orijinal Araştırma Makalesi Malatya İlindeki 7-14 Arası Çocukların Ağız-Diş Sağlığının Değerlendirilmesi Evaluation of Oral-Dental Health Status
DetaylıFARKLI TOPLUMLARDA YAPILAN SEALANT UYGULAMA SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI
G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt IV, Sayı 2, Sayfa 71-78, 1987. FARKLI TOPLUMLARDA YAPILAN SEALANT UYGULAMA SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Behiye ERDOĞAN* GİRİŞ Diş çürükleri ve periodontal hastalıklar günümüzde
DetaylıKuzey Kıbrıs Lapta Bölgesindeki Erişkinlerde Ağız Diş Sağlığı Profilinin Belirlenmesi
MÜSBED 2014;4(2):76-84 DOI: 10.5455/musbed.20140315021503 Kuzey Kıbrıs Lapta Bölgesindeki Erişkinlerde Ağız Diş Sağlığı Profilinin Belirlenmesi Atilla Berberoğlu 1, Evren Hınçal 2, Hayriye Tümer 1, Kaan
DetaylıTÜRKİYE DE AĞIZ-DİŞ SAĞLIĞI VE KORUYUCU UYGULAMALARIN ÖNEMİ
TÜRKİYE DE AĞIZ-DİŞ SAĞLIĞI VE KORUYUCU UYGULAMALARIN ÖNEMİ 28 Ocak 2015 Türkiye de Ağız ve Diş Sağlığı Durumu 0-14 yaş grubunda; süt ve daimi dişlerde ortalama 3.7 çürük+dolgulu+çekilen diş (DMFT indeksi)
Detaylı14-17 YAŞ GRUBU GÜREŞ VE BOKS SPORCULARININ ÇÜRÜK PREVALANSI YÖNÜNDEN AĞIZ-DİŞ SAĞLIĞI DEĞERLENDİRMESİ
Spor Hekimliği Dergisi Cilt: 43, S. 91-97, 2008 14-17 YAŞ GRUBU GÜREŞ VE BOKS SPORCULARININ ÇÜRÜK PREVALANSI YÖNÜNDEN AĞIZ-DİŞ SAĞLIĞI DEĞERLENDİRMESİ Osman HAMAMCILAR * ÖZET Çalışmanın amacı 14-17 yaş
Detaylı14-17 Yaş Grubu Güreş ve Boks Branş Sporcularının Çürük Prevalansı
ORİJİNAL ARAŞTIRMA 14-17 Yaş Grubu Güreş ve Boks Branş Sporcularının Çürük Prevalansı Osman HAMAMCILAR Gençlik ve Spor Genel Müd. Sağlık İşl. Daire Başkanlığı Sporcu Eğitim ve Sağlık Merkezi (SESAM) Ankara.
DetaylıKORUYUCU AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI STRATEJİSİ ÇALIŞMA GRUBU-7 RAPORU. Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi Projelerinin Uygulanmasında Karşılaşılan Engeller
TDB 20.ULUSLARARASI DİŞHEKİMLİĞİ KONGRESİ MESLEK SORUNLARI SEMPOZYUMU FDI 2020 VİZYONU REHBERLİĞİNDE İSTANBUL DEKLARASYONU (26-27-28 Mayıs 2014 Kuşadası, Aydın) Ulusal Sağlık Politikaları KORUYUCU AĞIZ
DetaylıT.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ANKARA 2018 2 İçindekiler Sayfa 1. Giriş ve Amaç... 4 2. Gereç ve Yöntem... 4 2.1. Araştırmanının Türü ve Örneklem...
DetaylıSANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ
SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Tahsin Gökhan TELATAR Sinop Üniversitesi SYO İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 28.03.2017 Uluslararası
Detaylı18 Yaş ve Üzeri Bireylerin DMF-T İndeksi ve Protetik Tedavi Açısından Değerlendirilmesi
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi: 2001; 5: 19-23 19 18 Yaş ve Üzeri Bireylerin DMF-T İndeksi ve Protetik Tedavi Açısından Değerlendirilmesi Evaluation of 18 Years O ld and Elder
DetaylıLeyla Karaoğlu, Büşra Nur Değirmen, Asuman Okur, Cansu Tırampaoğlu. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Rize
Leyla Karaoğlu, Büşra Nur Değirmen, Asuman Okur, Cansu Tırampaoğlu Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Rize Konunun önemi Su vücudun yapıtaşı, her yaş için ideal
DetaylıPamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde ağız-diş sağlığının değerlendirilmesi
Araştırma Makalesi Pamukkale Tıp Dergisi Pamukkale Medical Journal doi: 10.5505/ptd.015.096 Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde ağız-diş sağlığının değerlendirilmesi Oral-dental health
DetaylıDişhekimliği Uygulamalarında Başarıyı Etkileyen Yeni Yaklaşımlar
Dişhekimliği Uygulamalarında Başarıyı Etkileyen Yeni Yaklaşımlar Prof. Dr. Đnci Oktay Meslek Deneyimi? Bilimsel Araştırma? Uzman Görüşü? Meslek pratiğinde başarılı olmak, tüm dişhekimlerinin ortak amacıdır.
DetaylıŞanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli
Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli Prof.Dr. Zeynep ŞİMŞEK Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı
DetaylıPARK SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDEKİ BİR İLKOKULDA DİŞ ÇÜRÜKLERİ ve ETKİLİ FAKTÖRLER
ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MECMUASI Cilt 52, Sayı 2, 1999 77-82 PARK SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDEKİ BİR İLKOKULDA DİŞ ÇÜRÜKLERİ ve ETKİLİ FAKTÖRLER Deniz Çalışkan** Aysel Işık** Füsun Yaşar** Nazife
DetaylıSAĞLIK ÖLÇÜTLERİ. Doç. Dr. Zeliha Öcek EÜTF Halk Sağlığı AD
SAĞLIK ÖLÇÜTLERİ Doç. Dr. Zeliha Öcek EÜTF Halk Sağlığı AD 1 8 Ağustos 2001 de Bayer kolestrol düzeyini düşeren bir ilaç olan cerivastatin i ABD ve Avrupa daki 52 ölümle ilişkili bulunması nedeniyle piyasadan
DetaylıMANİSA KENT MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞ GRUBU KADINLAR VE EŞLERİ ARASINDA SİGARA İÇME BOYUTU VE BUNU ETKİLEYEN SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER
MANİSA KENT MERKEZİNDE YAŞAYAN 15-49 YAŞ GRUBU KADINLAR VE EŞLERİ ARASINDA SİGARA İÇME BOYUTU VE BUNU ETKİLEYEN SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER Dr. Ümit ATMAN CİHAN Dr. Gönül DİNÇ Yük. Hemş. Safiye ÖZVURMAZ Dr.
DetaylıBİR GRUP TÜRK HAVA KUVVETLERİ PİLOTLARININ PERİODONTAL SAĞLIĞI. Utku ONAN** İ. Levent TANER*** Abdülkadir BAYHAN**** ÖZET
G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt VII, Sayı 2, Sayfa 135-145, 1990 BİR GRUP TÜRK HAVA KUVVETLERİ PİLOTLARININ PERİODONTAL SAĞLIĞI Utku ONAN** İ. Levent TANER*** Abdülkadir BAYHAN**** ÖZET Bu çalışma Hava Kuvvetlerine
DetaylıGELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI. Son Güncelleme
TÜRKİYE ŞEKER SANAYİİ İŞÇİLERİ SENDİKASI GENEL MERKEZİ GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI 2008 Son Güncelleme 29/07/2010 Şeker-İş Sendikası Genel Merkezi AR-GE(Araştırma Geliştirme) Birimi Karanfil Sokak,
DetaylıBir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri
Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2006 Yılı Çocuk İşgücü İstatistikleri İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından periyodik olarak gerçekleştirilmekte olan Hanehalkı İşgücü Anketine, modüler bir uygulama olarak
DetaylıDEĞİŞİK BRANŞLARDA EĞİTİM GÖREN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN PERİODONTAL DURUMLARININ CPITN'E GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI* ÖZET
G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt VII, Sayı 2, Sayfa 165-177, 1990. DEĞİŞİK BRANŞLARDA EĞİTİM GÖREN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN PERİODONTAL DURUMLARININ CPITN'E GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI* Köksal BALOŞ** Kaya EREN***
DetaylıNADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE. 2007- sonrası. Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE
NADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE 2007- sonrası Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE Nadir hastalık ve yetim ilaç tanımı Ülkemizdeki durum Nadir hastalıkların
DetaylıOBEZİTE DİYABET VE METABOLİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI
OBEZİTE DİYABET VE METABOLİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI Dr. Sabahattin KOCADAĞ Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Dünyada her yıl 2,8 milyon insan, fazla kilolu (obezite de dahil) olmak nedeniyle
DetaylıT.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ Danışman Doç. Dr. Tufan BAL YÜKSEK LİSANS TEZİ TARIM EKONOMİSİ ANABİLİM DALI ISPARTA - 2016 2016 [] TEZ
DetaylıS A H A A R A Ş T I R M A S I
S A H A A R A Ş T I R M A S I GEREÇ VE YÖNTEM Saha Araştırması Plan ve Uygulaması Bu araştırma, Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından
DetaylıDersin Kodu Dersin Adı Z/S T U K DPE 603 Fiziksel, psikolojik, sosyal gelişim ve davranış
PEDODONTİ Ders Koordinatörü: Prof. Dr. Serap Çetiner, scetiner@neu.edu.tr DersSorumluları: Prof. Dr. Serap Çetiner, scetiner@neu.edu.tr Prof.Dr. Şaziye Aras, saziye_aras@yahoo.com Prof.Dr. Leyla Durutürk,
DetaylıTABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ
TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ BÖLÜM 1 GİRİŞ Tablo 1.1 Hanehalkı ve kişi görüşmelerinin sonuçları...15 BÖLÜM 2 HANEHALKI NÜFUSU VE KONUT ÖZELLİKLERİ Tablo 2.1 Yaş, yerleşim yeri ve cinsiyete göre hanehalkı
DetaylıSEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Dersin adı Üreme Sağlığı Anabilim dalı Sorumlu öğretim üyesi E-posta adresi Halk Sağlığı Prof.Dr.Haldun SÜMER
DetaylıBORNOVA-MEVLANA MAHALLESİ NDE YAŞAYAN GEBELERİN ÇOCUKLARIN AĞIZ-DİŞ BAKIMI HAKKINDAKİ BİLGİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
T.C. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı BORNOVA-MEVLANA MAHALLESİ NDE YAŞAYAN GEBELERİN ÇOCUKLARIN AĞIZ-DİŞ BAKIMI HAKKINDAKİ BİLGİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ BİTİRME TEZİ Stj. Diş
DetaylıERZURUM İLİNDE 4-6 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARDA ORAL SAĞLIK DURUMUNUN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ EARLY CHILDHOOD CARIES OF 4-6 YEARS OLD CHILDREN IN ERZURUM
Araştırma/ ŞENGÜL, Research ŞİMŞEK DERELİOĞLU, Article ERZURUM İLİNDE 4-6 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARDA ORAL SAĞLIK DURUMUNUN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ EARLY CHILDHOOD CARIES OF 4-6 YEARS OLD CHILDREN IN ERZURUM Yrd.
DetaylıTOPLUMU TANIMA VE EKİP ÇALIŞMASI YARD. DOÇ. DR. NALAN AKIŞ
TOPLUMU TANIMA VE EKİP ÇALIŞMASI YARD. DOÇ. DR. NALAN AKIŞ Amaç Bu dersin sonunda öğrenciler, sağlık hizmeti verecekleri toplumu tanımanın önemi konusunda bilgi sahibi olacaklardır. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bu
DetaylıArtan Sağlık Harcamaları Temel Sağlık Göstergelerini Nasıl Etkiliyor? Selin Arslanhan Araştırmacı
Artan Sağlık Harcamaları Temel Sağlık Göstergelerini Nasıl Etkiliyor? Selin Arslanhan Araştırmacı TEPAV Değerlendirme Notu Temmuz 1 19 191 19 193 19 195 19 197 19 199 199 1991 199 1993 199 1995 199 1997
DetaylıFETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ
FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ Yrd.Doç.Dr. Gülten KOÇ Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim
DetaylıPeriodontoloji nedir?
Periodontoloji 1 2 Periodontoloji Periodontoloji nedir? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği
DetaylıPeriodontoloji nedir?
Periodontoloji Periodontoloji nedir? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği dalıdır. Periodontoloji,
Detaylıİzmir ili Kemalpaşa ilçesi ilköğretim öğrencilerinde ağız-diş sağlığı durumu ve ilişkili sosyoekonomik etmenler
doi:10.5222/buchd.2013.097 Klinik Araştırma İzmir ili Kemalpaşa ilçesi ilköğretim öğrencilerinde ağız-diş sağlığı durumu ve ilişkili sosyoekonomik etmenler Oral health status and associated socioeconomic
DetaylıT.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Enstitüsü T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Sosyal Sektörler
DetaylıDÜŞÜKLER VE ÖLÜ DOĞUMLAR 6
DÜŞÜKLER VE ÖLÜ DOĞUMLAR 6 Sabahat Tezcan ve Alanur Çavlin Bozbeyoğlu Bu bölümde isteyerek düşükler, kendiliğinden düşükler ve ölü doğumlara ilişkin bulgular sunulmaktadır. Ölü doğumlar ve kendiliğinden
DetaylıANKARA ili YAŞ GRUBU
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2005, 16 (1), 19-29 ANKARA ili 11-12 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARıN FiziKSEL AKTiviTE VE BAZI BESLENME ALıŞKANLıKLARı Dr. savaş KUDAŞ*, Dr. Bülent ÜLKAR**, Dr.Ali
DetaylıYoksulluk Analizi: Türkiye, Kent ve Kır
Yoksulluk Analizi: Türkiye, Kent ve Kır Mehmet Arif ŞAHINLI1 arif.sahinli@tuik.gov.tr Ahmet ÖZÇELIK2 aozcelik@agri.ankara.edu.tr 1Dr., Türkiye İstatistik Kurumu Eğitim ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü 2Prof.
DetaylıÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir.
ÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir. Metabolik Sendrom Araştırma Grubu Prof.Dr. Ömer Kozan Dokuz Eylül Üniv. Tıp Fak. Kardiyoloji ABD, İzmir
DetaylıARAŞTIRMA MAKALESİ. Konuralp Tıp Dergisi 2016;8(3) Öztürk AB ve ark. Agah Bahadır Öztürk 1 Bilge Sönmez 2
ARAŞTIRMA MAKALESİ Agah Bahadır Öztürk 1 Bilge Sönmez 2 1 Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği ABD 2 Aile Hekimliği Uzmanı, Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğü, Batıkent 6 Nolu Aile Sağlığı Merkezi,
Detaylı12-13 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARDA ORAL HİJYEN EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİ
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 00; : ARAŞTIRMA YAŞ GRUBU ÇOCUKLARDA ORAL HİJYEN EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİ Selmin KÖSE*, Derya GÜVEN** Elif MERT** Ezgi ERASLAN*** Sevil ESEN** Alınış Tarihi:.0.00
DetaylıTÜRK DĠġHEKĠMLERĠ BĠRLĠĞĠ TOPLUM AĞIZ DĠġ SAĞLIĞI HAFTASI BASIN TOPLANTISI 22 Kasım İSTANBUL
TÜRK DĠġHEKĠMLERĠ BĠRLĠĞĠ TOPLUM AĞIZ DĠġ SAĞLIĞI HAFTASI BASIN TOPLANTISI 22 Kasım 2010 - İSTANBUL Her yıl 22 Kasım`ı da içine alan hafta Toplum Ağız Diş Sağlığı Haftası, 22 Kasım ise Dişhekimliği Günü
DetaylıDünyada ve Türkiye de çocuk sağlığının durumu ( ) Prof. Dr. Betül Ulukol Sosyal Pediatri Bilim Dalı
Dünyada ve Türkiye de çocuk sağlığının durumu (2017-2018) Prof. Dr. Betül Ulukol Sosyal Pediatri Bilim Dalı Sağlık Yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil fiziksel, bilişsel, psikososyal tam bir
DetaylıAĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HİZMETLERİNDEN YARARLANIM ARAŞTIRMASI
TÜRK DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ YAYINLARI Araştırma Dizisi: 7 AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HİZMETLERİNDEN YARARLANIM ARAŞTIRMASI Nisan 2015 ÖNSÖZ Türk Dişhekimleri Birliği; ağız ve diş sağlığı politikalarında koruyucu
DetaylıWiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2004, 15 (1), 25-38 üniversite ÖGRENCiLERiNiN WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı Ş. Nazan KOŞAR*, Ayşe KIN IŞLER** Hacettepe
DetaylıPolitika. Görevliler Branşlar Muhasebe. Görevler Hedef gruplar Hasta ödeme planı. Ağız diş sağlığı
Tablo 1. Diş Sağlık Hizmet Sunumu Politika Ağız diş sağlığı sunumu sistemi Görevliler Branşlar Muhasebe Görevler Hedef gruplar Hasta ödeme planı Ağız diş sağlığı Tablo 2. Genel Ağız Diş Sağlığı Sektörünün
DetaylıHastalık Yükü Kavramı ve Hesaplanmasında Kullanılan Ölçütler ve Daly Kavramına Kısa Bakış
B i r l i k t e Ö ğ r e n e l i m TOPLUM HEKİMLİĞİ BÜLTENİ Cilt 28, Sayı 1, Ocak-Nisan 2009 Hastalık Yükü Kavramı ve Hesaplanmasında Kullanılan Ölçütler ve Daly Kavramına Kısa Bakış Nüket PAKSOY ERBAYDAR
DetaylıAdana İl Merkezi Acil Servis Hekimlerinin Sağlık Profillerinin Belirlenmesi
Adana İl Merkezi Acil Servis Hekimlerinin Sağlık Profillerinin Belirlenmesi Dr. Erhan KAYA, Prof. Dr. Ferdi TANIR Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Sözlü Bildiri 05.04.2018.
Detaylı7. HAFTA. Global sağlık politikaları-1 Global sağlık nedir? Global aktörler? Global hastalıklar? Global sağlığı geliştirme politikaları
7. HAFTA Global sağlık politikaları-1 Global sağlık nedir? Global aktörler? Global hastalıklar? Global sağlığı geliştirme politikaları Yasemin Akbulut-Sağlık Kurumları Yönetimi GLOBAL SAĞLIK 2 POLİTİKALARI-1
DetaylıÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz
i ÖNSÖZ Bu çalışma uzun ve zor, ancak bir o kadar da kazançlı bir sürecin ürünüdür. Öncelikle; bilgi ve deneyimleri ile bu süreçte bana yol gösteren, anlayışlı tutumuyla beni motive eden tez danışmanım
DetaylıHemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi
Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge
DetaylıTemel Sosyo-Ekonomik Göstergeler
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI Temel Sosyo-Ekonomik Göstergeler Güncelleme: Ocak 2013, ANKARA I. Sosyo Demografik Göstergeler 1.1. Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 1.2. Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı
DetaylıHEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR
HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR GİRİŞ Hasta eğitimi, sağlığı koruyan ve bireylerde davranış değişikliği geliştirmeye yardım eden öğrenim deneyimlerinin
DetaylıDr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD.
A N N E L E R İ N Ç A L I Ş M A D U R U M U N U N S Ü T Ç O C U K L U Ğ U D Ö N E M İ N D E B E S L E N M E M O D E L İ, H E M O G L O B İ N / H E M A T O K R İ T D E Ğ E R L E R İ V E V İ TA M İ N K U
DetaylıKENT BİLGİ SİSTEMİNİN BİR ALT SİSTEMİ OLARAK İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ VE TÜRKİYE İÇİN 2008 YILINDA İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ KULLANIM DURUMU *
KENT BİLGİ SİSTEMİNİN BİR ALT SİSTEMİ OLARAK İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ VE TÜRKİYE İÇİN 2008 YILINDA İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ KULLANIM DURUMU * Statistical Information System as a subsystem of Urban
DetaylıTÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik
DetaylıTRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ. NÜFUS ve KENTLEŞME
TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ NÜFUS ve KENTLEŞME 211 İÇİNDEKİLER 1.NÜFUS... 1 1.1. Nüfus Büyüklüğü, Nüfus Yoğunluğu ve Nüfus Artış Hızı... 3 1.2. Yaş ve Cinsiyet Dağılım Özellikleri... 8 1.2.1. Nüfusun
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI Müge ÜNAL
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından 2016 Aralık ayında 2015 yılına ait Sağlık İstatistikleri Yıllığı yayınlanmıştır. Söz konusu çalışma; T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI
DetaylıAŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11
AŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11 Sabahat Tezcan ve Elif Kurtuluş Yiğit Bu bölümde 12-23 aylık çocukların aşılanması, beş yaş altı çocuklarda akut solunum yolu enfeksiyonunun varlığı ve evlenmiş kadınların
DetaylıAraştırma 2010 DEÜ TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT 24, SAYI 3, (EYLÜL) 2010, S: 131-137. Gülser KILINÇ 1, Türkan GÜNAY 2
131 Araştırma Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Ağız Diş Sağlığı Konusunda Bilgi Düzeyleri ORAL AND DENTAL HEALTH KNOWLEDGE OF MEDICAL STUDENTS IN DOKUZ EYLUL UNIVERSITY Gülser
DetaylıTÜRKİYE DE AĞIZ - DİŞ SAĞLIĞI VE DENTAL GÖRÜNTÜLEME HİZMETLERİ
Editör: Mehmet ATASEVER TÜRKİYE DE AĞIZ - DİŞ SAĞLIĞI VE DENTAL GÖRÜNTÜLEME HİZMETLERİ Mehmet ATASEVER Uzm. Dt. Kemal Özgür DEMİRALP Türkiye'de Ağız - Diş Sağlığı ve Dental Görüntüleme Hizmetleri kitabı,
DetaylıHastane çalışanlarında hasta bina sendromu ile iç ortam hava kalitesinin ilişkisi
Hastane çalışanlarında hasta bina sendromu ile iç ortam hava kalitesinin ilişkisi İnci Arıkan 1, Ömer Faruk Tekin 1, Oğuzhan Erbaş 2 1 Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı 2 Dumlupınar Üniversitesi
DetaylıGebelerin Ağız ve Diş Sağlığına İlişkin Bilgi ve Görüşleri. Araş. Gör. Meltem MECDİ Doç.Dr. Nevin HOTUN ŞAHİN
Gebelerin Ağız ve Diş Sağlığına İlişkin Bilgi ve Görüşleri Araş. Gör. Meltem MECDİ Doç.Dr. Nevin HOTUN ŞAHİN Giriş Gebeliğin periodontal sağlığı olumsuz etkilediği kabul edilmektedir. Diş ve diş etlerinde
DetaylıSKY 329 KARŞILAŞTIRMALI SAĞLIK SİSTEMLERİ. 9. Hafta
SKY 329 KARŞILAŞTIRMALI SAĞLIK SİSTEMLERİ 9. Hafta 1 Almanya Sağlık Sistemi Almanya Resmi adı: Federal Republic of Germany Nüfus: 82.4 milyon (Nüfusunun 6,7 milyonu Alman vatandaşı değildir) Başkent: Berlin
Detaylıraşitizm okul çağı çocuk ve gençlerde diş çürükleri büyüme ve gelişme geriliği zayıflık ve şişmanlık demir yetersizliği anemisi
büyüme ve gelişme geriliği diş çürükleri zayıflık ve şişmanlık okul çağı çocuk ve gençlerde demir yetersizliği anemisi 0-5 Yaş Grubu Çocuklarda iyot yetersizliği hastalıkları vitamin yetersizlikleri raşitizm
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2010 Yılı Gençlerin İşsizlik ve İstihdam İstatistikleri İstatistik Kurumu (TÜİK) Hanehalkı İşgücü İstatistikleri veri tabanı 2010 yılı sonuçlarına göre ülkemizde gençlerin
DetaylıENGELLİLER OKULUNA DEVAM EDEN ÇOCUKLARIN AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
ENGELLİLER OKULUNA DEVAM EDEN ÇOCUKLARIN AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Dt. Faik ÇOKPEKİN (*), Dr. Dt. Günseli KÖYMEN (*), Dr. Dt. Feridun BAŞAK (*), Dr. Dt. Erman AKBULUT (*), Dt. Ceyhan
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Sunum Planı Akılcı İlaç Kullanımı (AİK) Kavramı AİK te Paydaşlar AİK Süreç Akılcı Olmayan İlaç Kullanımı ve Problemin Boyutu Türkiye deki AİK Uygulamalarına Genel Bakış AKILCI İLAÇ
DetaylıHOŞGELDİNİZ. Diaverum
HOŞGELDİNİZ 1 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZ KLİNİKLERİNDEN BEKLENTİLERİ Gizem AKYOL¹, Nergiz TEKYİĞİT¹,Ayşegül TEMİZKAN KIRKAYAK¹,Fatma KABAN²,Filiz AKDENİZ²,Tevfik ECDER²,Asiye AKYOL³ 1-Diaverum Özel
DetaylıBİYOİSTATİSTİK. Genel Uygulama 1. Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK Genel Uygulama 1 Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr Soru 1 Ege Üniversitesi Diş
DetaylıHALİL İ. TAŞER DOÇ. DR.
HALİL İ. TAŞER DOÇ. DR. Eposta Adresi : halil.taser@kstu.edu.tr Telefon (İş) : (+90) 392 444 57 88 Telefon (Cep) : Faks : Adres : KSTU, Kutlu Adalı Bulvarı, Güzelyurt, KKTC Öğrenim Bilgisi Doç. Dr. Marmara
DetaylıHALK SAĞLIĞI GÜNLERİ
HALK SAĞLIĞI GÜNLERİ III. ULUSAL OKUL SAĞLIĞI SEMPOZYUMU OKUL SAĞLIĞINDA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI KONUŞMA METİNLERİ ve BİLDİRİ ÖZETLERİ 08-09 Eylül 2014 Ankara ISBN:978-605-84926-1-5 HALK SAĞLIĞI GÜNLERİ: III.
DetaylıHEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ
HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi
DetaylıKANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ
DetaylıMESLEK YÜKSEKOKULLARINA SINAVLI VE SINAVSIZ GEÇİŞ SİSTEMİ İLE YERLEŞEN ÖĞRENCİLERİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI
MESLEK YÜKSEKOKULLARINA SINAVLI VE SINAVSIZ GEÇİŞ SİSTEMİ İLE YERLEŞEN ÖĞRENCİLERİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI PERFORMANCE COMPARASION OF VOCATIONAL SCHOOL STUDENTS ENROLLED VIA ENTRY EXAM AND
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum
DetaylıHALK SAĞLIĞI GÜNLERİ
HALK SAĞLIĞI GÜNLERİ III. ULUSAL OKUL SAĞLIĞI SEMPOZYUMU OKUL SAĞLIĞINDA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI KONUŞMA METİNLERİ ve BİLDİRİ ÖZETLERİ 08-09 Eylül 2014 Ankara ISBN:978-605-84926-1-5 HALK SAĞLIĞI GÜNLERİ: III.
DetaylıTÜRKİYE'DE YAPILAN AĞIZ - DİŞ HASTALIKLARI EPİDEMİOLOJİSİNE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR. Kaya EREN* GİRİŞ
G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt VI, Sayı 1, Sayfa 307-321, 1989 TÜRKİYE'DE YAPILAN AĞIZ - DİŞ HASTALIKLARI EPİDEMİOLOJİSİNE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR Kaya EREN* GİRİŞ Çeşitli sağlık branşlarındaki amacını «2000 yılında
DetaylıTÜBERKÜLOZ SÜRVEYANS ÇALIŞMALARINA PRATİK YAKLAŞIM ve ÖNEMİ
21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun TÜBERKÜLOZ SÜRVEYANS ÇALIŞMALARINA PRATİK YAKLAŞIM ve ÖNEMİ Prof. Dr. Yıldız PEKŞEN Ondokuz Mayıs Üniversitesi,
DetaylıTÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY
TÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY İbrahim Taha Dağlı İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Cerrahpaşa
DetaylıTARİHÇE BÖLÜMLER. Fakültemiz Klinik Bilimler Bölümü altında hizmet veren sekiz Anabilim Dalı bulunmaktadır.
TARİHÇE Adıyaman Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, 15/04/2011 tarihli ve 27906 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 04/04/2011 tarihli ve 2011/1595 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur. Yükseköğretim
DetaylıTürkiye nin Çocuk İhmali: Son 5 Yıldaki Bebek Ölümleri ve Koruyucu Hizmetlerden Yararlanmamada Eşitsizlikler
Türkiye nin Çocuk İhmali: Son 5 Yıldaki Ölümleri ve Koruyucu Hizmetlerden Yararlanmamada Eşitsizlikler Prof.Dr.Muzaffer Eskiocak Trakya Üni.Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı Bu yazı Türkiye de son 5
DetaylıSAĞLIK DÜZEYİ GÖSTERGELERİ
SAĞLIK DÜZEYİ GÖSTERGELERİ HIZ:Bir toplum veya grubun belirli bir birimi içinde gözlenen hastalık veya olay sıklığını belirtir.hızın hesap edilmesinde kullanılan pay ve paydadaki sayılar aynı bölgeden
DetaylıGEBELERİN BİTKİSEL ÜRÜN TÜKETİM VE SIKLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ
GEBELERİN BİTKİSEL ÜRÜN TÜKETİM VE SIKLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ Arş. Gör. Muteber Gizem KESER Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü Sunum Akışı TÜİK Doğum Verileri Çalışmanın Tanım
DetaylıSAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ ISSN: 1303-0310
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ ISSN: 1303-0310 Gönderim Tarihi:26.06.2015 Kabul Tarihi:16.09.2015 İlkokul Öğrencileri ve Annelerinin Ağız ve Diş Sağlığı Konusundaki Bilgi ve Uygulamalarının
DetaylıMARMARA BÖLGESİ NDE YATILI OKULLARDA OKUYAN ÇOCUKLARIN AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ
T.C. EGE ÜNİVERSİTESİ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ PEDODONTİ ANABİLİM DALI MARMARA BÖLGESİ NDE YATILI OKULLARDA OKUYAN ÇOCUKLARIN AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ BİTİRME TEZİ Stj. Diş Hekimi Eda ÇETİN
DetaylıÇalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi
Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü 10 Ekim 2014 nbilir@hacettepe.edu.tr Sunum Planı Sağlık Hizmetlerinin Gelişmesi
DetaylıGençlerin Kozmetik Kullanma Davranışları
Gençlerin Kozmetik Kullanma Davranışları Prof. Dr. Gülsen DEMİR Adnan Menderes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Selahattin YAMAN Adnan Menderes Üniversitesi Fen Edebiyat
DetaylıProf. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı
Prof. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı ĠLAÇ NEDĠR? Dünya Sağlık Örgütü ne (DSÖ) göre; Fizyolojik sistemleri, patolojik durumları alanın yararına değiştirmek, incelemek amacıyla
DetaylıTÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ
XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya TÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ Sibel BALCI Rtb Eğitim Çözümleri sibel.balci@sbs.com.tr ÖZET
Detaylı