Ashtech ProMark 100 Uygulama Notları

Transkript

1 Ashtech ProMark 100 Uygulama Notları Konu: Fast Survey Programına 7 Parametre Girilerek ED50 Datumunun Eklenmesi. ProMark 500 GNSS alıcısında ölçüm için en çok kullanılan yöntem TUSAGA Aktif sistemine bağlanarak yapılan RTK yöntemidir. Bu yöntem pratik bir yöntem olmasına rağmen bir kısım kısıtlamalar söz konusudur. TUSAGA Aktif sistemi şu an için sadece ITRF96 datumunda düzeltme yayınlamaktadır. ED50 datumunda ölçüm veya aplikasyon yapmamız gerektiğinde Fast Survey yazılımının parametre girme özelliğinden faydalanarak çalışmamız mümkündür. Bu işlem için; Kontrol ünitesinde Fast Survey programı çalıştırılır. Açılan pencerede Yeni İş Aç / Mevcut İş Aç bölümü seçilir (Şekil 1). Adı bölümüne yeni bir iş adı girilir. (Örn: ANKARA.crd) (Şekil 2). Şekil 1 Şekil 2 tuşu ile onaylanır.

2 Şekil 3 Şekil 4 İş Ayarları penceresinde Sistem menüsü seçilir. Projeksiyon bölümünün yanında bulunan Projeksiyon Listesi seçilir (Şekil 3). Karşımıza Koordinat Sistemi penceresi gelir. Bu pencerede sağ alt köşede bulunan Kullanıcı Tanımlı Ekle butonu tıklanır.

3 Şekil 5 Şekil 6 Yeni Sistem penceresinde (Şekil 5); Sistem: Bir isim girilir. (Örn: ANKARA) Projeksiyon: Transverse Mercator seçilir. (Standart) Ölçek Faktörü: 1. (Standart) Orta Meridyen: Bulunulan bölgenin dilim orta meridyeni girilir. (Örn: Ankara için 33) Genişlik: Dilim genişliğidir. 3 lik (1/5000) ve 6 lik (1/25.000) koordinat sistemlerini temsil eder. Orijin Enlemi: 0. (Standart) Sağa Yanlış: (Standart) Yukarı Yanlış: 0. (Standart) Sistem bilgileri girildikten sonra Yeni Datum butonu seçilir.

4 Koordinat Sistemi Tanımla penceresinde (Şekil 6); Adı: Bir isim girilir. (Örn: ANKARA) Elipsoid: International 1924 seçilir. (Standart) a: (Standart) 1/f: 297. (Standart) Ankara için; Ölçek (ppm): 0,9 dx: -154,3 m. dönüklük: 1.15 dy: -104,8 m. dönüklük: dz: -43,2 m. dönüklük: 0.34 Not: Bu değerler en az dört adet ED50 ve ITRF96 datumlarında 3 lik koordinatları, elipsoid ve ortometrik yükseklikleri bilinen nokta kullanılarak yapılan dönüşüm hesabı sonucu elde edilmektedir. Bu değerler girildikten sonra tuşu ile Koordinat Sistemi Tanımla ve Yeni Sistem pencereleri onaylanır. Şekil 7

5 Koordinat Sistemi penceresine geri dönüldüğünde listenin en altında örnek olarak oluşturduğumuz ANKARA görülür. Seçim yapıldıktan sonra tuşu ile onaylanır. İş Ayarları penceresinde Projeksiyon bölümünün altında bulunan bölümde ANKARA seçimimiz görüldükten sonra tuşu ile onaylanarak işlem bitirilir (Şekil 7).

6 Ashtech ProMark 100 Uygulama Notları Konu: Fast Survey Programında Alım ve Aplikasyon. ProMark 700 GNSS alıcısı ile arazide alım veya aplikasyon yapılabilmesi için öncelikle bir RTK ağa bağlanılması gerekmektedir. Bağlanılan bu RTK ağı TUSAGA Aktif ya da Radyo Modem ağı olabilir. Buradaki asıl amaç bir düzeltme yayını alınarak hassas olarak alım veya aplikasyon işleminin yapılabilmesidir. RTK ağına bağlanıldıktan sonra Fast Survey yazılımının ana menüsünde Ölçüm menüsü seçilir. Şekil 1 Ölçü menüsünde 1. sırada bulunan Nokta Alımı seçilir. Şekil 2

7 Alım ekranı Şekil 2'deki gibidir. En üst satırda; S (Kayıt) A (Ortalama Alarak Kayıt) O (Ofset) C (Yapılandır) (Denetle / Uydular) gibi kısa yollar bulunmaktadır. Şekil 3 Kısa yolların görüntüsü C (Yapılandır) menüsü içerisindeki Genel bölümünde bulunan Ölçümde Grafik İkonlar Kullan bölümünün seçilmesi ile değiştirilebilir. Genel bölümünde ölçüm ile ilgili birçok ayar vardır ve bunlar isteğe göre değiştirilebilir. Ortalama için okuma sayısı bölümünde bulunan TS (Total Station) ve GPS hücreleri alım yapılırken kaç okumanın ortalamasının alınacağını ayarlamamızı sağlar. Resmi kurumlara yapılacak işlerde GPS hücresine 3 girilmesi gerekmektedir. Diğer uygulamalarda hızlı bir şekilde alım yapılması için 1 girilmesi yeterlidir. (Şekil 3) Gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra tuşu ile onaylanır. Alım penceresine geri dönüldüğünde üst kısımda bulunan kısa yollar grafik simge olarak değişir.

8 Şekil 4 Alım penceresinde alım kısa yollarının altında bilgi bölümü bulunur bu kısımda konum hassasiyeti (Henüz konum yok, Mutlak Konum, DGPS, Float, Fix), uydu sayısı ve çizgisel ölçek bulunur. Bilgi bölümünün altında harita ekranı bulunur. Harita ekranındaki üçgen bulunduğumuz yeri gösterir. Harita ekranının altında veri girişi bölümü bulunur. Bu bölümde Pt (Nokta Numarası), Açıklama ve HT (Anten Yüksekliği) bölümleri yer alır. Nokta numarası bölümüne girilen değer her okumada aritmetik olarak artar. Veri girişi bölümünün altında konum bilgileri bulunur. Bu bölümde bulunduğumuz noktanın o anki E (X, Doğu), N (Y, Kuzey) ve Z (Yükseklik) değerleri gösterilir. Konum bilgilerinin altındaki satırda HRMS (Yatay Konum Belirleme Duyarlığı) ve VRMS (Düşey Konum Belirleme Duyarlığı) değerleri gösterilir. Alım penceresinin en altında ise harita kısa yolları bulunmaktadır. Bunlar; Sol alt köşede bulunan pil simgesi batarya durumunu gösterir. Pil simgesinin yanındaki dört yana ok olan büyüteç simgesi projenin tamamını ekrana sığdırır. Ortasında + işaretli büyüteç projeyi yakınlaştırmak için, ortasında bulunan büyüteç ise projeyi

9 uzaklaştırmak için kullanılır. Kare şekilli büyüteç seçilen alana zoom yapmaya ok şekli olan büyüteç ise bir önceki ekrana geçmeye yarar. Şekil 5 En alt sağdaki son buton ise Seçenekler butonudur. Seçenekler kısa yolu seçildiğinde Şekil 5'teki pencere açılır. Nokta Etiket Ayarları bölümünden etiket, font, sembol ve renk ayarları yapılabilir. Alt bölümde ise yine harita ile ilgili ayarlar mevcuttur. Bu ayarlar isteğe göre değiştirilebilir. Veri bölümünde ise Akıllı Zoom aç/kapat seçeneği vardır. Alım işlemini gerçekleştirmek için kısa yol menüsünde bulunan (S) butonuna ya da klavyede bulunan ENTER tuşuna basmak yeterli olacaktır. Not: Alım işlemi yapılırken konum hassasiyetinin Fix olmasına dikkat ediniz. Poligon gibi hassasiyet istenilen noktalarda Ortalama GPS penceresi açılır. (A) butonuna bastığımızda

10 Şekil 6 Ortalama için alım sayısı bölümüne arası bir sayı girilerek işlemi başlatılır. tuşu ile okuma Okuma işlemi bittikten sonra Ortalama Sonuç penceresi açılır. Bu pencerede okumalar hakkında detaylı bilgi bulunmaktadır. Hassasiyet değerleri yeterli görülüyor ise tuşu ile kayıt tamamlanır. Ulaşılamayan ya da GPS ile ölçü yapılamayan noktalarda Mesafe/ Açı ofset penceresi açılır. (O) butonuna bastığımızda Ofset bölümü değerlerin el ile girilebilmesine olanak sağlar. Sonuçlar bölümü ofset işleminin sonucu görmemizi ve kaydetmemize olanak sağlar. Yöntem bölümü ofset işleminde kullanılacak yöntemin seçilmesine olanak sağlar.

11 Şekil 7 Şekil 8 Son olarak butonu Denetle / Uydular penceresi açılır. Bu pencerede Kalite, Konum, Grafiksel ve Tablosal menüleri bulunmaktadır. Bu menüler Ölçüm değerleri ve uyduların konumları gibi bilgilere erişebilmemizi sağlar.

12 Şekil 9 Şekil 10

13 Şekil 11 Şekil 12 Alım yapılmış bir noktayı değiştirmek veya silmek için harita ekranında noktanın üzerini seçeriz. Karşımıza Nokta Detayları penceresi gelir. Bu pencerede Edit (Düzenle) bölümünden değişiklik yapabilir Sil butonu ile de noktayı silebiliriz. (Şekil 12)

14 Aplikasyon işlemi için ise; Şekil 13 Ölçü menüsünde 2. sırada bulunan Nokta Aplikasyonu seçilmelidir. (Şekil 13) Şekil 14

15 Aplikasyon penceresinde Listeden Seç butonu ya da Haritadan Seç butonu ile aplikasyonu yapılacak nokta seçilebilir. (Şekil 14) Şekil 15 Listeden Seç butonu seçildiğinde Nokta Detayları penceresi açılır (Şekil 15). Burada aplikasyonu yapılacak nokta listeden seçilir. tuşu ile onaylanır. Şekil 16

16 Aplikasyon penceresi karşımıza gelir. Nokta ID bölümünde seçilen nokta numarası görülür. tuşu ile aplikasyon işlemi başlatılır. Şekil 17 Aplikasyon penceresinin en üst bölümünde kısa yollar bulunmaktadır. Bunlar; (S): Nokta Kaydet. (N): Bir sonraki noktaya git. (M): Aplikasyon noktası seç. (C): Yapılandır. :Denetle / Uydular. Harita ekranında işareti aplikasyon noktasını işareti ise yerimizi gösterir. Bu iki işaret arasındaki kesik kesik çizgi ise gidilecek mesafedir. (Şekil 17) Harekete başladığımızdan işaretinin sivri ucu kesik kesik çizgi üzerine denk gelmelidir. Aplikasyon noktasına yaklaşıldığında işareti büyür ve hassas bir şekilde aplikasyonu tamamlamamızı sağlar.

17 NOT: Aplikasyon işlemi yapılırken konum hassasiyetinin Fix olmasına dikkat ediniz. Aplikasyon penceresinin alt kısmında konum ve aplikasyon bilgileri bulunur. Bu bölümde bulunduğumuz noktanın o anki E (X, Doğu), N (Y, Kuzey) ve Z (Yükseklik) değerleri, HRMS (Yatay Konum Belirleme Duyarlığı) ve VRMS (Düşey Konum Belirleme Duyarlığı) değerleri, aplikasyonu yapılan noktanın numarası (P) ve yüksekliği (Z), yükseklik farkı (Dolgu Yarma), konum farklarını (Doğu Batı ve Kuzey - Güney) gösterilir. Aplikasyon işlemi yapılırken Doğu Batı ve Kuzey Güney değerlerini ez düşük seviye geldiğinde Jalon düzeçlenerek nokta aplikasyonu tamamlanır. Listedeki sıralamaya göre bir sonraki nokta seçilecekse gerçekleştirilebilir. Listede sırada yer alan nokta dışında bir nokta seçilecek ise gerçekleştirilerek yeni noktanın aplikasyonuna başlanır. butonu ile bu işlem butonu ile bu işlem

18 Ashtech ProMark 100 Uygulama Notları Konu: Doğru/ Yay Aplikasyonu İki nokta arasında kalan doğru parçasının aplikasyonu sırasında Ölçüm > Aplikasyon Hat/ Yay menüsü kullanılır. Bu menüye tıklandıktan sonra Hattı Tanımla menüsünden 2 nokta arasındaki çizgi tanımlanır. (Şekil 1 ve Şekil 2) Şekil 1 Şekil 2 Gelen menüden doğruyu oluşturan ilk ve ikinci noktalar seçilir. (Şekil 3) Şekil 3 de Görüldüğü gibi İlk Nokta kısmında 1 numaralı nokta İkinci Nokta kısmında 2 numaralı nokta ve Son kısmında ise hattın toplam uzunluğu yani metre olarak görülür ve tuşu ile işlem onaylanarak bir sonraki menüye geçilir. Şekil-3 Onay işleminden sonra ekrana aşağıdaki menu gelir.bu menüdeki ifadelerin anlamları aşağıda açıklanmıştır.

19 Şekil-4 Apl: kısmına hat üzerinde aplike edilmesi istenen özel bir nokta varsa o değer girilir Aralık: kısmına hat üzerinde kaç metrede bir nokta aplike edilmek isteniyorsa o değer girilir. İstenildiği taktirde tuşuna basılarak hat parçalara bölünebilir (Şekil 4). Şekil-5 Hattı parçalara bölmek istediğimizde yandaki şekilde görüldüğü üzere Çizgi Sapması kısmına hattı kaç parçaya bölmek istiyorsak o değer girilir. Yukardaki ayarlamalar yapıldıktan sonra tuşu ile aplikasyon ekranına geçilir. Aplikasyon ekranı Şekil-6 daki gibidir hem grafik olarak hem de değer olarak aplikasyon noktasına olan uzaklık ve yön değerleri görülebilir.

20 Altı çizili alanlardan Sta: kısmı hat başlangıcından olan mesafeyi, R0.00 kısmı ise hat dan olan yön ve uzaklığı ifade eder. R ve L (left right) değerleri hattın sağında veya solunda olduğumuz anlamına gelir. Şekil-6 Örneğin ekranda Sta: R0.45 ifadesi hattın 1.9 uncu kilometresinde olunduğunu ve 0.45m (45cm) sağında olunduğunu ifade eder.tam olarak hat üzerine girmek için 45 cm sola gidilmelidir. Yani özet olarak ekranda R0.20 yazarsa sola, L0.20 yazarsa saga 20cm kadar gidildiği taktirde hat üzerine gelinecektir. Aplikasyon noktası üzerine geldikten sonra nokta numarası girilerek tuşuna basıldığı takdirde aplikasyon noktası üzerinde tekrar röleve okuması yapılabilir.

21 Ashtech ProMark 100 Uygulama Notları Konu: Fast Survey Programı ile Arazide ED50 ve Mevzi Koordinat Dönüşümü. ProMark 700 GNSS alıcısında ölçüm için en çok kullanılan yöntem TUSAGA Aktif sistemine bağlanarak yapılan RTK yöntemidir. Bu yöntem pratik bir yöntem olmasına rağmen bir kısım kısıtlamalar söz konusudur. TUSAGA Aktif sistemi şu an için sadece ITRF96 datumu ve elipsoid yükseklik düzeltmesi yayınlamaktadır. ED50 datumunda, mevzi ya da ortometrik yükseklik kullanılması gereken durumlarda Fast Survey yazılımı arazide dönüşüm yapılmasına olanak sağlar. Bu işlem için; Kontrol ünitesinde Fast Survey programı çalıştırılır. Açılan pencerede Yeni Dosya/İş Seç bölümü seçilir. Adı bölümüne yeni bir iş adı girilir. (Örn: ANKARA.crd) tuşu ile onaylanır. Şekil 1

22 İş Ayarları penceresinde Sistem menüsü seçilir. Projeksiyon bölümünün yanında bulunan Liste Düzenle butonu seçilir. Açılan pencere aracılığı ile kullanılacak olan ITRF dilimi seçildikten sonra ile onaylanır. tuşu Arazide yapılacak dönüşüm işlemi için öncelikle zeminde tesisi bulunan ve koordinatlarının doğru olduğu bilinen en az dört nokta tespit edilir. Dört noktadan birincisi öteleme, ikincisi dönüklük, üçüncüsü ölçek faktörü ve dördüncüsü kontrol için kullanılır. Nokta sayısının arttırılması hassasiyeti de arttıracaktır. Fakat çoğu bölgede bir noktadan yapılan dönüşümlerde istenilen hassasiyete ulaşılabilmektedir. Tespit edilen bu noktaların araziyi çevrelemesi önerilir. Noktaların koordinatları ncn, txt veya xyz dosyası olarak Al/Ver / Nokta Dosyası Al menüsü yardımı ile ya da Noktalar / Ekle menüsü yardımı ile programa girilir. Cihazın TUSAGA Aktif bağlantısı kurularak Fix duruma geçmesi beklenilir.

23 Şekil 2 Cihaz Fix durumuna geçtikten sonra Ayar menüsünden Dönüşüm seçilir. Şekil 3 Açılan ekranda Noktalardan menüsü seçilir. Şekil 5'teki ekran karşımıza gelir.

24 Şekil 4 Şekil 5 Sol altta bulunan Ekle seçilir. Lokal Nokta penceresi açılır (Şekil 4). Burada listeden seç ya da haritadan seç kısa yolları yardımı ile ilk nokta seçilir. Seçilen noktanın koordinatları ekrana gelir. Değiştirilmek istenen bir değer varsa burada değiştirilebilir. Yani seçilen noktanın mevzi sistemdeki veya ED50 sistemindeki görünmesi istenen değer girilebilir. tuşu ile onaylanır. GPS Koordinatları penceresi açılır ve karşımıza GPS den Oku, Enlem/Boylam Gir ve Ham Veri Dosyasından seçenekleri çıkar. GPS den Oku seçeneği seçilir ve tuşu ile onaylanır. Açılan pencerede ortalama için istenilen okuma sayısı girilerek jalon nokta üzerinde düzeçlenir ve tuşu ile onaylanır. Okuma sırasında jalonun düzecinin bozulmamasına dikkat edilmelidir. Gerekiyorsa jalon sehpası kullanılması önerilir.

25 Okuma işlemi bittikten sonra Ortalama Sonuç penceresi açılır ve okuma sonuçları gösterilir. tuşu ile onaylandığında Dönüşüm penceresi yeniden açılır. Eklenilen nokta listeye eklenir ve dönüşüm parametreleri hesaplanır. Yapılan dönüşüm Kaydet butonu ile loc uzantılı bir dosya olarak kaydedilir. Başka bir projede bu dönüşüm dosyası kullanılmak istenildiğinde dönüşüm penceresinde alt tarafta bulunan Yükle ile loc uzantılı dosya çağırılabilir. tuşu ile onaylanır. Ana menüye dönülür ve Ölçüm menüsünden Nokta Aplikasyonu seçilir. İkinci nokta aplikasyon için atanır. Aplikasyon işlemi sonucunda ikinci nokta istenilen hassasiyette aplike edilebildiyse bir noktadan dönüşüm kullanılabilir. Eğer hassasiyet sağlanamadı ise birinci noktada yapılan işlemler tekrarlanarak ikinci nokta da dönüşüme eklenir ve kaydet ile önceki loc dosyasının üzerine kaydedilir. Üçüncü nokta aplikasyon için atanır. Aplikasyon işlemi sonucunda üçüncü nokta istenilen hassasiyette aplike edilebildiyse iki noktadan dönüşüm kullanılabilir. Eğer hassasiyet sağlanamadı ise ikinci noktada yapılan işlemler tekrarlanarak üçüncü nokta da dönüşüme eklenir ve kaydet ile önceki loc dosyasının üzerine kaydedilir. İstenilen hassasiyet elde edilene kadar bu şekilde devam edilir. Oluşturulan loc uzantılı bu dosya istenilen tüm projelerde kullanılabilir. Ve başka bir kontrol ünitesine atılabilir.

26 Ashtech ProMark 100 Uygulama Notları Konu: El Kontrol Ünitesinin DGPS Olarak Kullanılması. Cihazınızda Fast Survey'i çalıştırın. Ana menüden Ayar ı tıklayın. Açılan sayfada GPS Gezici yi tıklayın (Şekil 1). Şekil 1 Şekil 2 GPS Gezici sayfası açıldığında Geçerli sekmesinde Üretici olarak Ashtech Model olarak da Promark100/200 seçilir (Şekil 2). Bir sonraki sekme olan Alıcı sekmesine gelinir. Burada anten kısmında (Internal) Promark seçilmelidir (Şekil 3). Son sekme olan RTK ya gelindiğinde herhangi bir değişiklik yapılmaz; Aygıt Kablo veya Genel Aygıt ve Baud 9600 olmalıdır (Şekil 4). Yukarıdaki O.K. tuşuyla ayarlar onaylanır ve Ölçüm moduna geçilir. Ölçüm yapılırken cihazda çalışma sayfasında sol üstte DGPS yazması gerekmektedir.

27 Şekil 3 Şekil 4 Bu ayarlar girildikten sonra cihaz 20 cm ile 50 cm arasında bir hassasiyetle ölçüm yapabilmektedir. DGPS moddan çıkmak için de yine aynı şekilde GPS Gezici ye gelinir. Geçerli sekmesinde Model Promark 700 (veya kullanılan GNSS alıcısı neyse o model) seçilir. Bluetooth ayarları GPS gezici olarak yapılmaya devam edilir.

28 Ashtech ProMark 100 Uygulama Notları Konu: Fast Surveyde SD Card veya Flash Bellekten Nokta Dosyası Açmak ve Kaydetmek. Fast Survey yazılımı ncn (NetCAD), txt, xyz gibi ASCII dosyalarını açma ve yapılan ölçüleri xyz, txt gibi ASCII dosyası olarak kaydetme özelliğine sahiptir. Nokta dosyası açmak için; Şekil 1 Kontrol ünitesinde Fast Survey programı çalıştırılır. Açılan pencerede Yeni İş Aç/ Mevcut İş Seç bölümü seçilir. Adı bölümüne yeni bir iş adı girilir. (Örn: ANKARA.crd) tuşu ile onaylanır. İş Ayarları penceresinde Sistem menüsü seçilir.

29 Şekil 2 Projeksiyon bölümünün yanında bulunan Projeksiyon Listesi butonu seçilir. Açılan pencere aracılığı ile kullanılacak olan ITRF dilimi seçildikten sonra tuşu ile onaylanır. Açılmak istenilen nokta dosyası dâhili hafızaya, SD karta veya USB belleğe kopyalanır. Şekil 3

30 Nokta dosyası NetCAD den alınmak isteniyorsa NetCAD de Proje/Farklı Kaydet menüsünden NetCAD Nokta Dosyası seçilir ve kayıt ismi verilerek kaydedilir. Not: Verilen kayıt isminde Türkçe karakter bulunmaması gerekmektedir. Şekil 4 Dosya menüsünden Nokta Dosyası seçilir. Açılan Nokta Dosyası Aç/Kaydet penceresinde Nokta Dosyası Aç seçilir. Ascii Dosya Al Menüsünde; Tip: Kullanıcı Tanımlı, Format: P X Y Z D veya P X Y Z (ncn için) Başka formatlar için uygun olan dizilim seçilmelidir.

31 Şekil 5 Burada P nokta numarası, X sağa değer, Y yukarı değer, Z kot ve D kod (açıklama) anlamındadır. Dosya Seç ile Ascii dosya import penceresine gelinir. Tip bölümünde Tüm Dosyalar seçimi yapılır. Cihaz, takılan USB belleği Hard Disk olarak tanır. Hafıza Kartı ise Ana dizinde SD Card olarak görülür. Dosyanın kayıtlı olduğu dizine gelinir ve dosya seçilir. tuşu ile onaylanır. Ascii Dosya Al penceresi tekrar açılır ve alınan dosyanın içeriği gösterilir.

32 Şekil 6 tuşu ile onaylanır. Hedef dosya penceresi açılır ve bizden noktaların kaydedileceği bir dosya seçmemizi ister. Aktif olan proje otomatik olarak seçilidir. Başka bir proje oluşturmak istemiyor ve aktif projeye kaydetmek istiyorsak tuşu ile onaylanır. Başka bir projeye kaydetmek istiyorsak projeyi listeden seçeriz. Yeni bir proje oluşturmak istiyorsak Adı kısmına bir proje adı girdikten sonra tuşu ile onaylanır. Alımı yapılan noktaları kaydetmek için ise; Dosya menüsünden Nokta Dosyası seçilir. Açılan Nokta Dosyası Aç/Kaydet penceresinde Nokta Dosyası Kaydet seçilir.

33 Ascii Dosya Ver Menüsünde; Dosya Tipi: Kullanıcı Tanımlı, Koordinat Sırası: PT_ID Doğu Kuzey Yüks Kod (ncn için) Ayırıcı: Boşluk (veya Alan) Sınır: Kaydedilmek istenen nokta aralığı. İsteğe göre değiştirile bilir. Şekil 7 Ondalık: 0,0 desimetre, 0,00 santimetre, 0,000 ise milimetre hassasiyeti gösterir. İsteğe göre ayarlanabilir. Gerekli ayarlar yapıldıktan sonra tuşu ile onaylanır. Yazılacak Ascii Dosya penceresine gelinir. Tip bölümünde Tüm Dosyalar seçimi yapılır. Cihaz, takılan USB belleği Hard Disk olarak tanır. Hafıza Kartı ise Ana dizinde SD Card olarak görülür. Dosyayı kaydetmek istediğimiz dizin (SD card veya Hard Disk)seçilir ve adı kısmına kayıt ismi girilir.

34 Kayıt ismi girilirken uzantı olarak ncn eklenirse (ANKARA.NCN) Netcad nokta dosyası olarak kayıt yapılır. Şekil 8 TXT veya XYZ olarak kaydetmek isteniliyorsa Tip kısmından ilgili uzantı seçilerek kayıt adı girildikten sonra tuşu ile onaylanır. Böylelikle kayıt işlemi tamamlanmış olur ve oluşturulmuş olan dosya Netcad, Autocad v.b. programlarda açılabilir.

35 Ashtech ProMark 100 Uygulama Notları Konu: NetCAD Programındaki Raster Altlıkların Fast Survey Programına Yüklenmesi. Şekil 1 NetCAD programında kullandığımız raster altlıkları Fast Survey programının açabilmesi için yapılması gereken bazı işlemler vardır. NetCAD programı Raster dosyaları DRE uzantılı bir koordinat dosyası ile ilişkilendirmektedir. DRE dosyası NetCAD programına özgü bir format olduğundan başka programlar tarafından okunamamaktadır. Bu nedenle Raster projemizi açtıktan sonra Proje / Yardımcı İşlemler / Yaz menüsü seçilerek açılan Netcad Yaz penceresinde Raster bölümü seçilir. Pencerenin sol alt bölümünde bulunan Raster Seç butonu seçildikten sonra Fast Survey yazılımına yüklenmek istenilen raster dosyası seçilir ve listeden GEOTIFF(SIKIŞTIRMA YOK)(*.tif) seçimi yapıldıktan sonra Tamam komutu ile isim verilerek dosya kaydedilir.

36 Şekil 2 Not: Oluşturulan tif uzantılı dosyanın ve ileriki aşamalarda oluşacak diğer dosyaların bir arada olması için masa üstüne yeni bir klasör oluşturmanız ve tif uzantılı dosyayı oluşturulan klasör içerisine taşımanız önerilir. Şekil 3 Geomatics CD / Yazılımlar / Fast Survey Raster / tfw_yap.exe programı çift tıklanarak çalıştırılır.

37 bölümü tıklanarak Geotiff dosyası Aç penceresine gelinir. NetCAD de oluşturulmuş olan Geotiff (*.tif) dosyası seçilir. TFW Oluştur seçildikten sonra Başlat butonu tıklanarak TFW dosyası oluşturulmuş olur. TFW dosyası oluşturulduktan sonra tfw_yap.exe programı kapatılır. Şekil 4 Aynı dizin içerisinde yer alan Ashtech Raster Yöneticisi.exe programı çift tıklanarak çalıştırılır. Dosya / Görüntü Dosyası Aç menüsü ile raster dosyası seçilerek açılır. Araçlar / World Dosya Editörü menüsüne gelinerek açılan pencereden World Dosyası Aç butonu seçilir. Açılan pencerede tfw_yap.exe programı ile oluşturulan dosya seçilir, aç komutu ile değerler tabloya aktarılır ve TAMAM komutu ile işlem tamamlanır. Son olarak Görüntü Veritabanı / Görüntüyü Veri Tabanına Ekle menüsü seçilerek açılan pencerede Başlat komutu ile görüntü mobil ortamda daha rahat çalışılması için otomatik olarak parçalanır. Bu işlem bittikten sonra TAMAM komutu ile işlem sonlandırılır. Dosya / Görüntü Veritabanı Dosyası Kaydet menüsü açılır ve

38 kayıt ismi verildikten sonra *.imd uzantısı ile çalışma kaydedilir. Oluşturulan imd dosyası raster görüntünün Fast Survey yazılımında açılabilmesi için gereklidir. Bu işlemler tamamlandıktan sonra oluşturulan tüm dosyaların yer aldığı klasör kopyalanıp mobil aygıta (tercihen SD Hafıza Kartı) yüklenir. Şekil 5 Kontrol ünitesinde Fast Survey programı çalıştırılır. Açılan pencerede Yeni İş Aç / Mevcut İş Seç bölümü seçilir.

39 Şekil 6 Adı bölümüne yeni bir iş adı girilir. (Örn: RASTER) Şekil 7 tuşu ile onaylanır. İş Ayarları penceresinde kullanılan koordinat sistemi ve datum Projeksiyon bölümünde seçilir. tuşu ile onaylanır.

40 Şekil 8 Ana menüde sağ üst köşede bulunan dünya sembolü seçilir ve harita ekranı açılır. Harita ekranında Araçlar menüsü içerisinden Dünya Görüntüsü Yerleştirin seçilir. (Şekil 9) Şekil 9 Öncelikle Görüntü Veritabanı Kullan bölümü seçilir. Bu seçimden sonra üst tarafta Görüntü Veritabanı Seç butonu aktif hale gelir.

41 Bu özellik seçilerek veritabanı yüklenir. tuşu ile işlem tamamlanır. (Şekil 10) Şekil 10

42 GPSFormat Programının Güncellenmesi Bilgisayarınızda yüklü olan GpsFormat programınızın en güncel versiyonunu bilgisayarınıza yüklemek için herhangi bir setup dosyası edinmeden program üzerinden gerçekleştirebiliyorsunuz. Bunun için; Dosya/Uptade butonuna basıyoruz. Eğer kullandığımız sürümün daha güncel bir sürümü var ise internet bağlantınız üzerinde denetleniyor ve ekranınızda c:\updategf.exe Complette uyarısı almanız güncel sürümün var olduğu ve bilgisayarınıza updategf.exe ismi ile C klasörünüze kayıt edildiği anlamındadır. Çıkan uyarının üst tarafında hangi sürümünü indirdiği de ekranınızda kullanıcılarına bilgi olarak sunulmaktadır. Ekranda bu uyarıyı aldıkdan sonra Tamam butonuyla işleminizi tamamlıyoruz ve yeni versiyonu aktif hale getirmek için açık olan GpsFormat programını kapatıyoruz. Bilgisayarımdan C sürücümüze girerek indirdiğimiz updategf.exe isimli dosyamızı çalıştırarak yükleme işleminin akabinde yeni versiyonumuz bilgisayarımıza yüklenmiş oluyor.

43 Not: GpsFormat programı online güncelleme sürümüyle gelen bir özelliktir. Bilgisayarınızda yüklü olan sürümü programınız açık durumdayken ekranın sol üst tarafından bakabilirsiniz. Daha alt bir sürüm kullanıyorsanız eğer Geomatics Group teknik birimiyle irtibata geçerek sürümünü edinebilirsiniz.

44 Ashtech (SPECTRA PRECİSİON) ProMark 700 Uygulama Notları Konu: Fast Survey( SurvCE) Programı ile TUSAGA Aktif Bağlantısı. Uyarı: Kullanılacak olan SIM Kartın PIN Kilidi olmamalıdır. PIN Kilidini SIM Kartı bir cep telefonuna takarak Ayarlar / Güvenlik / PIN Kilidi bölümünden kapatabilirsiniz. Not: Kullanılan SIM Kartın telefon görüşmelerine kapalı, Data Hattı ya da 3G Hattı olması tavsiye edilir. Telefon görüşmelerine açık bir hat kullanıldığında arazi çalışması sırasında bir arama geldiği takdirde GPRS bağlantısı kesilir ve bu da TUSAGA Aktif ağından kopmamıza neden olur. Öncelikle Kullanacağınız PM700 GPS / GNSS cihazınızın El kontrol ünitesinden GSM/ GPRS Özelliğini aktif hale getirmeniz gerekmektedir. LÜTFEN AŞAĞIDAKİ ADIMLARI SIRASIYLA TAKİP EDİNİZ. ( Kullanmış olduğunuz el kontrol ünitesi ProMark100/120-NOMAD-RANGER olabilir ) Bu yüzden sim kartınızı cihazınıza düzgün bir şekilde takınız.

45 SIM kart takılan ProMark 700 Aç/ Kapat tuşuna basılarak açılır. Kontrol ünitesi (Mobile Mapper & Promark ) Aç/ Kapat tuşuna basılarak açılır. Fast Survey ( SurvCE) Programı ile TUSAGA Aktif Ağına bağlanmak için; Cihaz açılış ekranında masa üstünde bulunan kısayol çift tıklanarak Fast Survey programı çalıştırılır. Simkart takılan kontrol ünitesi aç/kapat butonuna basılarak açılır.yapacağımız işlem sisteme taktığımız Simkart ın bağlantı yapılandırması için gereklidir.açılıştan sonra START butonuna basılıp SETTİNG tıklanır. Settings ekranı açıldığında CONNECTİONS butonu seçilir. Connnections sekmesinde Add a new modem connection seçilir.

46 Enter a name fort he connection kısmına herhangi bir isim girebilirsiniz.bu isim sizin bağlantı kullanacağınız profil isminiz olacaktır.bağlantınızıda Cors-Tr sistemi için kullanacağınız için bu tür hatırlatıcı isimler koymanızı öneriyoruz. Select a modem kısmında Cellular Line(GPRS) seçilir ve NEXT seçilir. Access point name kullanacağımız hatta göre değişkenlik göstermektedir.bu kısma hattımızın desteklediği APN sunucularından birini yazmamız gerekiyor.bu karakterleri yazarken küçük harflerle yazmamız gerekmektedir. Turkcell,Vodofone ve Avea data hatlarında internet girilmelidir. Turkcell,Vodofone ve Avea 3G hatlarında mgb girilmelidir. Next butonuna tıklanıp devam edilir. User name,password ve Domain boş bırakılarak Finish butonuna basılır.

47 Açılan pencerede Yeni İş Aç / Mevcut İş Seç bölümü seçilir. Adı bölümüne yeni bir iş adı girilir. (Örn: ANKARA.crd) tuşu ile onaylanır. İş Ayarları penceresinde Projeksiyon bölümünün yanında bulunan Projeksiyon Listesi butonu seçilir. (Şekil 5) Koordinat Sistemi penceresinde Önceden Tanımlı Ekle butonu seçilir.

48 Şekil 7 Açılan pencerede Ülke bölümünde Türkiye seçildikten sonra alt kısımda ülkemizde kullanılan koordinat sistemi ve datumlar listelenir. Bu listeden bulunduğumuz bölgenin dilim orta meridyenine göre ITRF datumunda seçimimizi yaparız. (Örn: Ankara için 3 ITRF / Dilim 33). (Şekil 7) Not: TUSAGA Aktif Ağı ITRF96 datumunda çalışmaktadır. Bu nedenle 7 parametre girerek oluşturduğumuz bir datumu kullanmıyorsak mecburi olarak ITRF seçimini yapmalıyız. tuşu ile onaylanır. (Şekil 8) Şekil 8 Koordinat Sistemi penceresinde seçtiğimiz ayarlar görüldükten sonra tuşu ile

49 onaylanır. (Şekil 9) Şekil 9 İş Ayarları penceresinde seçtiğimiz ayarlar görüldükten sonra tuşu ile onaylanır. Ana menüde Ayar menüsü seçilir. Açılan ekranda 3. Sırada yer alan GPS Gezici seçilir. Şekil 10

50 GPS Gezici penceresinde Geçerli bölümünde Üretici kısmında Ashtech ( Spectra Precision ), Model kısmında ProMark 700 seçilir. (Şekil 10) Şekil 11 GPS Gezici penceresinde Com bölümünde Tip kısmında Bluetooth seçilir. Aygıt kısmında Windows Mobile seçilir. Yapılandır butonu seçilir. (Şekil 11)

51 Şekil 12 Bluetooth Cihazlar penceresinde Alıcı Bul butonu seçilir. (Şekil 12) Şekil 13 Ortamdaki Bluetooth aygıtlar araştırıldıktan sonra Bluetooth Cihazlar penceresi açılır (Şekil 13) ve mevcut bluetooth cihazlar listelenir. Bu listede PM ProMark 500 GNSS

52 alıcısı, sayılar ise cihazın altında bulunan seri numaranın son 6 hanesidir. Listeden seçim yapıldıktan sonra tuşu ile onaylanır. Şekil 14 Bluetooth Cihazlar penceresinde butonu seçilerek bağlantı gerçekleştirilir. (Şekil 14) Şekil 15

53 Bağlantı kurulduktan sonra GPS Gezici penceresi açılır ve Alet (Instr) bölümünde bağlanılan alıcının adı gösterilir. Şekil 16 GPS Gezici penceresinde Alıcı bölümünde; Anten Tipi: Düşey (Jalon ile kullanıldığında) Anten Yüksekliği: 2 m (Jalon için standart) İrtifa Maskelemesi: 10 (Resmi işlerde 10 olması istenilir) Bu sayfada İleri butonunu tıkladığımızda Güven Düzeyi ayarlarını da yapabilmekteyiz. (Şekil 16) Güven Düzeyi: Bu bölümde Float, 95.0, 99.0 ve 99.9 = Yüksek güven gibi seçenekler bulunmaktadır. Yapılan işin hassasiyetine göre seçilmelidir. Buradaki değerler yüzdelik

54 olarak doğruluğu temsil eder. Çoğunluk ile %95.0 ve %99.0 kullanılmaktadır. EGNOS Aktif: Hesaplamada EGNOS uydularından gelen düzeltmelerinde kullanılmasını sağlar. TUSAGA Aktif ağında henüz bu özellik yoktur. Ancak kendi sabit istasyonunuzu kurduğunuzda kullanabilirsiniz. GLONASS Aktif: Hesaplamada GLONASS uydularından gelen düzeltmelerinde kullanılmasını sağlar. TUSAGA Aktif ağında bu özellik aktiftir. ProMark 700 GNSS alıcısını aldığınız andan itibaren ekstra hiçbir ücret ödemeden ömür boyu GLONASS L1 ve L2 sinyallerinden faydalanabilirsiniz. GPS Gezici penceresinde RTK bölümünde Aygıt kısmında İnternet data Toplama işaretlenir ve Yapılandır butonu seçilir. (Şekil 17) İnternet Data Toplama Yapılandır dediğinizde ISP Bağlandı ibaresini görmemiz gerekmektedir. Sağ üst köşeden onaylayarak çıkabilirsiniz.

55 GPS Gezici penceresinde RTK bölümünde Ağ kısmında NTRIP işaretlenir ve Yapılandır butonu seçilir. (Şekil 20) Şekil 21 NTRIP Yayımcıları sayfası açılır. (Şekil 21) İsim kısmında <Yeni> seçilir. <Yeni> yazısının üzerine bir kez tıklanır ve yeni bir profil oluşturmak için klavye ekranı açılır.

56 Şekil 22 Veri giriniz penceresi açılır. Sanal klavye yardımı ile adı kısmına bir bağlantı adı girilir. Adı kısmına ne girildiği önem teşkil etmemektedir. (Şekil 22) Şekil 23 Her bilgi hücresinde Veri giriniz penceresi açılarak bağlantı ayarları girilmelidir. Adı: Herhangi bir isim giriniz. (Örn: TUSAGA) IP Adresi: (Standart)

57 Port: 2101 (Standart) Kullanıcı Adı: TUSAGA Aktif operatöründen alınan kullanıcı adı. (Örn: geo2) Şifre: TUSAGA Aktif operatöründen alınan şifre. (Örn: geomatic11) Kullanıcı adı ve şifre bölümlerinde büyük küçük harf önem teşkil etmektedir. Operatör tarafından gönderilen kullanıcı adı ve şifre bu bölümlere bire bir girilmelidir (Şekil 23). Ayarlar yapıldıktan sonra tuşu ile onaylanır. Ekrana sırası ile Yayına Bağlanıyor, Modem Güç Aç ve Modem Başlatılıyor uyarıları gelir. Şekil 24 TUSAGA İçin Bazlar penceresi açılır (Şekil 24). Bu pencerede; Adı: Bu bölümde VRSCMRP, SAPOS, RTCM3NET, DGPSNET ve VRSRTCM31 gibi çözüm

58 teknikleri bulunmaktadır. VRSRTCM31 kullanılması önerilir. Kullanıcı Adı: NTRIP Yayımcıları penceresinde girilen kullanıcı adı otomatik olarak gelir. Şifre: NTRIP Yayımcıları penceresinde girilen şifre otomatik olarak gelir. Ayarlar yapıldıktan sonra tuşu ile onaylanır. GPS Gezici penceresi karşımıza gelir. tuşu ile onaylanır. (Şekil 25) Ekranda Alete Bağlanıyor mesajı görülür. Şekil 26 Ekrana RTK ağına bağlan? uyarısı gelir (Şekil 26). Evet seçimi ile işlem tamamlanır. Yapılacak uygulamaya göre Ölçüm menüsünden Nokta Alımı ya da Nokta Aplikasyonu seçilerek çalışmaya başlanılabilir.