BĠLKENT ÜNĠVERSĠTESĠ YANGIN ÖNLEME VE SÖNDÜRME YÖNERGESĠ

Transkript

1 AĢağıdaki yönerge 2005 yılında yapılmıģ olup kitap halinde yayınlanmıģtır ve tarihinden geçerli olarak güncellenmiģtir. ONAY hanesindeki isimler değiģmeyeceği için aynı Ģekilde korunmuģtur. DeğiĢiklikler ise, orjinal kopyalarında kendilerince yapılması ve saklanması için, tüm birimlere tarihinde, liste olarak gönderilmiģtir. (DEĞĠġĠKLĠK 1) BĠLKENT ÜNĠVERSĠTESĠ YANGIN ÖNLEME VE SÖNDÜRME YÖNERGESĠ 2005

2 ĠÇĠNDEKĠLER KONULAR MADDE NO SAYFA NO B.Ü.Yangın Ön.ve Sön.Yön. Onay Protokol BĠRĠNCĠ KISIM BĠRĠNCĠ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER Amaç 1 Kapsam 2 1 Yasal Dayanak 3 1 Uygulama 4 1 Görev Yetki ve Sorumluluk 5 1 Genel Sorumluluk ve Yasaklar ĠKĠNCĠ BÖLÜM TANIMLAR Tanımlar ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KAÇIġ YOLLARI, KAÇIġ MERDĠVENLERĠ, ÇIKIġ KAPILARI KaçıĢ Yolları 8 4 KaçıĢ Merdivenleri 9 5 ÇıkıĢ Kapıları 10 5 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BĠNA BÖLÜMLERĠNE VE TESĠSLERĠNE ĠLĠġKĠN HUSUSLAR Genel 11 5 Kazan Dairesi 12 5 Yakıt Depoları 13 5 Mutfaklar 14 5 Bacalar 15 6 Sığınaklar 16 6 Otoparklar 17 6 Çatılar 18 6 Asansörler 19 6 Paratonerler 20 6 Transformatör (Trafo Mrk.) 21 6 Jeneratör 22 6

3 BEġĠNCĠ BÖLÜM ELEKTRĠK TESĠSATI, ACĠL DURUM AYDINLATMASI ve YÖNLENDĠRMESĠ Elektrik Tesisatının Kontrolü 23 7 Ġç Donanım 24 7 Acil Durum Aydınlatması 25 7 Aci Durum Yönlendirmesi 26 7 ALTINCI BÖLÜM YANGIN ALGILAMA VE UYARI SĠSTEMLERĠ Genel 27 7 Algılama ve Ġhbar Donanımı 28 7 Alarm Verme 29 8 Yangın Kontr.Pan.Tekr.Pan.Gazlı Sönd.S Elektrik Donanımının Kontrolü 31 8 YEDĠNCĠ BÖLÜM YANGIN SÖNDÜRME SĠSTEMLERĠ Genel 32 8 Sulu Söndürme Sistemleri 33 8 Yangın Dolapları Sistemleri 34 8 Hidrat Sistemi 35 8 Sprinkler Sistemi 36 9 Köp., Gazlı ve Kuru Kim.Toz.Sabit Sön.Sis TaĢınabilir Yangın Söndürme Tüpleri 38 9 Düzenli Testler ve Bakım 39 9 SEKĠZĠNCĠ BÖLÜM YANGIN GÜVENLĠĞĠ SORUMLULUĞU, EKĠPLER, EĞĠTĠM, DENETĠM, ĠġBĠRLĠĞĠ VE ÖDENEK Yangın Güvenliği Sorumluluğu 40 9 Ekiplerin KuruluĢu 41 9 Ekiplerin Görev ve ÇalıĢma Esasları Araç Gereç ve Malzeme Eğitim Denetim ĠĢbirliği Ödenek 47 11

4 DOKUZUNCU BÖLÜM SON HÜKÜMLER Yönergeye Aykırı Durumlar Yürürlükten Kaldırılan Hükümler Mevzuat Hükümleri Yürürlük Yürütme ĠKĠNCĠ KISIM B.Ü.Ġtfaiye Aracı Talimatı Yangın Ġhbar Rehberi 1 Mesai Ġçerisinde 1 SSGM Personeli DıĢındaki Personel 1 SSGM Personeli 1 Mesai DıĢında 1 SSGM Personeli DıĢındaki Personel 1 SSGM Personeli 1 Tarafların Birbirleri ile ĠletiĢim Bilgileri 2 Bilkent Üniversitesi 2 Tepe Savunma Güvenlik 2 Hacettepe Beytepe Kampüsü 2 Rektörlüğe Bağlı Birimlerin Yangınla Ġlgili Görevleri 2 SSGM Doğu Kampüs Birim Amiri 3 SSGM Mrk.Kampüs Md.Yrdc.ları Amirleri 3 Bütün Sekreterlikler ve Ofis ÇalıĢanları 3 Merkez Doğu Sağlık Merkezi ÇalıĢanları 4 Kütüphane ÇalıĢanları 4 Kütüphane Özel Yangın Alarm Talimatı 4 Kafeteryalar Müdürlüğü ÇalıĢanları 5 Destek Hizmetleri Müdürlüğü ÇalıĢanları 5 Yurtlar Müdürlükleri ÇalıĢanları 5 Çevre Müdürlüğü ÇalıĢanları 5 Yapı ĠĢleri Teknik Daire BaĢkanlığı ÇalıĢanları 6 Lojman ĠĢletmeleri Müdürlüğü ÇalıĢanları 6 Fen Fakültesi Ġleri AraĢtırma Laboratuvar ÇalıĢanları 6 Fen Fakültesi Ġleri AraĢtırma Laboratuvarı Yangın Ġçin Özel Müdahale 7 SSGMd.lüğü Nöbetçi Amirinin Görevleri 7 Bilkent Üniversitesi SSGMd.lüğü Ġtfaiye Servisi 8 Ekipler 8 Söndürme Ekibi 8 Kurtarma ve Tahliye Ekibi 9 Koruma Ekibi 9 Ġlk Yardım Ekibi 10 YSC Nasıl Kullanılır 10 LPG Gaz Tüplerinin Kullanılması ile ilgili Esaslar 10 Yangın Halinde Uyulması Gereken Kurallar 11

5 ÜÇÜNCÜ KISIM EKLER Ek 1 Transformatör (trafo) jeneratör Haritası Ek 2 Yangın Söndürme Cihazı Bakım Kartı Ek 3 Merkez Doğu Kampüs Hidrant Yerleri Listesi Ek 4 Merkez Doğu Kampüs YSC.ları Listesi Ek 5 Üniversitede Yangına KarĢı Kullanılacak Malzemeler Listesi Ek 6 DeğiĢiklik Kayıt Çizelgesi Ek 7 Yangın Söndürme Tatbikat Sonuç Formu Ek 8 Ġtfaiye Aracı Malzeme Listesi Ek 9 Yangın Söndürme Cihazı Nasıl Kullanılır Ek 10 Yangın Emniyet Talimatı

6 BĠLKENT ÜNĠVERSĠTESĠ YANGIN ÖNLEME VE SÖNDÜRME YÖNERGESĠ ONAY../ /200.. KürĢat AYDOĞAN Rektör Yardımcısı

7 PROTOKOL BĠLKENT ÜNĠVERSĠTESĠ HACETTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ TEPE GRUBU DOĞAL AFETLER VE OLAĞANÜSTÜ HALLERDE ĠġBĠRLĠĞĠ SAĞLANMASI AMACI ĠLE AġAĞIDAKĠ PRENSĠPLERDE ANLAġMIġ BULUNMAKTADIR. 1. Yukarıda belirtilen üç kuruluģ Doğal Afetler ( yangın, su baskını, deprem ) ve olağanüstü hallerde aynı koruma bölgesinde bulunduklarından, Ġtfaiye, kurtarma, Ġlk yardım servislerinde olanakları elverdiğince birbirlerine yardımcı olurlar. 2. Sözkonusu yardımlaģma, taraflardan birinin temsilcisinin (Bilkent Sivil Savunma Güvenlik Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü Koruma ve Güvenlik Müdürlüğü, Tepe Grubu Savunma ve Güvenlik Sistemleri Koordinatörlüğü) istemi ile baģkaca bir emir beklemeksizin yerine getirilir. 3. Taraflar arasındaki bu yardımlaģma 1. Maddedeki konular için geçerlidir. 4. Tarafların birbirleri ile iletiģim bilgileri ektedir. 5. ĠĢ bu protokol 5 madde olup, taraf temsilcileri ile imza altına alınmıģtır. F.Salih OLUÇ Cevdet YALÇIN Okan DOĞRAMACILAR Bilkent Üniversitesi Beytepe Kampüsü Tepe Savunma ve Güvenlik SSG.Md. Kor. ve Güv.Md. Sistemleri Koordinatörü

8 BĠLKENT ÜNĠVERSĠTESĠ YANGIN ÖNLEME VE SÖNDÜRME YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ KISIM BĠRĠNCĠ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER AMAÇ Madde 1- Bu yönergenin amacı; Bilkent Üniversitesi tarafından kullanılan binaların, tasarımı, yapımı, iģletimi, bakımı ve kullanımı aģamalarında herhangi bir Ģekilde çıkan yangında, can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirler ile organizasyon, eğitim ve denetimi sağlamaktır. KAPSAM Madde 2- Bu yönerge; Bilkent Üniversitesinin her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı olan iģletmelerinde alınacak yangın önleme ve söndürme önlemlerini, yangının, ısı, duman, zehirleyici gaz,boğucu gaz ve panik nedeniyle oluģan can güvenliğine yönelik tehlikeleri enaza indirmek için gerekli olan tasarım, yapım, kullanım, bakım ve iģletim esaslarını kapsar. YASAL DAYANAK Madde 3- Bu yönerge; TARĠHLĠ VE 7126 SAYILI Sivil Savunma Kanununun Ek 9. maddesi tarihli ve 3152 sayılı ĠçiĢleri Bakanlığı TeĢkilat ve Görevleri hakkındaki kanunun 33. maddesi ve tarihli ve 180 sayılı Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30 / A Maddesine dayanılarak hazırlanmıģtır. UYGULAMA Madde 4- Bu yönerge Bilkent Üniversitesi YerleĢkesi içerisindeki her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan iģletmelerinde uygulanır. GÖREV YETKĠ VE SORUMLULUK Madde 5- Bu yönergenin uygulanmasından, Genel Sekreter Yardımcısı, Sivil Savunma ve Güvenlik Müdürlüğü ile Yapı ĠĢleri Teknik Daire BaĢkanlığı müģtereken sorumludur. GENEL SORUMLULUK VE YASAKLAR Madde 6- Bu Yönergenin uygulanmasında genel sorumluluk ve yasaklar aģağıda belirtilmiģtir. a) Yangını Haber Verme: Herhangi bir yerde kontrol dıģı ateģ veya duman çıktığını görenlerin, bunu doğru Ģekilde tarif ederek (Yangının yeri, cinsi, büyüklüğü) öncelikle yangının büyüklüğüne göre, yangın butonuna basar, en yakın SSGM personeline bildirir. Santral Acil hat. (-6666-) ta bildirir. Üniversite itfaiyesi yangın bölgesine sevk edilir. Yangın büyüme eğiliminde ise, BüyükĢehir Ġtfaiyesinin Nolu telefonu aranır. Bu arada, SSGM. G.S.Yrdc. Rektör Yrdc.ları ve Rektör e haber verilir. Ot ve Orman Yangını ise, Ayrıca 117 Orman Yangın Hattına da bilgi verilir. (ayrıntı bilgiler 2.kısımdadır.) b) Söndürme Malzemeleri: YerleĢkedeki binalarda, bina eklentileri ve dıģ alanlarda bulunan sabit ve seyyar yangın söndürme tesis ve cihazlarını karıģtırmak, bozmak, kırmak ve kullanılmayacak hale getirmek yasaktır. 1

9 c) Park Yasağı: YerleĢke içerisindeki, sokak ve caddelerle araçların yangın söndürme cihazlarının kullanımını ve itfaiye araçlarının geçiģini zorlaģtıracak Ģekilde park etmeleri yol vermemeleri, yaya kaldırımını aģacak Ģekilde, tabela ve afiģ asılması, sergi açılarak yolun kapatılması, gibi fiil ve hareketler yasaktır. d) Açıkta AteĢ yakmak: Koru, park, bahçe ve piknik yapılan yerlerde ilgili kurum ve kuruluģları ile iģleticilere ve vatandaģlara, ocak yeri olarak ayrılmıģ yerler dıģında ateģ yakmak, ateģle ilgili iģler yapmak, anız, ot yakmak yasaktır. Kağıt, plastik, naylon gibi kolay yanan maddeler ile kıvılcımlı küllerin ve sigara izmaritlerinin kapalı alanlara, kapı önlerine,çöp kutularına, ormanlık alanlara, cadde ve sokaklara atılması ve dökülmesi yasaktır. e) Bina önünü açık bulundurma: Yangına ulaģmayı kolaylaģtırmak bakımından yapıların ana giriģi ve civarında, itfaiye araçlarının rahatlıkla yanaģmasını sağlamaya yönelik, Park yasağı konulur ve bu husus trafik levha ve iģaretleri ile gösterilir. f) Ġhbar telefonu: Telefon makinalarının yanına, güvenlik ve kontrol sistemlerinin bulunduğu yerlere, kırmızı zemin üzerine fosforlu sarı veya beyaz renkte YANGIN 110 yazılması zorunludur. g) Bina (yerleģke) sorumlusu: Bu yönergede yer alan, yangın güvenliği, yangına müdahale, itfaiye yardımı ve yasaklarla ilgili hususlara uyulmasından Üniversite Rektörüne karģı G.S.Y. sorumlu olup, hizmetlerin yürütülmesinde, S.S.G.M. ve bağlı ekipleri ile binalardaki görevliler sorumludur. h) Yangın Söndürücü Cihaz ve Tesisler: Binalardaki sabit veya seyyar yangın söndürme cihaz ve donanımını bozmak, kırmak, karıģtırmak, sökmek, içine yabancı maddeler koymak veya bunları kullanılmayacak hale getirmek, bozuk bir durumda tutmak, her ne suretle olursa olsun yangın musluklarının önünü kapatmak, itfaiyenin geçiģini güçleģtirecek Ģekilde araç park etmek, bina önüne ip çekmek, tente astırmak, sergi kurdurmak yasaktır. Yangın söndürücü ve malzemesi amacı dıģında kullanılamaz. i) Ġtfaiye Amirinin Talimatlarına Uyma Zorunluluğu: Gerek, Üniversite itfaiye görevlilerinin, gerekse olaya müdahale eden, itfaiye ekiplerinin görev yaptıkları sırada, yetkili itfaiye amirinin, can ve mal güvenliğini korumaya yönelik, vereceği, karar ve talimatlar diğer Üniversite görevlilerince ve bina sorumlularınca aynen yerine getirilir. j) Ġtfaiye Emrine Girmek: Üniversitedeki binalarda yangın çıkması durumunda, bina sorumluları, yerel itfaiye teģkilatı amirinin olay yerine gelmesinden sonra onun emrine girerler ve kendisine her konuda yardım etmek zorundadırlar. k) Ġtfaiye ile ĠĢbirliği: Üniversite görevlileri, bina kullanıcıları, bina görevlileri, gönüllü ekipler ve olay yerinde bulunan herkes, itfaiye ekiplerinin görevlerini yerine getirmesine yardımcı olurlar ve çalıģmasını engelleyici davranıģta bulunamazlar. ĠKĠNCĠ BÖLÜM TANIMLAR Madde 7: Bu yönergede geçen bazı kavramlar aģağıda tanımlanmıģtır. Acil Durum: Afet olarak değerlendirilen olaylar ve dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kasıt ve çeģitli amaçlarla ortaya çıkan olayların tümünün yol açtığı durumlardır. 2

10 Acil Durum Ekibi: Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binaların boģaltılmasını sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve söndürme olaylarına katılan ekiptir. Acil Durum Planları: Acil durum gerektiren olaylarda yapılacak iģler, koruma, arama-kurtarma ve ilkyardım konularının nasıl ve kimler tarafından yapılacağını gösteren ve acil durum öncesinde hazırlanması gereken planlardır. Açık Arazi ĠĢletmesi: Doğa Ģartlarına açık olan, otopark, piknik alanı, tesis ve benzeri gibi çeģitli amaçlarla kullanılan çeģitli büyüklükteki arazı iģletmeleridir. Alevlenme Noktası: Isınan maddeden çıkan gazların bir alevin geçici olarak yaklaģtırılıp, uzaklaģtırılması sonucunda yanmayı sürdürdüğü en düģük sıcaklıktır. Alev Yönlendirme Bacası: Bir yangında alevlerin istenilen yöne çekilerek, yangının geniģlemesini, önlemeye yönelik bacadır. Basınçlandırma: KaçıĢ yollarındaki iç hava basıncını yapının diğer bölümlerindeki, basınca göre daha yüksek tutarak, duman sızıntısını önleme yöntemidir. Duman Haznesi: Ġçinde duman toplanması amacıyla tavanda tasarlanan hacimdir. Duman Kontrolü: Yangın durumunda duman ve sıcak gazların yapı içindeki hareketini yada yayılımını denetlemek için alınan önlemlerdir. Duman Tahliyesi: Dumanın yapının dıģına kendiliğinden çıkması, yada mekanik yolla zorlamalı olarak atılmasıdır. Güvenlik Bölgesi: Binadan tahliye edilen Ģahısların güvenle bekleyecekleri bölgedir. Islak Sprinkler Sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan sprinkler sistemidir. Ġtfaiye Asansörü: Kullanımı doğrudan bina söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetim altında olan ve ek korunum uygulanması olan özel asansördür. KaçıĢ Aydınlatması: Normal aydınlatma devrelerinin kesintiye uğraması durumunda donanımın kendi gücüyle sağlanan aydınlatmadır. KaçıĢ Uzaklığı: Kat içinde herhangi bir noktada bulunan bir kullanıcının kendisine en yakın bir kat çıkıģına kadar almak zorunda olduğu yolun gerçek uzunluğudur. KaçıĢ Yolu: Binanın her hangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde ve sokağa kadar olan ve hiç bir Ģekilde engellenmemiģ bulunan yolun tamamıdır. Kapılar, katlardaki koridor ve benzeri geçiģler, kat çıkıģları, zemin kata ulaģan merdivenler ve bina çıkıģına giden yollar bu kapsamdadır. Kuru Boru Sistemi: Normalde içinde su bulunmayan ancak yangın durumunda itfaiyenin zemin düzeyinden su basabileceği düģey borudur. Sulu Boru Sistemi: Normalde sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan düģey borudur. Korunumlu Merdiven: Yangına karģı dayanıklı bir malzemeyle çevrili ve zemin düzeyinde bir son çıkıģla güvenlikli bir alana açılan yangın merdivenidir. Ortak Merdiven: Birden çok sayıda kullanım birimine hizmet veren kaçıģ merdivenidir. 3

11 Otomatik Sistem: ĠĢlevini kendi kendine yerine getiren sistemdir. Sertifikalı: TSE veya TSE tarafından kabul gören uluslararası bir onay kuruluģu tarafından test edilerek ilgili standartlara uygunluğu onaylanmıģ ekipman, malzeme veya hizmetlerdir. Sprinkler: Yangınları söndürmek ve geliģen yangınları itfaiye gelinceye kadar, sınırlamak amacıyla, kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik sistemlerdir. SıvılaĢtırılmıĢ Petrol Gazları ( SPG ve LPG): SıvılaĢtırılmıĢ propan, propilen, normal bütan, izobütan ve bütilen bileģiklerini veya bileģiklerin karıģımlarını ifade eder. Son ÇıkıĢ: Bir yapıdan kaçıģ sağlayan yolun yapı dıģındaki güvenlikli bir alana (yol, cadde vs.) geçiģ veren bitiģ noktasıdır. Yangın Bölmesi ( Bariyeri): Bina içinde, yangının ve dumanın ilerlemesi ve yayılmasını tanımlanan süre için durduran, yatay veya düģey konumlu elemandır. Yangın Bölgesi: Yangın durumunda, uyarı ve söndürme önlemleri diğer bölümlerdeki sistemlerden ayrı olarak devreye giren bölümdür. Yangına KarĢı Dayanıklılık: Bir yapı bileģeni, yada elemanının yük taģıma, bütünlük veya yalıtkanlık özelliklerini belirlenen bir süre koruyarak, yangına karģı dayanmasıdır. Yangın Kapısı:Bir yapıda kullanıcılar, hava ya da nesneler için dolaģım olanağı sağlayan, kapalı tutulduğunda duman, ısı, alev geçiģine belirli bir süre direnecek nitelikteki, kapı-kapak yada kepenktir. Yangın Kompartımanı: Bir bina içerisinde, üstü ve altı da dahil olmak üzere her yanı en az 60 dakika yangına karģı dayanıklı yapı elemanlarıyla duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmıģ (hacim) bölümdür. Yangın Merdiveni: Yangın durumunda bir aradaki insanların emniyetli ve hızlı bir Ģekilde bölgeden ayrılması için, özel olarak yapılan yangından korunmuģ kaçıģ merdivenidir. KaçıĢ yolları bütününün bir parçası olup, diğer kaçıģ yolu bölümlerinden bağımsız olarak tasarlanamazlar. Yangın Türleri: Yangın türü yanmakta olan maddeye göre çeģitlidir ve dört sınıfa ayrılır. a) A Sınıfı Yangınlar ; Yanıcı katı maddeler yangınıdır. Odun, kömür, kağıt, ot, dökümanlar, plastikler gibi madde yangınları bu sınıfa girer. b) B Sınıfı Yangınlar; Yanıcı sıvı maddeler yangınıdır. Benzin, benzol, makine yağları, laklar, yağlı boyalar, katran,asfalt gibi madde yangınları bu sınıfa girer c) C Sınıfı Yangınlar; Yanıcı gaz maddeler yangınıdır. Metan, propan, bütan, sıvılaģtırılmıģ petrol gazı, (SPG) asetilen, havagazı ve hidrojen gibi gaz yangınları bu sınıfa girer. d) D Sınıfı Yangınlar; Lityum, sodyum, potasyum, aliminyum, magnezyum gibi yanabilen hafif ve aktif metallerle, radyoaktip maddeler yangınıdır. 4

12 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KaçıĢ Yolları KAÇIġ YOLLARI, KAÇIġ MERDĠVENLERĠ, ÇIKIġ KAPILARI Madde 8 Gerçek bir kaçıģ yolu bir yapının herhangi bir noktasından yer seviyesindeki caddeye kadar olan devamlı ve engellenmemiģ kaçıģ yolunun tamamıdır. KaçıĢ yolu kapsamına, oda ve diğer bağımsız bölmelerden çıkıģlar, her kattaki koridor ve benzeri geçitler, kat çıkıģları, zemin kata ulaģan merdivenler, zemin katta merdiven ağızlarından, aynı katta yapı son çıkıģına götüren yollar ve son çıkıģ dahildir. Yangın ve diğer acil durumlarda hızlı kaçıģların sağlanması için kaçıģ yollarının belirlenmesi gerekir. KaçıĢları engellememek için çıkıģlara, kapılara kilit, sürgü vb.bileģenleri takılmayacaktır. Ancak, koruyucu güvenlik açısından, gerekli tedbirler alınacaktır. Asansörler kaçıģ yolu olarak kabul edilmez. KaçıĢ Merdivenleri Madde 9: Yangın durumunda, bir binadaki insanların emniyetli ve hızlı bir Ģekilde bölgeden ayrılmasında kullanılmak üzere özel olarak tasarlanan korunumlu merdivenlerdir. Yapının olağan merdivenlerinden yangında kullanılabilecek özellikte olanları da yangın merdiveni olarak kabul edilir. Yangın merdivenleri, kullanılan kaçıģ yolları bütününün bir parçasıdır ve diğer kaçıģ yolları öğelerinden bağımsız tasarlanamazlar. ÇıkıĢ Kapıları Madde 10: ÇıkıĢ kapılarının geniģliği 80 cm.den az olmayacak, kapılarda eģik olmayacaktır. Döner kapılar ve turnikeler, çıkıģ kapısı olarak kullanılmayacaktır. KaçıĢ merdivenlerine, kaçıģ geçitlerine açılan çıkıģ kapılarının kanatları kullanıcıların hareketini engellemeyecek, kullanıcı yükü 50 kiģiyi aģan mekanlardaki çıkıģ kapıları kaçıģ yönüne doğru açılacak ve kendiliğinden kapanan düzeneklerle donatılacaktır. KaçıĢ merdiveni ve yangın güvenlik holü geçiģ kapıları, elle açılabilecek ve kilitli tutulmayacaktır. GENEL DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BĠNA BÖLÜMLERĠNE VE TESĠSLERĠNE ĠLĠġKĠN HUSUSLAR Madde 11:Binaların yangın bakımından, kritik özellikler gösteren kazan daireleri, yakıt depoları, bacalar, sığınaklar, otoparklar, mutfaklar ve çatılar, asansörler, paratoner, transformatör (trafo) jeneratör gibi kısımlarda alınacak önlemleri kapsar. Bu yerlere yanıcı madde atılması veya depolanması yasak olup, belirli aralıklarla temizlenmesi, bakımının yapılması zorunludur. YĠTD. BaĢkanlığı anılan hususlar ile ilgili yetkili birimdir. Kazan Dairesi Madde 12: Doğu YerleĢkede; Lojmanlar K blok, 90. yurt, Bilintur kafeterya, Merkez Orta YerleĢkede; MSSF, 101ve 106 nolu lojmanların, ısı santralleri doğal gazlı olup çalıģır durumdadır. Merkez YerleĢkenin tamamı Meteksan dan alınan kızgın su sistemi ile çalıģmaktadır. Doğu YerleĢkede; lojmanlar Jblok, ĠDMYO, C ve N binası, TOMYO, ĠDV Ġlköğretim Okulu, Merkez Orta YerleĢkede; 103 nolu lojman,10,11,23,29,36,40 ve 43. lojmanlar, eski rektör konutu, öğrenci dekenlığı, sera binası,meteksan market, çevre koruma müdürlüğü binası, iktisat ek bina, güzel sanatlar binası, rektörlük, 5

13 G binası, iktisat, fen fakültesi, ileri araģtırma, merkez spor salonu, kafeterya, 71. ve75. yurtlardaki kazan daireleri gerektiğinde fuel oil ile çalıģabilecek Ģekilde faal olup, ısıtmada kızgın su sistemine geçildiği için kullanılmamaktadırlar. Yakıt Depoları Madde 13: Yakıt depoları yangına dayanıklı bölmelerde ve kazan daireleri içinde gömülü vaziyettedir. Yeterli havalandırmaları vardır. Mutfaklar Madde 14: Üniversitede, Merkez Kampüste 12, Doğu Kampüste 3, Orta Kampüste 1 olmak üzere toplam 16 adet mutfak hizmet vermektedir. Merkez Kampüs Haksan; Bilintur Tabldot Kafeterya, Caféin, Coffee Break, Kıraç, Speed, Bilka Kantin ĠĢlt.Halı Saha Café, Cafe Dolce, Sözeri Pide, Express Café, Orta Kampüs; Mozart Café, Doğu Kampüs, Bilintur Catering Centre, Coffee Break, BUPS dur. Bacalar Madde 15: Her kazan dairesi için ayrı baca vardır. Bacalar yılda 2 kere yetkili (itfaiye) kiģiler tarafından temizletilir. YĠTDB.sorumludur. Kontrol edildiğini gösterir form tutulur. (YĠTDB) Sığınaklar Madde 16: Üniversiteye ait sığınak yerleģim planı hazırlanarak Sivil Savunma Planında ele alınmıģtır. Otoparklar Madde 17: Merkez YerleĢkede 11 adet Akademik, 11adet Öğrenci ve ziyaretci, 2 adet Üniversite araçları, Yurtlar ve Lojmanlar otoparkları olmak üzere toplam 24 adet otopark, Merkez ve orta yerleģkede 1 adet Akademik, 1 adet Öğrenci, 1 adet VĠP olmak üzere toplam 3 adet otopark, Doğu YerleĢkede 4 adet Akademik, 4 adet öğrenci, Yurtlar ve Lojmanlar olmak üzere toplam 10 adet otopark mevcuttur. YerleĢkede toplam 37 adet otopark bulunmaktadır. Çatılar Madde 18: Çatılarda yangına karģı koruma gereçlerinden baģka bir eģya, yanıcı, patlayıcı madde bulundurulmaz. Çatıya elektrik tesisatı çekilmez. Çatı giriģ kapıları devamlı kilitli tutulur. Çatıya yetkili kiģilerin izniyle çıkılabilir. Çatı araları periyodik olarak temizlenir. YĠTDB Sorumludur. Temizlik formu tutulur. Asansörler Madde 19: Asansörler TS ye uygun olarak üretilmiģ ve yerleģtirilmiģtir. Asansör kuleleri ve makina daireleri yangına dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden yapılmıģtır. Asansörler jeneratör desteklidir. Asansörlerin üst kısımları yangın ve tehlike anında mekanik olarak açılmaktadır. Asansör periyodik bakımlarından YĠTDB lığı sorumludur. Paratonerler Madde 20: YerleĢkedeki tüm binaları kapsamına alan, değiģik yerlere monte edilmiģ paratoner sistemi mevcuttur. Her yıl gerekli bakımları yapılmaktadır. (YĠTDB) 6

14 Transformatör (trafo mrk.) Madde 21: YerleĢkenin 19 ayrı noktasında çalıģır durumda transformatör vardır. Kapıları kilitli olup, sürekli bakımları yapılmaktadır. Tabanı, tavanı, duvarları yangına dayanıklıdır. Yağ toplama çukuru ve Sekonder koruma sistemleri vardır. Transformatör yerleri haritası (Ek- 1) dedir. Jeneratör Madde 22: Jeneratörlerin bulunduğu odaların duvarları, tabanı ve tavanı yangına dayanabilecek Ģekilde yapılmıģtır. Jeneratör yakıt deposunun bulunduğu yerdedir. Gerekli önlemler alınmıģtır. YerleĢkede 2 ayrı noktada jeneratör vardır. Jeneratör yerleri haritası (Ek - 1) dedir. BEġĠNCĠ BÖLÜM ELEKTRĠK TESĠSATI, ACĠL DURUM AYDINLATMASI ve YÖNLENDĠRMESĠ Madde 23: YerleĢkede bulunan binalar, kurulan elektrik donanımları, kaçıģ yolları aydınlatmaları, yangın algılama ve uyarı sistemleri, yangın veya benzeri bir acil durumda, binalarda bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve binaların emniyetli bir Ģekilde boģaltılmasını sağlayacak güvenli bir ortam oluģturacak Ģekilde tesis ve inģa edilmiģtir. Bir yangın baģlangıcını tüm binalarda bulunanlara duyuracak ayrı ayrı yangın alarm sistemi vardır. Binalardaki elektrik donanımları, kaçıģ yolları aydınlatması, yangın algılama ve uyarı sistemleri yetkililerce devamlı bakım ve kontrol altında tutulmaktadır. Ġç Donanım Madde 24: Üniversitenin elektrik iç donanımı, yürürlükte olan Elektrik Ġç Tesisleri Yönetmeliği ne uygundur. Uzatma Kabloları TaĢınabilir cihaz ve aydınlatma araçlarının beslenmesi için her uzatma kablosu bir prize takılır. Sadece bir cihaz veya aydınlatma aracına bağlıdır. Topraklı tip uzatma kablosu kullanılmaktadır. Elektrik Planları Elektrik iç donanımına iliģkin Ģemalar, YĠTD BaĢkanlığı arģivinde gerektiğinde kullanılmak üzere bulunmaktadır. Kuvvetli Akım Tesisatı Kuvvetli akım donanımı ve topraklamalar Elektrik akım tesisleri ve topraklama yönetmeliği ne uygun olarak yapılmıģtır. Acil Durum Aydınlatması Madde 25: KaçıĢ yolları her zaman aydınlatılmıģ durumdadır. Olağanüstü durumlarda otomatik olarak devreye girmekte ve yeterli aydınlatmayı sağlamaktadır. Acil Durum Yönlendirmesi Medde 26:KaçıĢ yollarında yönlendirme iģaretleri dıģında, kaçıģ yönüyle ilgili Ģüphe ve karıģıklık yaratabilecek hiç bir ıģıklı iģaret veya nesne bulundurulmaz. 7

15 ALTINCI BÖLÜM YANGIN ALGILAMA ve UYARI SĠSTEMLERĠ GENEL Madde 27: Üniversite binalarında bulunan yangın alarm sisteminin beslenmesi, binaların elektrik donanımından ve aynı zamanda, mevcut jeneratörlerden ve akümülatör sistemlerinden yapılmaktadır. Yangın alarm sistemini oluģturan tüm kablolar ve uzak kontrol ve denetim merkezlerine iletiģim amacı ile kullanılan tüm hatlar, kopukluk, kısa devre ve toprak kaçağı gibi arızalara karģı sürekli olarak denetim ve kontrol altında tutulmaktadır. Algılama ve Ġhbar Donanımı Madde 28: Yangını haber vermek için uyarı butonları, lojmanlar, idari birimler binası hariç kısmen tüm binalarda dumanı algılama ve sesli uyarı sistemleri mevcuttur. Alarm Verme Madde 29: Bir yangın alarm sisteminin uyarması durumunda sesli ve ıģıklı olarak alarm verme aģağıdaki gibi yapılır. a) Binaların kullanılan tüm bölümlerinde çalıģanları yangın veya benzeri bir acil durumdan haberdar etmek için sesli veya ıģıklı uyarı cihazlarıyla, b) Üniversitede bulunan yangın ve acil durum ekiplerinin uyarılması Üniversite itfaiye ve BüyükĢehir Belediyesi itfaiye ye haber verilmesi için sesli ve ıģıklı uyarı cihazları ile direkt hatlar yada diğer iletiģim ortamları üzerinden yapılır. Yangın Kontrol Panelleri ve Tekrarlayıcı Paneller Gazlı Söndürme Sistemi Madde 30: Üniversitede sürekli görevli personel bulunan pek çok binada yangın kontrol paneli vardır. Yangın Kontrol panellerinde; Genel sistem arıza lambası, ıģıklı alfa nümerik gösterge ve her yangın veya arıza sinyali alındığında aktive olan sesli uyarı cihazları vardır. Elektrik Donanımının Kontrolü Madde 31: Üniversitenin elektrik donanımı, YĠTDB.Mühendisleri ile teknisyenleri tarafından sürekli kontrol edilir, raporlar hazırlanır. Raporlar YĠTD BaĢkanlığına bildirilir. Saptanan aksaklıklar yetkililerce en kısa sürede giderilir. GENEL YEDĠNCĠ BÖLÜM YANGIN SÖNDÜRME SĠSTEMLERĠ Madde 32: Yangın Söndürme Sistemleri, Üniversite binalarında yangın öncesi ve sırasında kullanılan sabit söndürme sistemidir. Binalardaki söndürme sistemlerinin kontrol ve bakımı sık sık yapılmakta, her 2 yılda bir tüm tüpler yetkili firmalarca doldurulmaktadır. Ayrıca doldurulan tüpler 6 ayda bir yine firmalarca teste tabi tutulmaktadır. Yangın söndürücüler bakım kartı örneği ( Ek - 2 ) dedir. Sulu Söndürme Sistemleri Madde 33: Sulu söndürme sistemi, yangın dolapları sistemi, Üniversitedeki tüm binalarda, her katta bulunmakta olup, su ihtiyacı Ģehir Ģebekesine bağlı, depolardan karģılanmaktadır. 8

16 Yangın Dolapları Sistemleri Madde 34: Yangın Dolapları Sistemi, sabit boru tesisatı ile yangın dolaplarından meydana gelir.yangın dolapları tüm binaların her katında olup, aralarındaki uzaklık 30 m.den fazla değildir. Kolaylıkla görünebilecek Ģekilde yapılmıģtır. Dolaplar yangın sırasında, hortum ve cihazların kullanılmasını zorlaģtırmayacak Ģekilde tasarlanmıģ, sadece yangın söndürme amacıyla kullanılmaktadır. Hortumlar, yuvarlak yarı sert TS.EN-694 normuna uygun çapı 25 mm. hortum uzunluğu 30 m.yi aģmamaktadır. Hidrant Sistemi Madde 35: Ġtfaiyenin kolay yanaģabileceği ve bağlantı yapabileceği Ģekilde, Merkez, Orta ve Doğu Kampüslerde ayrı ayrı düzenlenmiģtir. Sistemde kullanılan hidrantlar yer üstü yangın hidrantı olup, bakım iģlemleri için hat kesme vanaları vardır. Merkez ve Doğu Kampüste, direkt ġehir su Ģebekesine bağlı, acil durum hidrantları vardır. Hidrantların basınçları sık kontrol edilmektedir. Hidrantlar yerleģim krokisi (Ek- 3) dedir. Sprinkler Sistemi Madde 36: Üniversitede otomatik Sprinkler sistemi mevcut değildir. Köpüklü Gazlı ve Kuru Kimyevi Tozlu Sabit Söndürme Sistemleri Madde 37: Köpüklü, gazlı ve kuru kimyevi tozlu sabit söndürme sistemleri, Üniversitenin gereksinimlerine bağlı olarak belirlenmiģ güncel sertifikalı ve TSE normlarına uygundur. Gazlı söndürme sistemi, özellik arzeden Üniversite Merkez kütüphanesinde üç özel bölümde, elektronik yangın algılama, ihbar ve otomatik gazlı söndürme sistemi mevcuttur. 24 saat esasına göre görevli bulunmaktadır. Görevliler özel eğitiminden geçirilmiģ olup, sistemin bakımı ilgili firma tarafından düzenli aralıklarla yapılmaktadır. TaĢınabilir Yangın Söndürme Tüpleri (YSC) Madde 38: Söndürme tüplerinin sayısı, ilgili ortamlardakı durum ve risklere göre belirlenmiģtir. DüĢük tehlike sınıfında her 500 m2, orta ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m2 yapı inģaat alanı için 1 adet olmak üzere uygun tipte 6 kg. Lık yangın söndürme tüpü bulundurulması esas alınarak, A sınıfı yangın çıkması olası yerlerde çok amaçlı kuru kimyevi tozlu veya sulu, B sınıfı yangın çıkması olası yerlerde kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü, C sınıfı yangın çıkması olası yerlerde, kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli, D sınıfı yangın çıkması olası yerlerde ise kuru metal tozlu söndürme cihazları vardır. YerleĢkedeki tüm tüplerin sayısal dökümü (Ek- 4) dedir. Düzenli Testler ve Bakım Madde 39: Tüplerin dolumu ve bakımı, yeterlilik belgesine sahip firmalarca 4 yılda bir dolum, her 6 ayda bir kontrolleri düzenli yapılmaktadır. Ayrıca binadaki görevliler tarafındanda tüplerin basınçları sürekli konrol edilmektedir. 9

17 SEKĠZĠNCĠ BÖLÜM YANGIN GÜVENLĠĞĠ SORUMLULUĞU, EKĠPLER, EĞĠTĠM, DENETĠM, ĠġBĠRLĠĞĠ ve ÖDENEK Yangın Güvenliği Sorumluluğu Madde 40: Bilkent Üniversitesinde Yangın Güvenliğinden, gerekli önlemleri aldırmaktan, G.S.Y.na bağlı, SSGM.lüğü sorumludur. Üniversitede, pek çok binada, 24 saat esasına göre, cumartesi, pazar dahil nöbetçi memuru ve Güvenlik Görevlisi bulunmaktadır. Ekiplerin KuruluĢu Madde 41: Üniversitede yangınla mücadele amacıyla, sürekli hazır durumda bir itfaiye aracı olup, ekipler oluģturulmuģtur. a) Söndürme Ekibi b) Kurtarma Ekibi c) Koruma Ekibi d) Ġlkyardım Ekibi Sivil Savunma bünyesindeki personele bu ekipler yardımcı olurlar. Ekiplerin Görev ve ÇalıĢma Esasları Madde 42: Ekiplerin birbirleriyle iģbirliği yapmaları ve karģılıklı yardımlaģmalarda bulunmaları esastır. Ekiplerin yangın anında sevk ve idaresi itfaiye gelinceye kadar, yönergeyi uygulamakla görevli amir veya yardımcısına aittir. Bu süre içerisinde ekipler, amirlerinden emir alırlar. Ġtfaiye gelince söndürme ve kurtarma ekipleri derhal itfaiye amirinin emrine girerler. Yangın haberini alan ekipler, kendilerine ait araç ve gereçleriyle, olay yerinde olurlar. Olay yerinde; a) Söndürme Ekipleri: Üniversiteye ait binalarda çıkan yangına anında el koyarak yangını söndürmeye çalıģır.yangın yerinin, alt, üst ve yanlarındaki oda ve bölümlerinde gereken önlemleri alır, yangının geniģlemesini önlemeye çalıģırlar. b) Kurtarma Ekipleri: Varsa önce canlıları kurtarırlar, daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dosya ve diğer eģyayı büro sorumlularının gözetiminde, çuvallara veya torbalara koyarak, büroları boģaltmaya hazır hale getirirler. Çuval ve torbalar bina yetkililerinin gerek görmesi halinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına taģınır. Yanan binanın boģaltılmasına olay yerine gelen itfaiye amirinin veya SSGMd.nün emriyle baģlanır. c) Koruma Ekipleri: Yangın nedeniyle olası panik ve kargaģayı önlemeye çalıģır. BoĢaltılan eģya ve evrakı güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin göstereceği bir yerde korumaya alır ve yangın söndürüldükten sonra ilgililere teslim ederler. d) Ġlk Yardım Ekipleri: Yangında yaralananlar veya hastalananlar için ilk yardım hizmeti verirler ve duruma göre hastaneye veya sağlık merkezine ulaģımını sağlarlar. Araç, Gereç ve Malzeme Madde 43: Üniversitede yangına karģı kullanılacak malzemeler listesi (Ek-5) dedir. 10

18 Eğitim Madde 44: Üniversitede, SSGM.lüğüne bağlı güvenlik görevlilerinin tamamı, amirlerinin sorumluluğunda, yangından korunma, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarmayla ilk yardım faaliyetleri ve itfaiye ile iģbirliği ve organizasyon sağlanması konularında yerel itfaiye ve sivil savunma teģkilatlarından yararlanılarak eğitilir. Yapılan uygulamalı eğitimlerle bilgi ve becerileri arttırılır. Ayrıca bütün görevliler binalardaki yangın söndürme gereçlerinin nasıl kullanılacağı, en kısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaģılacağı konularında uygulamalı eğitimden geçirilir. Üniversite bünyesinde özel itfaiye birimi bulunması nedeniyle, SSGM.ve Ġtfaiye Daire BaĢkanlığı tarafından, Yangın ekiplerinde görevli personel zaman zaman eğitilmektedir. Denetim Madde 45: Üniversite binalarında yönerge hükümlerinin uygulanıp uygulanmadığını, GSY.adına SSG. Md. denetler. Denetim sonucunda eksik bulunan ve giderilmesi istenen aksaklıklar ile istenilen önlem ve öneriler, öngörülen uygun zamanda ilgililerce yerine getirilmesi zorunludur. ĠĢbirliği Madde 46: Bilkent Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi ve Tepe Grubu arasında, doğal afetler ve olağanüstü durumlarda iģbirliği sağlanması amacıyla, yönergenin 3.sayfasında bulunan protokol taraflarca imzalanmıģtır. Ödenek Madde 47: Yönergede belirlenen araç, gereç ve malzemenin temin, bakım ve onarımı için her yıl Bilkent Üniversitesi Bütçesinden ödenek ayrılır. Binaların yangından korunması için yıllık bütçelere konulan ödenek baģka bir amaç için kullanılmaz. Yangınla mücadele amacıyla alınması zorunlu olan mal ve hizmetlerde her hangi bir neden öne sürülerek kısıtlamaya gidilmez. Yönergeye Aykırı Durumlar DOKUZUNCU BÖLÜM SON HÜKÜMLER Madde 48: Bu yönerge hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında, aykırı hareketin suç ve kabahat teģkil etmesine göre 5237 sayılıtürk Ceza Kanunu ve 5236 sayılı kabahatler kanunu hükümlerince iģlem yapılır Ġlgili mevzuatta öngörülen diğer yaptırımlar saklıdır. Yürürlükten Kaldırılan Hükümler Madde 49: tarihinde hazırlanan Bilkent Üniversitesi Yangın Söndürme Yönergesi yürürlükten kaldırılmıģtır. Mevzuat Hükümleri Madde 50: Bu yönergede hüküm bulunmayan durumlarda Bakanlar Kurulunun ve sayılı kararı ile yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik ile ilgili diğer mevzuat uygulanır. 11

19 Yürürlük Madde 51: Bu yönerge onayı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 52: Bu yönerge Hükümlerini, Ġdari ve Mali ĠĢler Rektör Yardımcısı yürütür. 12

20 İKİNCİ KISIM