T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ADANA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü)

Transkript

1 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ADANA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü) Tarih : 21/11/2011 Sayı :B.07.1.GİB KV-95 Konu :Nevi Değiştirme (Devir) halinde, varlıkları devralan kurumların, kurumlar vergisi matrahının tespitinde, devralınan kurumun geçmiş yıl zararlarının indirim konusu yapılıp yapılamayacağı. İlgide kayıtlı özelge talep formunda,... Vergi Dairesi Müdürlüğünün... vergi numaralı mükellef olan... Faktoring A.Ş.'nin tarihinde nevi değişikliği yaparak... İnş. Tar. Tic. Ltd. Şti.'ne dönüştüğü,... Faktöring A.Ş. adına 2009 döneminde verilen kurumlar vergisi beyannamesinde zarar beyan edildiği ancak, adı geçen A.Ş. hakkında Yeminli Mali Müşavir tarafından düzenlenen "Özvarlık Tespit Raporu" doğrultusunda hazırlanan devir bilançosunda 2009 yılına ait zararın görünmediği belirtilerek, 2009 yılına ilişkin zararın nevi değişikliğiyle kurulan yeni şirketin geçici vergi ile kurumlar vergisi beyannamesinde mahsup edilip edilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Zarar Mahsubu" başlıklı 9 uncu maddesinde; "Kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesinde heryıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla aşağıda belirtilen zararlar indirim konusu yapılır: a) Beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar. Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde devralınan kurumların devir tarihi itibarıyla öz sermaye tutarını geçmeyen zararları ile 20 nci maddenin ikinci fıkrası kapsamında gerçekleştirilen tam bölünme işlemi sonucu bölünen kurumdaki öz sermayesinin devralınan tutarını geçmeyen ve devralınan kıymetle orantılı zararların indirilmesinde aşağıdaki şartlar ayrıca aranır: 1) Son beş yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kanunî süresinde verilmiş olması. 2) Devralınan kurumun faaliyetine devir veya bölünmenin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az beş yıl süreyle devam edilmesi. Bu şartların ihlâli halinde, zarar mahsupları nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler için vergi ziyaı doğmuş sayılır." hükümlerine yer verilmiştir. 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "9. Zarar Mahsubu" başlıklı bölümünde konuyla ilgili ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır. Buna göre, kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve 5 yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar kurum kazancından indirilebilecektir. Devir (nevi değiştirme) halinde de varlıkları devralan kurumlar, kendi bünyelerinde oluşan zararların yanı sıra, devralınan kurumun devir tarihi itibarıyla öz sermaye tutarını geçmeyen

2 zararlarını, kurumlar vergisi matrahının tespitinde, indirim konusu yapabileceklerdir. Ayrıca, devir halinde, zarar mahsubunun yapılabilmesi için; devralınan kurumun son 5 yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması ve devir neticesinde zarar mahsubu yapacak kurumun, aynı faaliyete devirin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az 5 yıl süreyle devam etmesi, gerekmektedir. İlgide kayıtlı talep formu ve eklerininin incelenmesinden, tarihinde nevi değişikliği yaparak... İnş. Tar. Tic. Ltd. Şti.'ne dönüşen... Faktoring A.Ş.'nin 2009 dönemi ve kıst döneme ait beyannamelerinde görülen geçmiş yıl zararının, anılan A.Ş. hakkında Yeminli Mali Müşavir tarafından düzenlenen "Özvarlık Tespit Raporu"nda ve nev'i değişikliği sonrası hazırlanan devir bilançosunda yer almadığı ayrıca, adı geçen A.Ş.'nin faaliyet konusunun faktoring hizmetleri olmasına rağmen nevi değişikliği sonucu kurulan...inş. Tar. Tic. Ltd. Şti.'nin faaliyet konusunun inşaat işleri ile tarımsal ürünlerin yetiştirilmesi ve ticareti olduğu, bu sebeple devir (nevi değişikliği) neticesinde zarar mahsubu yapacak limited şirketin anonim şirketin faaliyetine aynen devam etmediği anlaşılmıştır. Bu hükümler ve açıklamalar çerçevesinde, şirketinizin nevi değişikliği sonucunda devraldığı... Faktoring A.Ş.'nin geçmiş yıl zararının açılış bilançonuzda görünmemesi ve devralınan kurumun faaliyetine devir veya bölünmenin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az 5 yıl süre ile devam edilmemesi nedeniyle, 5520 Kurumlar Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Bilgi edinilmesini rica ederim.

3 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ERZURUM VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü Tarih : 02/11/2011 Sayı :B.07.1.GİB KVK Konu:Yatırım teşvik belgesine istinaden faydalanılan desteğin makine alımında kullanılması halinde indirimli kurumlar vergisine konu edilip edilemeyeceği hk. İlgide kayıtlı özelge talep formunda; Hazine Müsteşarlığından almış olduğunuz yatırım teşvik belgesine istinaden indirimli orana tabi kurumlar vergisi teşvikinden faydalandığınız belirtilerek Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansından sağlanan ,00 TL tutarındaki desteğin, söz konusu yatırım teşvik belgesi kapsamında makine alımında kullanılması halinde indirimli kurumlar vergisine konu edilip edilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa 5838 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen "İndirimli kurumlar vergisi" başlıklı 32/A maddesinde; "(1) Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Hazine Müsteşarlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur. (2) Bu maddenin uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade eder. Bakanlar Kurulu; a) İstatistikî bölge birimleri sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir ve sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri gruplandırmaya ve gruplar itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bunlara ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirlemeye, b) Her bir il grubu için yatırıma katkı oranını (5904 sayılı Kanunun Geçici 2 inci maddesine göre tarihine kadar başlayan yatırımlar için %60. Yürürlük; ) % 25'i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasını aşan büyük ölçekli yatırımlarda ise (5904 sayılı Kanunun Geçici 2 inci maddesine göre tarihine kadar başlayan yatırımlar için %70. Yürürlük; ) % 45'i geçmemek üzere belirlemeye, kurumlar vergisi oranını % 90'a kadar indirimli uygulatmaya, c) Yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırmaya, yetkilidir..." hükmüne yer verilmiştir. Öte yandan, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar" başlıklı 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında indirimli kurumlar vergisi uygulanacak iller (bölgeler halinde) ve bölgesel teşviklerden yararlanacak olan

4 sektörler listeler halinde sayılmış olup "Vergi İndirimi" başlıklı 10 uncu maddesinde de, bölgeler itibariyle uygulanacak olan yatırıma katkı ve indirimli kurumlar vergisi oranları belirlenmiş ve yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli vergi uygulamasına devam edileceği açıklamalarına yer verilmiştir. Bu hüküm ve açıklamalara göre; söz konusu teşvik belgesi kapsamında yapmakta olduğunuz yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar bu yatırımdan elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmakta olup Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansından sağlanan ,00 TL tutarındaki desteğin indirimli kurumlar vergisinin konu edilemeyeceği tabiidir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

5 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü Tarih : 29/09/2011 Sayı:B.07.1.GİB KVK Konu:İmzalanan sözleşme çerçevesinde onarım ve tevsii için gerekli malzeme ve teçhizat tedarikinde yurt dışında ödenen verginin kurumlar vergisinden mahsup edilip edilemeyeceği hk. İlgide kayıtlı 2 adet özelge talep formunda, Irak'ta şirketinizin de dahil olduğu ortak girişim ile Irak... Bakanlığı arasında imzalanan sözleşme ile "... Projesi" işinin üstlenildiği; işin elektrik ve makine kontrol cihazlarını kapsayan,... metre uzunluğunda ikinci tünel,... metre uzunluğunda enerji tüneli,... metre uzunluğunda... barajına bağlanan bağlantı kanalı, ana besleme kanalının toprak ve inşaat işlerini kapsayan yapım işi mahiyetinde olduğu; ayrıca, şirketiniz ile Irak... Bakanlığı arasında imzalanan sözleşmeye göre, "... KW'lık..."ın onarımı ve tevsii işi için gerekli olan malzeme ve techizatın tedarik edilip Irak'ın... şehrine teslim edileceği belirtilerek, söz konusu yapım işi ve malzeme tedariki işinden elde edilen kazançların kurumlar vergisine tabi olup olmadığı ile malzeme ve teçhizat tedariki için Irak'ta %3 oranında ödeyeceğiniz verginin kurumlar vergisinden mahsup edilip edilemeyeceği hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında; Kanunun 1 inci maddesinde yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunanların, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilecekleri, 6 ncı maddesinde ise; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde, yurtdışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançların kurumlar vergisinden müstesna olduğu hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanunun "Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu" başlıklı 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında ise; "Yabancı ülkelerde elde edilerek Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlardan mahallinde ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergiler, Türkiye'de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden indirilebilir." hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, Irak'ta yapılan "... Projesi" işinin inşaat işi kapsamında olması nedeniyle, söz konusu inşaat işinden elde edilerek Türkiye'deki genel sonuç hesaplarına intikal ettirilecek olan kazancın Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-h maddesine göre kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, şirketiniz ile Irak... Bakanlığı arasında imzalanan sözleşme kapsamında, Türkiye'den ve yabancı ülkelerden temin ederek Irak'a yapacağınız malzeme ve techizat teslimleri Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-h maddesinde bahsi geçen inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetler kapsamına girmediğinden, söz konusu mal teslimleri dolayısıyla elde edeceğiniz kazancın kurumlar vergisinden istisna edilmesi de mümkün bulunmamaktadır. Öte yandan, söz konusu malzeme ve teçhizat teslimleri dolayısıyla elde edeceğiniz kazanç tam mükellefiyete tabi olmanız nedeniyle kurum kazancınıza dahil edilerek vergilendirilecek ve bu

6 kazancınıza ilişkin olarak Irak'ta ödediğiniz kurumlar vergisi benzeri vergiler bu kazanç üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir. Bununla birlikte, Katma Değer Vergisi veya harcama vergisi mahiyetindeki vergilerin anılan Kanunun 33 üncü maddesi hükmü çerçevesinde mahsup edilemeyeceği tabiidir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

7 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI MÜKELLEF HİZMETLERİ GELİR VERGİLERİ GRUP MÜDÜRLÜĞÜ Tarih : 26/08/2011 Sayı : Konu : Değer Artış Kazancı İlgide kayıtlı özelge talep formunda, 2003 yılında iktisap ettiğiniz gayrimenkule 2010 yılında özel bir banka tarafından kefaletinize karşılık el konularak tapunun banka adına tescil edildiğini, banka ile aranızda yapmış olduğunuz sözleşme gereği bankaya olan kefalet miktarını ödediğiniz takdirde gayrimenkulün tarafınıza iade edileceğini belirterek, iade işleminden sonra söz konusu gayrimenkulü satmanız durumunda nasıl vergilendirileceğiniz hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Değer Artış Kazancı" başlıklı Mükerrer 80 inci maddesinde; " Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi çiftçilerin ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak (5615 sayılı kanunun 5 inci maddesiyle değişen ibareyürürlük; 1/1/2007 tarihinden geçerli olmak üzere) beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır.) Bu maddede geçen "elden çıkarma" deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder. Bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, (273 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile tarihinden itibaren TL.) Yeni Türk Lirası gelir vergisinden müstesnadır " hükmü yer almıştır. Diğer taraftan, aynı Kanunun "Safi Değer Artışı" başlıklı Mükerrer 81 inci maddesinin 1 inci fıkrasında; "Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunur. Hâsılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur

8 Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. Şu kadar ki, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde olması şarttır." hükmüne yer verilmiştir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun Mükerrer 298 inci maddesinin tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren (C) fıkrasında, "Vergi Kanunlarında yer alan "toptan eşya fiyatları genel endeksi" ibaresi "üretici fiyatları genel endeksi" ve "TEFE" ibaresi "ÜFE" olarak uygulanır." hükmü yer almaktadıır. Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca; kefaletinizden dolayı banka tarafından el konulan ve tapuda banka adına tescil edilen gayrimenkulün, kefaletinizi ödediğiniz takdirde tarafınıza iadesi durumunda, söz konusu gayrimenkulün yeni iktisap tarihi bankadan devir olarak tapuda adınıza tescil edildiği tarih kabul edilecektir. Söz konusu gayrimenkulün bu tarihten itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılması durumunda gayrimenkulün elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen üretici fiyatları genel endeksindeki (ÜFE) artış oranında artırılmak suretiyle tespit edilen iktisap bedeli ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların satış bedelinden indirilmesi sonucu bulunan tutarın, satışın yapıldığı yıl için belirlenen istisna miktarını aşması halinde, aşan kısmın değer artışı kazancı olarak beyan edilmesi gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

9 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) Tarih: 10/01/2012 Sayı : B.07.1.GİB KVK Konu : ABD mukimi firmadan alınan hizmet karşılığı ödenen bedellerden vergi tefkifatı yapılıp yapılmayacağı. İlgide kayıtlı özelge talep formunda, seminer, konferans ve grup çalışmaları vasıtasıyla eğitim, ölçme, değerlendirme, bilgilendirme ve tavsiyelerde bulunma şeklinde danışmanlık hizmeti verdiğinizi, bu hizmetin verilmesinin desteklenmesi için Amerika Birleşik Devletleri mukimi firmadan gönderilen personel aracılığı ile eğitim hizmeti aldığınızı ve anılan firma tarafından düzenlenen fatura içeriğinde hizmet bedelinin haricinde ulaşım giderlerinin de bulunduğunu belirterek, ödenen bedeller üzerinden vergi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı konusunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 3'üncü maddesinin ikinci fıkrasında; birinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların yalnız Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirileceği hükme bağlanmış, üçüncü fıkrasında ise dar mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancının hangi kazanç ve iratlardan oluştuğu belirtilmiştir. Aynı Kanun'un 30 uncu maddesinin birinci fıkrasında; dar mükellefiyete tabi kurumların anılan fıkrada bentler halinde sayılan kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından kurumlar vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmış, 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile serbest meslek kazançları üzerinden yapılacak kurumlar vergisi kesintisi oranı petrol arama faaliyetleri dolayısıyla sağlanacak kazançlardan % 5, diğer serbest meslek kazançlarından % 20 olarak belirlenmiştir. Diğer taraftan, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması" 01/01/1998 tarihinden itibaren uygulanmakta olup, söz konusu Anlaşma'nın "Serbest meslek kazançları"nı düzenleyen 14'üncü maddesinde; " Akit Devletlerden birinin bir teşebbüsünün serbest meslek faaliyetleri veya benzer nitelikteki diğer faaliyetler dolayısıyla elde ettiği gelir, yalnız bu Devlette vergilendirilebilecektir. Bununla beraber, eğer bu hizmet veya faaliyetler diğer Devlette icra edilirse ve eğer: a) Teşebbüs bu diğer Devlette hizmet ve faaliyetlerin icra edildiği bir işyerine sahip olursa; veya b) Hizmet veya faaliyetlerin icra edildiği süre veya süreler, herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde, 183 günü aşarsa söz konusu gelir, bu diğer Akit Devlette de vergilendirilebilir. Böyle bir durumda olayına göre, ya yalnızca söz konusu işyerine atfedilebilen gelir ya da yalnızca bu diğer Devlette icra edilen hizmet veya faaliyetlere atfedilebilen gelir, bu diğer Devlette vergilendirilebilir. Her iki durumda da Türkiye Cumhuriyeti, söz konusu gelir üzerinden tevkifat suretiyle vergi alabilir. Bununla beraber, söz konusu gelirin lehdarı, böyle bir vergiye tabi tutulduktan sonra söz konusu gelir dolayısıyla, sanki gelir bu diğer Devlette bulunan bir işyerine atfedilebilirmiş gibi, Anlaşmanın 7 nci maddesi hükümlerine göre, net esasında vergilendirilmeyi tercih edebilir."

10 hükümlerini öngörmektedir. Buna göre, ABD mukimi bir teşebbüsün Türkiye'ye gelmeksizin ABD'de icra edeceği serbest meslek hizmetleri veya benzer nitelikteki diğer faaliyetleri dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı yalnız ABD'ye aittir. Eğer bu hizmet veya faaliyetler Türkiye'de Anlaşma'nın 5'inci maddesi kapsamında bir iş yeri vasıtasıyla icra edilirse veya Türkiye'de herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günden fazla sürede icra edilirse Türkiye'nin de bu gelirleri vergileme hakkı bulunmaktadır. ABD mukimi teşebbüslerin Türkiye'de icra edecekleri serbest meslek faaliyeti, bu teşebbüslerin personeli vasıtasıyla Türkiye'de yapacakları serbest meslek faaliyetlerini ifade etmektedir. Faaliyetin Türkiye'de icra edilmesi durumunda, yaptıkları serbest meslek ödemeleri doğduğu sırada, istihkak sahibi teşebbüsün faaliyet icrası amacıyla Türkiye'de herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşan bir süre kalıp kalmama durumunu bilemeyeceğinden söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatını yapmak durumundadırlar. Kendilerine yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılan teşebbüsler Anlaşma hükümleri çerçevesinde bu ödemelerin Türkiye'de vergilendirilmemesinin gerektiği durumlarda, bizzat veya vekilleri vasıtasıyla, tevkif edilen vergilerin iadesi için ilgili vergi dairesine başvurabileceklerdir. ABD teşebbüsünün Türkiye'de serbest meslek icrası için kaldığı sürenin herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşıp aşmadığının tespitinde; Türkiye'de birden fazla teşebbüse serbest meslek faaliyeti sunuluyorsa bu faaliyetlerin tamamı ve hizmetin Türkiye'ye gönderilen birden fazla personel vasıtasıyla icra edildiği durumda, bunların Türkiye'de toplam kalma süreleri dikkate alınacaktır. Öte yandan, söz konusu sözleşme kapsamında ABD'den gönderilecek personelin elde ettiği ücret gelirlerinin vergilendirilmesi konusunun ise Anlaşma'nın "Bağımlı Faaliyetler"e ilişkin 15'inci maddesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Anılan maddenin 1 ve 2'nci fıkraları aşağıdaki gibidir; "1. 16 ncı (Yönetim Kurulu Üyelerine Yapılan Ödemeler), 18 inci (Emekli Maaşları ve Düzenli Ödemeler), 19 uncu (Kamu Görevleri) ve 20 nci (Öğrenciler, Stajyerler ve Öğretmenler) maddelerin hükümleri saklı kalmak üzere, bir Akit Devlet mukiminin bir hizmet dolayısıyla elde ettiği ücret, maaş ve diğer benzeri gelirler, bu hizmet diğer Akit Devlette ifa edilmedikçe, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Eğer hizmet diğer Devlette ifa edilirse, buradan elde edilen gelir diger Devlette vergilendirilebilir inci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Akit Devlet mukiminin diğer Akit Devlette ifa ettiği hizmet dolayısıyla elde ettiği gelir: a) Gelir elde eden kişi, bu diğer Devlette herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde bir veya bir kaç seferde toplam 183 günü aşmamak üzere kalırsa; b) Ödeme, bu diğer Devletin mukimi olmayan bir işveren tarafından veya böyle bir işveren adına yapılırsa ve c) Ödeme, işverenin diğer Devlette sahip olduğu bir işyerinden veya sabit yerden yapılmazsa yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilebilecektir." ABD teşebbüsü personelin, anılan sözleşme kapsamındaki eğitim hizmetleri karşılığında elde edecekleri ücretlerin Türkiye'de vergilendirilmesi için yukarıda ikinci fıkrada belirtilen koşullardan en

11 az birinin ihlal edilmesi gerekmektedir. Bu üç şartın topluca gerçekleştiği durumda ise vergileme ABD'de yapılacaktır. Anlaşma hükümlerine göre serbest meslek kazançları veya ücret gelirleri yönünden yukarıda bahsedilen ve Türkiye'de vergi ödenmesi durumunda ödenen bu vergiler; Anlaşma'nın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 23'üncü maddesi çerçevesinde ABD'de mahsup edilebilecektir. Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için söz konusu ABD şirketinin ABD'de tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin ABD yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile noterce veya ABD'deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen Türkçe tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

12 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI KOCAELİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü) Tarih : 13/06/2011 Sayı :B.07.1.GİB KVK-2010/12-66 Konu :Organize sanayi bölgesinde tahsis edilen arsa üzerine inşa edilen fabrika binasının satışında KVK 5/1-e ve KDV 17/4-r göre aktifte iki yıllık bulundurma süresinin hesabı İlgide kayıtlı Özelge Talep Formu ekindeki dilekçede, Şirketinizin... Organize Sanayi Bölgesinde kendi tesislerinizde otomotiv yedek parça imalatı faaliyetinde bulunduğu; Organize Bölgesi Yönetim Kurulunun tarihinde aldığı kararla şirketinize tahsis edilen arsanın devrine karar verildiği ve Mayıs/2007 tarihinde söz konusu arsanın şirketinize devredildiği; fabrika ve eklerine ait inşaatın tamamlanarak üretime hazır hale gelmesi üzerine vergi dairesine müracaat etmeniz neticesinde tarihinde tanzim edilen yoklama fişi ile şirketin tarihi itibariyle söz konusu inşaatın bulunduğu adrese taşınarak otomotiv yan sanayi üretim işine başladığının tespit edildiği; fabrika binası, mütemmim cüzleri ve diğer eklentiler ile birlikte tarihin itibarıyla muhasebe kayıtlarında gösterildiği; söz konusu taşınmaza ait yapı kullanım izin belgesinin de Kasım 2009 tarihinde alındığı belirtilerek; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e bendi ve 3065 sayılı KDV Kanununun 17/4-r bendi uygulaması bakımından aktifleştirme tarihi konusunda tereddüt hasıl olduğundan Başkanlığımızdan bilgi istenilmektedir. I-KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların % 75'lik kısmının kurumlar vergisinden müstesna olduğu hüküm altına alınmıştır. Konuyla ilgili olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin " Taşınmazlar" başlıklı bölümünde; "Elden çıkarılacak taşınmazlardan doğacak kazancın, bu istisna uygulamasına konu olabilmesi için taşınmazın Türk Medeni Kanununun 705 inci maddesi gereğince kurum adına tapuya tescil edilmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle, ilgili kurum adına tapuya tescili yapılmamış bir binanın satışından doğan kazanca bu istisna uygulanmayacaktır. Fiiliyatta cins tashihinin kurum adına tapuya tescilinin yapılmasında çeşitli nedenlerle gecikmeler olabilmektedir. Bu gibi durumlarda, taşınmazın işletme aktifinde iki yıl süreyle bulunup bulunmadığının, tespitinde, işletmede iki yıldan fazla süreyle sahip olunarak fiilen kullanıldığının, yapı inşaatı ruhsatı, vergi dairesi tespiti veya resmi kurum kayıtlarından birisi ile tevsik edilebilmesi mümkün olabilecektir. Örneğin; organize sanayi bölgeleri tarafından verilen tahsis belgesine istinaden veya çeşitli nedenlerle iki yıldan fazla süreyle fiilen kullanılan ancak, tapuda kurum adına henüz tescil edilmemiş bir taşınmazın tahsis belgesine dayanılarak veya zilyetliğin devri suretiyle satılması durumunda bir taşınmaz satışından bahsedilemeyeceğinden istisna uygulanmayacak, ancak, iki tam yıl kullanıldığı yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde tevsik edilen taşınmazın tapuda kurum adına tescil

13 edildikten sonra satılması halinde, satıştan elde edilen kazançlar bu istisna kapsamında değerlendirilecektir." açıklamalarına yer verilmiştir. Buna göre; Şirketiniz, tarihinde vergi dairesinin tespitine istinaden muhasebe kayıtlarında "Yapılmakta Olan Yatırımlar" hesabından "Binalar" hesabına devredilerek aktife alınan fabrika binasının,... Vergi Dairesi Müdürlüğünce düzenlenen tarih ve /4006 sayılı yoklama fişi ile tarihinden itibaren fiilen işyeri olarak kullanılmaya başlanıldığı tespit edildiğinden, söz konusu taşınmazın tapuda kurum adına tescil edildikten sonra satılması halinde, Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yazılı istisnadan yararlanılabilmesi için maddede yazılı "iki tam yıl süre ile aktifte bulundurma" şartının uygulanmasında, iki yıllık sürenin başlangıcı olarak fabrika binasının fiilen kullanıldığının tespit edildiği tarihinin esas alınması gerekmektedir. II-KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesinde, kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimlerinin katma değer vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Kurumların aktiflerinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde bulunan ancak çeşitli nedenlerle tapuya tescilin geç yapıldığı durumlarda fiilen iki yıldan fazla süreyle sahip olunduğu yapı ruhsatı, vergi dairesi tespiti veya resmi kurum kayıtlarından birisi ile tevsik edilen gayrimenkullerin tesliminde de Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesinde yer alan istisnanın uygulanması mümkün bulunmaktadır. Bilgi edinilmesini rica ederim.

14 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü Tarih 07/02/2010 Sayı: B.07.1.GİB Konu: İflas aşamasındaki yurt dışında mukim bir şirketten olan alacak için karşılık ayrılıp ayrılmayacağı İlgide kayıtlı dilekçenizde,... Vergi Dairesi Müdürlüğünün... vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz,... adasında inşaat faaliyeti yapmakta olan... personelinin ulaşımına yönelik olarak uçak bileti tedarik ederek söz konusu şirket adına fatura düzenlediğinizi, yaşanan ekonomik kriz ve finansal sorunlar nedeniyle bahsi geçen şirketin ödeme güçlüğüne düştüğünü ve alacaklarınızı tahsil etmede sorun yaşadığınızı, bu kapsamda yaptığınız takibin ve yazışmaların sonuçsuz kaldığını, diğer taraftan Londra'da mukim... unvanıyla faliyet gösteren avukatlık bürosunun mahkemeye... 'nin alacaklılarının bir listesini sunduğu ve şirketin iflas aşamasında olduğu bilgisine ulaştığınızı, söz konusu raporda mahkemeye sunulan listedeki alacaklılar arasında yer aldığınızı ve listedeki alacak bakiyesi ile hesabınızın mutabık olduğunu, bahsi geçen alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılıp ayrılamayacağı, karşılık ayrılan tutarın kurumlar vergisi hesabında hangi yılda gider olarak dikkate alınacağı hususlarında Başkanlığımız görüşünü talep etmektesiniz. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Şüpheli Alacaklar" başlıklı 323 üncü maddesinde; " Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla; 1- Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar; 2-Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar; şüpheli alacak sayılır. Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir. Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder. Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar zarar hesabına intikal ettirilir." hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, ticari kazancın elde edilmesi veya idame ettirilmesi ile ilgili olarak dava veya icra safhasında bulunan alacaklarla, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olan dava ve icra takibine değmeyecek derecedeki küçük alacaklar şüpheli alacak sayıldığından yukarıda belirtilen şartları taşıyan alacaklar için karşılık ayrılması mümkün bulunmakta olup, bu şartlardan herhangi birisinin mevcut olmaması halinde ise şüpheli alacak kaydına imkan bulunmamaktadır. Alacağın yurt içinden veya yurt dışından olması bir önem taşımadığından yurt dışından olan alacaklar için de bu madde hükümleri geçerlidir. Şüpheli alacak karşılığı ayrılmasında temel unsur, ortada bir alacağın söz konusu olması ve bu alacağın tahsilinin şüpheli hale gelmiş bulunmasıdır. Kanunun 323 üncü maddesinde bir ayrım

15 yapılmaksızın ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla dava ve icra safhasında bulunan bütün alacaklar için karşılık ayrılabileceği hüküm altına alınmıştır. İflas halinde, alacaklının borçluyu dava etmesi veya icra yoluyla takip edebilmesi yasal olarak mümkün bulunmamaktadır. İcra ve İflas Kanunu bu takip yollarını kapatarak sadece iflas masasına kayıt olma hakkını verdiğinden, cebri icra ve külli tasfiye yolu olan iflas halinde bütün alacaklılar eşit şekilde işlem görmekte ve bu nedenle ferdi icra takiplerine izin verilmemektedir. İflas bir icra yolu olup alacaklı yönünden normal icradaki gibi amaç alacağa kavuşmak olduğundan iflas masasına kaydı yaptırılan alacaklar icra safhasına intikal edilmiş sayılmaktadır. Mükellefler borçlu müşterilerinin iflas etmesi halinde, şüpheli alacak karşılığı ayırabilirler. Ancak, karşılık alacağın masaya kaydının yapıldığı, diğer bir deyişle icra safhasına intikal ettiği hesap döneminde ayrılmalıdır. İflas halinde de ayrılan şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir. Bu itibarla,... 'nin iflas aşamasında olduğu, ayrıca şirketin alacaklılarını ihtiva eden ve mahkemeye sunulan listede şirketinizin de yer aldığı bilgisine dayanarak şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün değildir. Ancak, söz konusu alacağınızın iflas masasına kaydının yapıldığının, diğer bir deyişle müşterinizin iflas ettiğinin ve bu müşteriden alacaklı olduğunuzun o ülkede geçerli bir belgeyle ispat edilmesi halinde bu alacağınız için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün olabilecektir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

16 T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı TARİH: 30/07/2005 SAYI : B.07.1.GİB.0.29/ KONU :... GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE (Sağlık Hizmetleri Dairesi Başkanlığı) İLGİ:...tarih ve...sayılı yazınız. İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, sağlık kurum ve kuruluşlarının tanzim ettikleri faturaların ödeme süresini düzenleyen Bütçe Uygulama Talimatının ilgili maddelerinde, özel sağlık kurum ve kuruluşlarına yapılması gereken ödemelerin faturanın kayıtlara alındığı tarihten başlamak üzere (belgelerde eksiklik olmaması koşuluyla) 45 gün içinde yapılmasının öngörüldüğü; bu faturaların, harcamaya ilişkin mevzuat yönünden incelendikten sonra fatura bedelinin ödenmesi sırasında, zaman zaman fatura tutarından daha düşük bir bedelin ödendiği (ödeme yapılırken faturalar iade edilmemektedir), söz konusu eksik ödemelere ilişkin olarak kurumunuzca sağlık kurum ve kuruluşlarına verilen (ödeme yapıldığını gösterir) yazının Vergi Usul Kanunu kapsamında geçerli bir belge olarak kabul edilip edilemeyeceğinin sorulduğu anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere, Katma Değer Vergisi Kanununun 35 inci maddesinde, malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükelleflerin bunlar için borçlandıkları vergiyi, değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltebilecekleri hükme bağlanmıştır. Buna göre, özel sağlık kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen faturalarda hizmet bedellerinde bir değişiklik olması halinde, değişikliğin gerçekleştiği dönem içinde Kanunun 35 inci maddesi kapsamında gerekli düzeltme işlemini yapmaları mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde fatura; satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır. Kanunun 231 inci maddesinin 5 numaralı bendinde de, faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içinde düzenlenmemiş olan faturaların hiç düzenlenememiş sayılacağı, 232 nci maddesinde ise, birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek, satın aldıkları emtia ve hizmetler için de fatura istemek ve almak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır. Yukarıdaki Kanun hükümlerinden görüleceği üzere, fatura müşterinin borçlandığı gerçek meblağı gösterir. Mal teslimi veya hizmet ifasının tamamlandığı günden itibaren azami yedi gün içinde fatura düzenlenmesi gerekir. Sağlık hizmetinin sunulduğu anda hizmet tamamlanmıştır. Bu aşamada hizmet iadesi mümkün değildir. Hizmet iade edilemeyeceğine göre iade adı altında fatura da düzenlenemez.

17 Buna göre, sağlık hizmetinden yararlanan kamu kurum ve kuruluşlarının fatura bedelini herhangi bir şekilde düşük ya da reddedilen miktar kadar ödemesi durumunda, ödenmeyen kısmın faturayı düzenleyen tarafından hasılattan çıkarılması, Vergi Usul Kanununun alacaklarda amortisman (şüpheli alacaklar veya değersiz alacaklar) hükümlerine göre mümkün bulunmaktadır. Söz konusu işlemin tevsiki ile ilgili olarak, kurumunuzca ödemeyi yaptığınıza dair düzenlenen belgenin, Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde yer alan hüküm uyarınca kayıtların tevsikinde geçerli bir belge olarak kabul edilmesinde bir sakınca bulunmamaktadır. Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.