Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlarda uygulanan programlar, Talim ve Terbiye Kurulu nun onayı ile uygulamaya konulmakta olup ortaöğretim

Transkript

1

2 Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlarda uygulanan programlar, Talim ve Terbiye Kurulu nun onayı ile uygulamaya konulmakta olup ortaöğretim seviyesinde hâlen 62 alan ve 226 dalda mesleki eğitim yapılmaktadır. Alan/dal isimleri, haftalık ders çizelgeleri ve çerçeve öğretim programları ile modüllere internet sayfasından ulaşılabilmektedir.

3 Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları; Anadolu teknik liseleri, teknik liseler, Anadolu meslek liseleri ve meslek liseleri (Endüstri meslek lisesi, kız meslek lisesi, ticaret meslek lisesi, çok programlı lise) olmak üzere dört program türünden oluşmaktadır.

4 Anadolu teknik liseleri ve teknik liseler mesleki eğitimin yanında akademik ağırlıklı eğitim vermekte olup yükseköğretime hazırlama fonksiyonu ön plandadır. Anadolu meslek liseleri ve meslek liselerinde ise mesleki eğitim ağırlıklı programlar uygulanmakta olup ortaöğretim süresince alınması zorunlu genel kültür dersleri verilmektedir.

5 İşletmede mesleki eğitim, haftada iki gün okulda teorik, üç gün de işletmede uygulamalı olarak yapılmaktadır. Sayısal ve nitelik yönünden yeterli işletme bulunamadığında, öğrenciler eğitimlerinin tamamını okulun atölye ve laboratuvarlarında sürdürmek zorundadır.

6 Mesleki ve teknik ortaöğretimde staj; teorik ve uygulamalı eğitimlerinin tamamını okul veya kurumda yapan öğrencilerin; mesleki bilgi, beceri, tutum ve davranışlarını geliştirmelerini, iş hayatına uyumlarını, gerçek üretim ve hizmet ortamında yetişmelerini ve okulda olmayan tesis, araç-gereci tanımalarını sağlamak amacıyla yükümlü oldukları çalışmadır.

7 Staj çalışmasını yapmayan veya başarı ile tamamlayamayan öğrenciler diploma alamadıkları gibi okul birinciliğinde de değerlendirmeye alınmamaktadır. Bunların mezuniyet tarihi, staj çalışmasını tamamladıkları tarihtir. Staj çalışmasının okulu azami bitirebilme süresi içinde (okula kayıt olduğu tarihten itibaren 6 yıl) tamamlanmış olması gerekir. Stajı kabul edilmeyen veya bu süre içinde tamamlamayanların okulla ilişiği kesilerek açık öğretim kurumlarına yönlendirilirler.

8 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı «Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun» ile mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamına alınmıştır.

9 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunun 18 inci maddesine göre, on ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az, olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırmakla yükümlüdür.

10 Bu madde kapsamında on ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi yaptıracak işletmeler bu amaçla bir eğitim birimi kurar. Bu birimde, yapılan eğitim için alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagoisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilir.

11 Öğrenciler, 5510 sayılı «Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu» gereğince staj süresince iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sigortalamakta ve primleri ödenmektedir. Bu bakımdan staj süresince ilgili yükseköğretim kurumunca hem öğrenci hem işletme açısından izleme ve rehberlik çalışmalarını yapacak bir yapı oluşturulmalıdır.

12 Staj uygulamasının öğrencinin öğrenim sürecindeki kazanımlarını ve mesleki yeterliliklerini iş hayatında uygulama imkânı sağlaması nedeniyle kazanılan yeterlik ve yetkinliklerin programlarla ilişkilendirilmesi oldukça önemlidir. Bu konuda yükseköğretim kurumu ve Millî Eğitim Bakanlığı temsilcileri ortak bir çalışma ile gerekli düzenlemeleri yaparak hayata geçirebilir.

13 Öğrencilik sırasında staj süresinin yeterli olmaması, her işletmenin faaliyet alanı ve işleyişinde farklılıklar bulunması nedeniyle öğrencilerin mezuniyetlerini müteakip istihdam için belirli bir oryantasyona ihtiyaç duydukları muhakkaktır.

14 Staj süreleri alanlara göre farklılık gösterebilmelidir. Staj süresi ne kadar olursa olsun, öğrencinin işletmeye sağlayacağı fayda kadar başarılı olur. Bazı işletmeler bu durumu ucuz iş gücü istihdamı şeklinde de değerlendirebilmektedir. Öğrencinin mesleğindeki yeterlilik durumu işletme ile olan bağını güçlendirecek veya zayıflatacaktır. Staj süresinin yeterli olup olmadığının sektörle işbirliğinde değerlendirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

15 Yükseköğretim kurumlarının programlarında öğrencilerin eğitimlerinin bir bölümünü işletmelerde yapmalarının sağlanması gerekir. Örnek olarak, meslek yüksekokullarında bir ders yılı üç döneme ayrılarak öğrencilerin bir dönem ya da 4 yarıyılın bir yarıyılının sürekli işletmede mesleki eğitim görmeleri veya bir lisans eğitiminde 8 yarıyılın iki yarıyılının sürekli işletmede mesleki eğitim olacak şekilde programlarının yapılandırılması gibi düzenlemeler yapılabilir.

16 Staj süresince öğrencilere ücret ödenmesine dair herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bu konuda bir yasal düzenlemenin yapılması halinde stajın hem öğrenci hem de işletme açısından ciddiye alınmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ücret miktarı ile ilgili olarak 3308 sayılı Kanunun 25 inci maddesindeki düzenlemeye paralellik sağlanabilir. Ücret ve Sosyal Güvenlik (3308 sayılı Kanun) Madde 25 "Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30'undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15'inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30'undan aşağı ücret ödenemez."

17 Millî Eğitim Bakanlığı staj çalışmaları ile ilgili yaşanan sorunların çözümü konusunda yapılacak istişari çalışmalara ve bu amaçla kurulacak komisyonlara katılım ve katkı sağlayabilir.

18 Teşekkür ederim