GELİŞMEKTE OLAN VE HIZLI BÜYÜYEN ÜLKELERİN TARIM SEKTÖRÜNÜN MALMQUIST TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ İLE ANALİZİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GELİŞMEKTE OLAN VE HIZLI BÜYÜYEN ÜLKELERİN TARIM SEKTÖRÜNÜN MALMQUIST TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ İLE ANALİZİ"

Transkript

1 GELİŞMEKTE OLAN VE HIZLI BÜÜEN ÜLKELERİN TARIM SEKTÖRÜNÜN MALMQUIST TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ İLE ANALİZİ ÖZET Dünya geneline küreel nüfu ürekli arış göerirken arım gelişmeke olan ülkelerin büyümei için büyük fıralar unmakaır. Özellikle gelişmeke olan ülkeler arım üreimi ve ihracaını arırmak ureiyle büyümelerini arırabileceklerini fark emişir. Bu çalışmanın amacı önemi için gelişmeke olan ve hızlı büyüyen ülkelerin arım ekörüne oplam fakör verimliliğini incelemekir. İlgili ülkeler; kıaca BRICS ve MINT ülkeleri olarak alanırılmakaır. BRICS ülkelerini; Brezilya Ruya Hinian Çin ve Güney Afrika MINT ülkelerini ie Mekika Enonezya Nijerya ve Türkiye oluşurmakaır. Dolayııyla bu ülkelerin arım verimliliği; ürekli aran küreel nüfuun ihiyaçlarını karşılayacak oplam arım ürünleri çıkılarını önemli ölçüe ekilemekeir ve bu neenle veri zarflama analizi ile incelenmişir. Veri zarflama analizi onucuna ie ekin ve ekin olmayan ülkeler belirlenerek ekin olmayan ülkelere arımal ekinizliğin neenleri eaylı olarak araşırılmışır. Anahar Kelimeler: Tarım Toplam Fakör Verimliliği Gelişmeke Olan Ülkeler BRICS MINT ANALZING AGRICULTURE SECTOR OF DEVELOPING AND GROWTH-LEADING COUNTRIES USING MALMQUIST TOTAL FACTOR PRODUCTIVIT ABSTRACT A he worl populaion grow more agriculure offer grea oppuruniie for eveloping counrie o grow. Developing counrie epecially have noice ha if hey coul increae heir agriculure oupu an expor hey coul have rapi growing rae. The aim of hi uy i o meaure an analyze he oal facor prouciviy of eveloping an growhleaing counrie beween 2010 an The relevan counrie are BRICS

2 an MINT counrie. BRICS counrie are Brazil Ruia Inia China an Souh Africa. On he oher han MINT counrie are Mexico Inoneia Nigeria an Turkey. So agriculural prouciviy of hee counrie ha been affecing on global agriculural oupu which aifie he nee of growing worl populaion an for hi reaon agriculural prouciviy of hee counrie have been analyze uing aa envelopmen analyi. In he reul of aa envelopmen analyi proucive an unproucive counrie have been foun ou an reaon of unprouciviy in hee counrie have been inveigae. Key Wor: Agriculure Toal Facor Prouciviy Developing Counrie BRICS MINT 1. GİRİŞ Günümüze küreel ıınmanın gierek armaı ve u kaynaklarının her geçen gün azalmaı arım ekörünün önemini aha a arırmakaır. Ululararaı rekabe ve keni kenine yeen ülkeler araına yer alabilmek için arım ekörünün verimliliğini arırılmaı gerekmekeir. Küreelleşmenin arığı günümüze arım ekörü ülkeler açıınan raejik bir önem kazanmışır. Gelişmeke olan ülkeler arım ekörüne ele eikleri büyümeyi ululararaı icari ilişkilerini güçlenirmee kullanmışır. Örneğin gelişmeke olan ve hızlı büyüyen ülkeleren Brezilya on öneme ünyanın en büyük gıa ihracaçıı olmuş ve ünyanın en büyük gıa ükeimi yapan ülkei olan Çin in icari orağı haline gelmişir. Örneke e oluğu gibi arım ekörü ululararaı icare pazarına varlığını gelişirmek ieyen ülkeler için önemli bir ekörür. Diğer yanan ünya geneline küreel nüfu ürekli arış göermekeir. Bu oğrulua arım gelişmeke olan ülkelerin büyümei için büyük fıralar unmakaır. Aynı zamana arım ekörü aran ünya nüfuu karşıına ürürebilir büyüme için en önemli ekörleren biri olmaya evam eecekir. Son yıllara ünya geneline arım üreimi yıla oralama yüze 1.6 ya yakın armış olup bu arışın büyük neeni gelişmeke olan ülkelerin büyümeinen kaynaklanmışır. 1 Gelişmeke olan ülkeler büyüükçe bu ülkelerin küreel arım üreimine payı ileri önemlere aha a aracakır. Haa gelişmeke olan ve hızla büyüyen ülkelerin oluşuruğu 1 Foo an Agriculure Organizaion of Unie Naion Worl Agriculure Towar 2015/2030 Rome

3 oplam gayri afi haılanın G7 ülkelerinin oplam gayri afi haılaını gelecek öneme geçmei beklenmekeir. İlgili ülkeler; Brezilya Ruya Hinian ve Çin ir. Bu ülkelere on olarak Güney Afrika a eklenmişir ve kıaca BRICS olarak alanırılmakaır. Büyüme poaniyeli açıınan BRICS ülkeleri ek başına ünya nüfuunun yüze 40 ını oluşurmaka ve ünyanın öre birlik bölümü kaplamakaır. BRICS ülkelerine ek olarak on öneme hızla büyüyen iğer ülkeler ie Mekika Enonezya Nijerya ve Türkiye nin oluşuruğu ve kıaca MINT olarak iimlenirilen grupur. BRICS ve MINT ülkeleri kavramı ilk kez Golman Sach yaırım bankaına çalışan ekonomi Jim O Neill arafınan uyurulmuşur ve finan piyaalarına ıklıkla kullanılan erimler haline gelmişir. Dolayııyla bu ülkelerin arım verimliliği; ürekli aran küreel nüfuun ihiyaçlarını karşılayacak oplam arım ürünleri çıkılarını önemli ölçüe ekileiğinen ve genel olarak birbiri ile benzer yapıal özellikler göeriğinen veri zarflama analizi ile incelenmişir. 2.BRICS ve MINT ÜLKELERİ Türkiye nin oplam nüfuu 2002 yılınan 2013 yılına kaar armaına rağmen arımla uğraşan nüfuun payı bu öneme yüze en yüze oranına üşmüşür. Bu kıral keimen şehirlere göçün bir göergeiir. Benzer şekile aynı öneme iiham armış olmaına rağmen arım ekörünün iiham içineki payı yüze 34.9 an yüze 23.6 a gerilemişir. ine bu önem içeriine arıman ele eilen gelir 23.7 milyar olaran 69.7 milyar olara yükelmiş faka arımın milli gelir içineki payı yüze 10.3 en yüze 8.3 e üşmüşür. 2 Türkiye e yaklaşık olarak çalışan her ör kişien biri arım ekörüne iiham eilmekeir. Bunun a 838% i kayıızır. Tarım ekörüne iiham eilen 15 yaş ve üü işgücünün çok büyük bir kımı ya keni işlemeine ve keni heabına ya a aile işlemeine çalışmakaır. Tarım ekörüne iiham eilen kaın nüfuunun ie nereeye amamı yüze 96.2 kayıızır. 3 Tarım ekörüne uarlı bir büyümenin olmamaı GSH gayri afi yuriçi haıla nın armaına rağmen GSH içine arıma üşen payın 2 Türkiye Oalar ve Boralar Birliği Türkiye Tarım Sekörü Raporu Ankara TÜİK Hanehalkı İşgücü Ankei Sonuçları

4 azalmaı Türkiye nin arım performanının araşırılmaı gereğini oraya çıkarmakaır. Bu nokaa karşılaşırma krieri ie benzer özellike hızlı ekonomik büyüme göeren BRICS ve MINT gelişmeke olan ülkeleriir. BRICS ve MINT ülkelerine kıral nüfuun genel nüfu içerineki yüzeel payı önemliir. Bu ölçü ülkelerin arımla uğraşabilecek poaniyel nüfuunu göerebilmekeir ve Tablo 1 e verilmişir. Tablo 1. BRICS ve MINT ülkelerine yıllarına kıral nüfuun oranı Hinian Nijerya Enonezya Çin Güney Afrika Türkiye Ruya Mekika Brezilya Kaynak: Dünya Bankaı ukarıaki abloan görüleceği üzere Hinian nüfuunun büyük çoğunluğu kıral nüfua ahip olmaı ülkenin arım poaniyelinin on erece yükek oluğuna işareir. Kıral nüfu oranı ıralamaına on ıra ie Brezilya ya aiir. Tablo 1 kıral bölgeen kenlere oğru göçü e genel olarak göermei açıınan önemliir. Tabloa iinaız üm ülkelere kıral nüfuun oplam nüfua oranı yıllara göre gierek azalmakaır. Bu urum erine önürülür ie arımın GSH içineki payı yükeleceği gibi kenlere görülen yoğun nüfuan kaynaklanan hava kirliliği rafik çarpık yapılaşma ve yaşam anarlarının üşmei engellenebilir. Sanayileşmeen olayı şehirlere aha çok iş bulma imkanı oyal güvence kalieli eğiim ve ağlık hizmelerinen yararlanma fıraları kenlere oluşan göçlerin bilinen neenlerini oluşura a yaırımların ve üreicinin kıral keime 4

5 eeklenmei ile hem arımal üreime büyüme hem e kenel kalkınma yerine ülke geneline yayılmış bir kalkınma ağlanmış olur. BRICS ve MINT ülkelerine arımın GSH içeriineki payı a incelenebilir. Tablo 2 e BRICS ve MINT ülkelerinin önemine arım ekörünün GSİH içeriineki payı göerilmişir. Tablo 2. BRICS ve MINT ülkelerine yıllarına arım ekörünün GSH içeriineki payı Nijerya Hinian Enonezya Çin Türkiye Brezilya Ruya Mekika Güney Afrika Kaynak: Dünya Bankaı Tablo 2 inceleniğine Brezilya için arımın GSH içeriineki payının iikrarlı bir şekile her yıl gierek arığı görülmekeir. Bu neenle bu göerge veri zarflama analizine Brezilya hakkına olumlu bir bekleni içeriine olmamıza ebep oluşurabilir. 3.LİTERATÜR TARAMASI Tarım ekörüne ekinliği ve oplam fakör verimliliğineki eğişimi inceleyen pek çok çalışma varır. Bu çalışmalar ülkeleraraı yapılan çalışmalar ve ülkelerin keni arımal verimliliğini inceleyen çalışmalar olarak ikiye ayrılabilir. Bu nokaa çalışmanın konuu olan ülkeleraraı oplam fakor verimliliğini inceleyen çalışmalar şunlarır: Hayami ve Ruan 1970 çalışmalarına 38 gelişmiş ve az gelişmiş ülkenin arımal verimliliklerini Cobb-Dougla üreim fonkiyonunu kullanarak ölçmüşlerir. Veri zarflama analizi ve Malmqui Verimlilik 5

6 Eneki kullanmaan verimlilik ölçen bu çalışma eğişkenleriyle bu ineki kullanan birçok çalışmaya referan olmuşur. Arnae 1994 çalışmaına 70 ülkenin önemine arımal verimliliğini incelemiş ve örneke yer alan 40 gelişmeke olan ülkeen 36 ının negaif eknik eğişim oranları göeriğini bulmuşur. Benzer şekile Rao ve Coelli 1998 çalışmalarına önemi için 60 ülkenin oplam fakör verimliliğineki eğişimi incelemişir. Coelli ve Rao yılları araına arıma en iyi 93 ülkenin arımal verimliliğineki eğilimlerini Malmqui Verimlilik İneki emelli veri zarflama analizi ile ölçmüşlerir. Delikaş Erungur ve Canemir önemi için 14 AB ülkei ile Türk Tarım ekörünün göreli ekinliklerini ve oplam fakör verimlilik eneklerini veri zarflama yöneemi ile incelemişir. Çalışmaa genel olarak; AB ülkeleri ve Türkiye e eknolojie ilerleme varken ekinlike bir azalış oluğunu apamışlarır. Bu iki eğişken içeriine eknoloji ağır baığı için Türkiye ışınaki üm ülkelere oplam fakör verimliliği poziif bulunmuşur. Avcı ve Kaya önemi için Türkiye ile geçiş ekonomileri olarak alanırılan ülkeler araına arım ekörü verimliliğini incelemiş ve Türk arım ekörünün eknolojik ilerleme göermemeine rağmen ölçek ekinliğineki arış neeniyle oplam fakör verimliliğinin bunan olumlu ekileniğini bulmuşur. Bun rağmen Türkiye nin arımal oplam fakör verimliliği igger geçiş ülkeleri oralamaının geriine kalığı görülmüşür. Swinnen ve Vranken 2010 çalışmalarına 8 Avrupa ülkeinin arım verimliliklerinin reform poliikalarına ekilerini veri zarflama analizi ile incelemişlerir. Nin-Pra u ve Fan 2010 Çin ve Hinian ın yılları araına arımal oplam fakör verimliliğini karşılaşırmışlarır. Luh Chang ve Huang Doğu Aya ülkei; Nin Arn ve Preckel 2003 gelişmeke olan 20 ülke; Fulginii ve Perrin 1997 gelişmeke olan 18 ülke ve Shahabineja ve Akbari 2010 D-8 ülkeleri için Malmqui verimlilik eneki eğerlerini heaplamışlarır. Liia Runguriyawiboon ve Porkhomenko 2007 AB-15 AB-10 ve Avrupa Birliği AB ne girmeye aay olan ülkeler; Tonini ve Jongeneel 6

7 2006 ie Eylül 1998 e AB ne kaılım için formal görüşmelere başlamış olan 10 Ora ve Doğu Avrupa ülkei için Malmqui Verimlilik Eneki kullanarak veri zarflama analizini uygulamışlarır. 4.TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ Verimlilik en genel ifaeyle bir üreim veya hizme ieminin üreiği çıkı ile bu çıkıyı ele emek için kullanılan giri araınaki ilişkiir Prokopenko1998:3. Başka bir ifaeye göre ie verimlilik; çıkının giriye oranı olup kaynakların hangi ölçüe eken ve ekili kullanılığına ilişkin bir ölçüür Baş ve Arar 1991:36. Verimlilik kımi fakör verimliliği çok fakörlü verimlilik ve oplam fakör verimliliği şekline ifae eilmekeir. Toplam fakör verimliliği TFV belli bir üreim faaliyei onucuna ele eilen oplam çıkının bu çıkının ele eilmeine kullanılan üreim fakörlerine oranı şekline anımlanır Kuruüzüm ve Kaya 2011:344. Toplam fakör verimliliğineki eğişme TFVD; eknik ekinlikeki eğişme TED ve eknolojieki eğişme TD olmak üzere iki kıma ayrılır. ükek eknik ekinlik ve eknolojik ilerleme oplam fakör verimliliğini arırır. Bununla beraber eknik ekinlik eğeri e keni içeriine ölçek ekinliği ile af eknik ekinliğin çarpımı bileşenlerinen oluşmakaır. Böylece eknik ekinlikeki eğişimin neenleri olarak ölçek ekinliğineki eğişimen mi yoka yöneimel ekinliği ölçen giri bileşiminin ne erece oğru ahi eiliğini göeren af eknik ekinlikeki eğişimen mi kaynaklanığı a ayrıca irelenebilir. 5. VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE MALMQUIST VERİMLİLİK ENDEKSİ Toplam fakör verimliliğini ölçmee en ıklıkla kullanılan yönemleren birii Malmqui verimlilik enekiir. Kuruüzüm ve Kaya 2011:345. Malmqui verimlilik eneki heaplamaına VZA veri zarflama analizi kullanılmakaır. Bu yönem 1978 yılına Charne Cooper ve Rhoe arafınan gelişirilmişir. Bu yönem homojen olukları varayılan üreim birimlerini keni aralarına kıyalar. En iyi gözlemi ekinlik ınırı olarak kabul eiken onra iğer gözlemleri bu en ekin gözleme göre eğerlenirilir. Dolayııyla VZA yönemine ekinlik ınırı varayılan bir urum eğil; gerçekleşen bir gözlemir. Ekinlik ınırı bu şekile epi eiliği için e bu yöneme raal haa kullanılmaz. Ancak gözlemler 7

8 araına çok uç eğerleri emil eiği üşünülen gözlemleri ayıklamak mümkünür. İnan 2000:85-86 VZA moelinin avanajlarını aşağıaki gibi ıralamışır. VZA moellerine çok ayıa giri ve çıkı kullanmak mümkünür. Özellikle çok ayıa giri ve çıkıya ahip olan bankacılık ekörü açıınan bu özellik on erece önemliir. VZA paramerik yönemlere oluğu gibi giri ve çıkı araına bir fonkiyonel ilişki kurgulamak zoruna eğilir. Gerçek hayaa böyle bir ilişkiyi üelik ek çıkıya bağlı kalarak kurgulamak olukça orunlu gözükmekeir ve bu ilişki yanlış kurulura büün moel bunan ekilenecekir. VZA aynı nielike homojen olan birimleri keni aralarına kıyalar. VZA uygulamaına giriler ve çıkılar çok farklı birim eğerleri ile ifae eilebilirler. Fizikel üreim paraal büyüklük veya rayolar cininen VZA herhangi belirli bir an için gerçekleşirken Malmqui Verimlilik Eneki zaman boyuunu ikkae almakaır. Bu enek özellikle kamu ekörü ve kâr amacı gümeyen organizayonların performanlarının ölçümüne kullanılan güçlü bir yönemir Tarım2001:151. Malmqui verimlilik eneki; Farrel eknik ekinlik ölçüüne uzaklık fonkiyonları eklenerek ele eilmişir. Enek iki gözlemin TFV eki eğişmeyi orak bir eknolojiye olan uzaklıkların oranı olarak ölçmekeir. Bu ölçüm için uzaklık fonkiyonu kullanılmakaır. Bu enek ilk efa 1953 e Malmqui arafınan bulunmuş ve Cave Chrienen Diever Fare ve Grokopf arafınan gelişirilmişir Kuruüzüm ve Kaya 2011:345. Enek; mikarlara ilişkin verileri kullanmaı aha az varayım gerekirmei ekinizliği ölçmei ekonomerik ahmin gerekirmemei ve uygulanmaının aha bai olmaı neeniyle gelenekel oplam fakör verimliliği eneklerinen üünür. Malmqui oplam fakör verimliliği eneki iki gözlemin oplam fakör verimliliğineki eğişimini orak bir eknolojiye olan uzaklıkların oranı olarak ölçer. Bu ölçüm için "uzaklık fonkiyonu" kullanılmakaır. Cave ve iğerleri arafınan gelişirilen bu eneke uzaklık fonkiyonları 8

9 9 yarımıyla enek kurma fikrini ilk oraya aan Sen Malmqui'in arınan Malmqui imi verilmişir. Cave Chrienen Diewer 1982a:73-86; Cave Chrienen Diewer 1982b: ; Malmqui 1953: Uzaklık fonkiyonu çok-girili çok-çıkılı üreim eknolojilerini maliye minimizayonu veya kar makimizayonu gibi heefleri belirmeen anımlamaa kullanılmakaır. Çıkıya göre uzaklık fonkiyonu } / : min{ S y y x = δ δ olarak anımlanır. 1 Uzaklık fonkiyonu xy'nin alacağı eğerler y vekörü S ınırı üreim ınırı üzerine ie 1.0; y vekörü S içineki eknik ekin olmayan bir nokayı anımlıyora >1.0; ve y vekörü S ışınaki mümkün olmayan bir nokayı anımlıyora <1.0ır. Fare ve iğerlerini izleyerek ea alınan önemi ve izleyen önemi araınaki çıkıya göre Malmqui TFVD eneki "uzaklık fonkiyonu" çerçeveine = m 2 olarak heaplanır. Bu göerime önemi gözleminin önemi eknolojiinen olan uzaklığını ifae eer. m. fonkiyonunun eğerinin 1.0'an büyük olmaı öneminen önemine TFV'e büyüme oluğunu 1.0'an az olmaı ie aynı önemler ikkae alınığına TFV'e azalma oluğunu göermekeir. ukarıaki eşilik aşağıaki gibi yazılabilir = m 3 Eşiliğin ağ arafınaki ilk erim önem ve önem araınaki Farrell'in oplam eknik ekinlik eğişmeinin ölçüüür. Paranez içineki ifae ie eknik eğişmeyi ifae eer. Dolayııylaeknik ekinlikeki eğişim o o y x D y x D ile ölçülür. 4

10 D Teknolojik ekinlikeki eğişim ie D o o x x y y D D o o x x y y ile bulunur. 5 Teknolojik eğişim TED iki önem araınaki eknolojie meyana gelen eğişimi ölçmekeir. TED eneki iki önem araınaki yenilikleren kaynaklanan ilerleme ereceini vermekeir. Aynı zamana üreim ınırları eğrii eknolojik eğişmeyi yenilikleri göermekeir Avcı ve Kaya 2008:850. Bu inekin e iki önem araına ekinlik arışı urumuna eğeri 1 en büyük ekinlik azalışı urumuna ie eğeri 1 en küçük olur Öncü ve Akaş2007:254. Bu inekin 1 en büyük olmaı aynı giriyle aha fazla çıkı üreiliği anlamına gelir Toun ve Akan 2010:7. Bir ampirik çalışmaa arışık iki önem için heaplama yapabilmek için ör uzaklık fonkiyonunun a bulunmaı gerekmekeir. Bu heaplama ie maemaikel programlamayla gerçekleşirilebilir. Malmqui TFV eneki ile ilgili olarak kapamlı bir arama Fare ve iğerleri arafınan yapılmışır. Fare Grokopf Roo 1997 TFV eneki için kullanılan uzaklık fonkiyonlarının heaplanmaına günümüze en çok başvurulan yaklaşım olan Fare ve iğerlerinin gelişiriği maemaikel programlama moelleri mari noayonuyla aşağıa verilmişir: Fare Grokopf Norri Zhang 1994: [ y x ] = max φ [ y x ] φy x i λ 0 φ λ i + λ 0 λ 0 φy x i λ 0 1 = max i + λ 0 λ 0 φ λ φ 6 10

11 1 [ y x ] = max φ [ y x ] φy x i λ 0 φ λ i + λ 0 λ 0 φy x i λ 0 1 = max i + λ 0 λ 0 ukarıa anımlanan uzaklık eğerlerinin üm önemler ve gözlemler için heaplanabilmei n gözlem ayıını ve önem ayıını göermek üzere n3-2 ane oğrual programlama moelinin çözümünü gerekirmekeir. 6. UGULAMA Uygulama kapamına BRICS ve MINT ülkelerine ai Dünya Bankaı nan ele eilen arımal göerge verileri kullanılmışır. İncelenen veriler yılları için arımal ekinlik için önemli performan göergeleri olan üzerine ahıl üreimi yapılan arazi hekar kıral nüfu kişi arıma elverişli arazi hekar arımın GSH içine yaraığı eğer milyar $ ve ahıl üreimi on/yıl ır. Bu fakörleren üzerine ahıl üreimi yapılan arazi kıral nüfu ve arıma elverişli arazi giri fakörleri iken arımın GSH içine yaraığı eğer ve ahıl üreimi çıkı fakörleriir. ukarıa belirilen fakörler ve bu fakörlere ai BRICS ve MINT ülkelerinin yılları için eğerleri aşağıaki ablo 3 e verilmişir. φ λ φ 7 11

12 Ülke Aı Tablo 3. BRICS ve MINT ülkelerinin yılları için fakörler bazına performan eğerleri Tahıl üreimi yapılan arazi hekar Kıral nüfu kişi Tarıma elverişli arazi hekar Tarımın GSH içine kama eğeri milyar $ Tahıl üreimi on Brezilya Brezilya Brezilya Brezilya Çin Çin Çin Çin Enonezya Enonezya Enonezya Enonezya Hinian Hinian Hinian Hinian Mekika Mekika Mekika Mekika Nijerya Nijerya Nijerya Nijerya Ruya Ruya Ruya Ruya Güney Afrika Güney Afrika Güney Afrika Güney Afrika Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye Kaynak: Dünya Bankaı ve Ululararaı Para Fonu ıl 12

13 ukarıaki veriler inceleniğine bu ülkeler içeriine arıma elverişli araziye ahip olma urumuna göre ülkeler üm yıllara ıraıyla Hinian Ruya Çin Brezilya Nijerya Mekika Enonezya Türkiye ve Güney Afrika şekline ıralanmakaır. Üzerine ahıl üreimi yapılan arazi büyüklüğü ikkae alınacak olura üm yıllara bu kez ıralama; Hinian Çin Ruya Brezilya Enonezya Nijerya Türkiye Mekika ve Güney Afrika şekline oluşmakaır. Kıral nüfu fakörü incelenire üm yıllara ıralama Hinian Çin Enonezya Nijerya Ruya Brezilya Mekika Türkiye ve Güney Afrika şeklineir. Dolayııyla Hinian incelenen giri fakörleri açıınan yılları için üm fakörlere en bol kaynağa ahipir. Buna karşın; Güney Afrika her üç fakör açıınan a en az kaynağa ahipir. Çıkı fakörleri açıınan urumu görel açıan inceleiğimize; Çin arımın GSH içine yaramış oluğu eğer açıınan iğer ülkeler içeriine üm yıllara ıralamaa birinciliği ele geçirmişir. Hinian ie aha fazla giri kaynağına ahip olmaına rağmen bu çıkı fakörüne üm yıllara ikinci olmuşur. En az giri kaynağına ahip Güney Afrika ie bu fakör açıınan yılları için onuncuur. Bir iğer çıkı fakörü olan yıllık ahıl üreimi açıınan Çin bir kez aha iğer ülkeler içeriine üm yıllara ıralamaa birinciliği ele geçirmişir. Hinian ie aha fazla giri kaynağına ahip olmaına rağmen bu çıkı fakörüne üm yıllara ikinci olmuşur. En az giri kaynağına ahip Güney Afrika ie bu fakör açıınan yılları için onuncuur. ukarıaki ön incelememiz veri zarflama analizi performanı beklenileri açıınan özellikle Çin hakkına olumlu beklenilere ahip olmamıza ebep vermekeir. Güney Afrika için ie am eri urumu bekleyebiliriz. Çin ve Güney Afrika haricineki iğer ülkelere ilişkin arımal verimlilik performanı eğerleri ie veri zarflama analizi ile heaplayacağımız Malmqui verimlilik enekleri ile aha ne görülebilecekir. Aşağıa ablo 4 e ekinlik analizi onuçlarına göre ülkelerin önemine global eknik ekinlik eğeri TE ve bu eğerin bileşimini oluşuran af eknik ekinlik STE ve ölçek ekinliği ÖE korları 13

14 heaplanmışır. Skorların heaplanmaına Tablo 3 eki veriler ile Fronier Analy programı kullanılmışır. Tablo 4. BRICS ve MINT ülkeleri arımal ekinlik korları TE STE ÖE TE STE ÖE TE STE ÖE TE STE ÖE Brezilya Enonezya Güney Afrika Hinian Mekika Nijerya Ruya Türkiye Çin Tablo 4 inceleniğine önemine; Brezilya Türkiye ve Çin arımal ekinlik açıınan am olarak ekin gözükmekeirler. Bu ülkelerin global eknik ekinlik koru TE üm önem boyunca am ekinliği göeren 1 e eşi bulunmuşur. Bu ülkeleri en yakınan akip een ve ekin olma ınırına yaklaşan ülke ie Enonezya ır. Enonezya nın ekinlik koru 2010 yılına am olarak ekinliği göeren 1 eğeri iken iğer akip een yıllara ekinliği üşüş göermişir. Ancak bu üşüşe ve am olarak ekin olmamaına rağmen iğer ekin olmayan ülkeler olan Mekika Nijerya Güney Afrika Ruya ve Hinian a göre aha iyi urumaır. Tarımal ekinlik performanı açıınan ekin olmayan ülkeler Enonezya Mekika Nijerya Güney Afrika Ruya ve Hinian içeriine en köü uruma olan ülke ie giri fakörleri açıınan yılları için üm fakörlere en bol kaynağa ahip Hinian ır. Hinian oplam çıkılara genel ıralamaa Çin in arınan ikinci ola a ahip oluğu kaynaklara göre çıkı önüşüm oranı yeerli eğilir. Buna göre iğer ekin olmayan ülkelerle beraber özellikle Hinian ın ahip oluğu giri kaynaklarını aha fazla çıkıya önüşürecek üreçleri gelişirmei gerekliir. Örneğin Hinian ın ekinlik ınırına olabilmei için 2013 yılına ahip oluğu ahıl üreimi alınaki arazinin nereeye yarıı ve barınırmış 14

15 oluğu kıral nüfuun ve arıma elverişli arazinin yüze 40 ı civarı ile GSH içine yüze 37 aha fazla kama eğer yaramış olmaı gerekiri. Tablo 4 e ekin olmayan ülkelerin zamana göre eknik ekinliklerineki eğişim incelenecek olura eköreki en iyi uygulamalara göre Enonezya ve Güney Afrika a ürekli bir üşüş Mekika ve Nijerya a azalış reni Hinian a verimiz üzeylere urgunluk Ruya a ie engeiz algalanmalar ve iikrarızlık gözükmekeir. Dolayııyla bu ülkelerin ümünün arım poliikalarını yakınan incelemei gerekliir. Bu nokaa Enonezya ve Güney Afrika nın ekin olmama ebepleri ekin ölçek büyüklüğüne çalışmamaları iken Hinian Mekika Nijerya ve Ruya a hem ölçek ekinizliği hem e giri bileşiminin oğru ayarlanmamaınan kaynaklanan yöneel ekinizlikler gözükmekeir. Örneğin bu ülkeler için giri fakörlerinen kıral keime yaşayan nüfu oranı ile bir başka giri fakörü olan arıma elverişli arazi oranı araına uyumuzluklar öz konuu olabilir. Bu a arımal çıkı mikarını ekilemekeir. Buraya kaar; ülkelerin aece eköreki rakiplerine göre eknik ekinliklerineki eğişimi ireleik. Toplam fakör verimliliği için bir iğer önemli ölçü e eknolojik eğişimir. Teknik ekinlikeki eğişimin neenleri af eknik ekinlikeki eğişim yani giri bileşiminin yöneimel açıan oğru oranlara bir araya geirilememei ve ölçek ekinliğineki eğişim yani ekin ölçek büyüklüğünün yakalanamamış olmaıır. Teknolojik eğişimin eknik ekinlik eğişimleri ile çarpımı ie malmqui oplam fakör verimliliği enekini vermekeir. Eğer bir ülke eknik ekinlikeki eğişim bakımınan eköreki en iyi emilcileri yakalamış ancak eknolojik gerileme göermişe oplam fakör bakımınan ülke keni içeriine verimlilik açıınan gerilemiş emekir. Tam eri urum a öz konuu olabilir. Bir ülke eknik ekinlikeki eğişim açıınan ekörün en iyi uygulamalarının geriine olabilir. Ancak eknolojik giri-çıkı önüşüm ürecine genel bir iyileşme göeriye alına oplama bir önceki öneme göre verimliliğini iyileşirmiş emekir. ani aece eknik ekinlikeki eğişime bakılarak verilen bir karar oplam fakör verimliliği açıınan yeerizir. Buna göre ablo 5 ülkelerin önemleri içeriine malmqui oplam fakör verimliliğineki eğişimi MTFVD; af eknik ekinlikeki eğişim STED ölçek ekinliğineki eğişim ÖED ve eknolojik eğişim TD neenleriyle açıklamakaır. 15

16 Tablo 5. BRICS ve MINT ülkelerine ai malmqui oplam fakör verimliliğineki eğişim eğerleri STED ÖED TD MTFVD STED ÖED TD MTFVD STED ÖED TD MTFVD Brezilya Enonezya Güney Afrika Hinian Mekika Nijerya Ruya Türkiye Çin Tablo 5 inceleniğine; önemine Güney Afrika ve Mekika nın oplam fakör verimliliği azalış göermişir önemine Güney Afrika Ruya ve Türkiye nin oplam fakör verimliliği azalmışır önemine ie bu kez Hinian Mekika ve Nijerya nın oplam fakör verimliliği üşüş eğilimineir. Ruya ve önemlerine MFTFV açıınan birinci önemine onuncuur. Mekika için ie am er urum geçerliir. Bununla beraber malmqui oplam fakör verimliliğine azalma görülen 6 farklı ülkeen 5 i Güney Afrika Mekika Ruya Hinian ve Nijerya global eknik ekinlik açıınan ekinizliği Tablo 4 e apanmış ülkelerir. Bu ülkelerin ışına global eknik ekinlik olarak üm önemlere ekin olan Türkiye nin önemine oplam fakör verimliliği azalmışır. Bu öneme; Türkiye nin eknik ekinlik açıınan eköreki en iyi uygulamaları yakalaığı ancak eknolojik olarak giri-çıkı önüşümüne bir önceki yıla göre çok az gerilemeye ahip oluğu görülmekeir. Bu neenle Türkiye nin oplam fakör verimliliği 2012 yılına azalmışır. Brezilya ve Çin hem üm önem boyunca global olarak ekin hem e Tablo 5 e görülüğü gibi eknolojik ekinliğini ürekli arırarak oplam fakör verimliliğini ürekli gelişiren ülkelerir. 16

17 Enonezya; Brezilya Çin ve Türkiye ye eknik ekinlik açıınan en yakın ülkeir ve oplam fakör verimliliğini ürekli iyileşirmekeir. Enonezya nın oplam fakör verimliliğineki iyileşmenin büyük kımı eknolojik ilerlemeen gelmekeir. Eğer ölçek ekinliğini e iyileşirire Brezilya Çin ve Türkiye gibi arımal ekin ülkelere kaılabilir. Güney Afrika Hinian Mekika Nijerya ve Ruya üm önemlere eknolojik eğişim açıınan olumlu ilerlemeler göermekeir. Ancak iğer ülkere göre eknik ekiniz bu ülkelere en önemli orunlar Güney Afrika için uygun ölçek büyüklüğüne çalışmamak iken Hinian Mekika Nijerya ve Ruya için giri bileşiminin yöneimel olarak oğru oluşurulamamaı ve ölçek ekinliği orunları biraraa gözükmekeir. 7. SONUÇ önemine BRICS ve MINT ülkelerine ai arımal giri ve çıkı fakörleri veri zarflama analizi ile incelenerek ülkelerin eknik ekinlikleri ve malmqui oplam fakör verimliliği enekleri heaplanmışır. Çalışmanın onuçları ilgili öneme Brezilya Çin ve Türkiye nin eknik ekinlik açıınan iğer ülkeler Enonezya Güney Afrika Hinian Mekika Nijerya ve Ruya ya göre am ekin oluğunu göermişir. Bu ülkeleren Brezilya ve Çin oplam fakör verimliliğini ürekli iyileşirmekeir. Türkiye ie yalnızca 2012 yılına eknolojik eğişiminin gerilemeinen olayı oplam fakör verimliliğine kayıp yaşamışır buna rağmen yine e eknik ekinlik açıınan en iyi ülkeleri yakalamışır. Ekin olmayan ülkeler araına en orunlu ülke ie Hinian ır. Hinian oplam çıkılara genel ıralamaa Çin in arınan ikinci ola a ahip oluğu kaynaklara göre verimliliği yeerli eğilir. Hinian ı en köü global eknik ekinlik eğerleri ile nieleniriğimiz eğerler 2010 yılı yılı yılı ve 2013 yılı ir Tablo 4. Hinian ın global eknik ekinliğinin köü olmaının ebepleri ie uygun ölçek büyüklüğüne arımal faaliyelerini yürümemei ve giri bileşimini uygun oranlara biraraya geirememeiir. Bu iki neen araına ie giri bileşimini oğru oranlara biraraya geirememe aha ağır bir problem olarak öne çıkmışır. Hinian ın ekinlik ınırına olabilmei için 2013 yılına ahip oluğu ahıl üreimi alınaki arazinin nereeye yarıı ve barınırmış oluğu kıral nüfuun ve arıma elverişli arazinin yüze 40 ı civarı ile GSH içine yüze 37 aha fazla kama eğer yaramış olmaı gerekiri. 17

18 Ekin olmayan faka ekin olma ınırına en yakın ülke ie Enonezya ır. Enonezya nın eknik ekinlik koru 2010 yılına am olarak ekin 1 eğeri iken iğer akip een yıllara ekinliği üşmüşür. Ancak bu üşüşe ve am olarak ekin olmamaına rağmen iğer ekin olmayan ülkeler; Mekika Nijerya Güney Afrika Ruya ve Hinian a göre aha iyi urumaır ve oplam fakör verimliliği yılları araına gierek yükelmekeir Tablo 5 Güney Afrika Hinian Mekika Nijerya ve Ruya üm önemlere eknolojik eğişim açıınan olumlu ilerlemeler göermekeir. Ancak iğer ülkelere göre eknik ekiniz bu ülkelere en önemli orunlar Güney Afrika için uygun ölçek büyüklüğüne çalışmamak iken Hinian Mekika Nijerya ve Ruya için giri bileşiminin yöneimel olarak oğru oluşurulamamaı ve ölçek ekinliği orunları biraraa gözükmekeir. BRICS ve MINT ülkelerine arım poliikaı gelişirenlerin kaynakları engeli ağımaı ve uygun ölçeke üreim yapma başarıı ile ekinliklerini gelişirmeleri mümkünür. Böylece bu ülkelere üreim ve verimlilik ararak genel refah üzeyi aha fazla yükelecekir. KANAKÇA Arnae Carlo Uing Daa Envelopmen Analyi To Meaure Inernaional Agriculural Efficiency an Prouciviy US Deparmen of Agriculure Economic Reearch Service Technical Bullein Avcı Ali ve Kaya Ayşen Geçiş Ekonomileri ve Türk Tarım Sekörüne Ekinlik ve Toplam Fakör Verimliliği Analizi Ege Akaemik Bakış Cil: 8 Sayı: Baş Melih ve Arar Ayhan İşlemelere Verimlilik Deneimi Ölçme ve Değerlenirme Moelleri MPM ayınları Sayı: Cave Dougla; Chrienen Lauri ve Diewer Erwin "Mulilaeral Comparion of Oupu Inpu an Prouciviy Uing Superlaive Inex Number" Economic Journal Sayı: a Cave Dougla; Chrienen Lauri ve Diewer Erwin "The Economic Theory of Inex Number an The Meauremen of Inpu Oupu an Prouciviy" Economerica Sayı: b

19 Coelli Tim an Rao Praaa Toal Facor Prouciviy in Agriculure: A Malmqui Inex Analyi of 93 Counrie CEPA Working Paper Serie Cil: Delikaş Eruğrul; Erungur Muafa ve Canemir Mehme The Comparion of Agriculural Efficiency an Prouciviy Growh in he EU an Turkey: Inernaional Journal of Buine Managemen an Economic Cil: 1 Sayı: Fare Rolf; Grokopf Shawna; Norri Mary ve Zhang Zhongyang "Prouciviy Growh Technical Progre an Efficiency Change In Inurialie counrie" American Economic Review Cil: Fare Rolf; Grokopf Shawna ve Roo Ponu "Malmqui prouciviy inexe: A urvey of heory an pracice" Inex Number: Eay in Honour of Sen Malmqui Kluwer Acaemic Publiher: Boon Fulginii Lilyan ve Perrin Richar LDC Agriculure: Nonparameric Malmqui Prouciviy Inexe Journal of Developmen Economic Cil: Hayami ujiro ve Ruan Vernon Agriculural Prouciviy Difference among Counrie The American Economic Review Cil: 60 Sayı: İnan Emre Banka Ekinliğinin Ölçülmei ve Düşük Enflayon Sürecine Bankacılıka Ekinlik Bankacılar Dergii Sayı: Kuruüzüm Ayşe ve Kaya Pınar Oraöğreime Toplam Fakör Verimliliği: İller Bazına Bir Araşırma 16. Dünya Verimlilik Kongrei ve 2010 Avrupa Verimlilik Konferanı Biliriler Liia Alexej; Runguriyawiboon Supawa ve Parkhomenko Sergiy How Far Are he Traniion Counrie from he Economic Sanar of he European Union? Meauring Efficiency an Growh in Agriculure Eaern European Economic Cil: 45 Sayı: Luh ir-hueih; Chang Ching ve Huang Fung-Mey Efficiency Change an Prouciviy Growh in Agriculure: A Comparaive Analyi for Selece Ea Aian Economie Journal of Aian Economic Sayı:

20 Malmqui Sen "Inex Number an Inifference Curve" Trabajo e Eaiica Cil: Nin Alejanro; Arn Channing ve Preckel Paul I Agriculural Prouciviy in Developing Counrie Really Shrinking? New Evience Uing A Moifie Nonparameric Approach Journal of Developmen Economic Cil: Nin-Pra Alejanro; u Bingxin ve Fan Shenggen Comparion of Agriculural Prouciviy Growh in China an Inia Journal of Prouciviy Analyi 2010 Cil: Öncü Semra ve Akaş Rabia enien apılanırma Dönemine Türk Bankacılık Sekörüne Verimlilik Değişimi öneim ve Ekonomi Cil: 14 Sayı: Prokopenko Joeph Verimlilik öneimi Uygulamalı El Kiabı. MPM ayınları: 476 Ankara Rao Praaa ve Coelli Tim Cach-up an Convergence in Global Agriculural Prouciviy CEPA Working Paper Deparmen of Economic Univeriy of New Englan Armiale Auraila Shahabineja Vahi ve Akbari Ahma Meauring Agriculural Prouciviy Growh in Developing Eigh Journal of Developmen an Agriculural Economic Cil: 2 Sayı: Swinnen Johan ve Vranken Liebe Reform an Agriculural Prouciviy in Cenral an Eaern Europe an he Former Socie Republic: Journal of Prouciviy Analyi Sayı: Tonini Axel ve Jongeneel Roelof I The Collape Of Agriculural Oupu İn The Ceec A Goo Inicaor Of Economic Performance? A Toal Facor Prouciviy Analyi Eaern European Economic Cil: Toun Ömür ve Akan Hane SSK Haanelerinin Sağlık Bakanlığı na Devrinin Haane Verimlilikleri Üzerine Ekileri TİSK Akaemi Cil: 5 Sayı:

Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi Sayı:21 (2013) - Doi: http://dx.doi.org/10.11611/jmer218

Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi Sayı:21 (2013) - Doi: http://dx.doi.org/10.11611/jmer218 TÜRKĠE DE ABANCI SERMAELĠ BANKALARIN ETKĠNLĠK ANALĠZĠ Doç. Dr. Ġmail MAZGĠT Doç. Dr. Nilgün ACAR BALALAR ÖZ Küreelleşme ürecinin önemli onuçlarından birii dış icare ve ululararaı ermaye harekelerinin birçok

Detaylı

Turizm Sektöründe BIST a Kayıtlı İşletmelerin Veri Zarflama Analizi ve Toplam Faktör Verimliliği ile Finansal Performanslarının İncelenmesi

Turizm Sektöründe BIST a Kayıtlı İşletmelerin Veri Zarflama Analizi ve Toplam Faktör Verimliliği ile Finansal Performanslarının İncelenmesi Turizm Seköründe BIST a Kaılı İşlemelerin Veri Zarflama Analizi ve Toplam Fakör Verimliliği ile Finanal Performanlarının İncelenmei The Examinaion of Financial Performance of Companie in Tourim Secor,

Detaylı

2000-2006 Döneminde Türkiye de Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Etkinlik Değerlendirmesi

2000-2006 Döneminde Türkiye de Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Etkinlik Değerlendirmesi YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2007 Cil:14 Sayı:2 Celal Bayar Üniveriei İ.İ.B.F. MANİSA 2000-2006 Döneminde Türkiye de Faaliye Göeren Sigora Şirkelerinin Ekinlik Değerlendirmei Yrd. Doç. Dr. Cevde Alpekin KAYALI

Detaylı

GEÇİŞ EKONOMİLERİ VE TÜRK TARIM SEKTÖRÜNDE ETKİNLİK VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ (1992-2004)

GEÇİŞ EKONOMİLERİ VE TÜRK TARIM SEKTÖRÜNDE ETKİNLİK VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ (1992-2004) Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review 8 (2) 28: 843-86 GEÇİŞ EKONOMİLERİ VE TÜRK TARIM SEKTÖRÜNE ETKİNLİK VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ (1992-24) THE ANALYSIS OF EFFICIENCY AN TOTAL FACTOR PROUCTIVITY

Detaylı

Bölüm 2: Bir Boyutta Hareket

Bölüm 2: Bir Boyutta Hareket Bölüm : Bir Boyua Hareke Kavrama Soruları 1- Harekeli bir cimin yer değişirmei ile aldığı yol aynımıdır? - Hız ile üra araındaki fark nedir? 3- Oralama ve ani hız araındaki fark nedir? 4- Ne zaman oralama

Detaylı

Türkiye özel sektör imalât sanayiinde etkinlik ve toplam faktör verimliliği analizi

Türkiye özel sektör imalât sanayiinde etkinlik ve toplam faktör verimliliği analizi ODTÜ Gelişme Dergisi, 29 (3-4), 2002, 247-284 Türkiye özel sekör imalâ sanayiinde ekinlik ve oplam fakör verimliliği analizi Eruğrul Delikaş Ege Üniversiesi, İkisa Bölümü, 35040 İzmir Öze Bu çalışmada

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-14 / 12 Ekim 2010 EKONOMİ NOTLARI RAMAZAN AYININ ÜRETİM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Aslıhan Atabek Demirhan

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-14 / 12 Ekim 2010 EKONOMİ NOTLARI RAMAZAN AYININ ÜRETİM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Aslıhan Atabek Demirhan Türkiye Cumhuriye Merkez Bankaı Sayı: 010-14 / 1 Ekim 010 EKONOMİ NOTLARI RAMAZAN AYININ ÜRETİM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Alıhan Aabek Demirhan Öze: İkiadi değişkenlerde gözlenen mevimel harekeler erilerin ana

Detaylı

AĞ KONTROL SİSTEMLERİNİN GENELLEŞTİRİLMİŞ MATEMATİKSEL MODELİNİN ÇIKARTILMASI VE AĞ GECİKMESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

AĞ KONTROL SİSTEMLERİNİN GENELLEŞTİRİLMİŞ MATEMATİKSEL MODELİNİN ÇIKARTILMASI VE AĞ GECİKMESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME Ğ KONTROL SİSTEMLERİNİN GENELLEŞTİRİLMİŞ MTEMTİKSEL MODELİNİN ÇIKRTILMSI VE Ğ GEİKMESİ ÜZERİNE İR İNELEME H. Hüeyin SYN*, emal YILMZ*, Nrein DOĞN** * Gazi Üniveriei Teknik Eğiim Fakülei Elekrik Eğiimi

Detaylı

Ege University Working Papers in Economics 2006 http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/tartisma

Ege University Working Papers in Economics 2006 http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/tartisma Ege Universiy Working Papers in Economics 2006 hp://www.iibf.ege.edu.r/economics/arisma İZMİR KÜÇÜK, ORTA VE BÜYÜK ÖLÇEKLİ İMALAT SANAYİNDE ÜRETİM ETKİNLİĞİ VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ Eruğrul

Detaylı

COMPARISON OF EFFICIENCY CHANGES OF DIFFERENT COUNTRY BANKS WITH MALMQUIST TOTAL FACTOR EFFICIENCY INDEX: AN EVALUATION ON TURKISH AND ITALIAN BANKS

COMPARISON OF EFFICIENCY CHANGES OF DIFFERENT COUNTRY BANKS WITH MALMQUIST TOTAL FACTOR EFFICIENCY INDEX: AN EVALUATION ON TURKISH AND ITALIAN BANKS Economicsan Aminisraion TourismanTourism Managemen Hisor Culure Religion Pscholog Sociolog FineArs Engineering Archiecure Language Lieraure EucaionalSciences Peagog&OherDisciplines 208 Vol:5 / Issue:26

Detaylı

STRUCTURAL CHANGE AND PRODUCTIVITY IN THE SERVICE SECTOR OF TURKEY TÜRKİYE HİZMET SEKTÖRÜNDE YAPISAL DEĞİŞİM VE ÜRETKENLİK

STRUCTURAL CHANGE AND PRODUCTIVITY IN THE SERVICE SECTOR OF TURKEY TÜRKİYE HİZMET SEKTÖRÜNDE YAPISAL DEĞİŞİM VE ÜRETKENLİK STRUCTURAL CHANGE AND PRODUCTIVITY IN THE SERVICE SECTOR OF TURKEY Zühal Yursızoğlu 1 Cumhuriye Universiy, Turkey. yursiz@gmail.com Yılmaz Kılıçaslan, Anadolu Universiy, Turkey. ykilicaslan@anadolu.edu.r

Detaylı

Türkiye İçin Çıktı Açığı Tahmininde Alternatif Yöntemler

Türkiye İçin Çıktı Açığı Tahmininde Alternatif Yöntemler Volume 5 Number 3 14 pp. 43-65 ISSN: 139-448 www.berjournal.com Türkiye İçin Çıkı Açığı Tahminine Alernaif Yönemler Beriye Saraçoğlu a Özlem Yiği b Necmein Alpay Koçak c Öze: Çıkı açığı, üreimin fiili

Detaylı

TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİN SWARCH YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİN SWARCH YÖNTEMİ İLE ANALİZİ TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİN SWARCH YÖNTEMİ İLE ANALİZİ Pamukkale Üniveriei Soyal Bilimler Eniüü Yükek Lian Tezi İkia Anabilim Dalı Ayşe AKMAN Danışman: Yrd. Doç. Dr. Bülen GÜLOĞLU Temmuz-007

Detaylı

TÜRKİYE DE TOPLAM TALEP VE ARZ ŞOKLARININ ÇIKTI VE ENFLASYON ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ,

TÜRKİYE DE TOPLAM TALEP VE ARZ ŞOKLARININ ÇIKTI VE ENFLASYON ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ, ANADOLU ÜNİVERS İTES İ S OS YAL BİLİMLER DERGİS İ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES Cil/Vol. : 11 - S ayı/no: 2 : 81 96 (2011) TÜRKİYE DE TOPLAM TALEP VE ARZ ŞOKLARININ ÇIKTI VE ENFLASYON ÜZERİNDEKİ

Detaylı

Otomatik Kontrol I. Laplace Dönüşümü. Vasfi Emre Ömürlü

Otomatik Kontrol I. Laplace Dönüşümü. Vasfi Emre Ömürlü Oomaik Konrol I Laplace Dönüşümü Vafi Emre Ömürlü Laplace Dönüşümü: Özellikleri eoremleri Kımî Keirlere Ayırma By Vafi Emre Ömürlü, Ph.D., 7 Laplace ranform I i advanageou o olve By uing, we can conver

Detaylı

Verimlilik Dergisi T. C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2015/3

Verimlilik Dergisi T. C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2015/3 Verimlilik Dergisi Türk Mevdua Bankacılığı İçin Ekinlik Analizi: Küresel Finans Krizinin Ekileri Dr. Serdal ERGÜN Prof. Dr. Nezir KÖSE İzmir de İşlemelerin Sanayi Sicil Veri Tabanına Gönderdikleri Verilerin

Detaylı

TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE

TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE TÜRKİYE DE TARIMSAL ARAŞTIRMA GELİŞTİRME YAYIM POLİTİKALARI VE TARIMSAL BÜYÜME İLİŞKİLERİ Dr. O. Seda SUBAŞI Prof. Dr. M. Neca ÖREN Çukurova Üniversiesi

Detaylı

Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI

Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI MADENCİLİK, Cilt 45, Sayı 4, Sayfa 29-4, Aralık 26 Vol.45, No. 4, pp 29-4, December 26 Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI Consumer Surplus of Lignite Coal Consumption

Detaylı

VERİMLİLİK, TEKNOLOJİ VE ETKİNLİK (AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYE VE ADAY ÜLKELERİN PERFORMANS ÖLÇÜMÜ)

VERİMLİLİK, TEKNOLOJİ VE ETKİNLİK (AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYE VE ADAY ÜLKELERİN PERFORMANS ÖLÇÜMÜ) Akademik Araşırmalar ve Çalışmalar ergisi / Journal of Academic Researches and Sudies Yıl 6 - Saı Kasım 24 / Volume 6 - Number November 24 Alınış Tarihi: 26.9.24 Kabul Ediliş Tarihi: 3..24 VERİMLİLİK TEKNOLOJİ

Detaylı

TÜRK OTOMOTİV ENDÜSTRİSİNDE MALİYET VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ. Gürkan ÇALMAŞUR

TÜRK OTOMOTİV ENDÜSTRİSİNDE MALİYET VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ. Gürkan ÇALMAŞUR TÜRK OTOMOTİV ENDÜSTRİSİNDE MALİYET VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ Gürkan ÇALMAŞUR Dokora Tezi İkisa Anabilim Dalı Prof. Dr. Muammer YAYLALI 2013 Her Hakkı Saklıdır T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER

Detaylı

2001 Ekonomik Krizinin Türk Tarımında Toplam Faktör Verimlili i Üzerindeki Etkilerinin Analizi

2001 Ekonomik Krizinin Türk Tarımında Toplam Faktör Verimlili i Üzerindeki Etkilerinin Analizi 2001 Eknmik Krizinin Türk Tarımında Tplam Fakör Verimlili i Üzerindeki Ekilerinin Analizi Tuna ALEMDAR 1 Öze Bu çalı mada 2001 eknmik krizinin Türkiye nin bikiel üreim perfrmanı üzerindeki ekileri incelenmekedir.

Detaylı

DİNAMİK PARTİ BÜYÜKLÜĞÜ PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜNDE YENİ BİR YAKLAŞIM: MİNİMUM MALİYET ALGORİTMASI. Cevriye GENCER *

DİNAMİK PARTİ BÜYÜKLÜĞÜ PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜNDE YENİ BİR YAKLAŞIM: MİNİMUM MALİYET ALGORİTMASI. Cevriye GENCER * C.Gencer, Kara Harp Okulu Dergii, 7(1997), 15-28 DİNAMİK PARTİ BÜYÜKLÜĞÜ PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜNDE YENİ BİR YAKLAŞIM: MİNİMUM MALİYET ALGORİTMASI Cevriye GENCER * Bu çalışmada, ek aşamalı, ek ürünlü kapaieiz,

Detaylı

KAMU SERMAYESİ VE ÜRETKENLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

KAMU SERMAYESİ VE ÜRETKENLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI KAMU SERMAYESİ VE ÜRETKENLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Yüksek Lisans Tezi Nilay ÜNSAL Ankara-2012 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL

Detaylı

A Study on the Estimation of Supply Response of Cotton in Cukurova Region

A Study on the Estimation of Supply Response of Cotton in Cukurova Region MPRA Munich Personal RePEc Archive A Sudy on he Esimaion of Suly Resonse of Coon in Cukurova Region Erkan Akas Faculy of Economics & Admin.Sciences a BIGA 2006 Online a h://mra.ub.uni-muenchen.de/8648/

Detaylı

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES www.urkjans.com Türkiye nin Kabuklu Fındık Üreiminde Üreim-Fiya İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi Şenol ÇELİK*

Detaylı

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ Yrd.DoçDr. Halil FİDAN Doç.Dr. Erdemir GÜNDOĞMUŞ rof.dr. Ahme ÖZÇELİK 1.GİRİŞ Şekerpancarı önemli arım ürünlerimizden

Detaylı

Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi

Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi Yabancı Sermaye Yaırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Ekisinin Türkiye Bağlamında Tes Edilmesi Yrd. Doç. Dr. Yusuf DEMİR Süleyman Demirel Üniversiesi, İİBF. Öze Bu çalışma; uluslararası sermaye harekelerinin

Detaylı

JOMİNY NUMUNESİNDE DENEYSEL VE TEORİK ISI TRANSFERİ İLE SERTLEŞEBİLİRLİK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI

JOMİNY NUMUNESİNDE DENEYSEL VE TEORİK ISI TRANSFERİ İLE SERTLEŞEBİLİRLİK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Journal of he Faculy of Engineering and Archiecure of Gazi Univeriy Cil 8, No, 5-56, 03 Vol 8, No, 5-56, 03 JOMİNY NUMUNESİNDE DENEYSEL VE EORİK ISI RANSFERİ İLE SERLEŞEBİLİRLİK

Detaylı

Sistem Dinamiği ve Modellemesi

Sistem Dinamiği ve Modellemesi Sisem inamiği e oellemesi inamik Sisemlerin oellenmesi e Analizi inamik sisemler nasıl moellenir? inamik sisemlerin moellenmesinen kası, sisemlerin maemaik moelinin oluşurulmasıır inamik bir sisemin maemaik

Detaylı

. KENDİNE BENZERLİK VE FRAKTAL BOYUT

. KENDİNE BENZERLİK VE FRAKTAL BOYUT . KEİE BEZERLİK VE FRAKAL BOYU Bu bölüme fraktal geometrinin temel ve birbiriyle ilişkili iki temel kavramı olan Kenine Benzerlik ve Fraktal Boyut incelenecektir. 3. Kenine Benzerlik (Self similarity)

Detaylı

TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ŞEKER SANAYİLERİNİN ETKİNLİK KARŞILAŞTIRMASI Emre Güneşer BOZDAĞ (*)

TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ŞEKER SANAYİLERİNİN ETKİNLİK KARŞILAŞTIRMASI Emre Güneşer BOZDAĞ (*) TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ŞEKER SANAYİLERİNİN ETKİNLİK KARŞILAŞTIRMASI 99-25 Emre Güneşer BOZDAĞ (*) Öze: AB ye aday ülke olan, Türkiye nin, Birliğe enegrasyon sürecinde, şeker sanayisinin, Birliğin şeker

Detaylı

İÇİNDEKİLER GİRİŞ. 1. BÖLÜM 1: ETKİNLİK ÖLÇÜMLERİ ve TANIMLAR.. 2. 1.1. Kavramlar ve Metodoloji... 2

İÇİNDEKİLER GİRİŞ. 1. BÖLÜM 1: ETKİNLİK ÖLÇÜMLERİ ve TANIMLAR.. 2. 1.1. Kavramlar ve Metodoloji... 2 İÇİNDEKİLER GİRİŞ. 1 BÖLÜM 1: ETKİNLİK ÖLÇÜMLERİ ve TANIMLAR.. 2 1.1. Kavramlar ve Meodoloji.... 2 1.2. Ekinlik Ölçüm Yönemleri; Avanaj ve Dezavanajları. 5 1.3. Ölçeğe göre geiri varsayımlarının farkları.

Detaylı

Erkan Özata 1. Econometric Investigation of the Relationships Between Energy Consumption and Economic Growth in Turkey

Erkan Özata 1. Econometric Investigation of the Relationships Between Energy Consumption and Economic Growth in Turkey 1 Öze: Ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişmelerinin sürükleyici unsuru ve en emel gereksinimlerinden biri enerjidir. Đş yapma kapasiesi olarak anımlanan enerjiye gelişmiş ülkelerle birlike, gelişmek iseyen

Detaylı

SĐGORTA ŞĐRKETLERĐNĐN SATIŞ PERFORMANSLARININ VERĐ ZARFLAMA ANALĐZĐ YÖNTEMĐYLE BELĐRLENMESĐ ÖZET

SĐGORTA ŞĐRKETLERĐNĐN SATIŞ PERFORMANSLARININ VERĐ ZARFLAMA ANALĐZĐ YÖNTEMĐYLE BELĐRLENMESĐ ÖZET Muğla Üniveritei Soyal Bilimler Entitüü Dergii (ĐLKE) Güz 2005 Sayı 15 SĐGORTA ŞĐRKETLERĐNĐN SATIŞ PERFORMANSLARININ VERĐ ZARFLAMA ANALĐZĐ YÖNTEMĐYLE BELĐRLENMESĐ ÖZET Zehra BAŞKAYA * Cüneyt AKAR ** Bu

Detaylı

Effects of Agricultural Support and Technology Policies on Corn Farming in Çukurova Region

Effects of Agricultural Support and Technology Policies on Corn Farming in Çukurova Region MPRA Munich Personal RePEc Archive Effecs of Agriculural Suppor and Technology Policies on Corn Farming in Çukurova Region Erkan Akas and Oğuz Yurdakul Universiy of Cukurova Dep. Agriculural Economics,

Detaylı

13 Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Konum-zaman grafiklerinde eğim hızı verir. v1 t

13 Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Konum-zaman grafiklerinde eğim hızı verir. v1 t 3 Hareke Tes in Çözümleri X Y. cisminin siseme er- diği döndürme ekisi 3mgr olup yönü saa ibresinin ersinedir. cisminin siseme erdiği döndürme ekisi mgr olup yönü saa ibresi yönündedir. 3mgr daha büyük

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren

Detaylı

TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY

TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY / www.sosyalarasirmalar.com Issn: 1307-9581 hp://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2860 TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND ECONOMIC

Detaylı

Türkiye çin Pencerelerden Geçen Güne I ınımının Analizi

Türkiye çin Pencerelerden Geçen Güne I ınımının Analizi T.C ESKEHR OSMANGAZ ÜNVERSTES Yayın No: 151 FEN EDEBYAT FAKÜLTES FZK BÖLÜMÜ HAZRLAYANLAR Ferhune ATAY ris AKYÜZ M. Selami KLÇKAYA Saiye Çeinkaya ÇOLAK Salih KÖSE Sema KURTARAN UGHEK 2008:. ULUSAL GÜNE

Detaylı

T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI. Gürkan ÇALMAŞUR

T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI. Gürkan ÇALMAŞUR T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI Gürkan ÇALMAŞUR İMALAT SANAYİNDE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ERZURUM ALT BÖLGESİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA YÜKSEK LİSANS TEZİ TEZ YÖNETİCİSİ

Detaylı

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ *

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ * İşsizlik ve İnihar İlişkisi: 1975 2005 Var Analizi 161 İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferha TOPBAŞ * ÖZET İşsizlik, birey üzerinde olumsuz birçok soruna neden olan karmaşık bir olgudur.

Detaylı

TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. NİN MALMQUİST ENDEKSİ ÇERÇEVESİNDE ETKİNLİK ANALİZİ. TURKISH SUGAR COMPANIES IN FRAMEWORK of MALMQUIST ENDEKS

TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. NİN MALMQUİST ENDEKSİ ÇERÇEVESİNDE ETKİNLİK ANALİZİ. TURKISH SUGAR COMPANIES IN FRAMEWORK of MALMQUIST ENDEKS Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (23) 212, 59-77 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. NİN MALMQUİST ENDEKSİ ÇERÇEVESİNDE ETKİNLİK ANALİZİ The EFFICIENCY ANALYSIS of he CORPORATION of TURKISH SUGAR COMPANIES IN FRAMEWORK

Detaylı

Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz

Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz Sabi Sermaye Yaırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz Mura ÇETİN Doç. Dr., Bozok Üniversiesi, İİBF İkisa Bölümü mura.cein@bozok.edu.r Sabi Sermaye Yaırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz

Detaylı

GEZGĐN ROBOTLARDA EŞ ANLI HARĐTALAMA VE KONUM BELĐRLEME

GEZGĐN ROBOTLARDA EŞ ANLI HARĐTALAMA VE KONUM BELĐRLEME ÖZ GEZGĐN ROBOTLARDA EŞ ANLI HARĐTALAMA VE KONUM BELĐRLEME Orkun ALP Başken Üniveriei Fen Bilimleri Eniüü Elekrik-Elekronik Mühendiliği Anabilim Dalı Oonom gezgin robolar görevlerini yerine geirmek için

Detaylı

Su Yapıları II Aktif Hacim

Su Yapıları II Aktif Hacim 215-216 Bahar Su Yapıları II Akif Hacim Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi Mühendislik Mimarlık Fakülesi İnşaa Mühendisliği Bölümü Yozga Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi n aa Mühendisli

Detaylı

STOK KONTROL YÖNETİMİ

STOK KONTROL YÖNETİMİ STOK KONTRO YÖNETİMİ 1) Stok Yönetiminin Unsurları (Stok yönetiminin önemi, talep ve stok maliyetleri) ) Stok Kontrol Sistemleri (Sürekli ve Periyoik Sistemler) 3) Ekonomik Sipariş Miktarı (EO) Moelleri

Detaylı

Geliş Tarihi/Received : 04.12.2011, Kabul Tarihi/Accepted : 04.05.2012

Geliş Tarihi/Received : 04.12.2011, Kabul Tarihi/Accepted : 04.05.2012 Pamukkale Üniversiesi Mühenislik Bilimleri Dergisi Cil 18, Sayı 3, 2012, Sayfa 221-229 Türkiye e 1977-2006 Yılları Arasına Meyana Gelen Aylık Trafik Kazalarının Zamansal Analizi Temporal Analysis of Monhly

Detaylı

ÜSTEL VE LOGARİTM FONKSİYONLAR

ÜSTEL VE LOGARİTM FONKSİYONLAR ÜSTEL VE LOGARİTM TMİK FONKSİYONLAR Şekil 5.1a Üsel Fonksiyonlar 2 y 10 8, 1 y = f = b b> 6 4 2-3 -2-1 1 2 3 Şekil 5.1b Üsel Fonksiyonlar 3 y 50 2 y = f = 2 40 30 20 y = f = 2 10-2 -1 1 2 3 4 Şekil 5.1c

Detaylı

7. SINIF MATEMATİK A. 2. Aşağıdakilerden hangisi 2

7. SINIF MATEMATİK A. 2. Aşağıdakilerden hangisi 2 . Mee, şeilei gibi puanlanmış heef ahasına 2 aış yapıyor. Poziif am sayıların oluğu her bölgeye iişer o, negaif am sayıların oluğu her bölgeye üçer o isabe eiriyor. Mee isabe eiriği her o için o bölgeei

Detaylı

Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Đlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği

Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Đlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği Volume 2. Number 1. 2011 pp. 121-142 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Đlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği Burcu Ozcan a Ayse Ari b Öze: Finansal

Detaylı

3. DİNAMİK. bağıntısı ile hesaplanır. Birimi m/s ile ifade edilir.

3. DİNAMİK. bağıntısı ile hesaplanır. Birimi m/s ile ifade edilir. 3. DİNAMİK Dinamik konuu Kinematik ve Kinetik alt başlıklarında incelenecektir. Kinematik, hareket halindeki bir itemin konum (poziyon), hız ve ivmeini, bunların oluşmaını ağlayan kuvvet ya da moment etkiini

Detaylı

Öğr. Gör. Selçuk ŞİMŞEK İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Eğitim Fakültesi.Pamukkale Üniversitesi

Öğr. Gör. Selçuk ŞİMŞEK İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Eğitim Fakültesi.Pamukkale Üniversitesi PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ 2. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ ve OYUN DERSİNİ SAĞLIK ve SAĞLANAN OLANAKLAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRMELERİ Öğr. Gör. Selçuk ŞİMŞEK

Detaylı

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu Hayvansal Üreim 53(): 3-39, 01 Araşırma Türkiye de Kırmızı E Üreiminin Box-Jenkins Yönemiyle Modellenmesi ve Üreim Projeksiyonu Şenol Çelik Ankara Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Zooekni Anabilim Dalı

Detaylı

Tarım Ekonomisi Dergisi

Tarım Ekonomisi Dergisi Tarım Ekonomisi Dergisi Turkish Journal of Agriculural Economics ISSN 1303-0183 hp://journal.arekoder.org ve AB Ülkelerinde Kırmızı E Üreiminde İşgücü Verimliliğinin Karşılaşırılması Ergün ŞİMŞEK1 1 Amasya

Detaylı

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ Cenral Bank Review Vol. 10 (July 2010), pp.23-32 ISSN 1303-0701 prin / 1305-8800 online 2010 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ

Detaylı

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cil 3, Sayı 6, 2007, ss. 8 88. TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ Arş.Gör. Erman ERBAYKAL Balıkesir Üniversiesi

Detaylı

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ Bölüm HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME ÖNTEMLERİ Bu bölümde üç basi öngörü yönemi incelenecekir. 1) Naive, 2)Oralama )Düzleşirme Geçmiş Dönemler Şu An Gelecek Dönemler * - -2-1 +1 +2 + Öngörü yönemi

Detaylı

Türkiye de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik İncelemesi. Erkan Özata *

Türkiye de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik İncelemesi. Erkan Özata * İlişkilerin Ekonomerik İncelemesi * Öze: Ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişmelerinin sürükleyici unsuru ve en emel gereksinimlerinden biri enerjidir. İş yapma kapasiesi olarak anımlanan enerjiye gelişmiş

Detaylı

DEPREM HAREKETİNİN DEĞİŞİM BİLEŞENLERİNE BAĞLI OLARAK BELİRLENEN YER HAREKETLERİ İÇİN KABLOLU KÖPRÜLERİN YAPI- ZEMİN ETKİLEŞİM ANALİZİ

DEPREM HAREKETİNİN DEĞİŞİM BİLEŞENLERİNE BAĞLI OLARAK BELİRLENEN YER HAREKETLERİ İÇİN KABLOLU KÖPRÜLERİN YAPI- ZEMİN ETKİLEŞİM ANALİZİ DEPREM HAREETİNİN DEĞİŞİM BİLEŞENLERİNE BAĞLI OLARA BELİRLENEN YER HAREETLERİ İÇİN ABLOLU ÖPRÜLERİN YAPI- ZEMİN ETİLEŞİM ANALİZİ ÖZET: Ea Avanoğlu Sıcacık ve uruluş Soyluk 2 Araşırma Görevlii, İnşaa Müh.

Detaylı

TİGEM İŞLETMELERİNDE TEKNİK ETKİNLİK, ÖLÇEK ETKİNLİĞİ, TEKNİK İLERLEME, ETKİNLİKTEKİ DEĞİŞME VE VERİMLİLİK ANALİZİ:

TİGEM İŞLETMELERİNDE TEKNİK ETKİNLİK, ÖLÇEK ETKİNLİĞİ, TEKNİK İLERLEME, ETKİNLİKTEKİ DEĞİŞME VE VERİMLİLİK ANALİZİ: TİGEM İŞLETMELERİNDE TEKNİK ETKİNLİK, ÖLÇEK ETKİNLİĞİ, TEKNİK İLERLEME, ETKİNLİKTEKİ DEĞİŞME VE VERİMLİLİK ANALİZİ:9992003 Doç. Dr. Mehme CANDEMİR Doç. Dr. Eruğrul DELİKTAŞ Ocak 2006 ANKARA YAYIN NO: 4

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi

Dokuz Eylül Üniversitesi Alınan İşare Güç Gösergesi (RSSI) Meriği Kullanılarak Kapalı Alan Mesafe Kesirimi Inoor Disance Esimaion wih Using Receive Signal Srengh Inicaor (RSSI) Meric Türker TÜRKORAL 1, Özgür TAMER, Sua YETİŞ 1,

Detaylı

Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi ISSN:

Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi ISSN: Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araşırmaları Dergisi ISSN:2148-9963 www.asead.com Dr. Merer MERT Gazi Üniversiesi, İİBF, İkisa Bölümü merermer@gazi.edu.r

Detaylı

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Türkiye Ekonomisinde Enerji Tükeimi ve Ekonomik Büyüme Mehme MUCUK * Doğan UYSAL ** Öze Genel olarak enerji, ekonomik ve endüsriyel kalkınma için önemli bir girdi kabul edilmekedir. Ancak enerjinin bazı

Detaylı

AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ

AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ,, 15(),71-79 AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ Selim Adem HATIRLI Vecdi DEMİRCAN Ali Rıza AKTAŞ Süleyman Demirel Üniversiesi Ziraa Fakülesi Tarım

Detaylı

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

Ankara ve Kastamonu yöneticilerinin Mesleki Eğilime Göre Yönlendirme ve Kariyer. Rehberliği Projesinin Değerlendirme Sonuçları

Ankara ve Kastamonu yöneticilerinin Mesleki Eğilime Göre Yönlendirme ve Kariyer. Rehberliği Projesinin Değerlendirme Sonuçları Ankara ve Katamonu Yöneticilerinin Meleki Eğilime Göre Yönlendirme ve Kariyer Rehberliği Projeinin Değerlendirme Sonuçları Ankara ve Katamonu yöneticilerinin Meleki Eğilime Göre Yönlendirme ve Kariyer

Detaylı

Yeniden Yapılandırma Döneminde Türk Bankacılık Sektöründe Verimlilik Değişimi

Yeniden Yapılandırma Döneminde Türk Bankacılık Sektöründe Verimlilik Değişimi YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2007 Cil:4 Saı: Celal Baar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA Yeniden Yapılandırma Döneminde Türk Bankacılık Seköründe Verimlilik Değişimi Prof. Dr. Semra ÖNCÜ Celal Baar Üniversiesi İ.İ.B.F.

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ VE TÜRKİYE NİN EKONOMİK PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI: VERİ ZARFLAMA ANALİZİ

AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ VE TÜRKİYE NİN EKONOMİK PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI: VERİ ZARFLAMA ANALİZİ AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ VE TÜRKİYE NİN EKONOMİK PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI: VERİ ZARFLAMA ANALİZİ Kerem KARABULUT (*) Ş.Mustafa ERSUNGUR (**) Özgür POLAT (***) Özet: Bu çalışmada Türkiye ve Avrupa

Detaylı

Türk Bankacılık Sisteminde Toplam Faktör Verimliliği Üzerine Ampirik Bir İnceleme 1

Türk Bankacılık Sisteminde Toplam Faktör Verimliliği Üzerine Ampirik Bir İnceleme 1 Türk Bankacılık Sisteminde Toplam Faktör Verimliliği Üzerine Ampirik Bir İnceleme 1 Doç. Dr. Hüdaverdi BİRCAN Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.B.F, İşletme Bölümü hbircan@gmail.com Öğr. Gör. Ebuzer ARSLAN Cumhuriyet

Detaylı

STAD. Balans vanası ENGINEERING ADVANTAGE

STAD. Balans vanası ENGINEERING ADVANTAGE Balans vanaları STAD Balans vanası Basınçlanırma & Su kalitesi Balanslama & Kontrol Termostatik kontrol ENGINEERING ADVANTAGE STAD balans vanaları geniş bir uygulama alanına hassas hironik performans sağlar.

Detaylı

İÇSEL BÜYÜME VE TÜRKİYE DE İÇSEL BÜYÜMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN AMPİRİK ANALİZİ

İÇSEL BÜYÜME VE TÜRKİYE DE İÇSEL BÜYÜMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN AMPİRİK ANALİZİ T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANA BİLİM DALI İÇSEL BÜYÜME VE TÜRKİYE DE İÇSEL BÜYÜMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN AMPİRİK ANALİZİ DOKTORA TEZİ DANIŞMAN YRD.DOÇ. DR. AHMET AY HAZIRLAYAN

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ANTALYA BÖLGESİNDEKİ ZİRAAT BANKASI ŞUBELERİNİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ. Cihan KARACA YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ANTALYA BÖLGESİNDEKİ ZİRAAT BANKASI ŞUBELERİNİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ. Cihan KARACA YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ANTALYA BÖLGESİNDEKİ ZİRAAT BANKASI ŞUBELERİNİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Cihan KARACA YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HAZİRAN 200 ANKARA

Detaylı

DEMĐRYOLLARINDA TOPLAM FAKTÖR ÜRETĐM ANALĐZĐ

DEMĐRYOLLARINDA TOPLAM FAKTÖR ÜRETĐM ANALĐZĐ DEMĐRYOLLARINDA TOPLAM FAKTÖR ÜRETĐM ANALĐZĐ Yasemin MENEKŞE Eylül 2006 DENĐZLĐ DEMĐRYOLLARINDA TOPLAM FAKTÖR ÜRETĐM ANALĐZĐ Pamukkale Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Yüksek Lisans Tezi Đnşaa Mühendisliği

Detaylı

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN

Detaylı

Türk Otomotiv Endüstrisinde Maliyet ve Toplam Faktör Verimliliği

Türk Otomotiv Endüstrisinde Maliyet ve Toplam Faktör Verimliliği Aaürk Üniversiesi Sosal Bilimler Ensiüsü ergisi 24 8 (3): 325-35 Türk Oomoiv Endüsrisinde Malie ve Toplam Fakör Verimliliği Öz: Bu çalışmanın emel amacı farklılaşırılmış oligopol piasası örneği olan Türk

Detaylı

T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI

T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI AVRUPA BİRLİĞİ ORTAK TARIM POLİTİKASI VE ÜYE ÜLKELERİN TARIM POLİTİKALARININ YAKINSAMASI:POLONYA ÜLKE ÖRNEĞİ Harun UÇAK DOKTORA

Detaylı

MAKROİKTİSAT (İKT209)

MAKROİKTİSAT (İKT209) MKROİKTİST (İKT29) Ders 5: Basit Keynesyen Moel Prof. Dr. Fera HLICIOĞLU İktisat Bölümü Siyasal Bilgiler Fakültesi İstanbul Meeniyet Üniversitesi Derste İnelenen Konular Basit Keynesyen moel Toplam planlanan

Detaylı

Adnan GÖRÜR Duran dalga 1 / 21 DURAN DALGA

Adnan GÖRÜR Duran dalga 1 / 21 DURAN DALGA Anan GÖRÜR Duran alga 1 / 21 DURAN DAGA Uygulamalara, iletim hattı boyunca fazör voltaj veya akımının genliğini çizmek çok kolayır. Bunlara kısaca uran alga (DD) enir ve Kayıpsız Hat Kayıplı Hat V ( )

Detaylı

BiLiSSEL ALAN ÖGRENMELERiNiN DEViNiSSEL (PSiKOMOTOR) ALAN.ERiŞiSiNE ETKiSi*

BiLiSSEL ALAN ÖGRENMELERiNiN DEViNiSSEL (PSiKOMOTOR) ALAN.ERiŞiSiNE ETKiSi* SED, (4) 4,1993 17-31 Spor Bilimleri Dergii BiLiSSEL ALA ÖGREMELERii DEViiSSEL (PSiKOMOTOR) ALA.ERiŞiSiE ETKiSi* Gıyaein DEMiRHA**, Tanju BAG IRGA** ÖZET Beceri öğreniminde, devinişel (pikomoor) alan davramşlan

Detaylı

TÜRKİYE ELEKTRİK PİYASASİNDA RÜZGAR ENERJİSİ

TÜRKİYE ELEKTRİK PİYASASİNDA RÜZGAR ENERJİSİ TÜRKİYE ELEKTRİK PİYASASİNDA RÜZGAR ENERJİSİ Musafa ŞEKKELİ Kahramanmaraş Süçü İmam Üniversiesi, Fen Bilimleri Ensiüsü, K.Maraş, msekkeli@ksu.edu.r Ceyhun YILDIZ Kahramanmaraş Süçü İmam Üniversiesi, Fen

Detaylı

İthalat-İhracat-Döviz Kuru Bağımlılığı: Bootstrap ile Düzeltilmiş Nedensellik Testi Uygulaması

İthalat-İhracat-Döviz Kuru Bağımlılığı: Bootstrap ile Düzeltilmiş Nedensellik Testi Uygulaması EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 2 Sayı: 2 Nisan 202 ss. 37-48 İhala-İhraca-Döviz Kuru Bağımlılığı: Boosrap ile Düzelilmiş Nedensellik Tesi Uygulaması Dependence of Impor-Expor-Exchange Rae:

Detaylı

Türkiye de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz

Türkiye de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz Enerji, Piyasa ve Düzenleme (Cil:2, 2011, Sayfa 49-73) Türkiye de Elekrik Tükeimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz H. Mura Eruğrul * Öze Çalışmada Türkiye de elekrik ükeimi büyüme ilişkisi 1998Ç1-2011Ç3

Detaylı

Türkiye de Büyükbaş Hayvan Sayıları ve Nüfus Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Şenol Çelik

Türkiye de Büyükbaş Hayvan Sayıları ve Nüfus Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Şenol Çelik Adıyaman Üniversiesi Fen Bilimleri Dergisi 5 (1) (2015) 80-93 Türkiye de Büyükbaş Hayvan Sayıları ve Nüfus Arasındaki Nedensellik İlişkisi Şenol Çelik Bingöl Üniversiesi Ziraa Fakülesi Zooekni Bölümü,

Detaylı

DERS 10. Kapalı Türev, Değişim Oranları

DERS 10. Kapalı Türev, Değişim Oranları DERS 0 Kapalı Türev, Değişim Oranları 0.. Kapalı Türev. Fonksiyon kavramının ele alınığı ikinci erste kapalı enklemlerin e fonksiyon tanımlayabileceğini görmüştük. F (, enklemi ile tanımlanan f fonksiyonu

Detaylı

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖZELTİLER KİMYASINI ÖĞRENMELERİNE İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖZELTİLER KİMYASINI ÖĞRENMELERİNE İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI GAZİ ÜNİVERSİTESİ KIRŞEHİR EĞİTİM FAKÜLTESİ, Cil 6, Sayı 2,(2005), 197-207 197 FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖZELTİLER KİMYASINI ÖĞRENMELERİNE İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Detaylı

Frekans Analiz Yöntemleri I Bode Eğrileri

Frekans Analiz Yöntemleri I Bode Eğrileri Frekan Analiz Yöntemleri I Bode Eğrileri Prof.Dr. Galip Canever 1 Frekan cevabı analizi 1930 ve 1940 lı yıllarda Nyquit ve Bode tarafından geliştirilmiştir ve 1948 de Evan tarafından geliştirilen kök yer

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

Tork ve Denge. Test 1 in Çözümleri

Tork ve Denge. Test 1 in Çözümleri 9 ork ve Denge est in Çözümleri M. Sistemlerin engee olması için toplam momentin (torkun) sıfır olması gerekir. Verilen üç şekil için enge koşulunu yazalım. F. br =. br F = Şekil II G =. +. +. =. 6 = 6

Detaylı

TÜRK TARIM SEKTÖRÜ VERİMLİLİĞİNİN PARAMETRİK OLMAYAN BİR YÖNTEMLE ANALİZİ

TÜRK TARIM SEKTÖRÜ VERİMLİLİĞİNİN PARAMETRİK OLMAYAN BİR YÖNTEMLE ANALİZİ TÜRK TARIM SEKTÖRÜ VERİMLİLİĞİNİN PARAMETRİK OLMAYAN BİR YÖNTEMLE ANALİZİ Araş.Gör. Pınar KAYA Akdeniz Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü Araş.Gör. Hande ERDOĞAN AKTAN Akdeniz Üniversitesi, İİBF, İşletme

Detaylı

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir.

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir. YAPISAL DEĞİŞİKLİK Zaman serileri bazı nedenler veya bazı fakörler arafından ekilenerek zaman içinde değişikliklere uğrayabilirler. Bu değişim ikisadi kriz, ikisa poliikalarında yapılan değişiklik, eknolojik

Detaylı

t Dağılımı ve t testi

t Dağılımı ve t testi r. Mehme Akaraylı ağılımı ve ei oç. r. Mehme AKSARAYLI.E.Ü. İ.İ.B.F. EKONOMETRİ BÖLÜMÜ mehme.akarayli@deu.edu.r Sude ağılımı Küçük öreklerde (

Detaylı

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:38, Sayı/No:1, 009, 4-37 ISSN: 1303-173 - www.ifdergisi.org 009 Reel Kesim Güven Endeksi

Detaylı

İnönü Bulvarı No:27, 06490, Bahçelievler / Ankara-Türkiye hasan.tiryaki@euas.gov.tr, mehmet.bulut@euas.gov.tr. ikocaarslan@kku.edu.

İnönü Bulvarı No:27, 06490, Bahçelievler / Ankara-Türkiye hasan.tiryaki@euas.gov.tr, mehmet.bulut@euas.gov.tr. ikocaarslan@kku.edu. Termik Sanralların Konrol Sisemlerinde Teknolojik Gelişmeler ve Verimlilik Technologic Developmens on Conrol Sysems of Thermal Power Plans and Efficiency Hasan TİRYAKİ 1, Mehme BULUT 2, İlhan KOCAARSLAN

Detaylı

13 Hareket. Test 1 in Çözümleri

13 Hareket. Test 1 in Çözümleri 13 Hareke 1 Tes 1 in Çözümleri 3. X Y 1. cisminin siseme er- diği döndürme ekisi 3mgr olup yönü saa ibresinin ersinedir. cisminin siseme erdiği döndürme ekisi mgr olup yönü saa ibresi yönündedir. 3mgr

Detaylı

Deney-1 Analog Filtreler

Deney-1 Analog Filtreler Đleişim Siemleri ab. Noları Arş.Gör.Koray GÜRKAN kgurkan@ianbul.edu.r Deney- Analog Filreler Đleişim iemlerinde, örneğin FM bandında 00 MHz de yayın yapacak olan bir radyo vericiinde modülayon onraı oraya

Detaylı

FEN ÖĞRETMENLERİ İÇİN YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM TUTUM ÖLÇEĞİ ÜZERİNE BİR AÇIMLAYICI VE DOĞRULAYICI FAKTÖR ANALİZİ ÇALIŞMASI*

FEN ÖĞRETMENLERİ İÇİN YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM TUTUM ÖLÇEĞİ ÜZERİNE BİR AÇIMLAYICI VE DOĞRULAYICI FAKTÖR ANALİZİ ÇALIŞMASI* FEN ÖĞRETMENLERİ İÇİN YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM TUTUM ÖLÇEĞİ ÜZERİNE BİR AÇIMLAYICI VE DOĞRULAYICI FAKTÖR ANALİZİ ÇALIŞMASI* Ali Günay BALIM*** Teoman Kesercioğlu**** Didem İNEL** Erug EVREKLİ** ÖZET *Bu

Detaylı

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi. Cilt : 6 Sayı : 15 Sayfa: Kasım 2018 Türkiye. Araştırma Makalesi

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi. Cilt : 6 Sayı : 15 Sayfa: Kasım 2018 Türkiye. Araştırma Makalesi AVRASYA Uluslararası Araşırmalar Dergisi Cil : 6 Sayı : 15 Sayfa: 808825 Kasım 2018 Türkiye Araşırma Makalesi TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME, İHRACAT VE HİSSE SENEDİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN

Detaylı

Herhangi Bir Şekilde Simetrik Kesitlerin Taşıma Gücü. Düşey eksene göre simetrik kesit

Herhangi Bir Şekilde Simetrik Kesitlerin Taşıma Gücü. Düşey eksene göre simetrik kesit Herhangi Bir Şekile Simetrik Keitlerin Taşıma Gücü F 0 F F c A y 0.85 Betonaki baınç kuvveti olan F c bileşkeinin G uygulama noktaının baınç bölgeinin ışınan olan uzaklığına enire, x Düşey ekene göre imetrik

Detaylı

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Öe- İçin Çöümler Massachuses Teknoloji Ensiüsü-Fiik Bölümü Fiik 8. Öe # Gü, 999 Problem. ÇÖZÜMLER Dru Renner (a) İlk aşın harekeini maemaiksel olarak anımlamamı gerekir. Bu ikey yöne ünyanın çekiminen

Detaylı