BA KANLAR KONSEY TOPLANTISI

Transkript

1 MAKS FED ÜYES S AD larin BULUNDU U LLER BALIKES R, BURSA, ED RNE, ESK EH R, STANBUL, KASTAMONU, KOCAEL, SAKARYA - KAPSAMINDA KAR ILA TIRMALI SEKTÖR ANAL Z - SORUNLARIN VE GÖREL ÜSTÜNLÜKLER N TESP T ARA TIRMASI RAPORU BA KANLAR KONSEY TOPLANTISI B LD R METN KARAR DANI MANLIK LTD., EYLÜL 2006

2 MAKS FED Bölgesindeki ller Kapsamında "Kar ıla tırmalı Sektör Analizi - Sorunların ve Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Ön Raporu, Karar Danı manlık Ltd., 14 Eylül 2006 Ç NDEK LER 1 Sayfa No i Ç NDEK LER 1. G R 1 2. ANKET ÇALI MASI KATILIMCI PROF L ANKET BULGULARI YIL SONRAK SEKTÖREL YAPI ÖNGÖRÜSÜ BALIKES R-BANDIRMA BURSA ED RNE ESK EH R STANBUL KOCAEL BÖLGE GENEL SEKTÖREL KÜMELER BALIKES R-BANDIRMA BURSA ED RNE ESK EH R STANBUL KOCAEL BÖLGE GENEL SEKTÖR-SORUN L K LEND RMELER BALIKES R-BANDIRMA BURSA ED RNE ESK EH R STANBUL KOCAEL BÖLGE GENEL MARMARA-BATI KARADEN Z KAPSAMINDAK LLER ÖZEL NDE EKONOM K DURUM TESP T ÇALI MASI 3.1. SEKTÖRLER N KAR ILA TIRMALI ÜSTÜNLÜKLER N N TESP T NE YÖNEL K ÇALI MANIN VER VE BULGULARI NÜFUSA L K N B LG LER LLER N VE SEKTÖRLER N AKÇA DE ER BA LAMINDA GÖREL 35 BÜYÜKLÜKLER SEKTÖRLER N AKÇA G RD /ÇIKTI VE KATMA DE ER GET R LER Gıda içki ve tütün sanayi (31) Dokuma, giyim e yas ı ve deri sanayi (32) Orman ürünleri ve mobilya sanayi (33) Kimya-petrol, kömür, kauçuk ve plastik ürünleri sanayi (35) Ta ve topra a dayal ı sanayi (36) Bestekar Sok. 72/ Kavaklıdere- ANKARA Tel: Faks: e-posta: karar@tr.net i

3 MAKS FED Bölgesindeki ller Kapsamında "Kar ıla tırmalı Sektör Analizi - Sorunların ve Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Ön Raporu, Karar Danı manlık Ltd., 14 Eylül Metal e ya-makina teçhizat, ula ım arac ı, ilmi ve mesleki aletler sanayi (38) KAR ILA TIRMALI ÜSTÜNLÜKLER KAVRAMI VE KATSAYISI (KÜK) TANIMI KAR ILA TIRMALI SEKTÖREL ÜSTÜNLÜKLER BULGULARI: TOPLU 44 GÖSTER M KAR ILA TIRMALI SEKTÖREL ÜSTÜNLÜKLER BULGULARI: SEKTÖR 45 ESASLI GÖSTER M KAR ILA TIRMALI SEKTÖREL ÜSTÜNLÜKLER BULGULARI: L ESASLI 48 GÖSTER M 3.2. MALAT SANAY NDEK MEVCUT DURUM TÜRK YE DEK SANAY GEL M NE GENEL BAKI LLER BAZINDA SANAY GEL M BALIKES R BURSA ED RNE ESK EH R STANBUL KASTAMANU KOCAEL SAKARYA BAZI SOSYO-EKONOM K GÖSTERGELERE GÖRE SÖZ KONUSU LLER N 61 DE ERLEND R LMES VE KAR ILA TIRILMASI llerin Sosyo-Ekonomik Geli mi lik Sıralaması çindeki Yerleri Nüfus Yapısına Göre llerin Kar ıla tırılması stihdam Yapısına Göre llerin Kar ıla tırılması Gayri Safi Yurtiçi Hasıla çindeki Paylarına Göre llerin Kar ıla tırılması Kamu Yatırım Harcamalarına Göre llerin Kar ıla tırılması Te vik Belgeli Yatırımlara Göre llerin Kar ıla tırılması Banka Mevduat ı Ve Banka Kredilerine Göre llerin Kar ıla tırılması Dı Ticaret Hacimlerine Göre llerin Kar ıla tırılması LLERDE MALAT SANAY NDE YER ALAN SEKTÖRLER N 76 DE ERLEND R LMES ve LLER N MALAT SANAY N N ALT SEKTÖRLER NE GÖRE KAR ILA TIRILMASI llerdeki yeri Sayısına Göre Sektörel Yapı Sektörlerde Çalı an Sayısı Sektörlere Göre Çalı an Ba ına Ödenen Yıllık Ücretler gücü Verimlili i (Çalı an Ba ına Katma De er) Yatıı r m Düzeyi Katma De er DE ERLEND RME ve SONUÇ YARARLANILAN KAYNAKLAR BA KANLAR KONSEY STRATEJ K OLARAK ÖNEML OLAN SEKTÖRLER VE GELECEK 10 YILDA 96 KAR ILA ILACAK SORUNLAR STRATEJ K OLARAK ÖNEML BULUNAN SEKTÖRLER ÖNLEM ALINMASI GEREKEN STRATEJ K ÖNEML SORUNLAR ÇÖZÜM ÖNER LER BA KANLAR KONSEY B LD R METN 103 EK.1: ANKET FORMU ii

4 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül G R 1998 yılında Türkiye S AD Platformu olarak örgütlenme faaliyetlerini ba latan ve her yıl de i ik temalarda Zirveler düzenleyerek, i adamlarının sözkonusu temalar üzerindeki görü ve dü üncelerini kamuoyuyla payla an Sanayici ve adamları Dernekleri, 2005 yılında Türk Giri im ve Dünyası Konfederasyonu, TÜRKONFED olarak yeni bir örgütlenmeye girmi tir. Kuruldu undan bu yana örgütlenme faaliyetlerini de sürdüren TÜRKONFED halen bünyesinde a a ıda listelenen 8 Federasyonu içermektedir; Batı Anadolu Sanayici ve adamları Dernekleri Federasyonu (BAS FED) Do u Akdeniz Sanayici ve adamları Dernekleri Federasyonu (DAS FED) ç Anadolu Sanayici ve adamları Dernekleri Federasyonu ( ÇAS FED) Do u ve Güneydo u Anadolu Sanayici ve adamları Dernekleri Federasyonu (DOGÜNS FED) Marmara ve Kuzey Anadolu Sanayici ve adamları Dernekleri Federasyonu (MAKS FED) Sektörel Dernekler Federasyonu (SEDEFED) Orta Karadeniz Sanayici ve adamları Dernekleri Federasyonu (OKAS FED) Yapı Ürünleri Üreticileri Federasyonu (YÜF) Bu çerçevede, TÜRKONFED, 2005 yılında ba lattı ı Ba kanlar Konseyi etkinliklerinde Bölgesel Kalkınma Planları na da veri olu turabilmek amacıyla etkinli i düzenleyen Federasyonların temsil etti i bölgeler esasında Kar ıla tırmalı Sektör Analizi - Sorunların ve Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırmaları nı ba latmı tır. Sözkonusu ara tırmalar Bölgesel Kalkınma, stratejik Planlama ve katılımcı süreçlerin uygulanmsı konusunda uzman bir kurulu olan Karar Danı manlık Ltd. ti. tarafından gerçekle tirilmektedir. Bugüne kadar sözkonusu ara tırma; 1. Diyarbakır, Elazı, Malatya, Mardin, Siirt, anlıurfa, ırnak illeri için yapılmı ve DOGÜNS FED üyesi Elazı Sanayici ve adamları Derne i, ELS AD, evsahipli inde, Haziran 2005 tarihlerinde ELAZI da, 2. Ankara, Karaman, Kayseri, Konya, Nev ehir ve Sivas illeri için yapılmı ve ÇAS FED üyesi OST M Sanayici ve adamları Derne i, OS AD, evsahipli inde Eylül 2005 tarihlerinde ANKARA da, 3. Artvin, Giresun, Gümü hane, Ordu, Rize,Trabzon illeri için yapılmı ve MAKS FED üyesi Trabzon Sanayici ve adamları Derne i, TS AD, evsahipli inde Haziran 2006 tarihlerinde TRABZON da, gerçekle tirilen Ba kanlar Konseylerinde sunulmu ve sözkonusu raporların çıktıları üzerine TÜRKONFED üyesi i adamlarının katılımcılı ı ile yapılan tartı ma platformları sonucu elde edilen Ba kanlar Konseyi Bildiri Metinleri her üç Konsey Toplantısında kamuoyuna okunmu tur. Bu ba lamdaki 4. ara tırma, MAKSIFED üyesi BURSA Sanayici ve adamları Derne i, BUS AD, evsahipli inde Eylül 2006 tarihlerinde BURSA da yapılan Ba kanlar Konseyi Toplantısında 1

5 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül 2006 sunulmu tur. Karar Danı manlık ın deste iyle hazırlık a amalarından ba layarak katılımcı bir anlayı la gerçekle tirilen çalı ma Batı Marmara ve Kuzey Anadolu Bölgesindeki Balıkesir (Bandırma), Bursa, Edirne, Eski ehir, stanbul, Kastamonu, Kocaeli, Sakarya illerini kapsayan ekilde ba latılmı tır. Ancak Anket çalı ması evresinde Kastamonu ve Sakarya illerinden yeterli sayıda yanıt gelmemesinden dolayı sözkonusu iki il çalı manın i adamlarının görü lerinin de erlendirildi i bu a amada kapsam dı ında bırakılmı lardır. Ancak TÜ K dan alınan verilerle Karar Danı manlık tarafından yapılan KÜK analizlerinde ve BUS AD Akademik Çalı ma Grubu tarafından yapılan Mevcut Durum Çalı masında her iki ile de yer verilmi tir. Çalı manın i akı ı ekil.1 de gösterilmi tir. Bu süreçte öncelikle, rapora konu illerin S AD üyesi temsilcilerinden ve akademisyenlerden olu an bir grup ile, tarihinde yapılan ½ günlük bir beyin fırtınası ve önceliklendirme çalı masında bölge için analizi yapılacak sektörler ve bölgedeki sanayicilerin/sanayinin sorunları tespit edilerek uygulanacak anketin içeri i olu turulmu tur. Anket Çalı ması ile; Bölgedeki illerin gelece e ili kin sektörel yapılanmalarına ili kin beklentileri Her bir il için di er iller tarafından nasıl bir gelecek öngörüldü ü Sektörler arasındaki ili kiler sorgulanarak il ve bölge esaslı olarak sektörel kümelerin nasıl algılandı ı Ayrıca sanayicinin sanayinin sorunlarının il/sektör bazlı olarak nerelerde odaklandı ı belirlenmi tir. Çalı mada kullanılan Anket EK te tanıtılmaktadır. Durum Tespiti Çalı ması ile; l ve bölge bazında sektörlerin Kar ıla tırmalı Üstünlükleri nin belirlenmesi Hem illerin hem sektörlerin bölge içindeki göreli rekabet edebilirliklerinin en son veriler ı ı ında saptanması Elde edilen bulguların, anket sonuçları ile kar ıla tırıldı ında gelece e dönük öngörüler için ekonometrik altyapıyı olu turması Bölgedeki illerin ekonomik olarak mevcut durum bilgilerinin de erlendirilmesi amaçlanmı tır. Çalı ma, Avrupa Birli i'nin bölgesel düzeyde uyguladı ı müktesebata uyum çerçevesinde; DPT koordinasyonunda ve D E nin katkılarıyla olu turulan statistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına (NUTS) uygun ekilde tasarlanmı tır. Çalı manın tasarımı olabildi ince esnek bir yapıda olup, ileride Federasyona bölgeden yeni illerin katılımlarının olması durumunda, bu uygulamada elde edilen bulguların güncelle tirilmesi, çalı manın tekrarlandı ı dönemlerde kolayca mümkün olabilecektir. Ba kanlar Konseyi ne hazırlıklar sürecinde gerçekle tirilen Anket Çalı ması, Durum Tespiti Çalı ması elinizde bulunan dokümanın sırasıyla 2., 3. Bölümlerinde ayrıntılı olarak tanıtılmı tır Eylül 2006 tarihlerinde bu çıktılar kullanılarak yine katılımcı yöntemlerle gerçekle tirilen Ba kanlar Konseyi Toplantısı nın çıktıları ile bu çıktılar kullanılarak olu turulan Ba kanlar Konseyi Bildirisi 4. Bölüm de tanıtılmaktadır. 2

6 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül 2006 ekil.1 MARMARA-BATI KARADEN Z BÖLGES NDEK LLER ÖZEL NDE SEKTÖR ANAL Z, SORUNLARIN TESP T VE GELECEK TASARIMININ YAPILMASI ÇALI MASI AKI I N BA LATILMASI VE YÜRÜTME KOM TES N OLU TURULMASI (Karar Danı manlık sözkonusu komitenin do al üyesidir) BÖLGE Ç N ÖNEML OLAN /OLMASI BEKLENEN SEKTÖRLER N BEL RLENMES BEL RLENEN SEKTÖRLERLE LG L BÖLGEDE SOSYO EKONOM K DURUM TESP T ÇALI MASI (L TERATÜR TARAMASI-DERLEME) BA KANLAR KURULU TOPLANTISI HAZIRLIKLARI BEL RLENEN SEKTÖRLERLE LG L YAPILACAK ANKET ÇALI MASININ ÇER N N BEL RLENMES, ANKET N HAZIRLANMASI, UYGULANMASI VE BULGULARIN ANAL Z BA KANLAR KONSEY TOPLANTISI 2 NOLU LE LG L ÇIKTININ KONU UZMANLARININ DA DAVET ED LECE B R PANEL-FORUM ORTAMINDA SUNULMASI 3 NOLU LE LG L ÇIKTININ PANEL-FORUM ORTAMINDA SUNULMASI ODAK GRUP ÇALI MALARI KATILIMCILARCA; o BÖLGEDE L/SEKTÖR BAZINDA GELECE E YÖNEL K BEKLENT LER ÜZER NDE UZLA MA o SÖZKONUSU BEKLENT LER N GERÇEKLE MES YOLUNDA OLAB LECEK SINIRLAMALARIN, SORUNLARIN TESP T VE ÇÖZÜM ÖNER LER N N GEL T R LMES B LD R METN N N HAZIRLANMASI VE SUNULMASI 3

7 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül ANKET ÇALI MASI Çalı mada kullanılan ve içeri i katılımcı süreçlerle yine i adamlarınca olu turulan anket formu EK.1'de verilmi tir. Sözkonusu anketin saha çalı ması, BUS AD koordinasyonunda, ankete konu Marmara ve Batı Karadeniz Bölgesindeki S AD'lara gönderilerek gerçekle tirilmi tir. Anketin; 1. sorusu ile " gelecek 10 yıl sonunda, ankete konu illerle ilgili olarak önde olaca ı dü ünülen sektörler " 2. Sorusu ile "sektörler arasındaki etkile im yakınlı ı" 3. Sorusu ile de "sektör - sorun ili kileri" hakkında S AD üyelerinin "öngörüleri ve tespitleri"ni ö renmeye yönelik görü leri derlenmi tir. Böylece, elde edilen bulgular ile bir yandan sözkonusu illerin kapsandı ı alanda, il ve bölgesel esasta bir gelecek tanımlaması yapılırken, söz konusu gelece e do ru bir yol haritası da olu turulmasına imkan verecek bir alt yapı da olu turulabilecektir. Kastamonu ve Sakarya illerinden katılım çok dü ük düzeyde kalmı oldu undan anket sonuçları di er illerden gelen toplam 184 sanayici ve i adamının görü lerini yansıtmaktadır KATILIMCI PROF L Ankete yanıt veren S AD üyelerinin, ya, e itim, i teki pozisyon ve yönetti i ki i sayısına ba lı olarak i yeri büyüklü ü bilgilerine göre hazırlanan grafikler federasyon genelinde ve iller esasında toplu halde ekil.2.a ve ekil.2.b de sunulmu tur. Ankete katılarak görü bildiren sanayici ve i adamlarının görselle tirildi i üzere özetle a a ıdaki gibidir. Katılımcılar, profili ekil.2a daki grafiklerde %88 i 36 ya ve üstü %98 i lise ya da daha ileri düzeyde e itimli Küçük (% 33) ve orta büyüklükte (% 54 ) firmalarda Genellikle i in sahibi (%34) veya Yönetici (%31) konumundadır. Katılımcı profili, ekil.2.b de gösterildi i gibi iller bazında da kar ıla tırıldı ında ekil.2.a da tanıtılan genel yapıya benzer oldu u görülmektedir. 4

8 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül 2006 ÇALI AN SAYISI E T M % Yük. Lsn. + 10% lkokul 1% Ortaokul 1% lise 18% 25-33% % % Üniversite 70% POZ SYON YA 60+ 7% % % Yönetici 31% Sahibi 34% % % YK Üyesi 15% YK Ba k. 20% ekil.2.a ÇALI AN SAYISINA GÖRE DA ILIM E T M DÜZEY NE GÖRE DA ILIM 100% 100% YANIT VERENLER Ç NDEK ORAN 75% 50% 25% YANIT VERENLER Ç NDEK ORAN 75% 50% 25% 0% 0% ARTV N G RESUN GÜMÜ HANE ORDU R ZE TRABZON ARTV N G RESUN GÜMÜ HANE ORDU R ZE TRABZON lkokul Ortaokul lise Üniversite Yük. Lsn. + YER NDEK POZ SYONA GÖRE DA ILIM YA A GÖRE DA ILIM 100% 100% YANIT VERENLER Ç NDEK ORAN 75% 50% 25% YANIT VERENLER Ç NDEK ORAN 75% 50% 25% 0% ARTV N G RESUN GÜMÜ HANE ORDU R ZE TRABZON 0% ARTV N G RESUN GÜMÜ HANE ORDU R ZE TRABZON Sahibi YK Ba k. YK Üyesi Yönetici ekil.2.b

9 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül ANKET BULGULARI Anket sonuçları üç yönde de erlendirilmi tir. 10 yıl sonrasına dönük olarak önde olaca ı dü ünülen sektörler ba lamında illerin birbirlerini nasıl algıladı ının de erlendirilmesi Sektörler arası ili kilerin nasıl konumlandırıldı ının de erlendirilmesi, Sorunların sektörlerle nasıl ili kilendirildi inin de erlendirilmesidir. Bu ba lamda, ilk de erlendirme ile illerin kendileri için öngördükleri gelecek ile kom u iller tarafından onlar hakkında öngörülen gelecekler arasındaki farklılıkların belirlenmesi sa lanmaktadır. Bu farklılıklar ve sektörel ili kilendirmelerden hareketle olu turulacak kümeler ile sektör-sorun ili kileri de gelece e yönelik yol haritasının tanımlanmasında planlamacılara yardımcı olacak bir veri tabanı olu turmaktadır. Bulgular, yukarıda tanımlanan ekilde yorumlanarak önce her il esasında ayrı ayrı, daha sonra da bölge esaslı olarak a a ıda sırayla tanıtılmaktadır. Sözkonusu bulgular, tüm illerin görü lerinin birbirleriyle kar ıla tırılmasına olanak verecek ekilde tablolar ve grafiklerle desteklenerek sunulmu tur YIL SONRAK SEKTÖREL YAPI ÖNGÖRÜSÜ Sektörel yapı öngörüleri yukarıda de inildi i gibi önce her il için algılanma farklılıklarını da öne çıkaracak ekilde, illerin kendileri için öngördükleri gelecek ile kom u iller tarafından onlar hakkında öngörülen gelecekler arasındaki farklılıkların yansıtıldı ı grafikler halinde verilmektedir. Her bir il için yorumlar yapıldıktan sonra bölge genelinde nasıl bir sektörel yapı öngörüldü ü tartı ılacaktır. Grafiklerde kullanılan sektör numaralarının ifade etti i sektörler Tablo 1 dedir. Tablo 1. Ankette Sorgulanan Sektörler NO SEKTÖRLER 1 B L M H ZMETLER 2 DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY 3 E LENCE VE KÜLTÜR H ZMETLER 4 GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY 5 N AAT VE BAYINDIRLIK LER 6 K MYA, PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK VE PLAST K MAMÜLLER SANAY 7 K SEL H ZMETLER 8 METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY 9 ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA 10 PERAKENDE T CARET 11 TA VE TOPRA A DAYALI SANAY 12 TUR ZM 13 ULA TIRMA 14 Z RAAT VE AVCILIK 6

10 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BALIKES R-BANDIRMA BALIKES R-BANDIRMA Ç N SEKTÖRLER N KONUMLANDIRILI I BALIKES R-BANDIRMA'NIN ALGILANMASI SEKTÖR12 SEKTÖR14 SEKTÖR08 SEKTÖR11 SEKTÖR05 SEKTÖR10 SEKTÖR01 SEKTÖR06 SEKTÖR03 SEKTÖR07 SEKTÖR09 SEKTÖR02 SEKTÖR04 SEKTÖR13 BALIKES R-BANDIRMA'NIN KEND N KONUMLANDIRMASI ekil 3. BALIKES R-BANDIRMA nın algılanma farklılıkları Balıkesir-Bandırma kendi için, ULA TIRMA (13) ve GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04) ve Z RAAT VE AVCILIK (14) sektörlerini birincil, TUR ZM (12), N AAT VE BAYINDIRLIK LER (05), TA VE TOPRA A DAYALI SANAY (11) ve B L M H ZMETLER (01) sektörlerinin de ikincil öncelikte, önder olabilecek sektörler olarak öngörmektedir. Bölgedeki illerin Balıkesir-Bandırma yı algılaması ise Balıkesir-Bandırma nın kendini konumlandırması ile çok uyumludur. Konumlandırmalar arasındaki tek fark ULA TIRMA (13) sektörü için söz konusu olup, göreli olarak di er iller tarafından, Balıkesir-Bandırma nın konumlandırmasından, biraz daha az önemli olarak algılanmaktadır. 7

11 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BURSA BURSA Ç N SEKTÖRLER N KONUMLANDIRILI I SEKTÖR02 BURSA'NIN ALGILANMASI SEKTÖR04 SEKTÖR10 SEKTÖR14 SEKTÖR01 SEKTÖR12 SEKTÖR08 SEKTÖR11 SEKTÖR09 SEKTÖR05 SEKTÖR06 SEKTÖR03 SEKTÖR07 SEKTÖR13 BURSA'NIN KEND N KONUMLANDIRMASI ekil 4. BURSA nın algılanma farklılıkları Bursa kendi için, DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02) ve METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08) birincil öncelikte ve TUR ZM (12), B L M (01) ve N AAT VE BAYINDIRLIK LER (05) sektörlerinin de ikincil öncelikte, önder olabilecek sektörler olarak öngörmektedir. Bölgedeki illerin Bursa yı algılaması da genel olarak Bursa nın kendini konumlandırılı ından çok farklı de ildir. Sadece, sıralamada Bursa nın göreli daha az önem verdi i sektörler arasında yer alan GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04) sektörü de birincil öncelikli olarak gündeme getirilmi tir. 8

12 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül ED RNE ED RNE Ç N SEKTÖRLER N KONUMLANDIRILI I ED RNE'N N ALGILANMASI SEKTÖR14 SEKTÖR04 SEKTÖR12 SEKTÖR13 SEKTÖR10 SEKTÖR05 SEKTÖR02 SEKTÖR07 SEKTÖR11 SEKTÖR03 SEKTÖR09 SEKTÖR01 SEKTÖR06 SEKTÖR08 ED RNE'N N KEND N KONUMLANDIRMASI ekil 5. ED RNE nin algılanma farklılıkları Edirne kendi için, DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02) ve METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08) sektörlerini birincil öncelikli ve N AAT VE BAYINDIRLIK LER (05) sektörünü de ikincil öncelikte, önder olabilecek sektörler olarak öngörmektedir. Bölgedeki illerin Edirne yi algılaması ise Edirne nin kendini konumlandırmasından oldukça farklıdır. Di er iller, birincil olarak Edirne nin en az önemli gördü ü Z RAAT VE AVCILIK (14) sektörünü öne çıkarmaktadır. Edirne nin oldukça az önem verdi i sektörlerden GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04) ve ULA TIRMA (13) sektörleri ile N AAT VE BAYINDIRLIK LER (05) sektörünün de, 10 yıllık bir gelecekte, en az Z RAAT VE AVCILIK (14) sektörür kadar önemli bir yeri olaca ı öngörülmektedir. 9

13 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül ESK EH R ESK EH R Ç N SEKTÖRLER N KONUMLANDIRILI I ESK EH R' N ALGILANMASI SEKTÖR11 SEKTÖR02 SEKTÖR08 SEKTÖR14 SEKTÖR04 SEKTÖR13 SEKTÖR09 SEKTÖR12 SEKTÖR05 SEKTÖR01 SEKTÖR07 SEKTÖR10 SEKTÖR03 SEKTÖR06 ESK EH R' N KEND N KONUMLANDIRMASI ekil 6. ESK EH R in algılanma farklılıkları Eski ehir kendi için, E LENCE VE KÜLTÜR (03) sektörünü birincil öncelikli ve PERAKENDE T CARET (10), K SEL H ZMETLER (07), B L M (01) ve N AAT VE BAYINDIRLIK LER (05) sektörlerini de ikincil öncelikte, önder olabilecek sektörler olarak öngörmektedir. Bölgedeki illerin Eski ehir ile ilgili öngörüleri de Eski ehir in kendini konumlandırı ı ile genel olarak uyumludur. Göreli az farklılıklar olsa da, öncelik sıralamasında bazı farklılıklar vardır. Di er iller, birincil öncelikli sektörler olarak N AAT VE BAYINDIRLIK LER (05) ve TA VE TOPRA A DAYALI SANAY (11) sektörlerini algılamakta, ikincil öncelikli grupta ise E LENCE VE KÜLTÜR (03), B L M (01) ve DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02) sektörlerini gelecek 10 yıl da önder sektörler arasında olaca ını öngörmektedir. 10

14 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül STANBUL STANBUL Ç N SEKTÖRLER N KONUMLANDIRILI I SEKTÖR01 STANBUL'UN ALGILANMASI SEKTÖR12 SEKTÖR03 SEKTÖR10 SEKTÖR13 SEKTÖR07 SEKTÖR05 SEKTÖR14 SEKTÖR08 SEKTÖR04 SEKTÖR06 SEKTÖR11 SEKTÖR02 SEKTÖR09 STANBUL'UN KEND N KONUMLANDIRMASI ekil 7. STANBUL un algılanma farklılıkları stanbul kendi için, B L M (01) sektörünü birincil öncelikli olarak algılamaktadır. METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08), K SEL H ZMETLER (07), ve PERAKENDE T CARET (10) sektörlerini de ikincil öncelikli, önder olabilecek sektörler olarak öngörmektedir. Bölgedeki illerin stanbul u algılaması ise stanbul un kendini konumlandırmasından biraz farklıdır. Di er iller, her ne kadar birincil olarak algılanan sektörler arasında B L M (01) sektörüne yer vermekte ise de, birincil öncelikli grup içinde algılanan TUR ZM (12) DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02) sektörleri stanbul un kendisi için oldukça az önemli gördü ü sektör grubu içinde yer almaktadır. 11

15 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül KOCAEL KOCAEL Ç N SEKTÖRLER N KONUMLANDIRILI I KOCAEL 'N N ALGILANMASI SEKTÖR05 SEKTÖR10 SEKTÖR06 SEKTÖR07 SEKTÖR01 SEKTÖR04 SEKTÖR11 SEKTÖR13 SEKTÖR03 SEKTÖR09 SEKTÖR12 SEKTÖR02 SEKTÖR14 SEKTÖR08 KOCAEL 'N N KEND N KONUMLANDIRMASI ekil 8. KOCAEL nin algılanma farklılıkları Kocaeli kendi için, METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08) ve N AAT VE BAYINDIRLIK LER (05) birincil öncelikte ve B L M (01), K MYA, PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK VE PLAST K MAMÜLLER SANAY (06), TUR ZM (12) ve ULA TIRMA (13) sektörlerinin de ikincil öncelikte, önder olabilecek sektörler olarak öngörmektedir. Bölgedeki illerin Kocaeli yi algılaması da genel olarak Kocaeli nin kendini konumlandırılı ından çok farklı de ildir. Sadece, sıralamada Bursa nın göreli daha az önem verdi i sektörler arasında yer alan PERAKENDE T CARET (10) sektörü de birincil öncelikli olarak gündeme getirilmi tir. 12

16 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BÖLGE GENEL BÖLGE GENEL NDE SEKTÖRLER N KONUMLANDIRILI I SEKTÖR14 SEKTÖR1 14 SEKTÖR2 11 SEKTÖR13 SEKTÖR3 7 SEKTÖR12 4 SEKTÖR4 0 SEKTÖR11 SEKTÖR5 SEKTÖR10 SEKTÖR6 SEKTÖR9 SEKTÖR7 SEKTÖR8 ekil 9. BÖLGE genelinde öngörülen sektörel yapı Bölge genelinde, ekil 9 da gösterildi i gibi, 10 yıllık bir süre sonunda; B L M (01), DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02), GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04), METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08) ve TUR ZM (12) sektörleri birincil öncelikli önder olabilecek sektörler olarak öngörülmektedir. Di er bir deyi le gelecek 10 yıllık dönemde, güçlü yanların bir avantaj olarak de erlendirilece i dü ünülmektedir. 13

17 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül SEKTÖREL KÜMELER A a ıda, sektörlerin birbirlerine olan yakınlıklarının her ilde ve bölge genelinde algılanı larından hareketle elde edilen sektörel kümeler tanıtılmaktadır. Gerek yakınlıklar matrislerinde, gerekse kümelerin görselle tirildi i grafiklerde kullanılan sektör kısaltmalarının ankette kullanıldı ı ekliyle kar ılıkları daha önce Tablo 1 de sunulmu tu. Bir hatırlatma olarak Tablo 1 a a ıda bir kez daha verilmektedir. Tablo 1. Ankette Sorgulanan Sektörler NO SEKTÖRLER 1 B L M H ZMETLER 2 DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY 3 E LENCE VE KÜLTÜR H ZMETLER 4 GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY 5 N AAT VE BAYINDIRLIK LER 6 K MYA, PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK VE PLAST K MAMÜLLER SANAY 7 K SEL H ZMETLER 8 METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY 9 ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA 10 PERAKENDE T CARET 11 TA VE TOPRA A DAYALI SANAY 12 TUR ZM 13 ULA TIRMA 14 Z RAAT VE AVCILIK Bu noktada hatırlatılması gereken önemli bir husus da, olu an kümelerin gelece i ekillendirmek üzere olu turulacak bir stratejik planın ba langıcını belirleyen bugünkü durumu da yansıtaca ı hususudur. 14

18 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BALIKES R-BANDIRMA Tablo 2. Balıkesir-Bandırma için sektörel yakınlıklar ekil 10. Balıkesir-Bandırma için öne çıkan sektörel kümeler Ankette sorgulanan sektörel ili kilerden hareketle elde edilen kümeler ekil 10 da gösterilmi tir. Birinci küme; GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04), ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA (09), DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02) ve K MYA, PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK VE PLAST K MAMÜLLER SANAY (06), kinci küme; K SEL H ZMETLER (07), PERAKENDE T CARET (10), ULA TIRMA (13) ve Z RAAT VE AVCILIK (14) Bu iki kümenin, 10 yıl sonrası için öngörülen yapının olu masında önder olacak kümeler olarak öngörüldü ü söylenebilir. 15

19 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BURSA Tablo 3. Bursa için sektörel yakınlıklar ekil 11. Bursa için öne çıkan sektörel kümeler Ankette sorgulanan sektörel ili kilerden hareketle elde edilen kümeler ekil 11 de gösterilmi tir. Birinci küme; DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02), METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08), ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA (09) ve TA VE TOPRA A DAYALI SANAY (11) kinci küme; E LENCE VE KÜLTÜR H ZMETLER (03), K SEL H ZMETLER (07), PERAKENDE T CARET (10) ve Z RAAT VE AVCILIK (14) Bu iki kümenin, 10 yıl sonrası için öngörülen yapının olu masında önder olacak kümeler olarak öngörüldü ü söylenebilir. 16

20 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül ED RNE Tablo 4. Edirne için sektörel yakınlıklar ekil 12. Edirne için öne çıkan sektörel kümeler Ankette sorgulanan sektörel ili kilerden hareketle elde edilen kümeler ekil 12 de gösterilmi tir. Birinci küme; DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02), GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04), ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA (09), TA VE TOPRA A DAYALI SANAY (11) ve Z RAAT VE AVCILIK (14) kinci küme; B L M (01) ve ULA TIRMA (13) Bu iki kümenin, 10 yıl sonrası için öngörülen yapının olu masında önder olacak kümeler olarak öngörüldü ü söylenebilir. 17

21 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül ESK EH R Tablo 5. Eski ehir için sektörel yakınlıklar ekil 13. Eski ehir için öne çıkan sektörel kümeler Ankette sorgulanan sektörel ili kilerden hareketle elde edilen kümeler ekil 13 de gösterilmi tir. Birinci küme; ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08), ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA (09) ve TA VE TOPRA A DAYALI SANAY (11) kinci küme; PERAKENDE T CARET (10) ve TUR ZM (12) Bu iki küme ve bunlara ek olarak ikincil önemde gündeme getirilen DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02) ve GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04) ile E LENCE VE KÜLTÜR H ZMETLER (03) ve Z RAAT VE AVCILIK (14) kümelerinin, 10 yıl sonrası için öngörülen yapının olu masında önder olacak kümeler olarak öngörüldü ü söylenebilir. 18

22 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül STANBUL Tablo 6. stanbul için sektörel yakınlıklar ekil 14. stanbul için öne çıkan sektörel kümeler Ankette sorgulanan sektörel ili kilerden hareketle elde edilen kümeler ekil 14 de gösterilmi tir. Birinci küme; ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08), ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA (09) ve K MYA, PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK VE PLAST K MAMÜLLER SANAY (06) kinci küme; DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02) ve GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04) Bu iki küme ve bunlara ek olarak ikincil önemde gündeme getirilen PERAKENDE T CARET (10) ve Z RAAT VE AVCILIK (14) ile K SEL H ZMETLER (07) ve ULA IM (13) kümelerinin, 10 yıl sonrası için öngörülen yapının olu masında önder olacak kümeler olarak öngörüldü ü söylenebilir. 19

23 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül KOCAEL Tablo 7. Kocaeli için sektörel yakınlıklar ekil 15. Kocaeli için öne çıkan sektörel kümeler Ankette sorgulanan sektörel ili kilerden hareketle elde edilen kümeler ekil 15 de gösterilmi tir. Birinci küme; DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02), GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY (04) ve E LENCE VE KÜLTÜR H ZMETLER (03) kinci küme; ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA (09) ve TA VE TOPRA A DAYALI SANAY (11) Üçüncü küme; PERAKENDE T CARET (10), Z RAAT VE AVCILIK (14) ve K SEL H ZMETLER (07) Bu üç küme ve bunlara ek olarak ikincil önemde gündeme getirilen B L M (01) ve K MYA, PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK VE PLAST K MAMÜLLER SANAY (06) kümesinin, 10 yıl sonrası için öngörülen yapının olu masında önder olacak kümeler olarak öngörüldü ü söylenebilir. 20

24 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BÖLGE GENEL Tablo 8. Bölge Geneli için sektörel yakınlıklar ekil 16. Bölge Geneli için öne çıkan sektörel kümeler Ankette sorgulanan sektörel ili kilerden hareketle elde edilen kümeler ekil 16 de gösterilmi tir. Birinci küme; TA VE TOPRA A DAYALI SANAY (11), ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA (09), DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY (02) ve ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY (08) sektörlerinden olu makta ve N AAT VE BAYINDIRLIK LER K MYA (05) ve PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK VE PLAST K MAMÜLLER SANAY (06) sektörlerinin olu turdu u ikincil önemdeki küme ile eklemlenmi olan büyük küme kinci küme; E LENCE VE KÜLTÜR H ZMETLER (03) ile Z RAAT VE AVCILIK (14) sektörlerinden olu an küme ile eklemlelenen K SEL H ZMETLER (07), PERAKENDE T CARET (10) ve ULA TIRMA (13) sektörlerinden olu an ikincil önemlilikteki kümeden olu an büyük küme Bu iki büyük kümenin, 10 yıl sonrası için öngörülen yapının olu masında önder olacak kümeler olarak öngörüldü ü söylenebilir. 21

25 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül SEKTÖR-SORUN L K LEND RMELER A a ıda, bölge i adamları ve sanayicileri tarafından belirlenmi olan sektörler ve sorunlar arasındaki ili kilendirmeler ile sektörler ve iller esasında öncelikli sorunlar tanıtılmaktadır. Sözkonusu bulgular hem matris formatında hem de grafikler eklinde özetlenmi tir. Matrislerde ve grafiklerde kullanılan sektör numaralarının, ankette kullanılan ekliyle kar ılıkları daha önce Tablo 1 de sunulmu tu. Bir hatırlatma olarak Tablo 1 a a ıda bir kez daha verilmektedir. NO 1 B L M H ZMETLER 2 DOKUMA, G Y M E YASI VE DER SANAY 3 E LENCE VE KÜLTÜR H ZMETLER 4 GIDA, ÇK VE TÜTÜN SANAY Tablo 1. Ankette Sorgulanan Sektörler SEKTÖRLER 5 N AAT VE BAYINDIRLIK LER 6 K MYA, PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK VE PLAST K MAMÜLLER SANAY 7 K SEL H ZMETLER 8 METAL E YA, MAK NA VE TEÇH ZAT, ULA IM ARACI, LM VE MESLEK ÖLÇME ALETLER SANAY 9 ORMAN ÜRÜNLER VE MOB LYA 10 PERAKENDE T CARET 11 TA VE TOPRA A DAYALI SANAY 12 TUR ZM 13 ULA TIRMA 14 Z RAAT VE AVCILIK Sorun numaraları da ankette kullanılan ekliyle Tablo 9 da verilmektedir. Tablo 9. Sorunlar 1 AB YE UYUM SÜREC (MAL ENTEGRASYON, UYUM ZORLAMASI G B ) 2 AR-GE EKS KL 3 ÇEVREYE YÖNEL K SORUNLAR (GER DÖNÜ ÜM ALTYAPISININ EKS KL, ZARARLI ATIKLAR G B ) 4 ENERJ SORUNLARI (PAHALI ENERJ, PAHALI BENZ N, ENERJ AÇI I G B ) 5 F NANSMAN SORUNLARI (ÖDEME ZORLUKLARI, SERMAYE EKS KL G B ) 6 HAMMADDE SORUNLARI (HAMMADDE BAZINDA PAHALI G RD, HAMMADDEYE ULA IM ZORLUKLARI G B ) 7 KAL F YE PERSONEL EKS KL 8 KURUMSALLA AMAMA 9 MARKALA AMAMA 10 NÜFUS HAREKETLER (YÜKSEK NÜFUS YO UNLU U, YURTDI INDAN GER GÖÇ, SEKTÖRLERARASI NÜFUS HAREKETLER G B ) 11 RAK PLER M Z N G DEREK GÜÇLENMES 12 SANAY ALANLARINDAK DARALMA 13 TEKNOLOJ N N GET RECE S ZL K 14 ULA TIRMA SORUNLARI (HAVA TA IMACILI ININ EKS KL G B ) 15 YÜKSEK G RD MAL YETLER ( GÜCÜ MAL YET, YATIRIM MAL YET YÜKSEKL,YÜKSEK VERG LER G B ) Sözkonusu ili kilendirmeler ve önceliklendirmeler gelecek 10 yıllık sürede geçerlili ini koruyabilecek hususlar olarak ifade edilmektedir. 22

26 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BALIKES R-BANDIRMA Tablo 10. Balıkesir-Bandırma için Sektör Sorun ili kilendirmeleri SORUN01 SORUN02 SORUN03 SORUN04 SORUN05 SORUN06 SORUN07 SORUN08 SORUN09 SORUN10 SORUN11 SORUN12 SORUN13 SORUN14 SORUN15 SEKTÖR01 SEKTÖR02 SEKTÖR03 SEKTÖR04 SEKTÖR05 SEKTÖR06 SEKTÖR07 SEKTÖR08 SEKTÖR09 SEKTÖR10 SEKTÖR11 SEKTÖR12 SEKTÖR13 SEKTÖR14 GENEL Yukarıdaki Tabloda Balıkesir-Bandırma için öne çıkan Sektör Sorun ili kileri dolu hücreler olarak gösterilmi tir. Tablonun son satırında ise Balıkesir-Bandırma için genelde önde gelen sorunlar; AB YE UYUM SÜREC (1), ENERJ SORUNLARI (4), F NANSMAN SORUNLARI (5), KAL F YE PERSONEL EKS KL (7), MARKALA AMAMA (9) belirtilmektedir. Söz konusu sorunlar ayrıca ekil 17 de de gösterilmi tir. BALIKES R-BANDIRMA PERSPEKT F NDEN BÖLGE GENEL NDE SORUNLARIN GÖREL ÖNEML L KLER SOR 01 SOR 02 SOR 03 SOR 04 SOR 05 SOR 06 SOR 07 SOR 08 SOR 09 SOR 10 SOR 11 SOR 12 SOR 13 SOR 14 SOR 15 ekil 17. Balıkesir-Bandırma için öne çıkan sorunlar 23

27 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BURSA Tablo 11. Bursa için Sektör Sorun ili kilendirmeleri SORUN03 SORUN01 SORUN02 SORUN04 SORUN05 SORUN06 SORUN07 SORUN08 SORUN09 SORUN10 SORUN11 SORUN12 SORUN13 SORUN14 SORUN15 SEKTÖR01 SEKTÖR02 SEKTÖR03 SEKTÖR04 SEKTÖR05 SEKTÖR06 SEKTÖR07 SEKTÖR08 SEKTÖR09 SEKTÖR10 SEKTÖR11 SEKTÖR12 SEKTÖR13 SEKTÖR14 GENEL Yukarıdaki Tabloda Bursa için öne çıkan Sektör Sorun ili kileri dolu hücreler olarak gösterilmi tir. Tablonun son satırında ise Bursa için genelde önde gelen sorunlar; F NANSMAN SORUNLARI (5), KAL F YE PERSONEL EKS KL (7), YÜKSEK G RD MAL YETLER (15) belirtilmektedir. Söz konusu sorunlar ayrıca ekil 18 de de gösterilmi tir. BURSA PERSPEKT F NDEN BÖLGE GENEL NDE SORUNLARIN GÖREL ÖNEML L KLER SOR 01 SOR 02 SOR 03 SOR 04 SOR 05 SOR 06 SOR 07 SOR 08 SOR 09 SOR 10 SOR 11 SOR 12 SOR 13 SOR 14 SOR 15 ekil 18. Bursa için öne çıkan sorunlar 24

28 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül ED RNE Tablo 12. Edirne için Sektör Sorun ili kilendirmeleri SORUN01 SORUN02 SORUN03 SORUN04 SORUN05 SORUN06 SORUN07 SORUN08 SORUN09 SORUN10 SORUN11 SORUN12 SORUN13 SORUN14 SORUN15 SEKTÖR01 SEKTÖR02 SEKTÖR03 SEKTÖR04 SEKTÖR05 SEKTÖR06 SEKTÖR07 SEKTÖR08 SEKTÖR09 SEKTÖR10 SEKTÖR11 SEKTÖR12 SEKTÖR13 SEKTÖR14 GENEL Yukarıdaki Tabloda Edirne için öne çıkan Sektör Sorun ili kileri dolu hücreler olarak gösterilmi tir. Tablonun son satırında ise Edirne için genelde önde gelen sorunlar; ÇEVREYE YÖNEL K SORUNLAR (3), HAMMADDE SORUNLARI (6), KAL F YE PERSONEL EKS KL (7), YÜKSEK G RD MAL YETLER (15) belirtilmektedir. Söz konusu sorunlar ayrıca ekil 19 de de gösterilmi tir. ED RNE PERSPEKT F NDEN BÖLGE GENEL NDE SORUNLARIN GÖREL ÖNEML L KLER SOR 01 SOR 02 SOR 03 SOR 04 SOR 05 SOR 06 SOR 07 SOR 08 SOR 09 SOR 10 SOR 11 SOR 12 SOR 13 SOR 14 SOR 15 ekil 19. Edirne için öne çıkan sorunlar 25

29 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül ESK EH R Tablo 13. Eski ehir için Sektör Sorun ili kilendirmeleri SORUN01 SORUN02 SORUN03 SORUN04 SORUN05 SORUN06 SORUN07 SORUN08 SORUN09 SORUN10 SORUN11 SORUN12 SORUN13 SORUN14 SORUN15 SEKTÖR01 SEKTÖR02 SEKTÖR03 SEKTÖR04 SEKTÖR05 SEKTÖR06 SEKTÖR07 SEKTÖR08 SEKTÖR09 SEKTÖR10 SEKTÖR11 SEKTÖR12 SEKTÖR13 SEKTÖR14 GENEL Yukarıdaki Tabloda Eski ehir için öne çıkan Sektör Sorun ili kileri dolu hücreler olarak gösterilmi tir. Tablonun son satırında ise Eski ehir için genelde önde gelen sorunlar; AB YE UYUM SÜREC (1), SANAY ALANLARINDAK DARALMA (12), TEKNOLOJ N N GET RECE S ZL K (13), ULA TIRMA SORUNLARI (14) belirtilmektedir. Söz konusu sorunlar ayrıca ekil 20 de de gösterilmi tir. ESK EH R PERSPEKT F NDEN BÖLGE GENEL NDE SORUNLARIN GÖREL ÖNEML L KLER SOR 01 SOR 02 SOR 03 SOR 04 SOR 05 SOR 06 SOR 07 SOR 08 SOR 09 SOR 10 SOR 11 SOR 12 SOR 13 SOR 14 SOR 15 ekil 20. Eski ehir için öne çıkan sorunlar 26

30 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül STANBUL Tablo 14. stanbul için Sektör Sorun ili kilendirmeleri SORUN01 SORUN02 SORUN03 SORUN04 SORUN05 SORUN06 SORUN07 SORUN08 SORUN09 SORUN10 SORUN11 SORUN12 SORUN13 SORUN14 SORUN15 SEKTÖR01 SEKTÖR02 SEKTÖR03 SEKTÖR04 SEKTÖR05 SEKTÖR06 SEKTÖR07 SEKTÖR08 SEKTÖR09 SEKTÖR10 SEKTÖR11 SEKTÖR12 SEKTÖR13 SEKTÖR14 GENEL Yukarıdaki Tabloda stanbul için öne çıkan Sektör Sorun ili kileri dolu hücreler olarak gösterilmi tir. Tablonun son satırında ise stanbul için genelde önde gelen sorunlar; ÇEVREYE YÖNEL K SORUNLAR (3), ENERJ SORUNLARI (4), F NANSMAN SORUNLARI (5), KAL F YE PERSONEL EKS KL (7), YÜKSEK G RD MAL YETLER (15) belirtilmektedir. Söz konusu sorunlar ayrıca ekil 21 de de gösterilmi tir. STANBUL PERSPEKT F NDEN BÖLGE GENEL NDE SORUNLARIN GÖREL ÖNEML L KLER SOR 01 SOR 02 SOR 03 SOR 04 SOR 05 SOR 06 SOR 07 SOR 08 SOR 09 SOR 10 SOR 11 SOR 12 SOR 13 SOR 14 SOR 15 ekil 21 stanbul için öne çıkan sorunlar 27

31 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül KOCAEL Tablo 15. Kocaeli için Sektör Sorun ili kilendirmeleri SORUN01 SORUN02 SORUN03 SORUN04 SORUN05 SORUN06 SORUN07 SORUN08 SORUN09 SORUN10 SORUN11 SORUN12 SORUN13 SORUN14 SORUN15 SEKTÖR01 SEKTÖR02 SEKTÖR03 SEKTÖR04 SEKTÖR05 SEKTÖR06 SEKTÖR07 SEKTÖR08 SEKTÖR09 SEKTÖR10 SEKTÖR11 SEKTÖR12 SEKTÖR13 SEKTÖR14 GENEL Yukarıdaki Tabloda Kocaeli için öne çıkan Sektör Sorun ili kileri dolu hücreler olarak gösterilmi tir. Tablonun son satırında ise Kocaeli için genelde önde gelen sorunlar; ÇEVREYE YÖNEL K SORUNLAR (3), ENERJ SORUNLARI (4), F NANSMAN SORUNLARI (5), KAL F YE PERSONEL EKS KL (7), YÜKSEK G RD MAL YETLER (15) belirtilmektedir. Söz konusu sorunlar ayrıca ekil 22 de de gösterilmi tir. KOCAEL PERSPEKT F NDEN BÖLGE GENEL NDE SORUNLARIN GÖREL ÖNEML L KLER SOR 01 SOR 02 SOR 03 SOR 04 SOR 05 SOR 06 SOR 07 SOR 08 SOR 09 SOR 10 SOR 11 SOR 12 SOR 13 SOR 14 SOR 15 ekil 22 Kocaeli için öne çıkan sorunlar 28

32 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül BÖLGE GENEL Tablo 16. Bölge geneli için Sektör Sorun ili kilendirmeleri SORUN01 SORUN02 SORUN03 SORUN04 SORUN05 SORUN06 SORUN07 SORUN08 SORUN09 SORUN10 SORUN11 SORUN12 SORUN13 SORUN14 SORUN15 SEKTÖR01 SEKTÖR02 SEKTÖR03 SEKTÖR04 SEKTÖR05 SEKTÖR06 SEKTÖR07 SEKTÖR08 SEKTÖR09 SEKTÖR10 SEKTÖR11 SEKTÖR12 SEKTÖR13 SEKTÖR14 GENEL Yukarıdaki Tabloda Bölge Geneli için öne çıkan Sektör Sorun ili kileri dolu hücreler olarak gösterilmi tir. Söz konusu Tablo incelendi inde RAK PLER M Z N G DEREK GÜÇLENMES (11), SANAY ALANLARINDAK DARALMA (12) ve TEKNOLOJ N N GET RECE S ZL K (13) sorunlarının hiç bir sektör için öncelikli/önemli sorunlar olmadı ı gözlenmektedir. Dikkati çeken di er bir konu AR-GE EKS KL (2) sorununun, hiçbir ilde genelde birincil öncelikte görülmedi i, ancak sıralamalardaki konumlanı ı itibariyle bölge genelinde birinci öncelikte bir sorun olarak de erlendirildi idir. Bölge Genelinde sektörlerin bile kesi olarak bakıldı ında öne çıkan Sektör Sorun ili kileri ise dolu hücrelerle Tablo 17 de gösterilmi tir. Tablo 17. Bölge geneli için öne çıkan Sektör Sorun ili kileri SORUN01 SORUN02 SORUN03 SORUN04 SORUN05 SORUN06 SORUN07 SORUN08 SORUN09 SORUN10 SORUN11 SORUN12 SORUN13 SORUN14 SORUN15 GENEL 29

33 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül 2006 Bölge genelinde 10 yıllık bir sürede öngörülen sektörel yapının olu ması sürecinde, ekil 23 de gösterildi i üzere; AR-GE EKS KL (02), ÇEVREYE YÖNEL K SORUNLAR (03), ENERJ SORUNLARI (04), F NANSMAN SORUNLARI (05), KAL F YE PERSONEL EKS KL (07) ve YÜKSEK G RD MAL YETLER (15) en öne çıkan sorunlar grubunu olu turmaktadır. kincil önemli sorunlar olarak da AB'YE UYUM SÜREC (01), HAMMADDE SORUNLARI (06), KURUMSALLA AMAMA (08) ve MARKALA AMAMA (09) sorunları gündeme gelmektedir. BÖLGE GENEL NDE SORUNLARIN KONUMLANDIRILI I SORUN15 SORUN01 12 SORUN02 SORUN14 9 SORUN03 6 SORUN13 3 SORUN04 SORUN12 0 SORUN05 SORUN11 SORUN06 SORUN10 SORUN09 SORUN08 SORUN07 ekil 23. Bölge Geneli için öne çıkan sorunlar 30

34 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül MARMARA ve BATI KARADEN Z BÖLGES LLER ÖZEL NDE EKONOM K DURUM TESP T ÇALI MASI Ekonomik durum tespiti Marmara ve Batı Karadeniz Bölgesinde ara tırmaya konu iller, Balıkesir-Bandırma, Bursa, Edirne, Eski ehir, stanbul, Kastamonu, Kocaeli ve Sakarya ba lamında birbirini tamamlayan iki yakla ımla gerçekle tirildi. lk yakla mda, ı llerin di er illere göre ekonomik olarak göreli konumlandırılmaları eldeki verilerin sa ladı ı olanaklar çerçevesinde Karar Danı manlık tarafından iki ayrı ekilde yapılmı tır. 1. lk olarak TÜ K kaynaklı veriler kullanılarak, iller bölge için öncelikli olarak belirlenen sektörlerin göreli büyüklüklerine göre kar ıla tırılmı lardır. Bu kar ıla tırma sırasında, Gıda içki ve tütün sanayi (31), Dokuma, giyim e yası ve deri sanayi (32), Orman ürünleri ve mobilya sanayi (33), Ka ıt-ka ıt ürünleri ve basım sanayi (34), Kimya-petrol, kömür, kauçuk ve plastik ürünleri sanayi (35), Ta ve topra a dayalı sanayi (36), Metal ana sanayi (37), Metal e ya-makina teçhizat, ula ım aracı, ilmi ve mesleki aletler sanayi (38) olu an imalat sanayi topluca de erlendirilmi tir. 2. Ikinci olarak, imalat sanayi altında yer alan ve bölge için önemli görülen altı sektör, Gıda içki ve tütün sanayi (31), Dokuma, giyim e yası ve deri sanayi (32), Orman ürünleri ve mobilya sanayi (33), Kimya-petrol, kömür, kauçuk ve plastik ürünleri sanayi (35), Ta ve topra a dayalı sanayi (36), Metal e yamakina teçhizat, ula ım aracı, ilmi ve mesleki aletler sanayi (38), kendi aralarında Kar ıla tırmalı Üstünlükleri açısından kar ıla tırılmı tır. kinci yakla ımda da, BUS AD Akademik Çalı ma Grubu tarafından, malat Sanayiindeki mevcut durum de erlendirmesi yapıldı. A a ıda sırasıyla her iki çalı ma ve ilk yakla ımdaki verilerin analizi ile elde edilen kar ıla tırmalı üstünlüklerin analizine yönelik çalı manın bulguları tanıtılmaktadır. 31

35 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül SEKTÖRLER N KAR ILA TIRMALI ÜSTÜNLÜKLER N N TESP T NE YÖNEL K ÇALI MANIN VER VE BULGULARI NÜFUSA L K N B LG LER Tablo 18 de, 2001 yılı itibariyle bölgede bu çalı ma kapsamında kalan illere ili kin nüfus bilgileri özetlenmi ve aynı bilgiler ayrıca grafik olarak da ekil 24a da görselle tirilmi tir. Ayrıca, stanbul un özel durumu, gerek nüfus gerekse ekonomik açıdan, gözönünde bulundurulmu ve ekil 24b de stanbul ile di er illerin toplamı benzer ekilde kar ıla tırılmı tır. Tablo yılı itibariyle ilgili illerin nüfusları NÜFUS (2000) LLER Toplam ehir Köy BALIKES R BURSA ED RNE ESK EH R STANBUL KASTAMONU KOCAEL SAKARYA BÖLGE GENEL TÜRK YE GENEL BÖLGEDE NÜFUSUN EH R/KÖY ARASI PAYLA IMI KÖY EH R BALIKES R BURSA ED RNE ESK EH R STANBUL KASTAMONU KOCAEL SAKARYA K ekil 24a. Bölge llerinin nüfusları 32

36 Göreli Üstünlüklerin Tespiti Ara tırması" Karar Danı manlık Ltd., Eylül 2006 BÖLGEDE NÜFUSUN EH R/KÖY ARASI PAYLA IMI - STANBUL VE D ER LLER KAR ILA TIRILMASI KÖY EH R K D ER LLER STANBUL ekil 24b. stanbul un Bölge Di er lleri ile kar ıla tırılması Genel olarak çalı ma kapsamında kalan iller genelinde köyde ya ayanların oranı %34.2 olup ülke genelindeki köyde ya ayanların %34.7 lik oranından farklı de ildir. Ancak stanbul için durum oldukça farklı olup, söz konusu oran % 9.5 olup ülke ortalamasının çok altındadır. Bu durumda, Tablo 11 den de gözlenebilece i gibi, Çalı ma kapsamında kalan pek çok ilde Bursa ve Eski ehir dı ında kalan iller köyde ya ayanların oranı ülke ortalamasının üstünde kalmaktadır. Tablo 19 da ise, 2001 yılı itibarıyle bölgede bu çalı ma kapsamında kalan illere ili kin nüfus de i im oranları özetlenmi tir. Aynı bilgiler ayrıca grafik olarak da ekil 25 de görselle tirilmi tir. ekil 25 de ayrıca, kar ıla tırmaya olanak sa lamak üzere bölgesel ve ulusal ortalama de i im oranları da belirtilmi tir. Tablo yılı itibarıyle ilgili illerin nüfus artı hızları LLER Nüfus Artı Hızı (%) BALIKES R 0,429 BURSA 2,431 ED RNE -0,855 ESK EH R 0,388 STANBUL 2,861 KASTAMONU -2,414 KOCAEL 2,275 SAKARYA 0,449 BÖLGE GENEL 2,179 TÜRK YE GENEL 1,373 33