Salmonella Türlerinin Klasik Virulans Faktörleri

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Salmonella Türlerinin Klasik Virulans Faktörleri"

Transkript

1 35 Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 34 (2015), 1,2: Salmonella Türlerinin Klasik Virulans Faktörleri Zafer ATA 1 Ece ÇETİN 2 Geliş Tarihi: Kabul Tarihi: Özet: Gıda kaynaklı bakteriyel patojenler içerisinde yer alan Salmonella, kontamine gıdaların tüketilmesi sonucunda insanlarda gıda zehirlenmeleri ve ciddi barsak infeksiyonlarının gelişmesine yol açabilir. Bazı hastalar, barsak rahatsızlığını tedavisiz atlatabilir. Ancak, bazı hastalarda antibiyotik tedavisi gecikirse Salmonella enfeksiyonu sonucu ölüm gözlenmektedir. Gelişen Salmonella infeksiyonu bakterinin kendisi ve konakçının durumu tarafından belirlenir. Konakçının durumunu çevresel faktörler, genetik faktörler ve yaş belirler. Bakterilerin durumu virulans faktörleri tarafından belirlenir. Bu derlemede, günümüzdeki Salmonella spp. ler arasındaki sahip oldukları virulans faktörler (virulans karakterleri kodlayan genler) hakkında bilgiler sunulmaktadır. Bununla birlikte, genel olarak; Salmonella infeksiyonlarının patogenezinde rol oynayan çeşitli virulans faktörlerin katkısı kısaca ele alınmıştır. Anahtar Sözcükler: Salmonella, Virulans faktör, Patojenite adaları. The Distribution of Classical Virulence Factors Among Salmonella Species Abstract: Salmonella located within foodborne bacterial pathogens may cause food poisoning and serious intestinal infections as the result of contaminated foods in humans. Some patients may overcome this intestinal infection without antibiotic treatment. Neverthless, if treatment is delayed, mortality is observed in some patients as the result of the Salmonella infection. General progress of this infection influenced by several factors such as bacteria specifications and general conditions of the host. Conditions of the host are usually changes by as known enviromental factors, genetics and age of the host. The goal of this review is to inform about virulence factors (genes codes virulence specifications) of the present Salmonella spp. s. Additionaly, effects of virulence factors involved in salmonella infections has been studied shortly. Key Words: Salmonella, Virulence factor, Pathogenicity islands. 1 2 Dr., Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı, Gemlik, Bursa, Türkiye, atazafervet@hotmail.com Araş.Gör., Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı, Görükle Kampusu, 16059, Bursa, Türkiye.

2 36 Giriş Bir Salmonella infeksiyonunun neticesini bakterinin kendisi ve konakçının durumu belirler. Konakçının durumunu çevresel faktörler, genetik faktörler ve yaş belirlerken, bakterilerin durumu virulans faktörleri tarafından belirlenir. Ancak, günümüzde hala virulans faktör veya virulans genlerinin sınırları tam anlamıyla tanımlanamamıştır 15. Örneğin virulans plazmidlerinin virulans faktör olup olmadığı hakkındaki tartışmalar hala sürmektedir. Bunun sebebi ise, virulans genlerin (virulans faktörler) sadece virulans proteinleri kodlamaktan sorumlu olmaları, bununla birlikte konakçı ve bakteri arasındaki etkileşime direkt olarak etkilerinin olmayışıdır 1. Salmonella cinsi bakterilerin virulans faktörlerinin tümü, muhtemelen patojenitelerinin peşinden moleküler anlamda mekanizmasındaki değişiklik ile hastalık yapıcı bilgisini kazanmaya devam ederek gelişmektedir. Örneğin; Salmonella vakuollerinden replikasyon ve canlılık proteinlerini içeren effektör proteinler günümüzde virulans fatörler olarak karakterize edilmektedir. Virulans plazmidleri, toksinler, fimbria ve flagella gibi diğer virulans faktörleri son yıllardaki çalışmalarda ortaya konulmuş ve bu nedenle de klasik virulans faktörler olarak açıklanmıştır 1. Bu derlemede, güncel Salmonella spp. lerin virulans faktörleri ve bu faktörlerden ortaya çıkan bilgiler moleküler düzeyde sunulmaktadır. Gerekli görülen yerlerde, virulans faktörlerin aynı grup üyeleri arasında etki şekli açısından ayırım yapılmasına çalışılmıştır. Ayrıca, genel olarak; Salmonella infeksiyonlarının patogenezinde rol oynayan çeşitli virulans faktörlerin katkısı kısaca ele alınmıştır. Patojenite Adaları Salmonella ların virulans genlerinin çoğunluğu Salmonella patojenite adaları (SPA) olarak adlandırılan kromozomun üzerindeki bölgelere dağılmış olarak bulunmaktadır (Şekil 1) 8,11. Bu gen topluluklarının horizantal gen transferi vasıtasıyla Salmonella cinsi olmayan diğer cinslerden edinilmiş olduğu düşünülmektedir. Bu hipotez sıklıkla patojenite adalarının uçlarındaki transpozon insersiyon sekansların veya bakteriyofaj kalıntıları gibi rezidüel genomların bu adalarda bulunan farklı GC içeriği ile karışması esasına dayanmaktadır 8. Şekil 1. nın virulans lokuslarının genetik haritası. Gen adalarının spesifik trna ları veya toparlayıcı genlerin pozisyonları kısmi olarak kromozomlar üzerinde tarif edilmiştir. Sadece enterik ateş ile ilgili Salmonella serovarlarında bulunan kesik çizgili oklar yoluyla haritaya yerleştirilen serovar Typhi gen adaları olan SPA6-10 da kapsayan tüm 10 salmonella patojenite adaları çemberde resimlenmiştir. Profaj genomları da haritada bulunmaktadır ve lolipop şeklinde gösterilmiştir. Adhezin/fimbrial operonlar kare olarak şematize edilmiştir 5. Transpozon insersiyon sekansların ve bakteriyofaj kalıntılarının spesifik bir fenotipik virulans özelliği için gerekli olan genlerle ilişkilendirilen bir çok fonksiyonu içermesi nedeniyle, Salmonella patojenite adalarının oluşması, söz konusu transfer esnasında Salmonella ların patojenitelerinde ani bir artışa yol açabilmektedir 8. Salmonella enterica da bulunan gen adalarının (patojenite adaları) çoğu patojenite için esansiyel olan önemli fonksiyonları kodlar ve bu lokuslar tür ve cinslerde tanımlanmıştır (Tablo 1) 5. Günümüze kadar Salmonella ların kromozomları üzerinde beş salmonella patojenite adası identifiye edilmiştir (Şekil 2). Bu patojenite adaları sırasıyla sentizom 63, 31, 82, 92 ve 25 de lokalize olmuşlardır 11. Salmonella patojenite adası 1 üzerinde tip III sekresyon sistemini

3 37 kodlayan DNA nın 40 kilobase (kb) lik bölgesi bulunmaktadır. Tip III bakteriyel transport sistemi; hücreler tarafından bakterilerin içeri alınmasına yol açan hedef hücre aktinine bağlanan SopE ve SptP bakteriyel proteinleri kodlamaktadır 9. Şekil 2. Virulans genlerin genetik organizasyonu SPA1-5 ve virulans plazmidi kapsar bir şekilde sunulmuştur. Operonlar içinde organizasyonları ve bu genlerin transkripsiyon yönleriyle operonlarını ayıran oklarla birlikte gösterilmiştir. Genlerin bilinen fonksiyonları şeklin altındaki anahtarda tarif edilmiş olan şablonlar ve gölgelendirmeler ile bu tabloda açıklanmıştır. Bu genlerin bilinmeyen fonksiyonları beyaz kutularda belirtilmiştir. Tip III effektörler tip III sekresyon sistemi yoluyla konak hücre sitoplazması içine giren bakteriyel proteinlerdir 5. Sop B invazyon proteinlerini gönderir. Bu proteinler sırasıyla istilacı patojenlerin etrafında microflamentlerin içinde konak hücre aktininin polimerizasyonuna sebep olurlar (Şekil 3) 5. Tablo 1. Salmonella gen adaları, profaj ve virulans plazmid 5 Lokus Regülasyon Fonksiyon(lar) Dağılım rfa/waa waah Distal uçta LPS sentezi; ; serumda canlı kalma S. bongori rfb/wba O-antijeni biyosentezi; a ; serumda canlı kalma S. bongori a SPA1 phop/q; Hücre invazyonu (enteritis) ; ompr/envz; sira S. bongori SPA2 phop/q; Makrofajlarda canlı kalma; ompr/envz; rpos hücre invazyonu SPA3 SPA4 SPA5 SPA6 SPA7 SPA8 SPA9 SPA10 SGA1 Virulans Plazmid waah?; sira sira rpos Makrofajlarda canlı kalma Makrofajlarda canlı kalma?; memelilerde kolonizasyon Akışkan sekresyon (enteritis) Fimbrial operonlar safa-d, tcsa-r Vi antijeni; Tip IV pili Bakteriosin immunite Tip I sekresyon; RTX homologu Fimbrial operon sefa-r DT104 MDR lokus Retiküloendoteliyal sistem içerisinde proliferasyon b ; S. bongori b ; S. bongori ateş serovars c ateş serovars d ateş serovars ateş serovars ateş serovars serovars c serovars e a Operonların genetik kompozisyonunda dağılımı b Salmonella serovarları arasındaki lokus içerisinde genetik çeşitlilik c serovar Choleraesuis de bulunma d serovar Typhi, Paratyphi ve Dublin de bulunma e Salmonella serovarları arasında değişken dağılım Salmonella spp. de invazyon lokusunun (inv) önemi, invazyon mekanizmasında özel bir role sahip olmasıdır. Çünkü, Ca +2 nın içeri alınması ile konak hücre sitoplazmalarında anatomik yapının yeniden yapılandırılması, M hücreleri ve enterositlerde iki önemli değişikliği tetiklemektedir. Adheze Salmonella lar aktin polimerizasyonunu etkileyen önemli bir sinyal ile memeli hücreleri içine luminal Ca +2 nın alınmasını gerçekleştirir. Salmonella lar ökaryotik hücrelere Sip A, Sip B, Sip C, Spt P, Sop E2 ve Şekil 3. Konak epitel hücrelerine Salmonella ların invazyon mekanizması 5. İkinci tip III sekresyon sistemini 40 kb lik salmonella patojenite adası 2 deki lokus kodlamakta ve hem epitelyum hücrelerinde hem

4 38 de makrofajların içinde bakterilerin canlı kalması için Salmonella lar bu sisteme gereksinim duymaktadır. 17 kb lik bölgede aralarında mgt C geninin ve on kadar okunan sekansın var olduğu salmonella patojenite adası 3 bulunmaktadır. Salmonella spp. lerde bu bölgede bulunan spesifik gen indirekt olarak fareler için virulentdir 1. Salmonella patojenite adası 4 makrofajlar içinde canlı kalmayı sağlar, 25 kb lik bölgede bulunur ve toksin sekresyonunu gerçekleştiren tip I sekresyon sistemini desteklediği varsayılmaktadır kb lik salmonella patojenite adası 5 in sekans analizi, bir effektör proteini kodlayan gen olan SopB genini de kapsadığı bilinen altı genin varlığını ortaya koymuştur 17. Salmonella patojenite adası 5 in diareye sebep olan patojenite yeteneğinden sorumlu olduğu ortaya konulmuştur. Bu lokus Salmonella lar arasında oldukça iyi muhafaza edilmiştir. Bakterinin sistemik infeksiyona sebep olması için gerekli olmayan ancak, inflamasyonel yanıta ve intestinal sekresyona neden olması için esansiyel olan pip A, -B, -C, -D ve sop B yi içeren birçok gen identifiye edilmiştir 5. Salmonella Typhi CT18 suşunun tüm genomik sekansları incelenmiş ve en az beş farklı bölgenin salmonella patojenite adası olarak adlandırıldığı bildirilmiştir 1. Salmonella patojenite adası 6 olarak adlandırılan bu bölgelerden biri tcf ve saf fimbria genlerini kodlar. Salmonella patojenite adası 7; Vi antijeninin biyosentetik genlerini ve tip IV fimbria genlerini kodlayan, değişken uzunluk ve mozaik yapıya sahip bir ada olarak tanımlanmıştır 1, Salmonella suşu üzerine yapılan incelemede, sadece sınırlı sayıda serotipin S. Typhi CT18 suşunda bulunan salmonella patojenite adası 7 nin insersiyon bölgesini içerdiği ortaya konulmuştur kb uzunluğundaki salmonella patojenite adası 8 bakteriosin rezistans genini ekspre etmektedir. Salmonella patojenite adası 9 (16 kb) tip I sekresyon sistemini ve tek bir toksin benzeri bir proteini kodlamasına karşın, salmonella patojenite adası 10 (33 kb) ise sef fimbria genini kodlamaktadır 1. Bunlara ek olarak; farklı G+C içeriğine sahip çok sayıda daha küçük salmonella patojenite adaları Salmonella kromozomları içinde bulunmaktadır. Bu gen dizinlerinin bulunduğu bölge, makrofajlarda replikasyon ve canlılığı devam ettirme yeteneğinde olan Pag C ve msg A genlerinin bulunduğu bölgeye benzer ve sadece bir kaç virulans gen içerdiğinden dolayı küçük patojenite adası olarak adlandırılmaktadır 1. Virulans Faktörler Virulans Plazmidler Salmonella nın altı serotipinde (serotip Abortusovis, Choleraesuis, Dublin, Enteritidis, Gallinarum/Pullorum, Typhimurium) en az bir virulans plazmid bulunduğu bildirilmiştir. Buna ek olarak, bu serotiplerin tüm izolatları virulans plazmidleri taşımaktadır 2,13. Plazmidi bulunan Salmonella Enteritidis, plazmidi bulunmayan Salmonella Dublin suşlarında fareler için virulans özellik oluşturabilme yeteneğindedir. Benzer olarak Salmonella Gallinarum/Pullorum un virulans plazmidi Salmonella Typhimurium a fareler için virulans özelliğini yeniden kazandırabilmektedir. Salmonella Typhimurium un virulans plazmidi Salmonella Enteritidis e aktarılabilmektedir; ancak, Salmonella Typhimurium un virulans plazmidi Salmonella Dublin e aktarılsa bile virulans özellik kazandıramamaktadır 1. Salmonella nın bütün plazmidleri 7.8 kb spv lokusunda bulunmaktadır. Bu lokus da spv RABCD olarak adlandırılan beş gen bulunmaktadır. Spv genlerinin ekspresyonu intraselüler Salmonell spp. lerin artmasında önemli bir rol oynamaktadır 13. Toksinler Salmonella spp. ler hem endotoksin hem de ekzotoksin üretirler. Salmonella ların lipopolisakkarit (LPS) membranın dışında bulunan lipid tabakasındaki endotoksin hem in vivo hem de in vitro ortamlarda ortaya çıkmaktadır. Ekzotoksinler iki tip olarak alt gruba bölünebilirler: sitotoksin ve enterotoksin. Salmonella ekzotoksinleri hakkındaki bilgiler, özellikle, etki şekillerine ilişkin olarak oldukça sınırlıdır. Sitotoksinler (vero toksin) memeli hücrelerini öldürme yetenekleri ile tanınmaktadırlar 1. Salmonella patojenite adası 1 lokusu Salmonella nın enteropatojenitesinde, toksinlerinin ekspire edildiği bölge olması nedeniyle önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır 5. Fimbria Fimbria (pilus) 2-8 nm genişliğinde ve µm uzunluğunda temel olarak fibrin olarak adlandırılan proteinlerin tekrarlayan helikal bir şekilde düzenlenmesiyle oluşan flamentöz yüzeysel yapılardır 4. Enterobacteriaceae ailesinde bulunan üyelerinde fimbria nın oluşturulması için; nükleus a bağlı yol, tip IV fimbria

5 39 yolu olarak adlandırılan yol ve proteinlerin bağlanmasını kolaylaştıran yol olmak üzere üç yol tanımlanmıştır 7. Salmonellae nın fimbriaları hedef hücrelerinde kolonizasyona neden olduğu gösterilmiş olmasına rağmen 4, Salmonella patogenezinde fimbria nın rolü henüz tam olarak anlaşılamamıştır 14. Flagella Flagella, birçok Salmonella da bulunan ve motilite özelliğini kazandıran bir organeldir. Günümüzde, Salmonella nın flagellar gen sistemi tam anlamıyla anlaşılamamıştır. Ancak flagellasız serotiplerin flagellasının ve hareketinin bulunmayışı sınırlı moleküler bilgiyle açıklanabilmektedir. Flagellaya sahip olan Salmonella ların çoğunun faydalandığı flagellin varyasyonu, konakçı savunma sisteminden kaçmayla ilgidir 1. Salmonella spp. den kaynaklanan infeksiyonlarda, flagellanın rotasyon yönüyle ve flagella vasıtasıyla sağlanan hareketteki flagellanın rolü, Salmonella spp. lerin patogenezinde, ökaryot hücrelere invazyonda ve onların adhezyonunda varsayılan rolleri hakkında, farklı sonuçlara yol açtığını ileri süren birçok çalışma bulunmaktadır 6,10. Sonuç Virulans plazmidlerin, toksinlerin ve fimbriaların dağılımı ve varlığı üzerine yapılmış olan çalışmaların birçoğu; hibridizasyon denemelerine dayanmaktadır. Ancak bu denemelere dayalı belirli virulans faktörlerin varlığını göstermek birbiri ile çelişen sonuçların çıkmasına yol açabilmektedir. Ortaya çıkan bu sonuçlar, genler tarafından kodlanan virulans faktörlerin ekspresyonunun hangi faktörlere bağlı olduğu hakkında yeterli bilgi verememektedir 1. Üstünde durulması gereken diğer bir faktör de belirli virulans özelliklerden sorumlu olan serotipler arasındaki virulans faktörlerin identifikasyonunda karşılaşılan zorlukların gözlenmesidir. Örnek olarak, Salmonella Pullorum / Gallinarum un ve Salmonella Abortusovis in konakçı adaptasyonunun, virulans plazmidleri vasıtasıyla meydana geldiğinin düşünülmesidir 3,13. Ancak, Salmonella Typhi için genetik degradasyonun insanlara tam anlamıyla adaptasyondan sonra virulans özellik kazandığı kabul edilmiştir 1. Belirli bir virulans faktörün etki şeklinin değerlendirilmesinde, Salmonella nın aynı suşu kullanıldığı zaman bile, farklı araştırmacılar tarafından gerçekleştirilmiş araştırmalar arasında deneysel düzenlerdeki değişiklikler nedeniyle de farklı sonuçlarla karşılaşılmaktadır. Örneğin, kullanılan ökaryotik hücrelerin veya bakterilerin üreme koşullarındaki farklılıklar çelişkili sonuçların çıkmasına yol açabilmektedir 1,13. Diğer taraftan, bu farklı deneysel koşullar nedeniyle ortaya çıkan çelişkili sonuçların yol açtığı bulgular, saptanan bir infeksiyonda Salmonella spp. lerin esnekliğini de göstermektedir 1. Kaynaklar 1. Alphons, J.A.M., JAAP, E., Distribution of classic virulence factors among Salmonella spp. FEMS Microbiol and Med. Immunol., 44: Chiu, C.H., Ou, J.T., Rapid identification of Salmonella serovars in feces by specific detection of virulence genes, inva and spv C, by an enrichment broth culture multiplex PCR combination assay. J. Clin. Microbiol., 34: Chu, C., Hong, S.F., Tsai, C., Lın, W.S., Lıu, T.P., Ou, J.T., Comparative physical and genetic maps of the virulence plasmids of Salmonella enterica serovars Typhimurium, Enteritidis, Choleraesuis, and Dublin. Infect. Immun., 67: Collinson, S.K., Lıu, S.L., Clouthıer, S.C., Banser, P.A., Doran, J.L., Sanderson, K.E., Kay, W.W., The location of four fimbrinencoding genes, agfa, fima, sefa and sefd, on the Salmonella enteritidis and/or S.typhimurium XbaI BlnI genomic restriction maps. Gene, 169: D aoust, J-Y., Maurer, J.J., Salmonella species. In: Food Microbiology:Fundamentals and Frontiers, Ed: Doyle, M.P., Beuchat, L.R. Asm press, p: Dıbb-Fuller, M.P., Allen-Vercoe, E., Thorns, C.J., Woodward, M.J., Fimbriae and flagella-mediated association with and invasion of cultured epithelial cells by Salmonella enteritidis. Microbiology, 145: Fernandez, L.A., Berenuer, J., Secretion and assembly of regular surface structures in Gram-negative bacteria. FEMS Microbiol. Rev., 24: Groısman, E.A., Ochman, H., Pathogenicity islands: bacterial evolution in quantum leaps. Cell., 87: Hayward, R.D., Koronakıs, V., Direct modulation of the host cell cytoskeleton by Salmonella actin-binding proteins. Trends Cell Biol., 12: Lockman, H.A., Curtıss III, R., Virulence of non-type 1-fimbriated and nonfimbriated and

6 40 nonflagellated Salmonella typhimurium in murine typhoid fever. Infect. Immun. 60: Marcus, S.L., Brumell, J.H., Pfeıfer, C.G., Fınlay, B.B., Salmonella pathogenicity islands: big virulence in small packages. Microbes Infect., 2: Pıckard, D., Waın, J., Baker, S., Lıne, A., Chohan, S., Fookes, M., Barron, A., Gaora, P.O., Chabalgoıty, J.A., Thanky, N., Scholes, C., Thomson, N., Quaıl, M., Parkhıll, J. ve Dougan, G., Composition, acquisition, and distribution of the Vi exopolysaccharide-encoding Salmonella enterica Pathogenicity Island SPI-7. J. Bacteriol., 185: Rotger, R., Casadesus, J., The virulence plasmid of Salmonella. Int. Microbiol., 2: Van der velden, A.W.M., BäumleR, A.J., Tsolıs, R.M., Heffron, F., Multiple fimbrial adhesins are required for full virulence of Salmonella typhimurium in mice. Infect. Immun., 66: Wassenaar, T.M., Gaastra, W., Bacterial virulence: can we draw the line?. Fems Microbiol. Lett., 201: Wong, K.K., Mcclelland, M., Stıllwell, L.C., Sısk, E.C., Thurston, S.J., SAFFER, J.D Identification and sequence analysis of a 27- kilobase chromosomal fragment containing a Salmonella pathogenicity island located at 92 minutes on the chromosome map of Salmonella enterica serovar typhimurium. Infect. Immun., 66: Wood, M.W., Jones, M.A., Watson, P.R., Hedges, S., Wallıs, T.S., Galyov, E.E., Identification of a pathogenicity island required for Salmonella enteropathogtenicity. Mol. Microbiol., 29:

Salmonella Patojenite Adaları

Salmonella Patojenite Adaları Derleme Yazı/Review Article Mikrobiyol Bul 2013; 47(1): 181-188 Salmonella Patojenite Adaları Salmonella Pathogenicity Islands Belgin SIRIKEN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Besin Hijyeni

Detaylı

HİNDİLERDE SALMONELLA TANISINDA KÜLTÜR VE REAL-TİME PCR KULLANIMI

HİNDİLERDE SALMONELLA TANISINDA KÜLTÜR VE REAL-TİME PCR KULLANIMI TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HİNDİLERDE SALMONELLA TANISINDA KÜLTÜR VE REAL-TİME PCR KULLANIMI Zafer ATA MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI DOKTORA TEZİ DANIŞMAN Prof. Dr.

Detaylı

BAKTERİLERDE EKSTRAKROMOZAL GENETİK ELEMENTLER

BAKTERİLERDE EKSTRAKROMOZAL GENETİK ELEMENTLER BAKTERİLERDE EKSTRAKROMOZAL GENETİK ELEMENTLER Plazmid ve Epizomlar Bakterilerin kendi kromozomlarının yanı sıra, kromozom dışı bazı genetik parçacıklar bulunmaktadır Bakteri kromozomundan daha küçük yapıda

Detaylı

Hücre çeperi (Hücre duvarı)

Hücre çeperi (Hücre duvarı) Hücre çeperi (Hücre duvarı) Mycoplasmalar dışındaki tüm prokaryotlarda vardır. Görevleri: Bakteriyi kendi iç basıncına karşı korur(hücre içi ozmotik basıncı % 10-20 sakkaroz çözeltisi yoğunluğuna eşittir).

Detaylı

BAKTERİLERDE GENETİK MADDE AKTARILMASI

BAKTERİLERDE GENETİK MADDE AKTARILMASI BAKTERİLERDE GENETİK MADDE AKTARILMASI Bakterilerde genetik maddenin bir kısmı bakteriden bakteriye aktarılabilmekte ve bunun sonucunda önemli genetik değişmeler olmaktadır Verici hücre ile alıcı hücre

Detaylı

ENTEROBAKTERİ İNFEKSİYONLARI

ENTEROBAKTERİ İNFEKSİYONLARI ENTEROBAKTERİ İNFEKSİYONLARI 1 Escherichia Salmonella Klebsiella Enterobacter Morganella Proteus Providencia Serratia Shigella Yersinia ENTEROBACTERIACEAE AİLESİ 2 Escherichia coli nin neden olduğu infeksiyonlar

Detaylı

Salmonella. XLT Agar'da Salmonella (hidrojen sülfür oluşumuna bağlı olarak siyah) ve Citrobacter (sarı) kolonileri

Salmonella. XLT Agar'da Salmonella (hidrojen sülfür oluşumuna bağlı olarak siyah) ve Citrobacter (sarı) kolonileri Enterobacteriaceae İnsan sağlığı açısından en önemli bakteri ailesidir. Doğal ortamları insan ve hayvan bağırsaklarıdır. Tipik klinik semptomlarla seyreden hastalığın (tifo, basilli dizanteri, veba) etkeni

Detaylı

Mustafa EMREM

Mustafa EMREM Mustafa EMREM 162161022 Bakterilerdeki transformasyonun ilk kanıtları İngiliz bilim adamı Frederick Griffith tarafından elde edilmiştir. Genetik materyal aktarımı Dikey Gen Transferi ebeveyn ile yavru

Detaylı

İMMUNİZASYON. Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı?

İMMUNİZASYON. Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı? İMMUNİZASYON Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı? Canlıya antijen verdikten belli bir süre sonra, o canlıda

Detaylı

Salmonella Enfeksiyonları

Salmonella Enfeksiyonları Salmonella Enfeksiyonları Dr. Recep ÖZTÜRK İstanbul Universitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Salmonella Enfeksiyonları Salmonella cinsi bakteriler,

Detaylı

Salmonella Önemli bir insan patojeni. Dr. Mine HOŞGÖR-LİMONCU Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi F. Mikrobiyoloji AD, 16 Mayıs 2014

Salmonella Önemli bir insan patojeni. Dr. Mine HOŞGÖR-LİMONCU Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi F. Mikrobiyoloji AD, 16 Mayıs 2014 Salmonella Önemli bir insan patojeni Dr. Mine HOŞGÖR-LİMONCU Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi F. Mikrobiyoloji AD, 16 Mayıs 2014 İlk çağlarından beri insanoğluna eşlik eden bakteriler Filogenetik analiz

Detaylı

Moleküler biyolojiye giriş. Doç.Dr.Pınar AKSOY SAĞIRLI

Moleküler biyolojiye giriş. Doç.Dr.Pınar AKSOY SAĞIRLI Moleküler biyolojiye giriş Doç.Dr.Pınar AKSOY SAĞIRLI Molecular biology terimi ilk kez Warren Weaver tarafından 1938 de kullanıldı. Hayatın fiziksel ve kimyasal olarak açıklanması olarak tanımlandı. 1977

Detaylı

KLONLAMA VEKTÖRLERİ DR. ONUR YILMAZ ADÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ ZOOTEKNİ BÖLÜMÜ BİYOMETRİ & GENETİK ABD

KLONLAMA VEKTÖRLERİ DR. ONUR YILMAZ ADÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ ZOOTEKNİ BÖLÜMÜ BİYOMETRİ & GENETİK ABD KLONLAMA VEKTÖRLERİ DR. ONUR YILMAZ ADÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ ZOOTEKNİ BÖLÜMÜ BİYOMETRİ & GENETİK ABD Vektörler, kendilerine eklenen yabancı DNA parçasını konakçı hücreye taşıyan ve burada çoğalmasını sağlayan

Detaylı

CANDİDA İLE UYARILMIŞ VAJİNAL VE BUKKAL EPİTEL HÜCRELERİNİN SİTOKİN ÜRETİMİ

CANDİDA İLE UYARILMIŞ VAJİNAL VE BUKKAL EPİTEL HÜCRELERİNİN SİTOKİN ÜRETİMİ CANDİDA İLE UYARILMIŞ VAJİNAL VE BUKKAL EPİTEL HÜCRELERİNİN SİTOKİN ÜRETİMİ Emine Yeşilyurt, Sevgi Özyeğen Aslan, Ayşe Kalkancı, Işıl Fidan, Semra Kuştimur Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji

Detaylı

VEKTÖRLER Halime Nebioğlu

VEKTÖRLER Halime Nebioğlu VEKTÖRLER Halime Nebioğlu İstanbul Üniversitesi Gen klonlamasında kullanılan aracı moleküllere vektör denir. Vektörler konakçı organizmada, konakçı organizmadan bağımsız olarak replikasyon (çoğalma) gösterirler.

Detaylı

Genetik Yöntemlerle Bakterilere Gen Transferleri. (Cüneyt Akdeniz)

Genetik Yöntemlerle Bakterilere Gen Transferleri. (Cüneyt Akdeniz) Genetik Yöntemlerle Bakterilere Gen Transferleri (Cüneyt Akdeniz) Bakterilerde genetik maddenin bir kısmı bakteriden bakteriye aktarılabilmekte ve bunun sonucunda önemli genetik değişmeler olmaktadır.

Detaylı

GENETİK I BİY 301 DERS 6

GENETİK I BİY 301 DERS 6 GENETİK I BİY 301 DERS 6 İçerik Kısım 1: Genler, Kromozomlar ve Kalıtım Kısım 2: DNA-Yapısı, Replikasyonu ve Varyasyonu Kısım 3: Genetik bilginin ifadesi ve düzenlenmesi Kısım 4: Genomik Analiz Kısım 5:

Detaylı

Hafta VIII Rekombinant DNA Teknolojileri

Hafta VIII Rekombinant DNA Teknolojileri GENETĐK 111-503 Hafta VIII Rekombinant DNA Teknolojileri Doç.Dr. Hilâl Özdağ Rekombinant DNA Teknolojisi Amaç Spesifik DNA dizilerinin yerlerinin belirlenmesi. DNA nın belirli noktalardan kesilmesi Belirli

Detaylı

PLAZMİD ve TRANSPOZON

PLAZMİD ve TRANSPOZON PLAZMİD ve TRANSPOZON Plazmidler Kromozomlara ek olarak, Çoğunlukla çift iplikli çembersel DNA yapısında Linear yapıya rastlanabilir içinde bulundukları bakterilere bazı özellikler kazandıran bu özellikleri

Detaylı

LABORATUVAR 4: ÖKARYOTİK HÜCRELER

LABORATUVAR 4: ÖKARYOTİK HÜCRELER LABORATUVAR 4: ÖKARYOTİK HÜCRELER Ökaryotik hücreler, sahip oldukları hücre iskeleti, nüklear membran ve organelleri içeren bölümleri ile prokaryot hücrelerden ayırt edilebilmektedir. Kimyasal analizler

Detaylı

Tularemi: Tanı yöntemleri. Doç.Dr. Aynur Karadenizli Kocaeli Üniversitesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Tularemi: Tanı yöntemleri. Doç.Dr. Aynur Karadenizli Kocaeli Üniversitesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Tularemi: Tanı yöntemleri Doç.Dr. Aynur Karadenizli Kocaeli Üniversitesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Dünyada Tularemi Francisella tularensis: Taksonomi Bacterium tularensis Tulare kasabası, Kaliforniya, Dr.

Detaylı

Prof.Dr. Meltem Yalınay Çırak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. SALGINLARIN İZLENMESİ VE MOLEKÜLER

Prof.Dr. Meltem Yalınay Çırak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. SALGINLARIN İZLENMESİ VE MOLEKÜLER SALGIN ARAŞTIRMASINDA MOLEKÜLER MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARININ ROLÜ Prof.Dr. Meltem Yalınay Çırak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. SALGINLARIN İZLENMESİ VE MOLEKÜLER

Detaylı

Dr.İlknur KALELİ. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD.-DENİZLİ

Dr.İlknur KALELİ. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD.-DENİZLİ MİKROPLAR VE KONAK ADAPTASYONU SAVAŞAMIYORSAN ANLAŞ GENEL ÖZELLİKLER, VİRUS VE BAKTERİLERDE ADAPTASYON Dr.İlknur KALELİ Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD.-DENİZLİ İçerik İÇERİK

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER

Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER * Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER *Bitki nüklear, mitokondriyal ve kloroplast DNA'ları *Burada yer alan bugünkü bilgilerimizin çoğu, moleküler evrim mekanizması ve oranları kullanılarak

Detaylı

Dirençli Kolonizasyonda Mikrobiyotanın Yeri. Prof. Dr. Z. Ceren KARAHAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Dirençli Kolonizasyonda Mikrobiyotanın Yeri. Prof. Dr. Z. Ceren KARAHAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dirençli Kolonizasyonda Mikrobiyotanın Yeri Prof. Dr. Z. Ceren KARAHAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Sunum İçeriği AnCbiyoCk direnci, direncin kaynağı, yayılımı Bağırsak

Detaylı

b. Amaç: Gen anatomisi ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.

b. Amaç: Gen anatomisi ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır. TIBBİ GENETİK I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: DNA ve RNA yapısının öğretilmesi. b. Amaç: DNA nın genetik materyal olmasında moleküler yapısının önemi ve RNA yapısının proteine geçiş ve gen ekspresyonu kontrolündeki

Detaylı

MOLEKÜLER TANI VE TİPLENDİRME YÖNTEMLERİ

MOLEKÜLER TANI VE TİPLENDİRME YÖNTEMLERİ MOLEKÜLER TANI VE TİPLENDİRME YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Aynur KARADENİZLİ Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Kocaeli Francisella tularensis Küçük, aerobik, pleomorfik,

Detaylı

Diyabette Bakteri Endotel İlişkisi ve Bakteriyel Adherans. Doç. Dr. Hüseyin BASKIN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Diyabette Bakteri Endotel İlişkisi ve Bakteriyel Adherans. Doç. Dr. Hüseyin BASKIN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Diyabette Bakteri Endotel İlişkisi ve Bakteriyel Adherans Doç. Dr. Hüseyin BASKIN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Diyabette Bakteri Endotel İlişkisi ve Bakteriyel Adherans

Detaylı

ENTEROBAKTERİ İNFEKSİYONLARI

ENTEROBAKTERİ İNFEKSİYONLARI ENTEROBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Escherichia Salmonella Klebsiella Enterobacter Morganella Proteus Providencia Serratia Shigella Yersinia ENTEROBACTERIACEAE AİLESİ Escherichia coli Escherichia cinsi Birçok

Detaylı

Geleceğin Aşıları. Dr.Funda Timurkaynak Başkent Üniversitesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı İstanbul Hastanesi

Geleceğin Aşıları. Dr.Funda Timurkaynak Başkent Üniversitesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı İstanbul Hastanesi Geleceğin Aşıları Dr.Funda Timurkaynak Başkent Üniversitesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı İstanbul Hastanesi Yeni,daha stabil antijenler Yeni veriliş yolları Antijen

Detaylı

Kanatlılarda Salmonella İnfeksiyonları ve Kontrolünde Temel Prensipler

Kanatlılarda Salmonella İnfeksiyonları ve Kontrolünde Temel Prensipler Kanatlılarda Salmonella İnfeksiyonları ve Kontrolünde Temel Prensipler Prof. Dr. Mehmet Akan Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 21 Mayıs 2008, Ankara Genel Bilgi Dünya

Detaylı

b. Amaç: Bakterilerin patojenitesine karşı konakçının nasıl cevap verdiği ve savunma mekanizmaları ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.

b. Amaç: Bakterilerin patojenitesine karşı konakçının nasıl cevap verdiği ve savunma mekanizmaları ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır. İMMÜNOLOJİİ I-DERS TANIMLARI 1- Tanım: Konakçı savunma mekanizmalarının öğretilmesi. b. Amaç: Bakterilerin patojenitesine karşı konakçının nasıl cevap verdiği ve savunma mekanizmaları ile ilgili genel

Detaylı

TIBBĠ BĠLĠMLERE GĠRĠġ DĠLĠMĠ MĠKROBĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

TIBBĠ BĠLĠMLERE GĠRĠġ DĠLĠMĠ MĠKROBĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI TIBBĠ BĠLĠMLERE GĠRĠġ DĠLĠMĠ MĠKROBĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI ÖĞRETĠM ÜYESĠ : Prof. Dr. O. ġadi Yenen Ders: VĠROLOJĠYE GĠRĠġ, TARĠHÇE ve EVRĠM 1. Virusların tanımlanması ve rolüne ilişkin önemli tarihsel gelişmelerin

Detaylı

Bölgemizden Soyutlanan Salmonella ve Shigella Bakterileri ve Antibiyotik. Duyarlılıkları

Bölgemizden Soyutlanan Salmonella ve Shigella Bakterileri ve Antibiyotik. Duyarlılıkları Bölgemizden Soyutlanan Salmonella ve Shigella Bakterileri ve Antibiyotik Duyarlılıkları Antibıotic Susceptibilities of Salmonella and Shigella Bacteria Isolated From Our Region M, Zahir BAKICI *, Sema

Detaylı

Emrah Salman, Zeynep Ceren Karahan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi. Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Emrah Salman, Zeynep Ceren Karahan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi. Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Emrah Salman, Zeynep Ceren Karahan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Antibiyotik kullanımına bağlı ishal etkeni olan Clostridium difficile, nozokomiyal diyarenin en sık

Detaylı

Hücrede Genetik Bilgi Akışı

Hücrede Genetik Bilgi Akışı Hücrede Genetik Bilgi Akışı 1) Genomun korunması DNA nın tam olarak kopyalanması ve hücre bölünmesiyle yeni kuşak hücrelere aktarılması 2) Genetik bilginin çevrimi Hücre içerisinde bilginin DNA dan RNA

Detaylı

9. Hafta. DNA Aşıları

9. Hafta. DNA Aşıları 9. Hafta DNA Aşıları DNA İmmunizasyonu Vücuda etkeni, etkene ait bir antijeni vermek yerine, antijeni kodlayan DNA sekansını (geni) içeren plasmidin kontrollü koşullar, uygun yol, metodlar kullanılarak

Detaylı

TULAREMİ: Etken ve Epidemiyoloji. Doç.Dr. Aynur Karadenizli Kocaeli Üniversitesi Mikrobiyoloji AD

TULAREMİ: Etken ve Epidemiyoloji. Doç.Dr. Aynur Karadenizli Kocaeli Üniversitesi Mikrobiyoloji AD TULAREMİ: Etken ve Epidemiyoloji Doç.Dr. Aynur Karadenizli Kocaeli Üniversitesi Mikrobiyoloji AD Francisella tularensis Tarihçe Tavşan hastalığı (Yato Byo, 1818) Lemming ateşi (Norveç, 1890) Tularemi hastalığı

Detaylı

BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ

BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ ve TEHLİKELERİN TANIMLANMASI, RİSK FAKTÖRLERİNİN VE KORELASYON İLİŞKİLERİNİN ORTAYA KONMASI Hayrettin

Detaylı

ENTERİK BAKTERİLER. Enterik bakteriler barsak florasında bulunan bakterilerdir

ENTERİK BAKTERİLER. Enterik bakteriler barsak florasında bulunan bakterilerdir 12.Hafta:Enterik Bakteriler ENTERİK BAKTERİLER Enterik bakteriler barsak florasında bulunan bakterilerdir Barsakta yaşayan enterik bakterilerin en klasiği E- coli dir ve non-patojendir.yine barsakta yaşayan

Detaylı

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol

Detaylı

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol

Detaylı

TRANSLASYON ve PROTEİNLER

TRANSLASYON ve PROTEİNLER TRANSLASYON ve PROTEİNLER Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 13 Aralık 2016 mrna daki baz sırasının kullanılarak amino asitlerin doğru sıra ile proteini oluşturmasını kapsayan olayların tümüne Translasyon veya

Detaylı

GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır.

GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. Gıda Enfeksiyonu: Patojen bir m.o ile kontamine olmuş bir gıdanın yenmesi sonucu oluşan

Detaylı

MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM)

MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM) MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM) TRANSKRİPSİYONU (ÖKARYOTİK) STOPLAZMA DNA Transkripsiyon hnrna RNA nın işlenmesi mrna G AAA Eksport G AAA NÜKLEUS TRANSKRİPSİYONU (PROKARYOTİK) Stoplazma

Detaylı

Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir

Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Çiler Çelik-Özenci*, Nilay Kuşcu*, Nayçe Bektaş*, Ece

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ. TÜRKİYE KAYNAKLI Salmonella İZOLATLARININ ANTİBİYOTİK

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ. TÜRKİYE KAYNAKLI Salmonella İZOLATLARININ ANTİBİYOTİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ TÜRKİYE KAYNAKLI Salmonella İZOLATLARININ ANTİBİYOTİK DİRENÇ ÖZELLİKLERİNİN GENOMİK ANALİZİ Mine GÜNEŞ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI ANKARA 2012

Detaylı

KOMPERATİF GENOMİK Principles of Genome Analysis and Genomics S.B. Primrose and R.M. Twyman Bölüm 7 s. 113-132 Amacı; farklı organizmaların genom yapısındaki farklılık ve benzerliklerin ortaya çıkarılmasıdır.

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları

Detaylı

Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın

Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.

Detaylı

hendisliği BYM613 Genetik MühendisliM Tanımlar: Gen, genom DNA ve yapısı, Nükleik asitler Genetik şifre DNA replikasyonu

hendisliği BYM613 Genetik MühendisliM Tanımlar: Gen, genom DNA ve yapısı, Nükleik asitler Genetik şifre DNA replikasyonu BYM613 Genetik MühendisliM hendisliği Hacettepe Üniversitesi Biyomühendislik BölümüB 2012-2013 2013 Güz G z DönemiD Salı 9.00-11.45, D9 Dr. Eda Çelik-AKDUR edacelik@hacettepe.edu.tr İçerik Tanımlar: Gen,

Detaylı

Probiyotik suşları. Prof Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı

Probiyotik suşları. Prof Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Probiyotik suşları Prof Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı İnsan ve bakteri ilişkisi İnsan vücudundaki bakterilerin yüzey alanı = 400 m 2 (Tenis kortu kadar) İnsandaki gen

Detaylı

IL28B genotip tayini kronik hepatit B hastalarında oral antiviral tedavi cevabını öngörmede kullanılabilir mi?

IL28B genotip tayini kronik hepatit B hastalarında oral antiviral tedavi cevabını öngörmede kullanılabilir mi? IL28B genotip tayini kronik hepatit B hastalarında oral antiviral tedavi cevabını öngörmede kullanılabilir mi? Sıla Akhan, Aynur Aynıoğlu, Elif Sargın Altunok, Murat Sayan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Detaylı

Laboratuvarda Tularemi Örnekleriyle Çalışma Rehberi

Laboratuvarda Tularemi Örnekleriyle Çalışma Rehberi Laboratuvarda Tularemi Örnekleriyle Çalışma Rehberi Doç.Dr. Aynur Karadenizli Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Kocaeli Bakteri ile çalışmaya uygun laboratuar

Detaylı

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Canlının en küçük birimi Hücre 1665 yılında ilk olarak İngiliz bilim adamı Robert Hooke şişe mantarından kesit alıp mikroskopta

Detaylı

KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ

KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ Değişik canlı gruplarında kalıtsal molekülün çeşidi, sayısı, biçimi ve organizasyonu bakımından farklılıklar bulunur. Ortak özellik: nükleik

Detaylı

GLOBİN GEN REGÜLASYONU

GLOBİN GEN REGÜLASYONU GLOBİN GEN REGÜLASYONU GLOBİN GENLERİN REGÜLASYONU Her bir globin genin dokuya ve gelişime spesifik ekspressiyonu regülatör dizilimdeki transkripsiyon faktörlerinin etkisi ile sağlanmaktadır. Globin

Detaylı

Enterobakteriler. Dr. Kaya Süer. YDÜ Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Enterobakteriler. Dr. Kaya Süer. YDÜ Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Enterobakteriler Dr. Kaya Süer YDÜ Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Enterobakteriler Nerelerde bulunur? Toprak, Su, Sebze-meyve İnsan ve Hayvan bağırsak florası Enterobaktriler

Detaylı

İnsan Mikrobiyom Projesi. Prof. Dr. Tanıl Kocagöz

İnsan Mikrobiyom Projesi. Prof. Dr. Tanıl Kocagöz İnsan Mikrobiyom Projesi Prof. Dr. Tanıl Kocagöz Human Microbiome Project İnsan Mikrobiyom Projesi (İMP) 2007 yılında NIH tarafından başlatıldı 300 gönüllünün 5 vücut bölgesinden değişik zamanlarda, toplam

Detaylı

İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi

İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Tarihçe İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Bebekte septisimiyaya neden olmuştur 1958 ve 1961 de İngiltere de yine iki ölümcül menenjit vakasına neden olmuştur Enterobacter sakazakii

Detaylı

Kolistine Dirençli E. coli Suşuyla Gelişen ÜSİ Olgusu ve Sonuçlar

Kolistine Dirençli E. coli Suşuyla Gelişen ÜSİ Olgusu ve Sonuçlar Kolistine Dirençli E. coli Suşuyla Gelişen ÜSİ Olgusu ve Sonuçlar Dr. Okan Derin Kocaeli VM Medical Park Hastanesi Sunum Planı Gerekçe Hastane kökenli Gram negatif enterik patojenlerde direncin epidemiyolojisi

Detaylı

Plazmitler konak kromozomundan bağımsız olarak replike olabilen genetik elemanlardır.virüslerden farklı olarak,plazmitlerin hücre dışı formları

Plazmitler konak kromozomundan bağımsız olarak replike olabilen genetik elemanlardır.virüslerden farklı olarak,plazmitlerin hücre dışı formları Plazmitler konak kromozomundan bağımsız olarak replike olabilen genetik elemanlardır.virüslerden farklı olarak,plazmitlerin hücre dışı formları yoktur ve hücre içerisinde genellikle halkasal serbest DNA

Detaylı

Paratifoid Salmonella Serotiplerinin Kanatlı Bağırsaklarına Kolonizasyonu. Sepiyolitin Kanatlı Beslemede Kullanımı

Paratifoid Salmonella Serotiplerinin Kanatlı Bağırsaklarına Kolonizasyonu. Sepiyolitin Kanatlı Beslemede Kullanımı Paratifoid Salmonella Serotiplerinin Kanatlı Bağırsaklarına Kolonizasyonu Sepiyolitin Kanatlı Beslemede Kullanımı Yumurtacı ve Broilerlerde Karaciğer Yağlanması Türk Kanatlı Eti Sektör ü İhracatta Dünyada

Detaylı

Doku kültüründeki zorluklar. Virüs Bakteri Mantar Mikoplazma Böcek ve diğerleri ile kontaminasyon

Doku kültüründeki zorluklar. Virüs Bakteri Mantar Mikoplazma Böcek ve diğerleri ile kontaminasyon Doku kültüründeki zorluklar Virüs Bakteri Mantar Mikoplazma Böcek ve diğerleri ile kontaminasyon Virüsler We do not have the possibility to prove a culture is free of bacteria. Sometimes symptoms of bacterial

Detaylı

İmmun sistemi baskılanmış hastalarda lenfomagenezde rol alan faktörler ve etkileşimleri. Blood Reviews (2008) 22, 261

İmmun sistemi baskılanmış hastalarda lenfomagenezde rol alan faktörler ve etkileşimleri. Blood Reviews (2008) 22, 261 İmmun sistemi baskılanmış hastalarda lenfomagenezde rol alan faktörler ve etkileşimleri Blood Reviews (2008) 22, 261 Onkojenik viruslar Annu. Rev. Pathol. Mech. Dis. 2014.9:49 EBV Doğada çok yaygın İnsan

Detaylı

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını

Detaylı

Antibiyotik Direnç Mekanizmaları

Antibiyotik Direnç Mekanizmaları Antibiyotik Direnç Mekanizmaları Dr. Habip Gedik S. B. Bakırköy Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Sir Samuel Luke Fieldes' THE DOCTOR, 1891.

Detaylı

MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015

MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015 Canlıların prokaryot ve ökoaryot olma özelliğini hücre komponentlerinden hangisi belirler? MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015 B. Stoplazmik membran C. Golgi membranı D. Nükleer membran E. Endoplazmik retikulum

Detaylı

SALMONELLA VE SHİGELLA

SALMONELLA VE SHİGELLA SALMONELLA VE SHİGELLA GASTROENTERİT Mide, incebarsak ve kalınbarsak (gastrointestinal sistem) iflamasyonu Mide üşütmesi Semptomlar: Diyare Mide bulantısı Kusma Ateş Karın ağrısı GASTROENTERİT Etken Virus

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Salmonella enterica serotip Typhimurium da stj FİMBRİYAL OPERONUNUN REGÜLASYONUNUN VE PATOJENİTEDE OYNADIĞI ROLÜN TANIMLANMASI Banu ÖZDEN BİYOLOJİ

Detaylı

Bakteriyofajlara kısaca faj da denilmektedir

Bakteriyofajlara kısaca faj da denilmektedir BAKTERİYOFAJLAR Bakteriyofajlar bakteri hücresi içine girerek yanlızca orada çoğalan ve çoğunlukla bakteriyi lize eden, mikroskopta görülmeyen bakteri viruslarıdır Bakteriyofajlar konakçıya spesifiktir

Detaylı

Agrobacterium aracılığıyla gen transferi

Agrobacterium aracılığıyla gen transferi Agrobacterium aracılığıyla gen transferi iki çenekli bitkilerde a. tumefaciens kök boğazı uruna sebep olur. Ø Agrobacteria-mediated transformation-developed since 1987, first established in tobacco Gen

Detaylı

VİROLOJİ VİRUS GENETİĞİ

VİROLOJİ VİRUS GENETİĞİ VİROLOJİ VİRUS GENETİĞİ Giriş İnsan vüruslarının üretilmesi ve incelenmesi doğal konağında zor, hatta imkansızdır. Bu nedenle viruslerin daha ekonomik ve pratik olan laboratuvar hayvanlarında yada hücre

Detaylı

Gram (+)Bakterilerde Duvar Yapısı Gram (-) Bakterilerde Duvar Yapısı Lipopolisakkaritin Önemi

Gram (+)Bakterilerde Duvar Yapısı Gram (-) Bakterilerde Duvar Yapısı Lipopolisakkaritin Önemi Gram (+)Bakterilerde Duvar Yapısı Çoğunluğu peptidoglikan yapıdır. Bunun yanında teikoik asitte içerirler. Bu yapı gliserol veya Ribitolün PO4 gruplarına bağlanmasıyla oluşur. Teikoik asitler peptidoglikan

Detaylı

Prokaryotik Hücre Yapısı ve Fonksiyonları. 4. Bölüm

Prokaryotik Hücre Yapısı ve Fonksiyonları. 4. Bölüm Prokaryotik Hücre Yapısı ve Fonksiyonları 4. Bölüm Prokaryotik hücre yapısı Prokaryotik ve ökaryotik hücreler kimyasal kompozisyon ve kimyasal reaksiyonları açısından birbirine benzer Prokaryotik hücre

Detaylı

Çocuk ve Yetişkin Üriner Escherichia coli İzolatlarında Plazmidik Kinolon Direnç Genlerinin Araştırılması

Çocuk ve Yetişkin Üriner Escherichia coli İzolatlarında Plazmidik Kinolon Direnç Genlerinin Araştırılması Çocuk ve Yetişkin Üriner Escherichia coli İzolatlarında Plazmidik Kinolon Direnç Genlerinin Araştırılması Melisa Akgöz 1, İrem Akman 1, Asuman Begüm Ateş 1, Cem Çelik 1, Betül Keskin 1, Büşra Betül Özmen

Detaylı

Riskli Ünitelerde Yatan Hastalarda Karbapenemaz Üreten Enterobacteriaceae taranması

Riskli Ünitelerde Yatan Hastalarda Karbapenemaz Üreten Enterobacteriaceae taranması Riskli Ünitelerde Yatan Hastalarda Karbapenemaz Üreten Enterobacteriaceae taranması BD MAX CRE Assay Yöntemi İle Karşılaştırmalı Bir Çalışma Ayşe Nur Sarı 1,2, Sema Alp Çavuş 1, Dokuz Eylül Enfeksiyon

Detaylı

1-Tanım: Mikrop dünyası ve mikroorganizmaların sınıflandırılmasının öğretilmesi.

1-Tanım: Mikrop dünyası ve mikroorganizmaların sınıflandırılmasının öğretilmesi. MİKROBİYOLOJİ I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: Mikrop dünyası ve mikroorganizmaların sınıflandırılmasının öğretilmesi. b. Amaç: Mikrobiyoloji bilimi ve çalıştığı alanlar ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.

Detaylı

GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI

GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI Doç. Dr. Pınar ŞANLIBABA Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Doğal veya az işlem görmüş ve katkı

Detaylı

Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 12. Prokaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi

Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 12. Prokaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 12 Prokaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi

Detaylı

Hücre içinde bilginin akışı

Hücre içinde bilginin akışı Hücre içinde bilginin akışı 1 DNA Çift Zincir Heliks 2 Hücre Çekirdeği ve Çekirdek Zarının Yapısal Organizasyonu Hatırlıyor musunuz? DNA Kromatin Kromatid Kromozom RNA Protein Çekirdek Çekirdekcik Nükleotid

Detaylı

Rekombinant DNA Teknolojisi-I

Rekombinant DNA Teknolojisi-I BYM613 Genetik MühendisliM hendisliği Rekombinant DNA Teknolojisi-I Hacettepe Üniversitesi Biyomühendislik BölümüB 2012-2013 2013 Güz G z DönemiD Dr. Eda Çelik-AKDUR edacelik@hacettepe.edu.tr İçerik (2

Detaylı

Bakteriler Arası Genetik Madde Aktarımı

Bakteriler Arası Genetik Madde Aktarımı Bakteriler Arası Genetik Madde Aktarımı Transformasyon: Her hangi bir aracı bulunmaksızın, verici bakteri tarafından ortama bırakılmış olan DNA nın, alıcı bakteri tarafından alınması yoluyla oluşan rekombinasyon

Detaylı

Investigation of Pathogenic Phenotypes and Virulence Determinants of Food-Borne Salmonella enterica Strains in Caenorhabditis elegans Animal Model

Investigation of Pathogenic Phenotypes and Virulence Determinants of Food-Borne Salmonella enterica Strains in Caenorhabditis elegans Animal Model Özgün Çalışma/Original Article Mikrobiyol Bul 2015; 49(4): 513-524 Gıda Kökenli Salmonella enterica Suşlarının Patojenik Fenotiplerinin ve Virülans Determinantlarının Caenorhabditis elegans Hayvan Modelinde

Detaylı

GENETİK TANI YÖNTEMLERİ. Prof.Dr.Mehmet Alikaşifoğlu

GENETİK TANI YÖNTEMLERİ. Prof.Dr.Mehmet Alikaşifoğlu GENETİK TANI YÖNTEMLERİ Prof.Dr.Mehmet Alikaşifoğlu S Genetik Tanı Yöntemleri S Sitogenetik Tanı Yöntemleri S Moleküler Sitogenetik Tanı Yöntemleri S Moleküler Genetik Tanı Yöntemleri Sitogenetik Tanı

Detaylı

Ökaryotlarda transkripsiyon. Dr. İSMAİL BEZIRGANOĞLU

Ökaryotlarda transkripsiyon. Dr. İSMAİL BEZIRGANOĞLU Ökaryotlarda transkripsiyon Dr. İSMAİL BEZIRGANOĞLU Transkripsiyonal Düzenlemeye Genel Bakış Ökaryotlarda mrna ve protein sentezi iki farklı hücresel organelde gerçekleşir. Transkripsiyon nukleusta translasyon

Detaylı

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Virusu

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Virusu Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Virusu Aykut ÖZKUL Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi Viroloji Anabilim Dalı İçerik Tarihçe Sınıflandırma Virion Yapısı Genom Kültivasyon Replikasyon Genetik Stabilite

Detaylı

MUKOİD SALMONELLA ENTERİTİDİS SUŞUNUN PCR YÖNTEMİ İLE TANIMLANMASI

MUKOİD SALMONELLA ENTERİTİDİS SUŞUNUN PCR YÖNTEMİ İLE TANIMLANMASI MUKOİD SALMONELLA ENTERİTİDİS SUŞUNUN PCR YÖNTEMİ İLE TANIMLANMASI Uz Dr Fulya BAYINDIR BİLMAN 1, Uz Dr Elçin GÜNAYDIN 2, Uz Dr Mine TURHANOĞLU 1 1 Diyarbakır Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2 Veteriner

Detaylı

DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016)

DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016) DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016) DERS SAATİ DERS ADI DERS KONUSU DERSİ VEREN ÖĞRETİM ÜYESİ 4. DK 1. Hafta 07 Aralık Pazartesi Mikrobiyoloji Mikrobiyolojinin tarihçesi ve mikroorganizmalara genel

Detaylı

Ömer COŞKUN GATA Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD

Ömer COŞKUN GATA Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD Ömer COŞKUN GATA Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD Clostridium difficile Anaerop, Gram (+), subteminal oval sporlu basil Doğada yaygın; Toprak, su, barsak florası, hastane yüzeylerinde Hafif diyare ölümcül

Detaylı

Bütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom

Bütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Bütün hücrelerin olmazsa olmazları Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Hücre Ökaryotik hücre Nukleus var Zarla çevrili organeller var Genellikle prokaryotik hücreye oranla daha büyüktür. Ökaryotlardaki

Detaylı

Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi

Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13 Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi

Detaylı

SALMONELLA İNFEKSİYONLARI

SALMONELLA İNFEKSİYONLARI SALMONELLA İNFEKSİYONLARI Salmonella etkenleri Fam.:Enterobacteriaceae Cins: Salmonella Tür: 1. S. enterica (S. cholera suis) 2. S. bongori S. enterica 7 alt grup S. enterica 1. S. enterica subsp. enterica

Detaylı

DÖNEM I DERS KURULU 3 GENOM VE KALITIM

DÖNEM I DERS KURULU 3 GENOM VE KALITIM DÖNEM I DERS KURULU 3 GENOM VE KALITIM Dönem I Koordinatörü Doç. Dr. Hilal ARIKOĞLU Dönem I Koordinatör Yardımcıları Dr.Öğr.Ü. Dudu ERKOÇ KAYA / Dr.Öğr.Ü. Neriman AKDAM DERS KURUL SORUMLULARI Prof. Dr.

Detaylı

İnfeksiyonlar ve Mikrobiyom İlişkisi

İnfeksiyonlar ve Mikrobiyom İlişkisi İnfeksiyonlar ve Mikrobiyom İlişkisi Dr. Murat Akova Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları Ankara İnsan Mikrobiyomunun Temel Özellikleri Kolonizasyon ve gelişme Doğumla başlar, erişkinde

Detaylı

İnsan ve tüm sıcak kanlı hayvanların kalın bağırsağının normal flora üyesi

İnsan ve tüm sıcak kanlı hayvanların kalın bağırsağının normal flora üyesi İnsan ve tüm sıcak kanlı hayvanların kalın bağırsağının normal flora üyesi Gram negatif, Fakültatif anaerop, Hareketli bir çomaktır. Genetik olarak heterojen bir grup Özgün virulans faktörlerine sahip

Detaylı

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I (24 Eylül - 19 Ekim 2018) ZORUNLU DERSLER

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I (24 Eylül - 19 Ekim 2018) ZORUNLU DERSLER YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2018-2019 TIBBA GİRİŞ DERS KURULU (24 Eylül - 19 Ekim 2018) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Tıbbi Biyoloji 16 1X4 17 Tıbbi Genetik 5 5 Tıbbi Biyokimya 22

Detaylı

Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması

Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması İ.Ü. CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması Araş.Gör. Yener KURMAN İSTANBUL

Detaylı

MİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN

MİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN MİTOKONDRİ Doç.. Dr. Mehmet GÜVENG Hemen hemen bütün b ökaryotik hücrelerde ve ökaryotik mikroorganizmalarda bulunur. Eritrositlerde, bakterilerde ve yeşil alglerde mitokondri yoktur. Şekilleri (küremsi

Detaylı

Probiyotiklerin Sağlığa Etkilerini Anlamada Moleküler Yaklaşımlar

Probiyotiklerin Sağlığa Etkilerini Anlamada Moleküler Yaklaşımlar Probiyotiklerin Sağlığa Etkilerini Anlamada Moleküler Yaklaşımlar Burcu KAPLAN TÜRKÖZ Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi 0 Gıda Mühendisliği Bölümü Probiyotiklerin tablet, toz ya da gıda ürünleri içerisinde

Detaylı