RAGIP NAİLE SARAÇ ANAOKULU REHBERLİK SERVİSİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI KASIM AYI VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ

Transkript

1 RAGIP NAİLE SARAÇ ANAOKULU REHBERLİK SERVİSİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI KASIM AYI VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Anne Baba Tutumları Değerli Veli; Hayatınızın olmazsa olmazı çocuklarınız için birçok fedakarlıklarda bulunarak en iyi eğitimi alması adına elinizden gelen her şeyi yaptığınızı gözlemlemekteyiz. Ancak bazen çocuklarımıza iyi bir gelecek hazırlamak isterken yanlış tutumlarla birlikte istemsizce yanlış adımlar atabiliyoruz. Bu ay bültenimizde hatalı anne baba tutumlarının çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri ve ideal tutumların nasıl olması gerektiği konusunda siz değerli velilerimizi bilgilendirmek istedik. Aile çocuğun ilk soysal deneyimlerini edindiği yerdir. Kişilik gelişiminde ailenin çok önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Çocuğun aile ortamında olumlu kişilik özellikleri geliştirmesi için ailenin çocuğa karşı sergilediği tutumlar çok önemlidir. Aile bireyleri çocuklarına sağlıklı tutumlar sergilemelidir. Ailelerin tutumları bir takım faktörlerden etkilenebilir. Anne babanın kişilik özellikleri, yetiştikleri çevre ve sosyo-kültürel yapıları çocuk geliştirme tutumlarını etkileyebilir.

2 ***AŞIRI İZİN VERİCİ TUTUM*** -Bu tutuma sahip anne babalar çocuklarının isteklerini mantıklı olmasa bile yerine getirirler ve anne babaların isteklerinden çok çocuğun istekleri ön plana çıkar. -Çocuğa herhangi bir sınır konulmaz ve sınırsız özgür olabilecekleri bir ortam yaratılır. -Çocuğun hatalı davranışları hoşgörü ile karşılanır ve kabul görür. -Çocuk, ailede söz sahibi kişi konumundadır. -İzin verici tutumu benimseyen ailelerde nadiren disiplin uygulanır. Bu tutum içindeki bir aile misiniz? -Size vurduğunda, kötü bir laf söylediğinde, gülüp geçiyor musunuz? - İstenmeyen davranışları olunca çocuktur, büyüyünce öğrenir diyor musunuz? -Ev içi sorumluluklarını yapmayınca yemek yemeyi reddedince aman canım zorlanmaya gelmiyor diyor musunuz? -Evde onun istediği yemekler pişirilip onun istediği TV kanalları izlenip dışarıda her zaman onun istediği yerlere mi gidiliyor? -Baş edemediğinizi hissediyor bu nedenle de, sabırla büyümesini mi bekliyorsunuz -Daha bağımlı bireyler olurlar -Sosyal açıdan daha az sorumluluk alma eğilimini gösterirler. -Bu çocuklar arzu ve isteklerini denetlemesini pek öğrenemezler. -Dış dünyada da her zaman kendi istekleri anında yapılacak zannederler. -Okul gibi kurallı sosyal ortamlarda kurala uymada sıkıntı yaşarlar. -En büyük sorun evdeki izin verici tutumun dış dünyada bulunamayışıdır. Bu bakımdan hayal kırıklığına uğrarlar.

3 ***AŞIRI KORUYUCU TUTUM*** -Koruyucu tutuma sahip aileler, çocuklarını aşırı derecede korur ve kontrol ederler. -Çocukların yapabileceği pek çok şey, anne baba tarafından yapılır ve böylece çocukların kendi deneyimleri yoluyla öğrenmeleri engellenir Bu tutum içindeki bir ailenin yapacağı davranışlar nelerdir? -Okul çantasını hazırlamak. Giysilerini seçmek ve fazlaca giydirmek. Çocuk kendi yiyebilecek yaşta iken annenin yedirmesi. Gereğinden fazla yemek yedirmek. -Düşmesine, koşmasına, gözden uzaklaşmasına izin vermemek. Hata yapmasına izin vermemek, yanlışlarını fazla ayıplamak. Ailenin tüm yaşamını çocuğun etrafında sürdürmesi. -Çocuğunuzun hareketlerini başına gelebilecek fiziksel zararlardan korumak için engellemek. -Çocuğunuza hiçbir ev işi sorumluluğu vermemek. -Düzenli olarak çocuğunuzun ev ödevini yapmak -Çocuğunuzun sizin seçtiğiniz dışındaki arkadaşlarıyla dışarı çıkmasına izin vermemek. -Ayrı bir yatağı olmasına karşın, çocuğunuzla birlikte uyumak. -Çocuk, anne babaya bağımlı olur, tek başına hareket etmekten korkar. Bu durum sıklıkla anne çocuk arasındaki ilişkide görülmektedir. -Koruyucu tutumla büyüyen çocuk sosyal ilişkilerinde başarısız, bağımlı bir birey olacaktır. -Bu çocuklar girişimci olmayan, özgüveni gelişmemiş, sorumluluk almakta güçlük yaşayan, kendini tanımak ve sınırlarını bilmekte zorlanan, daima başkasının desteğini arayan, sosyal ortamlardan uzak dururlar.

4 ***MÜKEMMELLİYETÇİ TUTUM*** -Bu tutuma sahip anne babalar, yaşantıları boyunca ulaşamadıkları amaçlara kendi çocuklarının potansiyellerine bakmadan ulaşmalarını beklerler. -Çocuklardan beklentileri yüksektir ve çocuklarının hata yapmalarını kabullenemezler Bu tutum içindeki bir aile misiniz? -Çocuğunuzun hatalarına karşı tahammülsüz müsünüz? -İçten içe daha iyisini yapabileceğini mi düşünüyor musunuz? -Çocuğun becerilerinin kısa zamanda ilerleme göstermesini mi bekliyorsunuz? -Çocuğunuzu kıyaslıyor ve hatalarını yüzüne vuruyor musunuz? -Anne baba olarak kesin kurallar ve kalıplarınız var mı? Bunları esnetemiyor musunuz? -Cezalarınız katı ve sert mi? -Ev ödevlerini yaparken panik halinde olurlar. Ya öğretmenim beğenmezse? Ya annem kızarsa? Babam ne der! Vb. endişelerle daha çok hata yaparlar ve eğitim hayatlarının en başından okul kendileri için KÂBUS olur. -Çocuk aileyi mutlu etmek için her şeyde üstün ve en iyi olmak isteyebilir. Hırslı-kıskanç ve rekabetçi olabilir. En iyi olmak için hileye başvurabilir. Kibirli ve burnu büyük olabilir. -Aslında ne istediklerini bilmezler; çünkü kendileri için değil aileleri için başarılı oluyorlardır. -Kendilerinin değersiz ve başarısız olduğunu düşünür. -Hep başarıya yönelik çabalarlar ve istedikleri seviyeye ulaşmadıklarında hayal kırıklığı yaşarlar.

5 ***TUTARSIZ TUTUM*** -Bu tutuma sahip aileler, aşırı hoşgörülü davranış ile otoriter tutum arasında gidip gelirler. -Çocuğun yaşadığı toplum içinde onaylanan ve onaylanmayan davranışı öğrenmesi gerekir. Tutarsız tutumu benimseyen ailelerde onaylanan davranışın ne olduğu çocuk tarafından anlaşılmadığı için sorun yaşanır. -Tutarsız tutumu benimseyen ailelerde aynı çocuk için ebeveynlerden birinin doğru bulduğu davranışı diğeri yanlış olarak değerlendirmektedir. Bu tutum içindeki bir aile misiniz? -Anne ya da babadan birinin izin verdiğine diğeri izin vermez, -Aile içinde ortak kararlar alınamaz, -Büyük ailelerde, ailenin çocuğa koyduğu kurallar aile büyükleri tarafından (dede, büyükanne vs.) hiçe sayılır. -Çocuk anne babadan birine kendini daha yakın hissederken, diğerinden uzaklaşır, -Diğer insanlara güven duymazlar -Dengesiz, tutarsız ve aşırı isyankar ya da boyun eğici bireyler olarak yetişebilirler. -İnatçı, her istediğinin yapılması için tutturan biri olup nerede nasıl davranacağını bilemez. -Anne babanın farklı tutumları, çocuğun davranışlarına rehberlik edecek dengeli değer ve yargılarının oluşumunu engeller. -Yetişkin olduklarında da kendilerinden emin olamayabilirler. -Bu çocuklar çıkarcı bir kişilik geliştirebilirler. Kimden ne elde ediyorsa ona yönelebilirler.

6 ***İLGİSİZ TUTUM*** -İlgisiz anne- babalar çocuğun isteklerine karşı herhangi bir sınırlama getirmezler ve onun istek ve gereksinimlerine karşı kayıtsız davranırlar. -Çocuklarının önemsemezler ve onların ihtiyaçlarını görmezden gelirler. -Zamanla olumsuz davranış göstermeye başlarlar -Dikkat çekmeye ve çevreye varlığının ispatlamaya çalışırlar. -Saldırgan, iletişim sorunları yaşayan ve özgüveni düşük bireyler olabilirler. ***OTORİTER TUTUM*** -Bu tutumu benimseyen anne babalar, aşırı kontrollüdür. -Etkileşimlerinde daha az sıcak ilişkiler kurarlar -Çocuğun gelişim düzeyini ve isteklerini dikkate almadan,ondan kendilerinin uygun gördüğü davranmalarını isterler. -Kurallar katı bir şekilde uygulanır ve itaate önem verililr. -Ailenin istediği davranışlar yerine getirilmediğinde çocuk cezalandırılır. -Bağımlı ve zayıf ilişkilere sahip olurlar -İtaatkar ve saldırgan olma eğiliminde olurlar -Tedirgin, kararsız ve özgüvenleri yetersiz olur.

7 PEKİ, OLMASI GEREKEN NEDİR? NASIL DAVRANMALIYIZ? ***DEMOKRATİK TUTUM*** -Anne babalar tutumları arasında en sağlıklı olan bu tutumda çocuklara hoşgörülü, güven verici ve destekleyici yaklaşım benimsenir. -Bu tutuma sahip anne babalar, çocuklarına sıcak davranır ve koşulsuz saygı ve sevgi gösterirler. -Çocukların her durumda düşüncelerini belirtmelerini ve paylaşmalarını desteklerler. -Anne babaların davranışları, birbirleriyle tutarlı ve kurallıdır. -Anne babalar her çocuğun kendine özgü bir gelişim kapasitesi olduğunu bilir ve ona uygun davranırlar. -Çocukların gelişimlerine uygun düzeyde olgun davranmalarını beklerler -Aileler çocukları ile ortak etkinliklerde bulunurlar ve onlara sorumluluk verirler; gerekli durumlarda desteklerler. -Özerk davranışların desteklenmesine dikkat edilir. -Çocukların kendilerini ifade etmelerine ve özdenetim kazanmalarına katkı sağlayacak ortamlar sunulur. Bu tutumun sonuçları nelerdir -Sosyal ve duygusal anlamda daha yeterli, -Diğer bireylerle daha çok iş birliği içerisinde, -Kendine güvenen, -Uyumlu, -Yaratıcı, -Bağımsız, -Sorumluluk sahibi, -İnsanlara güvenebilen ve sevilen bireyler olarak yetişirler.

8 Bu tutum içindeki bir ailenin yapacağı davranışlar nelerdir? -Ona zaman ayırın, pahalı oyuncaklardan iyidir. - Takdiri çocuğa değil davranışına yapın. -Çocuğun gelişim düzeyine uygun kurallarınız olsun. Koyulan kuralların nedenlerini çocuğunuzla paylaşın. -Çocuklarınıza nitelikli zaman ayırın. -Gelişimine uygun etkinliklerde bağımsız davranış gösterme fırsatı sunun. -Çocuğun gelişimine uygun sorumluluk verin. Örneğin, akşam yemeği için masa hazırlamada çocuktan peçeteleri yerleştirmesi veya masa örtüsünü sermede yardım istenebilir. -Olumsuz davranışlara verilecek cezaları en baştan konuşun. Tutarlı davranın. Mutlaka o cezayı verin ve neden ceza aldığını çocuğunuza anlatın. Ardından çocuğunuzdan neden ceza aldığını anlatması isteyin. Böylece ceza annem beni sevmediği için verilmemiş olur. -Zihinsel olarak hangi yaşta hangi becerileri yapabileceği araştırın ve çocuğunuza ona göre davranın. - Her çocuğun kendine has, biricik ve tek olduğunu kabul edin. Bazı çocukların ezberi zayıf olabilir, bazılarının resmi kötüdür, bazıları hala harf yutuyordur, bazıları ise fazla girişken olmayabilir. -Ona verdiğiniz sözleri mutlaka yerine getirin. Çocuğunuza ulaşabileceği hedefler koyun ve bunlara ulaştığında onu ödüllendirin. -Duygularını rahatlıkla ifade edebileceği ortamlar sağlayın -Bu şekilde yetişen çocukların; başarısız olma kaygıları yoktur. Yenilgi durumlarında olgun davranırlar. Yakıcı bir hırsları yoktur, paylaşımcılardır; ancak yeri geldiğinde de kendilerini korumayı çok iyi bilirler. Benlik saygıları yüksektir. Ergenliklerini daha az çatışmalı geçirmeleri, erişkin yaşamlarında hayatın iniş-çıkışlarına ve zorluğuna karşı psikolojik savunmaları güçlü sağlıklı bireyler olacakları öngörülmektedir. KIYASLAMA YAPMAYIN! UNUTMAYIN KIYASLAMAK ONU REDDETMEKTİR!