Trafik Mühendisleri Yel Değirmenlerine Karşı

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Trafik Mühendisleri Yel Değirmenlerine Karşı"

Hande Özdemir
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Tafik Mhendislei Yel Değimenleine Kaşı Tafik M hendislei Yel Değimenleine Kaşı D.Fatih G Ü NDOĞAN Aslında m aayışına hep aynı noktadan başlıyou: İnsanlaın ulaşım ihtiyacını kaşılamak. Bu ihtiyacı kaşılaken; ya test edilmiş uun vadeli planla otaya koyaı yahut kısa vadeli mle aaı; belki de ihtiyaca y nelik hi b yle bi g ndemimi olmamıştı bile. ellikle gelişmekte olan lkelede ulaşım ihtiyacının g ndem olabilmesi i in, kie d n şm ş olması geeki. Ki ise genelde kısa vadeli mle ile iyileştiilme yoluna gidili. Oysa uun vadeli planla ile kentin ve insanlaın ulaşım sounlaı kalıcı olaak

2 lm ş olu. Ü stelik insanlaın ulaşım davanışlaını olumlu etkileyebilecek poitif adımla atılmış olu. Uun vadeli yani mako planla ile aslında kastedilen; ulaşım ana planlaından te, ima planlaıdı. Zia ulaşım ana planlaı, ima planlaının bi t evidi. Ulaşım davanışını ve ihtiyacını asıl otaya ıkaan ima planlaıdı. İma planının sonasında otaya ıkan ihtiyacın nasıl kaşılanması geektiğini tatışan da ulaşım ana planlaıdı. Bu nedenle ulaşım ana planlaından nce ima planlaının Nasıl bi ulaşım ihtiyacı otaya ıkabili?i sogulaması geeki. neğin 1960lada ne ıkan tamamen iole sanayi b lgesitamamen iole şehi anlayışı, ulaşım talebini atımasından dolayı g n m de tekedilmekte ve yeine kama şehi modeli neilmektedi. İki model aasındaki fak; yalnıca ulaşım i in kat edilen g nl k taşıtkm veya saf edilen yakıt i in değil, aynı amanda ulaşım t

3 tecihi a ısından da s konusudu. Zounlu eviş yolculuklaı g nl k ulaşım talebinin b y k bi kısmını oluştumaktadı. Dolayısıyla bu yolculuklaın kısa olmasını sağlamak hem aman ve yakıt tasaufu a ısından hem de ulaşım t se imi a ısından nemlidi. neğin 1 km mesafeye kada yaya yolculuklaı, 810 kmye kada da bisiklet yolculuklaı tecih edilebili. Oysa kent mekeinden uak bi mesafede kuulan sanayi b lgelei, ounlu eviş yolculuklaında insanlaın yolda ge idiklei amanın uamasına sebep olmaktadı. Otalama b y kl kteki bi şehide bile sevis ile bi sanayi b lgesine ulaşmak yaklaşık bi saati bulmakta, bu duum ise imk â nı olanlaı otomobil yolculuğuna y neltmektedi. Elbette kapasite ve/veya

4 evesel etki bakımından b y k olan işletmelein kent mekeinde kuulmalaı doğu değildi. Ancak k k ve ota boy işletmelein kama model i eisinde ye alması g nl k yaşamı daha kolaylaştıacaktı. İma planlaı meselesinden daha fala uaklaşmadan konuya ilişkin sounlaa teka d nesek; ima planlaında toplumdan gelen taleple doğultusunda ge ekleştiilen ima değişiklikleiyle uun vadeli planlaın kısa vadede değiştiği de altı iilmesi geeken bi ge ekti. İma planı, (şehi planı) insanlaın ulaşım davanışlaını etkileyen en nemli unsudu. Avustuyalı ulaşım aaştımacısı Haald Fey bu duumu ş yle ifade ediyo: Mevcut ulaşım altyapısı biim (haeketlilik yolculuk) davanışımıı bi yumuk gibi etkilemektedi. Dolayısıyla davanışlaın değişmesi ve insanlaın daha veimli (ve eveci) ulaşım aa laını kullanması; altyapının insanlaı etkilemesine ve y nlendimesine bağlıdı. Bu etkileme ve y nlendimenin temelinde ise ima, yani şehi planlaı, ye almaktadı. İkinci etkileme ve y nlendime işlemi ise, ulaşım ana planlaı kapsamında yapılabili. Ulaşım altyapılaı, mevcut ve tahmin edilen talebe g e inşa edildiklei i in; a ve talep dengesi eine kuuludu; nispeten esnek ve dinamik yapıdadı. G

5 eceli olaak kaa mecileinin y nlendimelei altyapıla inşa ediliken deveye gie. neğin A ve B noktalaı (veya b lgelei) aasında va olan (veya tahmin edilen) bi talebi kaşılamak ee; başta lastik tekelekli taşımacılık olmak ee, tamvay veya meto yatıımı ng lebili. Yine bu ng ve yatıım kaaı ulaşım (yolculuk haeketlilik) davanışını etkileyecekti. Bunun en somut neği İstanbul D100 kaayolu einde inşa edilen metob s pojesidi. Metob s n bu b lgede faaliyete ge mesi ile bilikte, bu aks eindeki talebin dağılımında nemli oanda değişiklik g lenmişti. Aynı değişiklik meto g eg

6 â hlaında da g lenmektedi. Son olaak etkileme ve y nlendime ise tafik y netimi ile ge ekleşmektedi. Moden tafik y netimi ( ellikle kaayolu) tafiğinin y nlendiilmesi hususunda şekilde bina edili: Biincisi tafik talebinin aaltılması (evden alışma, evden alışveiş gibi), ikincisi tafiğin; amansal (ive saatlein faklı cetlendiilmesi gibi), mek â nsal (tafiğin daha a yoğun b lgeye y nlendiilmesi gibi) ve t el (toplu taşıma aa laına y nlendime gibi) olaak kaydıılması ve nc s

7 kalan tafiğin etkin ve dinamik bi şekilde y netilmesidi. Tafik y netimindeki y nlendimele; daha kısa vadeli, daha a maliyetli; ancak ulaşım davanışını etkileme anlamında daha etkisidi. Tafik y netimi genel olaak sounun su y ne ıkmış kısmıyla ilgileni ve buna m aa. Bununla bilikte şehi ve ulaşım planlaı ise sounun k kenine ine (şehi ve ulaşım planlaının sounun k kenine inmesi bekleni) ve buada m eti ( etmesi geeki). Ulaşım aaştımacısı ve aynı amanda bu konuda aktivist bi y n de olan Pof. Hemann Knoflache ş yle ifade ediyo: Geleneksel y ntemle ulaşım planlaması ve politikası; tafik sounun, otaya ıktığı noktada

8 lmesini ng ve ng d ğ m incii ş yledi: Eğe A ve B aasında şehileaası bi kaayolunda tafik sıkışıklığı vasa bu sounu mek i in A ile B aasına otoyol inşa edilmesi geeki. Bu otoyol ile bu g eg â h ahatlatılmış olu. Bika yıl sona bu otoyolun daha fala tıkandığı g l ve otoyol genişletme alışmalaı yapılıotoyol eklenen ilave şeitlee ağmen teka tıkanmaya başla. Ve bu eğitim anlayışı ile yetişmiş tafik m hendislei yaptıklaının doğu olduğunu iddia edele; tafik bu denli attığı i in ilave şeitle yaptıklaını s ylele; bu otoyolu ve ilave şeitlei yapmasaladı bu tafiğin nasıl daha k

9 t olacağını anlatıla. Don Kişotun hayali d şmana kaşı savaşması gibi bi şey bu. Oysa ge ek tafik poblemi pak yeleidi, tafik sıkışıklığı buada başla. Knoflache, bu c mlelele bilikte Steheuge (Duan aa ) isimli kitabında tafik sıkışıklığında m n temelinde davanışlaı etkilemek ve y nlendimekte yattığını; şehi yapılaını bu davanışlaı etkileyebilecek şekilde kumak geektiğini s yl yo. Kitabın aka kapağına da şu c mleyi koyuyo: Se im biim: Ya otopaklaımıı bika y mete teye yapacağı yahut evimde 8 milyon yıl geiye gideceği. neğin; ellikle kent mekeleinde yayalaştıma alışmalaında meydana gelen esnafbelediye

10 atışması bu bika y meteden kaynaklanmaktadı. Knoflache bu konuyu şu g el ifade ile etle: Ticaet taşıttan inince başla. etleyecek olusak: B lgesel n fus politikasını da unutmadan şehi planlaını ve ulaşım planlaını tafik talebini aaltacak şekilde ge ekleştimeli ve bieylein yolculuk se imleini etkilemeyi hedeflemeliyi. Moden tafik y netim statejileiyle de talebi etkin bi şekilde y netebilmeliyi. Yalnıca tafik y netimi eine yoğunlaşı; şehi planlaı ve ulaşım ana planlaında tafik talebini aaltıcı mle sunmasak (yani sounun k kenine inemesek) atalep aasında kısı bi d ng ye takılmış oluu. Konuyu, yaının başlığında esinlendiğimi Knoflachein s ile bitielim: Don Kişotun yel değimenleine kaşı savaşı, geleneksel y

11 ntemle ile tafik sounun meye alışanladan daha bilimsel ve daha asyoneldi.

Benzer belgeler

Öğrenci No: Adı Soyadı: İmza: Soru No Toplam Puan Program Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 Alınan Puan

Öğrenci No: Adı Soyadı: İmza: Soru No Toplam Puan Program Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 Alınan Puan Öğenci No: dı Soyadı: İmza: Sou No 1 2 3 4 5 Toplam Puan 15 15 20 25 25 100 ogam Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 lınan Puan SORU 1. ltenatif işletme büyüklükleinin optimum kapasiteye göe aşıı