KIRSAL ALAN DÜZENLEMESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KIRSAL ALAN DÜZENLEMESİ"

Transkript

1 KIRSAL ALAN DÜZENLEMESİ Doç. Dr. Bayram UZUN Doç. Dr. Recep NİŞANCI Konu:Tarım Arazilerinin Parçalanması ve Etkileri DERS III

2 2. Tarım Arazilerinin Parçalanması ve Etkileri Bir tarım işletmesinde konum bakımından en uygun durum işletme arazilerinin tümünün tek parça halinde ve işletme merkezinin (işletme avlusunun) hemen yanında olmasıdır. Her işletme arazisinin tamamının tek parçalı olduğu varsayılsa bile, bir toplu yerleşim ünitesinde (köy v.b.) bütün işletme arazilerinin işletme merkezinin bitişiğinde olması düşünülemez, uygulamada bu pek mümkün değildir. Tarım alanlarında yerleşim genellikle topludur. Dolayısıyla bütün işletme merkezleri de bir yerde, yani köy merkezindedir. Böylece işletme merkezleri ile işletme arazileri arasında bir uzaklık meydana gelir. Bu uzaklık arttıkça işletmenin başarısı, kârlılığı azalır. Çünkü diğer sektörlerde çalışma saati iş yerinde başlamasına karşılık tarım sektöründe çalışma saati işletme merkezinde (avluda) başlar. iş yeri olan tarlaya varıncaya kadar geçen zaman verimsiz, üretime katkısı olmayan zamandır. Bu verimsiz zaman, işletme arazisinin işletme merkezine uzaklığına bağlı olduğu gibi, işletme arazilerinin parçalılığına (parça sayısına) da bağlıdır. Arazilerin parçalı olması, işletmenin her türlü çalışmalarını doğrudan veya dolaylı olarak olumsuz yönde etkiler.

3 2.1. Arazi Parçalanması Herhangi bir tarım yerleşim birimi (köy) ele alındığında yerleşme merkezi, coğrafik ve topoğrafik yapıya göre değişmekte olup, tarım arazilerinin ortasında, bir kenarında veya uzağında bulunabilir. İşletmecilik yönünden uygun olanı, yerleşim merkezinin tarım arazilerinin ortasında olmasıdır. Bir çiftçi ailesinin arazisi, yerleşim merkezine uzak veya yakın herhangi bir yerde tek parçalı olarak, düzgün geometrik şekilde olabileceği gibi, birden fazla irili ufaklı parçalara ayrılmış, birbirinden ters yönlerde köy arazilerinin değişik yerlerine dağılmış da olabilir. Bu şekildeki parçalanma ve dağılma bazen o derece fazla olur ki, parseller son derece küçülüp, tarımsal işletmeciliğin gerektirdiği geometrik şekillerden uzaklaşır ve birçok parsel yolsuz kalır (Şekil).

4 Yürürlükteki miras kanunları v.b. sebeplerle tarım arazilerindeki parçalanma daha da ilerlemektedir. Arazi parçalanması ve düzensiz parsel dağılımı olan bir tarım alanındaki problemler, arazi bölünmesi, olumsuz parsel dağılımı, yolsuz ve şekilsiz parsellerin meydana gelmesi olarak ortaya çıkmaktadır. Arazi parçalanması (Arazi bölünmesi): Bir işletme arazisinin çok sayıda, tarımsal işletmeciliğe elverişli olmayan küçük parsellere bölünmesidir. Parsel dağılımı: Bir işletmenin çok sayıda küçük parsellere bölünmüş arazisinin, her parçasının birbirinden uzak, değişik yerlere yayılmasıdır. Yolsuz parseller: Arazi bölünmesi ilerledikçe, birim alana düşen parsel sayısının artmasına paralel olarak, yolu olmayan, kendiside doğrudan ulaşım sağlanamayan parsel sayısı artar. Bu durum bazen o kadar ileri gider ki, doğrudan yola bağlantısı olmayan parsel kümeleri meydana gelir. Bu parsellere ulaşım ancak diğer parsellerin üzerinden geçerek sağlanabilir. Şekilsiz parseller: Arazi parçalanmasının artması ve parsellerin küçülmesiyle, parsellerin birçoğu düzgün geometrik şekillerini kaybederler. Bu durum, parseller üzerindeki tarımsal çalışmaları güçleştirir.

5 Arazi Parçalanmasının Tarımsal işletmelere Etkileri Bir işletme arazisinin birden fazla parçaya (parsele) bölünmesi ve bunların köy tarım alanının değişik yerlerine dağılmış olması, parsel şekillerinin düzgün olmayışı işletmeye bir takım güçlükler doğurur. Bir tarım yerleşme biriminde (köyde) arazilerin bu şekilde parçalılık durumu bir veya birkaç işletmeye münhasır kalamaz. Eğer o yerin koşulları parçalanmaya müsait ise, uzun yılların sonucu olan arazi parçalanması oradaki işletmelerin tümünü etkilemiştir. Böylece bütün köy arazisi parçalanmış durumda olduğundan parçalanmanın etkisi de artar. Arazi parçalanması, tarım sektöründe doğrudan toprağa dayalı bütün çalışmaları etkiler. Bunlar, arazi kullanma alanına etkisi, gelişme süresi ve işçilik masraflarına etkisi, tarımda makineleşmeye etkisi, kültürteknik hizmetlere etkisi, işletme faaliyetlerine etkisi olmak üzere beş grupta incelenebilir. Parçalanmanın Arazi Kullanma Alanına Etkisi Bir tarım alanında arazi parçalılığının, yani birim alandaki parsel sayısının çoğalması sonucunda, kullanılabilir tarım alanı, diğer bir deyimle üzerinde doğrudan üretim yapılan net tarım alanı azalır. Parsel sayısının artmasıyla birtakım kayıplar ortaya çıktığından, işletmenin sahip olduğu brüt alan ile gerçekten üretim yapılan net alan arasındaki fark büyür. Doğrudan üretim alanını ilgilendiren bu kayıplar; sınır kayıpları, ulaşım ve kanal şebekesinin sebep olduğu kayıplar ile uzak ve küçük parsellerin boş bırakılmasıyla meydana gelen kayıplar olarak ele alınabilir.

6 Sınır Kayıpları Bir parseli diğer komşu parsel ve arazilerden ayıran sedde, hendek, çit v.b. yapı ve işaretlere parsel sınırı denir. Parsel üzerinde üretimle ilgili bütün gelişmelerin bu sınırlar içerisinde yapılması gerekir. Sınırlar ise birtakım gelişmeleri engeller ve böylece üretimi etkiler. Bu şekilde sınırların neden olduğu kayıpları, doğrudan sınır kayıpları, kenar şeriti kayıpları ve dönüş kayıpları olarak üçe ayırmak mümkündür. Şekilde bir parselin sınır ve kenar şeriti şematik olarak gösterilmiştir.

7 a) Doğrudan sınır kayıpları İster sedde, hendek şeklinde olsun ister çit v.b.şeklinde olsun parsel sınırı belli bir genişliğe sahiptir. Bu genişlik, uygulanan tarım şekli, bitki cinsi, toprak ve topoğrafya özelliği ve başka etkenlere göre değişmekte olup genellikle bir parsele düşen genişlik 0,25-1,00 m. arasındadır. Bir parselin sınır uzunluğu aynı zamanda çevresi demektir. Bir parselde (çevre uzunluğu ne kadar artarsa sınır uzunluğu da ona göre artacaktır. Bu durumda çok kenarlı,düzgün olmayan parsellerin sınır uzunluğu, eşit alanlı düzgün geometrik şekle sahip parsellerden daha fazla olacaktır. Diğer yandan, düzgün şekilli parseller arasında da, parseller küçüldükçe birim alana düşen sınır uzunluğu artmaktadır. Çünkü çevre / alan Oranı, parsel küçüldükçe büyümektedir. Böylece parsellerin küçülmesiyle sınır kayıpları da artmaktadır.

8 Şekilde görüldüğü gibi, eni ve boyu 100m. Olan 10 dönümlük bir parselin çevresi 400m. dir. Her parsel için sınır genişliği 0,30m. kabul edilirse bu arazinin sınır kayıpları 400x0,30 = 120 m 2 dir. Aynı arazi bir kenarı aynı kalarak (100m.) on eşit parçaya bölündüğünde, meydana gelen her yeni parselin çevresi 220m. dir. Toplam çevre ise (220x10 pars.) 2200m. olup kapladığı alan 660m 2 dir. Bu şekilde, yalnızca sınırlardan ileri gelen alan kaybı birinci durumda (bölünmemiş) %1,2 iken, ikinci durumda (bölünmüş) %6.6 ya çıkmıştır.

9

10 b) Kenar şeriti kayıpları Bir parselin bütün noktalarının verimi aynı olmaz. Parsel sınırının bitişiğinde ve buna paralel belirli genişlikteki kısımda verim daha az olur. Verimin, parselin ortalama veriminden daha düşük olduğu bu kısıma kenar şeriti denir. Kenar şeridindeki verim düşüklüğü %10-50 arasında olabilir. Kenar şeriti, kullanılmayan alan olmadığından ilk bakışta alan kaybı gibi görünmemekte ise de, bu kısımda bitki yetişmesi zayıf olduğundan, dolaylı olarak bir çeşit alan kaybı etkisi gösterir. Sözgelimi 1,00 m. genişliğindeki bir kenar şeridinde % 25 verim düşüklüğü olsa, bu miktar 0,25 m. genişliğinde boş bırakılan şeride denktir. Şekil de bir parsel sınırının enine kesitinde sınır ve kenar şeriti kayıpları şematik olarak gösterilmiştir.

11 Kenar şeritindeki verim düşüklüğü şöyle açıklanabilir: Toprak işleme, ekim, gübreleme, ilaçlama, bakım v.b. işlemler yapılırken, kenar şeritinin bulunduğu kısma yeterli itina gösterilmez; bu işleri yapan tarım alet ve makinaları, kenara yaklaşma güçlüğünden burada randımanlı çalışamaz. Çiftçi, ekimde tohumun, ilaçlama ve gübrelemede ilaç ve gübrenin komşu parsele sıçrayarak kaybından endişe duyduğu için, sınıra yakın kısımlara bir nevi üvey evlat muamelesi yapar. Ayrıca, yolu olmayan diğer parsellere ulaşımda sınırlar yol olarak kullanılır; gerek iş hayvanları gerekse tarım alet ve makinaları buradan geçer. Bu geçişler sırasında kenar şeritindeki bitkiler büyük ölçüde zarar görür ve verim düşer.

12 c) Dönüş kayıpları Parsel üzerinde herhangi bir alet veya makina ile çalışırken, çalışma yönüne göre, parsel uç kısımlarındaki dönüşlerde belirli bir alan boş kalır veya kenar şeritinde olduğu gibi buranın verimi düşük olur. Bu kısma dönüş şeriti ve meydana gelen kayıba da dönüş alan kaybı denir. Parsel üzerindeki çalışmalar genellikle parselin uzun kenarları boyunca yapıldığından, dönüş kayıpları kısa kenarlarda (enine kenarlarda) olacaktır. Yani parselin iki kısa kenarında, normal kenar şeritinin yanında, buna ek olarak bir çeşit ikinci kenar şeriti oluşur. Diğer bir ifade ile buralarda kenar şeritleri genişlemiş olur. Pratikte de kenar şeriti ile dönüş şeriti birbirinden pek ayrılmaz, birlikte ele alınır. Bu genişlik (ikisi birlikte) yerine göre 3-4 m. ye kadar çıkabilir.

13 2) Yol ve kanalların kapladığı alan Parsellerin küçülerek arazi parçalılığının artması, birim alana düşen yol uzunluğu ile sulama ve drenaj kanalları uzunluğunu artırır. Bütün parsellerin sulama ve drenaj kanallarından yararlanabilmesi, yani parsellerin tümünün bir kenarının yola ve kanala dayalı olabilmesi için, çok uzun yol ve kanal yapımı gerekir. Bunların belirli bir genişliği olduğundan, uzunluk arttıkça kapladıkları alan da artar. Bazı yörelerde arazi parçalanması o derece ilerlemiştir ki, buralarda her parsele hizmet götüren yol ve kanal şebekesi yapılsa, tarım alanının yarıdan fazlası bu tesisler için gidebilir. Bu yapılamadığı için, parçalanmanın fazla olduğu yerlerde, sulama, drenaj ve yol şebekesi yapıldığında, bunlara bağlantısı olmayan parsel sayısı çok olduğundan, bu tesislerden faydalanma oranı düşük olmaktadır. 3) Uzaktaki küçük parsellerin boş bırakılması Bazen arazi parçalanması o kadar ilerlemiştir ki, bir işletmenin 40 hatta 60 dan fazla parseli bulunabilir ve bazı parseller birkaç yüz metrekareye kadar küçülebilir. Eğer bu küçük parseller işletme merkezinden çok uzak veya ulaşım imkânları kıt ise çiftçi, bu parseli işlemekten vazgeçerek boş bırakabilir. Böylece üretimde kullanılmayan alan artar.

14 2.22. Parçalanmanın Çalışma Süresi ve İşçilik Masraflarına Etkisi Bir işletme arazisinin çok sayıda küçük parsellere bölünmüş olması ve bu parsellerin birbirinden uzak olarak dağılması, bizzat üretime katkısı olmayan, boşa geçen zamanı artırmaktadır. Verimsiz zaman da denilen bu süre, iş saatinden sayılmasına rağmen, üretimi doğrudan etkileyici iş yapılmayan zamandır ki, işçilik ve buna bağlı olarak üretim masraflarını artırır. Parsel sayısının artmasının, parsellerin küçülerek ekonomik olmayan şekiller kazanmasının çalışma süresi ve işçilik giderlerine etkisi üç şekilde olmaktadır: Uzaklığın artması, iş hazırlık süresinin artması, dönüş zaman kayıplarının artması.

15 1. Uzaklığın artması Bir işletmenin parsel sayısının çok ve parsellerin dağınık olması, bir yandan işletme merkezi (köy) ile parseller (iş yeri) arasında, diğer yandan parsellerin kendi aralarında katedilmesi gereken uzaklığı artırmaktadır. Arazisinin tamamı tek parselde toplanmış olan bir işletmenin bu parseli işletme merkezine uzak dahi olsa, bu uzaklığın etkisi bir iş gününde, yalnız oraya gidişte ve dönüşte kendisini gösterir. Arazideki iş bitinceye kadar aynı yerde çalışılacaktır; yer değiştirme sözkonusu değildir. Parsel sayısı birden fazla olunca, özellikle parsellerin yarım işgününü doldurmayacak kadar küçük olduğu durumlarda, zamanın büyük bir bölümü parseller arasında taşınma için harcanacaktır. Parseller küçüldükçe, bir günde üzerinde çalışılacak parsel sayısı ve buna bağlı olarak kat edilecek mesafe de ona göre artacağından, buna paralel olarak verimsiz zaman da artar.

16 2. İş hazırlık süresinin artması Arazide yapılacak işler, toprak işleme, ekim, çapa ilaçlama, gübreleme, hasat v.b. gibi hangi çeşit olursa olsun, mutlaka bir alet veya makina kullanımını gerektirir. Bu alet veya makinalar işletme avlusunda hazırlandıktan sonra, bunların araziye götürülmek üzere yüklenmesi, arazide indirilmesi ve çalışacak duruma getirilmesi için geçen süreye "hazırlık süresi" denir. Parsel üzerinde yapılacak her iş için belirli bir hazırlık süresi vardır ve bu süre parsel büyüklüğüne bağlı değildir. Parsel ister büyük olsun ister küçük, parsel üzerindeki çalışma süresine bakılmaksızın, mutlaka bir hazırlık süresine gerek vardır. Bir parseldeki iş bitince, alet ve makinaların tekrar sökülmesi, yüklenmesi, gelecek parselde yeniden indirilip tekrar hazırlanması gerekir. Parseller küçüldükçe, diğer bir deyimle arazi parçalılığı artıp birim alana düşen parsel sayısı çoğaldıkça iş hazırlık süresi de artmaktadır. Bu ise verimsiz iş zamanını artırmaktadır. Sözgelimi, bir parseldeki iş bittikten sonra diğerine geçişte, alet ve makinalarm sökülmesi, yüklenmesi, diğer parselde indirilmesi ve yeniden kurulması için geçen süre 20 dakika olsa (iki parsel arasındaki uzaklığın katedilmesi için geçen süre hariç) ve bir iş gü nünde bir yerine dört ayrı parselde çalışmak gerekse, üç parsel için 60 dakikalık hazırlık süresine ihtiyaç duyu lur ki, bu da günde bir saatlik üretime etkisi olmayan ve rimsiz zaman demektir.

17 3. Dönüş zaman kayıplarının artması Arazide çalışırken parselin bir ucundan diğer ucuna varıldığında dönüş için geçen süreye "dönüş zaman kaybı" denir. Bir parselde, herhangi bir iş yaparken, birim alana düşen dönüş sayısı ne kadar az ise dönüş zaman kaybı da o derece azdır. Parsel boyutları küçüldükçe dönüş sayısı da artacağından, çok parçalı ve küçük parsellerin bulunduğu yerlerde dönüş zaman kayıpları da fazla olacaktır. Parsellerin küçüklüğünün yanında, şekillerinin düzgün olmayışı da (düzgün dörtgen dışındaki şekiller) dönüş zaman kayıplarını, dolayısıyla arazi üzerinde çalışma süresini artırır.

18 2.23. Parçalanmanın Tarım Makinalarına Etkisi Makina kullanımına etkisi Diğer sektörlerde olduğu gibi, tarım sektöründe de makina kullanım oranı gittikçe artmaktadır. Toprak işlenmesinden başlayarak hasata kadar birçok iş makina ile yapı labilmektedir. Makina kullanım oranının artması birçok iş kolaylığı ve çabukluğunu da beraberinde getirmektedir. Ancak, makinalar fazla yatırımı gerektirdiğinden aralıksız, devamlı, uzun süre kullanıldıkları zaman ekonomiktirler. Arazide bulundukları sürece verimli olarak kullanılmalıdırlar. Yani bizzat iş yapılan çalışma zamanının toplam zamana oranı büyük olmalıdır. Parçalı ve dağınık parselli arazilerde, zamanın büyük bir bölümü dönüşlerde ve daha önce değinildiği gibi bir parselden diğerine gidişte harcanır, bu yüzden makina verimi düşer. Bu da makina kullanma eğilimini azaltır. Ayrıca birçok makina belirli bir yüzölçümün altındaki küçük parsellerde veya şekli düzgün olmayan parsellerde çalışamaz. Bu yüzden, arazi parçalılığının olması ve parsel şe killerinin düzgün olmayışı, kullanılan makina çeşitini ve makina kullanma oranını azaltır. Çok parçalı arazilerde, parsellerin birçoğunun yolu olmadığı için, yağışlı mevsimlerde bu parsellere makina ulaşımının olmayışı da makina kullanımını sınırlayan bir faktördür.

19 Makinanın verimine etkisi Ulaşım sorunu bulunmayan ve makina kullanımını engelleyecek kadar küçük olmayan parsellerde her türlü iş için makina kullanımına gidilebilir. Ancak makinanın verimlili ği parsel büyüklüğü ve şekline göre değişir. Araziye gidiş, hazırlık, bir parselden diğerine gidiş, parsel üzerinde çalışırken dönüşler için geçen sürelerin, yani verimsiz çalışma süresinin (boşa geçen süre) artması makinanın verimini düşürür. Küçük, boy/en oranı olumsuz parseller ile düzgün geometrik şekilde olmayan parsellerde, birim alana düşen dönüş sayısı ve buna bağlı olarak toplam dönüş süresi uzun olduğundan, bu parsellerde çalışan makinanın verimi az olur. Buna karşılık parça sayısı az, şekli düzgün, boyutları uygun büyük parsellerde makina verimi daha yüksektir. Ayrıca, kenarları birbirine dik olmayan parsellerde ekim, gübreleme, ilaçlama v.b. işler yapılırken, dönüş yerlerinde işlem görmeyen boş alanlar kalır; veya bunun tersi bazı alanlarda tekrarlar olur. Böyle bir duruma örnek şekilde gösterilmiştir.

20 2.24. Arazi Parçalanmasının Kültürteknik Hizmetlere Etkisi Kültürteknik hizmetler, tarım sektöründe gerekli mühendislik hizmetleri olup bunlar, tarımsal yol şebekesi planlaması ve yapımı, sulama-drenaj şebekelerinin tesisi, arazi ıslahı, arazi tesviyesi, arazi toplulaştırması, toprak ve su muhafaza tedbirleridir. Arazi parçalanmasının fazla olduğu yerlerde bu hizmet ve tesislerin yapılması güçleşmekte, yararlanma oranı azalmakta, inşaat masrafları artmaktadır. Küçük parsellerin yaygın olduğu parçalı bir arazide yol ve sulama-drenaj şebekesi yapıldığında, iki yönden olumsuz etkisi vardır: 1. Birim alana düşen yol veya kanal uzunluğu fazla olacağından, bunların kapladığı alan da artar ve buna bağlı olarak üretim alanı azalır. 2. Birim alana düşen yol, kanal uzunluğunun artması inşaat giderlerini artırır.

21 Bazı yörelerde o derece fazladır ve öyle küçük parseller vardır ki, pratik olarak bunların hepsine yol ve kanal götürülemez. Böyle yerlerde bütün parsellere bu hizmetler götürülmeğe çalışılsa, tarım alanının yarıdan fazlası bu tesislere gider ve fazla uzunluktan dolayı inşaat masrafları kat kat artar. Uygulamada bu yapılamadığı için, bu gibi arazi parçalanmasının çok olduğu yerlerde yapılan yol ve sulama tesislerinden bütün parseller yararlanamamaktadır. Meselâ DSİ Konya-Karkın sulama şebekesinde, arazi toplulaştırması yapılmazdan önce, doğrudan sulama şebekesinden yararlanabilen parsellerin alanı toplam alanın ancak % 31,8 idir. Sulama şebekesi olmasına rağmen parçalanmadan dolayı arazilerin yarısı bile bundan faydalanamamaktadır. Arazi ıslahı veya arazi tesviyesini gerektiren problemli alanlarda, bu tedbirlerin her parsel için teker teker alınması mümkün veya yeterli değildir. Bu çalışmaların daha büyük çapta, büyük birimler halinde, problem alanının tümünü içine alacak şekilde planlanması ve uygulanması gerekir. Bu yüzden, arazi parça sayısının çok olması bu gibi çalışmaları güçleştirir. Sözgelimi, çok küçük parsellerden oluşan belirli büyüklükteki bir alanda, tüm alan için bir tesviye projesi yapılıp uygulanması, aynı işlemin her parsel için ayrı ayrı yapılmasından çok farklıdır. İkinci durum hem ekonomiklik açısından hem de uygulama tekniği yönünden hemen hemen mümkün değildir.

22 2.25. Arazi Parçalanmasının İşletme Faaliyetlerine Etkisi Bir tarım işletmesinin arazilerinin çok parçalı ve küçük parselli olması, yukarıda değinilen olumsuz etkilerinin yanında, işletmenin bütün yıl boyunca arazi ile olan ilişkilerinin tamamını olumsuz yönde etkiler. Değişik şekillerde ortaya çıkan bu etki, genellikle, doğrudan veya dolaylı olarak ulaşım yetersizliğinden, parsellerin yola bağlı olmayışından kaynaklanmaktadır. İşletme tipi ve şekline göre değişmekle birlikte, parçalanmadan etkilenen işletme faaliyetlerinin önemlileri aşağıda sıralandığı gibidir.

23 1. Ekim zamanı ve hasata etkisi Yolu olmayan parsellere ulaşım, yola bağlı diğer komşu parseller üzerinden, yani tarla üzerinden yapılır. Ekim zamanı olan erken ilkbaharda ve hasat zamanı olan Sonbaharda yağışlar fazladır. Yağışlardan sonra uzun bir süre arazi üzerinden, özellikle motorlu araçlarla geçmek zorlaşır. Hem üzerinden geçilecek araziye çok zarar verir hem de alet ve makinalar ağırlıkları sebebiyle batarlar. Bu yüzden ilkbaharda tarlalar kuruyuncaya kadar beklenilmesi gerektiğinden ekim zamanı gecikir. Aynı şekilde Sonbaharda hasat işlemi ve hasat edilen ürünün taşınması güçleşir. 2. Münavebe ve iş organizasyonuna etkisi Basit tanımı ile münavebe, bir tarlada her yıl değişik bitkilerin yetiştirilmesidir. Arazi parçalanması ve parsel dağılımının fazla olduğu işletmelerde, parseller üzerindeki kontrol güçleşir. Hangi parsele ne ekileceği, hangi parselde ne zaman ne iş yapılacağının planlanması zorlaşır. Bazen öyle olur ki, uzak yerlerde bulunan küçük parsellerin ekimi veya ekim sonrası bakımı (çapa, sulama v.b.) unutulabilir. 3. Bitkileri hastalıklardan korumaya etkisi Parsel sınırlarındaki işlenmeyen kısımlar yabancı otların, bu yabancı otlar da kültür bitkilerine zarar veren hastalıkların kaynağıdırlar. Daha önce değinildiği üzere parsel alanı küçüldükçe birim alana düşen sınır uzunluğu artmaktadır. Arazinin küçük parsellere ayrıldığı parçalı alanlarda, parsel çevresindeki yabancı otlar, hem parsel içine doğru büyüyerek hem de diğer bulaşıcı bitki hastalıklarına yataklık ederek zarar verirler. Bazı durumlarda da, ilaçlamada kullanılan büyük alet ve makinalar küçük parsellerde çalıştırılamadığından, küçük parseller ilaçlanmadan bırakılırlar ki, bu da verim düşüklüğüne sebep olur. 4. Taşıma randımanına etkisi Yolu olmayan parsellerin ulaşımı komşu parseller üzerinden sağlandığı için ve tarla üzerindeki taşıma şartları hem zaman hem de kapasite (taşınan miktar) yönünden yoldaki taşımaya kıyasla daha olumsuz olduğundan, böyle yerlerde taşıma randımanı da düşer. 5. Parsel koruma (çevirme) masraflarına etkisi Özellikle hayvancılığın yaygın olduğu yerlerde, parsellerin etrafını tel çit v.b. ile çevirme zarureti doğabilir. Bu gibi durumlarda parsellerin küçük olması birim alana düşen çevre uzunluğunu artırdığından, arazi parçalanmasının çok olduğu yerlerde çevirme masrafları da artar.

24 2.3. Türkiye'de Arazi Parçalanması Toplam nüfusun artmasına paralel olarak tarım nüfusu da artmaktadır. Kullanılabilir tarım alanı miktarı sınırlı olup nüfus artışı ile birlikte artmadığı için, artan tarımsal nüfusun diğer sektörlere aktarılamayan büyük bir bölümü, mevcut arazilerden yararlanma zorunda kalmaktadır. Bu ise işletmelerin gitgide küçülmesi sonucunu doğurur. Bir cümle ile özetlemek gerekirse, küçük işletmelerin oranı artarken büyük işletmelerin oranı azalmaktadır. İşletmelerin gitgide küçülmesi ise parsellerin küçülmesini de birlikte getirir. Türkiye'de arazi parçalanmasını artıran nedenlerden birisi de medenî kanunda bunu engelleyici hükümlerin bulunmayışıdır. Miras kurallarına göre, ölen bir işletme sahibinin mirasçıları, eğer isterlerse, işletmeyi ve bu arada işletmenin her parselini kendi sayıları kadar parçaya bölebilirler. Ancak aralarında anlaşabilenleri olursa, bu parçalanma kısmen azaltılır. Parçalanmayı etkileyen üçüncü bir faktör olarak, genel ekonomik yapıdaki istikrarsızlık sayılabilir. Tarım sektöründen diğer sektörlere geçen kişiler, daha önce ellerinde bulunan veya miras olarak (çoğunlukla parçalanarak) aldıkları arazileri, kendileri işlememekle birlikte ellerinden çıkarmak da istememektedirler. Bu araziye kendi geleceklerinin sigortası gözüyle bakarlar; bu, onlar için özellikle enflasyonist devrelerde emniyetli bir yatırım sayılır. Arazilerin parçalanmasını önleyici tarzda diğer mirasçılara satmazlar veya devretmezler. Yine ekonomik istikrarsızlığın bir sonucu olarak Türkiye'de toprak, tasarruf sahipleri için emniyetli bir yatırım alanıdır. Biraz tasarrufu olan kimseler, çok küçük parçalar halinde de olsa, hemen arazi almaya yönelmektedirler. Yürürlükteki yasalar, arazilerin ekonomik olmayan çok küçük parçalara bölünerek sarılmasını engellememektedir. Arazi sahipleri, herhangi bir parsellerinin bir bölümünü ayırıp satabilmektedir.

25 Bütün bu etkenlerin sonucunda Türkiye'de tarım arazileri gittikçe parçalanmakta ve küçülmektedir. İşletme başına düşen parça sayısı 7-8 civarındadır. Bu konudaki istatistik rakamlarına bakıldığında, işletme başına düşen parça sayısında pek fazla artış görülmemektedir. Tek başına değerlendirildiğinde bu rakamlar yanıltıcıdır. Bir örnekle açıklamak gerekirse: Bir çiftçinin 8 parçadan ibaret 60 dönüm arazisi olsun. Kendisi öldüğünde iki çocuğu arasında her parça ikiye bölünerek paylaşıldığında, yeni iki işletmenin her birisinin parça sayısı babalarınınki gibi sekizdir. Ancak alan yarıya inmiştir, parseller küçülmüştür. Bunun sonucunda 60 dönümlük alan 8 parçadan 16 parçaya çıkmıştır. Diğer yandan Orta Anadolu nun bazı yörelerindeki işletmeler ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki işletmelerde parçalanma azdır. Bu ise Türkiye ortalamasını (işletme başına parça sayısında) düşürmektedir. Türkiye'nin diğer bölgelerinde, özellikle batıda parçalanma çok fazladır. Arazi toplulaştırması yapılan yerlerden bazı örnekler verilirse bu durum daha açık görülür. Aşağıda, bazı arazi toplulaştırma projelerinde, rastgele seçilmiş birer işletmenin toplam arazi alanı ve parça sayıları verilmiştir.

26 A.Toplulaştırma Projesi İşletme arazisi İşletme parça (dönüm) sayısı Manisa-Merkez-Yeniköy " " Mahmudiye 25 5 " " Saruhanlı 27 6 " " Veziroğlu " " Karaağaçl ı " " Selimşahlar Eskişehir-Merk.-Yassıhüyfik 39 7 Türkiye'de öyle tarım işletmeleri vardır ki yukarıdaki tabloda görülenin çok daha üstünde parçalanma söz konusudur. Meselâ, Isparta-Atabey-Harmanören arazi toplulaştırma proje alanında, toplulaştırmadan önce bir kişinin 7 parçadan ibaret olan arazilerinin toplam yüzölçümü 1593 m 2 dir. Yine aynı yerde başka bir işletmenin 89 dönümlük arazisi 130 parçadan oluşmuştur.

Toplulaştırmanın tarım üzerine sağlayacağı olumlu etkileri şunlardır:

Toplulaştırmanın tarım üzerine sağlayacağı olumlu etkileri şunlardır: Tarımsal üretimin artırılması amacıyla, kişi ve işletmelere ait olan, küçük parseller halinde birden fazla parçaya bölünmüş, değişik yerlere dağılmış veya elverişsiz biçimde şekillenmiş arazilerin; Modern

Detaylı

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI Yol ve kanal güzergahları ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI NEDİR? Yol ve kanal güzergahları 2 Arazi toplulaştırması uygulanmayan alanlarda parselasyon ve kanal güzergahları Arazi toplulaştırması

Detaylı

I. ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI A. TANIMI

I. ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI A. TANIMI I. ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI A. TANIMI Arazi toplulaştırılması; aynı şahsa veya ailesine ait, çeşitli nedenlerle, ekonomik üretime imkan vermeyecek biçimde veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin

Detaylı

KIRSAL YERLEŞİM TEKNİĞİ DOÇ.DR. HAVVA EYLEM POLAT 8. HAFTA

KIRSAL YERLEŞİM TEKNİĞİ DOÇ.DR. HAVVA EYLEM POLAT 8. HAFTA KIRSAL YERLEŞİM TEKNİĞİ DOÇ.DR. HAVVA EYLEM POLAT 8. HAFTA Araştırıcı ve bilim adamları fiziksel planlamayı değişik biçimlerde tanımlamaktadırlar. Bu tanımlar, genellikle, birbirleri ile eş anlam ve kapsama

Detaylı

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI 2 Arazi Parçalanması TAŞINMAZ GELİŞTİRME TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI Yrd. Doç. Dr. Kadir Ersin TEMİZEL 1 Ünite: 2 ARAZİ PARÇALANMASI Yrd. Doç. Dr. Kadir Ersin TEMİZEL İçindekiler

Detaylı

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(33): (2004) 1-7

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(33): (2004) 1-7 S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(33): (2004) 1-7 BİR PARSELDE OPTİMUM BOY/EN ORANININ BELİRLENMESİNDE BİR YAKLAŞIM Yaşar AYRANCI Muğla Üniversitesi, Dalaman M.Y.O. 48770, Dalaman-Muğla ÖZET Tarımsal işletmecilik

Detaylı

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA 12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA TOPRAK EROZYONU Toprakların bulunduğu yada oluştuğu yerden çeşitli doğa kuvvetlerinin (rüzgar, su, buz, yerçekimi) etkisi ile taşınmasıdır. Doğal koşullarda oluşan

Detaylı

Yardımcı Hava Akımlı Tarla Ve Bahçe Pülverizatörlerinde Kullanılan Fanlar

Yardımcı Hava Akımlı Tarla Ve Bahçe Pülverizatörlerinde Kullanılan Fanlar Yardımcı Hava Akımlı Tarla Ve Bahçe Pülverizatörlerinde Kullanılan Fanlar Fanlar hareketlerini traktör kuyruk milinden yada pülverizatör üzerindeki ayrı bir motordan alırlar. Çoğunlukla hafif alaşımlı

Detaylı

TAŞINMAZ DEĞERLEME İLKE VE UYGULAMALARI

TAŞINMAZ DEĞERLEME İLKE VE UYGULAMALARI TAŞINMAZ GELİŞTİRME TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI TAŞINMAZ DEĞERLEME İLKE VE UYGULAMALARI Doç. Dr. Osman KILIÇ 1 Ünite: 4 TARIMSAL ÜRÜNLERDE MALİYET Doç. Dr. Osman KILIÇ İçindekiler 4.1. Tek Yıllık Bitkisel...

Detaylı

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI COĞRAFİ KONUM Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu, o ülkenin tabii, beşeri ve ekonomik özelliklerini

Detaylı

Bölüm 7. Tarımsal Üretim Faktörleri. Üretim Faktörleri Toprak Sermaye Emek (iş) Girişimcilik (yönetim yeteneği)

Bölüm 7. Tarımsal Üretim Faktörleri. Üretim Faktörleri Toprak Sermaye Emek (iş) Girişimcilik (yönetim yeteneği) Bölüm 7. Tarımsal Üretim Faktörleri Üretim Faktörleri Toprak Sermaye Emek (iş) Girişimcilik (yönetim yeteneği) Tarımsal yapı, toprak (doğa), sermaye, emek ve girişimcilik gibi temel üretim araçlarının

Detaylı

KONUYA GİRİŞ İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. BÖLGELERE GÖRE TOPRAKLARDAN YARARLANMA

KONUYA GİRİŞ İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. BÖLGELERE GÖRE TOPRAKLARDAN YARARLANMA GÜNÜMÜZDE ve GAP KONUYA GİRİŞ İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. BÖLGELERE GÖRE TOPRAKLARDAN YARARLANMA Türkiye nüfusunun yaklaşık %48.4

Detaylı

TÜRKİYE'DE NÜFUSUN TARİHSEL SÜREÇTEKİ GELİŞİMİ

TÜRKİYE'DE NÜFUSUN TARİHSEL SÜREÇTEKİ GELİŞİMİ TÜRKİYE'DE NÜFUSUN TARİHSEL SÜREÇTEKİ GELİŞİMİ Türkiye de Nüfusun Tarihsel Gelişimi I. Türkiye de nüfus ve nüfus sayımları II. III. IV. Türkiye de nüfus grafiği Türkiye de nüfus sayımının amaçları ve snuçları

Detaylı

HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ

HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Toprak Muhafaza ve Havza Islahı Dairesi Başkanı Havza? Hidrolojik olarak; Bir akarsu tarafından parçalanan, kendine

Detaylı

TARIMDAKİ GELİŞMELER

TARIMDAKİ GELİŞMELER TARIMDAKİ GELİŞMELER Tarımdaki Gelişmeler İlkçağ dan itibaren tarımdaki gelişmeler Avrupa da yaşanmaya başlamıştır. Romalıların Ortaçağ da uyguladığı ikili ekim sistemi. Üçlü ekim sistemi nin ortaya çıkışı

Detaylı

Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar

Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar Tarım Alanları,Otlak Alanları, Koruma Alanları Öğrt. Gör.Dr. Rüya Bayar Tarım, yeryüzünde en yaygın olan faaliyetlerden olup, gıda maddeleri ve giyim eşyası için gerekli olan hammaddelerin büyük bölümü

Detaylı

TRAKYA DA UYGULANAN ARAZİ TOPLULAŞTIRMALARININ KIRSAL ALANDA VE R İM LİLİĞ E ETKİLERİ

TRAKYA DA UYGULANAN ARAZİ TOPLULAŞTIRMALARININ KIRSAL ALANDA VE R İM LİLİĞ E ETKİLERİ Türkiye 2. Tarım Ekonomisi Kongresi, Evlili 1996 - Adana Cilt: 2 Say TRAKYA DA UYGULANAN ARAZİ TOPLULAŞTIRMALARININ KIRSAL ALANDA VE R İM LİLİĞ E ETKİLERİ E r o l ÖZK Yrd. Doç. Dr.Aydın GÜREL2 1. GİRİŞ

Detaylı

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım NEMLİ TARIM TARIM SİSTEMLERİ 3 Nemli Tarım Nemli Tarım Yağan yağışlarla gelen su, evaporasyon ve transpirasyonla harcanan sudan fazla olur ise böyle yerlere nemli bölgeler denir. Bu bölgelerde uygulanan

Detaylı

KIRSAL ALAN DÜZENLEMESİ

KIRSAL ALAN DÜZENLEMESİ KIRSAL ALAN DÜZENLEMESİ Yrd. Doç. Dr. Bayram UZUN Yrd. Doç. Dr. Recep NİŞANCI Toplulaştırma işlerinde Arazi Derecelendişrmesi Ders 6 Arazi toplulaştırma alanında toplulaştırma işleminden sonra toprak

Detaylı

1844 te kimlik belgesi vermek amacıyla sayım yapılmıştır. Bu dönemde Anadolu da nüfus yaklaşık 10 milyondur.

1844 te kimlik belgesi vermek amacıyla sayım yapılmıştır. Bu dönemde Anadolu da nüfus yaklaşık 10 milyondur. Türkiye de Nüfusun Tarihsel Gelişimi Türkiye de Nüfus Sayımları Dünya nüfusu gibi Türkiye nüfusu da sürekli bir değişim içindedir. Nüfustaki değişim belirli aralıklarla yapılan genel nüfus sayımlarıyla

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Seralar tarım işletmesinin tüm konumu içersinde diğer yapılarla uyum göstermelidir. Seraların iç ortamı yıl boyunca bitki yetişmesine uygun optimum çevre koşullarını sağlamalıdır.

Detaylı

ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ HAZİRAN ÜLKESEL BUĞDAY GELİŞİM RAPORU

ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ HAZİRAN ÜLKESEL BUĞDAY GELİŞİM RAPORU ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ HAZİRAN- 2017 ÜLKESEL BUĞDAY GELİŞİM RAPORU (12.06.2017) Türkiye Geneli Bitki Gelişimi Türkiye de 2016-2017 Ekim sezonunda buğday ekim alanlarının geçen yılki rakamı koruyacağı hatta

Detaylı

SERTİFİKALI BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİNİ YAYGINLAŞTIRMA PROJESİ

SERTİFİKALI BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİNİ YAYGINLAŞTIRMA PROJESİ T.C. ERZURUM GIDA TARIM VE HAYVANCILIK İL MÜDÜRLÜĞÜ SERTİFİKALI BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİNİ YAYGINLAŞTIRMA PROJESİ ERZURUM Temmuz -2012 PROJEYİ HAZIRLAYANLAR Asuman DEVECİ Ziraat Mühendisi Hülya ÖZER Ziraat

Detaylı

FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ

FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ Bu bölümde Fiyatlar genel düzeyi (Fgd) ile MG dengesi arasındaki ilişkiler incelenecek. Mg dengesi; Toplam talep ile toplam arzın kesiştiği noktada bulunacaktır.

Detaylı

SAMSUN İLİ BAFRA OVASI ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI PROJESİNDE ÇİFTÇİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ VE PROJENİN SOSYO-EKONOMİK YARARLARI

SAMSUN İLİ BAFRA OVASI ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI PROJESİNDE ÇİFTÇİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ VE PROJENİN SOSYO-EKONOMİK YARARLARI SAMSUN İLİ BAFRA OVASI ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI PROJESİNDE ÇİFTÇİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ VE PROJENİN SOSYO-EKONOMİK YARARLARI T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME

Detaylı

Meyva Bahçesi Tesisi

Meyva Bahçesi Tesisi Meyva Bahçesi Tesisi Meyve bahçesi tesisinde dikkate alınması -gereken koşullar 1. Yer seçimi 2. Tür ve çeşit seçimi 3. Anaç seçimi 4. Tozlanma isteğinin bilinmesi 5. Dikim sistemleri ve dikim sıklığı

Detaylı

Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan,

Detaylı

Toprak İşleme Alet ve Makinaları Dersi

Toprak İşleme Alet ve Makinaları Dersi Toprak İşleme Alet ve Makinaları Dersi Tırmıklar e-mail: dursun@agri.ankara.edu.tr Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü 2017 nde Yararlanılan Ders

Detaylı

1. Nüfus değişimi ve göç

1. Nüfus değişimi ve göç Sulamanın Çevresel Etkileri Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sağlık Etkileri 1.Nüfus değişimi ve göç 2.Gelir düzeyi ve işgücü 3.Yeniden yerleşim 4.Kültürel

Detaylı

KIRSAL ALAN DÜZENLEMESĠ

KIRSAL ALAN DÜZENLEMESĠ KIRSAL ALAN DÜZENLEMESĠ Yrd. Doç. Dr. Bayram UZUN Yrd. Doç. Dr. Recep NĠġANCI GiriĢ, Tarım temel tanım ve kavramlar Tarım, İnsanın yaşamsal ürünlerini üreten ekonomi kesimidir. Günümüzde Dünya'nın önünde

Detaylı

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASININ ÜRETİCİLER ÜZERİNE OLAN ETKİLERİNİN ANALİZİ: ŞANLIURFA İLİ ÖRNEĞİ

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASININ ÜRETİCİLER ÜZERİNE OLAN ETKİLERİNİN ANALİZİ: ŞANLIURFA İLİ ÖRNEĞİ ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASININ ÜRETİCİLER ÜZERİNE OLAN ETKİLERİNİN ANALİZİ: ŞANLIURFA İLİ ÖRNEĞİ Emine İKİKAT TÜMER Cuma AKBAY Zeliha ŞAHİN 2katumer@gmail.com cakbay@ksu.edu.tr zelihasahiin@gmail.co Kahramanmaraş

Detaylı

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru

Detaylı

Türkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri Nüfus; 1- Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Genç (Çocuk) Nüfus ( 0-14 yaş )

Türkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri Nüfus; 1- Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Genç (Çocuk) Nüfus ( 0-14 yaş ) Türkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri Nüfus; ülkelerin kalkınmasında, ülkenin dünyadaki etki alanını genişletmesinde potansiyel bir güç olarak önemli bir faktördür. Nüfusun potansiyel gücü, nüfus miktarı

Detaylı

TRAKYA BÖLGESİNDE BAZI ŞARAPLIK UZUM ÇEŞİTLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ

TRAKYA BÖLGESİNDE BAZI ŞARAPLIK UZUM ÇEŞİTLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ Türkiye 2. Tarmı Ekonomisi Kongresi, Eylül 1996 -A d ana Cilt: / Sayfa: 185 TRAKYA BÖLGESİNDE BAZI ŞARAPLIK UZUM ÇEŞİTLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ Dr.Salan YÜKSEL D ELİCE' Prof. Dr. Erdoğan OKTA Y2 1. GİRİŞ

Detaylı

PANEL SONUÇ RAPORU. Panel Balkanı Doç. Dr. Temel BAYRAK ın konuşma anından bir görüntü

PANEL SONUÇ RAPORU. Panel Balkanı Doç. Dr. Temel BAYRAK ın konuşma anından bir görüntü PANEL SONUÇ RAPORU Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü ve Gümüşhane Valiliği Tarım İl Müdürlüğünün katkıları ile Gümüşhane Üniversitesi Çok Amaçlı Konferans Salonunda

Detaylı

DEĞİŞEN 5403 SAYILI TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI KANUNU VE İLGİLİ AB MEVZUATI NIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

DEĞİŞEN 5403 SAYILI TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI KANUNU VE İLGİLİ AB MEVZUATI NIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ DEĞİŞEN 5403 SAYILI TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI KANUNU VE İLGİLİ AB MEVZUATI NIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ Prof.Dr. Günay Erpul Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Taşınmaz Geliştirme ABD

Detaylı

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İncirin iklim İstekleri İncir bir yarı tropik iklim meyvesidir. Dünyanın ılıman iklime sahip bir çok yerinde yetişebilmektedir. İncir

Detaylı

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARIM ARAZİLERİ DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI TÜRKİYE DE TARIM ARAZİLERİ VE TOPRAK YÖNETİMİ Abdulkadir KARAKUŞ Daire Başkanı 05.12.2016

Detaylı

Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN

Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN ULAŞTIRMA MÜHENDİSLİĞİ Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN 2 2-TEMEL KAVRAMLAR 3 Karayolu: Her türlü kara taşıt ve yaya ulaşımı için oluşturulmuş kamunun yararına açık arazi şeridi Karayolu trafiği: Karayolunu

Detaylı

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI TAŞINMAZ GELİŞTİRME TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI Yrd. Doç. Dr. Kadir Ersin TEMİZEL 1 Ünite: 9 ARAZI TOPLULAŞTIRMASI İLE TARLA İÇİ GELİŞTİRME HİZMETLERİ Yrd. Doç. Dr. Kadir Ersin

Detaylı

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL 6.Bölüm Tarımsal Üretim Faktörleri Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından Faydalanılmıştır.

Detaylı

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları

Detaylı

Haritanın Tanımı. Harita Okuma ve Yorumlama. Haritanın Tanımı. Haritanın Özellikleri. Haritanın Özellikleri. Kullanım Amaçlarına Göre

Haritanın Tanımı. Harita Okuma ve Yorumlama. Haritanın Tanımı. Haritanın Özellikleri. Haritanın Özellikleri. Kullanım Amaçlarına Göre Haritanın Tanımı Harita Okuma ve Yorumlama Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ HARİTA: Yer yüzeyinin tümünün ya da bir kısmının, doğal ve yapay özelliklerini bir projeksiyon sistemine göre ve belirli bir ölçekte

Detaylı

TÜRKİYE DE TARIM ve HAYVANCILIK: SORUNLAR VE ÖNERİLER DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ

TÜRKİYE DE TARIM ve HAYVANCILIK: SORUNLAR VE ÖNERİLER DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ TÜRKİYE DE TARIM ve HAYVANCILIK: SORUNLAR VE ÖNERİLER DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ Tarım İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetidir. Türkiye nüfusunun yaklaşık %48.4

Detaylı

Buğday ve Arpa Gübrelemesi

Buğday ve Arpa Gübrelemesi Buğday ve Arpa Gübrelemesi Ülkemizde en geniş üretim alanı bulunan buğday ve arpa çok farklı toprak tiplerinde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Toprak ph isteği bakımından hafif asitten kuvvetli alkalin

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

ULAŞTIRMA. Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN

ULAŞTIRMA. Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN ULAŞTIRMA Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN 2 7-YOL GEOMETRİK STANDARTLARI 3 Geometrik Standartlar Yolun Genişliği Yatay ve Düşey Kurba Yarıçapları Yatay Kurbalarda Uygulanan Enine Yükseltme (Dever) Boyuna Eğim

Detaylı

FABRİKA YERLEŞTİRME DÜZENİ

FABRİKA YERLEŞTİRME DÜZENİ FABRİKA YERLEŞTİRME DÜZENİ Üretim araçlarının, yardımcı tesislerin veya iş istasyonlarının ve taşıma, depolama, kalite kontrolü gibi üretimle ilgili faaliyetlerin fiziksel konumları açısından bir bütün

Detaylı

Karabucak Köyü nde Arazi Toplulaştırmasının Değerlendirilmesi

Karabucak Köyü nde Arazi Toplulaştırmasının Değerlendirilmesi ISSN:2146-8168 Sayı:6, Yıl: 2013, Sayfa: 55-62 http://bilader.gop.edu.tr Dergiye Geliş Tarihi: 09.04.2013 Yayına Kabul Tarihi: 13.05.2013 Baş Editör: Naim Cağman Alan Editörü: Sedat Karaman Karabucak Köyü

Detaylı

Tanımlar. Bölüm Çayırlar

Tanımlar. Bölüm Çayırlar Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 1 1 1.1. Çayırlar Bölüm 1 Tanımlar Genel olarak düz ve taban suyu yakın olan alanlarda oluşmuş, gür gelişen, sık ve uzun boylu bitkilerden meydana gelen alanlardır. Toprak

Detaylı

Biyosistem mühendisi bir sistem mühendisidir. Sistem mühendisi, doğa ve

Biyosistem mühendisi bir sistem mühendisidir. Sistem mühendisi, doğa ve Biyosistem Mühendisliği Tarımsal üretimin gerçekleşmesi için sadece toprak, su ve hava gibi etmenlerin bir arada olması yeterli olmamakta, bunlarla beraber bitki ve hayvanlarla olan ortak yapılanma en

Detaylı

ÖZET. Basit Makineler. Basit Makine Çeşitleri BASİT MAKİNELER

ÖZET. Basit Makineler. Basit Makine Çeşitleri BASİT MAKİNELER Basit Makineler Basit Makine Nedir? Günlük hayatımızda yaptığımız işleri kolaylaştırmak için bir takım araçlar kullanırız. Bir kuvvetin yönünü, büyüklüğünü ya da bir kuvvetin hem büyüklüğünü hem de yönünü

Detaylı

8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI

8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI 8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI 8.1. Ağaçlandırma: Bölgemiz imar planı içerisinde yeşil alan olarak ayrılan yerlerin çevre tanzimi ve ağaçlandırma çalışmaları kapsamında; 2009 yılı içerisinde

Detaylı

tepav Nisan2011 N DEĞERLENDİRMENOTU 2008 Krizinin Kadın ve Erkek İşgücüne Etkileri Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

tepav Nisan2011 N DEĞERLENDİRMENOTU 2008 Krizinin Kadın ve Erkek İşgücüne Etkileri Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı DEĞERLENDİRMENOTU Nisan2011 N201127 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Ayşegül Dinççağ 1 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri Hasan Çağlayan Dündar 2 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri 2008 Krizinin

Detaylı

Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme

Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 8 65 Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme 8.1 Gübreleme Çayır-Mer alarda bulunan bitkilerin vejetatif aksamlarından yararlanılması ve biçme/otlatmadan sonra tekrar

Detaylı

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN AHUDUDU Ahududu, üzümsü meyveler grubundandır. Ahududu, yurdumuzda son birkaç yıldır ticari amaçla yetiştirilmektedir. Taze tüketildikleri

Detaylı

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3 Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir

Detaylı

YABANİ BİTKİLERİN KORUNMASI, SÜRDÜRÜLEBİLİR HASADI ve KULLANIMI

YABANİ BİTKİLERİN KORUNMASI, SÜRDÜRÜLEBİLİR HASADI ve KULLANIMI YABANİ BİTKİLERİN KORUNMASI, SÜRDÜRÜLEBİLİR HASADI ve KULLANIMI Türkiye nin bitkisel zenginliği Ülkemizde 12.500 farklı bitki türü bulunuyor. Bu bitkilerin 4.000 tanesi yaklaşık 1/3 ü endemik (ülkemize

Detaylı

Tarım Konferansı 25 Nisan 2011 Hassa_HATAY

Tarım Konferansı 25 Nisan 2011 Hassa_HATAY Bağ Sulaması Tarım Konferansı 25 Nisan 2011 Hassa_HATAY Prof. Dr. Sermet ÖNDER Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü (Biyosistem Mühendisliği Bölümü) sermetonder01@gmail.com

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

KIRSAL YERLEŞMELER VE ALTYAPI SORUNLARI

KIRSAL YERLEŞMELER VE ALTYAPI SORUNLARI KIRSAL YERLEŞMELER VE ALTYAPI SORUNLARI 2013-2014 GÜZ YARIYILI TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA BÖLÜMÜ Prof. Dr. RUHİ BAŞTUĞ YERLEŞMELER Yerleşme: Yerleşme insan topluluklarının maddi ve manevi olarak bağlı

Detaylı

Çevre Sorunlarının Nedenleri. Nüfus Sanayileşme Kentleşme Tarımsal faaliyet

Çevre Sorunlarının Nedenleri. Nüfus Sanayileşme Kentleşme Tarımsal faaliyet Çevre Sorunlarının Nedenleri Nüfus Sanayileşme Kentleşme Tarımsal faaliyet Başlıca çevre sorunları Hava kirliliği Su kirliliği Toprak kirliliği Gürültü kirliliği Katı atıkların oluşturdukları kirlilikler

Detaylı

Türkiye'de Tarım. İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir.

Türkiye'de Tarım. İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. Türkiye de Tarım Türkiye'de Tarım İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları Topraklarımızdan faydalanma

Detaylı

Ekim, Bakım ve Gübreleme Makinaları Dersi

Ekim, Bakım ve Gübreleme Makinaları Dersi Ekim, Bakım ve Gübreleme Makinaları Dersi Bakım Alet ve Makinaları e-mail: dursun@agri.ankara.edu.tr Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü 2017 nde

Detaylı

Yol Kademelenmesi ve Kent İçi Yolların Sınıflandırılması

Yol Kademelenmesi ve Kent İçi Yolların Sınıflandırılması Ulaşım Erişilebilirlik: Belli bir yere/varış noktasına ulaşabilme/erişebilme kolaylığı ve rahatlığıdır. Erişilebilirlikte uzaklık bir etkendir ve 4 kıstasa göre ölçülür. Bunlar; Fiziksel ölçüm (gerçek

Detaylı

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI TAŞINMAZ GELİŞTİRME TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI Yrd. Doç. Dr. Kadir Ersin TEMİZEL 1 Ünite: 1 ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI Yrd. Doç. Dr. Kadir Ersin TEMİZEL İçindekiler 1.1. GIRIŞ...

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ KONYA GÜNEYSINIR MERKEZ ARAZĠ TOPLULAġTIRMASININ,TARIMSAL ALTYAPI HĠZMETLERĠNE ETKĠSĠ AyĢe Nur BASAR YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim

Detaylı

MEVSİMLER VE İKLİM A. MEVSİMLERİN OLUŞUMU

MEVSİMLER VE İKLİM A. MEVSİMLERİN OLUŞUMU MEVSİMLER VE İKLİM Ülkemizde hepimizinde bildiği gibi dört mevsim yaşanmaktadır. Bu mevsimler ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimleridir. Peki ilkokuldan beri özellikleriyle beraber öğrendiğimiz bu mevsimler

Detaylı

ZİRAAT MÜHENDİSLERİNİN GÖREV VE YETKİLERİNE İLİŞKİN TÜZÜK

ZİRAAT MÜHENDİSLERİNİN GÖREV VE YETKİLERİNE İLİŞKİN TÜZÜK ZİRAAT MÜHENDİSLERİNİN GÖREV VE YETKİLERİNE İLİŞKİN TÜZÜK Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 18/12/1991, No: 91/2526 Dayandığı Kanunun Tarihi : 6/5/1960, No: 7472 Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 24/1/1992,

Detaylı

MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ

MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU ÖLÇEK:1/1000 Pafta No: K19-d-02-a-3a / K19-d-02-a-4b PİM PLANLAMA BÜROSU Yılmaz Şevket KOCATUĞ / Şehir Plancısı Yarhasanlar

Detaylı

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl.

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl. CMC 3206 Kanalizasyon Sistemlerinin Tasarımı 7. Ve 8. Dersler YAĞMURSUYU DRENAJI Doç. Dr. Ahmet GÜNAY, Mühendislik Fakültesi Çevre Müh. Böl. Çağış/Balıkesir agunay@balikesir.edu.tr ahmetgunay2@gmail.com

Detaylı

Toprak işleme makinaları.. 15.10.2012 Prof.Dr.Rasim OKURSOY 1

Toprak işleme makinaları.. 15.10.2012 Prof.Dr.Rasim OKURSOY 1 Toprak işleme makinaları.. 15.10.2012 Prof.Dr.Rasim OKURSOY 1 Kulaklı pulluklar 15.10.2012 Prof.Dr.Rasim OKURSOY 2 Kulaklı pulluklar 15.10.2012 Prof.Dr.Rasim OKURSOY 3 Kulaklı pulluklar 15.10.2012 Prof.Dr.Rasim

Detaylı

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) 46-50

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) 46-50 S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) 46-50 ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI YAPILMIŞ TARIM ALANLARINDA GİRDİ TASARRUFU ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA, ÇUMRA KÜÇÜKKÖY ÖRNEĞİ Zeki BAYRAMOĞLU 1 Cennet OĞUZ 2 1 Ankara

Detaylı

Dünya nüfusunun hızla artması sonucu ortaya çıkan dünyanın artan besin ihtiyacını karşılamak ve birim alandan daha fazla ürün almak amacı ile

Dünya nüfusunun hızla artması sonucu ortaya çıkan dünyanın artan besin ihtiyacını karşılamak ve birim alandan daha fazla ürün almak amacı ile Dünya nüfusunun hızla artması sonucu ortaya çıkan dünyanın artan besin ihtiyacını karşılamak ve birim alandan daha fazla ürün almak amacı ile uygulanan kültürel önlemlerden biri de tarım ilacı uygulamalarıdır.

Detaylı

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri

Detaylı

Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.

Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır. 97 BÖLÜM 6. KAMU BÜTÇESİ ve MALİYE POLİTİKASI (KEYNESYEN MODEL DEVAMI) Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.

Detaylı

2016 Özalp Tarihçesi: Özalp Coğrafyası: İlçe Nüfus Yapısı: Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam 0-14 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş

2016 Özalp Tarihçesi: Özalp Coğrafyası: İlçe Nüfus Yapısı: Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam 0-14 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Özalp Tarihçesi: Özalp ilçesi 1869 yılında Mahmudiye adıyla bu günkü Saray ilçe merkezinde kurulmuştur. 1948 yılında bu günkü Özalp merkezine taşınmış ve burası ilçe merkezi haline dönüştürülmüştür. Bölgede

Detaylı

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,

Detaylı

Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması. Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK

Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması. Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK Drenaj kanalları, drenaj alanına ilişkin en yüksek yüzey akış debisi veya drenaj katsayısı ile belirlenen kanal kapasitesi gözönüne alınarak

Detaylı

Yüksek teknolojiye sahip modern seralarda topraksız tarım yöntemiyle ürün yetiştirmek; Bitkinin fizyolojisine bağlı olarak bitkinin ihtiyacı olan

Yüksek teknolojiye sahip modern seralarda topraksız tarım yöntemiyle ürün yetiştirmek; Bitkinin fizyolojisine bağlı olarak bitkinin ihtiyacı olan Yüksek teknolojiye sahip modern seralarda topraksız tarım yöntemiyle ürün yetiştirmek; Bitkinin fizyolojisine bağlı olarak bitkinin ihtiyacı olan sıcaklık, nem, ışıklanma, besin elementleri ve karbondioksitin,

Detaylı

2.5. İletkenlerde R, L, C Hesabı İletim Hatlarında Direnç (R) İletim hatlarında gerilim düşümüne ve güç kaybına sebebiyet veren direncin doğru

2.5. İletkenlerde R, L, C Hesabı İletim Hatlarında Direnç (R) İletim hatlarında gerilim düşümüne ve güç kaybına sebebiyet veren direncin doğru 2.5. İletkenlerde R, L, C Hesabı 2.5.1. İletim Hatlarında Direnç (R) İletim hatlarında gerilim düşümüne ve güç kaybına sebebiyet veren direncin doğru hesaplanması gerekir. DA direnci, R=ρ.l/A eşitliğinden

Detaylı

TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ. NÜFUS ve KENTLEŞME

TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ. NÜFUS ve KENTLEŞME TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ NÜFUS ve KENTLEŞME 211 İÇİNDEKİLER 1.NÜFUS... 1 1.1. Nüfus Büyüklüğü, Nüfus Yoğunluğu ve Nüfus Artış Hızı... 3 1.2. Yaş ve Cinsiyet Dağılım Özellikleri... 8 1.2.1. Nüfusun

Detaylı

BSK Kaplamalı Yollarda Bozulmalar P R O F. D R. M U S T A F A K A R A Ş A H İ N

BSK Kaplamalı Yollarda Bozulmalar P R O F. D R. M U S T A F A K A R A Ş A H İ N BSK Kaplamalı Yollarda Bozulmalar P R O F. D R. M U S T A F A K A R A Ş A H İ N Çatlaklar Yorulma çatlağı Blok kırılma Kenar kırılması Boyuna kırılma (tekerlek izinde) Boyuna kırılma (tekerlek izi dışında)

Detaylı

AÇLIĞIN ÖNLENMESĠ ve GIDA GÜVENCESĠNĠN SAĞLANMASI

AÇLIĞIN ÖNLENMESĠ ve GIDA GÜVENCESĠNĠN SAĞLANMASI AÇLIĞIN ÖNLENMESĠ ve GIDA GÜVENCESĠNĠN SAĞLANMASI Yrd. Doç. Dr. Mustafa ERBAġ Sultan ARSLAN A. Nur DURAK Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü erbas@akdeniz.edu.tr Sunum Planı

Detaylı

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8 Ayvalık(Edremit Zeytini) Yağı altın sarısı renginde, meyve kokusu içeren, aromatik, kimyasal ve duyusal özellikleri bakımından birinci sırada yer alır. Son yıllarda meyve eti renginin pembeye döndüğü dönemde

Detaylı

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları GİRİŞ Sulamanın amacı kültür bitkilerinin ihtiyacı olan suyun, normal yağışlarla karşılanmadığı hallerde insan eliyle toprağa verilmesidir. Tarımsal

Detaylı

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU Doç.Dr.Tufan BAL GİRİŞ Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında kurulan, o tarihten bu güne kadar ekonomik ve sosyal yapısını değiştirme anlayışı içinde gelişmesini sürdüren ve gelişmekte

Detaylı

ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ 2018 ÜLKESEL HUBUBAT REKOLTE DEĞERLENDİRME RAPORU

ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ 2018 ÜLKESEL HUBUBAT REKOLTE DEĞERLENDİRME RAPORU ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ 2018 ÜLKESEL HUBUBAT REKOLTE DEĞERLENDİRME RAPORU (21.05.2018) Türkiye Geneli Bitki Gelişimi Türkiye de 2017-2018 Ekim sezonunda buğday ekim alanlarının geçen yılki rakamdan daha

Detaylı

Bölüm 9 ÇAYIR-MER A ISLAHI

Bölüm 9 ÇAYIR-MER A ISLAHI Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 9 73 9.1. Kapsam Bölüm 9 ÇAYIR-MER A ISLAHI Çayır-mer a ıslahı, yem kaynaklarını ıslah etmek veya bu yemi otlayan hayvanların yararlanmalarını kolaylaştırmak için, çayır-mer

Detaylı

MALİYETİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER. Doç. Dr Elçin TAŞ

MALİYETİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER. Doç. Dr Elçin TAŞ MALİYETİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Bina Maliyetinin Oluşumu MALİYET YOK ETME MALİYETİ KULLANIM MALİYETİ BİNA MAL. İLK YATIRIM MALİYETİ GERÇEKLEŞTİRME KULLANIM YOK ETME Alınan Kararların Maliyeti Etkileme Düzeyi

Detaylı

Pamukta Muhafaza Islahı

Pamukta Muhafaza Islahı Güven BORZAN DOĞU AKDENİZ GEÇİT KUŞAĞI TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ Bitkisel üretim; toprak, su,iklim gibi doğal kaynaklar ile kimyasal ve organik gübreler, pestisit, tarım makineleri, tohum

Detaylı

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS 31. 32. Televizyonda hava durumunu aktaran sunucu, Türkiye kıyılarında rüzgârın karayel ve poyrazdan saatte 50-60 kilometre hızla estiğini söylemiştir. Buna göre, haritada numaralanmış rüzgârlardan hangisinin

Detaylı

SARAY Saray İlçesinin Tarihçesi:

SARAY Saray İlçesinin Tarihçesi: Saray İlçesinin Tarihçesi: Saray İlçesinin ne zaman ve kimler tarafından hangi tarihte kurulduğu kesin bilinmemekle beraber, bölgedeki yerleşimin Van Bölgesinde olduğu gibi tarih öncesi dönemlere uzandığı

Detaylı

Yalçın AKI Ferhat SERTKAYA

Yalçın AKI Ferhat SERTKAYA Yalçın AKI Ferhat SERTKAYA Yer fıstığı baklagiller familyasından, tek yıllık ve değerli bir yağ bitkisidir. Yerfıstığı, meyvelerini toprak altında meydana getirmesiyle diğer bitkilerden farklılık gösterir.

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

3. HAFTA MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ. Nakit Yönetimi Para-Zaman İlişkisi Basit-Bileşik Faiz Ekonomik Eşdeğerlilik. Yrd. Doç. Dr.

3. HAFTA MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ. Nakit Yönetimi Para-Zaman İlişkisi Basit-Bileşik Faiz Ekonomik Eşdeğerlilik. Yrd. Doç. Dr. 3. HAFTA MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ Yrd. Doç. Dr. Tahir AKGÜL Nakit Yönetimi Para-Zaman İlişkisi Basit-Bileşik Faiz Ekonomik Eşdeğerlilik NAKİT YÖNETİMİ Nakit Yönetimi ile işletmeler; bir yandan işletmenin

Detaylı

Harita Okuma ve Yorumlama. Yrd. Doç. Dr. Müge Kirmikil

Harita Okuma ve Yorumlama. Yrd. Doç. Dr. Müge Kirmikil Harita Okuma ve Yorumlama Yrd. Doç. Dr. Müge Kirmikil Harita: Tanım HARİTA: Yer yüzeyinin tümünün ya da bir kısmının, doğal ve yapay özelliklerini bir projeksiyon sistemine göre ve belirli bir ölçekte

Detaylı

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Korunga Önemli Bir Bitkidir Korunga, sulamanın yapılamadığı kıraç alanlarda, verimsiz ve taşlık topraklarda yetiştirilecek

Detaylı

E-DERGİ ÖABT SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ İÇİN COĞRAFYA SAYI 2. www.kpsscografyarehberi.com ULUTAŞ

E-DERGİ ÖABT SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ İÇİN COĞRAFYA SAYI 2. www.kpsscografyarehberi.com ULUTAŞ E-DERGİ ÖABT SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ İÇİN COĞRAFYA SAYI 2 ULUTAŞ DÜNYA'NIN HAREKETLERİ ve SONUÇLARI Dünya'nın iki çeşit hareketi vardır. Dünya bu hareketlerin ikisini de aynı zamanda gerçekleştirir.

Detaylı

ORTA GÜNEY ANADOLU NOHUT ÜRETİM ALANLARI İNCELEME GEZİ RAPORU

ORTA GÜNEY ANADOLU NOHUT ÜRETİM ALANLARI İNCELEME GEZİ RAPORU ORTA GÜNEY ANADOLU NOHUT ÜRETİM ALANLARI İNCELEME GEZİ RAPORU GEZİ TARİHİ: 11-13 TEMMUZ 2012 KATILANLAR: Zir. Yük.Müh. Hakan ÖZİÇ Orta Güney Anadolu inceleme gezisi nohut yetiştiriciliğinin yoğun olarak

Detaylı